tag:blogger.com,1999:blog-90583987503002022192024-02-08T12:39:54.279-08:00tcddtesislerT.C.Devlet Demiryollarıtcddhttp://www.blogger.com/profile/03753339727083654380noreply@blogger.comBlogger9125tag:blogger.com,1999:blog-9058398750300202219.post-11292825237287005862010-02-10T12:15:00.000-08:002010-02-10T12:18:58.850-08:00vagon muamelatVAGON MUAMELAT<br /><br />İÇİNDEKİLER..........................................................................................................................I<br /><br />BÖLÜM 1 – CER DAİRESİ ve TEŞKİLLERİNİN TANITILMASI..................................1<br /><br /> 1.1 - Cer Dairesinin Görev Yetki ve Sorumlulukları.............................................................1<br /> 1.2 - Cer Dairesinin Organizasyonu ....................................................................................1<br /> 1.3 - Şubelerin Görevleri …...................................................................................................1<br /> 1.4 - Taşra Teşkilatı...............................................................................................................4 <br /><br />BÖLÜM 2 – CER İLE İLGİLİ MODEL, GENEL EMİR ve TALİMATNAMELER…...5<br /><br /> 2.1 - Modeller……………………………………………...………...……………………...5<br /> 2.2 - Genel Emirler………….………………………………………………...…………….7<br /> 2.3 - Talimatnameler………………………………………………………………..............7<br /> 2.4 - Numaralı Tamimler…………….………………………………………………..……7<br /> 2.5 - İlgili Genel Emir ve Tamimlerin Tanıtılması…….…………………………..……….8<br /><br />BÖLÜM 3 – MUAMELAT ve YAZIŞMA……………………………………….………...15<br /><br /> 3.1 - Resmi Yazışma Kuralları………….…….……………………………..……….........15<br /> 3.2 - Telgraf………….…….………………………………………………………………26<br /> 3.3 - Dilekçe ………………………..……………………………………………..............27<br /> 3.4 - Soruşturma Fezlekesi……….……..…………………………………….…………...29<br /> 3.5 - Harcırah…………………….………………………………………………………..30<br /> 3.6 - Malzeme ve Demirbaş İşlemleri………………….………………………………….33<br /> 3.7 - Tamirat Modelleri……………….…………………………………………………...34<br /><br />BÖLÜM 4 – RIV-RIC TALİMATNAMELERİ ve YABANCI VAGONLAR İÇİN UYGULANAN MODELLER…………………………………………………….………...37<br /><br /> 4.1 - RIV 2000 Anlaşması………….………………………………………………...…....37<br /> 4.2 - RIC Uygulamaları……………………………………………………………………37<br /> 4.3 - Yabancı Vagonlar İçin Kullanılan Modeller………………….……………………..38<br /> 4.4 - Yük Vagonları İçin Yedek Parça Talebi, Gönderilmesi ve Uygulamalar………..….42<br /> <br /> <br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /> <br />………………………………….……..BÖLÜM 1<br /><br />CER DAİRESİ ve TEŞKİLLERİNİN TANITILMASI<br /><br />1.1. CER DAİRESİNİN GÖREV YETKİ ve SORUMLULUKLARI<br /><br />TCDD Genel Müdürlüğü Yönetim Kurulunun 09.02.1993 tarih 3/64 sayılı kararı ile Cer Dairesi Başkanlığının görevleri şu şekilde belirlenmiştir: ''TCDD İşletmesinin kısa, orta ve uzun vadeli taşımacılık programları ve işletme hedefleri doğrultusunda çekme kapasitesini planlamak, ihtiyaç duyulan çeken ve çekilen araçları temin etmek, mevcut araçların güvenli, verimli ve ekonomik olarak işletilmesine yönelik her türlü önlemi düzenlemek, yönetmek, koordine etmek ve denetlemektir''.<br /><br />1.2. CER DAİRESİNİN ORGANİZASYONU<br /><br />Resim 1-1' de organizasyon şeması görülen Cer Dairesi Başkanlığı 1 Başkan, 4 Başkan Yardımcısı ve 17 Şube Müdürlüğünden oluşmaktadır. Aşağıda Şube Müdürlükleri sıralanmıştır : <br /><br /> 1. Dizel Cer Müdürlüğü <br /> 2. Elektrikli Cer Şubesi Müdürlüğü <br /> 3. Motorlu Tren Şubesi Müdürlüğü <br /> 4. Tren İşletme Şubesi Müdürlüğü <br /> 5. Cer Mekaniği Şubesi Müdürlüğü <br /> 6. Yolcu Vagonu Şubesi Müdürlüğü <br /> 7. Yük Vagonu Şubesi Müdürlüğü <br /> 8. Loko Malzeme Şubesi Müdürlüğü <br /> 9. Vagon Malzeme Şubesi Müdürlüğü <br />10. Tesis Donatım Şubesi Müdürlüğü <br />11. Araştırma Geliştirme Şubesi Müdürlüğü <br />12. Yatırım Şubesi Müdürlüğü <br />13. İstatistik ve Yakıt Şubesi Müdürlüğü <br />14. Teknik Büro Şubesi Müdürlüğü <br />15. Personel ve İdari İşler Şubesi Müdürlüğü <br />16. Dış İlişkiler Şubesi Müdürlüğü <br />17. Laboratuar Şubesi Müdürlüğü <br /><br />1.3. ŞUBELERİN GÖREVLERİ<br /><br />1. Dizel Cer Şubesi : Kuruluşumuzun ihtiyacı olan dizel anahat lokomotiflerinin alınması yada üretilmesi için gerekli teknik şartnameleri hazırlar, gelen teklifleri teknik açıdan inceler, mevcut çeken araçların verimli bir şekilde çalıştırılması için her türlü çalışmayı yürütür. <br />2. Elektrikli Cer Şubesi : Elektrik lokomotiflerin ve elektrikli trenlerin alınması yada üretilmesi için gerekli teknik şartnameleri hazırlar, gelen teklifleri teknik açıdan inceler, mevcut çeken araçların verimli bir şekilde çalıştırılması için her türlü çalışmayı yürütür <br /> <br />3. Motorlu Tren Şubesi : Kuruluşumuzun ihtiyacı olan dizel manevra lokomotiflerinin, motorlu trenlerin, raybüslerin ve jeneratör vagonlarının alınması yada üretilmesi için gerekli teknik şartnameleri hazırlar, gelen teklifleri teknik açıdan inceler, mevcut araçların verimli bir şekilde çalıştırılması için her türlü çalışmayı yürütür. <br />4. Tren İşletme Şubesi : Lokomotiflerin, sofaj ve jeneratör vagonlarının bölgeler arası nakillerini yapmak, TÜLOMSAŞ ve ADF'den çıkan lokomotiflerin tecrübelerinin yapılmasını sağlamak, yolcu ve yük trenlerinin turnislerini hazırlamak ve tren kabiliyetlerini tespit etmek ve tren işletmeciliği konularında ilgili diğer dairelerle gerekli çalışmaları yürütmek. <br />5. Cer Mekaniği Şubesi : Şebekede çalışan trenlerin hızlarını, seyir sürelerini, fren yüzdelerini, koşum takımı hesaplarını yapmak, çeken araçların çekerlerini tespit etmek. <br />6. Yolcu Vagon Şubesi : Çekilen araç parkımızda bulunan ticari, idari hizmet yolcu vagonlarının ve yabancı idarelere ait yolcu vagonlarının güvenli seyirlerini sağlamak, serviste kalma oranlarını yükseltmek, parkı yenilemek ve tamamlamak için gerekli çalışmaları yürütmek. <br />7. Yük Vagon Şubesi : Çekilen araç parkımızda bulunan ticari, idari hizmet yük vagonlarının, şahıs vagonlarının ve yabancı idarelere ait yük vagonlarının güvenli seyirlerini sağlamak, serviste kalma oranlarını yükseltmek, parkı yenilemek ve tamamlamak için gerekli çalışmaları yürütmek. <br />8. Loko Malzeme Şubesi : Lokomotiflerin bakım ve onarımlarında kullanılan her türlü malzemenin serilerini hazırlar, teknik şartnamelerini hazırlar, yerli ve ithal malzeme temin eder, diğer kuruluşlar ile yapılmış sözleşme ve garantiyi takip eder ve Malzeme Dairesi Başkanlığı ile eşgüdümlü olarak çalışır. <br />9. Vagon Malzeme Şubesi : Çekilen araçların bakım ve onarımlarında kullanılan her türlü malzemenin serilerini hazırlar, teknik şartnamelerini hazırlar, yerli ve ithal malzeme temin eder, diğer kuruluşlar ile yapılmış sözleşme ve garantiyi takip eder ve Malzeme Dairesi Başkanlığı ile eşgüdümlü olarak çalışır. <br />10. Tesis Donatım Şubesi : Sabit depo tesisleri, kaldırma ve taşıma araçları, akaryakıt ikmal tesisleri, döner köprü ve transport, imdat tren ve drayman vinçlerinin sürekli faal tutulmasını, güvenli kullanımını, bakım ve onarımlarının zamanında yapılmasını düzenler, bunlar ile ilgili proje ve yatırım işlemlerini yürütür. <br />11. Araştırma ve Geliştirme Şubesi : Cer Dairesinin gerekli gördüğü konularda araştırmalar yapmak, mevcut sistem ve araçların verimli çalıştırılabilmesi için gerekli geliştirme çalışmalarını yürütmek. <br />12. Yatırım Şubesi : 5 yıllık kalkınma planı ve ilk yılın parasal ve fiziki büyüklüğünü saptamak ve hazırlamak, kendisine verilen görev ile ilgili projeler hazırlayıp fizibilite çalışmaları yapmak. <br />13. Yakıt İstatistik Şubesi : Şebekenin ihtiyacı olan katı ve akaryakıtların dağıtımını yapmak, bölgelerden gelen istatistik bilgilerini işleyerek sonuçları çıkarmak. <br />14. Teknik Büro Şubesi : Bilimsel ve teknik kitapları arşivleyip korumak, diğer şubelerden gelen teknik resimleri çizmek, teknik standartları izlemek. <br />15. Personel Şubesi : Personelin özlük işleri ile ilgili işlemleri yürütmek. <br />16. Dış İlişkiler Şubesi : Cer Dairesinin dış kurum ve diğer daire yada birimler ile olan yazışma, mukavele ve sözleşme işlemlerini yürütür. <br />17. Laboratuar Şubesi : Çeken araçlarda kullanılan yakıt, soğutma suyu, yağlama yağı, trafo yağı gibi kimyasal maddelerin lokomotif üreticilerinin yönergeleri konusunda kullanılmasını sağlamak, bunlar ile ilgili olarak gerekli tahlillerin yapılmasını sağlamak. <br /> <br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /> <br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br />Resim 1-1. Cer Dairesi Organizasyon Şeması<br /><br />1.4. TAŞRA TEŞKİLATI<br /><br />Bölge Cer Müdürlükleri; 1 Cer Müdürü, bölgenin durumu ve iş yoğunluğuna bağlı olarak 3 yada 4 Cer Müdür Yardımcısı, 1 Cer Baş Kontrolörü, 2 yada 4 Cer Kontrolöründen oluşur. Müdürlük bünyesinde kaza-vukuat, istatistik, yağ/yakıt, malzeme, loko sicil, idari işler, teknik büro, personel, bütçe, tahakkuk, eğitim, demirbaş, evrak kayıt gibi birimler bulunur. <br /><br />Bölge Cer Müdürlüklerinde çeken araçların bakım ve onarımlarının yapıldığı aşağıdaki birimler bağlıdır: <br /><br />1. Loko Bakım Onarım Atelyeleri (Hepsi 1. sınıf 9 adet)<br />2. Depo Müdürlükleri (3 adet 1.sınıf, 14 adet 2. sınıf olmak üzere toplam 17 adet)<br />3. Depo Şeflikleri (Hepsi 3. sınıf olan 16 adet)<br /><br />Çekilen araçların bakım, onarım ve servis hizmetlerinin yürütüldüğü aşağıdaki birimler bulunur:<br /><br />1. Vagon Bakım Onarım Atelye Müdürlükleri <br />2. Vagon Servis Şeflikleri <br /><br />Ayrıca Bölge Cer Müdürlüğüne bağlı olarak Isı Merkezi Müdürlükleri görev yapmaktadır.<br /><br />Cer Dairesinin taşra teşkilatında Bölge Cer Müdürlüklerinden başka bağlı ortaklıklar ile fabrikalarda görev yapan Cer Teslim Alma Müdürlükleri de bulunmaktadır. Bunlar bulundukları birime göre lokomotif ve vagonlar ile ilgili olarak imalat, malzeme ve ekspertiz işlemlerini yürütürler. <br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /> <br />……………………………….…….…..BÖLÜM 2<br /> <br />CER İLE İLGİLİ MODEL, GENEL EMİR ve TALİMATNAMELER<br /><br />2.1. MODELLER<br /><br />Modeller iş akışında açıklık, hız, doğruluk, kolaylık ve verimlik kazandırmak amacıyla standart formlar halinde tasarlanmıştır. Modellerin belli başlı özellikleri şunlardır : <br />1 - Her modelin bir adı olmalıdır. <br />2 - Modelin numarası olmalı ve açıkça görülmelidir. <br />3 - Normu, nüsha ve baskı adedi yazı1malıdır. <br />4 - Modelin üzerinde eksiksiz bilgi olmalıdır. <br /><br />Cer ile ilgili modellerin kullanım amaçları ve yıl olarak arşivleme süreleri belirtilmiştir: <br /><br />2003 : Yolcu ve yük vagonlarının tamir ve masrafları hakkında rapor. (2) <br />2004 : Vagon aylık tamir listesi. (-) <br />2017 : Vagon tamir yaftası (beyaz). (Hemen) <br />2018 : Vagon tamir yaftası (yeşil). (Hemen) <br />2019 : Vagon tamir yaftası (kırmızı). (Hemen) <br />2020 : Fren bozuktur, kullanılmaz etiketi. (Hemen) <br />2035 : Yük vagonu sicil kartelası. (50) <br />2054 : Yolcu vagonu kartelası. (50) <br />2056 : Dezenfekte edilecektir, etiketi. (Hemen) <br />2057 : Tren temizlik formu. ( -) <br />2063 : Dingil çatlak muayenesi yapılan yolcu ve yük vagonlarına ait aylık rapor. (Hemen) <br />2064 : Arızalı dingillere ait muayene raporu. (Hemen) <br />2065 : Dingil çatlak muayenesi yapılan lokomotife mototrenlere ait rapor. (Hemen) <br />2070 : Üçüncü şahıs vagonlarına takılmış olan (U) işaretli yedek parçalar. ( -) <br />2071 : Üçüncü şahıs vagonlarında yedeği ile değiştirilmiş (U) işaretli parçaların<br /> memleketlerine gönderilmesi bordrosu. ( -) <br />2072 : Demiryolu idarelerinin vagonlarında yedeği ile değiştirilen (U) işaretli parçaların <br /> memleketlerine gönderilmesi bordrosu. ( -) <br />2076 : Revizörlük arızalı vagon takip defteri. (3) <br />2077 : Vagonları tamire alma ve tamirden sonra servise verme ihbar varakası. (1) <br />2078 : Tamire tutulan ve trenlerden kesilen günlük vagonların durumu. (Hemen) <br />2079 : Yabancı vagonlar hasar raporu. (1) <br />2080 : Ağır hasarlıdır, yürüyebilir durumda etiketi. (-) <br />2081 : Vagon yedek parçalarının gönderilmesi etiketi. ( -) <br />2084 : Darası düzeltilen vagonlar listesi. (1) <br />2088 : Cer vasıtalarının günlük faaliyet raporları. (1) <br />2095 : Yabancı vagonlar ağır hasarlı etiketi. (Kullanılınca) <br />2096 : Yabancı vagonlar boşaldıktan sonra yüklenmez etiketi. ( 1 ) <br />2097 : Yabancı vagonlar fren bozuktur, kullanılmaz etiketi. (Kullanılınca) <br />2098 : Yabancı vagonlar kondüvit hasarlı etiketi. (Kullanılınca) <br />2099 : Yabancı vagonlar memleketine iade etiketi. (Kullanılınca) <br />2106 : Yedek parça talebi. (Sarfı ile ) <br />2107 : Yataklı vagonlar servis bakım kontrol formu. (-) <br />2108 : Kuşetli vagonlar servis bakım kontrol formu. (-) <br />2109 : Pulman vagonlar servis bakım kontrol formu. (-) <br />2110 : Yolcu vagonları için kilometre kartı. (5) <br />2116 : Kaldırma ve taşıma aracı sicil fişi. (Daimi) <br />2117 : Kal ve taşıma araçlarının yük zinciri, sapan ve halatlarına ait sicil defteri. (Daimi) <br />2119 : Kaldırma ve taşıma araçlarına ait kontrol defteri. (Daimi) <br />2120 : Kaldırma ve taşıma aracı ve sapan veya zincir ve halatların muayene ve kontrolünden <br /> sonra tanzim edilecek model. (Daimi) <br />2121 : Kal. ve taş. araçları için Fabrikalar Müdürlüğünce doldurulacak tamir modeli. (Daimi) 2122 : Tamir gören kaldırma ve taşıma araçlarının Cer Tesellüm Müdürlüklerince müştereken <br /> tanzim edilecek rapor. (Daimi) <br />2123 : Tamirden gelen kaldırma ve taşıma araçlarına doldurulacak model. (Daimi) <br />2124 : Demiryolu Fabrikalarına muayene ve kontrol için gönderilecek sapan, zincir ve <br /> halatları ile yük zincir ve halatlarına yapılacak işleri ve neticeleri (Daimi) <br />2125 : Kaldırma ve taşıma aracının mahallinde yapılan tamirine ait model. (Daimi)<br />2126 : Kaldırma ve taşıma araçlarını çalıştıracak olanlara mahsus yeterlik belgesi. (Daimi) 2135 : Kaldırma araçları ve vinçlerde kullanılacak çelik halatlar tablosu. (Daimi) <br />2138 : Yeni imal veya onarım gören vagonların garanti arıza takip fişi. (-) <br />2139 : Vagon elektrik malzemeleri garanti kapsamı arıza takip fişi. (-) <br />2142 : Kırık dingil ve tekerlek tutanağı. (İptal) (-) <br />2143 : Kırık dingil ve tekerlek tutanağı. (-) <br /><br />Muhtelif modeller <br /><br />4011 : Personelin (faal) fazla mesai modeli. (5) <br />4085 : Harcırah modeli. (5) <br />5202 : Başdispeçer kovuşturması. (1 0) <br />5545 : Kilometre tazminatı (faal personel). (5) <br />7003 : Telgraf kağıdı. (Dosyası ile) <br />7004 : Evrak zimmet defteri. (10) <br />7031 : Evrak kayıt defteri. (1 0) <br />8001 : Gizli tezkiye varakası. (Daimi) <br />8004 : Permi ve parasız taşıma modeli. (1) <br />8005 : İzin kağıdı. (2) <br />8069 : Ceza bildirim modeli. (Daimi) <br />8077 : Memur ve hizmetlilere ait devam kontrol cetveli. (2) <br />8078 : Memur gaybubet fişi (Yıllık). (10) <br />8080 : Tanıtım kartı. (-) <br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br />2.2. NUMARALI GENEL EMİRLER<br /><br />201 : Tren Aydınlatması Hakkında <br />202 : Yolcu ve Yük Vagonlarının Temizliği Hakkında <br />203 : Trenlerin Isıtılmasına Ait (Eski 206 Numaralı Genel Emrin Yerine)<br />204 : Cer Müdürlüğü ve Bünyesindeki İşyeri Amirlerinin Görev Y etki ve Sorumluluklarını <br /> Belirler (Eski 209 Numaralı Genel Emrin Yerine)<br />205 : Yük ve Yolcu Vagonlarının Bakım ve Onarımlarına Ait (Eski 210 Numaralı Genel <br /> Emrin Yerine)<br />206 : Buharlı Lokomotiflerin Depolarda Bakımı ve Tamiri Hakkında (Eski 213 Numaralı <br /> Genel Emrin Yerine)<br />207 : Vagon Bakım Onarım Atelye Müdürlüklerinin Görev,Yetki ve Sorumlulukları hakkında <br /> (Eski 215 Numaralı Genel Emrin Yerine)<br />208 : İmdat Trenleri ve Derayman Vinçlerinin Sefere Konmaları, Olay Yerinde Yapılacak <br /> İşler ve Hasarlı Araçlara Uygulanacak İşlemler Hakkında (Eski 217 Numaralı Genel <br /> Emrin Yerine)<br />209 : Lokomotif Döner Köprülerinin Bakım, Çalışma, Periyodik Muayene ve Tamirleri <br /> Hakkında (Eski 218 Numaralı Genel Emrin Yerine)<br />210 : Vagon Bakım Onarım Atölyelerinde ve Depolarda Yapılacak Vagon Tamirine Ait (Eski <br /> 219 Numaralı Genel Emrin Yerine)<br />211 : Kaldırma ve Taşıma Araçlarının Çalıştırma, Bakım, Periyodik Muayene, Kontrol, Tamir <br /> ve Tahsislerine Ait (Eski 220 Numaralı Genel Emrin Yerine)<br />212 : TCDD’nin Çeken Araç ve Dizilerin Kira İşleri Hakkında<br />214 : Başmakinistlerin, Makinistlerin ve Yardımcı Makinistlerin Seçimi, Yetiştirilmesi, <br /> Görev, Y etki ve Sorumluluklarına Ait<br />517 : TCDD Vagonlarının Yüklenmeleri ve Boşaltılmaları.<br /><br />2.3. TALİMATNAMELER<br /><br />- Lokomotif ve Vagon Frenlerinin İşletmede Kullanılması ve Bakımına Dair Talimatname. <br />- TCDD İşletmesinde Araçlarla Yapılacak Haberleşme Yönetmeliği. <br />- TCDD Telsiz Yönetmeliği. <br />- Diğer Şahıslara Ait Vagonların TCDD hatlarında İşletilmesi Yönetmeliği. <br /><br />2.4. NUMARALI TAMİMLER<br /><br />180: Çeken ve çekilen araçların bakım, onarım ve servis hizmetlerini yapmakla sorumlu <br /> '' Çeken ve çekilen araç bakım, onarım '' teşkilatının yeniden düzenlenmesi. <br />292: Açık vagonların yük gabarisine uygun olarak yüklenilmesi ile yük gabarisini aşan <br /> taşımalarla istisnai taşımalarda yapılacak işlemler . <br />320: Vagon parkımızdan en iyi şekilde yararlanılması için alınacak önlemler. <br />325: Müşteri kusurundan meydana gelen vagon hasarlarının önlenmesi ve tazmini. <br />348: Dingil kırılmalarından mütevellit kazaların önlenmesi. <br />359: Apletiliklere ve apleti vagon görüldüğünde yapılacak muamele <br />377 : Lokomotif ve vagon parçalarının nakilleri <br />630: Kaza ve olayların ilgililere bildirilmesi, bildiriyi alanların ve yetkililerin yapacağı işler <br /> ile soruşturmanın yapılması. <br /><br />2.5. İLGİLİ GENEL EMİR ve TAMİMLERİN TANITILMASI<br /><br />204 NUMARALI GENEL EMİR<br /><br />Bölge Müdürlüklerinde görev yapan Cer Müdürlüklerinin görev, yetki ve sorumluluklarını düzenler. Bu Genel Emir; Cer Müdürleri, Cer Müdür yardımcıları, Cer Başkontrolörleri, Cer Kontrolörleri, Loko Bakım Atelye Müdürleri, Depo Müdürleri, Depo Şefleri, Vagon Bakım ve Onarım Atelye Müdürleri, Elektrik İşleri Müdürleri ile Vagon Servis Şeflerinin görev yetki ve sorumluluklarını kapsar. <br /><br />204 Numaralı Genel Emre Göre Vagon Servis Şefinin Görev Yetki ve Sorumlulukları <br /><br />1. Vagon Servis Şefi; bağlı olduğu Vagon Bakım ve Onarım Atelye Müdürünün yardımcısı olup, Vagon Servis Şefliğinin amiridir. <br />2. Teşkilatındaki personelin verimli çalışmasını sağlamak, <br />3. Bünyesinde çalışan personelin vardiya programlarını yapmak, nöbet listelerini düzenlemek, kontrol ve takip etmek <br />4. Günlük işleri kontrol etmek. Nöbetçi vagon teknisyenleri ile işçilerin görevlerini denetlemek ve verimli çalışmalarını sağlamak, <br />5. Gelen evrakları geciktirilmeden gereğini yaparak cevaplandırmak, <br />6. İhtiyaç duyulan malzemeleri zamanında temin etmek, kullanılan malzemenin yerinde ve tasarruflu kullanılmasını sağlamak, <br />7. Bulundukları gar teşkilatından geçen trenlerin varış ve çıkış muayenelerini yaptırmak suretiyle trenlerin seyir emniyetlerini temin etmek, <br />8. Yolcu trenlerinin temizlik, ısıtma ve aydınlatma bakımından muntazam olarak sevklerini sağlamak, <br />9. Teşkilat garlarında teşkil edilen trenlerin gerekli kontrol ve muayenelerini yaptırmak suretiyle vagon arızalarının önceden tespiti ile seyir halinde vagon arızaları nedeniyle trenin tehirlerini önlemek, <br />10. Bulunduğu teşkilat garına tahsis edilmiş yolcu vagonları ile hizmet vagonlarının tamir ve bakımlarını takip ve temin etmek, <br />11. Yedek bekleyen yolcu vagonlarının her an servise verilecek şekilde muntazam bulundurulmasını sağlamak, <br />12. Yük vagonlarının yükleme ve boşaltma konularının ilgili emirlere uygun olarak yapılmasını sağlamak, <br />13. Bölgesinde arızalı tutulan vagonların onarımlarının kısa zamanda yapılmasını sağlamak,<br />14. Revizyon müddetini doldurmuş vagonların tamir ve bakımları için Onarım Atelyelerine veya Bağlı Kuruluşlara (Fabrikalara) sevklerini temin etmek, <br />15. Parka giren yeni vagonları garanti müddeti doluncaya kadar gözetim altında bulundurmak ve gereğini yapmak, <br />16. Deray, karambol gibi olaylarda imdat ekiplerine kendi imkanları ile yardımcı olmak, <br />17. Personelin terfi-tecziye ve taltifleri içen teklifte bulunmak, <br />18. Bünyesinde çalışan memur ve işçi personelin iş kanunlarına ve toplu sözleşme hükümlerine uygun şekilde çalıştırılması ile iş güvenliği ve işçi sağlığı konularında ilgili kanun ve kararnameleri uygulamak, <br />19. Yukarıda belirtilen işlemlerin talimatname tüzük, teknik ve genel emirlere uygun olarak yürütülmesini sağlamak ile görevli ve yetkilidir. <br /><br />207 NUMARALI GENEL EMİR<br /><br />Hatlarımızda çalışan vagonların muayene, bakım ve onarımlarının yapılması için kurulan Vagon Bakım Onarım Atelye Müdürlüğü ve bağlı birimlerdeki teknik personelin görev, yetki ve sorumluluklarını düzenler. <br />Bir çok konuyu kapsayan Genel Emrin bölümleri aşağıda çıkarılmıştır: <br />A- Genel Emir<br />1- Genel hükümler <br />2- Vagon Bakım Onarım Müdürlüğünün Teşkilat Yapısı <br />3- Görev, yetki ve sorumluluklar <br />4- Çeşitli hükümler <br />B- Vagon Teknisyenleri için vagonların muayenesine ait Teknik Açıklamalar<br />1- Trenlerin teşkili, sevki ve kabulünde vagonların muayenesi<br />2- Vagon ve furgonlarda bulunan alınabilir parçalar <br />3- Yolcu vagonların periyodik muayenesi<br />4- Fren muayeneleri <br />5- Revizyon uzatması <br />6- Vagon arızaları <br />7- Yabancı demiryolları ile TCDD arasında vagonların işletilmesi <br />8- Diğer şahıslara ait vagonlar<br />9- Vagonların tamiri <br />10- Yükleme, boşaltma <br />11- Vagon tip işaretleri<br /><br />207 Numaralı Genel Emre göre Vagon Başteknisyeni ve Vagon Teknisyeninin görevleri <br /><br />1. Trenlerin muayenesi ve vagonlarda arıza, hasar veya trafiğe engel bir durum olup olmadığını kontrol etmek, gerekiyor ise tamire sevk etmesini sağlamak veya tren üzerinde ıslah edilemiyor ise trenden çıkarttırmak, <br />2. Trenlerin çıkış muayenesinde temizlik, ısıtma, fren, aydınlatma, yükleme gibi durumlarını kontrol etmek/ettirmek, <br />3. Trenlerin teşkilat garında çıkış ve varışlarında tam fren tecrübesine iştirak etmek, seyir emniyeti ile ilgili koşum takımını, hava hortumlarını, sustaları, tampon seviyelerini, fren kollarını, saboları (fren pabuçları), el freni gibi parçaları gözle kontrol etmek/ettirmek, <br />4. Vagonlarda aşınan, kırılan, çatlayan veya yerinden kayan parçalar olup olmadığını, elektrik kuplinglerin takılı olup olmadığını kontrol etmek ve gereğini yapmak, <br />5. Arızalı, hasarlı veya planlı tamiri gelen vagonları etiketlemek, servise mani durumları olan vagonları diziye verdirmemek, <br />6. Vagonların yağlanacak kısımlarını yağlatmak, ilgili servis elemanı tarafından yolcu trenlerine takılan vagon dizi sıra numarası ve istikamet levhalarını kontrol etmek, eksiklikleri tamamlatmak, <br />7. Görev verilmesi h dray ve karambol gibi olaylara kendi görev ve yetki alanında yardımcı olmak, vagon hasarları ile ilgili tespit yapmak ve gerekli modelleri tanzim etmek. <br />8. Vagonların ısıtma ve iklimlendirme sistemlerinde arıza tespit etmiş ise, elektrik işlerine durumu bildirmek, elektrik işleri birimi olmayan yerlerde elektrik ve ısıtma konusunda yetişmiş olan kendi elemanlarıyla yetki alanına giren arızayı gidermeye çalışmak, arıza giderilememiş ise tren istikametindeki ilk teşkilat garına durumu bildirmek, <br />9. Yüklerin vagonlara, vagonların trene uyumunu kontrol etmek, yükün aktarılması veya düzeltilmesi gerektiğinde ilgili birimlere bildirmek ve kendisi ile ilgili trendeki modelleri incelemek, <br />10. Hareketli alt aksamlarını incelemek, bodenleri kumpas veya mastarlarla kontrol etmek, arızalı kapı ve kapakları tamir ettirmek, <br />11. Trenlerin geleceği saat bildirildikten sonra, treni her iki taraftan (iki kişi olarak) makas başında karşılamak ve muayene etmek, <br />12. Gerektiğinde trenlerin fren hesaplarını incelemek, kanca mukavemet hesaplarını kontrol etmek, <br />13. Vagonların planlı tamir grupları ve ULM’ ye ait skalaları incelemek ve gereğini yapmak,<br />14. Özel tren ile taşınan yüklü vagonları ve yüklemenin bağlantı durumlarını özenle ve dikkatli kontrol etmek,<br />15. Vagonların; arızasız, noksansız, kapı-pencereleri kapalı, teknik yönden emniyetle seyredebilir halde gar veya istasyon görevlisine teslim edilmesini sağlamak,<br />16. Yolcu trenlerinin varış muayenesinde önce her iki tarafın dış kısımları daha sonra iç kısımları (cam, musluk, perde, küllük, ışık, havalandırma, demirbaş vs) kontrol etmek, noksanlıkları cep defterine yazmak ve ilgili modelleri noksanlıklar konusunda inceleyerek gereğini yapmak,<br />17. Havaleli yüklenmiş açık ve platform vagonların gabari ölçülerinde tereddüt edilmiş ise yeniden gabari tesisinden geçirtmek, gabari tesisi yok veya yetersiz ise vagonun ölçülmesi talebinde bulunmak,<br />18. Vagonların numara, işaret ve yazılarının okunaklı ve tam olup olmadığını kontrol etmek,<br />19. Arızalı, hasarlı, tamir edilen vagonların numaralarını ilgili modele ve defterlere kaydetmek,<br />20. Nöbetini zamanında teslim almak ve nöbeti sonunda görevi teslim etmek,<br />21. Vagon servis şefinin gerekli görmesi halinde özel trenlere refakat etmek ve trenin seyir emniyetini kontrol etmek,<br />22. Nöbet cetveline göre işe gelmek, günlük iş programı ile kendisine verilen işleri tam ve vaktinde yapmak, demirbaş, alet ve edevatı en iyi şekilde muhafaza etmek, malzemeyi yerinde ve israf etmeden kullanmak, idare mevzuatına riayet etmek, vazifeleri ile ilgili bütün teknik ve idari bilgileri öğrenmek.<br />23. Vagon servis şefine vekalet ettiğinde onun görev yetki ve sorumluluklarını taşımak,<br />24. Dizideki vagonlarda tespit edilen arıza ve aksaklıkların giderilmesini sağlamak için görevli işçilerde gerekli malzemenin bulunmasını temin etmek.<br />25. Trenlerde bağlanamayan koşum takımı ve körükler bulunduğu takdirde bunların bağlanmasını temin etmek, trenlerin hava, sofaj ve koşum takımlarının doğru bağlandıklarını kontrol etmek. Ayrıca;<br />a. Gerekirse vagonların kantara alınmasını talep etmek.<br />b. Vagonlarda noksanların giderilmesini ve vagon demirbaşlarının tam olmasını temin etmek.<br />c. Trenlerin temizliklerinin üçüncü şahıslarca yapılamayan yerlerde emri altındaki temizlik personeline yaptırmak noksan olan sabunluk, su, kağıt vs. tamamlatmak çöpleri aldırmak.<br /><br />26. Amirlerince kendisine verilen görevi ile ilgili diğer teknik işleri yapmak ile görevli ve yetkilidir.<br /><br />207 Numaralı Genel Emre Göre Vagon Başteknisyeni ve Vagon Teknisyeninin Sorumluluğu<br /><br />Görevlerini zamanında kanunlara, mevzuata ve bu Genel Emir hükümlerine uygun olarak yapmamaktan, noksan yapmaktan. ihmalden, sahip olduğu yetkileri kullanmamaktan veya kötüye kullanmaktan dolayı, bağlı bulunduğu Vagon Bakım Onarım Atelye Müdür Yardımcısına karşı sorumludur. <br /><br />207 Numaralı Genel Emre göre Vagon Teknisyen Yardımcısının Görev, Yetki ve Sorumlulukları<br /> <br />Vagon Bakım Onarım Teşkilatında atelye stajını tamamlamayan vagon teknisyen yardımcıları, vagon teknisyen kursunu tamamlayıncaya kadar vardiyasında bulunan Vagon Baş teknisyeni veya vagon teknisyenlerinin kontrolünde stajyer olarak çalışırlar. Vagon teknisyen kursunu tamamlayan vagon teknisyen yardımcıları, vagon teknisyen unvanını alana kadar vagon teknisyeninin yardımcısı olarak görev yaparlar. Vagon teknisyeni gibi sorumlu ve yetkili değillerdir. <br /><br />Vagon Teknisyen yardımcısı. hizmetlerin yürütülmesi için. vagon teknisyeninin yardımcısı olup, amirlerince kanun, tüzük, yönetmelik. Genel Emirler ve diğer mevzuatlara uygun olarak verilecek her türlü görevi zamanında eksiksiz olarak yerine getirmekle yükümlüdür.<br /><br />Görevlerini zamanında kanunlara, mevzuata ve bu Genel Emir hükümlerine uygun olarak yapmamaktan, noksan yapmaktan, ihmalden, sahip olduğu yetkileri kullanmamaktan veya kötüye kullanmaktan dolayı, bağlı bulunduğu Vagon Teknisyenine karşı sorumludur.<br />207 Numaralı Genel Emre göre Nöbet Hizmeti<br /><br />Nöbet usulü ile görev yapan Vagon Servis şefliklerinin diğer görevleri:<br />1. Görev taksim cetvelinde gösterilen saatlerde görev başında mutlaka bulunmak, <br />2. Nöbetten çıkmadan evvel, kendi nöbeti zamanındaki başlanmış fakat bitirilmemiş işleri ve trenlerle ilgili değişikliği tamamlamak, nöbet devir defterini yazmak ve ayrıca nöbete giren arkadaşına yapılan işler hakkında bilgi vermek.<br />3. İş saatinde veya nöbeti devretmeden görevden ayrılmamak,<br />4. Amirinin onayı olmadan karşılıklı görev ve nöbet değiştirmemek,<br />5. Nöbetinde hazırlanan veya gelen bir tren, nöbetin bittiği saatten en çok yarım saat içinde hareket edecekse, bu trenin hareketinden sonra görevinden ayrılmak,<br /><br />210 NUMARALI GENEL EMİR<br /><br />Vagon Bakım Onarım Atelyelerinde ve depolarda yapılan vagon tamiratı bu genel emir esaslarına göre yapılır. Özel bir kayıt olmadığı taktirde uluslararası RIV, RIC, ERRI, UİC talimatnameleri de geçerlidir. Genel Emrin bölümleri: <br /><br />1. Genel Hükümler <br />2. Genel çalışma esasları <br />3. Tekerlek takımı ve dingil yatakları<br />4. Sustalar, amortisörler, susta askı tertibatı <br />5. Şasi ve bojiler <br />6. Cer ve tampon takımları <br />7. Frenlerin bakımı <br />8. Vagon sandığı <br />9. Aydınlatma ve ısıtma <br />10. Özel tip vagonlar <br />11. Vagonların periyodik muayeneleri<br />12. Çeşitli hükümler<br /> <br />210 Numaralı Genel Emre Göre Genel Çalışma Esasları <br /><br />Tamirat iyi, çabuk ve az masrafla yapılmalıdır. Yüklü vagonların tamiratı öncelikle yapılır. Cer Dairesi Başkanlığının onayı olmadan vagonların esasını bozacak hiçbir tadilat yapılamaz ve vagonlar üzerine işaret ve yazı konulamaz. Normalize edilmiş parçaların değişmesine sebebiyet verecek hiçbir tamirat ve tadilat yapılmaz. Vagon Bakım Onarım Atelyeleri ve depolar yalnız yetkileri dahilindeki tamirleri yapabilirler. <br /><br />Epidemik arz eden arızalar görüldüğünde bu arızaların işçilik veya malzeme hatasından mı yoksa işletmede bakım ve kullanma hatasından mı ileri geldiği tetkik edilerek sonucu Cer Dairesi Başkanlığına bildirilir. <br /><br />Yüklü vagonların tamirinde, vagon içerisindeki yükün bozulmamasına, arızalanmamasına dikkat etmeli, icabında vagon içerisindeki malın cinsi ambardan sorularak öğrenilmelidir. Dolu vagonların kurşunlarına dokunulmaz, icap ederse ambardan memur çağrılır. Tamirat sırasında iş kazalarından ve yangından korunma hususunda konulan kayıtlara uyulur. <br /><br />210 Numaralı Genel Emre Göre Garanti Kapsamına Giren Arızalar ve Bunların Tamiri<br /><br />1. Yeni satın alınan vagonlar servise verildikçe bunların hangi kısımlarının ne müddetle garanti edildiği ve vagonların servise girdikleri tarih Genel Müdürlükçe tamim edilir. <br />2. Garanti süresi içerisinde tamire gelen bu vagonlar bilhassa takibe alınırlar. <br />3. Bir vagonun garanti müddetinin içerisinde olup olmadığına tereddüt varsa durum Cer Dairesinden sorulur. <br />4. Garanti kapsamındaki bir vagonun tamiratı yapılmadan önce Cer Dairesinin onayının alınması gerekir. <br />5. Garanti kapsamına giren kısımların arızalarında 4 nüsha Garanti Arıza Takip Fişi (2138 M.) tanzim edilir. 1 nüshası Cer Dairesi Başkanlığına, 1 nüshası vagonu imal veya tamir eden Bağlı Ortaklığa, 1 nüshası Bölge Müdürlüğüne gönderilir, 1 nüshası da iş yerinde saklanır.<br />6. Arızanın konstrüksiyon, imalat veya malzeme hatasından ileri gelip gelmediği açıkça belirtilmelidir. Arızalı parça üzerinde tarih, isim ve numara varsa bunlar belirtilir. <br /><br />205 NUMARALI GENEL EMİR<br /><br />Yolcu ve yük vagonlarının tamire alınmaları gereken zamanları ve tamir esnasında yapılacak işleri belirler. Genel Emir aşagıdaki bölümlerden oluşur:<br />1- Genel hükümler<br />2- Yük vagonlarının tamir grupları<br />3- Yolcu vagonlarının tamir grupları<br />4- Yük vagonlarının Atelyelere ve Fabrikalara sevki ile tamir gruplarına ayrılması<br />5- Yolcu vagonlarının Atelyelere ve Fabrikalara sevki ile tamir gruplarına ayrılması<br />6- Yük vagonlarının Tamir gruplarında yapılacak işler<br />7- Çeşitli hükümler<br /><br />205 Numaralı Genel Emre Göre Yolcu Vagonlarının Tamir Gurupları ve Süreleri <br /><br />• VOA - Arıza tamiri: Arızanın olması durumunda yapılır. Vagonda parça değişir. (Örn: susta, sabo, perno, dinamo vb.) <br />• VOH - Hasar tamiri: Hasarın olması durumunda onarmak suretiyle yapılan tamirat işlemleri. Parça değişmesi gerektirmeyen, ancak tamirat yoluyla yapılan işlemlerdir. (kırılan parçanın kaynak yapılması, eğrilen parçaların ısıl işlemle düzeltilmesi vb.) <br />• Vl – Revizyon tamiri (Rev): <br />a) Hızı 120 km/h ten fazla olan trenlerde çalışan yolcu vagonlarının revizyon süresi <br /> 18 aydır. <br />b) Hızı 120 km/h ten az olan trenlerde çalışan yolcu vagonlarının revizyon süresi 24 aydır. <br />c) Revizyon süresi dolmuş vagonlar muayene için Vagon Bakım Onarım Atelyelerine gönderilir. Burada yapılan muayenede durumu iyi görülmeyenler revizyona sevkedilir. Durumu iyi görülenlere ise 3 aylık revizyon uzatması yapılır. Birinci uzatma sonunda yapılan muayenede vagonun durumu yine iyi görülürse bir defa daha 3 aylık revizyon uzatması yapılabilir. Üçüncü defa revizyon uzatması yapılmaz. <br />• V2 - Büyük tamir (B.T.): Hızı 120 km/saatten fazla olan vagonlar için 6 yıl, hızı 120 km/saatten az olan vagonlar için ise 8-10 yıldır.<br />• V3 - Ağır tamir: İki defa büyük tamir gören yolcu vagonu, üçüncü büyük tamire geldiği zaman ağır tamiri (V3) yapılır. Yapılan muayenede vagonun genel durumu iyi görülürse üçüncü bir defa daha büyük tamir yapılabilir. Ancak bu durumdaki vagon bir büyük tamir süresi daha çalıştıktan sonra kesinlikle ağır tamire alınır. Yurt dışına çıkan yolcu vagonları ve yolcu furgonları için 18 yıl, dahili hatlarda çalışanlar için ise 24- 30 yıldır. <br /><br />205 Numaralı Genel Emre Göre Yük Vagonlarının Tamir Gurupları ve Süreleri <br /><br />• VOA - Arıza tamiri: Arızanın olması durumunda parça değiştirmek suretiyle yapılan tamirat işlemleri.<br />• VOH - Hasar tamiri: Hasarın olması durumunda onarmak suretiyle yapılan tamirat işlemleri. <br />• Vl – Revizyon tamiri (Rev): 4 yıl.<br />• V2 - Büyük Tamir (BT): Bu süre yaklaşık 16-19 yıldır. <br /><br />Yük vagonlarında revizyon süresinin uzatılması : Yük vagonlarının revizyon süreleri altışar ay olmak üzere iki defa uzatılabilir. Revizyon süresini uzatmaya Vagon Bakım Onarım Atelyeleri yetkilidir. Revizyon süresini dolduran yük vagonları, muayene için en yakın Vagon Bakım Onarım Atelyesine sevk edilir. Yapılan muayenede vagonun güvenli çalışabileceği tespit edilirse, revizyon süresi altı ay uzatılarak uzatma tarihi ve yeni revizyon skalası üzerine yazılır. İlk uzatma süresinin sonunda aynı işlemler tekrar edilerek revizyon süresi ikinci defa uzatılabilir. Üçüncü defa revizyon uzatılması yapılamaz. Üçüncü revizyon süresini dolduran vagonlara uzatma yapılamaz. Bu vagonlar mutlaka büyük tamire alınır. <br /><br />180 NUMARALI TAMİM<br /><br />17.05.2004 yılında yürürlüğe giren 180 numaralı tamim, Çeken ve çekilen araçların bakım, onarım ve servis hizmetlerini yapmakla sorumlu ''Çeken ve çekilen araç bakım, onarım'' teşkilatını yeniden düzenler. <br /> <br />Bu tamimle;<br />- Vagon Bakım Onarım Atelyelerinin ve Vagon Servis Şefliklerinin, <br />- Lokomotif Bakım Onarım Atelyelerinin, Depo Müdürlüklerinin ve Depo Şefliklerinin,<br /><br />1. Görevleri belirlenmiştir<br />2. Bağlı oldukları işyerleri belirlenmiştir<br />3. İş kapasitesine göre 1.sınıf, 2.sınıf, 3.sınıf gibi bölümlere ayrılmıştır.<br /><br />06/05/2005 tarih 789 Numaralı tamimle Cer Dairesi Başkanlığının 180 Numaralı tamimi güncelleştirmesi konusunda görev verildi. Yeniden düzenlenecektir.<br /><br /><br /> <br />................................................................BÖLÜM 3<br /><br />MUAMELAT VE YAZIŞMA<br /><br />3.1. RESMİ YAZIŞMA KURALLARI<br /><br />Şüphesiz ki hizmetlerin yürütülmesinde; gereksiz zaman kaybının önlenmesi, etkin ve verimli bir çalışma düzeninin sağlanması ve gereksiz kırtasiyeciliğin önlenmesi, yazışma kurallarının iyi bilinmesi ve uygulanması ile mümkün olacaktır. Kamu kurum ve kuruluşların resmi yazışmalarında tek tipliliği sağlamak maksadıyla, Başbakanlık Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Müdürlüğü tarafından ''Resmi Yazışmalarda Uygulanacak Esas ve Usuller Hakkında Yönetmelik'' 2 Aralık 2004 tarihinde yayımlanarak yürürlüğe konulmuştur. <br /><br />Bu yönetmeliğe göre; Kamu kurum ve kuruluşlarının kendi aralarında veya gerçek ve tüzel kişilerle iletişimlerini sağlamak amacıyla yazılan yazı, resmi belge, resmi bilgi ve elektronik belgeye Resmi Yazı denir. <br /><br />Kamu kurum ve kuruluşları arasında yazılı iletişim, kağıt kullanılarak veya elektronik ortamda yapılır. Kağıtla yapılan resmi yazışmalarda daktilo veya bilgisayar kullanılır. Bu tür yazışmalar, yazının içeriğine ve ivedilik durumuna göre faks ile de gönderilebilir. Faksla yapılan yazışmalarda, yazıda belirtilen hususlarda hemen işlem yapılabilir, ancak bunların beş gün içerisinde resmi yazı ile teyidinin yapılması gerekir. <br /><br />Elektronik ortamdaki yazışmalar için her kurum kendisi ve gerektiğinde kurum içindeki birimler adına resmi elektronik posta (e-posta) adresi belirler. Elektronik ortamdaki resmi yazışmalar bu adresler arasında yapılır. <br /><br />Nüsha Sayısı <br /><br />Kağıt kullanılarak hazırlanan resmi yazılar en az iki nüsha olarak düzenlenir. <br />Belge Boyutu<br /><br />Resmi yazışmalarda A4 (210x297mm) ve A5 (210x148mm) boyutunda kağıt kullanılır. <br /><br />Yazı Alanı<br /><br />Yazı kağıdının üst, alt, sol ve sağ kenarından 2,5 cm boşluk bırakılarak düzenlenen alan.<br /><br />Yazı Tipi ve Karakter Boyutu<br /><br />Bilgisayarlarda yazılan yazılarda “Times New Roman” yazı tipi ve 12 karakter boyutunun kullanılması esastır. <br /><br />Rapor, form ve analiz gibi özelliği olan metinlerde farklı yazı tipi ve karakter boyutu kullanılabilir.<br /><br />Yazıların Gönderilmesi<br /><br />Yazıyı gönderenin iletişim bilgileri zarfın sol üst köşesinde, yazının gideceği yerin iletişim bilgileri ise zarfın ortasında yer alır. Yazının gizlilik derecesi zarfın üst ve alt ortasına, ivedilik derecesi ise sağ üst köşeye gelecek biçimde kırmızı renkle belirtilir. Çok gizli yazılar çift zarf ile gönderilir. <br /><br />RESMİ YAZILARIN BÖLÜMLERİ<br /><br />Başlık<br /><br />Yazıyı gönderen kurum ve kuruluşun adının belirtildiği bölümdür. Bu bölümde amblem de yer alabilir. Başlık, kağıdın yazı alanının üst kısmına ortalanarak yazılır. İlk satıra T.C. kısaltması (Kuruluşumuzun adında “Türkiye Cumhuriyeti” ifadesi tam olarak yer aldığından T.C. kısaltması kullanılmaz), ikinci satıra kurum ve kuruluşun adı büyük harflerle, üçüncü satıra ise ana kuruluşun ve birimin adı küçük harflerle ortalanarak yazılır. Başlıkta yer alan bilgiler üç satırı geçemez. Kuruluş içi yazışmalarda başlık, kuruluşun adı belirtilmeden işyerinin bulunduğu yer birim adıyla beraber büyük harflerle yazılır. <br /><br />Sayı ve Evrak Kayıt Numarası<br /><br />Sayı ve evrak kayıt numarası, dosya planına göre verilir. Başlığın son satırından iki aralık aşağıda ve yazı alanının en solundaki “Sayı:” yan başlığından sonra yazılır. Bu ifadeden sonra kod numarası verilir. Kod numarasından sonra kısa çizgi (-) işareti konularak dosya numarası, dosya numarasından sonra (-) işareti konularak evrak kayıt numarası yazılır. Evrak kayıt numarası, yazıyı gönderen birimde aldığı numaradır. Genel evrak biriminden sayı verilmesi durumunda araya eğik çizgi (/) işareti konularak evrak kayıt numarası yazılır.<br /><br />Resmi yazışmalarda Başbakanlık tarafından belirlenen kodlama sistemine ve dosya planına uyulması zorunludur. Kuruluşumuzda kullanılan kod numaralarının açılımı aşağıdaki gibidir:<br /><br /> <br /><br />1- Yürütme kodu.(A-Yasama, B-Yürütme, C-Yargıyı ifade eder)<br />2- Kurum kodu. (Yürütme içindeki Ulaştırma Bakanlığı’nın kodu)<br />3- Kurum dağılım kodu. (Ulaştırma Bakanlığı içindeki TCDD’nin kodu.)<br />4- Birim kodu.<br />5- Birim dağılım kodu. [Merkez, taşra veya bağlı ortaklık bilgisi (0-ise merkez, 1- ise taşra, <br /> 5- ise bağlı ortaklık)] <br />6- Alt birim kodu. (Dairelere ve Bölge Müdürlüklerine verilen kod numarası)<br />7- Ayrıntılı alt birim kodu. Kuruluşumuz için bu numara 00 olur, Bağlı ortaklıkların <br /> birimlerine göre numara alır.<br />8- Alt/tali şube kodu. Şube veya işyerlerine göre verilen kod numarası<br />9- İşyerinin alt birimlerine göre numara alır.<br /><br />Tarih<br /><br />Yazının yetkili amir tarafından imzalanarak ilgili birimden sayı verildiği zamanı belirten tarih bölümü, sayı ile aynı hizada olmak üzere yazı alanının en sağında yer alır. Tarih; gün, ay ve yıl rakamla, aralarına (/) işareti konularak yazılır. Aylar ve günler 01/02/1994 örneğindeki gibi yazılmalıdır.<br /><br />Konu<br /><br />Konu, sayının bir aralık altına “Konu:” yan başlığından sonra, başlık bölümündeki “T.C.” kısaltması hizasını geçmeyecek biçimde yazılır. Yazının konusu, anlamlı ve özlü bir şekilde ifade edilir.<br /><br />Gönderilen Makam<br /><br />Gönderilen makam; yazının gönderildiği kurum, kuruluş ve kişi ile bunların bulundukları yeri belirtir. Bu bölüm; konunun son satırından sonra, yazının uzunluğuna göre iki-dört aralık aşağıdan ve kağıdı ortalayacak biçimde büyük harflerle yazılır. Yazının gönderildiği yerin belirtilmesine ilişkin diğer hususlar parantez içinde küçük harflerle ikinci satıra yazılır. <br /><br />Kuruluş dışına gönderilen yazılarda, gerekiyorsa yazının gideceği yerin adresi küçük harflerle ve başlığın ilk satırının hizasında, iki aralık bırakılarak ayrıca belirtilir.<br /><br />Kişilere yazılan yazılarda; “Sayın” kelimesinden sonra ad küçük, soyadı büyük, unvan ise küçük harflerle yazılır.<br /><br />İlgi<br /><br />İlgi, yazılan yazının önceki bir yazıya ek ya da karşılık olduğunu veya bazı belgelere başvurulması gerektiğini belirten bölümdür. “İlgi:”yan başlığı, gönderilen makam bölümünün iki aralık altına ve yazı alanının soluna küçük harflerle yazılır. <br /><br />İlgide yer alan bilgiler bir satırı geçerse, “İlgi” kelimesinin altı boş bırakılarak ikinci satıra yazılır.<br /><br />İlginin birden fazla olması durumunda, a,b,c,d gibi küçük harfler yanlarına ayraç işareti “)” konularak kullanılır. <br /><br />İlgide, “ tarihli ve sayılı” ibaresi kullanılır. İlgide yazının sayısı, kurum veya birimin dosya kodu tam olarak belirtilir. İlgi, tarih sırasına göre yazılır. Yazı aynı konuda birden fazla makamın yazısına karşılık veya daha önce yazılmış çok sayıda yazıyla ilgili ise bunların hepsi belirtilir.<br /><br />Metin <br /><br />Metin, “İlgi”den sonra başlayıp, “İmza”ya kadar süren kısımdır. Metne, “İlgi”nin son satırından itibaren iki aralık, “İlgi” yoksa gönderilen yerden sonra üç aralık bırakılarak başlanır. <br /><br />Metindeki kelime aralarında ve nokta, virgül, soru işareti gibi yazı unsurlarının arasında bir vuruş boşluk bırakılır. <br /><br />Paragraf başlarına yazı alanının 1.25 cm içerisinden başlanır. Paragraf başı yapılmadığı durumlarda paragraflar arasında bir satır aralığı boşluk bırakılır. <br /> Metin içinde geçen sayılar rakamla ve/veya yazı ile yazılabilir. Metin içinde veya çizelgelerde üçlü gruplara ayrılarak yazılan büyük sayılarda gruplar arasına nokta (22.465.660), sayıların yazılışında kesirleri ayırmak için ise virgül (25,33) kullanılır. <br /><br />Yazı, Türk Dil Kurumu tarafından hazırlanan imla klavuzu ile Türkçe Sözlük esas alınarak dil bilgisi kurallarına göre yaşayan Türkçe ile yazılır. Metinde zorunlu olmadıkça yabancı kelimelere yer verilmez ve gereksiz tekrardan kaçınılır.<br /><br />Metin aşağıdaki şekilde bitirilir.<br />- Alt makama yazılan yazılar “Rica ederim”,<br />- Üst ve aynı düzey makamlara yazılan yazılar “Arz ederim”,<br />- Üst ve alt makamlara dağıtımlı olarak yazılan yazılar “Arz ve rica ederim”,<br /><br />İmza <br /><br />Metnin bitiminden itibaren iki-dört aralık boşluk bırakılarak yazıyı imzalayacak olan makam sahibinin adı, soyadı ve unvanı yazı alanının en sağına yazılır. İmza ad ve soyadın üzerinde bırakılan boşluğa atılır. Elektronik ortamda yapılacak yazışmalarda güvenli elektronik imza kullanılır.<br /><br />Yazıyı imzalayanın adı küçük, soyadı büyük harflerle yazılır. Unvanlar ad ve soyadın altına harflerle yazılır. Akademik unvanlar ismin ön tarafına küçük harflerle kısaltılarak yazılır.<br /><br />Yazıyı imzalayacak olan makam, yazının gideceği makama göre kurum/kuruluşun “İmza Yetkileri Yönergesi”ne veya yetkili makamlarca verilen imza yetkisine uyularak seçilir.<br /><br />Yazıyı makam sahibi yerine yetki devredilen kişi imzaladığında, imzalayanın ad ve soyadı birinci satıra, yetki devredenin makamı “Başbakan a.”, “Vali a.” ve “Rektör a.”, biçiminde ikinci satıra, imzalayan makamın unvanı ise üçüncü satıra yazılır.<br /><br />Yazı vekâleten imzalandığında, imzalayanın ad ve soyadı birinci satıra, vekâlet bırakanın makamı “Başbakan V.”, “Vali V.” ve “Rektör V.”, biçiminde ikinci satıra yazılır.<br /><br />Yazının iki yetkili tarafından imzalanması durumunda üst makam sahibinin adı, soyadı, unvanı ve imzası sağda; ikiden fazla yetkili tarafından imzalanması durumunda üst makam sahibinin adı, soyadı, unvanı ve imzası solda olmak üzere yetkiler makam sırasına göre soldan sağa doğru sıralanır.<br /><br />Onay <br /><br />Yazı onaya sunulurken imza bölümünden sonra uygun satır aralığı bırakılarak yazı alanının ortasına büyük harflerle “OLUR” yazılır. Altında onay tarihi yer alır. Onay tarihinden sonra imza için uygun boşluk bırakılarak onaylayanın adı, soyadı ve altına unvanı yazılır.<br /><br />Ekler<br /><br />Yazının ekleri, imza bölümünden sonra uygun satır aralığı bırakılarak yazı alanının soluna konulan “EK/EKLER:” ifadesinin altına yazılır. Ek adeti birden fazla ise numaralandırılır. Ek listesi yazı alanına sığmayacak kadar uzunsa ayrı bir sayfada gösterilir. <br /><br />Yazı eklerinin dağıtımdaki bazı yerlere gönderilmediği durumlarda “Ek konulmadı”, ya da “Ek-……. konulmadı”, bazı eklerin konulması durumunda ise “Ek-… Konuldu” ifadesi yazılır. <br /><br />Dağıtım<br /><br />Dağıtım, yazıların gereği ve bilgi için gönderileceği yerlerin protokol sırası esas alınarak belirtildiği bölümdür. “EKLER” den sonra uygun satır aralığı bırakılarak yazı alanının soluna “DAĞITIM:” yazılır. Ek yoksa dağıtım EKLER’ in yerine yazılır.<br /><br />Yazının gereğini yerine getirme durumunda olanlar, “Gereği” kısmına, gönderilen yazının içeriğinden bilgilendirilmesi istenenler “Bilgi” kısmına protokol sırasıyla yazılır. “Gereği” kısmı dağıtım başlığının altına, “Bilgi” kısmı ise “Gereği” kısmı ile aynı satıra yazılır. “Bilgi” kısmı yoksa, kurum ve kuruluş adları doğrudan “DAĞITIM” başlığının altına yazılır.<br /><br />Dağıtım bölümünde kuruluşumuz tarafından 2004 yılı için kullanılan kısaltmalar örnek olması amacıyla ekteki çizelgede gösterilmiştir. <br /><br />Paraf <br /><br />Yazının kurum içinde kalan nüshası, yazıyı hazırlayan ve kurum tarafından belirlenen en fazla 5 görevli tarafından paraf edilir. Paraflar, adres bölümünün hemen üstünde ve yazı alanının solunda yer alır. Paraflayacak kişilerin unvanları gerektiğinde kısaltılarak yazılır, (:) işareti konulduktan sonra büyük harfle adının baş harfi ve soyadı yazılır. El yazısı ile tarih belirtilerek paraflanır.<br /><br />Koordinasyon <br /><br />Başka birimlerle işbirliğini yapılarak hazırlanan yazılarda, paraf bölümünden sonra bir satır aralığı bırakılarak “Koordinasyon:” yazılır ve işbirliğine dahil olan personelin unvan, ad ve soyadları paraf bölümündeki biçime uygun olarak düzenlenir<br /><br />Adres<br /><br />Yazı alanının sınırları içinde kalacak şekilde sayfa sonuna soldan başlayarak yazıyı gönderen kurum ve kuruluşun adresi, telefon ve faks numarası, e-posta adresi ve elektronik ağ sayfasını içeren iletişim bilgileri yazılır. İletişim bilgileri yazıdan bir çizgi ile ayrılır. <br /><br />Gizli Yazılar <br /><br />Yazı gizlilik derecesi taşıyorsa, gizlilik derecesi belgenin üst ve alt ortasına büyük harflerle kırmızı renkli olarak belirtilir. Gizlilik dereceleri; çok gizli, gizli, özel, hizmete özel şeklinde görev alanı ve hizmet özelliğine göre kurum veya kuruluşça belirlenir.<br /><br />İvedi ve Günlü Yazılar, Tekit Yazısı<br /><br />Öncelik verilmesi gereken durumlarda yazıya cevap verilmesi gereken tarih metin içinde, yazının ivedi ve günlü olduğu ise sayfanın sağ üst kısmında büyük harflerle kırmızı renkli olarak belirtilir. Yazıyı alan bu ivediliğin gereğini yapmakla yükümlüdür.<br /><br />Resmi yazılara uygun sürede cevap verilmemesi durumunda ilgili kurum ve kuruluşlara tekit yazısı yazılır.<br /><br />Sayfa Numarası<br /><br />Sayfa numarası, yazı alanının sağ altına toplam sayfa sayısının kaçıncısı olduğunu gösterecek şekilde verilir. (Örnek: 1/9, 2/7) <br /><br />Aslına Uygunluk Onayı<br /><br />Bir yazıdan örnek çıkartılması gerekiyorsa, örneğinin uygun bir yerine “Aslının aynıdır” ifadesi yazılarak imzalanır ve mühürlenir.<br /><br />Kurum ve kuruluşlar elektronik ortamdaki belgelerin değiştirilmesini ve aslına uygun olmayan biçimde çoğaltılmasını önleyen teknik tedbirleri alır.<br /><br /><br /><br /> <br />TCDD GENEL MÜDÜRLÜĞÜ EVRAK DAĞITIM KODLAMA SİSTEMİ (2004 YILI)<br /><br />KODU NO ÜNİTESİ KODU ÜNİTESİ<br />- U - LİSTESİ<br />Y YÖNETİM KURULU ÜYELERİ T TEŞKİLLER<br />G GN. MÜD.YRD.ve DANIŞMANLARI <br /><br />I-T Ray Kay. ve Yol Mak. Onr. Fab. Müd<br />Afyon Beton Travers Fabrikası Müd.<br />Sivas Beton Travers Fabrikası Müd.<br />Çankırı Makas Fabrikası Müdürlüğü<br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br />M<br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br />............<br /><br /><br /><br /><br />K<br /><br /> <br /><br /><br /><br /><br /><br />I<br />II<br />III<br />IV<br />V<br />VI<br />VII<br />VIII<br />IX<br />X<br />XI<br />XII<br />XIII<br />XV<br />XVI<br />XVII<br />XVIII<br /><br /><br /><br />..........<br /><br /><br />1<br />2<br />3<br />4<br />5<br />6<br />7 <br />MERKEZ DAİRELER VE BİRİMLER<br /><br />Teftiş Kurulu Başkanlığı<br />Savunma Sekreterliği<br />Basın Yayın ve Halkla İlişkiler Müşv.<br />Yol Dairesi Başkanlığı<br />Cer Dairesi Başkanlığı<br />Ticaret Dairesi Başkanlığı<br />Mali İşler Dairesi Başkanlığı<br />Hareket Dairesi Başkanlığı<br />Sağlık Dairesi Başkanlığı<br />Dış İlişkiler Dairesi Başkanlığı<br />Personel ve İdari İşler Dairesi Bşk.<br />Malzeme Dairesi Başkanlığı<br />Hukuk Müşavirliği<br />Limanlar Dairesi Başkanlığı<br />İnşaat Dairesi Başkanlığı<br />APK Dairesi Başkanlığı<br />Eğitim ve Öğretim Dairesi Başkanlığı<br />Tesisler Dairesi Başkanlığı<br />Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığı<br />Taşınmaz Mallar Dairesi Başkanlığı<br />Yönetim Kurulu Müdürlüğü<br />Koruma ve Güvenlik Müdürlüğü<br />Enformasyon Müdürlüğü<br />................................................................<br /><br />BÖLGELER<br />Bölge Müdürlüğü<br />Bölge Müdürlüğü<br />Bölge Müdürlüğü<br />Bölge Müdürlüğü<br />Bölge Müdürlüğü<br />Bölge Müdürlüğü<br />Bölge Müdürlüğü<br /> <br /> <br /><br />II-T Ankara Demiryolu Fabrikası Müd.<br />Sivas Cer Tsl. Alma ve Yollama Müd.<br />Adapazarı Cer Tsl. Alma ve Yl. Müd.<br />Eskişehir Cer Tsl. Alma ve Yol. Müd.<br />Ankara Cer Tsl. Alma ve Yolla. Müd.<br /><br /> IV-T Merkez Mali İşler Müdürlüğü<br /> <br /><br />IX-T Behiçbey Ana İkmal Merkezi Müd.<br />Kırıkkale Teslim Alma ve Yollama M.<br />Karabük Teslim Alma ve Yollama M.<br />H.Paşa Teslim Alma ve Yollama M.<br />Haydarpaşa Laboratuvar Müdürlüğü<br /><br /> <br /><br /><br />XI-T Haydarpaşa Liman İşletme Müdürlüğü<br />Derince Liman İşletme Müdürlüğü<br />Bandırma Liman İşletme Müdürlüğü<br />Samsun Liman İşletme Müdürlüğü<br />Mersin Liman İşletme Müdürlüğü<br />İskenderun Liman İşletme Müdürlüğü<br />İzmir Liman İşletme Müdürlüğü<br /><br /> XII-T Varyantlar ve Yeni Yol İnşaat Grp. M.<br /> <br /><br />XV-T Eskişehir Eğitim Merkezi Müdürlüğü<br />Ankara Eğitim Merkezi Müdürlüğü<br />Sivas Eğitim Merkezi Müdürlüğü<br /><br /> <br /><br />XVI-T Pendik Elektrifikasyon Grup Müd.<br />Yunus Sinyalizasyon ve Teleko. Gr.M.<br />Elektronik Araştırma Merkezi Müd.<br />Vangölü Feribot Müdürlüğü<br />-Z- LİSTESİ<br /><br /><br /><br /><br /><br />D DERNEKLER<br />TCDD Teftiş Ku.Müf.Dy.ve Yrd<br />Dem.Çalışan. Derneği (Deçad)<br />Demiryolu Memurlar Derneği<br />Dem. Faal Memurlar Derneği<br />Demiryolu Sevenler Derneği<br />Sivas D.Yol ve TÜDEM. Me. D.<br />D.yolu Mak.,Rev.ve Atş. Der.<br />Dem.Meslek Okul Mezunları D.<br />TCDD Emekli Memurlar Der.<br />TCDD Katarcılar Derneği<br />Dem.Pers.Haklarını Koruma D. <br /><br /><br /><br /><br />S<br /> SENDİKALAR<br /><br />Demiryol İş<br />Likat-İş<br />Türkiye Denizciler Sendikası<br />Dok Gemi-İş Sendikası<br />TÜHİS <br />TUS<br />BTS<br />UMS<br />BUS<br /><br />GİZLİLİK DERECESİ<br /><br />T.C.<br />BAŞBAKANLIK<br />İdareyi Geliştirme Başkanlığı<br /><br />(İki satır aralığı)<br /> İVEDİ<br />Sayı :……………………………. 29/03/2005<br /> <br />Konu :………………………………………<br /> …………..<br /><br />( İki-dört satır aralığı)<br /><br />.............................BAKANLIĞINA<br /><br />(İki satır aralığı)<br /><br />İlgi : a) ……………………………………………………………………………................<br /> …………………….<br /> b) ………………………………….<br /><br />(İki satır aralığı)<br /><br /> ……………………………………………………………………………………………………………………………….<br /> …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….<br /><br />(İki-dört satır aralığı)<br /><br /> (İmza)<br /> Adı Soyadı<br /> Başbakan a.<br /> Müsteşar<br />(Uygun satır aralığı)<br /><br />EKLER :<br />1-Yazı örneği (….sayfa)<br />2-Yönetmelik (….sayfa)<br />(Uygun satır aralığı)<br /> <br />DAĞITIM :<br />Gereği : Bilgi :<br />…………………………. …………………….<br />……………… ………….<br /><br />GİZLİLİK DERECESİ<br /><br /><br /><br />Başbakanlık Ek Bina-Atatürk Bul. No:135/7- Ankara Tel: 418 58 56 <br />ANKARA EĞİTİM MERKEZİ MÜDÜRLÜĞÜ<br /><br />Sayı : …………………………. 21/01/2003<br />Konu : .......................................................<br /> ....................................................<br /><br /><br />EĞİTİM VE ÖĞRETİM DAİRESİ BAŞKANLIĞINA<br /><br />İlgi : a) ....................................................................................................................................<br /> ..........................<br /> b) ...........................................................<br /><br />...........................................................................................................................................<br />................................................................................................................................................................................................................................................................................................<br /> …………………………………………………………………………………………..……..….………………………………………….<br /><br /><br /><br /> Yavuz ZEĞEREK<br /> Eğitim Merkezi Müdürü<br /><br />EKLER :<br />1- Sicil raporu (3 adet – 6 sayfa)<br />2- ..............................<br /><br />DAĞITIM :<br />Gereği : Bilgi : <br />............................................. ........................................<br />............................................. ........................................<br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /> <br />ANKARA EĞİTİM MERKEZİ MÜDÜRLÜĞÜ<br /><br />Sayı : …………………………. 21/01/2003<br />Konu : .......................................................<br /> ....................................................<br /><br /><br />EĞİTİM VE ÖĞRETİM DAİRESİ BAŞKANLIĞINA<br /><br />İlgi : a) ....................................................................................................................................<br /> ..........................<br /> b) ...........................................................<br /><br />...........................................................................................................................................<br />................................................................................................................................................................................................................................................................................................<br /> …………………………………………………………………………………………..……..….………………………………………….<br /><br /><br /><br /> Yavuz ZEĞEREK<br /> Eğitim Merkezi Müdürü<br /><br />EKLER :<br />1- Sicil raporu (3 adet – 6 sayfa)<br />2- ..............................<br /><br />DAĞITIM :<br />Gereği : Bilgi : <br />............................................. ........................................<br />............................................. ........................................<br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /> <br /><br /><br /><br /><br /><br /><br />21/01/2003 Memur : T. DOĞAN (Paraf) <br />21/01/2003 Uzman : L. EVCİOĞLU (Paraf)<br />21/01/2003 Müd. Yrd. : R. YALAP (Paraf) <br /><br />TÜRKİYE CUMHURİYETİ <br />DEVLET DEMİRYOLLARI İŞLETMESİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ<br />Ankara Eğitim Merkezi Müdürlüğü<br /><br />Sayı : 21/01/2003<br />Konu : .......................................................<br /> ....................................................<br /><br /><br />EMEKLİ SANDIĞI GENEL MÜDÜRLÜĞÜNE<br />(Hizmet Borçlanması ve İşlemler Dairesi Başkanlığı)<br /><br />İlgi : a) .....................................................................................................................................<br /> ..........................<br /> b) ...........................................................<br /><br />……......................................................................................................................................................................................................................................................................................................<br /><br />..................................................................................................................................................................................<br /><br /><br /><br /> Ramazan YALAP Yavuz ZEĞEREK<br /> Eğitim Merkezi Müdür Yardımcısı Eğitim Merkezi Müdürü <br /><br /><br />EKLER :<br />1- .............................<br />2- ..............................<br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br />3.2. TELGRAF<br /><br />Kuruluşumuzda telgrafın haberleşme aracı olarak kullanılmasında uyulacak usul ve kaideleri “ TCDD İşletmesinde Araçlarla Yapılacak Haberleşme Yönetmeliği ” düzenlemektedir. Bu yönetmelikte telgraf yazmaya yetkili olanlar belirlenmiş olup cer birimleri taşra teşkilatlarında yetkili olanlar şunlardır: Cer Servis Müdürü ve Yardımcıları, Cer Başkontrolör ve Kontrolörleri, Loko Bakım Atelye Müdürü, Vagon Bakım Onarım Atelye Müdürü, Depo Müdürü, Elektrik İşleri Müdürü, Depo Şefi, Vagon Servis Şefi, İmdat Ekip Şefi, Elektrik İşleri Şefi, yolda görevli olduğunda hizmet gereği; Baş Makinist, Makinist (tek loko veya tren şefi olmayan trenlerde veya birden fazla loko tek gittiği zaman tren şefliği görevini yapan makinist ). Telgraf yazmak durumunda kalan diğer görevliler telgrafını, telgraf yazmaya yetkili bir personelin imzası ile yazar.<br /><br />Telgrafların hazırlanması<br /> <br />- Telgraflar, 5538 model telgraf defterine veya 7003 model telgraf kağıdına veya 7003 üzerindeki bölümlere uygun olarak A4 veya A5 kağıtlara yazılır. 7003 model telgraf kağıdına sığmayacak uzunlukta olan telgraflar A4 ölçüsünde bir kağıda ve 7003 modeldeki tüm bilgileri kapsayacak şekilde yazılabilir.<br />- Telgraflar genel olarak asıl sureti televine, bir sureti de arşivlenmek üzere iki suret yazılır. Ayrıca gereği ve bilgi olarak telgrafta belirtilen keşide merkezindeki alıcılar için birer suret kopyalanarak dağıtılır. <br />- Gereksiz yere telgraf yazan ilgililerden, yazılan telgrafın ücreti PTT'nin rayiç bedeli üzerinden alınır.<br />- Yazılan telgraflardan imzalayanlar sorumludur.<br />- Televi merkezi görevlileri, kendilerine yazılmak üzere verilen veya kendisi tarafından alınan telgrafların metninde herhangi bir düzeltme ve değişiklik yapmamalıdır.<br />- Görevliler, karşı televlerine yazılmak üzere kendilerine teslim edilmek istenilen ve kuruluş çalışmaları ile ilgili olan telgrafları almak ve yazmak zorundadır. Ancak, mevzuat hükümlerine uymadığı hususunda tereddüde düştükleri telgrafları karşı televine yazdıktan sonra bir rapor ekinde işyeri amirine bildirir.<br />- Bir telgraf herhangi bir nedenden dolayı karşı televine yazılamamışsa, imza sahibine bilgi verilmelidir.<br />- Telgrafı teslim alanlar deftere, teslim aldıkları saati yazarak imzalarını atacaklardır.<br />- Televlerine imza karşılığı teslim edilen bir telgraf, karşı televlerinden hiç birine yazılmamış olmak şartıyla, telgrafı imza eden veya yetki verdiğini bildirdiği bir görevli tarafından imza ile geri alınabilir. İmzası evrak kayıt defteri üzerine alınır. Bir kısmı veya tamamı karşı televine yazılmış telgraflar, telgrafı yazan tarafından yazılacak başka bir telgrafla iptal edilir.<br /><br />Telgraf kağıdının bölümleri<br /><br />Servis no bölümü : Her daire ve servise, telgrafta kullanılmak üzere birer kod numarası verilmiştir. Örneğin: Yol Dairesi ve servislerine 01, Cer Dairesi ve Servislerine 02, Hareket Dairesi ve Servisleri 05, Sağlık Dairesi ve Servisleri 06, Malzeme Dairesi ve Servisleri 09, Tesisler Dairesi ve Servisleri 16 gibi. Bu numaralar SERVİS NO: başlığının hemen sağına, telgrafı yazan Daire, servis ve bağlı işyerleri tarafından yazılır. Telgrafı karşı televine yazacak merkez televi veya istasyonlarca telgraf kayıt defterinden, bu servis numarasının devamı olarak sıra numarası konulur. Örnek ; 161 servis numarası taşıyan bir telgraf, Tesisler Dairesi ve servisince ay içinde yazılan ilk telgraf, 16167 servis numaralı telgraf ise 167 nci telgraf olduğu anlamındadır.<br />Teli yazan yer : Telgrafı yazan işyerinin bulunduğu yer adı yazılır.<br />Yazılış tarihi : Telgrafı yazan işyerlerince telgrafın yazıldığı günün tarihi , gün ve ay için ikişer rakam kullanılarak yazılır. Örnek : 01.01.2001, 09.10.2001, 22.12.2001<br />Yazılış Saati : Telgrafı yazan işyerlerince telgrafın yazıldığı andaki saat ve dakika dört rakamlı olarak yazılır. Örnek : 00.01, 01.00, 05.05, 09.30, 11.05, 22.30<br />Alınış tarihi : Yazılan telgrafı alan televi, işyeri veya istasyonlarca teslim alındığı günün tarihi gün ve ay ikişer rakam kullanılarak yazılır.<br />Alınış Saati : Yazılan telgrafı alan televi, işyeri veya istasyonlarca teslim alındığı andaki saat ve dakika dört rakamlı olarak yazılır.<br />Teli Alan : Televlerine, karşı televlerine yazılmak üzere getirilen telgrafı teslim alan memur kaşesini basar, yoksa imza eder.<br />Telgraf Metni : Yapılacak iş, eylem, emir ve talimatlar yer alır. Metinle birlikte aşağıdaki bilgiler de bu kısımda bulunur.<br />- Alıcılar : Telgrafın gereğini yapacak ve bilgi alacak işyerlerinin adresleri metnin üst kısmına yazılır. Gereğini yapacaklar; görev statüsü üst olandan alt olan sıralamasına göre, bilgi alacaklar; görev statüsü alt olandan üst olan sıralamasına göre yazılır. Örnek : Gar Müdürlüğüne Eskişehir, Bilgi Gar Şefliği Yunusemre, TSİ Başdispeçerliğine Eskişehir, Tesisler Servis Müdürlüğüne Haydarpaşa, Tesisler Dairesi Başkanlığına.<br />- İlgi : Yazılan telgrafın, daha önce yazılmış olan başka tellerle ve yazılarla ilgisi varsa, bu tel veya yazılar tarih sırasına göre ve (a), (b) şıkları altında, alt alta yazılır. Örnek : <br />31.03.2001 T. B.11.2.DDY.0.14.00.13/1216-1/2474 S.Tel Emri.<br />11.08.2001 T. B.11.2.DDY.0.14.00.13/1216-1/3110 S.Emir.<br />- Metin Kısmı: Karşı tarafa iletilmek istenilen mesaj çok kısa, net ve anlaşılır olarak yazılır.<br />- Telin Numarası : Telgrafı yazan işyerlerinin yazışmalarda kullandığı desimal numara telgraf metninin sol alt köşesine yazılır.<br />- İmza : Telgraf metni yazıldıktan sonra, sağ alt köşesine, telgrafı yazan veya yazdıranın ismi ve görevi yazılarak, imza edilir. Varsa kaşesi basılır.<br /><br />T C D D TELGRAF ( YURTİÇİ )<br /> Servis No. :161.............. ( M.7003)<br /> Teli yazan yer Yazılış tarihi Saati Alınış tarihi Saati Teli alan<br /><br />Karabük Gar Müd. 27.02.2002 14.30<br /><br />Hareket Bölge Amirliği, Depo Müdürlüğü, TMİ Baş Dispeçerliği, Şube 24 Şefliği, Kısım 241 Şefliği, Vagon<br />Servis Şefliği Karabük – Gar Müdürlüğü Ülkü – İstasyon Şefliği Bolkuş<br />BİLGİ: Yol,Cer,Hareket ve Tesisler Servis Müdürlüklerine ve Daire Başkanlıklarına Ankara<br /><br />Bugün 27.02.2002 tarihinde Garımız Ülkü ciheti 1.yolundaki manevra esnasında 3 nolu makas üzerinde dizi<br />geri dayanılırken saat 14.00 sularında 31 75 6868 125-3 nolu boş vagonun bir bojisi deray etmiştir. Yol, <br />makina ve vagonda hasar yoktur. Deray kaldırma çalışmalarına başlanılmıştır.Trafiğe engel bir durum yoktur<br />Bilgi ve gereği.<br /><br /><br />Tel : B.11.2.DDY.1.02.00.06/312<br /> ( imza ) <br /> <br /> Feridun AKDOĞAN<br /> GAR MÜDÜRÜ <br /><br /><br /><br />3.3. DİLEKÇE<br /><br />Bir dileği bildirmek üzere resmi daireye yazılan yazılara dilekçe denir. Dilekçe bir tür iş mektubudur ve konuşma diliyle yazılır. Dilekçenin başlığı hitaptır. Amaç en kısa yoldan açıklanır. Gereksiz sözlerle dilekçeyi uzatmaktan, acıma duygusu yaratmaktan ve dilekçeye özel mektup havası vermekten kaçınmak gerekir. <br /><br />Alt sağa tarih yazılır, imza atılır. Alt sola açık adres yazılır. Aşağıda buna uygun bir örnek verilmiştir. <br /><br /><br /><br /><br /><br /><br />ANKARA EĞİTİM MERKEZİ MÜDÜRLÜĞÜNE<br /> ( İş yerinin bulunduğu yer )<br /><br /><br /> Eğitim Merkezinizde 26/02/2002 tarihinde uygulamaya konulan 54.Dönem Personel Temel Eğitimi kursiyeriyim. Anadolu Üniversitesi Açık Öğretim Fakültesi ara sınavlarına katılacağımdan, 15-16 Mart 2002 tarihinde izinli sayılmam hususunda gereğini arz ederim.<br /> 12 / 3 / 2002<br /><br /><br /><br />ADRES <br />İstasyon Mah. ( imza ) <br />Günyüzü Sok. No:32 Ahmet KARA <br /> KIRIKKALE 12541 Teknisyen <br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br />3.4. SORUŞTURMA FEZLEKESİ<br /><br />Hatlarımızda meydana gelen kaza ve olaylarda yapılacak işlemler, soruşturmanın kimler tarafından ne şekilde yapılacağı, soruşturma kurulu raporunun nasıl hazırlanacağı 630 numaralı tamimde belirtilmiştir. Buna göre ilgili servis yetkililerinin tek başlarına yürütebilecekleri soruşturmalar dışında kalan kaza ve olay soruşturmaları Yol, Cer ve Tesisler servisinin yetkili personelinin katılımıyla oluşan soruşturma kurulları tarafından yapılır. Soruşturma kurulu, Şube Şefi, Depo Müdürü ve Tesisler Bölge Kontrolörünün katılımıyla oluşturulabileceği gibi, kaza ve olayın önemine göre ilgili servislerin Müdür Yardımcıları, Müdürleri, Daire Başkan Yardımcıları ve Başkanları düzeyinde de oluşturulabilir. Soruşturma Kurulu, yetkisi dahilinde kaza ve olayla ilgisi olan personelin deyimlerini isteyebileceği gibi. konuyla ilgili diğer personelin bilgisine de başvurabilir . <br /><br />Soruşturma kurulunun deyimine veya bilgisine başvurduğu personel deyimini veya raporunu 7 gün içinde soruşturma kuruluna vermek zorundadır. Soruşturma raporları ilke olarak on beş gün içinde hazırlanır. Eğer on beş gün içinde tamamlanamaz ise ek süre istenir. Bu durumda soruşturma raporunun olay tarihinden itibaren üç ay içinde tamamlanması zorunludur. Soruşturma kurulunun raportörlüğünü Tesisler servisi yetkilisi yapar. Raporun “ Sorumluluk Bakımından Netice ve Kanaat Bölümü”nde belirtilen görüşlere katılmayan üye, imza bölümünü itiraz ettiğini belirterek imzalar ve gerekçelerini ayrı bir yazı ile rapora ekler. Soruşturma Kurulu Raporu şekil olarak aşağıdaki gibidir.<br /><br /><br />TCDD<br />................... Tesisler Bölge Kontrolörlüğü<br /><br /><br />SAYI : (Tarih) ..... / .... / .....<br />KONU : <br /><br />BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜNE<br /><br />I - TETKİK : <br /><br /> a- Olayın tanımı ve ekleri <br /> b- Olayın meydana geliş şekli ve açıklanması <br /><br />11 - SORUŞTURMA : <br /><br /> a- Alınan ifadelerin özeti : <br /> b- Mesleki sebep ve kanaat : <br /> c- Hasar, Tehir : <br /><br />III- SORUMLULUK BAKIMINDAN KANAAT VE SONUÇ : <br /><br /><br />Tesisler Bölge Kontrolörü Yol Kontrolörü veya Cer Kontrolörü veya<br /> İmza Şube Şefi Depo Müdürü <br /> İmza İmza <br /><br />3.5. TCDD MEMUR ve HİZMETLİLERİNE VERİLECEK HARCIRAH ve HARCIRAH KARŞILIĞI HİZMET TAZMİNATLARINA İLİŞKİN TÜZÜK<br /><br />Bu tüzük, Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları İşletmesi Genel Müdürlüğü memur ve hizmetlilerine verilecek harcırah ve harcırah karşılığı hizmet tazminatlarına ilişkin esas ve usulleri düzenler. Bu tüzükte hüküm bulunmayan hallerde 6245 sayılı Harcırah Kanununun ilgili hükümleri uygulanır. Bu tüzükte geçen;<br />Harcırah: 6245 sayılı Harcırah Kanunu ile bu tüzüğe göre ödenmesi gereken yol masrafı, gündelik, aile masrafı ve yer değiştirme masrafından birini, bir kaçını veya tamamını, <br />Harcırah karşılığı hizmet tazminatı: Bu tüzüğe göre harcırah karşılığı ödenmesi gereken tazminatları,<br />Asgari harcırah gündeliği: 6245 sayılı Harcırah Kanununun 33.cü maddesi gereğince bütçe kanunları ile belirlenen asgari harcırah gündeliğini, <br />Memur: 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu hükümlerine göre aylık alanlar ile sözleşmeli personeli (yardımcı hizmetler sınıfı personeli hariç)<br />Hizmetli: 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa göre yardımcı hizmetler sınıfına dahil personel ile kanunlarına göre işçi sayılan kişileri, <br />Aile fertleri: Memur ve hizmetlinin harcırah verilmesini gerektiren olay sırasında evlilik bağı ile bağlı olduğu eşi, bakmakla yükümlü olduğu usul ve füruu ile erkek ve kız kardeşlerini,<br />Görev yeri: Memur ve hizmetlinin asıl görevli olduğu veya ikametgahının bulunduğu şehir ve kasabaların belediye sınırları içinde bulanan yerler ile bu yerlerin dışında kalmakla birlikte yerleşim özellikleri bakımından bu şehir ve kasabaların devamı niteliğinde bulunup belediye hizmetlerinin götürüldüğü veya Genel Müdürlükçe sağlanan taşıt araçları ile gidilip gelinebilen yerleri ifade eder. Başka yer ise görev yeri dışındaki yerleri ifade eder.<br /><br />Harcırah verilecek kişiler<br /><br />Bu tüzükte belirtilen hallerde; <br />a) Memur veya hizmetliler ile aile fertlerine,<br />b) Memur veya hizmetlinin vefatında aile fertlerine, çocuklarına refakat ettirilecek memur ve hizmetlilere,<br />c) Memur veya hizmetlilerden emekliye ayrılanlar ile bunların aile fertlerine, harcırah verilir. <br /> <br />Harcırahın unsurları<br /><br />a) Yol masrafı <br />b) Gündelik<br />c) Aile masrafı<br />d) Yer değiştirme masrafı <br /><br />Yol ve yer değiştirme masraflarına ilişkin özel hükümler<br /> <br />Demiryolu şebekesi ile bağlı yerler arasında demiryolu ile seyahat esastır. İlgililere demiryolu üzerinde seyahat için ücretsiz seyahat belgesi verilir. Demiryolu şebekesi ile bağlı yerler arasında demiryolu veya diğer araçlarla yapılan seyahatlerde yol masrafı verilmez. Ancak, amirlerince onaylanacak acele ve zorlu hallerde, ücretsiz seyahat belgesi almadan yola çıkma durumunda olanların verecekleri bilet ücretleri kendilerine geri ödenir. Ayrıca derayman, tahribat veya diğer sebeplerle demiryolunun kapanması veya seyahatin tren bulunmadığı zamanlarda yapılmasının zorunlu olması nedeni ile memur ve hizmetlinin başka araçla seyahat etmesi halinde yol masrafı verilir. Gidip gelmeye en uygun mutat yolun dışında bir yoldan veya kullanılması gereken taşıt arcından başka bir araçla yolculuk yapılmasının işin gereğine göre zorunlu olması halinde, bu yol ve taşıt aracına ilişkin masrafların ödenmesi, merkezde Genel Müdürün, Bölge Müdürlüklerinde Bölge Müdürünün, fabrika ve limanlarda Fabrika ve Liman İşletme Müdürünün veya bunların yardımcılarının önceden verilmiş yazılı olurunun bulunmasına bağlıdır.<br /> <br />Harcırah karşılığı hizmet tazminatları<br /><br />Genel Müdürlük memur ve hizmetlilerinden aşağıdaki maddelerden unvanları gösterilenlere, memuriyet ve hizmetlerinin özelliklerine ve bu kısımda belirtilen esaslara göre, harcırah karşılığı olarak hizmet tazminatı verilir. Hizmet tazminatları; kilometre/saat, iş treni, yatak, rampa, bekleme, manevra ve turne tazminatlarından oluşur. Hizmet tazminatlarından; <br />a) Saat esası üzerinden hesaplananların miktarı asgari harcırah gündeliğinin 1/8’ ini,<br />b) Gündelik esası üzerinden ödenenler ile sefer sayısı ve kilometreye göre hesaplananların miktarı da günde asgari harcırah gündeliğini,<br />c) Yatak tazminatı asgari harcırah gündeliğinin 1/3’ ünü,<br />d) Rampa tazminatı asgari harcırah gündeliğinin 2/3’ ünü,<br />aşmamak üzere her yıl Yönetim Kurulunca saptanır. <br /><br />Memur ve hizmetlilere fiilen yaptıkları işe göre hizmet tazminatı verilir. Aynı çalışma süresi için hizmet tazminatlarından yalnızca birisi ödenir. Bu bölüm uyarınca tazminat verilenlere ayrıca harcırah ödenmez. <br /><br />Bağlı bulundukları merkezlerden geçici olarak başka bir merkez emrinde görevlendirilen memur ve hizmetlilere, bu merkez emrinde çalıştıkları süre içinde tahakkuk edecek kilometre/saat veya iş treni tazminatı % 50 zamlı ödenir. Ancak, asgari harcırah gündeliğinin manevra tazminatı veya % 50 zamlı olarak ödenecek kilometre/saat yada iş treni tazminatlarından fazla olması halinde, bu tazminatlar yerine asgari harcırah gündeliği ödenir. <br /> <br />Kilometre/saat tazminatı<br /><br />Trenlerde görevli olan ve aşağıda unvanları belirtilen memur ve hizmetlilere, trenlerin fiili seyir süreleri ile sınırlı olmak üzere, her saat için kilometre/saat tazminatı ödenir.<br />Motorlu drezin ve Oto drezin ile yapılan seferlerde kilometre/saat tazminatı her kilometre için ödenir.<br />Servisin Niteliği Görev Unvanları<br /><br />a) Ekspres ve ekspres niteliği - Tren Şefi<br /> taşıyan bütün trenler ile - Makinist<br /> elektrikli banliyö trenlerinde - Yardımcı makinist<br /> - Kondüktör<br /> - Hostes<br /> - Gardfren<br /> - Ateşçi<br /> - Yataklı servis görevlisi - Aşçı başı <br /> - Aşçı<br /> - Aşçı yardımcısı<br /> - Şef garson, garson<br />b) Yolcu ve karma trenlerle bu nitelikteki - Tren Şefi<br /> diğer trenler ve yük trenleri ile - Makinist<br /> banliyö ve ranforlarda - Yardımcı makinist<br /> - Kondüktör<br /> - Gardfren<br /> - Ateşçi<br /><br />c) Bütün trenlerde, motorlu - Tren kalorifercisi<br /> ve oto drezinlerde - Tren odacısı<br /> - Mot. drezin ve oto drezin <br /> şoförleri<br /> - Sofaj vagonu ateşçileri <br /><br />Bir trende görev almak veya yaptıkları servislerde geri dönmek üzere görevsiz olarak seyahat edecek memur ve hizmetlilere, trenin cinsine göre verilecek kilometre/saat tazminatının % 50’si ödenir.<br /><br />Bir ay zarfında tahakkuk eden çalışma saatlerinin toplamından 30 dakikadan fazla olan süreler bir saate tamamlanır. 30 dakikadan az olan süreler dikkate alınmaz.<br /><br />İş treni tazminatı<br /><br />İş Trenlerinde veya işletmeye açılmamış inşaat hatlarında çalışan memur ve hizmetlilerden; Tren Şefi, Makinist, Yardımcı makinist, Ateşçi ve Kısım Şefleri ile Gardfren ve Yol Çavuşlarına, hareket saatinden itibaren geçecek her 24 saat bir gün sayılarak iş treni tazminatı verilir. 24 saati aşan kesirler tam gün sayılır. Bunlara başkaca hizmet tazminatı verilmez.<br /><br />Yatak tazminatı<br /><br />Trenlerde görevli ve yukarıda belirtilen görevlerdeki memur ve hizmetlilere, bağlı bulundukları merkezlerden başka yerlerdeki görevleri sırasında geçirdikleri normal istirahat süreleri için, Genel Müdürlük yatakhanelerinde, binalarında veya yatak tertibatı olan vagonlarında yatak sağlanamadığı taktirde, bu durumun ilgili istasyon yetkilisi tarafından belgelenmesi koşulu ile beher gün (gece veya gündüz) için yatak tazminatı ödenir. <br /><br />Bekleme tazminatı<br /><br />Trenlerde servisle veya tren servisi yapmak üzere merkezlerin bulunduğu istasyon dışındaki istasyonlarda veya son varış istasyonunda servis olmak üzere bekletilen ve yukarıda belirtilen görevlerdeki memur ve hizmetlilere her bir gün için bekleme tazminatı ödenir. <br /><br />Bekleme tazminatının, varış yerlerine fiili varış itibaren 6 saate kadar (6 saat dahil) beklemeler için 1/4'ü, 12 saate kadar (12 saat dahil) beklemeler için 1/2'si, 12 saatten fazla beklemeler için tümü ödenir. <br /><br />Şube hatlarındaki beklemeler ile doğal afetler, deray, karambol ve yol kapanması gibi olayların vukuundaki ve ranfor hizmetlerindeki beklemeler içinde bu madde hükümleri uygulanır. <br /><br />Tazminat verilmesini gerekli kılan bekleme sürelerinin beklenilen istasyon yetkilisi tarafından belgelenmesi gerekir. <br /><br />Turne tazminatı<br /> <br />Bölgeleri içinde turne veya diğer amaçlarla yapacakları her türlü görev seyahatlerinde; <br />a) Şube Şefi veya yardımcısı, Kısım Şefi, Tesisler Şefi ve Yardımcısı ile Yol ve Tesisler Sürveyanlarına her kilometre için, <br />b) Yol Takım Çavuşu, Tesisler Çavuşu ve Yol Bekçilerine her 24 saat için turne tazminatı ödenir.<br /><br />Turne tazminatının, 4 saat ve daha az süren seyahatler için 1/3'ü, 6 saate kadar (8 saat dahil) seyahatler için 2/3'ü, 8 saatin üzerindeki seyahatler için ise tümü ödenir. Turne tazminatının hesabında, hareket cetvellerinde veya turne grafiklerinde yazılı kat edilen kilometre veya saat toplamına göre her ay hazırlanan ve amirlerince onaylanan puantaj cetvelleri esas alınır. <br /> <br />3.6. MALZEME ve DEMİRBAŞ İŞLEMLERİ<br /><br />İdaremizde işyerlerine lüzumlu olan müstehlek (tüketim) ve demirbaş malzemeler Malzeme Dairesi bünyesinde teşkilatlanmış bulunan Ara Mağazalar, Reyon Şeflikleri, Muavin mağaza Şeflikleri, Bölge Malzeme Müdürlükleri ve Ana İkmal Merkezi Müdürlüklerinden temin edilir. <br /><br />Genel uygulama olarak malzeme temini programlı olarak yapılır. Cer Dairesi Başkanlığı işyerlerinden yıllık malzeme ihtiyacının bildirilmesini ister. İşyerlerinin belirlediği İhtiyaç listeleri ile stoklar karşılaştırılarak değerlendirilir. Stoklarda bulunmayan malzemeler; ithalat yöntemiyle, TCDD fabrikalarından, Bağlı Ortaklıklardan veya İç piyasadan Malzeme Dairesi vasıtasıyla temin edilir. Temin edilen bu malzemeler Ana İkmal Merkezinde stoklanarak talep edildikçe ve azaldıkça Bölge Malzeme Müdürlükleri, mağazalar, reyonlar ve işyerlerine doğru gönderilir. <br /><br />Demirbaş eşyaların tabi olduğu esas ve usuller; “TCDD Demirbaş Eşya Yönetmeliği” ve “TCDD Demirbaş Eşya Yönetmeliği İle İlgili İzahname” tarafından düzenlenmiştir. Bu yönetmelik ve izahnamede demirbaş eşyaların sınıflandırılması, temini, kullanımı, nakli, iadesi, satışı, tazmini, bakım ve onarımı, devir teslimi, amortismanı ve sayımı gibi konularda uyulacak esas ve usuller belirlenmiştir. <br /><br />Malzeme talep etme ve demirbaş malzemelerin temini, nakli, ıskat ve tebdil işleri usulüne göre aşağıdaki modellerin kullanılması suretiyle yapılır. <br /><br />9001 Model - Malzeme stok fişi (5). <br />9008 Model - Malzeme Dairesinden malzeme İsteme fişi (2). <br />9009 Model - Satınalma emri (5). <br />9010 Model - Mahalli piyasa sipariş mektubu (2). <br />9016 Model - Fabrikalara yapılan sipariş mektubu (5). <br />9019 Model - Mağaza malzeme stok fişi (5). <br />9039 Model - Fabrikadan değişen parça isteme (5). <br />9053 Model - 2. Sınıf demirbaş malzeme değiştirme (5). <br />9060 Model - Açık fatura (5). <br />9135 Model - Ara mağazalar müstehlek (tüketim) malzeme stok fişi (5). <br />9136 Model - Müstehlek (tüketim) malzeme talepnamesi (2). <br />9137 Model - Ara mağazalar arası malzeme münakale bonosu (5). <br />9138 Model - Ara mağaza malzeme verme ve alma bonosu (5). <br />9143 Model - İşyerlerine malzeme çıkı modeli (5). <br />4056 Model - Kıymeti yıllık belirlenen değerden az demirbaşlarda (10). <br />4057 Model - Kıymeti yıllık belirlenen değerden fazla demirbaşlarda (Daimi). <br />4061 Model - Demirbaş eşyanın tamirinde (2). <br />4052 Model - Demirbaş eşyanın bir servisten diğer bir servise nakil emri <br />9056 Model - Demirbaş eşya isteme ve çıkı modeli(5) <br />9048 Model - Demirbaş eşya kayıttan düşürme modeli <br />9161 Model – Malzeme isteme formu<br /><br />3.7. TAMİRAT MODELLERİ<br /><br />Hasarlı ve kusurlu olan vagonlara, muayene eden vagon teknisyenlerince hasarın derecesini belirten birer tamir etiketi yapıştırılır. Tamir etiketleri vagonların yan kirişleri üzerine yapıştırılır. Hasarın derecesinin ilk bakışta derhal görülebilmesi için, hasar etiketleri üç ayrı renkte basılmıştır.<br /><br />Beyaz tamir etiketi (model: 2017) <br /><br />Yolcu ve yük vagonlarının envanter listesinde yazılı alınabilir parçalar ile hasarlanan veya çalınabilen; döşeme, kaplama, madeni parça, yazı plaka1arı ve benzeri parçaların arızalı veya noksan olması halinde yapıştırılır. Beyaz etiket bulunan dolu veya boş vagonların hasar durumu seyrüsefer emniyetini tehlikeye sokmayacağından seyjrlerine izin verilir . <br /><br />Mavi veya yeşil tamir etiketi (model: 2018) <br /><br />Arızalarının giderilmesi zorunlu olan veya tamir yada bakım süresini doldurmuş olan vagonların revizörlük atelyelerine veya fabrikalara sevkinde kullanılır .<br /><br />Kırmızı tamir etiketi (model: 2019) <br /><br />Seyrüsefer emniyetini tehlikeye sokacak derecede hasar ve kusurları olan ve tamir edi1meden trene bağlanamayacak vagonlara yapıştırılır. Servis sırasında meydana gelen hasarlar sonucu bu gibi tamir etiketi bulunan vagonlar trenlerden çıkarılırlar. Vagon tamir edildikten sonra servise verilir veya Tamir atölyelerine boş olarak gidebilecek şekilde tamir edildikten sonra, bulundukları yerden sevk edilebilirler . <br /><br />Fren bozuktur etiketi (model: 2020) <br /><br />Vagonunun frenleri giderilemeyen herhangi bir arıza nedeniyle iptal edilirse Model 2020 etiketi vagon yan duvarları üzerine yapıştırılır. Bu etiket yapıştırılmış vagonlar frenleri iptal olarak servislerini tamamlar.<br /><br />Hasar ve noksanlıklar listesi (model: 5519) <br /><br />5519 Model teşkilatında yolcu vagonu bulunan trenlere verilir. Trenlerde görevli kondüktörler, teslim aldıkları arabalardaki araç ve gereçlerin musluk, cam, yastık, ampül ve benzerlerinin varış istasyonuna veya diğer personele teslimine kadar her türlü hasar ve noksan1ıklarından sorumludurlar. Bu nedenle kondüktörler görevlendirildikleri trende bulunan yolcu arabalarını kontrol ederek gördükleri hasar ve noksanlıkları 5519 modele vagon teknisyenlerince yazılmasını sağlarlar.<br /> <br />5519 model1erin teslimi : <br /><br />- Çıkış istasyonunda, istasyondan kondüktöre <br />- Trenin işlediği bölge üzerindeki istasyonlarda yapılacak personel değişikliklerinde <br /> kondüktörlerden kondüktörlere <br />- Varış istasyonunda kondüktörden istasyona yapılır . <br /><br />Yapılacak olan devir ve teslimlerde görevli vagon teknisyenleri ile birlikte hasar ve noksanlıklar kontrol edilir ve 5519 model, görevli vagon teknisyeni, kondüktörler, tren şefi ve nöbetçi hareket memuru tarafından imzalanır ve trafik cetveline açıklama bölümüne devir ve teslimin emirlere uygun olarak yapıldığı yazılarak ortaklaşa imzalanır. Yolda trenin seyri sırasında meydana gelen hasar ve noksanlıklar için tutanak tanzim edilir ve bir sureti trafik cetveline eklenir.<br /> <br />Vagon arızası bildirim modeli (model 5551) <br /><br />Bir vagona arıza bildirimi yapıştıran revizörlük yetkilisi, bir hasar ihbarnamesi (Model : 5551) tanzim eder ve yapıştırılan etiketin rengini bu modelde gösterir. 5551 Model vagon arıza bildirimi iki nüsha tanzim edilir. Birinci parçası ilk trenle tamirin yapılacağı atölye veya fabrikaya gönderilir. İkinci parçası ise vagonun taşıma belgesi olarak vagonla birlikte vagonun tamir edileceği yere kadar gider. Hasarlı vagon her hangi bir nedenden dolayı terk edilirse, 5551 model de vagonun terk edildiği istasyona veya gara teslim edilir . <br /><br />Hasarlı vagon fabrika veya atölyenin bulunduğu istasyon veya gara gelişinde arıza bildirim kağıdı fabrikaya gönderilir ve daha önce fabrika veya atölyeye gelen arıza bildirim kağıdı ile birleştirilir. İstasyon veya garlar hasarlı vagonları ilk uygun trenle sevk için gerekli dikkati gösterip, bir an önce bu vagonların tamir edilecek yerlere gitmesini sağlar. Fabrika veya atölyelerde hararlı vagonları kısa bir zamanda tamirini yapıp servise verilmesi için gerekli tedbirleri alır. Tamirat, vagonun bulunduğu istasyon veya garda yapıldığında durum vagon arıza bildiriminin ikinci parçasına yazılır ve tamir etiketi, vagondan kaldırılır. Hasarlı vagonun tamiri bulunduğu istasyon veya garda yapılacaksa gelen memurun iş pusulası ile birlikte getirir. Bu modeller, tamirat işi bitince istasyon veya gar şeflerince imza edilir.<br /> <br />Bir vagon, her hangi bir arızasından dolayı bulunduğu gar veya istasyonda tamir edilmek üzere trenden çıkarıldığı zaman, istasyon veya gar yukarıda belirtilen işlemlerden başka, aşağıdaki işlemleri de yapmak zorundadır.<br />1- Durum, tamiratı yapacak revizörlük teşkilatına bir telle bildirilir. Bu telde çıkış ve varış istasyonlarını, hareket ve cer müdürlüklerini ve vagon sahibine ait bir vagon ise sahip müesseseye de bildirilir. Tamir sonucu aynı şekilde aynı yerlere bildirilir. <br />2- Teli alan tamir yapacak revizörlük teşkilatı derhal gerekli tedbirleri alır ve tamiratı yaptınr. Tamiratı yapılan vagon ilk trenle sevk edilir . <br />3- Teşkilat garlarında tamire tutulan vagonları kayıt etmek için bir defter tutulur, bu deftere vagonun tamire tutulduğu tarih, saat, geldiği tren numarası, arızası, tamirin bittiği tarih ve saat, sevk edildiği tren numarası ve tarihi, yazılan telgraf numaraları yazılır. Bu defterin tanziminde ve doğru tutulmasından işyeri amirleri sorumludur. <br /><br />Vagonları tamire alma ve tamirden sonra servise verme ihbar varakası (model: 2077)<br /><br />Muayene sonucu tamire tutulması veya tamiri yapılıp servise verilmesi istenilen vagonların, istasyon veya gara ihbarı için kullanılır. 2077 model iki suret tanzim edilir, bir sureti imza karşılığı istasyon veya gara teslim edilir, bir sureti de revizörlükte muhafaza edilir.<br /> <br />Günlük vagon durumu ( model: 2078 )<br /> <br />Tamire tutulan ve trenlerden kesilen vagonları günlük olarak kaydederek bildirmeye yarayan 2078 model üç suret olarak tanzim edilir. Birinci sureti Cer Dairesi Başkanlığına, ikinci sureti Bölge Müdürlüğüne, üçüncü sureti dip koçan olarak saklanır. Modelin arkasında doldurulması ile ilgili meşruat verilmiştir. Modelin tarihi atıldıktan sonra, yılbaşından başlanmak üzere her iş günü için bir numara artırılarak sayı numarası verilir. <br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br />………………………………………..BÖLÜM 4<br /><br />RIV-RIC TALİMATNAMELERİ VE YABANCI VAGONLAR İÇİN KULLANILAN MODELLER<br /><br />4.1. RIV 2000 ANLAŞMASI<br /><br />Demiryolu Kuruluşları arasında yük vagonlarının değişimi ve kullanılmasına ilişkin hükümleri düzenleyen uluslararası bir anlaşmadır. 1 Temmuz 2000 tarihinde yürürlüğü giren anlaşma 4 kısımdan oluşmaktadır. <br /><br />KISIM I - RIV Anlaşmasının uygulama alanı<br />1- Geçerliliği<br />2- Sorumlulukla ilgili hükümler<br />3- Genel hükümler<br />KISIM II - Demiryolu kuruluşu (DK ve P şahıs) vagonlar için ortak talimatlar<br /> Bölüm 2.1 - Mübadele ve Sevk<br /> Bölüm 2.2 - Vagonlarla ilgili teknik talimatlar<br /> Bölüm 2.3 - Yedek parçalar<br /> Bölüm 2.4 - Yükleme talimatları<br />KISIM III - Sadece DK vagonları için talimatlar<br /> Bölüm 3.1 - Vagonların kullanılması<br /> Bölüm 3.2 - Vagonlara uygulanacak işlemler<br /> Bölüm 3.3 - Kullanım ücretleri<br /> Bölüm 3.4 - Sorumluluk<br /> Bölüm 3.5 - Hesap – ödeme<br />KISIM IV - Muşambalar <br /><br />4.2. RIC ANLAŞMASI<br /><br />Bu anlaşma UIC (Uluslararası Demiryolları Birliği) üyesi şebekeler arasında;<br /> <br />- Yataklı vagonlar, kuşetli vagonlar ve yemekli vagonlar dahil olmak üzere yolcu vagonlarının <br />- Bagaj furgonları ve posta vagonlarının <br />- Otomobil taşımasına mahsus vagonların karşılıklı kullanımını düzenler.<br /><br />1 Ocak 2001 tarihinde yeniden düzenlenen RIC anlaşması 8 bölümden oluşmaktadır. <br /><br />Bölüm I - Giriş hükümleri<br />Bölüm II - Araçların temini ve mübadelesi<br />Bölüm III - Vagonların kullanılması<br />Bölüm IV - Düzensizliklerin giderilmesi<br />Bölüm V - Vagon hareketlerinin takası, dekontu ve ödeme<br />Bölüm VI - Vagonlarla ilgili teknik şartlar<br />Bölüm VII - Vagonlar üzerindeki işaretler<br />Bölüm VIII - İlanlar - rezerve edilmiş yerlerin işaretlenmesi- istikamet ve numara levhaları <br />4.3. YABANCI VAGONLAR İÇİN KULLANILAN MODELLER<br /><br />Model K : Tekrar Yüklenemez - Boşaldıktan Sonra Ait Ülkeye Dönecek Etiketi<br /><br />Hafif hasarlı olan ve bazı imkansızlıklar nedeniyle hasarı giderilemeyen fakat bu hasarı nedeniyle tekrar yüklenemeyen, ancak kendi tekerlekleri üzerinde seyrine devam edebilen boş veya dolu vagonlara yapıştırılır. Vagondaki hasarlar model üzerine işlenir, imza edilir ve mühür vurulduktan sonra vagon yan duvarlarındaki etiket koymaya mahsus yerin yakınına yapıştırılır. <br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br />RIV- RIC Anlaşmalarına göre Model K etiketini kullandırmayı gerektiren hasarlardan bazıları şunlardır: <br /><br />- Tanıtma veya limit yükleme ağırlığını gösteren işaretlerde bariz bir hata varsa <br />- Tekerleklerde frenleme nedeniyle aşırı ısı yüklenmesi görüldüğünde <br />- Fren pabuçlarında taşma görüldüğünde <br />- Kıvılcım tutucu saçlar eksik olduğunda veya uygun olmayan tipte olduklarında <br />- Boji kızaklarında kırık görülürse <br />- Bir amortisör halkası eksik veya kırık ise <br />- Bir yay şapkası boji şasisi ile temasta ise <br />- Bir yük yayı kırılmış veya yer değiştirmiş olan boş vagonlara <br />- Sarnıçlı vagonlarda bir veya birkaç topraklama elektrik bağlantı kablosu eksik veya kopmuşsa <br />- Ana kondüvit hattı kullanılamaz ise<br />- Yolcuların kullanımına uygun olmayan temizlenmemiş vagonlar <br />- Isıtma veya klima sistemi tamamen arızalı ise<br />- Tren besleme kablosu hasarlanmış ise<br />- Aydınlatma tamamen arızalı ise <br />Model M : Muayene Edilecek Etiketi<br /><br />Hafif hasarlı olan ve bazı imkansızlıklar nedeniyle hasarı giderilemeyen fakat bu durumu işletme kabiliyetine tesir etmeyen vagonlara yapıştırılır. Vagondaki hasar durumu model üzerinde belirtilir, imza edilir ve mühür vurulduktan sonra vagon yan duvarlarındaki etiket koymaya mahsus yerin yakınına yapıştırılır. <br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br />RIV- RIC Anlaşmalarına göre Model M etiketini kullandırmayı gerektiren hasarlardan bazıları şunlardır: <br /><br />- Tekerleklerin yuvarlanma yüzeyi üzerindeki hafif kusurlar. <br />- Servise elverişli olduğu gerekli kontrollerden sonra kanaat getirilen dray etmiş vagonlara <br />- “T” kaldırma parçası eksik olduğunda <br />- Hasar nedeniyle tekerlek takımı değiştirildikten sonra <br />- Basamaklar ve tutamaklar hasarlı olursa <br />- Vagon temizliği iyi yapılmamış ise<br />- Isıtma veya klima sistemi kısmen arızalı ise<br />- Aydınlatma kısmen arızalı ise <br /><br /><br /><br /><br /><br />Model R1: Fren Kullanılamaz Etiketi<br /><br />Vagonunun frenleri giderilemeyen herhangi bir arıza nedeniyle iptal edilirse Model Rl etiketi uygun şekilde tanzim edilerek vagon yan duvarları üzerindeki etiket koymaya mahsus yerin yakınına yapıştırılır . <br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br />RIV 2000 Anlaşmasına göre Model Rl etiketini kullandırmayı gerektiren nedenlerden bazıları şunlardır: <br />- Bir tekerleğin yuvarlanma yüzeyi üzerinde metal fazlalıklar varsa, fren iptal edilir ve Model Rl etiketi yapıştırılır. (Ayrıca Model M etiketi de yapıştırılır.) <br />- Tekerleklerde frenleme nedeniyle aşırı ısı yük1enmesi varsa frenler iptal edilir ve Model Rl etiketi yapıştırılır. (Ayrıca fren ve yatakların kontrolü için Model K etiketi yapıştırılır.) <br />- El freni kullanılamayacak durumda ise <br />- Fren pabucu değiştirilmesi gerekirse ve uygun pabuç yoksa frenler iptal edilir ve Model Rl kullanılır. <br /><br />Model R2 : Kondüvit Kullanılmaz Etiketi<br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br />Ana kondüvit hattı kullanılmaz durumda olup sahip demiryolu kuruluşu yönüne boş olarak sevk edilen vagonlarda kullanılır. Uygun şekilde tanzim edilerek vagon yan duvarları üzerindeki etiket koymaya mahsus yerin yakınına yapıştırılır. <br /><br />Model L : Ağır Hasarlı -Boş Olarak Ait Olduğu Ülkeye Dönecek Etiketi<br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br />Mavi Renkli Model L : Ağır hasarlı olan ve boş olarak ait olduğu ülkeye dönmesi sahip idarece istenilen vagon, kendi tekerlekleri üzerinde seyredebilecek durumda olursa mavi renkli model L etiketi yapıştırılarak sevkedilir. <br /><br />Kırmızı Renkli Model L : Ağır hasarlı olan ve boş olarak ait olduğu ülkeye dönmesi sahip idarece istenilen vagon, kendi tekerlekleri üzerinde seyredemeyecek durumda olursa boş bir vagona yüklenir ve kırmızı renkli model L etiketi hasarlı vagonun şasisine yapıştırılarak sevk edilir . <br /><br />Model J : Yabancı Vagonların Servis Dışı Edildiğine Dair Bildiri<br /><br />Hatları üzerinde yabancı vagonların kaldığı her şebeke sahip şebekeye tam saat başına hesaplanan bir ücreti ödemek zorundadır. Bu ücrete kul1anım ücreti denilmektedir. Bazı özel durumlarda vagonu kullanan demiryolu kuruluşu, ku1lanma ücreti ödemesinden muaf tutulur. <br /><br />Vagon hasarları nedeniyle yapılan tamirat işlemlerinde tutulan muafiyet süreleri şunlardır: <br />- Yedek parça talep edilmediği zaman ücret muafiyeti, servisten çıkarılmayı izleyen saatten itibaren verilir ve vagonun tekrar servise verildiği saatin sonunda biter. Kullanan bir demiryolu kuruluşunun sorumluluğu altında, aynı kalış sırasında toplam olarak ancak 120 saat için muafiyet verilir. <br />- Yedek parça talep edilmesi durumunda ücret muafiyeti, yedek parça talebini izleyen günün birinci saati başlar ve yedek parçaların tamir yerine vardığı günün sonunda biter. <br />- Onarılamayan vagonlar için ücret muafiyeti, bu vagonların kullanılmaz hale geldiği saati izleyen saatten itibaren başlar. <br /><br />Kullanan Demiryolu kurumu, kullanım ücretinden muafiyet isterse, ücret hesabına Model J eklemelidir. Bu nedenle Model J ’nin kullanılmasında gerekli hassasiyetin gösterilmesi önem arz etmektedir. <br />Model J üzerine; vagon numarası, servis dışı edildiği yer, tarih ve saat ile arıza hakkında bilgi notu yazılmak sureti ile doldurulduktan sonra işyeri damgası ve mühür vurularak imza ile tasdik edilir. Model J; 1 sureti saklanmak diğer 2 sureti Hareket Dairesine gönderilmek üzere 3 suret doldurulur. Ayrıca gereği olarak Hareket Dairesi Başkanlığına, bilgi olarak Cer Dairesi Başkanlığına ve bağlı Bölge Müdürlüğüne yazılmak suretiyle üst yazı ile gönderi1ir.<br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br />4.4. YÜK VAGONLARI İÇİN YEDEK PARÇA TALEBİ, GÖNDERİLMESİ VE BUNUNLA İLGİLİ UYGULAMALAR<br /><br />Yedek parçaların talep edilmesi veya diğer demiryolu idareleri tarafından talep edilen yedek parçaların gönderilmesi işlemleri; <br />- İran Demiryollarına ait vagonlar İçin 5. Bölge Müdürlüğü Malatya Vagon Bakım Onarım Atelye Müdürlüğü tarafından, <br />- Suriye ve Irak Demiryollarına ait vagonlar İçin 6. Bölge Müdürlüğü İskenderun Vagon Bakım Onarım Atelye Müdürlüğü tarafından, <br />- Avrupa ülkeleri Demiryollarına ait vagonlar için 1. Bölge Haydarpaşa Vagon Bakım Onarım Atelye Müdürlüğüne bağlı Sirkeci Vagon Servis Şefliği tarafından, yapılmaktadır <br />TCDD' ye Ait Yedek Parçaların Kullanılması <br /><br />Hatlarımıza gelen yabancı bir vagon için herhangi bir nedenden dolayı parça gerektiğini ve bu parçaların (U) işaretli (değişebilir) parçalar olduğunu varsayalım; <br />- Hasarlı parçaların tamir edilerek tekrar kullanılması maliyet açısından uygun olacaksa bu yol tercih edilir. <br />- RIV 2000 Anlaşmasının 2.2 bölümünde belirtilen şartlar hasarlı olan parçaların tamir edilmesine izin vermiyorsa veya bu yol ekonomik değilse bu durumda, TCDD' ye ait işaretlenmiş aynı tipten yedek parçalar kullanılacaktır. <br /><br />TCDD' ye Ait Tekerlek Takımlarının Kullanılması<br /><br />(U) Standart parçalardan tekerlek takımları ödünç verme esasına göre kullanılır. Vagon ülkesine döndükten sonra TCDD’ye ait tekerlek takımları vagondan sökülerek iade edilmesi gerekeceğinden vagon üzerinde bu işlemi gerçekleştiren işyeri tarafından model “M” etiketi yapıştırılacak ve bağlı olduğu Bölge Müdürlüğüne, Cer Dairesi Başkanlığına, yedek parçalar konusunda yetki verilmiş ilgili işyerine ve vagon ülkesine dönerken hatlarımızı terk edeceği sınır istasyonundaki Vagon Servis Şefliğine bilgi verilecektir. Sınır istasyonundaki Vagon Servis Şefliği bu bilgiyi not alacak ve bu vagonun “M” modeli ile yurt dışı edilmesini sağlayacaktır. Yedek parçaların talep edilmesi veya gönderilmesi işlemlerinden sorumlu olan işyeri ise kendisine gelen bu bilgiyi not alacak ve vagona takılan tekerlek takımını vagon ülkesine döndükten sonra iade edilip edilmediğini ve vagondan sökülen arızalı tekerlek takımının söken işyeri tarafından kendisine gelip gelmediğini takip edecektir. <br /><br />Yabancı vagon “P” işaretli bir vagon (3.şahsa ait bir vagon) ise; yukarıdaki açıklanan bilgilere ilave olarak parça talep etmeye yetkili işyeri tarafından “C4” modeli tanzim edilecek ve bu model yabancı vagonu tescil eden demiryolu idaresinin yedek parça merkezi ile vagonun üzerinde yazılı olan vagon sahibinin adresine gönderilecektir. <br /><br />Yabancı vagon ister demiryolu idaresine ait olsun isterse bir 3. şahsa ait olsun (P işaretli), vagondan sökülen tekerlek takımı üzerine, bu işlemi gerçekleştiren işyeri tarafından ait olduğu (söküldüğü) vagonun numarası yazılacak ve yedek parça talep edilmesi ve gönderilmesi işlemlerinden sorumlu ilgili işyerine gönderilecektir. Sorumlu işyeri kendisine gönderilen bu tekerlek takımını vagon sahibi idareye veya tescil eden idarenin yedek parça merkezine iade edecektir. <br /><br />Tekerlek Takımı Dışındaki TCDD’ye Ait (U) İşaretli Standart Parçaların Kullanılması <br /><br />Tekerlek takımı dışındaki (U) işaretli standart parçalar ödünç verme esasına göre kullanılmazlar. Bu nedenle bunlar sahip idareye iade edilmezler. TCDD’ye ait bu tip parçaların yabancı vagona takılması durumunda; bu parçaların değeri tamir masraflarına eklenecek ve tamir masrafları için RIV 2000 Anlaşmasının ilgili maddeleri gereğince işlem yapılacaktır. Yapılan masraflar vagon sahibi idareden talep edilmek üzere Cer Dairesi Başkanlığına gönderilecektir. <br /><br />(U) Standart Parçaların Talep Edilmesi <br /><br />İhtiyaç duyulan (U) standart parçalar, TCDD’de bulunmadığı takdirde bir istisna olarak “H” model ile talep edilecektir. “H” modelinin düzenlenebilmesi için gerekli bilgiler, yedek parçaların talep edilmesi ve gönderilmesi ile ilgili işlemleri yapacak olan ilgili işyerine gönderilecektir. İlgili işyeri bu bilgilere göre “H” modeli düzenleyerek vagon sahibi demiryolu veya vagonu tescil eden demiryolu idaresinden (U) standart parçayı talep edecektir. <br />Standart parça “P” işaretli vagon için talep ediliyorsa aynı zamanda vagon sahibine de bilgi verilecektir. Talep edilen (U) standart parçalar geldikten sonra talep eden ilgili işyeri tarafından yabancı vagonun beklediği işyerine gönderilecektir. Tekerlek takımı dışında talep edilen (U) standart parçaların fiyatı ve taşıma masrafı, parçaların sahibi yani gönderen demiryolu idaresi tarafından TCDD’ye fatura edilecektir. Gelen fatura gereği yapılmak üzere Cer Dairesi Başkanlığına gönderilecektir. <br /><br />YEDEK PARÇALAR İLE İLGİLİ MODELLER<br /><br />"H” Modeli: Yedek Parça Talep Formu <br /><br />Yabancı bir vagonun tamiri için gerekli olan (U) standart parçaların veya standart olmayan parçaların, sahibi olan veya tescil eden demiryolu idaresinin yedek parça merkezinden talep edilmesinde kullanılır. Modeli; vagonda parça değiştirecek işyerinden aldığı bilgilere göre yedek parçaların talep edilmesi veya gönderilmesi işlemlerinden sorumlu olan işyeri tanzim eder. Model üzerinde aşağıdaki bilgiler bulunmaktadır: <br />- Hasarlı vagonun numarası <br />- Vagon sahibi demiryolu idaresi veya vagon sahibi firmanın adı <br />- Değiştirilmesi gereken parçadaki hasarın tanımı <br />- Parça, seri numarası belirtilerek veya gerektiğinde ana ölçülerini gösteren bir kroki eklenerek mümkün olduğu kadar doğru tanımlanmalı. Parçalar vagon üzerinde olmadığı için talep ediliyorsa bu talepte ayrıca belirtilmeli <br />- Yedek parça talep formunu düzenleyen ilgili personelin adı, telefon ve faks numarası veya E-mail adresi <br />- Yedek parçaların gönderileceği açık adres ve posta kodu <br />- Karayolu ile göndermenin mümkün olup olmadığı belirtilmelidir. <br /><br />Model B1: Vagon Parçaları İçin Gönderi Etiketi <br /><br />Talep edilen yedek parçaları gönderen idare tarafından doldurulur ve plastik poşet içine konularak parçaya bağlanır. Sahibi sökülen parçanın iade edilmesini talep ederse, bu talebini “B1” Modelin arka yüzüne imzalamak ve mühürlemek suretiyle belirtecektir. <br /><br />Model C2/C3: Şahsa Ait-Demiryoluna Ait Vagonlardan Sökülen (U) Parçaları Gönderme Bordrosu <br /><br />Şahsa veya demiryoluna ait vagonlardan sökülen (U) parçaları gönderme belgesi olup iki kopya olarak yedek parça göndermekle sorumlu işyeri tarafından tanzim edilir. Model, parçaları gönderen demiryolu idaresinin yedek parça merkezine doğrudan gönderilir. Parçalar alındıktan sonra bir kopyası parçaların alındığına dair bilgi (alındı makbuzu yerine) olmak üzere kullanılan Demiryolu İdaresinin yedek parça merkezine gönderilir. Diğer kopya alıcı tarafından muhafaza edilir.<br /><br />Model C4: 3. Şahsa Ait Vagonlar İçin Ödünç Verilen (U) Parçalar Modeli <br /><br />Kullanan Demiryolu İdaresi bir yabancı “P” vagonuna, kendisine ait bir tekerlek takımı takarsa bu model düzenlenerek vagonu tescil eden demiryolu idaresinin yedek parça merkezi ile vagonun üzerinde yazılı olan vagon sahibinin adresine gönderilir. Hasarlı parçalar vagonu tescil eden demiryolu idaresine ait olmayıp, başka bir demiryolu idaresine ait ise bu durum model üzerinde belirtilir.tcddhttp://www.blogger.com/profile/03753339727083654380noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-9058398750300202219.post-17622610039226946862010-02-10T12:13:00.000-08:002010-02-10T12:14:27.213-08:00yolcu vagonlariYOLCU<br />VAGONLARI<br />EVSAF KITABI<br />İÇİNDEKİLER<br />1- YATAKLI VAGONLAR..............................Sayfa 1-5<br />2- KUSETLÝ VAGONLAR.............................Sayfa 6-9<br />3- PULMAN VAGONLAR...........................Sayfa 10-24<br />4- KOMPARTMANLI VAGONLAR<br />4.1- 1.MEVKÝ KOMPARTMANLI................Sayfa 25-27<br />4.2- 2.MEVKÝ KOMPARTMANLI................Sayfa 28-30<br />5- BANLIYÖ VAGONLARI.........................Sayfa 31-38<br />6- YEMEKLÝ VAGONLAR..........................Sayfa 39-43<br />YATAKLI<br />VAGONLAR<br />PROJE NO : 1035<br />YATAKLI VAGON WLAB<br />50 75 70-11 001/019<br />GENEL ANA ÖLÇÜLER<br />Fabrikası : TÜVASAÞ Tamponlarla Boy : 26400<br />Ým al Tarihi : 1972/4 Sandık Boyu : 26100<br />Kapasite : 30 Vagon Genişliği : 2825<br />Darası : 43.5 ton Vagon Ýç Genişliği : 2678<br />Sürat : 120 km/h Vagon Yüksekliği : 4050<br />Tipi :WLAB Taban Yüksekliği : 1265<br />BOJİ SANDIK<br />Tipi : Schlieren Malzemesi : RSt 37-2 Cu<br />D izayn Hızı : 120 km/h Dam Malzemesi : RSt 37-2 Cu<br />Dingil Mesafesi : 3000 Boya Rengi : Lacivert-Kırmızı<br />Merkezler A rası Uzaklık : 19000 Pencere C insi : Kramayerli<br />Pencere Ölçüleri : 1300x1040<br />TEKERLEK TAKIMI Su D eposu Malzeme: Polyester<br />D ingil Ölçüleri : Ø120x180x1956 Su D eposu Hacmi : 2x190 lt sıcak, 2x895 lt soğuk<br />Yatak Tipi : Rulman Giriş Kapısı : Mekanik K ırma Kapı<br />Dingil Susta tipi : Helezon Giriş Kapısı Adedi : 4<br />D ingil Basıncı : 16 ton Alın K apısı :Mekanik Sürme Kapı<br />Tekerlek Tipi : Monoblok Alın K apısı Adedi : 2<br />Tekerlek Ölçüleri : Ø940<br />CER TERTİBATI İÇ DONANIM<br />Tipi : Ringfeder 570 R Ýç K aplama Malz. : Formika<br />Tonajı : 100 ton Bagaj C insi : Raf<br />Susta Tipi : Bilezik Koltuk Düzeni : 10 Komp.<br />Tampon Tipi : T3 Koltuk Tipi : --<br />Tampon Susta Tipi : Bilezik Koltuk K aplaması : Kadife<br />Koşum Takımı : Yuvarlak vidalı Kuşet Tipi : --<br />WC Tipi : Alafranga<br />FREN WC Adedi : 2<br />El F ren Tipi : Ýki ucu kare vida El Yık. K abini A dedi : --<br />El Fren A ğırlığı : 26 ton Yatak Tipi : Mek. Hareketli<br />Triblivalf Tipi : KE 1a<br />Hava F ren A ğırlığı P: 47 ton<br />Regülatör Tipi : RL 2.550 İKLİMLENDİRME<br />Tipi : Elektrikli ısıtma<br />AYDINLATMA Isıtma Gücü : 1000 V<br />Generatör Tipi : Alternatör Soğutma Gücü : --<br />Gen. Tah. Tipi : Kayış<br />Aydınlatma Tipi : Floresant AKSESUARLAR<br />Akü Tipi : Kurşun Hoparlör Tesisatı : --<br />Akü Özelliği : 270 A/h Müzik Yayın Tesisatı : --<br />G-S Sandık Tipi : Federal TV-Video Tesisatı : --<br />VAGON TEKNİK ÖZELLİKLERİ<br />SAYFA NO : 1<br />PROJE NO : 1080<br />YATAKLI VAGON WLAm<br />51 75 70-11 035/068<br />SAYFA NO : 2<br />GENEL ANA ÖLÇÜLER<br />Fabrikası : TÜVASAÞ Tamponlarla Boy : 26400<br />Ýmal Tarihi : 1989 Sandık Boyu : 26100<br />Kapasite : 20 Vagon Genişliği : 2825<br />Darası : 45.6 ton Vagon Ýç Genişliği : 2677<br />Sürat : 120 km/h Vagon Yüksekliği : 4050<br />Tipi :WLA-m Taban Yüksekliği : 1265<br />BOJİ SANDIK<br />Tipi : Schlieren Malzemesi : St 37-2<br />Dizayn Hızı : 120 Dam Malzemesi : St 37-2<br />Dingil Mesafesi : 2500 Boya Rengi : Lacivert-Kırmızı<br />Merkezler Arası Uzaklık : 19000 Pencere Cinsi : Kramayerli<br />Pencere Ölçüleri : 1300x1040<br />TEKERLEK TAKIMI Su Deposu Malzemes: Polyester<br />Dingil Ölçüleri :Ø 120x180x1956 Su Deposu Hacmi : 2x190 lt sıcak, 2x895 lt soğuk<br />Yatak Tipi : Rulmanlı Giriş Kapısı : Mekanik Kırma Kapı<br />Dingil Susta tipi : Helezon Giriş Kapısı Adedi : 4<br />Dingil Basıncı : 16 ton Alın Kapısı :Mekanik Sürme Kapı<br />Tekerlek Tipi :Monoblok Alın Kapısı Adedi : 2<br />Tekerlek Ölçüleri : Ø 920<br />CER TERTİBATI İÇ DONANIM<br />Tipi :Ringfeder 570 R Ýç Kaplama Malz. : Formika<br />Tonajı : 100 ton Bagaj Cinsi : Raf<br />Susta Tipi : Bilezik Koltuk Düzeni : 10 Komp.<br />Tampon Tipi : T-3 Koltuk Tipi : --<br />Tampon Susta Tipi : Bilezik Koltuk Kaplaması : Kadife<br />Koşum Takımı : Vidalı Kuşet Tipi : --<br />WC Tipi : Alafranga+Alaturka<br />FREN WC Adedi : 2<br />El Fren Tipi : Volanlı El Yık. Kabini Adedi : --<br />El Fren Ağırlığı : 25830 kg Yatak Tipi :Mek. Hareketli<br />Triblivalf Tipi : KE 2 cs<br />Hava Fren Ağırlığı P: 51 ton<br />Regülatör Tipi :RL 2-550 İKLİMLENDİRME<br />Tipi : Elektrikli<br />AYDINLATMA Isıtma Gücü : 2 voltaj 5o Hz<br />Generatör Tipi : Alternatör Soğutma Gücü : --<br />Gen. Tah. Tipi : Kayış<br />Aydınlatma Tipi : Floresant AKSESUARLAR<br />VAGON TEKNİK ÖZELLİKLERİ<br />PROJE NO : Büfe<br />Vagon<br />YATAKLI VAGON WLBR<br />50 75 85-11 001/010<br />SAYFA NO : 3<br />GENEL ANA ÖLÇÜLER<br />Fabrikası : TÜVASAÞ Tamponlarla B oy : 23000<br />Ým a l Ta rihi : 1972 Sandık B oyu : 21700<br />Kapasite : 12+16 Vagon Geniş liğ i : 2 9 1 2<br />D arası : 43.5 ton Vagon Ýç Geniş liğ i : 2765<br />Sürat : 120 km /h Vagon Yüksek liğ i : 4 0 7 9<br />Tip i : WLBR Taban Yüksek liğ i : 1255<br />BOJİ S AN D IK<br />Tip i : S chlieren Malzemesi : RSt 37-2<br />D iza yn H ızı : 120 km/h D am M alzemesi : RSt 37-2<br />D ingil M esafes i : 2500 Boya Rengi : Lacivert-K ırm ızı<br />Merkezler A ra sı Uzaklık: 15500 Pencere C insi : Kramaye rli<br />Pencere Ö lçüleri : 940x875<br />TEKER LEK TAK IMI Su D eposu M alzeme : Polyester<br />D ingil Ö lçüleri : Ø 120x180x1956 Su D eposu Hacmi : 1085 m 3<br />Yata k Tip i : Rulmanlı Giriş K apıs ı : Mekanik K ırm a K apı<br />D ing il S usta tip i : Helezon Giriş K apıs ı A dedi : 4<br />D ingil B asıncı : Alın K apıs ı : Mekanik S ürme K apı<br />Tekerlek Tip i : Kasnaklı A lın K apıs ı A dedi : 2<br />Tekerlek Ö lçüleri : Ø 940<br />CER TERTİBATI İÇ D ONAN IM<br />Tip i : Ringfeder 570 R Ýç K a p lama M alz. : Formika<br />Tonajı : 1 0 0 ton Bagaj C insi : Raf<br />Susta Tipi : B ilezik Koltuk Düzeni : 10 Komp.<br />Tampon Tip i : T-3 K oltuk Tip i : --<br />Tampon S usta Tip i : B ilezik Koltuk K aplaması : Kadife<br />Koşum Takımı : Vid a lı Kuşe t Tip i : --<br />WC Tipi : A lafranga<br />FR EN WC Adedi : 2<br />El F ren Tip i : Vid a lı E l Yık. K abini A dedi : --<br />E l F ren A ğ ırlığ ı : 2 7 ton Ya tak Tip i : Mek. Hareketli<br />Trib liva lf Tip i : K E 1a<br />Hava F ren A ğ ırlığ ı P : 47 Ton<br />Regüla tör Tip i : RL 2 -550 İK LİMLENDİRME<br />Tip i : E lektrikli<br />AYD IN LATMA Is ıtm a G ücü : 1000 V<br />Genera tör Tipi : Alte rna tö r Soğ utma G ücü : --<br />Gen. Tah. Tipi : Kayış<br />A ydınlatma Tipi : F loresant AKSESUARLAR<br />A kü Tipi : Kurşun Hoparlö r Tesisatı : --<br />A kü Ö ze lliğ i : 270 A /h Müzik Yayın Tes isatı : --<br />G-S S andık Tipi : -- TV -V ideo Tesisatı : --<br />VAGON TEKNİK ÖZELLİKLERİ<br />PROJE NO : 1080<br />YATAKLI VAGON WLAm<br />51 75 70-40 001/006<br />SAYFA NO : 4<br />GENEL ANA ÖLÇÜLER<br />Fabrikası : TÜVASAÞ Tamponlarla Boy : 26400<br />Ým a l Ta rihi : 1989/6 Sandık B oyu : 26100<br />Kapasite : 20 Vagon Genişliğ i : 2825<br />Darası : 45,6 ton Vagon Ýç Genişliğ i : 2677<br />Sürat : 120 km/h Vagon Yüksekliğ i : 4050<br />Tipi :WLA-m Taban Yüksekliğ i : 1265<br />BOJİ SAN DIK<br />Tipi : Schlieren Malzemesi : S t 37-2<br />D izayn Hızı : 120 km/h Dam Malzemesi : S t 37-2<br />Dingil Mesafesi : 2500 Boya Rengi : Lacivert-Kırmızı<br />Merkezler A rası Uzaklık : 19000 Pencere C insi : Kramayerli<br />Pencere Ölçüleri : 1200x1040<br />TEKERLEK TAK IMI Su D eposu Malzemes : Polyester<br />D ingil Ölçüleri : Ø 120x180x1956 Su D eposu Hacmi : 2x520 m3<br />Yatak Tipi : Rulman Giriş K apısı : Mekanik K ırma K apı<br />D ingil Susta tipi : Helezon Giriş K apısı A dedi : 4<br />D ingil Basıncı : 16 ton Alın K apısı : Mekanik S ürme K apı<br />Tekerlek Tipi : Monoblok Alın K apısı Adedi : 2<br />Tekerlek Ölçüleri : 920<br />CER TERTİBATI İÇ DONAN IM<br />Tipi : Ringfeder 570 R Ýç Kaplama Malz. : Formika<br />Tonajı : 100 ton Bagaj C insi : Raf<br />Susta Tipi : B ilezik Koltuk Düzeni : 10 Komp.<br />Tampon Tipi : T-3 Koltuk Tipi : --<br />Tampon Susta Tipi : B ilezik Koltuk K aplaması : Kadife<br />Koşum Takımı : Vidalı Kuşet Tipi : --<br />WC Tipi : Alafranga+Alaturka<br />FREN WC Adedi : 2<br />E l F ren Tipi : Kare vida E l Yık. Kabini A dedi : --<br />E l F ren A ğ ırlığ ı : 26 ton Yatak Tipi : Mek. Hareketli<br />Triblivalf Tipi : KE 1a<br />Hava F ren A ğ ırlığ ı P: 51 ton<br />Regülatör Tipi : RL 2 .550<br />Fren Hattı B asıncı : 5 B ar İKLİMLENDİRME<br />Tipi : E lektrikli Isıtm a<br />AYD INLATMA Isıtm a Gücü : 1000 V<br />Generatör Tipi : Alternatör Soğ utma Gücü : --<br />Gen. Tah. Tipi : Kayış<br />Aydınlatma Tipi : Floresant AKSESUARLAR<br />Akü Tipi : Kurşun Hoparlör Tesisatı : --<br />Akü Özelliğ i : 270 A /hx2 Müzik Yayın Tesisatı : --<br />G-S Sandık Tipi : Federal TV-Video Tesisatı : --<br />VAGON TEKNİK ÖZELLİKLERİ<br />PROJE NO : N 05<br />YATAKLI VAGON WLAlm TVS 2000<br />61 75 70-75 001/047<br />SAYFA NO : 5<br />GENEL ANA ÖLÇÜLER<br />Fabrikası : TÜVASAÞ Tamponlarla Boy : 26400<br />Ýmal Tarihi : 1998 Sandık Boyu : 26100<br />Kapasite : 20 Vagon Genişliği : 2825<br />Darası : 47 ton Vagon Ýç Genişliği : 2665<br />Sürat : 160 km/h Vagon Yüksekliği : 4050<br />Tipi :WLAlm Taban Yüksekliği : 1250<br />BOJİ SANDIK<br />Tipi :Y 32 Malzemesi :St 37-2, St 44-3<br />Dizayn Hızı : 160 km/h Dam Malzemesi :St 37-2<br />Dingil Mesafesi : 2560 mm Boya Rengi : Beyaz<br />Merkezler Arası Uzaklık : 19000 mm Pencere Cinsi :Sabit Vasistaslı<br />Pencere Ölçüleri : 1200x850<br />TEKERLEK TAKIMI Su Deposu Malzemesi : Paslanmaz Çelik<br />Dingil Ölçüleri :Ø 130 mm Su Deposu Hacmi : 2x190lt, 2x285 lt.<br />Yatak Tipi : Oynak makaralı rulman Giriş Kapısı :Elektro-pnömatik Döner Kayar Kapı<br />Dingil Susta tipi : Helezon Giriş Kapısı Adedi : 4<br />Dingil Basıncı : 16 ton Alın Kapısı :Elektro-pnömatik Kayar Kapı<br />Tekerlek Tipi :Monoblok Alın Kapısı Adedi : 2<br />Tekerlek Ölçüleri : 920/870 mm<br />CER TERTİBATI İÇ DONANIM<br />Tipi :Ringfeder 570 R Ýç Kaplama Malz. :SMC Cam Takviyeli Polyester<br />Tonajı : 600 KN Bagaj Cinsi : Raf<br />Susta Tipi : Bilezik yay Koltuk Düzeni : 10 Kompartman<br />Tampon Tipi : 31.16.07.01,<br />31.16.08.01 Koltuk Tipi : --<br />Tampon Susta Tipi : Bilezik yay Koltuk Kaplaması :Kadife<br />Koşum Takımı :Yuvarlak Vidalı Kuşet Tipi : --<br />WC Tipi : Alafranga<br />FREN WC Adedi : 2<br />El Fren Tipi :VOFA Fleksball Type 570 El Yık. Kabini Adedi : 1 adet duş<br />El Fren Ağırlığı : 27 ton Yatak Tipi :Her Komp. 2 adet<br />Triblivalf Tipi :KES<br />Hava Fren Ağırlığı P<br />R<br />::<br />56 ton<br />74 ton<br />Regülatör Tipi :Cer 02.072.00 İKLİMLENDİRME<br />Tipi : Klima<br />AYDINLATMA Isıtma Gücü : 40 KW<br />Generatör Tipi : Tren hattından besleme Soğutma Gücü : 35 KW<br />Gen. Tah. Tipi : 1000/1500 v.s. Kon.<br />Aydınlatma Tipi :Çift sıra flöresant AKSESUARLAR<br />Akü Tipi : Kurşun asit Hoparlör Tesisatı : 13 Adet Dahili Yayın Hoparlörü<br />Akü Özelliği : 300 A/h Müzik Yayın Tesisatı : Tek Kanal<br />G S S dk Ti i T S 29 027 TV Vid T i t<br />VAGON TEKNİK ÖZELLİKLERİ<br />KUÞETLÝ<br />VAGONLAR<br />PROJE NO : 1078<br />KUÞETLÝ VAGON<br />Acm<br />51 75 50-13 001/053<br />SAYFA NO : 6<br />GENEL ANA ÖLÇÜLER<br />Fabrikası : TÜVASAÞ Tamponlarla Boy : 26400<br />Ýmal Tarihi : 1987 Sandık Boyu : 25100<br />Kapasite : 60 Vagon Genişliği : 2825<br />Darası : 43.5 ton Vagon Ýç Genişliği : 2678<br />Sürat : 120 km/h Vagon Yüksekliği : 4050<br />Tipi : Acm Taban Yüksekliği : 1265<br />BOJÝ SANDIK<br />Tipi : Schlieren Malzemesi : RSt 37-2 Cu<br />Dizayn Hızı : 120 km/h Dam Malzemesi : RSt 37-2 Cu<br />Dingil Mesafesi : 2500 Boya Rengi : Lacivert-Kırmızı<br />Merkezler Arası Uzaklık : 19000 Pencere Cinsi : Kramayerli<br />Pencere Ölçüleri : 1200x940<br />TEKERLEK TAKIMI Su Deposu Malzemesi : AISI Paslanmaz<br />Dingil Ölçüleri :Ø120x180x1956 Su Deposu Hacmi : 2x190 lt. sıcak, 2x895 lt. soğuk<br />Yatak Tipi : Rulman Giriş Kapısı :Mekanik Kırma Kapı<br />Dingil Susta tipi : Helezon Giriş Kapısı Adedi : 4<br />Dingil Basıncı : 16 ton Alın Kapısı :Mekanik Sürme Kapı<br />Tekerlek Tipi : Monoblok Alın Kapısı Adedi : 2<br />Tekerlek Ölçüleri : Ø940<br />CER TERTÝBATI ÝÇ DONANIM<br />Tipi : Ringfeder 570 R Ýç Kaplama Malz. : Formika<br />Tonajı : 100 ton Bagaj Cinsi : Raf<br />Susta Tipi : Bilezik Koltuk Düzeni : 10+1 Komp.<br />Tampon Tipi : T 3 Koltuk Tipi : --<br />Tampon Susta Tipi : Bilezik Koltuk Kaplaması : Kadife<br />Koşum Takımı : Vidalı Kuşet Tipi : Mekanik<br />WC Tipi : Alaturka<br />FREN WC Adedi : 2<br />El Fren Tipi : Volanlı El Yık. Kabini Adedi : 2<br />El Fren Ağırlığı : 27 ton Yatak Tipi : --<br />Triblivalf Tipi : KE 1a-GP<br />Hava Fren Ağırlığı GP<br />::<br />42 ton<br />51 ton<br />Regülatör Tipi : RL 2.550 ÝKLÝMLENDÝRME<br />Tipi : Elektrikli ısıtma<br />AYDINLATMA Isıtma Gücü : 1000 V<br />Generatör Tipi : Soğutma Gücü : --<br />Gen. Tah. Tipi : Kardan mili<br />Aydınlatma Tipi : Floresant AKSESUARLAR<br />Akü Tipi : Kurşun Hoparlör Tesisatı : --<br />Akü Özelliği : 540 A/h Müzik Yayın Tesisatı : --<br />G-S Sandık Tipi : AEG TV-Video Tesisatı : --<br />VAGON TEKNÝK ÖZELLÝKLERÝ<br />PROJE NO : 1086<br />KUÞETLÝ VAGON Acm<br />51 75 50-13 070/090<br />SAYFA NO : 7<br />GENEL ANA ÖLÇÜLER<br />Fabrikası :TÜVASAÞ Tamponlarla Boy : 26400<br />Ýmal Tarihi : 1989 Sandık Boyu : 26100<br />Kapasite : 60 Vagon Genişliği : 2825<br />Darası : 42 ton Vagon Ýç Genişliği : 2678<br />Sürat : 140 km/h Vagon Yüksekliği : 4050<br />Tipi :Acm Taban Yüksekliği : 1265<br />BOJÝ SANDIK<br />Tipi : Schlieren Malzemesi :RSt 37-2 Cu<br />Dizayn Hızı : 120 km/h Dam Malzemesi :RSt 37-2 Cu<br />Dingil Mesafesi : 2500 Boya Rengi : Lacivert-Kırmızı<br />Merkezler Arası Uzaklık : 19000 Pencere Cinsi :Kramayerli<br />Pencere Ölçüleri : 1200x930<br />TEKERLEK TAKIMI Su Deposu Malzemesi : AISI 304 Paslanmaz<br />Dingil Ölçüleri :Ø120x200x1956 Su Deposu Hacmi : 2x190 lt. sıcak, 2x895 lt. soğuk<br />Yatak Tipi : Rulman Giriş Kapısı :Mekanik Kırma Kapı<br />Dingil Susta tipi :Helisel Daire Giriş Kapısı Adedi : 4<br />Dingil Basıncı : 16 ton Alın Kapısı :Mekanik Sürme Kapı<br />Tekerlek Tipi :Monoblok Alın Kapısı Adedi : 2<br />Tekerlek Ölçüleri :Ø920<br />CER TERTÝBATI ÝÇ DONANIM<br />Tipi :Ringfeder 570 R Ýç Kaplama Malz. : Formika<br />Tonajı : 100 ton Bagaj Cinsi : Raf<br />Susta Tipi : Bilezik Koltuk Düzeni : 10+1 Komp.<br />Tampon Tipi : T 4 Koltuk Tipi : --<br />Tampon Susta Tipi : Bilezik Koltuk Kaplaması :Kadife<br />Koşum Takımı : Vidalı Kuşet Tipi :Mekanik<br />WC Tipi : Alaturka<br />FREN WC Adedi : 2<br />El Fren Tipi : Tek ağız kare vida El Yık. Kabini Adedi : 3<br />El Fren Ağırlığı : 20.8 ton Yatak Tipi : --<br />Triblivalf Tipi : KE 1a<br />Hava Fren Ağırlığı GP<br />::<br />42 ton<br />51 ton<br />Regülatör Tipi :RL 2.550 ÝKLÝMLENDÝRME<br />Tipi : Elektrikli ısıtma<br />AYDINLATMA Isıtma Gücü : 1000 V<br />Generatör Tipi :Alternatör Soğutma Gücü : --<br />Gen. Tah. Tipi :Kayış<br />Aydınlatma Tipi :Floresant AKSESUARLAR<br />Akü Tipi :Kurşun Hoparlör Tesisatı : --<br />Akü Özelliği : 270 A/h Müzik Yayın Tesisatı : --<br />G-S Sandık Tipi : 100-1500-3000 V TV-Video Tesisatı : --<br />VAGON TEKNÝK ÖZELLÝKLERÝ<br />PROJE NO : 1086<br />KUÞETLÝ VAGON Bcm<br />51 75 50-40 001/027<br />SAYFA NO : 8<br />GENEL ANA ÖLÇÜLER<br />Fabrikası : TÜVASAÞ Tamponlarla Boy : 26400<br />Ýmal Tarihi : 1989 Sandık Boyu : 26100<br />Kapasite : 60 Vagon Genişliği : 2825<br />Darası : 42 ton Vagon Ýç Genişliği : 2678<br />Sürat : 140 km/h Vagon Yüksekliği : 4050<br />Tipi : Acm Taban Yüksekliği : 1265<br />BOJÝ SANDIK<br />Tipi : Schlieren Malzemesi : RSt 37-2 Cu<br />Dizayn Hızı : 120 km/h Dam Malzemesi : RSt 37-2 Cu<br />Dingil Mesafesi : 2500 Boya Rengi : Lacivert-Kırmızı<br />Merkezler Arası Uzaklık : 19000 Pencere Cinsi : Kramayerli<br />Pencere Ölçüleri : 1200x930<br />TEKERLEK TAKIMI Su Deposu Malzemesi : AISI 304 Paslanmaz<br />Dingil Ölçüleri :Ø120x200x1956 Su Deposu Hacmi : 2x190 lt. sıcak, 2x895 lt. soğuk<br />Yatak Tipi : Rulman Giriş Kapısı :Mekanik Kırma Kapı<br />Dingil Susta tipi : Helisel Daire Giriş Kapısı Adedi : 4<br />Dingil Basıncı : 16 ton Alın Kapısı :Mekanik Sürme Kapı<br />Tekerlek Tipi : Monoblok Alın Kapısı Adedi : 2<br />Tekerlek Ölçüleri : Ø920<br />CER TERTÝBATI ÝÇ DONANIM<br />Tipi : Ringfeder 570 R Ýç Kaplama Malz. : Formika<br />Tonajı : 100 ton Bagaj Cinsi : Raf<br />Susta Tipi : Bilezik Koltuk Düzeni : 10+1 Komp.<br />Tampon Tipi : T 4 Koltuk Tipi : --<br />Tampon Susta Tipi : Bilezik Koltuk Kaplaması : Kadife<br />Koşum Takımı : Vidalı Kuşet Tipi : Mekanik<br />WC Tipi : Alaturka<br />FREN WC Adedi : 2<br />El Fren Tipi : Tek ağız kare vida El Yık. Kabini Adedi : 3<br />El Fren Ağırlığı : 20.8 ton Yatak Tipi : --<br />Triblivalf Tipi : KE 1a<br />Hava Fren Ağırlığı GP<br />::<br />42 ton<br />51 ton<br />Regülatör Tipi : RL 2.550 ÝKLÝMLENDÝRME<br />Tipi : Elektrikli ısıtma<br />AYDINLATMA Isıtma Gücü : 1000 V<br />Generatör Tipi : Alternatör Soğutma Gücü : --<br />Gen. Tah. Tipi : Kayış<br />Aydınlatma Tipi : Floresant AKSESUARLAR<br />Akü Tipi : Kurşun Hoparlör Tesisatı : --<br />Akü Özelliği : 270 A/h Müzik Yayın Tesisatı : --<br />G-S Sandık Tipi : 100-1500-3000 V TV-Video Tesisatı : --<br />VAGON TEKNÝK ÖZELLÝKLERÝ<br />PROJE NO : N 06<br />KUÞETLÝ VAGON Aclm TVS 2000<br />61 75 40-73 001/024<br />SAYFA NO : 9<br />GENEL ANA ÖLÇÜLER<br />Fabrikası : TÜVASAÞ Tamponlarla Boy : 26400<br />Ýmal Tarihi : 1989 Sandık Boyu : 26100<br />Kapasite : 60 Vagon Genişliği : 2825<br />Darası : 42 ton Vagon Ýç Genişliği : 2678<br />Sürat : 160 km/h Vagon Yüksekliği : 4050<br />Tipi : Acm Taban Yüksekliği : 1265<br />BOJÝ SANDIK<br />Tipi : Y32 Malzemesi : RSt 37-2 Cu<br />Dizayn Hızı : 160 km/h Dam Malzemesi : RSt 37-2 Cu<br />Dingil Mesafesi : 2560 Boya Rengi : Beyaz<br />Merkezler Arası Uzaklık : 19000 Pencere Cinsi : Kramayerli<br />Pencere Ölçüleri : 1200x930<br />TEKERLEK TAKIMI Su Deposu Malzemesi : AISI 304 Paslanmaz<br />Dingil Ölçüleri :Ø130 mm Su Deposu Hacmi :570 lt.<br />Yatak Tipi : Oynak Mak. Rulm. Giriş Kapısı :Mekanik Kırma Kapı<br />Dingil Susta tipi : Helezon Giriş Kapısı Adedi : 4<br />Dingil Basıncı : 16 ton Alın Kapısı :Mekanik Sürme Kapı<br />Tekerlek Tipi : Monoblok Alın Kapısı Adedi : 2<br />Tekerlek Ölçüleri :Ø920<br />CER TERTÝBATI ÝÇ DONANIM<br />Tipi : Ringfeder 570 R Ýç Kaplama Malz. : Formika<br />Tonajı : 100 ton Bagaj Cinsi : Raf<br />Susta Tipi : Bilezik Koltuk Düzeni : 10+1 Komp.<br />Tampon Tipi : T 4 Koltuk Tipi : --<br />Tampon Susta Tipi : Bilezik Koltuk Kaplaması : Kadife<br />Koşum Takımı : Vidalı Kuşet Tipi : Mekanik<br />WC Tipi : Alaturka<br />FREN WC Adedi : 2<br />El Fren Tipi : Tek ağız kare vida El Yık. Kabini Adedi : 1<br />El Fren Ağırlığı : 20.8 ton Yatak Tipi : --<br />Triblivalf Tipi : KE 1a<br />Hava Fren Ağırlığı GP<br />::<br />42 ton<br />51 ton<br />Regülatör Tipi : RL 2.550 ÝKLÝMLENDÝRME<br />Tipi : Klima<br />AYDINLATMA Isıtma Gücü : 40 KW<br />Generatör Tipi :Tren hattından besleme Soğutma Gücü : 35 KW<br />Gen. Tah. Tipi : 1000/1500 v.s. Kon.<br />Aydınlatma Tipi : Floresant AKSESUARLAR<br />Akü Tipi : Kurşun Hoparlör Tesisatı : --<br />Akü Özelliği : 270 A/h Müzik Yayın Tesisatı : --<br />G-S Sandık Tipi : 100-1500-3000 V TV-Video Tesisatı : --<br />VAGON TEKNÝK ÖZELLÝKLERÝ<br />PULMAN<br />VAGONLAR<br />PROJE NO : 1043<br />PULMAN VAGON WSP<br />50 75 20-11 001/026<br />SAYFA NO : 10<br />GENEL ANA ÖLÇÜLER<br />Fabrikası : TÜVASAÞ Tamponlarla Boy : 23000<br />Ýmal Tarihi : 1973 Sandık Boyu : 21700<br />Kapasite : 64 Vagon Genişliği : 2912<br />Darası : 35.3 ton Vagon Ýç Genişliği : 2765<br />Sürat : 120 km/h Vagon Yüksekliği : 3930<br />Tipi :WSP Taban Yüksekliği : 1255<br />BOJÝ SANDIK<br />Tipi : Schlieren Malzemesi : RSt 37-2<br />Dizayn Hızı : 120 km/h Dam Malzemesi : RSt 37-2<br />Dingil Mesafesi : 2500 Boya Rengi : Lacivert-Kırmızı<br />Merkezler Arası Uzaklık : 19000 Pencere Cinsi : Kramayerli<br />Pencere Ölçüleri : 1200x940<br />TEKERLEK TAKIMI Su Deposu Malzemesi : AISI 304 Paslanmaz<br />Dingil Ölçüleri : Ø120x1956 Su Deposu Hacmi : 2x206 lt<br />Yatak Tipi : Rulmanlı Giriş Kapısı :Mekanik Kırma Kapı<br />Dingil Susta tipi : Helezon Giriş Kapısı Adedi : 4<br />Dingil Basıncı : 16 ton Alın Kapısı :Mekanik Sürme Kapı<br />Tekerlek Tipi :Monoblok Alın Kapısı Adedi : 2<br />Tekerlek Ölçüleri : Ø920<br />CER TERTÝBATI ÝÇ DONANIM<br />Tipi : Ringfeder 570 R Ýç Kaplama Malz. : Formika<br />Tonajı : 100 ton Bagaj C insi : Raf<br />Susta Tipi : Bilezik Koltuk Düzeni : 2+2<br />Tampon Tipi : T 4 Koltuk Tipi : Sabit<br />Tampon Susta Tipi : Bilezik Koltuk Kaplaması : Kadife<br />Koşum Takımı : UIC Vidalı Kuşet Tipi : --<br />WC Tipi : Alaturka<br />FREN WC Adedi : 2<br />El Fren Tipi : Tek ağız kare vida El Yık. Kabini Adedi : --<br />El Fren Ağırlığı : 20.8 ton Yatak Tipi : --<br />Triblivalf Tipi : KE 0a 14"<br />Hava Fren Ağırlığı : 27 ton<br />Regülatör Tipi : SAB RL 2-550 ÝKLÝMLENDÝRME<br />Tipi : Elektrikli ısıtma<br />AYDINLATMA Isıtma Gücü : 1000 V<br />Generatör Tipi : Alternatör Soğutma Gücü : --<br />Gen. Tah. Tipi : Kayış-kasnak<br />Aydınlatma Tipi : Floresan AKSESUARLAR<br />Akü Tipi : Kurşun Hoparlör Tesisatı : --<br />Akü Özelliği : 270 A/h Müzik Yayın Tesisatı : --<br />G-S Sandık Tipi : Federal TV-Video Tesisatı : --<br />VAGON TEKNÝK ÖZELLÝKLERÝ<br />PROJE NO : 1056 V<br />PULMAN VAGON WSPm<br />51 75 10-03 001/087<br />SAYFA NO : 11<br />GENEL ANA ÖLÇÜLER<br />Fabrikası : TÜVASAÞ Tamponlarla Boy : 26400<br />Ýmal Tarihi : 1980/83 Sandık Boyu : 25100<br />Kapasite : 60 Vagon Genişliği : 2825<br />Darası : 39 ton Vagon Ýç Genişliği : 2678<br />Sürat : 120 km/h Vagon Yüksekliği : 4050<br />Tipi :WSP-m Taban Yüksekliği : 1265<br />BOJÝ SANDIK<br />Tipi : Schlieren Malzemesi : RSt 37-2 Cu<br />Dizayn Hızı : 120 km/h Dam Malzemesi : RSt 37-2 Cu<br />Dingil Mesafesi : 2500 Boya Rengi : Lacivert-Kırmızı<br />Merkezler Arası Uzaklık : 19000 Pencere C insi : Kramayerli<br />Pencere Ölçüleri : 1200x940<br />TEKERLEK TAKIMI Su Deposu Malzemesi : AISI 304 Paslanmaz<br />Dingil Ölçüleri : Ø120x180x1956 Su Deposu Hacmi : 350 lt<br />Yatak Tipi : Rulmanlı Giriş Kapısı : Mekanik Kırma Kapı<br />Dingil Susta tipi : Helezon Giriş Kapısı Adedi : 4<br />Dingil Basıncı : 16 ton Alın Kapısı : Mekanik Sürme Kapı<br />Tekerlek Tipi : Monoblok Alın Kapısı Adedi : 2<br />Tekerlek Ölçüleri : Ø920<br />CER TERTÝBATI ÝÇ DONANIM<br />Tipi : Ringfeder 570 R Ýç Kaplama Malz. : Formika<br />Tonajı : 100 ton Bagaj C insi : Raf<br />Susta Tipi : Bilezik Koltuk D üzeni : 2+2<br />Tampon Tipi : T 3 Koltuk Tipi : --<br />Tampon Susta Tipi : Bilezik Koltuk Kaplaması : Kadife<br />Koşum Takımı : UIC Vidalı Kuşet Tipi : --<br />WC Tipi : Alaturka<br />FREN WC Adedi : 2<br />El Fren Tipi : Volanlı El Yık. Kabini Adedi : --<br />El Fren Ağırlığı : 20.8 ton Yatak Tipi : --<br />Triblivalf Tipi : KE 1a<br />Hava Fren A ğırlığı R<br />P<br />::<br />39.5 ton<br />46.5 ton<br />Regülatör Tipi : SAB RL 2-550 ÝKLÝMLENDÝRME<br />Tipi : Elektrikli ısıtma<br />AYDINLATMA Isıtma Gücü : 1000 V<br />Generatör Tipi : Alternatör Soğutma Gücü : --<br />Gen. Tah. Tipi : Kardan<br />Aydınlatma Tipi : Floresan AKSESUARLAR<br />Akü Tipi : Kurşun Hoparlör Tesisatı : --<br />Akü Özelliği : 540 A/h Müzik Yayın Tesisatı : --<br />G-S Sandık Tipi : Federal TV-Video Tesisatı : --<br />VAGON TEKNÝK ÖZELLÝKLERÝ<br />PROJE NO : M10<br />PULMAN VAGON WSPm(M10)<br />50 75 10-03 150/200<br />SAYFA NO : 12<br />GENEL ANA ÖLÇÜLER<br />Fabrikası : TÜVASAÞ Tamponlarla Boy : 26400<br />Ýmal Tarihi : 1983 Sandık Boyu : 26100<br />Kapasite : 60 Vagon Genişliği : 2825<br />Darası : 39 ton Vagon Ýç Genişliği : 2665<br />Sürat : 120 km/h Vagon Yüksekliği : 4050<br />Tipi :WSPlm(M10) Taban Yüksekliği : 1280<br />BOJÝ SANDIK<br />Tipi : Schlieren Malzemesi :RSt 37-2<br />Dizayn Hızı : 120 km/h Dam Malzemesi :RSt 37-2<br />Dingil Mesafesi : 2500 Boya Rengi : Gri-Eflatun<br />Merkezler Arası Uzaklık : 19000 Pencere Cinsi : Sabit lastikli ısı cam<br />Pencere Ölçüleri : 1200x950<br />TEKERLEK TAKIMI Su Deposu Malzemesi : AISI 304 Paslanmaz<br />Dingil Ölçüleri :Ø120x1956 Su Deposu Hacmi : 820 lt<br />Yatak Tipi : Rulmanlı Giriş Kapısı :Elektro-pnömatik Döner Kayar Kapı<br />Dingil Susta tipi : Helezon Giriş Kapısı Adedi : 4<br />Dingil Basıncı : 16 ton Alın Kapısı :Elektro-pnömatik Kayar Kapı<br />Tekerlek Tipi :Monoblok Alın Kapısı Adedi : 2<br />Tekerlek Ölçüleri :Ø920<br />CER TERTÝBATI ÝÇ DONANIM<br />Tipi :Ringfeder 570 R Ýç Kaplama Malz. :CTP<br />Tonajı : 100 ton Bagaj Cinsi : Raf(camlı)<br />Susta Tipi : Bilezik Koltuk Düzeni : 2+1<br />Tampon Tipi : T 3 Koltuk Tipi : Yatar-döner<br />Tampon Susta Tipi : Sürtünmeli Koltuk Kaplaması : Kumaş<br />Koşum Takımı : UIC Vidalı Kuşet Tipi : --<br />WC Tipi : Alaturka<br />FREN WC Adedi : 2<br />El Fren Tipi : Kare Vida El Yık. Kabini Adedi : --<br />El Fren Ağırlığı : Yatak Tipi : --<br />Triblivalf Tipi : KE 1a<br />Hava Fren Ağırlığı GP<br />::<br />42.6 ton<br />49.2 ton<br />Regülatör Tipi : SAB RL 2-550 ÝKLÝMLENDÝRME<br />Tipi : Elektrikli ısıtma+Klima<br />AYDINLATMA Isıtma Gücü : 40KW<br />Generatör Tipi :Statik konverter Soğutma Gücü : 35KW<br />Gen. Tah. Tipi :<br />Aydınlatma Tipi : Floresan AKSESUARLAR<br />Akü Tipi : Kurşun asit Hoparlör Tesisatı : 13x4w.ohm<br />Akü Özelliği : 300 A/h Müzik Yayın Tesisatı : UIC 568<br />G-S Sandık Tipi : T.Þ. 27.033 TV-Video Tesisatı : --<br />VAGON TEKNÝK ÖZELLÝKLERÝ<br />PROJE NO : 1074<br />PULMAN VAGON WSP-Pers.<br />51 75 81-13 001/014<br />GENEL ANA ÖLÇÜLER<br />Fabrikası :TÜVASAÞ Tamponlarla Boy : 26400<br />Ýmal Tarihi : 1982/86 Sandık Boyu : 25100<br />Kapasite : 64/45 Vagon Genişliği : 2825<br />Darası : 3.5 ton Vagon Ýç Genişliği : 2665<br />Sürat : 120 km/h Vagon Yüksekliği : 4050<br />Tipi :WSPDl-m Taban Yüksekliği : 1265<br />BOJÝ SANDIK<br />Tipi : Schlieren Malzemesi :RSt 37-2<br />Dizayn Hızı : 120 km/h Dam Malzemesi :RSt 37-2<br />Dingil Mesafesi : 2500 Boya Rengi : Lacivart-Kırmızı<br />Merkezler Arası Uzaklık: 19000 Pencere Cinsi :Kramayerli<br />Pencere Ölçüleri : 1200x940<br />TEKERLEK TAKIMI Su Deposu Malzem: AISI 304 Paslanmaz<br />Dingil Ölçüleri :Ø120x180x1956 Su Deposu Hacmi : 350 lt<br />Yatak Tipi : Rulmanlı Giriş Kapısı :Mekanik Sürme Kapı<br />Dingil Susta tipi : Helezon Giriş Kapısı Adedi : 4<br />Dingil Basıncı : 16 ton Alın Kapısı :Mekanik Kırma Kapı<br />Tekerlek Tipi :Monoblok Alın Kapısı Adedi : 2<br />Tekerlek Ölçüleri :Ø920<br />CER TERTÝBATI ÝÇ DONANIM<br />Tipi :Ringfeder 570 R Ýç Kaplama Malz. : Formika<br />Tonajı : 100 ton Bagaj Cinsi : Raf<br />Susta Tipi : Bilezik Koltuk Düzeni : 2+1<br />Tampon Tipi : T 3 Koltuk Tipi : Yatar+döner<br />Tampon Susta Tipi : Bilezik Koltuk Kaplaması :Kadife<br />Koşum Takımı : UIC Vidalı Kuşet Tipi : --<br />WC Tipi : Alaturka<br />FREN WC Adedi : 2<br />El Fren Tipi : Zincirli El Yık. Kabini Aded : --<br />El Fren Ağırlığı : 26 ton Yatak Tipi : --<br />Triblivalf Tipi : KE 1a<br />Hava Fren Ağırlığı P: 47ton<br />Regülatör Tipi : SAB RL 2-550 ÝKLÝMLENDÝRME<br />Tipi : Elektrikli ısıtma<br />AYDINLATMA Isıtma Gücü : 1000 V<br />Generatör Tipi :Alternatör Soğutma Gücü : --<br />Gen. Tah. Tipi :Kardan<br />Aydınlatma Tipi :Floresan AKSESUARLAR<br />Akü Tipi :Kurşun Hoparlör Tesisatı : --<br />Akü Özelliği : 540 A/h Müzik Yayın Tesisat: --<br />G-S Sandık Tipi : Federal TV-Video Tesisatı : --<br />VAGON TEKNÝK ÖZELLÝKLERÝ<br />SAYFA NO : 13<br />PROJE NO : 1068<br />PULMAN VAGON WSPm<br />51 75 12-11 030/048<br />SAYFA NO : 14<br />GENEL ANA ÖLÇÜLER<br />Fabrikası : TÜVASAÞ Tamponlarla Boy : 26400<br />Ýmal Tarihi : 1982 Sandık Boyu : 25100<br />Kapasite : 80 Vagon Genişliği : 2825<br />Darası : 38.5 ton Vagon Ýç Genişliği : 2665<br />Sürat : 120 km/h Vagon Yüksekliği : 4050<br />Tipi : WSP-m Taban Yüksekliği : 1265<br />BOJÝ SANDIK<br />Tipi : Schlieren Malzemesi : RSt 37-2<br />Dizayn Hızı : 120 km/h Dam Malzemesi : RSt 37-2<br />Dingil Mesafesi : 2500 Boya Rengi : Lacivert-Kırmızı<br />Merkezler Arası Uzaklık : 19000 Pencere Cinsi : Kramayerli<br />Pencere Ölçüleri : 1200x940<br />TEKERLEK TAKIMI Su Deposu Malzemesi : Polyester<br />Dingil Ölçüleri : Ø120x179x1956 Su Deposu Hacmi : 350 lt<br />Yatak Tipi : Rulmanlı Giriş Kapısı : Mekanik Kırma Kapı<br />Dingil Susta tipi : Helezon Giriş Kapısı Adedi : 4<br />Dingil Basıncı : 16 ton Alın Kapısı : Mekanik Sürme Kapı<br />Tekerlek Tipi : Monoblok Alın Kapısı Adedi : 2<br />Tekerlek Ölçüleri : Ø920<br />CER TERTÝBATI ÝÇ DONANIM<br />Tipi : Ringfeder 570 R Ýç Kaplama Malz. : Formika<br />Tonajı : 100 ton Bagaj Cinsi : Raf<br />Susta Tipi : Bilezik Koltuk Düzeni : 2+2<br />Tampon Tipi : T 3 Koltuk Tipi : Yatar+döner<br />Tampon Susta Tipi : Bilezik Koltuk Kaplaması : Kadife<br />Koşum Takımı : UIC Vidalı Kuşet Tipi : --<br />WC Tipi : Alaturka<br />FREN WC Adedi : 2<br />El Fren Tipi : Zincirli El Yık. Kabini Adedi : --<br />El Fren Ağırlığı : 26 Ton Yatak Tipi : --<br />Triblivalf Tipi : KE 1 a<br />Hava Fren Ağırlığı P :47 ton<br />Regülatör Tipi : SAB RL 2-550 ÝKLÝMLENDÝRME<br />Tipi : Elektrikli ısıtma<br />AYDINLATMA Isıtma Gücü : 1000 v<br />Generatör Tipi : Alternatör Soğutma Gücü : --<br />Gen. Tah. Tipi : Kardan<br />Aydınlatma Tipi : Floresant AKSESUARLAR<br />Akü Tipi : Kurşun Hoparlör Tesisatı : --<br />Akü Özelliği : 540 A/h Müzik Yayın Tesisatı : --<br />G-S Sandık Tipi : Federal TV-Video Tesisatı : --<br />VAGON TEKNÝK ÖZELLÝKLERÝ<br />PROJE NO : 1068<br />PULMAN VAGON WSPm<br />51 75 12-10 002/028<br />SAYFA NO : 15<br />GENEL ANA ÖLÇÜLER<br />Fabrikası : TÜVASAÞ Tamponlarla Boy : 26400<br />Ýmal Tarihi : 1983/84 Sandık Boyu : 25100<br />Kapasite : 80 Vagon Genişliği : 2825<br />Darası : 39 ton Vagon Ýç Genişliği : 2665<br />Sürat : 120 km/h Vagon Yüksekliği : 4050<br />Tipi : WSP-m Taban Yüksekliği : 1265<br />BOJÝ SANDIK<br />Tipi : Schlieren Malzemesi : RSt 37-2<br />Dizayn Hızı : 120 km/h Dam Malzemesi : RSt 37-2<br />Dingil Mesafesi : 2500 Boya Rengi : Lacivert-Kırmızı<br />Merkezler Arası Uzaklık : 19000 Pencere Cinsi : Kramayerli<br />Pencere Ölçüleri : 1200x940<br />TEKERLEK TAKIMI Su Deposu Malzemesi : Polyester<br />Dingil Ölçüleri : Ø120x179x1956 Su Deposu Hacmi : 350 lt<br />Yatak Tipi : Rulmanlı Giriş Kapısı : Mekanik Kırma Kapı<br />Dingil Susta tipi : Helezon Giriş Kapısı Adedi : 4<br />Dingil Basıncı : 16 ton Alın Kapısı : Mekanik Sürme Kapı<br />Tekerlek Tipi : Monoblok Alın Kapısı Adedi : 2<br />Tekerlek Ölçüleri : Ø920<br />CER TERTÝBATI ÝÇ DONANIM<br />Tipi : Ringfeder 570 R Ýç Kaplama Malz. : Formika<br />Tonajı : 100 ton Bagaj Cinsi : Raf<br />Susta Tipi : Bilezik Koltuk Düzeni : 2+1<br />Tampon Tipi : T 3 Koltuk Tipi : Yatar döner<br />Tampon Susta Tipi : Bilezik Koltuk Kaplaması : Kadife<br />Koşum Takımı : UIC Vidalı Kuşet Tipi : --<br />WC Tipi : Alaturka<br />FREN WC Adedi : 2<br />El Fren Tipi : Zincirli El Yık. Kabini Adedi : --<br />El Fren Ağırlığı : 26 ton Yatak Tipi : --<br />Triblivalf Tipi : KE 1a<br />Hava Fren Ağırlığı P :51 ton<br />Regülatör Tipi : SAB RL 2-550 ÝKLÝMLENDÝRME<br />Tipi : Elektrikli ısıtma<br />AYDINLATMA Isıtma Gücü : 1000 V<br />Generatör Tipi : Alternatör Soğutma Gücü : --<br />Gen. Tah. Tipi : Kardan<br />Aydınlatma Tipi : Floresan AKSESUARLAR<br />Akü Tipi : Kurşun Hoparlör Tesisatı : --<br />Akü Özelliği : 270 A/h Müzik Yayın Tesisatı : --<br />G-S Sandık Tipi : AEG TV-Video Tesisatı : --<br />VAGON TEKNÝK ÖZELLÝKLERÝ<br />PROJE NO : 1056<br />PULMAN VAGON WSPm<br />51 75 10-17 009/035<br />SAYFA NO : 16<br />GENEL ANA ÖLÇÜLER<br />Fabrikası : TÜVASAÞ Tamponlarla Boy : 26400<br />Ýmal Tarihi : 1984 Sandık Boyu : 25100<br />Kapasite : 60 Vagon Genişliği : 2825<br />Darası : 39 ton Vagon Ýç Genişliği : 2678<br />Sürat : 120 km/h Vagon Yüksekliği : 4050<br />Tipi :WSP-m Taban Yüksekliği : 1265<br />BOJÝ SANDIK<br />Tipi : Schlieren Malzemesi : RSt 37-2<br />Dizayn Hızı : 120 km/h Dam Malzemesi : RSt 37-2<br />Dingil Mesafesi : 2500 Boya Rengi : Mavi-Beyaz<br />Merkezler Arası Uzaklık : 19000 Pencere Cinsi : Kramayerli<br />Pencere Ölçüleri : 1200x940<br />TEKERLEK TAKIMI Su Deposu Malzemesi : Fiberglas<br />Dingil Ölçüleri :Ø120x180x1956 Su Deposu Hacmi : 350 lt<br />Yatak Tipi : Rulmanlı Giriş Kapısı : Mekanik Kırma Kapı<br />Dingil Susta tipi : Helezon Giriş Kapısı Adedi : 4<br />Dingil Basıncı : 16 ton Alın Kapısı :Mekanik Sürme Kapı<br />Tekerlek Tipi : Kasnaklı Alın Kapısı Adedi : 2<br />Tekerlek Ölçüleri :Ø940<br />CER TERTÝBATI ÝÇ DONANIM<br />Tipi : Ringfeder 570 R Ýç Kaplama Malz. : Formika<br />Tonajı : 100 ton Bagaj Cinsi : Raf<br />Susta Tipi : Bilezik Koltuk Düzeni : 2+1<br />Tampon Tipi : T 3 Koltuk Tipi : Yatar döner<br />Tampon Susta Tipi : Bilezik Koltuk Kaplaması : Kadife<br />Koşum Takımı : UIC Vidalı Kuşet Tipi : --<br />WC Tipi : Alaturka<br />FREN WC Adedi : 2<br />El Fren Tipi : Zincirli El Yık. Kabini Adedi : --<br />El Fren Ağırlığı : 26 Ton Yatak Tipi : --<br />Triblivalf Tipi : KE 1a-GP<br />Hava Fren Ağırlığı P: 47 Ton<br />Regülatör Tipi : SAB RL 2-550 ÝKLÝMLENDÝRME<br />Tipi : Elektrikli ısıtma<br />AYDINLATMA Isıtma Gücü : 1000 V<br />Generatör Tipi : Stone Soğutma Gücü : --<br />Gen. Tah. Tipi : Kayış<br />Aydınlatma Tipi : Floresan AKSESUARLAR<br />Akü Tipi : Kurşun Hoparlör Tesisatı : Var<br />Akü Özelliği : 540 A/h Müzik Yayın Tesisatı : --<br />G-S Sandık Tipi : AEG TV-Video Tesisatı : --<br />VAGON TEKNÝK ÖZELLÝKLERÝ<br />PROJE NO : 1069<br />PULMAN VAGON WSPm-Pers.<br />51 75 81-10 001/007<br />SAYFA NO : 17<br />GENEL ANA ÖLÇÜLER<br />Fabrikası : TÜVASAÞ Tamponlarla Boy : 26400<br />Ýmal Tarihi : 1984 Sandık Boyu : 25100<br />Kapasite : 45 Vagon Genişliği : 2825<br />Darası : 38.5 ton Vagon Ýç Genişliği : 2665<br />Sürat : 120 km/h Vagon Yüksekliği : 4050<br />Tipi :WSPDl-m Taban Yüksekliği : 1265<br />BOJÝ SANDIK<br />Tipi : Schlieren Malzemesi :RSt 37-2<br />Dizayn Hızı : 120 km/h Dam Malzemesi :RSt 37-2<br />Dingil Mesafesi : 2500 Boya Rengi :Mavi-Beyaz<br />Merkezler Arası Uzaklık : 19000 Pencere Cinsi : Kramayerli<br />Pencere Ölçüleri : 1200x940<br />TEKERLEK TAKIMI Su Deposu Malzemesi : Polyester<br />Dingil Ölçüleri :Ø120x180x1956 Su Deposu Hacmi : 350 lt<br />Yatak Tipi : Rulmanlı Giriş Kapısı : Mekanik Kırma Kapı<br />Dingil Susta tipi : Helezon Giriş Kapısı Adedi : 4<br />Dingil Basıncı : 16 ton Alın Kapısı :Mekanik Sürme Kapı<br />Tekerlek Tipi :Monoblok Alın Kapısı Adedi : 2<br />Tekerlek Ölçüleri :Ø920<br />CER TERTÝBATI ÝÇ DONANIM<br />Tipi :Ringfeder 570 R Ýç Kaplama Malz. : Formika<br />Tonajı : 100 ton Bagaj Cinsi : Raf<br />Susta Tipi : Bilezik Koltuk Düzeni : 2+1<br />Tampon Tipi : T 3 Koltuk Tipi : Yatar+döner<br />Tampon Susta Tipi : Bilezik Koltuk Kaplaması : Kadife<br />Koşum Takımı :UIC Vidalı Kuşet Tipi : --<br />WC Tipi : Alaturka<br />FREN WC Adedi : 2<br />El Fren Tipi : Kare vida El Yık. Kabini Adedi : --<br />El Fren Ağırlığı : 26 ton Yatak Tipi : --<br />Triblivalf Tipi : KE 1a<br />Hava Fren Ağırlığı P: 47 ton<br />Regülatör Tipi : Starex ÝKLÝMLENDÝRME<br />Tipi : Elektrikli ısıtma<br />AYDINLATMA Isıtma Gücü : 1000 V<br />Generatör Tipi : Alternatör Soğutma Gücü : --<br />Gen. Tah. Tipi : Kayış<br />Aydınlatma Tipi : Floresan AKSESUARLAR<br />Akü Tipi : Kurşun Hoparlör Tesisatı : Var<br />Akü Özelliği : 270 A/h Müzik Yayın Tesisatı : --<br />G-S Sandık Tipi : Federal TV-Video Tesisatı : --<br />VAGON TEKNÝK ÖZELLÝKLERÝ<br />PROJE NO : 1069V<br />PULMAN VAGON WSPm-Pers.<br />51 75 18-17 001/005<br />SAYFA NO : 18<br />GENEL ANA ÖLÇÜLER<br />Fabrikası : TÜVASAÞ Tamponlarla Boy : 26400<br />Ýmal Tarihi : 1984 Sandık Boyu : 25100<br />Kapasite : 48 Vagon Genişliği : 2825<br />Darası : 38.5 ton Vagon Ýç Genişliği : 2665<br />Sürat : 120 km/h Vagon Yüksekliği : 4050<br />Tipi :WSP-m Taban Yüksekliği : 1265<br />BOJÝ SANDIK<br />Tipi : Schlieren Malzemesi : RSt 37-2<br />Dizayn Hızı : 120 km/h Dam Malzemesi : RSt 37-2<br />Dingil Mesafesi : 2500 Boya Rengi : Mavi-Beyaz<br />Merkezler Arası Uzaklık : 19000 Pencere Cinsi : Kramayerli<br />Pencere Ölçüleri : 1200x940<br />TEKERLEK TAKIMI Su Deposu Malzemesi : Polyester<br />Dingil Ölçüleri :Ø120x180x1956 Su Deposu Hacmi : 350 lt<br />Yatak Tipi : Rulmanlı Giriş Kapısı :Mekanik Kırma Kapı<br />Dingil Susta tipi : Helezon Giriş Kapısı Adedi : 4<br />Dingil Basıncı : 16 ton Alın Kapısı :Mekanik Sürme Kapı<br />Tekerlek Tipi : Monoblok Alın Kapısı Adedi : 2<br />Tekerlek Ölçüleri :Ø920<br />CER TERTÝBATI ÝÇ DONANIM<br />Tipi : Ringfeder 570 R Ýç Kaplama Malz. : Formika<br />Tonajı : 100 ton Bagaj Cinsi : Raf<br />Susta Tipi : Bilezik Koltuk Düzeni : 2+1<br />Tampon Tipi : T 3 Koltuk Tipi : Yatar+döner<br />Tampon Susta Tipi : Bilezik Koltuk Kaplaması : Kadife<br />Koşum Takımı : UIC Vidalı Kuşet Tipi : --<br />WC Tipi : Alaturka<br />FREN WC Adedi : 2<br />El Fren Tipi : Kare vida El Yık. Kabini Adedi : --<br />El Fren Ağırlığı : 26 ton Yatak Tipi : --<br />Triblivalf Tipi : KE 1a<br />Hava Fren Ağırlığı P: 47 ton<br />Regülatör Tipi : Starex ÝKLÝMLENDÝRME<br />Tipi : Elektrikli ısıtma<br />AYDINLATMA Isıtma Gücü : 1000 V<br />Generatör Tipi : Alternatör Soğutma Gücü : --<br />Gen. Tah. Tipi : Kayış<br />Aydınlatma Tipi : Floresan AKSESUARLAR<br />Akü Tipi : Kurşun Hoparlör Tesisatı : Var<br />Akü Özelliği : 270 A/h Müzik Yayın Tesisatı : --<br />G-S Sandık Tipi : Federal TV-Video Tesisatı : --<br />VAGON TEKNÝK ÖZELLÝKLERÝ<br />PROJE NO : 1073<br />PULMAN VAGON WSPm<br />51 75 10-13 001/043<br />SAYFA NO : 19<br />GENEL ANA ÖLÇÜLER<br />Fabrikası : TÜVASAÞ Tamponlarla Boy : 26400<br />Ýmal Tarihi : 1986 Sandık Boyu : 25100<br />Kapasite : 60 Vagon Genişliği : 2825<br />Darası : 39 ton Vagon Ýç Genişliği : 2678<br />Sürat : 120 km/h Vagon Yüksekliği : 4050<br />Tipi :WSP-m Taban Yüksekliği : 1265<br />BOJÝ SANDIK<br />Tipi : Schlieren Malzemesi : RSt 37-2<br />Dizayn Hızı : 120 km/h Dam Malzemesi : RSt 37-2<br />Dingil Mesafesi : 2500 Boya Rengi : Mavi-Beyaz<br />Merkezler A rası Uzaklık : 19000 Pencere Cinsi : Kramayerli<br />Pencere Ölçüleri : 1200x940<br />TEKERLEK TAKIMI Su Deposu Malzemesi : Polyester<br />Dingil Ölçüleri : Ø120x179x1956 Su Deposu Hacmi : 2x350 lt<br />Yatak Tipi : Rulmanlı Giriş Kapısı : Mekanik Kırma Kapı<br />Dingil Susta tipi : Helezon Giriş Kapısı Adedi : 4<br />Dingil Basıncı : 16 ton Alın Kapısı : Mekanik Sürme Kapı<br />Tekerlek Tipi : Monoblok Alın Kapısı Adedi : 2<br />Tekerlek Ölçüleri : Ø920<br />CER TERTÝBATI ÝÇ DONANIM<br />Tipi : Ringfeder 570 R Ýç Kaplama Malz. : Formika<br />Tonajı : 100 ton Bagaj Cinsi : Raf<br />Susta Tipi : Bilezik Koltuk Düzeni : 2+1<br />Tampon Tipi : T 3 Koltuk Tipi : Yatar döner<br />Tampon Susta Tipi : Bilezik Koltuk Kaplaması : Kadife<br />Koşum Takımı : UIC Vidalı Kuşet Tipi : --<br />WC Tipi : Alaturka<br />FREN WC Adedi : 2<br />El Fren Tipi : Zincirli El Yık. Kabini Adedi : --<br />El Fren Ağırlığı : 26 ton Yatak Tipi : --<br />Triblivalf Tipi : KE 1a<br />Hava Fren Ağırlığı GP<br />::<br />38 ton<br />45 ton<br />Regülatör Tipi : SAB RL 2-550 ÝKLÝMLENDÝRME<br />Tipi : Elektrikli ısıtma<br />AYDINLATMA Isıtma Gücü : 1000 V<br />Generatör Tipi : Alternatör Soğutma Gücü : --<br />Gen. Tah. Tipi : Kardan<br />Aydınlatma Tipi : Floresan AKSESUARLAR<br />Akü Tipi : Kurşun Hoparlör Tesisatı : Var<br />Akü Özelliği : 540 A/h Müzik Yayın Tesisatı : --<br />G-S Sandık Tipi : Federal TV-Video Tesisatı : --<br />VAGON TEKNÝK ÖZELLÝKLERÝ<br />PROJE NO : 1076<br />PULMAN VAGON WSPm<br />51 75 22-13 002/010<br />SAYFA NO : 20<br />GENEL ANA ÖLÇÜLER<br />Fabrikası : TÜVASAÞ Tamponlarla Boy : 26400<br />Ýmal Tarihi : 1986 Sandık Boyu : 25100<br />Kapasite : 80 Vagon Genişliği : 2825<br />Darası : 36 ton Vagon Ýç Genişliği : 2665<br />Sürat : 120 km/h Vagon Yüksekliği : 4050<br />Tipi :WSP-m Taban Yüksekliği : 1265<br />BOJÝ SANDIK<br />Tipi : Schlieren Malzemesi : RSt 37-2<br />Dizayn Hızı : 120 km/h Dam Malzemesi : RSt 37-2<br />Dingil Mesafesi : 2500 Boya Rengi : Lacivert-Kırmızı<br />Merkezler Arası Uzaklık : 19000 Pencere C insi : Kramayerli<br />Pencere Ölçüleri : 1200x940<br />TEKERLEK TAKIMI Su Deposu Malzemesi : Polyester<br />Dingil Ölçüleri : Ø120x179x1956 Su Deposu Hacmi : 2x350 lt<br />Yatak Tipi : Rulmanlı Giriş Kapısı :Mekanik Kırma Kapı<br />Dingil Susta tipi : Helezon Giriş Kapısı Adedi : 4<br />Dingil Basıncı : 16 ton Alın Kapısı :Mekanik Sürme Kapı<br />Tekerlek Tipi : Monoblok Alın Kapısı Adedi : 2<br />Tekerlek Ölçüleri : Ø920<br />CER TERTÝBATI ÝÇ DONANIM<br />Tipi : Ringfeder 570 R Ýç Kaplama Malz. : Formika<br />Tonajı : 100 ton Bagaj C insi : Raf<br />Susta Tipi : Bilezik Koltuk Düzeni : 2+2<br />Tampon Tipi : T3 Koltuk Tipi : Sabit<br />Tampon Susta Tipi : Bilezik Koltuk Kaplaması : Kadife<br />Koşum Takımı : UIC Vidalı Kuşet Tipi : --<br />WC Tipi : Alaturka<br />FREN WC Adedi : 2<br />El Fren Tipi : Zincirli El Yık. Kabini Adedi : --<br />El Fren Ağırlığı : 26 ton Yatak Tipi : --<br />Triblivalf Tipi : KE 1a GP<br />Hava Fren Ağırlığı P: 40 ton<br />Regülatör Tipi : SAB RL 2-550 ÝKLÝMLENDÝRME<br />Tipi : Elektrikli Isıtma<br />AYDINLATMA Isıtma Gücü : 1000 V<br />Generatör Tipi : 1/5 Alternatör, 6/10<br />dinamo<br />Soğutma Gücü : --<br />Gen. Tah. Tipi : 1/5 Kardan, 6/10 kayış<br />Aydınlatma Tipi : Floresan AKSESUARLAR<br />Akü Tipi : Kurşun Hoparlör Tesisatı : --<br />Akü Özelliği : 540 A/h Müzik Yayın Tesisatı : --<br />G-S Sandık Tipi : Federal TV-Video Tesisatı : --<br />VAGON TEKNÝK ÖZELLÝKLERÝ<br />PROJE NO : 1088<br />PULMAN VAGON WSPm<br />51 75 22-12 001/015<br />SAYFA NO : 21<br />GENEL ANA ÖLÇÜLER<br />Fabrikası : TÜVASAÞ Tamponlarla Boy : 26400<br />Ýmal Tarihi : 1992 Sandık Boyu : 26100<br />Kapasite : 80 Vagon Genişliği : 2825<br />Darası : 39 ton Vagon Ýç Genişliği : 2678<br />Sürat : 120 km/h Vagon Yüksekliği : 4050<br />Tipi :WSP-m Taban Yüksekliği : 1265<br />BOJÝ SANDIK<br />Tipi : Schlieren Malzemesi : RSt 37-2 Cu<br />Dizayn Hızı : 120 km/h Dam Malzemesi : RSt 37-2 Cu<br />Dingil Mesafesi : 2500 Boya Rengi : Lacivert-Kırmızı<br />Merkezler Arası Uzaklık : 19000 Pencere Cinsi : Kramayerli<br />Pencere Ölçüleri : 1200x940<br />TEKERLEK TAKIMI Su Deposu Malzemesi : Polyester<br />Dingil Ölçüleri :Ø120x180x1956 Su Deposu Hacmi : 350 lt<br />Yatak Tipi : Rulmanlı Giriş Kapısı : Mekanik Kırma Kapı<br />Dingil Susta tipi : Helezon Giriş Kapısı Adedi : 4<br />Dingil Basıncı : 16 ton Alın Kapısı : Mekanik Sürme Kapı<br />Tekerlek Tipi : Monoblok Alın Kapısı Adedi : 2<br />Tekerlek Ölçüleri : Ø920<br />CER TERTÝBATI ÝÇ DONANIM<br />Tipi : Ringfeder 570 R Ýç Kaplama Malz. : Formika<br />Tonajı : 100 ton Bagaj Cinsi : Raf<br />Susta Tipi : Bilezik Koltuk Düzeni : 2+2<br />Tampon Tipi : T3 Koltuk Tipi : Yatar döner<br />Tampon Susta Tipi : Bilezik Koltuk Kaplaması : Kadife<br />Koşum Takımı : UIC Vidalı Kuşet Tipi : --<br />WC Tipi : Alaturka<br />FREN WC Adedi : 2<br />El Fren Tipi : Kare Vida Zincir El Yık. Kabini Adedi : --<br />El Fren Ağırlığı : 26 ton Yatak Tipi : --<br />Triblivalf Tipi : KE 1a<br />Hava Fren Ağırlığı P: 47 ton<br />Regülatör Tipi : SAB RL 2-550 ÝKLÝMLENDÝRME<br />Tipi : Elektrikli Isıtma<br />AYDINLATMA Isıtma Gücü : 1000 V<br />Generatör Tipi : Katenerden beslemeli Soğutma Gücü : --<br />Gen. Tah. Tipi : 1000/500 V.S. Konverter<br />Aydınlatma Tipi : Floresan AKSESUARLAR<br />Akü Tipi : Kurşun Hoparlör Tesisatı : --<br />Akü Özelliği : 540 A/h Müzik Yayın Tesisatı : --<br />G-S Sandık Tipi : Federal TV-Video Tesisatı : --<br />VAGON TEKNÝK ÖZELLÝKLERÝ<br />PROJE NO : M80<br />PULMAN VAGON WSPDlm(M80)<br />50 75 81-03 001-6<br />SAYFA NO : 22<br />GENEL ANA ÖLÇÜLER<br />Fabrikası :TÜVASAÞ Tamponlarla Boy : 26400<br />Ýmal Tarihi : 1983 Sandık Boyu : 26100<br />Kapasite : 41 Vagon Genişliği : 2825<br />Darası : 43 ton Vagon Ýç Genişliği : 2665<br />Sürat : 120 km/h Vagon Yüksekliği : 4050<br />Tipi :WSPDlm(M80) Taban Yüksekliği : 1280<br />BOJÝ SANDIK<br />Tipi : Schlieren Malzemesi :RSt 37-2<br />Dizayn Hızı : 120 km/h Dam Malzemesi :RSt 37-2<br />Dingil Mesafesi : 2500 Boya Rengi : Gri-Eflatun<br />Merkezler Arası Uzaklık : 19000 Pencere Cinsi :Sabit lastikli ısı cam<br />Pencere Ölçüleri : 1200x950<br />TEKERLEK TAKIMI Su Deposu Malzemesi : AISI 304 Paslanmaz<br />Dingil Ölçüleri :Ø120x1956 Su Deposu Hacmi : 820 lt<br />Yatak Tipi : Rulmanlı Giriş Kapısı :Elektro-pnömatik Döner Kaya<br />Dingil Susta tipi : Helezon Giriş Kapısı Adedi : 2<br />Dingil Basıncı : 16 ton Alın Kapısı :Elektro-pnömatik Kayar Kap<br />Tekerlek Tipi :Monoblok Alın Kapısı Adedi : 1<br />Tekerlek Ölçüleri :Ø920 2 Ad. Engelliler için özel tertib<br />kapı<br />CER TERTÝBATI ÝÇ DONANIM<br />Tipi :Ringfeder 570 R Ýç Kaplama Malz. :CTP<br />Tonajı : 600 KN Bagaj Cinsi : Raf(camlı)<br />Susta Tipi : Bilezik Koltuk Düzeni : 2+1<br />Tampon Tipi : T 3 Koltuk Tipi : Yatar-döner<br />Tampon Susta Tipi : Bilezik Yay Koltuk Kaplaması :Kumaş<br />Koşum Takımı :CER 02.072.00 Kuşet Tipi : --<br />WC Tipi : Alaturka<br />FREN WC Adedi : 1<br />El Fren Tipi :Kare Vida El Yık. Kabini Adedi : 1 Ad. Engelli WC'si<br />El Fren Ağırlığı : Yatak Tipi : --<br />Triblivalf Tipi : KE 1a<br />Hava Fren Ağırlığı RP<br />::<br />42.6 ton<br />49.2 ton<br />Regülatör Tipi : SAB RL 2-550 ÝKLÝMLENDÝRME<br />Tipi : Elektrikli ısıtma+Klima<br />VAGON TEKNÝK ÖZELLÝKLERÝ<br />PROJE NO : N 01<br />PULMAN VAGON WSPlm TVS 2000<br />61 75 10-73 001/073<br />SAYFA NO : 23<br />GENEL ANA ÖLÇÜLER<br />Fabrikası : TÜVASAÞ Tamponlarla Boy : 26400<br />Ýmal Tarihi : 1993-94 Sandık Boyu : 26100<br />Kapasite : 60 Vagon Genişliği : 2825<br />Darası : 41 ton Vagon Ýç Genişliği : 2665<br />Sürat : 160 km/h Vagon Yüksekliği : 4050<br />Tipi :WSPlm Taban Yüksekliği : 1250<br />BOJÝ SANDIK<br />Tipi : Y 32 Malzemesi : St 37-2, St 44-3<br />Dizayn Hızı : 160 km/h Dam Malzemesi : RSt 37-2 Cu<br />Dingil Mesafesi : 2560 Boya Rengi : Beyaz<br />Merkezler Arası Uzaklık : 19000 Pencere Cinsi : Sabit vasistaslı<br />Pencere Ölçüleri : 1200x850<br />TEKERLEK TAKIMI Su Deposu Malzemesi : AISI 304 Paslanmaz<br />Dingil Ölçüleri :Ø130 Su Deposu Hacmi : 285 lt<br />Yatak Tipi : Oynak makaralı rulman Giriş Kapısı : Elektro-pnomatik döner kayar tip<br />Dingil Susta tipi : Helezon Giriş Kapısı Adedi : 4<br />Dingil Basıncı : 16 ton Alın Kapısı : Elektro-pnomatik kayar tip<br />Tekerlek Tipi :Monoblok Alın Kapısı Adedi : 2<br />Tekerlek Ölçüleri : Ø920<br />CER TERTÝBATI ÝÇ DONANIM<br />Tipi : Ringfeder 570 R Ýç Kaplama Malz. : SMC Cam takviyeli polyester<br />Tonajı : 600 KN Bagaj Cinsi : Çift sıra raf<br />Susta Tipi : Bilezik yay Koltuk Düzeni : 2+1<br />Tampon Tipi : 31.16.07.01,<br />31.16.08.01 Koltuk Tipi : Ýki yönlü (ilk 29 sabit tip)<br />Tampon Susta Tipi : Bilezik yay Koltuk Kaplaması : Kumaş<br />Koşum Takımı : Cer 02.072.00 Kuşet Tipi : --<br />WC Tipi : Alafranga-Alaturka<br />FREN WC Adedi : 2<br />El Fren Tipi : Vofa type Elexball 160 El Yık. Kabini Adedi : --<br />El Fren Ağırlığı : 27 ton Yatak Tipi : --<br />Triblivalf Tipi : KE Sa 9/1-2<br />Hava Fren Ağırlığı R<br />P<br />::<br />56 ton<br />74 ton<br />Regülatör Tipi : Cer 02.072.00 ÝKLÝMLENDÝRME<br />Tipi : Stone-Friedman Klima<br />AYDINLATMA Isıtma Gücü : 40 KW<br />Generatör Tipi : Katenerden beslemeli Soğutma Gücü : 35 KW<br />Gen. Tah. Tipi : 1000/500 V.S. Konverter<br />Aydınlatma Tipi : Çift sıra floresant AKSESUARLAR<br />Akü Tipi : Kurşun asit Hoparlör Tesisatı : 13 Ad. Dahili<br />Akü Özelliği : 300 A/h Müzik Yayın Tesisatı : Tek Kanal<br />G-S Sandık Tipi : T.S. 29.027 TV-Video Tesisatı :<br />VAGON TEKNÝK ÖZELLÝKLERÝ<br />PROJE NO : N 08<br />PULMAN VAGON WSPDlm TVS 2000<br />61 75 87-73 001/014<br />SAYFA NO : 24<br />GENEL ANA ÖLÇÜLER<br />Fabrikası : TÜVASAÞ Tamponlarla Boy : 26400<br />Ýmal Tarihi : 2002 Sandık Boyu : 26100<br />Kapasite : 40 Vagon Genişliği : 2825<br />Darası : 46 ton Vagon Ýç Genişliği : 2665<br />Sürat : 160 km/h Vagon Yüksekliği : 4050<br />Tipi : Aclm Taban Yüksekliği : 1265<br />Numarası : 61 75 40-73 001/024<br />SANDIK<br />BOJÝ Malzemesi : St 37-2 Cu, S t 44-3<br />Tipi : Y 32 Dam Malzemesi : St 37-2 Cu<br />Dizayn Hızı : 160 km/h Boya Rengi : Beyaz<br />Dingil Mesafesi : 2560 Pencere Cinsi : Sabit vasistaslı<br />Merkezler Arası Uzaklık: 19000 Pencere Ölçüleri : 1200x850<br />Su Deposu Malzem: AISI 304 Paslanmaz<br />TEKERLEK TAKIMI Su Deposu Hacmi : 570 lt<br />Dingil Ölçüleri : Ø130 Giriş Kapısı : Elektro-pnömatik Döner Kayar Kapı<br />Yatak Tipi : Oynak makaralı rulman Giriş Kapısı Adedi : 4<br />Dingil Susta tipi : Helezon Alın Kapısı : Elektro-pnömatik Kayar Kapı<br />Dingil Basıncı : Alın Kapısı Adedi : 2<br />Tekerlek Tipi :Monoblok<br />Tekerlek Ölçüleri : Ø920<br />CER TERTÝBATI ÝÇ DONANIM<br />Tipi : Ringfeder 570 R Ýç Kaplama Malz. : SMC Cam takviyeli polyester<br />Tonajı : 600 KN Bagaj C insi : Raf<br />Susta Tipi : Koltuk Düzeni : 10 Komp.<br />Tampon Tipi : 31.16.07.01, Koltuk Tipi : --<br />Tampon Susta Tipi : Bilezik yay Koltuk Kaplaması : Kadife<br />Koşum Takımı : Cer 02.072.00 Kuşet Tipi : Her komp. 4 adet<br />WC Tipi : Alaturka<br />FREN WC Adedi : 1<br />El Fren Tipi : Vofa type Elexbal 160 Engelli WC Adedi : --<br />El Fren Ağırlığı : 10250 kg. El Yık. Kabini Aded : --<br />Triblivalf Tipi : KES Yatak Tipi : --<br />Hava Fren Ağırlığı R<br />P<br />::<br />51 ton<br />66 ton<br />Regülatör Tipi : Cer 02.072.00 ÝKLÝMLENDÝRME<br />Tipi : Klima<br />Isıtma Gücü : 40 KW<br />AYDINLATMA Soğutma Gücü : 35 KW<br />Generatör Tipi : Katenerden beslemeli<br />Gen. Tah. Tipi : 1000/500 V.S. Kon AKSESUARLAR<br />Aydınlatma Tipi : Çift sıra floresant Hoparlör Tesisatı : 16 Adet dahili<br />Akü Tipi : Kurşun asit Müzik Yayın Tesisat: Tek kanal<br />Akü Özelliği : 300 A/h TV-Video Tesisatı : --<br />G-S Sandık Tipi : T.S. 29.027<br />VAGON TEKNÝK ÖZELLÝKLERÝ<br />KOMPARTMANLI<br />VAGONLAR<br />1. MEVKÝ<br />KOMPARTMANLI<br />VAGONLAR<br />PROJE NO:1023 A4<br />KOMPARTMANLI VAGON A Komp.<br />50 75 18-03 001/058<br />SAYFA NO : 25<br />GENEL ANA ÖLÇÜLER<br />Fabrikası : TÜVASAÞ Tamponlarla Boy : 23000<br />Ýmal Tarihi : 1966 Sandık Boyu : 22700<br />Kapasite : 48 Vagon Genişliği : 2912<br />Darası : 36 ton Vagon Ýç Genişliği : 2674<br />Sürat : 120 km/h Vagon Yüksekliği : 3930<br />Tipi : A4 Komp. Taban Yüksekliği : 1255<br />BOJÝ SANDIK<br />Tipi : Schlieren Malzemesi : RSt 37-2<br />Dizayn Hızı : 120 km/h Dam Malzemesi : RSt 37-2<br />Dingil Mesafesi : 2500 Boya Rengi : Lacivert-Kırmızı<br />Merkezler A rası Uzaklık : 15500 Pencere C insi : Kramayerli<br />Pencere Ölçüleri : 1200x950<br />TEKERLEK TAKIMI Su Deposu Malzemesi : Polyester<br />Dingil Ölçüleri : Ø120x1956 Su Deposu Hacmi : 436 lt (2 Ad)<br />Yatak Tipi : Rulman Giriş Kapısı : Mekanik Kırma Kapı<br />Dingil Susta tipi : Helezon Giriş Kapısı Adedi : 4<br />Dingil Basıncı : 16 ton Alın Kapısı : Mekanik Sürme Kapı<br />Tekerlek Tipi :Monoblok Alın Kapısı Adedi : 2<br />Tekerlek Ölçüleri : Ø920<br />CER TERTÝBATI ÝÇ DONANIM<br />Tipi : Ringfeder 570 R Ýç Kaplama Malz. : Formika<br />Tonajı : 100 ton Bagaj C insi : Raf<br />Susta Tipi : Bilezik Koltuk Düzeni : 8 komp.<br />Tampon Tipi : T 3 Koltuk Tipi : Çekmeli<br />Tampon Susta Tipi : Bilezik Koltuk Kaplaması : Kumaş<br />Koşum Takımı : Vidalı Kuşet Tipi : --<br />WC Tipi : Alaturka<br />FREN WC Adedi : 2<br />El Fren Tipi : Kare vida El Yık. Kabini Adedi : 1<br />El Fren Ağırlığı : 25.8 ton Yatak Tipi : --<br />Triblivalf Tipi : KE 1a<br />Hava Fren A ğırlığı GP<br />::<br />36 ton<br />41.5 ton<br />Regülatör Tipi : Stopex Ai951 ÝKLÝMLENDÝRME<br />Tipi : Elektrikli ısıtma<br />AYDINLATMA Isıtma Gücü : 1000 V<br />Generatör Tipi Alternatör Soğutma Gücü : --<br />Gen. Tah. Tipi : Kayış<br />Aydınlatma Tipi : Floresant AKSESUARLAR<br />Akü Tipi : Kurşun Hoparlör Tesisatı : --<br />Akü Özelliği : 270 A/h Müzik Yayın Tesisatı : --<br />G-S Sandık Tipi : Federal TV-Video Tesisatı : --<br />VAGON TEKNÝK ÖZELLÝKLERÝ<br />PROJE NO: 1048<br />KOMPARTMANLI VAGON A-m Komp.<br />51 75 11-03 001/019<br />SAYFA NO : 26<br />GENEL ANA ÖLÇÜLER<br />Fabrikası : TÜVASAÞ Tamponlarla Boy : 26400<br />Ýmal Tarihi : 1975/76 Sandık Boyu : 25508<br />Kapasite : 66 Vagon Genişliği : 2825<br />Darası : 41.5 ton Vagon Ýç Genişliği : 2668<br />Sürat : 120 km/h Vagon Yüksekliği : 4050<br />Tipi : A-m Komp. Taban Yüksekliği : 1265<br />BOJÝ SANDIK<br />Tipi : Schlieren Malzemesi :<br />Dizayn Hızı : 120 km/h Dam Malzemesi : RSt 37-2<br />Dingil Mesafesi : 2500 Boya Rengi : Lacivert-kırmızı<br />Merkezler A rası Uzaklık : 19000 Pencere C insi : Kramayerli<br />Pencere Ölçüleri : 1200x930<br />TEKERLEK TAKIMI Su Deposu Malzemesi : Paslanmaz<br />Dingil Ölçüleri : Ø120x179x1956 Su Deposu Hacmi : 350 lt (2 Ad)<br />Yatak Tipi : Rulman Giriş Kapısı :Mekanik Kırma Kapı<br />Dingil Susta tipi : Helezon Giriş Kapısı Adedi : 4<br />Dingil Basıncı : 16 ton Alın Kapısı :Mekanik Sürme Kapı<br />Tekerlek Tipi :Monoblok Alın Kapısı Adedi : 2<br />Tekerlek Ölçüleri : Ø920<br />CER TERTÝBATI ÝÇ DONANIM<br />Tipi : Ringfeder 570 R Ýç Kaplama Malz. : Formika<br />Tonajı : 100 ton Bagaj C insi : Raf<br />Susta Tipi : Bilezik Koltuk Düzeni : 11 Kompartımanlı<br />Tampon Tipi : T 4 Koltuk Tipi : --<br />Tampon Susta Tipi : Bilezik Koltuk Kaplaması : Kadife<br />Koşum Takımı : Yuvarlak Kuşet Tipi : --<br />WC Tipi : Alaturka<br />FREN WC Adedi : 2<br />El Fren Tipi : Zincirli El Yık. Kabini Adedi : 2<br />El Fren Ağırlığı : 26 ton Yatak Tipi : --<br />Triblivalf Tipi : KE 1a<br />Hava Fren A ğırlığı GP<br />::<br />39 ton<br />46 ton<br />Regülatör Tipi : Stopex ÝKLÝMLENDÝRME<br />Tipi : Elektrikli ısıtma<br />AYDINLATMA Isıtma Gücü : 1000 V<br />Generatör Tipi Alternatör Soğutma Gücü : --<br />Gen. Tah. Tipi : Kayış<br />Aydınlatma Tipi : Floresant AKSESUARLAR<br />Akü Tipi : Kurşun Hoparlör Tesisatı : --<br />Akü Özelliği : 270 A/h Müzik Yayın Tesisatı : --<br />G-S Sandık Tipi : Federal TV-Video Tesisatı : --<br />VAGON TEKNÝK ÖZELLÝKLERÝ<br />PROJE NO: N03<br />KOMPARTMANLI VAGON A-m Komp. TVS 2000<br />61 75 11-33 001/020<br />SAYFA NO : 27<br />GENEL ANA ÖLÇÜLER<br />Fabrikası : TÜVASAÞ Tamponlarla Boy : 26400<br />Ýmal Tarihi : 1996 Sandık Boyu : 26100<br />Kapasite : 66 Vagon Genişliği : 2825<br />Darası : 44.8 ton Vagon Ýç Genişliği : 2665<br />Sürat : 160 km/h Vagon Yüksekliği : 4050<br />Tipi : Am Komp. TVS 2000 tipi Taban Yüksekliği : 1250<br />BOJÝ SANDIK<br />Tipi : Y 32 Malzemesi : St 37-2, St 44-3<br />Dizayn Hızı : 160 km/h Dam Malzemesi : St 37-2<br />Dingil Mesafesi : 2560 Boya Rengi : Beyaz<br />Merkezler Arası Uzaklık : 19000 Pencere Cinsi : Sabit vasistaslı<br />Pencere Ölçüleri : 1200x850<br />TEKERLEK TAKIMI Su Deposu Malzemesi : AISI 304 Paslanmaz<br />Dingil Ölçüleri : Ø130 Su Deposu Hacmi : 2x285 lt<br />Yatak Tipi : Oynak makaralı rulman Giriş Kapısı : Elektro-pnomatik döner kayar tip<br />Dingil Susta tipi : Helezon Giriş Kapısı Adedi : 4<br />Dingil Basıncı : 16 ton Alın Kapısı : Elektro-pnomatik kayar tip<br />Tekerlek Tipi : Monoblok Alın Kapısı Adedi : 2<br />Tekerlek Ölçüleri : Ø920<br />CER TERTÝBATI ÝÇ DONANIM<br />Tipi : Ringfeder 570 R Ýç Kaplama Malz. : SMC Cam takviyeli polyester<br />Tonajı : 600 KN Bagaj Cinsi : Raf<br />Susta Tipi : Bilezik yay Koltuk Düzeni : 11 kompartıman<br />Tampon Tipi : 31.16.07.01, 31.16.08.01 Koltuk Tipi : --<br />Tampon Susta Tipi : Bilezik yay Koltuk Kaplaması : Kadife<br />Koşum Takımı : Cer 02.072.00 Kuşet Tipi : --<br />Koşum Takımı : Cer 02.072.00 WC Tipi : Alafranga<br />WC Adedi : 2<br />FREN El Yık. Kabini Adedi : --<br />El Fren Tipi : Vofa type Elexbal 160 Yatak Tipi : --<br />El Fren Ağırlığı : 27 ton<br />Triblivalf Tipi : KES<br />Hava Fren Ağırlığı<br />P<br />R<br />:<br />:<br />51 ton<br />66 ton<br />Regülatör Tipi : Cer 02.072.00 ÝKLÝMLENDÝRME<br />Tipi : Sıcak havalı ısıtma<br />AYDINLATMA Isıtma Gücü : 40 KW<br />Generatör Tipi : Katenerden beslemeli Soğutma Gücü : 35 KW<br />Gen. Tah. Tipi : Statik konvertörlü<br />Aydınlatma Tipi : Floresant AKSESUARLAR<br />Akü Tipi : Kurşun asit Hoparlör Tesisatı : 16 Adet dahili<br />Akü Özelliği : 300 A/h Müzik Yayın Tesisatı : Tek kanal<br />G-S Sandık Tipi : T.S. 29.027 TV-Video Tesisatı : --<br />VAGON TEKNÝK ÖZELLÝKLERÝ<br />2. MEVKÝ<br />KOMPARTMANLI<br />VAGONLAR<br />PROJE NO:1026<br />KOMPARTMANLI VAGON B Komp.<br />50 75 29-11 050/078<br />SAYFA NO : 28<br />GENEL ANA ÖLÇÜLER<br />Fabrikası : TÜVASAÞ Tamponlarla Boy : 26400<br />Ýmal Tarihi : 1975/76 Sandık Boyu : 25508<br />Kapasite : 66 Vagon Genişliği : 2825<br />Darası : 41.5 ton Vagon Ýç Genişliği : 2668<br />Sürat : 120 km/h Vagon Yüksekliği : 4050<br />Tipi : A-m Komp. Taban Yüksekliği : 1265<br />BOJÝ SANDIK<br />Tipi : Schlieren Malzemesi :<br />Dizayn Hızı : 120 km/h Dam Malzemesi : RSt 37-2<br />Dingil Mesafesi : 2500 Boya Rengi : Lacivert-kırmızı<br />Merkezler A rası Uzaklık : 19000 Pencere C insi : Kramayerli<br />Pencere Ölçüleri : 1200x930<br />TEKERLEK TAKIMI Su Deposu Malzemesi : Paslanmaz<br />Dingil Ölçüleri : Ø120x179x1956 Su Deposu Hacmi : 350 lt (2 Ad)<br />Yatak Tipi : Rulman Giriş Kapısı :Mekanik Kırma Kapı<br />Dingil Susta tipi : Helezon Giriş Kapısı Adedi : 4<br />Dingil Basıncı : 16 ton Alın Kapısı :Mekanik Sürme Kapı<br />Tekerlek Tipi :Monoblok Alın Kapısı Adedi : 2<br />Tekerlek Ölçüleri : Ø920<br />CER TERTÝBATI ÝÇ DONANIM<br />Tipi : Ringfeder 570 R Ýç Kaplama Malz. : Formika<br />Tonajı : 100 ton Bagaj C insi : Raf<br />Susta Tipi : Bilezik Koltuk Düzeni : 11 Kompartımanlı<br />Tampon Tipi : T 4 Koltuk Tipi : --<br />Tampon Susta Tipi : Bilezik Koltuk Kaplaması : Kadife<br />Koşum Takımı : Yuvarlak Kuşet Tipi : --<br />WC Tipi : Alaturka<br />FREN WC Adedi : 2<br />El Fren Tipi : Zincirli El Yık. Kabini Adedi : 2<br />El Fren Ağırlığı : 26 ton Yatak Tipi : --<br />Triblivalf Tipi : KE 1a<br />Hava Fren A ğırlığı GP<br />::<br />39 ton<br />46 ton<br />Regülatör Tipi : Stopex ÝKLÝMLENDÝRME<br />Tipi : Elektrikli ısıtma<br />AYDINLATMA Isıtma Gücü : 1000 V<br />Generatör Tipi Alternatör Soğutma Gücü : --<br />Gen. Tah. Tipi : Kayış<br />Aydınlatma Tipi : Floresant AKSESUARLAR<br />Akü Tipi : Kurşun Hoparlör Tesisatı : --<br />Akü Özelliği : 270 A/h Müzik Yayın Tesisatı : --<br />G-S Sandık Tipi : Federal TV-Video Tesisatı : --<br />VAGON TEKNÝK ÖZELLÝKLERÝ<br />PROJE NO:1077<br />KOMPARTMANLI VAGON Bm Komp.<br />51 75 22-40 001/041<br />SAYFA NO : 29<br />GENEL ANA ÖLÇÜLER<br />Fabrikası : TÜVASAÞ Tamponlarla Boy : 26400<br />Ýmal Tarihi : 1977-85 Sandık Boyu : 25100<br />Kapasite : 72 Vagon Genişliği : 2825<br />Darası : 43 ton Vagon Ýç Genişliği : 2678<br />Sürat : 120 km/h Vagon Yüksekliği : 4050<br />Tipi : Bm Komp. Taban Yüksekliği : 1265<br />BOJÝ SANDIK<br />Tipi : Schlieren Malzemesi : RSt 37-2<br />Dizayn Hızı : 120 km/h Dam Malzemesi : RSt 37-2<br />Dingil Mesafesi : 2500 Boya Rengi : Lacivert-kırmızı<br />Merkezler Arası Uzaklık : 19000 Pencere Cinsi : Kramayerli<br />Pencere Ölçüleri : 1200x940<br />TEKERLEK TAKIMI Su Deposu Malzemesi : Paslanmaz Çelik<br />Dingil Ölçüleri : Ø120x180x1956 Su Deposu Hacmi : 2x350 lt.<br />Yatak Tipi : Rulman Giriş Kapısı : Mekanik Kırma Kapı<br />Dingil Susta tipi : Helezon Giriş Kapısı Adedi : 4<br />Dingil Basıncı : 16 ton Alın Kapısı : Mekanik Sürme Kapı<br />Tekerlek Tipi : Monoblok Alın Kapısı Adedi : 2<br />Tekerlek Ölçüleri : Ø920<br />CER TERTÝBATI ÝÇ DONANIM<br />Tipi : Ringfeder 570 R Ýç Kaplama Malz. : Formika<br />Tonajı : 100 ton Bagaj Cinsi : Raf<br />Susta Tipi : Bilezik Koltuk Düzeni : 12 Kompartımanlı<br />Tampon Tipi : T 3 Koltuk Tipi : --<br />Tampon Susta Tipi : Bilezik Koltuk Kaplaması : Kadife<br />Koşum Takımı : Vidalı Kuşet Tipi : --<br />WC Tipi : Alaturka+Alaturka<br />FREN WC Adedi : 2<br />El Fren Tipi : Vidalı El Yık. Kabini Adedi : 2<br />El Fren Ağırlığı : 27 ton Yatak Tipi : --<br />Triblivalf Tipi : KE 1a<br />Hava Fren Ağırlığı GP<br />::<br />43 ton<br />51 ton R : 66 ton<br />Regülatör Tipi : SAB RL 2-550 ÝKLÝMLENDÝRME<br />Tipi : Elektrikli ısıtma<br />AYDINLATMA Isıtma Gücü : 1000-1500-3000 V<br />Generatör Tipi Krupp Soğutma Gücü : --<br />Gen. Tah. Tipi : Kardan<br />Aydınlatma Tipi : Floresant AKSESUARLAR<br />Akü Tipi : Kurşun Hoparlör Tesisatı : --<br />Akü Özelliği : 540 A/h Müzik Yayın Tesisatı : --<br />G-S Sandık Tipi : Federal TV-Video Tesisatı : --<br />VAGON TEKNÝK ÖZELLÝKLERÝ<br />PROJE NO:1084<br />KOMPARTMANLI VAGON Bm Komp.<br />51 75 22-11 001/040<br />SAYFA NO : 30<br />GENEL ANA ÖLÇÜLER<br />Fabrikası : TÜVASAÞ Tamponlarla Boy : 26400<br />Ýmal Tarihi : 1990/91 Sandık Boyu : 25100<br />Kapasite : 72 Vagon Genişliği : 2825<br />Darası : 42 ton Vagon Ýç Genişliği : 2678<br />Sürat : 120 km/h Vagon Yüksekliği : 4050<br />Tipi : Bm Komp. Taban Yüksekliği : 1265<br />BOJÝ SANDIK<br />Tipi : Schlieren Malzemesi :<br />Dizayn Hızı : 120 km/h Dam Malzemesi :<br />Dingil Mesafesi : 2500 Boya Rengi : Lacivert+Kırmızı<br />Merkezler A rası Uzaklık : 19000 Pencere Cinsi : Kramayerli<br />Pencere Ölçüleri : 1200x940<br />TEKERLEK TAKIMI Su Deposu Malzemesi : Paslanmaz<br />Dingil Ölçüleri : Ø120x180x1956 Su Deposu Hacmi : 2x350 lt.<br />Yatak Tipi : Rulman Giriş Kapısı : Mekanik Kırma Kapı<br />Dingil Susta tipi : Helezon Giriş Kapısı Adedi : 4<br />Dingil Basıncı : 16 ton Alın Kapısı : Mekanik Sürme Kapı<br />Tekerlek Tipi : Monoblok Alın Kapısı Adedi : 2<br />Tekerlek Ölçüleri : Ø920<br />CER TERTÝBATI ÝÇ DONANIM<br />Tipi : Ringfeder 570 R Ýç Kaplama Malz. : Formika<br />Tonajı : 100 ton Bagaj C insi : Raf<br />Susta Tipi : Bilezik Koltuk Düzeni : 12 Kompartımanlı<br />Tampon Tipi : T 3 Koltuk Tipi : --<br />Tampon Susta Tipi : Bilezik Koltuk Kaplaması : Kadife<br />Koşum Takımı : Vidalı Kuşet Tipi : --<br />WC Tipi : Alaturka<br />FREN WC Adedi : 2<br />El Fren Tipi : Volanlı El Yık. Kabini Adedi : 2<br />El Fren Ağırlığı : Yatak Tipi : --<br />Triblivalf Tipi : KE 1a<br />Hava Fren Ağırlığı GP<br />::<br />43 ton<br />51 ton<br />Regülatör Tipi : SAB RL 2-550 ÝKLÝMLENDÝRME<br />Tipi : Elektrikli ısıtma<br />AYDINLATMA Isıtma Gücü : 1000 V<br />Generatör Tipi Dalgalı akım Soğutma Gücü : --<br />Gen. Tah. Tipi : Kayış<br />Aydınlatma Tipi : Floresant AKSESUARLAR<br />Akü Tipi : Kurşun Hoparlör Tesisatı : --<br />Akü Özelliği : 540 A/h Müzik Yayın Tesisatı : --<br />G-S Sandık Tipi : Federal TV-Video Tesisatı : --<br />VAGON TEKNÝK ÖZELLÝKLERÝ<br />BANLÝYÖ<br />VAGONLARI<br />PROJE NO:1009 A4<br />BANLÝYÖ VAGON Banliyö<br />1811-1899<br />SAYFA NO : 31<br />GENEL ANA ÖLÇÜLER<br />Fabrikası : TÜVASAÞ Tamponlarla Boy : 23000<br />Ýmal Tarihi : 1971-72 Sandık Boyu : 21700<br />Kapasite : 76 Vagon Genişliği : 2912<br />Darası : 30 ton Vagon Ýç Genişliği : 2765<br />Sürat : 120 km/h Vagon Yüksekliği : 3930<br />Tipi : Banliyö Taban Yüksekliği : 1255<br />BOJÝ SANDIK<br />Tipi : Görlitz III Malzemesi : St 37-2<br />Dizayn Hızı : 120 Km/h Dam Malzemesi : St 37-2<br />Dingil Mesafesi : 3000 Boya Rengi : Mavi<br />Merkezler Arası Uzaklık : 15500 Pencere Cinsi : Kramayerli<br />Pencere Ölçüleri :<br />TEKERLEK TAKIMI Su Deposu Malzemesi : Paslanmaz<br />Dingil Ölçüleri : Ø120x179x2000 Su Deposu Hacmi : 350 lt.<br />Yatak Tipi : Rulman Giriş Kapısı : Mekanik Kırma Kapı<br />Dingil Susta tipi : Yaprak ve Helezon Giriş Kapısı Adedi : 6<br />Dingil Basıncı : 16 ton Alın Kapısı : Mekanik Sürme Kapı<br />Tekerlek Tipi : Kasnaklı Alın Kapısı Adedi : 2<br />Tekerlek Ölçüleri : Ø1000<br />CER TERTÝBATI ÝÇ DONANIM<br />Tipi : Ringfeder 570 R Ýç Kaplama Malz. : Formika<br />Tonajı : 100 ton Bagaj Cinsi : Raf<br />Susta Tipi : Bilezik Koltuk Düzeni : 10+1 Komp.<br />Tampon Tipi : Bilezik Sustalı Koltuk Tipi : --<br />Tampon Susta Tipi : Bilezik Koltuk Kaplaması : Kadife<br />Koşum Takımı : UIC Vidalı Kuşet Tipi : Mekanik<br />WC Tipi : Alaturka<br />FREN WC Adedi : 1<br />El Fren Tipi : Volanlı El Yık. Kabini Adedi : --<br />El Fren Ağırlığı : Yatak Tipi : --<br />Triblivalf Tipi : KE 0a<br />Hava Fren Ağırlığı GP<br />::<br />42 ton<br />51 ton ÝKLÝMLENDÝRME<br />Regülatör Tipi : SAB DRV-2/600 V Tipi : Elektrikli ısıtma<br />Isıtma Gücü : 1000 V<br />AYDINLATMA Soğutma Gücü : --<br />Generatör Tipi : 120 A - 24/30 V<br />Gen. Tah. Tipi : Kayış AKSESUARLAR<br />Aydınlatma Tipi : Ampul Hoparlör Tesisatı : --<br />Akü Tipi : Kurşun Müzik Yayın Tesisatı : --<br />Akü Özelliği : 270 A/h TV-Video Tesisatı : --<br />VAGON TEKNÝK ÖZELLÝKLERÝ<br />PROJE NO:3100<br />BANLÝYÖ VAGON Banliyö<br />3151-3199<br />SAYFA NO : 32<br />GENEL ANA ÖLÇÜLER<br />Fabrikası : SÝMMERÝNG Tamponlarla Boy : 23000<br />Ýmal Tarihi : 1953 Sandık Boyu :<br />Kapasite : 72 Vagon Genişliği :<br />Darası : 31.8 ton Vagon Ýç Genişliği :<br />Sürat : 100 km/h Vagon Yüksekliği : 3965<br />Tipi : A4 Banliyö Taban Yüksekliği :<br />BOJÝ SANDIK<br />Tipi : Simmering Malzemesi : St 37<br />Dizayn Hızı : 100 Km/h Dam Malzemesi : St 37<br />Dingil Mesafesi : Boya Rengi : Lacivert-Kırmızı<br />Merkezler Arası Uzaklık : 16500 Pencere Cinsi : Kramayerli<br />Pencere Ölçüleri :<br />TEKERLEK TAKIMI Su Deposu Malzemesi : Polyester<br />Dingil Ölçüleri : Ø120x179x2000 Su Deposu Hacmi : 350 lt<br />Yatak Tipi : Rulmanlı Giriş Kapısı : Çarpma Kapı<br />Dingil Susta tipi : Giriş Kapısı Adedi : 8<br />Dingil Basıncı : Alın Kapısı : Mekanik Sürme Kapı<br />Tekerlek Tipi : Kasnaklı Alın Kapısı Adedi : 2<br />Tekerlek Ölçüleri : Ø1000<br />CER TERTÝBATI ÝÇ DONANIM<br />Tipi : Ringfeder F.429 Ýç Kaplama Malz. : Formika<br />Tonajı : Bagaj Cinsi : --<br />Susta Tipi : Koltuk Düzeni : 2+2<br />Tampon Tipi : Koltuk Tipi :<br />Tampon Susta Tipi : Bilezik Koltuk Kaplaması : Kadife<br />Koşum Takımı : Kuşet Tipi : --<br />WC Tipi : Alaturka<br />FREN WC Adedi : 1<br />El Fren Tipi : Çift Volan Engelli WC Adedi : --<br />El Fren Ağırlığı : Yatak Tipi : --<br />Triblivalf Tipi : KEO 14<br />Hava Fren Ağırlığı P : 31.5 ton<br />Regülatör Tipi : SAB ÝKLÝMLENDÝRME<br />Tipi : Elektrikli ısıtma<br />AYDINLATMA Isıtma Gücü : 1000 V<br />Generatör Tipi : Pintsch Dinamo Soğutma Gücü : --<br />Gen. Tah. Tipi : Kayış<br />Aydınlatma Tipi : Fluoresant AKSESUARLAR<br />Akü Tipi : Kurşun Hoparlör Tesisatı : --<br />Akü Özelliği : 270 A/h Müzik Yayın Tesisatı :--<br />G-S Sandık Tipi : AEG TV-Video Tesisatı : --<br />VAGON TEKNÝK ÖZELLÝKLERÝ<br />PROJE NO:<br />BANLÝYÖ VAGON Banliyö<br />4161-4173<br />SAYFA NO : 33<br />GENEL ANA ÖLÇÜLER<br />Fabrikası : TATRA Tamponlarla Boy : 23000<br />Ýmal Tarihi : 1955 Sandık Boyu : 21700<br />Kapasite : 84 Vagon Genişliği :<br />Darası : 39 ton Vagon Ýç Genişliği :<br />Sürat : 120 km/h Vagon Yüksekliği : 3925<br />Tipi : A4 Banliyö Taban Yüksekliği : 1255<br />BOJÝ SANDIK<br />Tipi : Çek Malzemesi : St 37<br />Dizayn Hızı : 120 km/h Dam Malzemesi : St 37<br />Dingil Mesafesi : 3000 Boya Rengi : Lacivert-Kırmızı<br />Merkezler Arası Uzaklık : 15500 Pencere Cinsi : Kramayerli<br />Pencere Ölçüleri :<br />TEKERLEK TAKIMI Su Deposu Malzemesi :<br />Dingil Ölçüleri : Ø120x179x2000 Su Deposu Hacmi : 340 lt<br />Yatak Tipi : Rulmanlı Giriş Kapısı : Mekanik Kırma Kapı<br />Dingil Susta tipi : Helezon Giriş Kapısı Adedi : 4<br />Dingil Basıncı : 16 ton Alın Kapısı : Mekanik Sürme Kapı<br />Tekerlek Tipi : Kasnaklı Alın Kapısı Adedi : 2<br />Tekerlek Ölçüleri : Ø1000<br />CER TERTÝBATI ÝÇ DONANIM<br />Tipi : Ringfeder 570/R Ýç Kaplama Malz. : Formika<br />Tonajı : 100 ton Bagaj Cinsi : Raf<br />Susta Tipi : Bilezik Koltuk Düzeni : 3+2<br />Tampon Tipi : Kovanlı Koltuk Tipi :<br />Tampon Susta Tipi : Bilezik Koltuk Kaplaması : Kadife<br />Koşum Takımı : Vidalı Kuşet Tipi : --<br />WC Tipi : Alaturka<br />FREN WC Adedi : 1<br />El Fren Tipi : Volanlı El Yık. Kabini Adedi : 1<br />El Fren Ağırlığı : Yatak Tipi : --<br />Triblivalf Tipi : KE 1a<br />Hava Fren Ağırlığı P:37 ton<br />Regülatör Tipi : ÝKLÝMLENDÝRME<br />Tipi : Elektrikli ısıtma<br />AYDINLATMA Isıtma Gücü : 1000 V<br />Generatör Tipi : Pintsch D inamo Soğutma Gücü : --<br />Gen. Tah. Tipi : Kayış<br />Aydınlatma Tipi : Floresan AKSESUARLAR<br />Akü Tipi : Kurşun Hoparlör Tesisatı : --<br />Akü Özelliği : 270 A/h Müzik Yayın Tesisatı : --<br />G-S Sandık Tipi : AEG TV-Video Tesisatı : --<br />VAGON TEKNÝK ÖZELLÝKLERÝ<br />PROJE NO:<br />BANLÝYÖ VAGON Banliyö<br />4176-4182<br />SAYFA NO : 34<br />GENEL ANA ÖLÇÜLER<br />Fabrikası : TATRA Tamponlarla Boy : 23000<br />Ýmal Tarihi : 1955 Sandık Boyu : 21700<br />Kapasite : 68 Vagon Genişliği :<br />Darası : 34 ton Vagon Ýç Genişliği :<br />Sürat : 120 km/h Vagon Yüksekliği : 3925<br />Tipi : A4 Banliyö Taban Yüksekliği : 1255<br />BOJÝ SANDIK<br />Tipi : Görlitz III Malzemesi : St 37<br />Dizayn Hızı : Dam Malzemesi : St 37<br />Dingil Mesafesi : 3000 Boya Rengi : Lacivert-Kırmızı<br />Merkezler Arası Uzaklık : 15500 Pencere Cinsi : Kramayerli<br />Pencere Ölçüleri :<br />TEKERLEK TAKIMI Su Deposu Malzemesi :<br />Dingil Ölçüleri : Ø120x179x2000 Su Deposu Hacmi : 370 lt<br />Yatak Tipi : Rulmanlı Giriş Kapısı :<br />Dingil Susta tipi : Giriş Kapısı Adedi : 4<br />Dingil Basıncı : Alın Kapısı :<br />Tekerlek Tipi : Kasnaklı Alın Kapısı Adedi : 2<br />Tekerlek Ölçüleri : Ø1000<br />CER TERTÝBATI ÝÇ DONANIM<br />Tipi : Ringfeder 570/R Ýç Kaplama Malz. : Formika<br />Tonajı : 100 ton Bagaj Cinsi : Raf<br />Susta Tipi : Bilezik Koltuk Düzeni : 2+2<br />Tampon Tipi : Kovanlı Koltuk Tipi :<br />Tampon Susta Tipi : Bilezik Koltuk Kaplaması :<br />Koşum Takımı : Vidalı Kuşet Tipi :<br />WC Tipi : Alaturka<br />FREN WC Adedi : 1<br />El Fren Tipi : El Yık. Kabini Adedi : 1<br />El Fren Ağırlığı : Yatak Tipi :<br />Triblivalf Tipi : KE oa<br />Hava Fren Ağırlığı P:38 ton<br />Regülatör Tipi : ÝKLÝMLENDÝRME<br />Tipi : Elektrikli ısıtma<br />AYDINLATMA Isıtma Gücü : 1000 V<br />Generatör Tipi : Pintsch Dinamo Soğutma Gücü :<br />Gen. Tah. Tipi : Kayış<br />Aydınlatma Tipi : Floresan AKSESUARLAR<br />Akü Tipi : Kurşun Hoparlör Tesisatı :<br />Akü Özelliği : 270 A/h Müzik Yayın Tesisatı :<br />G-S Sandık Tipi : AEG TV-Video Tesisatı :<br />VAGON TEKNÝK ÖZELLÝKLERÝ<br />PROJE NO: 1009 B<br />BANLÝYÖ VAGON Banliyö<br />50 75 18-11 001/076<br />SAYFA NO : 35<br />GENEL ANA ÖLÇÜLER<br />Fabrikası : TÜVASAÞ Tamponlarla Boy : 23000<br />Ýmal Tarihi : 1970-74 Sandık Boyu : 21700<br />Kapasite : 62(ilk 10 Adet 64 kişi) Vagon Genişliği : 2912<br />Darası : 32 ton Vagon Ýç Genişliği : 2765<br />Sürat : 120 km/h Vagon Yüksekliği : 3930<br />Tipi : A4 Banliyö Taban Yüksekliği : 1255<br />BOJÝ SANDIK<br />Tipi : Schlieren Malzemesi : RSt 37-2<br />Dizayn Hızı : 120 km/h Dam Malzemesi : RSt 37-2<br />Dingil Mesafesi : 2500 Boya Rengi : Lacivert-Kırmızı<br />Merkezler A rası Uzaklık : 15500 Pencere Cinsi : Vasistaslı<br />Pencere Ölçüleri : 980x735<br />TEKERLEK TAKIMI Su Deposu Malzemesi : AISI 304 Paslanmaz<br />Dingil Ölçüleri : Ø120x180x1956 Su Deposu Hacmi : 175 lt<br />Yatak Tipi : Rulman Giriş Kapısı : Çarpma Kapı<br />Dingil Susta tipi : Helezon Giriş Kapısı Adedi : 8<br />Dingil Basıncı : 16 ton Alın Kapısı : Mekanik Sürme Kapı<br />Tekerlek Tipi : Monoblok Alın Kapısı Adedi : 2<br />Tekerlek Ölçüleri : Ø920<br />CER TERTÝBATI ÝÇ DONANIM<br />Tipi : Ringfeder 570 R Ýç Kaplama Malz. : CTP<br />Tonajı : 100 ton Bagaj Cinsi : Raf<br />Susta Tipi : Bilezik Koltuk Düzeni : 2+2<br />Tampon Tipi : Kovanlı Koltuk Tipi : Yatarlı koltuk<br />Tampon Susta Tipi : Bilezik Koltuk Kaplaması : Kadife<br />Koşum Takımı : Vidalı Kuşet Tipi : --<br />WC Tipi : Alaturka<br />FREN WC Adedi : 1 (Ýlk 10 Adet WC'siz)<br />El Fren Tipi : Volanlı El Yık. Kabini Adedi : --<br />El Fren Ağırlığı : 20.8 ton Yatak Tipi : --<br />Triblivalf Tipi : KE 2csl/F<br />Hava Fren Ağırlığı GP<br />::<br />40 ton<br />40 ton<br />Regülatör Tipi : RL 2.550 ÝKLÝMLENDÝRME<br />Tipi : Elektrikli ısıtma<br />AYDINLATMA Isıtma Gücü : 1000 V<br />Generatör Tipi : Alternatör Soğutma Gücü : --<br />Gen. Tah. Tipi : Kardan<br />Aydınlatma Tipi : Floresan AKSESUARLAR<br />Akü Tipi : Kurşun Hoparlör Tesisatı : --<br />Akü Özelliği : 540 A/h Müzik Yayın Tesisatı : --<br />G-S Sandık Tipi : Federal TV-Video Tesisatı : --<br />VAGON TEKNÝK ÖZELLÝKLERÝ<br />PROJE NO: 1009 C<br />BANLÝYÖ VAGON AD Banliyö<br />50 75 81-11 001/007<br />SAYFA NO : 36<br />GENEL ANA ÖLÇÜLER<br />Fabrikası : SÝMMERÝNG Tamponlarla Boy : 23000<br />Ýmal Tarihi : 1965/72 Sandık Boyu : 21700<br />Kapasite : 50 Vagon Genişliği : 2912<br />Darası : 32.5 ton Vagon Ýç Genişliği : 2765<br />Sürat : 120 km/h Vagon Yüksekliği : 3930<br />Tipi : Banliyö Taban Yüksekliği : 1255<br />BOJÝ SANDIK<br />Tipi : Schlieren Malzemesi : RSt 37-2 Cu<br />Dizayn Hızı : 120 km/h Dam Malzemesi : RSt 37-2 Cu<br />Dingil Mesafesi : 2500 Boya Rengi : Lacivert-Kırmızı<br />Merkezler A rası Uzaklık : 19000 Pencere Cinsi : Kramayer<br />Pencere Ölçüleri : 980x735<br />TEKERLEK TAKIMI Su Deposu Malzemesi : AISI 304 Paslanmaz<br />Dingil Ölçüleri : Ø120x180x1956 Su Deposu Hacmi : 175 lt<br />Yatak Tipi : Rulmanlı Giriş Kapısı : Mekanik Kırma Kapı<br />Dingil Susta tipi : Helisel daire Giriş Kapısı Adedi : 6<br />Dingil Basıncı : 16 ton Alın Kapısı : Mekanik Sürme Kapı<br />Tekerlek Tipi : Monoblok Alın Kapısı Adedi : 2<br />Tekerlek Ölçüleri : Ø920<br />CER TERTÝBATI ÝÇ DONANIM<br />Tipi : Ringfeder 570/R Ýç Kaplama Malz. : CTP<br />Tonajı : 100 ton Bagaj Cinsi : Raf<br />Susta Tipi : Bilezik Koltuk Düzeni : 2+2<br />Tampon Tipi : T4 Koltuk Tipi : Yatarlı koltuk<br />Tampon Susta Tipi : Bilezik Koltuk Kaplaması : Kadife<br />Koşum Takımı : UIC Vidalı Kuşet Tipi : --<br />WC Tipi : Alaturka<br />FREN WC Adedi : 1<br />El Fren Tipi : Tek ağız kare El Yık. Kabini Adedi : --<br />El Fren Ağırlığı : 26 ton Yatak Tipi : --<br />Triblivalf Tipi : KE 2 csl/F<br />Hava Fren Ağırlığı GP<br />::<br />36 ton<br />43 ton<br />Regülatör Tipi : SAB RL 2-550 ÝKLÝMLENDÝRME<br />Tipi : Elektrikli ısıtma<br />AYDINLATMA Isıtma Gücü : 1000V<br />Generatör Tipi : Alternatör Soğutma Gücü : --<br />Gen. Tah. Tipi : Kayış<br />Aydınlatma Tipi : Floresan AKSESUARLAR<br />Akü Tipi : Çelik Hoparlör Tesisatı : --<br />Akü Özelliği : 270 A/h Müzik Yayın Tesisatı : --<br />G-S Sandık Tipi : Federal TV-Video Tesisatı : --<br />VAGON TEKNÝK ÖZELLÝKLERÝ<br />PROJE NO: 1087<br />BANLÝYÖ VAGON Bm Banliyö<br />50 75 28-11 001/055<br />SAYFA NO : 37<br />GENEL ANA ÖLÇÜLER<br />Fabrikası : TÜVASAÞ Tamponlarla Boy : 26400<br />Ýmal Tarihi : 1992/93 Sandık Boyu : 26100<br />Kapasite : 68 Vagon Genişliği : 2825<br />Darası : 38 ton Vagon Ýç Genişliği : 2678<br />Sürat : 120 km/h Vagon Yüksekliği : 4050<br />Tipi : Banliyö Taban Yüksekliği : 1265<br />BOJÝ SANDIK<br />Tipi : Schlieren Malzemesi : RSt 37-2<br />Dizayn Hızı : 120 km/h Dam Malzemesi : RSt 37-2<br />Dingil Mesafesi : 2500 Boya Rengi : Lacivert-Kırmızı<br />Merkezler A rası Uzaklık : 19000 Pencere Cinsi : Kramayerli<br />Pencere Ölçüleri : 980x735<br />TEKERLEK TAKIMI Su Deposu Malzemesi : AISI 304 Paslanmaz<br />Dingil Ölçüleri : Ø120x179x1956 Su Deposu Hacmi : 350 lt<br />Yatak Tipi : Rulmanlı Giriş Kapısı : Mekanik Kırma Kapı<br />Dingil Susta tipi : Helezon Giriş Kapısı Adedi : 8<br />Dingil Basıncı : 16 ton Alın Kapısı : Mekanik Sürme Kapı<br />Tekerlek Tipi : Monoblok Alın Kapısı Adedi : 2<br />Tekerlek Ölçüleri : Ø920<br />CER TERTÝBATI ÝÇ DONANIM<br />Tipi : Ringfeder 570/R Ýç Kaplama Malz. : Formika<br />Tonajı : 100 ton Bagaj Cinsi : Raf<br />Susta Tipi : Bilezik Koltuk Düzeni : 2+2<br />Tampon Tipi : Kovanlı Koltuk Tipi : --<br />Tampon Susta Tipi : Bilezik Koltuk Kaplaması : Kadife<br />Koşum Takımı : Vidalı Kuşet Tipi : --<br />WC Tipi : Alaturka<br />FREN WC Adedi : 1<br />El Fren Tipi : Tek ağız kare El Yık. Kabini Adedi : --<br />El Fren Ağırlığı : 26 ton Yatak Tipi : --<br />Triblivalf Tipi : KE 1a GP<br />Hava Fren Ağırlığı GP<br />::<br />38 ton<br />44 ton<br />Regülatör Tipi : SAB RL 2-550 ÝKLÝMLENDÝRME<br />Tipi : Elektrikli ısıtma<br />AYDINLATMA Isıtma Gücü : 1000 V<br />Generatör Tipi : Alternatör Soğutma Gücü : --<br />Gen. Tah. Tipi : Kayış<br />Aydınlatma Tipi : Floresan AKSESUARLAR<br />Akü Tipi : Kurşun Hoparlör Tesisatı : --<br />Akü Özelliği : 540 A/h Müzik Yayın Tesisatı : --<br />G-S Sandık Tipi : Federal TV-Video Tesisatı : --<br />VAGON TEKNÝK ÖZELLÝKLERÝ<br />PROJE NO: 1089<br />BANLÝYÖ VAGON BDm Banliyö<br />50 75 82-11 001/010<br />SAYFA NO : 38<br />GENEL ANA ÖLÇÜLER<br />Fabrikası : TÜVASAÞ Tamponlarla Boy : 26400<br />Ýmal Tarihi : 1993 Sandık Boyu : 26100<br />Kapasite : 58 Vagon Genişliği : 2825<br />Darası : 38 ton Vagon Ýç Genişliği : 2678<br />Sürat : 120 km/h Vagon Yüksekliği : 4050<br />Tipi : Banliyö Taban Yüksekliği : 1265<br />BOJÝ SANDIK<br />Tipi : Schlieren Malzemesi : RSt 37-2<br />Dizayn Hızı : 120 km/h Dam Malzemesi : RSt 37-2<br />Dingil Mesafesi : 2500 Boya Rengi : Lacivert-kırmızı<br />Merkezler A rası Uzaklık : 19000 Pencere Cinsi : Kramayerli<br />Pencere Ölçüleri : 980x735<br />TEKERLEK TAKIMI Su Deposu Malzemesi : AISI 304 Paslanmaz<br />Dingil Ölçüleri : Ø120x180x1956 Su Deposu Hacmi : 350 lt<br />Yatak Tipi : Rulmanlı Giriş Kapısı : Mekanik Kırma Kapı<br />Dingil Susta tipi : Helezon Giriş Kapısı Adedi : 6<br />Dingil Basıncı : 16 ton Alın Kapısı : Mekanik Sürme Kapı<br />Tekerlek Tipi : Monoblok Alın Kapısı Adedi : 2<br />Tekerlek Ölçüleri : Ø920<br />CER TERTÝBATI ÝÇ DONANIM<br />Tipi : Ringfeder 570/R Ýç Kaplama Malz. : Formika<br />Tonajı : 100 ton Bagaj C insi : Raf<br />Susta Tipi : Bilezik Koltuk Düzeni : 2+2<br />Tampon Tipi : Kovanlı Koltuk Tipi : --<br />Tampon Susta Tipi : Bilezik Koltuk Kaplaması : Kadife<br />Koşum Takımı : Vidalı Kuşet Tipi : --<br />WC Tipi : Alaturka<br />FREN WC Adedi : 1<br />El Fren Tipi : El Yık. Kabini Adedi : --<br />El Fren Ağırlığı : Yatak Tipi : --<br />Triblivalf Tipi : KE 1a GP<br />Hava Fren Ağırlığı GP<br />::<br />38 ton<br />44 ton<br />Regülatör Tipi : SAB RL 2-550 ÝKLÝMLENDÝRME<br />Tipi : Elektrikli ısıtma<br />AYDINLATMA Isıtma Gücü : 1000 V<br />Generatör Tipi : Alternatör Soğutma Gücü : --<br />Gen. Tah. Tipi : Kayış<br />Aydınlatma Tipi : Floresan AKSESUARLAR<br />Akü Tipi : Kurşun Hoparlör Tesisatı : --<br />Akü Özelliği : 540 A/h Müzik Yayın Tesisatı : --<br />G-S Sandık Tipi : Federal TV-Video Tesisatı : --<br />VAGON TEKNÝK ÖZELLÝKLERÝ<br />YEMEKLÝ<br />VAGONLAR<br />PROJE NO: ÇEK V3<br />YEMEKLÝ VAGON WSPR<br />50 75 85-12 001/010<br />SAYFA NO : 39<br />GENEL ANA ÖLÇÜLER<br />Fabrikası : TÜVASAÞ Tamponlarla Boy : 23000<br />Ýmal Tarihi : 1978 Sandık Boyu : 21700<br />Kapasite : 24 Vagon Genişliği : 2912<br />Darası : 36 ton Vagon Ýç Genişliği : 2764<br />Sürat : 120 km/h Vagon Yüksekliği : 3925<br />Tipi : WSPR Taban Yüksekliği : 1255<br />BOJÝ SANDIK<br />Tipi : Görlitz III Malzemesi : RSt 37-2 Cu<br />Dizayn Hızı : 120 Km/h Dam Malzemesi : RSt 37-2 Cu<br />Dingil Mesafesi : 3000 Boya Rengi : Lacivert-Kırmızı<br />Merkezler Arası Uzaklık : 15500 Pencere Cinsi : Kramayerli<br />Pencere Ölçüleri : 1200x940<br />TEKERLEK TAKIMI Su Deposu Malzemesi : AISI 304 Paslanmaz<br />Dingil Ölçüleri : Ø185x200x2000 Su Deposu Hacmi : 470 lt<br />Yatak Tipi : Rulmanlı Giriş Kapısı : Mekanik Kırma Kapı<br />Dingil Susta tipi : Helezon Giriş Kapısı Adedi : 4<br />Dingil Basıncı : 16 ton Alın Kapısı : Mekanik Sürme Kapı<br />Tekerlek Tipi : Kasnaklı Alın Kapısı Adedi : 2<br />Tekerlek Ölçüleri : Ø1000<br />CER TERTÝBATI ÝÇ DONANIM<br />Tipi : Ringfeder 570/R Ýç Kaplama Malz. : Formika<br />Tonajı : 100 ton Bagaj Cinsi : Raf<br />Susta Tipi : Bilezik Koltuk Düzeni : 2+2<br />Tampon Tipi : Kovanlı Koltuk Tipi : --<br />Tampon Susta Tipi : Bilezik Koltuk Kaplaması : Kadife<br />Koşum Takımı : Vidalı Kuşet Tipi : --<br />WC Tipi : Alaturka<br />FREN WC Adedi : 1<br />El Fren Tipi : Volanlı El Yık. Kabini Adedi : --<br />El Fren Ağırlığı : Yatak Tipi : --<br />Triblivalf Tipi : KE 1a<br />Hava Fren Ağırlığı P:37 ton<br />Regülatör Tipi : SAB DRV-2/600 V ÝKLÝMLENDÝRME<br />Tipi : Elektrikli ısıtma<br />AYDINLATMA Isıtma Gücü : 1000 V<br />Generatör Tipi : Pintsch Dinamo Soğutma Gücü : --<br />Gen. Tah. Tipi : Kayış<br />Aydınlatma Tipi : Floresan AKSESUARLAR<br />Akü Tipi : Kurşun Hoparlör Tesisatı : --<br />Akü Özelliği : 270 A/h Müzik Yayın Tesisatı :--<br />G-S Sandık Tipi : Federal TV-Video Tesisatı : --<br />VAGON TEKNÝK ÖZELLÝKLERÝ<br />PROJE NO: ÇEK V3<br />YEMEKLÝ VAGON<br />WR<br />50 75 88-11 001/019-36/52<br />SAYFA NO : 40<br />GENEL ANA ÖLÇÜLER<br />Fabrikası : TÜVASAÞ Tamponlarla Boy : 23000<br />Ýmal Tarihi : 1955-74 Sandık Boyu : 21700<br />Kapasite : 52 Vagon Genişliği : 2912<br />Darası : 36 ton Vagon Ýç Genişliği : 2807<br />Sürat : 120 km/h Vagon Yüksekliği : 3930<br />Tipi : WR Taban Yüksekliği : 1255<br />BOJÝ SANDIK<br />Tipi : Görlitz III Malzemesi : RSt 37-2 Cu<br />Dizayn Hızı : 120 Km/h Dam Malzemesi : RSt 37-2 Cu<br />Dingil Mesafesi : 3000 Boya Rengi : Lacivert-Kırmızı<br />Merkezler Arası Uzaklık : 15500 Pencere Cinsi : Kramayerli<br />Pencere Ölçüleri : 1200x940<br />TEKERLEK TAKIMI Su Deposu Malzemesi : AISI 304 Paslanmaz<br />Dingil Ölçüleri : Ø120x1179x2000 Su Deposu Hacmi : 470 lt<br />Yatak Tipi : Rulman Giriş Kapısı : Mekanik Kırma Kapı<br />Dingil Susta tipi : Helezon Giriş Kapısı Adedi : 4<br />Dingil Basıncı : 16 ton Alın Kapısı : Mekanik Sürme Kapı<br />Tekerlek Tipi : Kasnaklı Alın Kapısı Adedi : 2<br />Tekerlek Ölçüleri : Ø1000<br />CER TERTÝBATI ÝÇ DONANIM<br />Tipi : Ringfeder 570 R Ýç Kaplama Malz. : Formika<br />Tonajı : 100 ton Bagaj C insi : Raf<br />Susta Tipi : Bilezik Koltuk Düzeni : 2+2<br />Tampon Tipi : T 3 Koltuk Tipi : --<br />Tampon Susta Tipi : Bilezik Koltuk Kaplaması : Kadife<br />Koşum Takımı : Vidalı Kuşet Tipi : --<br />WC Tipi : --<br />FREN WC Adedi : --<br />El Fren Tipi : Volanlı El Yık. Kabini Adedi : --<br />El Fren Ağırlığı : 20.8 ton Yatak Tipi : --<br />Triblivalf Tipi : KE 1a<br />Hava Fren Ağırlığı GP<br />::<br />38 ton<br />39 ton<br />Regülatör Tipi : SAB DRV 2/600 V ÝKLÝMLENDÝRME<br />Tipi : Elektrikli ısıtma<br />AYDINLATMA Isıtma Gücü : 1000 V<br />Generatör Tipi : Dinamo Soğutma Gücü : --<br />Gen. Tah. Tipi : Kayış<br />Aydınlatma Tipi : Floresant AKSESUARLAR<br />Akü Tipi : Kurşun Hoparlör Tesisatı : --<br />Akü Özelliği : 270 A/h Müzik Yayın Tesisatı : --<br />G-S Sandık Tipi : AEG TV-Video Tesisatı : --<br />VAGON TEKNÝK ÖZELLÝKLERÝ<br />PROJE NO: 1085<br />YEMEKLÝ VAGON WRm<br />50 75 88-11 020/035<br />SAYFA NO : 41<br />GENEL ANA ÖLÇÜLER<br />Fabrikası : TÜVASAÞ Tamponlarla Boy : 26400<br />Ýmal Tarihi : 1991 Sandık Boyu : 26100<br />Kapasite : 44 Vagon Genişliği : 2825<br />Darası : 40 ton Vagon Ýç Genişliği : 2678<br />Sürat : 120 km/h Vagon Yüksekliği : 4050<br />Tipi : WRm Taban Yüksekliği : 1265<br />BOJÝ SANDIK<br />Tipi : Schlieren Malzemesi : RSt 37-2 Cu<br />Dizayn Hızı : 120 km/h Dam Malzemesi : RSt 37-2 Cu<br />Dingil Mesafesi : 2500 Boya Rengi : Gri-Eflatun<br />Merkezler A rası Uzaklık : 19000 Pencere Cinsi : Kramayerli<br />Pencere Ölçüleri : 1200x920<br />TEKERLEK TAKIMI Su Deposu Malzemesi : Polyester<br />Dingil Ölçüleri : Ø120x1179x2000 Su Deposu Hacmi : 2x300 lt<br />Yatak Tipi : Rulman Giriş Kapısı : Mekanik Kırma Kapı<br />Dingil Susta tipi : Helezon Giriş Kapısı Adedi : 4<br />Dingil Basıncı : 16 ton Alın Kapısı : Mekanik Sürme Kapı<br />Tekerlek Tipi : Monoblok Alın Kapısı Adedi : 2<br />Tekerlek Ölçüleri : Ø920<br />CER TERTÝBATI ÝÇ DONANIM<br />Tipi : Ringfeder 570 R Ýç Kaplama Malz. : Formika<br />Tonajı : 100 ton Bagaj C insi : Raf<br />Susta Tipi : Bilezik Koltuk Düzeni : 2+2<br />Tampon Tipi : T 3 Koltuk Tipi : Sabit<br />Tampon Susta Tipi : Bilezik Koltuk Kaplaması : Deri<br />Koşum Takımı : Vidalı Kuşet Tipi : --<br />WC Tipi : --<br />FREN WC Adedi : --<br />El Fren Tipi : Volanlı El Yık. Kabini Adedi : 1<br />El Fren Ağırlığı : 20.8 ton Yatak Tipi : --<br />Triblivalf Tipi : KE 1a<br />Hava Fren A ğırlığı GP<br />::<br />41 ton<br />48 ton<br />Regülatör Tipi : Oerlikon ÝKLÝMLENDÝRME<br />Tipi : Elektrikli ısıtma<br />AYDINLATMA Isıtma Gücü : 1000 V<br />Generatör Tipi : Alternatör Soğutma Gücü : --<br />Gen. Tah. Tipi : Kayış<br />Aydınlatma Tipi : Floresant AKSESUARLAR<br />Akü Tipi : Kurşun Hoparlör Tesisatı : Var<br />Akü Özelliği : 270 A/h Müzik Yayın Tesisatı : --<br />G-S Sandık Tipi : Federal TV-Video Tesisatı : --<br />VAGON TEKNÝK ÖZELLÝKLERÝ<br />PROJE NO: M70<br />YEMEKLÝ VAGON WRlm(M70)<br />50 75 88-03 001<br />SAYFA NO : 42<br />GENEL ANA ÖLÇÜLER<br />Fabrikası : TÜVASAÞ Tamponlarla Boy : 26400<br />Ýmal Tarihi : 1982 Sandık Boyu : 26100<br />Kapasite : 47 Vagon Genişliği : 2825<br />Darası : 43 ton Vagon Ýç Genişliği : 2665<br />Sürat : 120 km/h Vagon Yüksekliği : 4050<br />Tipi :WRlm Taban Yüksekliği : 1250<br />BOJÝ SANDIK<br />Tipi : Schlieren Malzemesi : St 37-2, St 44-3<br />Dizayn Hızı : 120 Km/h Dam Malzemesi : St 37-2<br />Dingil Mesafesi : 2500 Boya Rengi : Gri-Eflatun<br />Merkezler Arası Uzaklık : 19000 Pencere Cinsi : Sabit vasistaslı<br />Pencere Ölçüleri : 1200x950<br />TEKERLEK TAKIMI Su Deposu Malzemesi : AISI 304 Paslanmaz<br />Dingil Ölçüleri :Ø130 Su Deposu Hacmi : 456 lt<br />Yatak Tipi :Oynak makaralı rulman Giriş Kapısı : Elektro-pnomatik döner kayar tip<br />Dingil Susta tipi : Helezon Giriş Kapısı Adedi : 2<br />Dingil Basıncı : 16 ton Alın Kapısı : Elektro-pnomatik kayar tip<br />Tekerlek Tipi :Monoblok Alın Kapısı Adedi : 2<br />Tekerlek Ölçüleri :Ø920<br />CER TERTÝBATI ÝÇ DONANIM<br />Tipi : Ringfeder 570 R Ýç Kaplama Malz. : SMC Cam takviyeli polyester<br />Tonajı : 600 KN Bagaj Cinsi : Raf<br />Susta Tipi : Bilezik yay Koltuk Düzeni : 2+2<br />Tampon Tipi : 31.16.07.01, 31.16.08.01 Koltuk Tipi : --<br />Tampon Susta Tipi : Bilezik yay Koltuk Kaplaması : Deri-Sünger<br />Koşum Takımı : Cer 02.072.00 Kuşet Tipi : --<br />WC Tipi : Alaturka<br />FREN WC Adedi : 1<br />El Fren Tipi : Kare Vida El Yık. Kabini Adedi : --<br />El Fren Ağırlığı : 27 ton Yatak Tipi : --<br />Triblivalf Tipi : KES a 9/1-2<br />Hava Fren Ağırlığı P<br />G<br />::<br />49.2 ton<br />42.6 ton<br />Regülatör Tipi : Cer 02.072.00 ÝKLÝMLENDÝRME<br />Tipi : Klima<br />AYDINLATMA Isıtma Gücü : 40 KW<br />Generatör Tipi : Katenerden beslemeli Soğutma Gücü : 35 KW<br />Gen. Tah. Tipi : 1000/500 V.S. Kon<br />Aydınlatma Tipi : Çift sıra floresant AKSESUARLAR<br />Akü Tipi : Kurşun asit Hoparlör Tesisatı : 16 Adet dahili<br />Akü Özelliği : 300 A/h Müzik Yayın Tesisatı : Tek kanal<br />G-S Sandık Tipi : T.S. 29.027 TV-Video Tesisatı : --<br />VAGON TEKNÝK ÖZELLÝKLERÝ<br />PROJE NO: N71<br />YEMEKLÝ VAGON WRlm TVS 2000<br />50 75 88-73 001/019<br />SAYFA NO : 43<br />GENEL ANA ÖLÇÜLER<br />Fabrikası : TÜVASAÞ Tamponlarla Boy : 26400<br />Ýmal Tarihi : 1994/98 Sandık Boyu : 26100<br />Kapasite : 55 Vagon Genişliği : 2825<br />Darası : 41 ton Vagon Ýç Genişliği : 2665<br />Sürat : 160 km/h Vagon Yüksekliği : 4050<br />Tipi :WRlm Taban Yüksekliği : 1250<br />BOJÝ SANDIK<br />Tipi : Y 32 Malzemesi : St 37-2, St 44-3<br />Dizayn Hızı : 160 km/h Dam Malzemesi : St 37-2<br />Dingil Mesafesi : 2560 Boya Rengi : Beyaz<br />Merkezler Arası Uzaklık : 19000 Pencere Cinsi : Sabit vasistaslı<br />Pencere Ölçüleri : 1200x850<br />TEKERLEK TAKIMI Su Deposu Malzemesi : AISI 304 Paslanmaz<br />Dingil Ölçüleri :Ø130 Su Deposu Hacmi : 456 lt<br />Yatak Tipi :Oynak makaralı rulman Giriş Kapısı : Elektro-pnomatik döner kayar tip<br />Dingil Susta tipi : Helezon Giriş Kapısı Adedi : 4<br />Dingil Basıncı : 16 ton Alın Kapısı : Elektro-pnomatik kayar tip<br />Tekerlek Tipi :Monoblok Alın Kapısı Adedi : 2<br />Tekerlek Ölçüleri :Ø920<br />CER TERTÝBATI ÝÇ DONANIM<br />Tipi :Ringfeder 570 R Ýç Kaplama Malz. : SMC Cam takviyeli polyester<br />Tonajı : 600 KN Bagaj Cinsi : --<br />Susta Tipi : Bilezik yay Koltuk Düzeni : 2+2<br />Tampon Tipi : 31.16.07.01, 31.16.08.01 Koltuk Tipi : --<br />Tampon Susta Tipi : Bilezik yay Koltuk Kaplaması :Deri-Sünger<br />Koşum Takımı :Cer 02.072.00 Kuşet Tipi : --<br />WC Tipi : Alaturka<br />FREN WC Adedi : 1<br />El Fren Tipi : Vofa type Elexbal 160 El Yık. Kabini Adedi : --<br />El Fren Ağırlığı : 27 ton Yatak Tipi : --<br />Triblivalf Tipi : KES a 9/1-2<br />Hava Fren Ağırlığı P<br />G<br />::<br />51 ton<br />66 ton<br />Regülatör Tipi :Cer 02.072.00 ÝKLÝMLENDÝRME<br />Tipi : Klima<br />AYDINLATMA Isıtma Gücü : 40 KW<br />Generatör Tipi : Katenerden beslemeli Soğutma Gücü : 35 KW<br />Gen. Tah. Tipi : 1000/500 V.S. Kon<br />Aydınlatma Tipi : Çift sıra floresant AKSESUARLAR<br />Akü Tipi : Kurşun asit Hoparlör Tesisatı : 16 Adet dahili<br />Akü Özelliği : 300 A/h Müzik Yayın Tesisatı : Tek kanal<br />G-S Sandık Tipi : T.S. 29.027 TV-Video Tesisatı : --<br />VAGON TEKNÝK ÖZELLÝKLERÝtcddhttp://www.blogger.com/profile/03753339727083654380noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-9058398750300202219.post-19068454246280417242010-02-10T12:11:00.001-08:002010-02-10T12:12:02.910-08:00yuk tasımaYÜK TAŞIMA<br />ANKARA <br />Milli Eğitim Bakanlığı tarafından geliştirilen modüller;<br /> Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığının 02.06.2006 tarih ve 269 sayılı<br />Kararı ile onaylanan, Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve Kurumlarında<br />kademeli olarak yaygınlaştırılan 42 alan ve 192 dala ait çerçeve öğretim<br />programlarında amaçlanan mesleki yeterlikleri kazandırmaya yönelik<br />geliştirilmiş öğrenme materyalleridir (Ders Notlarıdır).<br /> Modüller, bireylere mesleki yeterlik kazandırmak ve bireysel öğrenmeye<br />rehberlik etmek amacıyla öğrenme materyali olarak hazırlanmış,<br />denenmek ve geliştirilmek üzere Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve<br />Kurumlarında uygulanmaya başlanmıştır.<br /> Modüller teknolojik gelişmelere paralel olarak, amaçlanan yeterliği<br />kazandırmak koşulu ile eğitim öğretim sırasında geliştirilebilir ve<br />yapılması önerilen değişiklikler Bakanlıkta ilgili birime bildirilir.<br /> Örgün ve yaygın eğitim kurumları, işletmeler ve kendi kendine mesleki<br />yeterlik kazanmak isteyen bireyler modüllere internet üzerinden<br />ulaşabilirler.<br /> Basılmış modüller, eğitim kurumlarında öğrencilere ücretsiz olarak<br />dağıtılır.<br /> Modüller hiçbir şekilde ticari amaçla kullanılamaz ve ücret karşılığında<br />satılamaz.<br />i<br />AÇIKLAMALAR ....................................................................................................................ii<br />GİRİŞ ......................................................................................................................................1<br />ÖĞRENME FAALİYETİ-1.....................................................................................................3<br />1. YURT İÇİ TAŞIMA ÜCRETİNİ HESAPLAMA ...............................................................3<br />1.1. Yurt içi Taşımalar .........................................................................................................3<br />1.2. Eşyanın Cinsi ................................................................................................................4<br />1.3. İstasyon Mesafeleri .......................................................................................................4<br />1.4. Ücret Tabloları ..............................................................................................................6<br />1.5. Taşıma Belgesi..............................................................................................................8<br />1.5.1. Taşıma Belgelerinin Düzenlenmesi .......................................................................8<br />1.5.2. Taşıma Belgelerinin Nüshaları ..............................................................................9<br />1.5.3. Taşıma Belgelerinin Üzerindeki Bilgiler...............................................................9<br />1.6. Fatura ..........................................................................................................................10<br />UYGULAMA FAALİYETİ ..............................................................................................11<br />ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ....................................................................................12<br />ÖĞRENME FAALİYETİ-2...................................................................................................14<br />2. ULUSLARARASI TAŞIMA ÜCRETİNİ HESAPLAMA ................................................14<br />2.1. Uluslararası Taşımalar ................................................................................................16<br />2.1.1. Avrupa Ülkeleri İle Demir yolu Taşımacılığı......................................................16<br />2.1.2. Blok Konteyner Tren İşletmeciliği ......................................................................17<br />2.1.3. Ortadoğu Demir yolu Taşımaları.........................................................................18<br />2.1.4. BDT Ülkeleri Taşımaları .....................................................................................18<br />2.1.5. İran üzerinden Yapılan Taşımalar .......................................................................18<br />2.1.6. Bulgaristan Üzerinden Yapılan Taşımalar...........................................................19<br />2.1.7. Romanya Üzerinden Yapılan Taşımalar..............................................................19<br />2.1.8. Orta Asya'ya Blok Konteyner Taşımacılığı.........................................................19<br />2.1.9. Demir yolu Bağlantılı Transit Taşıma Kombinasyonları ....................................19<br />2.1.10. Soğuk Havalı Vagonlar İle Yapılacak Uluslararası Taşımalar ..........................19<br />2.1.11. Uluslararası Eşya Taşımalarında Yapılan İşlemler............................................20<br />2.2. Eşyanın Cinsi ve Sınıflandırılması..............................................................................22<br />2.3. CIM Taşıma Belgesi ...................................................................................................23<br />UYGULAMA FAALİYETİ ..............................................................................................25<br />ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ....................................................................................26<br />MODÜL DEĞERLENDİRME ..............................................................................................28<br />CEVAP ANAHTARLARI .....................................................................................................30<br />ÖNERİLEN KAYNAKLAR..................................................................................................31<br />KAYNAKÇA........................................................................................................................32<br />İÇİNDEKİLER<br />ii<br />AÇIKLAMALAR<br />KOD 840UH0016<br />ALAN Raylı Sistemler Teknolojisi Alanı<br />DAL/MESLEK Raylı Sistemler İşletme<br />MODÜLÜN ADI Yük Taşıma<br />MODÜLÜN TANIMI<br />Bu modül Yurtiçi Taşıma Ücretini Hesaplama ile Uluslararası<br />Taşıma Ücretini Hesaplamaların tanıtıldığı bir öğrenme<br />materyalidir.<br />SÜRE 40/32<br />ÖN KOŞUL Taşıma Düzensizlikleri modülünü başarmak<br />YETERLİK Yurtiçi ve Uluslararası taşıma ücretini hesaplamak<br />MODÜLÜN AMACI<br />Genel Amaç<br />Gerekli ortam sağlandığında, talimat ve yönetmelik<br />hükümlerine göre yurtiçi ve uluslararası taşıma ücretini<br />hesaplayabileceksiniz.<br />Amaçlar<br />1. Yurtiçi taşıma ücretini hesaplayabileceksiniz.<br />2. Uluslararası taşıma ücretini hesaplayabileceksiniz.<br />EĞİTİM ÖĞRETİM<br />ORTAMLARI VE<br />DONANIMLARI<br />Ortam<br />TCDD, metro ve hafif raylı işletmeleri, sınıf,<br />kütüphane, ev, bilgi teknolojileri ortamı vb.<br />Donanım<br />Televizyon, DVD, VCD, tepegöz, projeksiyon, bilgisayar ve<br />donanımları vb. sağlanmalıdır.<br />ÖLÇME VE<br />DEĞERLENDİRME<br />Ders geçme yönetmeliğine uygun olarak modül ve ders<br />sonunda ölçme araçları kullanılarak ölçme ve değerlendirme<br />yapılacaktır.<br />AÇIKLAMALAR<br />1<br />GİRİŞ<br />Sevgili Öğrenci<br />Yük taşımacılığı açısından 21. yüzyılda toplu taşıma, dolayısıyla demiryolları ile yük<br />taşımacılığı etkin rol oynayacaktır. Bu yüzyılda ulaştırma sektörünün kıtalar arası boyutu<br />artacağı gibi Avrupa-Asya ülkeleri arasında ulaştırma sektöründeki gelişmeler, diğer kıtalara<br />nazaran daha fazla olacaktır.<br />Demiryollarında uzun mesafeli ve yüksek miktardaki yüklerin taşınması avantajlı<br />olduğundan, lojistik planlamada, özellikle uluslararası taşımalar ile transit taşımalarda<br />demiryolları kullanılmaktadır. Limanların kara içindeki kesimlere bağlanmasında<br />demiryollarının yer alması önemlidir. Ülkemizde, son yıllarda, blok tren işletmeciliğine<br />geçiş, lojistik köyleri ve konteyner terminalleri kurulması, organize sanayi bölgelerinin<br />demiryollarıyla bağlantısının sağlanması, intermodal taşımacılığa uygun vagon imali,<br />konteyner, Ro-La, otomobil taşımacılığı alanlarında önemli gelişmeler kaydedilmiştir.<br />Ülkemizde mevcut yük taşıma kapasitesi en iyi şekilde kullanılarak daha hızlı ve etkin bir<br />taşımacılık yapılması amacıyla 2004 yılı başından itibaren yük taşımacılığında Blok Tren<br />İşletmeciliğine geçilmiştir.<br />Ülkemizde demiryolu yük taşımacılığının diğer taşıma modlarıyla rekabet edebilmesi<br />ve alternatif bir yük taşıma sistemi olarak yurtiçi ve uluslararası yük taşıma pazarından<br />hakettiği taşıma payını alabilmesi için çeşitli taşımacılık projeleri geliştirilmeli ve<br />uygulamaya konulmalıdır.<br />Bu modül ile demiryollarında yük taşıma ile ilgili konuları inceleyerek<br />öğreneceksiniz.<br />GİRİŞ<br />2<br />3<br />ÖĞRENME FAALİYETİ-1<br />Bu öğrenme faaliyetinin sonunda, gerekli ortam sağlandığında, işletme talimat ve<br />yönetmeliklerine uygun olarak yurtiçi taşıma ücretini hesaplayabileceksiniz.<br />Bölgenizde bulunan raylı sistemler alanındaki işletmenin (TCDD) yurtiçi taşıma<br />ücretleri ile ilgili uygulamaları hakkında araştırma yapınız. Topladığınız bilgi ve<br />dökümanları rapor haline getiriniz. Hazırladığınız raporu derste tartışınız.<br />1. YURT İÇİ TAŞIMA ÜCRETİNİ<br />HESAPLAMA<br />1.1. Yurt içi Taşımalar<br />Ülkemizdeki demir yolu yük taşımacılığı toplu ve programlı taşımalara yönelik olup,<br />ayrıca bireysel taşımalarda gerçekleştirilmektedir. Yurt içi yük taşımaları; TCDD'ye ait<br />vagonlarla yapılan taşımalar ve sahibine ait vagonlarla yapılan taşımalar olarak<br />yapılmaktadır.<br />Taşıma ücreti eşyanın cinsi, taşıma mesafesi ve yükün ağırlığı dikkate alınarak<br />hesaplanmaktadır.<br />Resim 1.1: Ülkemizde demir yolu ile yurt içi yük taşımacılığı<br />ÖĞRENME FAALİYETİ–1<br />AMAÇ<br />ARAŞTIRMA<br />4<br />1.2. Eşyanın Cinsi<br />Taşıma ücretinin saptanmasına esas olmak üzere taşımaya verilen eşya için;<br />Kod numarası ve alfabetik esas olmak üzere iki ayrı eşya sınıflandırılması cetveli<br />tarife kitabı düzenlenmiştir. Bu cetvellerde her eşya cinsi ve sınıfı, hizasında gösterilmiştir.<br />Gönderici taşımaya verdiği eşyanın cinsini doğru olarak bildirmekle yükümlüdür.<br />Resim 1.2: Değişik cins eşya olarak otomobil taşınması<br />Ağırlık, hacim ve ebatları bakımından normal ölçülerdeki eşyanın 2 dingilli vagonlara<br />yükletilmesi halinde, taşıma ücreti; vagona yüklenen eşyanın gerçek ağırlığına bağlı olarak<br />en az 20 ton üzerinden hesaplanır. Ancak, aynı nitelikteki eşyanın 4 ve daha fazla dingilli<br />vagonlara yükletilmesi durumunda taşıma ücreti 40 tondan az olamaz. Sahibine ait<br />vagonlarla yapılacak dolu taşımalarda da yukarıda belirtilen en az taşıma tonajları uygulanır.<br />Dingil basıncının sınırlı olduğu hatlardan geçecek vagonlara yüklenecek eşya miktarı,<br />yapılan hesaplamaya göre; 20 tondan, 4 dingilli vagonlarda 40 tondan az ise, tarifenin “dingil<br />basıncının sınırlı olduğu hatlardaki taşımalar” maddesinde belirtilen koşullar dikkate alınarak<br />sadece bu tür taşımalarda dingil basıncının izin verdiği ağırlık üzerinden taşıma ücreti<br />tahakkuk ettirilir.<br />1.3. İstasyon Mesafeleri<br />İstasyonlar arası mesafeler kitapçık halinde hazırlanmıştır. Aşağıdaki tabloda<br />taşımacılık yapılan bazı istasyonlar arasındaki mesafeler örnek olarak verilmiştir.<br />5<br />Çıkış İstasyonu Varış İstasyonu Km Çıkış<br />İstasyonu Varış İstasyonu Km<br />Haydarpaşa Ankara 567 Samsun Sivas-Nusaybin 133<br />6<br />Eskişehir Erzurum 1403 Sivas Malatya 252<br />İstanbul Kapıkule 304 Malatya Kurtalan 413<br />Ankara Kars 1366 Van Kapıköy 107<br />Kayseri Mersin 343 Malatya Elazığ 119<br />Zonguldak Ülkü 125 İncirlik K.Maraş 211<br />Bandırma Burdur/Suriye 1100 Mersin Elazığ/İran 104<br />2<br />Nazilli Yenice/G.Antep 1264 Konya Erzincan/Erzm 119<br />0<br />Alsancak Halkapınar 3 Mersin Gaziantep 362<br />Sivas Erzurum/Kars 763 İliç/Divriği Yakacık 556<br />Samsun Sivas 402 Afyon Bandırma 458<br />Tablo 1.1: İstasyonlar arası mesafeler<br />Resim 1.3: Taşımaya bir örnek<br />6<br />1.4. Ücret Tabloları<br />Taşıma mesafesi tam vagon işlemli taşımalarda en az 150 km. olup, taşıma ücreti en<br />az 150 km. ücreti üzerinden hesaplanarak alınır.<br />Ücret hesaplanmasında taşıma mesafesi 1000 km.ye kadar 20'ye, 1001-2500 km.<br />arasında 50'ye yuvarlatılır. Örnek: ( 988=1000, 1065=1100) gibi<br />Aynı istasyon içinde yapılan ve bir taşımanın başlangıcı ve devamı olmayan müstakil<br />taşımalardan da en az 150 km. üzerinden ücret alınır.<br />Taşımaya açılmamış olan istasyonlar arasında taşıma yapılmasına Yetkili birimlerce<br />izin verilirse ücret, yukardaki birinci ve ikinci paragraf hükümleri de göz önünde<br />bulundurulmak şartıyla her iki yönde taşımaya açık ilk istasyon mesafesi üzerinden<br />hesaplanır.<br />Taşıma ücreti genel olarak çıkış ve varış istasyonları arasındaki en kısa güzergah<br />(mesafe) üzerinden hesaplanır. Ancak;<br />Güzergahın dingil basıncına müsait olmaması,<br />Kısa yoldaki tesislerin havaleli eşya taşımasına müsait olmaması,<br />Taşıma kağıdı düzenlenmeden önce herhangi bir sebeple kısa yolun taşımaya<br />kapatılması,<br />Taşıma kağıdı düzenlendiği tarihte kısa yoldan gidecek müsait tren olmaması,<br />sebebiyle, gönderici tarafından uzun yoldan taşıma yapılmasının istenmesi,<br />gibi hallerde taşıma uzun yoldan yapılır ve ücret uzun yol mesafesine göre alınır. Bu<br />gibi durumlarda taşıma kağıdına "Taşımanın uzun yoldan yapılmasını istiyorum ve uzun yol<br />taşıma ücretini ödemeyi kabul ederim" şeklinde açıklama yazılarak altına göndericinin<br />imzası alınır.<br />İşletmecilik (Hat kapasitesinin yetersizliği, tren, trafik ve yük durumu, yol<br />yapım/bakım/onarımı) nedeniyle taşımanın gerektiğinde uzun yoldan yapılmasına ve<br />ücretinin kısa yol (normal yol) mesafesine göre alınmasına, sadece Genel Müdürlük<br />yetkilidir.<br />TCDD hatlarında işletilmek üzere sözleşmesi bulunan sahibine ait vagonlar ile<br />TCDD'ye ait özel tertibatlı vagonların ve protokole dayalı kiralık vagonların boş<br />taşınmasında sabit olarak;<br />2 Dingilli Vagonlarda<br />Vagon Başına (YTL)<br />4 veya Daha Fazla Dingilli<br />Vagonlarda Vagon Başına (YTL)<br />1-500 km. arasında 78,00 123,00<br />501-1000 km. arasında 102,00 150,00<br />1001 km. ve yukarısı 121,00 182,00<br />7<br />Yurt dışından dolu olarak gelip boşaldıktan sonra ihraç eşyası yüklenmek üzere iki<br />istasyon arasında boş olarak taşınan sahibine ait Yabancı (P) işaretli vagonların taşınmasında<br />sabit olarak,<br />VAGON<br />BAŞINA(YTL)<br />1 - 1000 Km. arasında 210,00<br />1001 Km.ve yukarısı 420,00<br />Ancak, sahibine ait yabancı (P) işaretli vagonların ihraç eşyası yüklenmeden boş<br />olarak yurt dışına sevki halinde, bu vagonlara boşaldığı ilk çıkış istasyonundan itibaren sınır<br />garlarına kadar uluslararası tarife ücret ve koşulları uygulanır. TCDD'ye ait Uİ tipi<br />vagonların boş dönüş ücreti ise dolu taşıma ücretinin % 50'si olarak tahsil edilir. Boş<br />taşımada, en az taşıma ücreti koşulu aranmaz ve indirim uygulanmaz.ü<br />Taşıma ücreti genel olarak çıkış istasyonlarında peşin alınır. Taşıma ücreti ile diğer ek<br />masrafları koruyamayacak değerde bulunan eşya ile kısa sürede ve iklim şartlarına göre<br />çabuk bozulabilecek eşyanın ücretleri ve ilgili kısımlarında ücretin peşin alınacağına ilişkin<br />hükümler saklı kalmak koşuluyla taşıma ücret ve masrafları varışa havale edilebilir.<br />Ancak, taşıma ücreti ile diğer ek masrafları koruyamayacak değerdeki eşya ile kısa<br />sürede ve iklim şartlarına göre çabuk bozulabilecek eşyanın ücreti göndericisi tarafından<br />varış istasyonunda ödenmek istenmesi halinde süresiz banka teminat mektubu verilerek veya<br />taşıma bedelini karşılayacak miktarda peşin depozito yatırılarak eşyanın taşımaya kabul<br />edilmesine çıkış istasyonunun bağlı bulunduğu Hareket Servis Müdürlükleri yetkilidir.<br />Avanslı kredili ve akreditifli taşıma yapılmak istenildiği takdirde bunun koşulları her<br />defasında Genel Müdürlükçe saptanır. Kredili taşımalarda taşıma ücreti % 30 zamlı olarak<br />uygulanır. Ancak teminat mektubu karşılığında kredinin garanti altına alınması şekli ile<br />TCDD Genel Müdürlüğü ile bir anlaşma yapılması halinde gerek zam oranında, gerekse<br />ödeme koşullarında değişiklik yapmaya Genel Müdürlük yetkilidir. Avanslı veya Kredili<br />ödeme şekillerini içeren taşımaların dışında, doğrudan doğruya taşıma amaçlı "Taşıma<br />Sözleşmesi (protokolü)" yapmaya Genel Müdürlük yetkili olup, sözleşmedeki hükümler<br />geçerlidir. Genel Müdürlük, gerekli olması halinde "taşıma amaçlı sözleşme" yapılması için<br />Hareket Servis Müdürlüklerine yetki verebilir. Hareket Servis Müdürlüklerine verilecek<br />yetki çerçevesinde yapılacak sözleşmelerdeki ödeme şekli, Genel Müdürlükçe belirlenir.<br />Taşıma ücreti ile diğer hizmetlere ilişkin ücretlerin ne şekilde ödeneceğine dair Genel<br />Müdürlükçe verilmiş bir emir bulunmadığı sürece, hiçbir işyeri, TCDD'nin alacakları<br />ödenmeden eşyayı alıcısına kesinlikle teslim edemez. (Resmi Daireler ile kamu kurum ve<br />kuruluşları adına tatil günlerinde gelen eşya için ilgili yönetmelik maddelerine göre işlem<br />yapılır.) Ancak, kredili veya avanslı ödeme şekillerine göre yapılan taşımalarda, bu<br />taşımalara ait kurallar geçerlidir.<br />Eşyanın, kuruluş alacakları ödenmeden alıcısına teslim edilmesi veya TCDD<br />alacaklarının her ne şekilde olursa olsun işyerine geç ödenmesi halinde, ödemenin yapıldığı<br />zamana kadar mesajeri işlemli taşımada ardiye ücreti, tam vagon işlemli taşımada ise boşalan<br />vagonun başka taşımalara verilmesine bakılmaksızın somaj (tatili edevat) ücreti hesaplanıp,<br />müşteriden alınır. Bunun mümkün olmaması durumunda da ilgili işyerindeki sorumlu<br />personelden tahsil edilir.<br />8<br />1.5. Taşıma Belgesi<br />Bu belgeler, deniz, kara, hava ve demiryolu ile yapılan taşımacığa göre farklılaşan<br />belgelerdir. Bir taşıma belgesi, malların ihracatçının ülkesindeki belli bir yerden alınıp<br />ithalatçıya teslimini taahhüt eden, buna istinaden taşıtan ile taşıyan arasında düzenlenen bir<br />taşıma sözleşmesidir. Malların teslim alınmasını gösterir bir teslim makbuzudur, ayrıca deniz<br />konşimentosunda olduğu gibi bir kıymetli evrak niteliği taşır.<br />Bir taşıma belgesinin, geçerlilik ve bankalarca kabul edilebilirliği ile taraflara hak ve<br />yükümlülük yaratması için sahip olması gereken bir takım özellikleri içermesi<br />gerekmektedir. Bunlar, taşımacı firma veya bunun yetkili acentası tarafından imza edilmiş<br />olmalı, bankalar tarafından kabul edilip edilmeme, bayat (stale) olup olmama açısından<br />yükleme ve sevk tarihine mutlaka haiz olmalı, ihbar kaydı içermeli ve orjinal nüsha sayıları<br />belirtilmelidir. Taşıma belgeleri "konşimento" olarak adlandırılır ve çeşitli türlere ayrılır.<br />1.5.1. Taşıma Belgelerinin Düzenlenmesi<br />Tam vagon işlemli taşımalar için "BÜYÜK HIZ" veya "KÜÇÜK HIZ" taşıma belgesi<br />düzenlenir.<br />Resim 1.4: Küçük hız taşıma belgesi<br />9<br />1.5.2. Taşıma Belgelerinin Nüshaları<br />Tam vagon işlemli taşımalar için düzenlenen Büyük Hız ve Küçük Hız taşıma<br />belgeleri 5 nüshadan ibarettir. Birinci nüsha; eşya ile birlikte varış istasyonuna gönderilir ve<br />eşyanın tesliminden sonra Hareket Dairesine intikal ettirilir. İkinci nüsha; çıkış istasyonu<br />tarafından doğrudan Hareket Dairesine gönderilir, Üçüncü nüsha; alıcıya verilmek üzere<br />birinci nüsha ile varış istasyonuna gönderilir ve eşya teslimi sırasında alıcıya verilir. Ancak<br />Tekrar Sevk İşlemi uygulandığı takdirde, eğer, ücretler ilk varış istasyonunda ödenmeyip,<br />yeni taşıma mesafesine ait ücretlerle birlikte yeni varış istasyonuna havale ise; üçüncü nüsha<br />alıcıya verilmeyerek Hareket Dairesine gönderilir. Dördüncü nüsha; isteği halinde çıkış<br />istasyonunda göndericiye verilir (Gönderici 4. nüshayı aldığı takdirde taşıma belgelerin<br />bütün nüshalarına çıkacak şekilde bu konuda açıklama yazılır). Beşinci nüsha; çıkış<br />istasyonunda saklanır. Eğer gönderici 4. nüshayı istememiş ise bu nüsha da 5. nüsha ile<br />birlikte muhafaza edilir.)<br />1.5.3. Taşıma Belgelerinin Üzerindeki Bilgiler<br />Taşıma belgelerindeki bilgiler ilgili hanelerine okunaklı olarak yazılır ve eşyanın<br />çıkış, geliş ve teslim tarihini gösteren damga basılır. Düzenlenmesi sırasında taşıma belgesi<br />üzerine aşağıdaki bilgilerin yazılması zorunludur.<br /> Çıkış ve varış istasyonlarının isimleri ile kod numaraları ve iki istasyon<br />arasındaki uzaklık,<br /> Gönderici ve alıcının isim ve adresleri, telefon no.su,<br /> Eşyanın beyan edilen değeri,<br /> Eşyanın cinsi, ağırlığı ve sınıfı,<br /> Gönderi numarası,<br /> Taşıma ücretinin tespit edilmesine esas teşkil eden eşya sınıflandırılması<br />cetvellerindeki eşya kod numarası, (Perakende işlemli taşımalarda belirtilmesine<br />gerek yoktur.)<br /> Tam vagon işlemli taşımalarda vagonun emre veriliş ve iade ediliş tarih ve<br />saatleri,<br /> Perakende işlemli taşımalarda eşya ambalajının cins ve nev'i ile parça adedi,<br />ambalajın yeterli olup olmadığı,<br /> Tam vagon taşımalarda; vagon no.su, tipi, tonajı, darası, kurşun no.su var ise,<br />müşteri kodu, ödeme şekli ve taşıma şekli,<br /> Taşıma belgesinin düzenlenme tarihi,<br /> Taşıma ücreti ve diğer ücretler.<br />Gönderici taşıma belgesini imza etmekle belge üzerindeki tüm bilgilerin doğruluğunu<br />kabul etmiş sayılır. Bununla beraber, daha yüksek ücretle taşınması gereken bir eşyaya<br />yanlışlıkla daha düşük sınıfa/tarifeye ait ücretin uygulanması gönderici veya alıcılar için hak<br />talebine esas teşkil etmez. TCDD noksan ücretin tamamlanmasını isteme hakkına sahiptir.<br />TCDD’ce fazla alınmış ücretlerin geri verilmesi için ödemeyi yapanlar tarafından taşıma<br />belgesi ile birlikte Hareket Dairesine yazılı olarak müracaat edilmesi gerekir.<br />10<br />1.6. Fatura<br />Fatura, satılan emtia veya yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı<br />göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar tarafından müşteriye verilen ticari<br />vesikadır. Faturada bulunması gereken bilgiler şunlardır:<br /> Faturanın düzenleme tarihi, seri ve sıra numarası,<br /> Faturayı düzenleyenin adı, varsa ticaret ünvanı, adresi, vergi dairesi ve hesap<br />numarası,<br /> Müşterinin (alıcı) adı, ticaret ünvanı, adresi, vergi dairesi ve hesap numarası,<br /> Malın veya işin nev’i miktarı, fiyatı ve tutarı,<br /> Satılan malların teslim tarihi ve irsaliye numarası,<br /> Malın teslim ve ödeme şekli.<br />11<br />UYGULAMA FAALİYETİ<br />Aşağıdaki işlem basamaklarını uygulayarak yurtiçi taşıma ücretlerini işletme talimat<br />ve yönetmeliklerine uygun olarak hesaplayınız.<br />İşlem Basamakları Öneriler<br /> Eşyanın cinsini ilgili tablodan<br />belirleyiniz.<br /><br /> Yükün ağırlığını tespit ediniz.<br /> Yük gideceği mesafeyi belirleyiniz.<br /> Yükün taşınacağı mesafeyi tablodan<br />tespit ediniz.<br /> Yük miktarı, cinsi ve mesafesine göre<br />tarife ücret tablolarından taşıma<br />ücretini belirleyiniz.<br /> Taşıma belgesi ve fatura düzenleyiniz.<br /> Müşteri iletişim tekniklerini uygulayınız.<br /> Nazik olunuz.<br /> Dikkatli olunuz.<br />UYGULAMA FAALİYETİ<br />12<br />ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME<br />ÖLÇME SORULARI<br />Aşağıda Doğru -Yanlış seçmeli 6 soru bulunmaktadır. Soruları dikkatli bir şekilde<br />okuyunuz ve Doğru - Yanlış olarak cevaplandırınız. Süreniz 6 dakikadır.<br />1. Yurt içi yük taşımaları; sadece TCDD'ye ait vagonlarla yapılır.<br />( )DOĞRU ( )YANLIŞ<br />2. Gönderici taşımaya verdiği eşyanın cinsini doğru olarak bildirmekle yükümlü değildir.<br />( )DOĞRU ( )YANLIŞ<br />3. Taşıma belgesi, malların ihracatçının ülkesindeki belli bir yerden alınıp ithalatçıya<br />teslimini taahhüt eden, buna istinaden taşıtan ile taşıyan arasında düzenlenen bir taşıma<br />sözleşmesidir.<br />( )DOĞRU ( )YANLIŞ<br />4. Taşıma mesafesi gerek perakende, gerekse tam vagon işlemli taşımalarda en az 250<br />km. olup, taşıma ücreti, en az 250 km. ücreti üzerinden alınır.<br />( )DOĞRU ( )YANLIŞ<br />5. Tam vagon işlemli taşımalar için "BÜYÜKHIZ" veya "KÜÇÜK HIZ" taşıma belgesi<br />düzenlenir.<br />( )DOĞRU ( )YANLIŞ<br />6. Satılan mal veya yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı göstermek<br />üzere malıı satan veya işi yapan tüccar tarafından müşteriye verilen ticari vesikaya fatura<br />denir.<br />( )DOĞRU ( )YANLIŞ<br />DEĞERLENDİRME<br />Sorulara verdiğiniz cevaplar ile cevap anahtarınızı (değerlendirme ölçütleri)<br />karşılaştırınız, yanlış cevap verdiyseniz öğrenme faaliyetinin ilgili bölümüne dönerek<br />konuyu tekrar ediniz.<br />ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME<br />13<br />UYGULAMALI TEST<br />Resimde görülen tarım makinaları yurtiçi taşınacaktır. Bu taşıma ile ilgili aşağıdaki<br />kriterlere göre uygulamayı yapınız.<br />Değerlendirme Ölçeği Evet Hayır<br />Eşyanın cinsini belirlediniz mi?<br />Yük gideceği mesafeyi belirlediniz mi?<br />Yük miktarı, cinsi ve mesafesine göre tarife ücret tablolarından taşıma<br />ücretini belirlediniz mi?<br />Taşıma belgesi ve fatura düzenlediniz mi?<br />DEĞERLENDİRME<br />Yaptığınız değerlendirme sonunda “hayır” şeklindeki cevaplarınızı bir daha gözden<br />geçiriniz. Kendinizi yeterli görmüyorsanız öğrenme faaliyetini tekrar ederek veya araştırarak<br />eksikliklerinizi gideriniz.<br />Cevaplarınızın tamamı “evet” ise bir sonraki faaliyete geçiniz.<br />14<br />ÖĞRENME FAALİYETİ-2<br />Bu öğrenme faaliyetinin sonunda, gerekli ortam sağlandığında, işletme talimat ve<br />yönetmeliklerine uygun olarak uluslararası taşıma ücretini hesaplayabileceksiniz.<br />Bölgenizde bulunan raylı sistemler alanındaki işletmenin (TCDD) uluslararası taşıma<br />ücretleri ile ilgili uygulamaları hakkında araştırma yapınız. Topladığınız bilgi ve<br />dökümanları rapor haline getiriniz. Hazırladığınız raporu derste tartışınız.<br />2. ULUSLARARASI TAŞIMA ÜCRETİNİ<br />HESAPLAMA<br />Uluslararası taşıma ücreti hesaplama esasları şöyledir:<br /> Aynı taşıma belgesi ile taşımaya verilen eşyalar bir gönderiyi oluşturur. Birçok<br />vagona yüklenmiş gönderiler durumunda, her vagon ayrı bir gönderiyi<br />oluşturur.<br /> Taşıma ücreti her gönderi için ayrı hesap edilir.<br /> Ücret hesabı;<br /> Eşyanın cinsine (Eşyanın sınıfı)<br /> Gönderinin ağırlığına<br /> Verilen vagonun tipine<br /> Tarife uygulama mesafesine göre yapılır.<br /> Karşı hükümler hariç, bir gönderinin ağırlığı taşımaya verilenin tümünü kapsar<br />(Gerçek ağırlık)<br /> Ücrete tabi ağırlığı teşkil için, tam vagon ücret hesabına esas olan ağırlık üst<br />100 kg’a yuvarlatılır.<br /> Tam vagon gönderilerin her sınıfı için, aşağıda belirtilen tonaj şartları ile ücrete<br />esas asgari ağırlıklar öngörülür. Ücrete esas asgari ağırlık, kullanılan vagonun<br />dingili başına 5000 kg’dır.<br />Tonaj Şartları Ücrete Esas Minimum<br />Ağırlıklar<br />10 ton 10.000 kg<br />15 ton 15.000 kg<br />20 ton 20.000 kg<br />25 ton 25.000 kg<br />ÖĞRENME FAALİYETİ–2<br />AMAÇ<br />ARAŞTIRMA<br />15<br /> Eğer tam vagon gönderilerin ücrete tabi ağırlığı iki asgari ağırlık arasında ise,<br />ücret hesabı daha yüksek asgari ağırlık ve bu asgari ağırlığa isabet eden birim<br />ücrete göre yapıldığında daha düşük taşıma ücreti bulunması durumu hariç,<br />taşıma ücreti daha düşük asgari ağırlık için öngörülen birim ücrete göre hesap<br />edilir.<br /> Taşıma ücreti, farklı yükleme şartı ve sınıfına göre birim ücret tablolarında<br />bulunan birim ücretlere göre hesap edilir.<br /> Bu tarifenin birim ücretleri tam vagon eşya taşımaları için geçerlidir.<br /> Tek bir taşıma belgesi ile taşımaya verilmiş bir çok vagonda yüklenmiş<br />gönderiler için, taşıma ücreti her vagon için ayrı ayrı hesaplanır. Toplam taşıma<br />ücreti her bir vagonun taşıma ücretinin toplanması ile elde edilir.<br /> Taşıma ücreti (taşıma ücret ve ek masrafları) her idare kesimi için ayrı hesap<br />edilir. Her taşıma idaresi için taşıma masraflarının toplam meblağı üst<br />EURO’ya yuvarlanır.<br /> Farklı tarife sınıflarına giren eşyadan meydana gelen gönderiler için ücret<br />hesabı, ayrı ayrı ağırlıkları belirtili olsun veya olmasın, bu gönderinin en yüksek<br />sınıfına ve gönderinin toplam ağırlığına uygulanan yükleme şartına göre hesap<br />edilir.<br /> Ek Masraflar, Ek Masraflar Tarifesi uyarınca tahsil edilir. Bu tarifede<br />öngörülmeyen ek masraflar tarifeye katılan demiryolu kuruluşlarının dahili<br />tarifelerine göre tahsil edilir.<br /> Bir tam vagonun yolda aktarılması durumunda ücret hesabı, daima çıkış garında<br />yüklenen vagona göre yapılır.eniş hatta seyreden bir vagondan 2 veya daha çok<br />normal hat vagonuna aktarılan eşyalar için taşıma ücreti, aktarmadan sonra<br />yüklenmiş normal hat vagonlarının gerçek ağırlığına tekabül eden yükleme<br />şartı tarifesi bazında yapılır.<br /> Bu tarife çerçevesindeki dingil başına ağırlıklar aşağıdaki gibidir.<br />ARNAVUTLUK VARIŞLI TAŞIMALARDA :20 Ton<br />BULGARİSTAN VARIŞLI TAŞIMALARDA :22,5 Ton<br />Normal kategorinin altında hatlar üzerinde bulunan aşağıdaki garlar için :22 T<br />ASSENOVGRAD,BOJANOVO, BELİ BREG, BRATSIGOVO, CERKVITZA,<br />DOLNA MITROPOLIA, ELHOVO, HISSAR, K.KONARE, KRIOSEİM, MILKOVITZA,<br />PANAGURİOSETE, PETRICH, SAEDINENJIE, TENEVO, SARAFOVO, STARO<br />ORYAHOVO SOMOVIT, STRELCHA, KRICHIM<br />YUNANİSTAN VARIŞLI TAŞIMALARDA<br />16<br />- Florina için ve Lamia için, Kremenica sınır/Messonision için :16 Ton.<br />Diğer Yunanistan garları için :20 Ton<br />ESKİ YUGOSLAVYA CUMHURİYETİ MAKEDONYA VARIŞLI<br />TAŞIMALARDA :20 Ton<br />SIRBİSTAN VARIŞLI TAŞIMALARDA :RIV’e ilişkin yönetmelik<br />TÜRKİYE VARIŞLI TAŞIMALARDA :20 Ton<br />ROMANYA VARIŞLI TAŞIMALARDA :20 Ton<br />SURİYE İLE TRAFİKTE<br />- ZS-BDZ Çıkışlı veya bu idarelerden transit geçen trafikte :18 Ton<br />- OSE Çıkışlı veya bu idareden transit geçen trafikte :16 Ton<br />İRAN İLE TRAFİKTE<br />- ZS-BDZ çıkışlı veya bu idarelerden geçen transit trafikte :20 Ton<br />(Vidin/Calafat yoluyla yapılan trafik için muafiyet :18 Ton)<br />- OSE çıkışlı veya bu idareden transit geçen trafikte :6 Ton<br />BOSNA VE HERSEK- BOSNA-HERSEK FEDERASYONU İLE TRAFİKTE:<br />- Brcko sn./Drenovci sn yoluyla trafikte :20 ton<br />- ZFBH-ZRS’NİN diğer garları için :22,5 Ton<br />2.1. Uluslararası Taşımalar<br />Ülkemiz demiryoluyla aşağıda belirtilen sınır geçişleri ile doğrudan uluslararası yük<br />taşımacılığı yapılması mümkündür.<br /> Kapıkule sınır bağlantılı, Bulgaristan'a ve Bulgaristan üzerinden diğer Avrupa<br />ülkelerine,<br /> Uzunköprü üzerinden, Yunanistan'a ve Yunanistan ilerisindeki ülkelere,<br /> Kapıköy sınır bağlantılı, İran'a ve İran ilersindeki Orta Asya ülkelerine,<br /> İslahiye sınır bağlantısı ile Suriye'ye ve Suriye üzerinden Irak'a,<br /> Nusaybin sınır bağlantısı ile yine Suriye'ye ve Suriye üzerinden Irak'a.<br />2.1.1. Avrupa Ülkeleri İle Demir yolu Taşımacılığı<br />Ülkemiz ile Sırp Cumhuriyeti, Polonya, Bulgaristan, Romanya, Çek Cumhuriyeti,<br />Macaristan, Slovakya, Makedonya, İngiltere, İspanya, Yugoslavya, Yunanistan, İsveç,<br />Norveç, Hırvatistan, Slovenya, Almanya, Avusturya, Lüksemburg, İtalya, Hollanda, İsviçre,<br />Danimarka, Fransa, Belçika, Bosna Hersek Cumhuriyeti arasında demiryolu ile uluslararası<br />yük taşımacılığı yapılması mümkündür.<br />17<br />Ülkemiz ile Avrupa ülkeleri arasında demiryolu ulaşımı, Türkiye ile Bulgaristan<br />arasında Kapıkule sınır garı, Türkiye ile Yunanistan arasında Pityon (Uzunköprü) sınır garı<br />üzerinden ayrıca TCDD ile Romanya demiryolları arasında imzalanan anlaşmalara göre,<br />Samsun limanımızla Romanya'nın Köstence limanları arasıda oluşturulan feribot hattı ile<br />sağlanmaktadır.<br />Şekil 2.1: Avrupa ülkeleri demir yolu hattı<br />2.1.2. Blok Konteyner Tren İşletmeciliği<br />Türkiye ile Avrupa ülkeleri arasında konteyner kullanılarak ve blok tren işletmeciliği<br />ile taşıma yapılmakta, bu sayede taşıma süresi ve navlunda rekabet yaratılarak demiryoluyla<br />kapıdan kapıya taşıma yapılması da gerçekleştirilmektedir. Söz konusu blok konteyner<br />taşımalarının Avrupa trafiğindeki organizasyonu TCDD nında ortağı bulunduğu ICF<br />(Intarcontainer - Interfrigo) Şirketi tarafından yapılmakta olup, trenin Türkiye'deki<br />çıkış/varış garı Halkalı 'dır (İstanbul).<br />,<br />Resim 2.1: Blok konteyner taşımacılığı<br />18<br />2.1.3. Ortadoğu Demir yolu Taşımaları<br />Ülkemizden İran, Suriye ve Irak'a demiryolu ile yük taşımacılığı yapılmaktadır. Bu<br />ülkelerden Irak'a her türlü eşyanın taşınması mümkündür. Ülkemiz ile ortadoğu ülkelerine<br />yapılan taşımalar Türkiye-İran arasında Kapıköy sınır garı, Suriye-Türkiye arasında<br />Meydanekbez (İslahiye), Nusaybin sınır garları, Türkiye-Irak arasında Nusaybin Sınır garı<br />üzerinden Suriye transit geçilerek sağlanmaktadır.<br />2.1.4. BDT Ülkeleri Taşımaları<br />Ülkemizden BDT ülkelerine ve BDT ülkelerinden ülkemize demiryolu ile yük<br />taşımacığı üç şekilde sağlanmaktadır. Bu taşımaları gerçekleştirilmesinde ülkemiz ile BDT<br />ülkeleri arasında tarife birliği bulunmadığından, Romanya, Bulgaristan veya İran'da<br />göndericiler tarafından bir forwarder kullanılması gerekmektedir.<br />2.1.5. İran üzerinden Yapılan Taşımalar<br />Ülkemiz ile BDT ülkeleri demir yolu hat açıklıklarının farklı olması nedeniyle İran ile<br />Türkmenistan sınırında bulunan Saraks garında vagonların dingillerinin değiştirilmesi yada<br />vagonların aktarma edilmesi gerekmektedir. Ülkemizden BDT ülkelerine yapılacak<br />taşımalarda TCDD vagonu kullanılması halinde TCDD vagonlarının dingillerinin<br />değiştirilememesi nedeniyle Saraks istasyonunda BDT vagonlarına aktarma edilme<br />zorunluluğu vardır. Ülkemizden BDT ülkelerine yapılacak taşımalarda kuruluşun<br />uluslararası taşımalara açık herhangi bir garından TCDD vagonlarına veya Van'a kadar<br />getirilecek BDT vagonlarına yükleme yapılabilmektedir. Van'dan BDT vagonlarına yükleme<br />yapmak isteyen göndericilerin Hareket Dairesine yükleme gününden en 7 gün öncesinden<br />yazılı olarak başvurmaları yeterlidir.<br />Şekil 2.2: İran ve BDT demir yolu hattı<br />BDT vagonlarının yapılış özellikleri bakımından ebatlarının büyük olması nedeniyle<br />BDT ülkelerinden ülkemize yapılacak taşımalarda kullanılan BDT vagonları ancak Van<br />garına kadar gelebilmektedir. Van garın ilerisine BDT ülkelerinden yapılacak taşımalar İran<br />veya Van garında kuruluş ya da İran demir yollarına ait vagonlara aktarma edilmek<br />zorundadır.<br />19<br />2.1.6. Bulgaristan Üzerinden Yapılan Taşımalar<br />TCDD ile Bulgaristan demiryolları arasında imzalanan anlaşma ile Varna feribot hattı<br />ile Bulgaristan üzerinden Ukrayna demiryollarına ait vagonların Edirne garımıza kadar<br />gelmesi sağlanmıştır. BDT ülkelerinden ülkemize veya ülkemizden BDT ülkelerine<br />yapılacak taşımalarda kullanılan Ukrayna vagonlarının yapılış özellikleri bakımından<br />ebatlarının büyük olması nedeniyle bu vagonlar Edirne'ye kadar gelebilmektedir. Edirne<br />garının ilerisine yapılacak taşımalarda eşyaların Edirne garında TCDD vagonlarına aktarma<br />edilmesi gerekmektedir. Edirne veya Kapıkule garından BDT ülkelerine yapılacak<br />taşımalarda göndericinin Hareket Dairesi Başkanlığına yazılı talepte bulunması yeterlidir.<br />Başvuru örneği aşağıda gösterilmiştir.<br />2.1.7. Romanya Üzerinden Yapılan Taşımalar<br />Ülkemizden BDT ülkelerine veya BDT ülkelerinden ülkemize yapılacak demiryolu<br />taşımacılığı Romanya Moldova sınırında vagonları aktarma edilmesi ile mümkün<br />olmaktadır.<br />2.1.8. Orta Asya'ya Blok Konteyner Taşımacılığı<br />Son zamanlarda uygulamaya konulan bir projeyle ilk etapta Orta Asya ülkeleriyle<br />Türkiye arasında ve bilhare Avrupa bağlantısını sağlayacak olan blok konteyner tren<br />işletmeciliğine başlanmıştır. Söz konusu blok konteyner treni, belli bir programa bağlı olarak<br />işletilecek olup, taşıma süresi ve ücreti yönünden diğer taşıma modlarıyla rekabet edebilecek<br />düzeydedir.<br />2.1.9. Demir yolu Bağlantılı Transit Taşıma Kombinasyonları<br />Demiryolu taşıma sistemi kullanılarak diğer taşıma modlarıyla bağlantılı olarak da<br />taşıma yapılması mümkündür. Bu taşımalar, TCDD tarafından işletilen ve demiryolu<br />bağlantısı bulunan (Haydarpaşa, Alsancak, Mersin, Bandırma, Samsun, Derince, İskenderun)<br />limanlar bağlantısıyla denizyolu+demiryolu, bunun yanı sıra karayolu+demiryolu bağlantılı<br />kombine transit taşımacılık yapılması mümkündür. Kombine taşımacılık şekliyle, Avrupa<br />ülkeleri ile Yakın Doğu ülkeleri veya Orta Asya ülkeleriyle alternatif bir taşıma koridoru<br />oluşturulması ve uzun mesafeli taşımalarda avantajlı bir taşımacılık yöntemini<br />oluşturmaktadır. Ayrıca, TCDD vagon parkında bulunan değişik tipteki vagonlarla ihracat ve<br />kombine transit eşya taşımacılığı da yapılabilmektedir.<br />2.1.10. Soğuk Havalı Vagonlar İle Yapılacak Uluslararası Taşımalar<br />TCDD Uluslararası Soğuk Havalı Vagonlar Şirketinin (Interfrigo) hem ortağı hem de<br />ticari temsilcisidir. Türkiye'den soğuk hava tertibatı ile taşınması gereken eşya taşımak<br />isteyen göndericiler TCDD’ ye başvurabilirler.<br />20<br />2.1.11. Uluslararası Eşya Taşımalarında Yapılan İşlemler<br />TCDD ile uluslararası eşya taşımalarında, eşyanın kaybolması, eşya hasarlanması vb.<br />taşıma düzensizlikleri sonucu meydana gelen zararların tazmin edilmesi uluslararası<br />sözleşmeler kapsamında mümkündür. Bunun için zarara uğrayan kişi ve kuruluşların;<br />konuyu açıklayıcı mahiyette bir dilekçe ve bu dilekçeye ekli ilgili taşımaya ait taşıma<br />belgesinin 1. nüshasının aslı, noksan ya da hasarlı eşyaya ait fatura veya eşyanın değerini<br />bildiren liste ile birlikte TCDD Genel Müdürlüğü Hareket Dairesi Başkanlığı Uluslararası<br />Eşya İşlemler Şube Müdürlüğü'ne müracaat etmeleri gerekmektedir.<br />Uluslararası eşya taşımalarında, kişi ve kuruluşlardan çeşitli sebeplerden dolayı fazla<br />tahsil edilen taşıma ücreti ve ek masraflar iade edilmektedir. Bunun için "fazla ücret alındı"<br />iddiasında bulunan kişi ve kuruluşların; konuyu açıklayıcı mahiyette bir dilekçe ve bu<br />dilekçeye ekli ilgili taşıma belgesi/belgelerinin 1. nüshaları ve ayrıca para tahsilatı ile ilgili<br />diğer belgeler ile birlikte TCDD Genel Müdürlüğü Hareket Dairesi Başkanlığı Uluslararası<br />Eşya İşlemler Şube Müdürlüğü 'ne müracaat etmeleri gerekmektedir.<br />Ülkemizde uluslararası taşımalara açık olan bazı istasyonların adı, kodu ve durumları<br />ile sınır garlarına uzaklıkları aşağıdaki tablolarda verilmiştir.<br />Tablo 2.1:Uluslararası taşımalara açık bazı istasyonlar<br />KODU ADI DURUMU<br />06903-<br />9 Adana Büyük konteyner taşımalarına açık gar<br />03915-<br />6 Alsancak Büyük konteyner taşımalarına açık gar<br />03932-<br />1 Bandırma Büyük konteyner taşımalarına açık gar<br />02903-<br />3<br />Behiçbey<br />(Ankara) Büyük konteyner taşımalarına açık gar<br />01537-<br />0 Derince Port Sadece Türkiye'nin ihracatına açık, büyük konteyner<br />taşımalarına açık gar<br />01946-<br />3 Eskişehir Büyük konteyner taşımalarına açık gar<br />01960-<br />4 Haydarpaşa Sadece Türkiye'nin ihracatına açık, büyük konteyner<br />taşımalarına açık gar<br />06960-<br />9<br />İskenderun<br />Port Büyük konteyner taşımalarına açık gar<br />08593-<br />6 Kapıkule Avrupa'dan Türkiye'ye yapılan parça eşya taşımalarına açık,<br />büyük konteyner taşımalarına açık gar<br />06588-<br />8 Meydanekbez Büyük konteyner taşımalarına açık gar<br />04930-<br />4 Samsun Büyük konteyner taşımalarına açık gar<br />05923-<br />8 Tatvan Gar Sadece Türkiye'nin ihracatına açık, büyük konteyner<br />taşımalarına açık gar<br />21<br />Tablo 2.2:Bazı istasyonların sınır garlarına olan uzaklıklar<br />BDZ-EAD: Bulgaristan / OSE: Yunanistan / CFS: Suriye / RAI: İran<br />İSTASYON ADI BDZ-EAD OSE CFS CFS RAI<br />Kapıkule Pityon İslahiye Nusaybin Kapıköy<br />Adana 1421 1383 179 712 977<br />Adapazarı 445 407 1173 1706 1884<br />Afy. Aliçetinkaya 779 742 821 1354 1619<br />Alsancak 1189 1151 1243 1776 2041<br />Balıkesir 948 910 1178 1711 1976<br />Bandırma 1048 1011 1278 1811 2076<br />Behiçbey 872 834 862 1395 1448<br />Bozüyük 568 530 1032 1565 1743<br />Burdur 949 911 990 1523 1788<br />Çatalca 243 206 1357 1890 2068<br />Çerkezköy 190 153 1410 1943 2121<br />Ceyhan 1469 1431 131 664 929<br />Denizli 1041 1003 1082 1615 1880<br />Derince Port 389 351 1213 1746 1924<br />Diyarbakır 1979 1941 542 937 649<br />Doğukapı Fr 2301 2264 1143 1540 1441<br />Edirne 22 77 1579 2112 2290<br />Elazığ 1844 1807 407 803 467<br />Elmadağ 916 878 809 1342 1395<br />Erzincan 1806 1769 648 1044 946<br />Erzurum 2021 1983 863 1259 1160<br />Eskişehir 618 581 982 1515 1693<br />Gaziantep 1715 1678 190 418 851<br />Gebze 349 312 1251 1784 1962<br />Halkalı 277 240 1323 1856 2034<br />Haydarpaşa 305 267 1295 1828 2006<br />Hisarönü 1333 1295 1173 1706 1760<br />İskenderun Port 1559 1521 161 694 959<br />Islahiye 1572 1534 28 580 845<br />İncirlik 1432 1394 168 701 966<br />Kapıköy 2308 2270 870 1266 3<br />Kapıkule 2 97 1599 2132 2309<br />Karabük 1236 1199 1077 1610 1664<br />Kars 2237 2200 1079 1475 1377<br />Kayseri 1252 1214 502 1035 1059<br />Konya 1051 1013 549 1082 1347<br />Körfez (Yarımca) 379 341 1221 1755 1932<br />Lüleburgaz 106 69 1494 2027 2205<br />Malatya 1726 1688 288 684 586<br />Manisa 1122 1085 1177 1710 1975<br />Mersin 1440 1403 246 779 1044<br />Meydanekbez Fr 1600 1562 608 873<br />Muratlı 140 102 1460 1993 2171<br />Niğde 1344 1306 375 908 1173<br />Nusaybin Fr 2133 2095 609 1 1268<br />Pehlivanköy 68 31 1532 2065 2243<br />Soma 1030 992 1260 1793 2058<br />Samsun 1828 1791 941 1337 1238<br />Sivas 1474 1437 539 935 837<br />Tatvan Gar 2189 2152 752 1147 122<br />Uzunköprü 89 10 1553 2086 2263<br />Van Gar 2201 2163 763 1159 110<br />Yakacık 1536 1489 138 671 936<br />Zonguldak 1357 1320 1198 1731 1785<br />22<br />2.2. Eşyanın Cinsi ve Sınıflandırılması<br />Uluslararası taşımalarda sık kullanılan belli başlı eşya cinsleri, kodları ve tarife<br />sınıfları aşağıdaki tabloda verilmiştir.<br />Eşya Kodu Eşya Cinsi Tarife Sınıfı<br />2520 Alçı, Alçı taşı, Anhidrid 2<br />7604 Alüminyum çubuk ve profiller 1<br />2511 Barit madeni, Tabi sülfat ve baryum karbonat 2<br />2508 Bentonit, killer b. y. adı geçmeyen 2<br />1905 Bisküvi, ekmekçilik ve pastacılık ürünleri 2<br />1001 Buğday (has buğday ve buğday çavdar karışımı) 2<br />7008 Cam elyaf, izole cam 1<br />2617 Cevherler 2<br />0902 Çay 1<br />7219 Çelikten ürünler 2<br />2523 Çimento 2<br />7208 Demirler, demirden veya çelikten ürünler 2<br />2529 Feldispat 2<br />5311 İplikler 1<br />8429 İş makinaları 1<br />4823 Kağıt veya karton 1<br />0901 Kahve 1<br />2522 Kireç 2<br />2523 Klinker 2<br />0712 Kuru sebzeler 2<br />1902 Makarna 2<br />2515 Mermer 2<br />0810 Meyveler 2<br />2202 Meşrubat 1<br />5201 Pamuk 1<br />0701 Patates 2<br />9406 Prefabrik yapılar 1<br />2940 Şeker 2<br />Tablo 2.3:Uluslararası taşımalarda belli başlı eşya cinsleri, kodları ve tarife sınıfları<br />23<br />2.3. CIM Taşıma Belgesi<br />Topluluk transit rejiminin uygulanabildiği yerlerde, bu rejim altındaki demiryolu ile<br />yapılan taşıma işlemlerinde beyanname yerine kullanılan belgedir. Demiryolu Hamule<br />Senedi (Railway Consignment Note) olarak da adlandırılır.<br />CIM Taşıma Belgesinin örnekleri ve gördüğü işlemler şöyledir:<br />Taşıma belgesi orjinali : Eşya ile varışa kadar devam eder, varışta alıcı tarafından eşya<br />çekildiği zaman alıcıya verilir.<br />Yol Belgesi: İkinci kayıt garı yoksa varışa kadar eşyaya refakat eder. Eğer ikinci kayıt<br />garı varsa ikinci kayıt garı tarafından alınır.<br />Varış bülteni: Bu nüsha ikinci nüsha ile yapışıktır. Eşya ile varış garına gider. Dört<br />önemli görevi vardır.<br /> 1-Yol belgesi ikinci kayıt garında alıkonulursa çıkışta yazılan bilgilerin varış<br />garınca değerlendirilmesi,<br /> 2-Alıcıya eşyanın tesliminde imzasının alınması,<br /> 3-Hudut istasyonlarından geçişini onaylayan tarihli damganın vurulması,<br /> 4-Taşıma sözleşmesinde yapılan değişiklikler ve ambalaj noksanlığı gibi<br />hususlar bu örnekte belirtilir.<br />Taşıma senedi ikinci nüshası : Çıkış istasyonunda göndericiye verilir. Bu örnek fazla<br />bastırılarak göndericiye birden fazla da verilebilir.<br />Gönderi koçanı: Ayın sonunu takiben, Hareket Dairesi Başkanlığına gönderilir.<br />Kredili taşımalarda ( 4.) örnek müşteriye verilmeyerek 10’ar günlük devreler halinde<br />V Başkanlığına gönderilir.<br />Belge kullanımı şöyledir:<br />Ülkemizde eşyaların demiryolu ile taşınmasında; Uluslararası Demiryolu<br />Taşımalarına ilişkin Sözleşme’nin (COTIF 1999) B Ana Eki, Demiryolu Eşya Taşımaları<br />Uluslararası Sözleşmeye ilişkin Tek tip Kurallar (CIM) uygulanmaktadır.<br />Ülkemiz demiryolu taşımacılığında Kapıkule sınır, pythion ve tren feribotu<br />bağlantılarında halen CIM taşıma belgesi,<br />Kapıköy sınır, Nusaybin sınır ve Meydanı ekbez sınır bağlantılarında üst köşede seri<br />numarası olan yeni baskı CIM taşıma belgesi kullanılmaktadır.<br />Müşterinin COTİF’de detaylandırılmış ödeme planı sunabilmesi serbest muafiyettir.<br />Kapıkule sınır, Uzunköprü sınır bağlantısında TCDD serbest muafiyet sistemine Uluslararası<br />Eşya Taşımalarında üye değildir.<br />Tahsilatını Alıcı veya Gönderiden; Transit taşımalarda ise, anlaşma gereği Avrupa<br />ülkesinden alır.<br />Batı bağlantısında Pythion ve Svelengrad (İztok) ikinci kayıt garıdır. TCDD serbest<br />muafiyet sistemine dahil olmadığından ve her ülkenin alacağını saptayabilmek için orijinal<br />24<br />CIM taşıma belgesinin 2.örneğini alır. Bu belgenin yerine bir başka örnek düzenlenerek<br />konur. Bu işlem, II.kayıt Garı işlemi, bu istasyonlar da II.kayıt Garıdır.<br />25<br />UYGULAMA FAALİYETİ<br />Aşağıdaki işlem sırasını uygulayarak uluslararası taşıma ücretlerini işletme talimat ve<br />yönetmeliklerine uygun olarak hesaplayınız.<br />İşlem Basamakları Öneriler<br /> Eşyanın cinsini ve sınıfını tespit ediniz.<br /> Yükün cinsini ve sınıfını ilgili tablodan<br />tespit ediniz.<br /> Yükün gideceği mesafeyi belirleyiniz.<br /> Yükün taşınacağı mesafeyi tablodan<br />tespit ediniz.<br /> Yükün ağırlığını tespit ediniz.<br /> Yükün miktarına ve mesafeye göre,<br />yükün geçeceği ülkelerin tarife ücret<br />tablolarından taşıma ücretini<br />belirleyiniz.<br /> CIM Taşıma belgesi ve fatura<br />düzenleyiniz.<br /> Gümrük işlemlerinin yapılıp<br />yapılmadığını kontrol ediniz.<br /> Müşteri iletişim tekniklerini<br />uygulayınız.<br /> Nazik olunuz.<br /> Dikkatli olunuz.<br />UYGULAMA FAALİYETİ<br />26<br />ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME<br />ÖLÇME SORULARI<br />Aşağıda Doğru-Yanlış seçmeli 6 soru bulunmaktadır. Soruları dikkatli bir şekilde<br />okuyunuz ve Doğru- Yanlış olarak cevaplandırınız. Süreniz 6 dakikadır.<br />1. Ülkemizden Kapıkule sınır bağlantılı, Bulgaristan'a ve Bulgaristan üzerinden diğer<br />Avrupa ülkelerine doğrudan uluslararası yük taşımacılığı yapılması mümkündür.<br />( )DOĞRU ( )YANLIŞ<br />2. Türkiye ile Avrupa ülkeleri arasında konteyner kullanılarak ve blok tren işletmeciliği<br />ile taşıma yapılmamaktadır.<br />( )DOĞRU ( )YANLIŞ<br />3. Uluslararası taşımalarda sık kullanılan belli başlı eşya cinsleri, kodları ve sınıfları<br />TCDD tarafından tablo haline getirilmiştir.<br />( )DOĞRU ( )YANLIŞ<br />4. Ülkemiz ile BDT ülkeleri demiryolu hat açıklıklarının farklı olması nedeniyle İran ile<br />Türkmenistan sınırında bulunan Saraks garında vagonların dingillerinin değiştirilmesi<br />ya da vagonların aktarma edilmesi gerekmektedir.<br />( )DOĞRU ( )YANLIŞ<br />5. Uluslararası eşya taşımalarında, kişi ve kuruluşlardan çeşitli sebeplerden dolayı fazla<br />tahsil edilen taşıma ücreti ve ek masraflar iade edilmez.<br />( )DOĞRU ( )YANLIŞ<br />6. CIM taşıma belgesi; topluluk transit rejiminin uygulanabildiği yerlerde, bu rejim<br />altındaki demiryolu ile yapılan taşıma işlemlerinde beyanname yerine kullanılan<br />belgedir.<br />( )DOĞRU ( )YANLIŞ<br />DEĞERLENDİRME<br />Sorulara verdiğiniz cevaplar ile cevap anahtarınızı (değerlendirme ölçütleri)<br />karşılaştırınız, yanlış cevap verdiyseniz öğrenme faaliyetinin ilgili bölümüne dönerek<br />konuyu tekrar ediniz.<br />ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME<br />27<br />UYGULAMALI TEST<br />Resimde görülen yük uluslararası taşınacaktır. Bu taşıma ile ilgili aşağıdaki kriterlere<br />göre uygulamayı yapınız.<br />DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ Evet Hayır<br />Eşyanın cinsini ve sınıfını tespit ettiniz mi?<br />Yükün gideceği mesafeyi belirlediniz mi?<br />Yükün miktarına ve mesafeye göre, yükün geçeceği ülkelerin tarife<br />ücret tablolarından taşıma ücretini belirlediniz mi?<br />CIM Taşıma belgesi ve fatura düzenlediniz mi?<br />Gümrük işlemlerinin yapılıp yapılmadığını kontrol ettiniz mi?<br />DEĞERLENDİRME<br />Yaptığınız değerlendirme sonunda hayır şeklindeki cevaplarınızı bir daha gözden<br />geçiriniz. Kendinizi yeterli görmüyorsanız öğrenme faaliyetini tekrar ederek veya araştırarak<br />eksikliklerinizi gideriniz.<br />Cevaplarınızın tamamı evet ise modül değerlendirmeye geçiniz.<br />28<br />MODÜL DEĞERLENDİRME<br />ÖLÇME SORULARI<br />1. Ülkemizden aşağıdaki ülkelerden hangisine yük taşımacılığı yapılmamaktadır?<br />A ) Çin<br />B ) Bulgaristan<br />C ) İtalya<br />D ) Suriye<br />2. Taşıma belgesi üzerinde aşağıdaki bilgilerden hangisi bulunmaz?<br />A ) Çıkış ve varış istasyonlarının isimleri<br />B ) Eşyanın beyan edilen değeri<br />C ) Eşyanın cinsi, ağırlığı ve sınıfı<br />D ) Eşyanın ne kadar sürede taşınacağı<br />3. Aşağıdaki istasyonlardan hangisi uluslararası taşımalara açık istasyon değildir?<br />A ) Adana<br />B ) Kars<br />C ) İskenderun<br />D ) Kapıkule<br />4. Aynı istasyon içinde yapılan ve bir taşıma başlangıcı ve devamı olmayan müstakil<br />taşımalar nasıl ücretlendirilir?<br />A ) Mesafe olmadığı için ücret alınmaz<br />B ) En az 50 km üzerinden ücret alınır.<br />C ) En az 150 km üzerinden ücret alınır.<br />D ) En az 100 km üzerinden ücret alınır.<br />5. Aşağıdaki eşya cinslerinden hangisinin tarifesi 1. sınıftır?<br />A ) Alüminyum çubuk ve profiller<br />B ) Çelikten ürünler<br />C ) Çimento<br />D ) Meyveler<br />6. Sivas – Samsun arası yük taşıtmak isteyen müşteri için istasyonlar arası mesafe kaç km<br />baz alınarak ücret hesaplaması yapılır?<br />A ) 425 km<br />B ) 400 km<br />C ) 402 km<br />D ) 450 km<br />MODÜL DEĞERLENDİRME<br />29<br />7. Aşağıdakilerden hangisi TCDD tarafından işletilen ve demiryolu bağlantısı olan liman<br />değildir?<br />A ) Haydarpaşa<br />B ) Mudanya<br />C ) Alsancak<br />D ) Samsun<br />8. Aşağıdaki tanımlamalardan hangisi CIM Taşıma Belgesini tarif etmez?<br />A ) Demiryolu hamıle senedi olarak adlandırılır.<br />B ) Malların demiryolu ile taşınacağını gösterir.<br />C ) Gönderen ile taşıyıcı demiryolu idaresi arasında yapılan taşıma sözleşmesidir.<br />D ) Emre yazılı olarak 6 nüsha düzenlenir.<br />DEĞERLENDİRME<br />Sorulara verdiğiniz cevaplar ile cevap anahtarınızı (değerlendirme kriterleri)<br />karşılaştırınız, yanlış cevap verdiyseniz öğrenme faaliyetlerinin ilgili bölümlerine dönerek<br />konuyu tekrar ediniz.<br />Tüm sorulara doğru cevap verdiyseniz diğer modüle geçiniz.<br />30<br />CEVAP ANAHTARLARI<br />ÖĞRENME FAALİYETİ-1’İN CEVAP ANAHTARI<br />1 Y<br />2 Y<br />3 D<br />4 Y<br />5 D<br />6 D<br />ÖĞRENME FAALİYETİ-2’NİN CEVAP ANAHTARI<br />1 D<br />2 Y<br />3 D<br />4 D<br />5 Y<br />6 D<br />MODÜL DEĞERLENDİRME CEVAP ANAHTARI<br />1 A<br />2 D<br />3 B<br />4 C<br />5 A<br />6 C<br />7 B<br />8 D<br />Cevaplarınızı cevap anahtarları ile karşılaştırarak kendinizi değerlendiriniz.<br />CEVAP ANAHTARLARI<br />31<br />ÖNERİLEN KAYNAKLAR<br /> www.tcdd.gov.tr Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demir yolları<br /> www.cer.be Avrupa Demir yolları Topluluğu<br /> www.cit.ch Uluslararası Demir yolu Taşımaları Komitesi<br /> www.bdz.bg Bulgaristan Demiryolları<br /> www.cdrail.cz Çek Demir yolları<br /> www.cfr.ro Romanya Demir yolları<br /> www.bahn.de Almanya Demir yolları<br /> www.dsb.dk Danimarka Demir yolları<br /> www.fs-on-line.it İtalya Demir yolları<br /> www.railways.kz Kazakistan Demir yolları<br /> www.mav.hu Macaristan Demir yolları<br /> www.oebb.at Avusturya Demir yolları<br /> www.pkp.pl Polonya Demir yolları<br /> www.pakrail.com Pakistan Demir yolları<br /> www.renfe.es İspanya Demir yolları<br /> www.irirw.com İran Demir yolları<br /> www.rail.ch İsviçre Demir yolları<br /> www.sncb.be Belçika Demir yolları<br /> www.sncf.com Fransa Demir yolları<br /> www.slo-zeleznice.si Slovenya Demir yolları<br /> www.zsr.sk Slovakya Demir yolları<br /> www.lojistikkulubu.org<br /> www.sanitotrade.com<br />ÖNERİLEN KAYNAKLAR<br />32<br />KAYNAKÇA<br /> ARSLAN Cemalettin, Hareket Memuru Hazırlama Kursu Basılmamış Ders<br />Notları, TCDD Sivas Eğitim Merkezi Müdürlüğü, Sivas, 2007.<br /> Demiryolu İle Eşya Taşıması İçin « Avrupa-Asya » Tarifesi Uıc Nº 9291.00,<br />Ankara, 2007.<br /> Diğer Şahıslara Ait Vagonların TCDD Hatlarında İşletilmesi Yönetmeliği,<br />Ankara, 2005.<br /> TCDD Yurt içi Eşya Taşımalarındaki Düzensizliklere İlişkin<br />Yönerge, Ankara, 2007.<br /> Trenlerin Hazırlanması ve Trafiğine Ait Yönetmelik, Ankara, 2007.<br /> TÜRKMEN Mustafa, RAY-231 Genel Raylı Sistem İşletmeciliği Basılmamış<br />Ders Notları, Anadolu Üniversitesi, Porsuk MYO, Eskişehir, 2007.<br /> YAVUZ Kadir, Basılmamış Ders Notları, Sivas, 2007.<br /> 292 Nolu Tamim, Açık Vagonların Yük Gabarisine Uygun Olarak<br />Yüklenmesi İle Yük Gabarisini Aşan Taşımalarla İstisnai Taşımalarda<br />Yapılacak İşlemler, Ankara, 2004.<br /> 502 Numaralı Genel Emir, TCDD Yük Vagonlarının Dağıtımı Yükletilmesi<br />Etiketlenmesi ve Mühürlenmesi Hakkında , Ankara, 2005.<br /> www.tcdd.gov.tr<br />KAYNAKÇAtcddhttp://www.blogger.com/profile/03753339727083654380noreply@blogger.com2tag:blogger.com,1999:blog-9058398750300202219.post-88940731338703897402010-02-10T12:00:00.000-08:002010-02-10T12:09:22.202-08:00vagon bilgisiVAGON BİLGİSİ<br /> İÇİNDEKİLER<br />BÖLÜM I : VAGONLARIN GENEL TANITIMI VE ÇEŞİTLERİ 5<br />1. İMALAT BAKIMINDAN VAGON ÇEŞİTLERİ 5<br />1.1 Yolcu Vagonları 5<br />1.2 Yolcu Vagon Çeşitleri 5<br />1.3 Yolcu Vagonlarından Görüntüler 6<br />1.4 Yolcu Vagonlarının Uluslararası Tip İşaretleri 7<br />1.5 Küçük Harflerin Anlamı 7<br />1.6 Kodlar 8<br />1.7 Otomobil taşımaya mahsus vagonlar 8<br />1.8 Yük Vagonları ve Çeşitleri 8<br />1.9 Yük Vagonlarının Uluslararası Tip İşaretleri 9<br />1.10 Yük Vagonlarından Görüntüler 10<br />2. HİZMET BAKIMINDAN VAGON ÇEŞİTLERİ 11<br />2.1 Ticari Hizmet Vagonları 11<br />2.2 İdari Hizmet Vagonları 11<br />2.3 Diğer Şahıs Ve Kurumlara Ait Vagonlar 11<br />BÖLÜM II : VAGONLARI OLUŞTURAN ANA PARÇALAR VE GÖREVLERİ 12<br />1. VAGON SANDIĞI 12<br />2. VAGON ŞASİSİ 12<br />3. TEKERLEK TAKIMI 12<br />4. BUATAGRESLER(DİNGİL KUTUSU) 13<br />5. YATAKLAR 13<br />6. SUSTALAR 14<br />7. PLAKDÖGART (DİNGİL ÇATALI) 14<br />8. PATEN 14<br />9. BRAGA 14<br />10. SUSTA SPORTU, PERNO, MENOT 15<br />11. TAMPONLAR 15<br />12. CER TERTİBATI 16<br />13. KOŞUM TAKIMI 16<br />13.1 Yarı Otomatik Koşum Takımlarının Bağlanması 17<br />13.2 Yarı Otomatik Koşum Takımlarının Çözülmesi 17<br />13.3 Yarı Otomatik Koşum Takımının “Kavrama İmkansızdır” Pozisyonuna Getirilmesi 18<br />14. BOJİ 19<br />BÖLÜM III : VAGONLAR ÜZERİNDEKİ YAZI VE İŞARETLER 20<br />1. YÜK VAGONLARI ÜZERİNDEKİ YAZI VE İŞARETLERİN YERLERİ 20<br />2. YOLCU VAGONLARININ ÜZERİNDEKİ YAZI VE İŞARETLERİN YERLERİ 21<br />3. VAGONLAR ÜZERİNDEKİ YAZI VE İŞARETLERDEN BAZILARI 22<br />BÖLÜM IV : VAGONLARIN NUMARALANDIRILMASI 31<br />1. YÜK VAGONLARININ NUMARALANDIRILMASI VE ANLAMLARI 31<br />1.1 İşletme Numarası: 31<br />1.2 Kod Numarası: 31<br />1.3 Evsaf Numarası: 31<br />1.4 İmalat Sıra Numarası: 32<br />1.5 Kontrol Rakamı: 32<br />1.6 Yük Vagonlarına Ait Küçük Harfler Ve Açıklaması 33<br />2. YOLCU VAGONLARININ NUMARALANDIRILMASI VE ANLAMLARI 35<br />2.1 İşletme Numarası: 35<br />2.2 Kod Numarası: 35<br />2.3 Evsaf Numarası: 35<br />2.4 İmalat Sıra Numarası 36<br />2.5 Kontrol Rakamı 36<br />2.6 Vagon Numaralarının Başında Bulunan Harflerin Anlamları 36<br />BÖLÜM V : KONTEYNERLER ÜZERİNDE BULUNAN YAZI VE İŞARETLER 37<br />1. KONTEYNER 37<br />2. KONTEYNERİN YAPISI 37<br />3. DEMİRYOLLARINDA KULLANILAN KONTEYNERLER 38<br />4. KONTEYNERLER ÜZERİNDEKİ YAZILAR 38<br />BÖLÜM VI : YÜK VAGONLARI 40<br />1. NORMAL TİP KAPALI YÜK VAGONLARI 40<br />2. ÖZEL TİP KAPALI YÜK VAGONLARI 41<br />3. NORMAL TİP PLATFORM YÜK VAGONLARI 42<br />4. ÖZEL TİP BOJİLİ PLATFORM YÜK VAGONLARI 43<br />5. NORMAL TİP YÜKSEK KENARLI AÇIK YÜK VAGONLARI 44<br />6. ÖZEL TİP YÜKSEK KENARLI AÇIK YÜK VAGONLARI 45<br />7. SARNIÇLI YÜK VAGONLARI 46<br />8. TAHIL VAGONU 47<br />9. DÜŞÜK PLATFORMLU AĞIR YÜK VAGONLARI 48<br />10. BALAST VAGONU(F) 49<br />11. BORAKS VAGONU(U) 49<br />12. YÜK FURGONU(D) 49<br />13. SOFAJ(ISITMA) VAGONU 49<br />14. SOĞUK HAVA VAGONU(I) 50<br />15. TİCARİ YÜK VAGONLARI 50<br />TOPLAM 50<br />TOPLAM 51<br />16. İDARİ HİZMET VAGONLARI 51<br />17. DİĞER ŞAHISLARA AİT VAGONLAR 51<br />BÖLÜM VII : YOLCU VAGONLARI 52<br />1. PULMAN KOLTUKLU VAGON 52<br />2. KOMPARTMANLI VAGON 53<br />3. YATAKLI VAGON 54<br />4. KUŞETLİ VAGON 55<br />5. FURGON BÖLMELİ, PULMAN KOLTUKLU VAGON 56<br />6. YEMEKLİ VAGON 57<br />7. POSTA BÖLMELİ FURGON 58<br />8. BANLİYÖ VAGONU 59<br />9. TİCARİ YOLCU VAGONLARI 60<br />VAGON NUMARASI 60<br />BÖLÜM VIII : VAGONLARDA ARANAN ULUSLARARASI ŞARTLAR 62<br />1. GENEL ŞARTLAR 62<br />2. TEKERLEK TAKIMLARI 62<br />2.1 Yapım ve Bakım Özellikleri 62<br />2.2 Ek Talimatlar 64<br />3. DİNGİL YATAKLARI(KUTULARI) 65<br />3.1 Yapım ve Bakım Özellikleri 65<br />3.2 Ek Talimatlar 65<br />4. TAŞIMA SUSTALARI(SÜSPANSİYON YAYLARI) 65<br />4.1 Yapım ve Bakım Özellikleri 65<br />4.2 Ek Talimatlar 66<br />5. CER VE TAMPON DÜZENEKLERİ 66<br />5.1 Yapım ve Bakım Özellikleri 66<br />5.2 Ek Talimatlar 67<br />6. ŞASİ VE KASA 67<br />6.1 Yapım ve bakım Özellikleri 67<br />6.2 Ek Talimatlar 68<br />7. BOJİLER 68<br />7.1 Yapım ve Bakım Özellikleri 68<br />7.2 Ek Talimatlar 69<br />8. SARNIÇ VAGONU VE KONTEYNERLER 69<br />8.1 Yapım ve Bakım Özellikleri 69<br />8.2 Ek Talimatlar 70<br />9. BAKIM ONARIM SÜRELERİ 70<br />9.1 Ek Talimatlar 70<br /><br /><br /> <br />BÖLÜM I : VAGONLARIN GENEL TANITIMI VE ÇEŞİTLERİ<br />Buharlı lokomotifin 1825 yılında imal edilmesiyle birlikte çekilen vasıta olan vagon imalatı da başlamıştır. İlk yapılan vagonlar iki dingilli,dingil basıncı düşük ve genellikle ahşap ağırlıklıydı. İlk çelikten vagon, 1904 yılında imal edilmiştir. Çeken vasıta teknolojisinin ilerlemesiyle (Dizel Hidrolik, Dizel Elektrik, Elektrikli Lokomotifler) birlikte hız artmış, demiryolu hatları da iyileştirilmiştir. Buna paralel olarak vagonların dingil basınçları artmış, vagonların boyları uzamış ve daha modern teknolojik yapı ve özelliklerde vagon imalatları yapılmıştır.<br />TCDD de dünyadaki bu gelişmeleri yakından takip ederek, bünyesine uygun imalatlarını, bağlı ortaklıklarında(TÜLOMSAŞ, TÜVASAŞ, TÜDEMSAŞ) yaptırmaktadır.<br />Tanımı<br />Demiryollarında kullanılan yolcu ve yük taşıma araçlarına vagon denir. Vagonlar kendi başına hareket edemeyen, çeken bir araç tarafından hareket ettirilen vasıtalardır.<br />Vagonlar imalat ve hizmet bakımından ikiye ayrılırlar.<br />1. İMALAT BAKIMINDAN VAGON ÇEŞİTLERİ<br />1.1 Yolcu Vagonları<br />Yolcu vagonları, yolcuların rahat seyahat etmelerini temin maksadıyla, ısıtma, aydınlatma, rahat oturma ve yatma gibi tabii ve sıhhi her türlü ihtiyacı karşılayacak şekilde inşa edilmiş araçlardır. İlk imal edilen vagonlar seyahat kolaylığı ve ihtiyaçların karşılanması açısından iyi durumda değildiler. Zamanla, teknolojik gelişmelerle birlikte vagonların hareket aksamı boji gruplarında toplandı. Bu yolla, sarsıntılar en aza indirilmiştir. Vagonu boydan boya kateden koridorlar ve vagonlar arasında geçişi temin eden körük ve geçit köprüleri yapılmıştır. Havalandırma, ısıtma, aydınlatma sistemleri tamamen modern teknolojiye göre imal edilmeye başlanmıştır. <br />Bu amaca uygun olmak üzere seyahat esnasında insanların bir çok ihtiyacını karşılayacak aşağıdaki özellikler yolcu vagonlarında bulunmalıdır. <br />a- Konfor ve rahatlık ortamının(sarsıntısızlığın)sağlanmış olması,<br />b- Isıtma ve havalandırmanın sağlanmış olması,<br />c- Aydınlatmanın sağlanmış olması,<br />d- Yeme, içme ve yatma ihtiyaçlarını karşılayacak tesislerin olması,<br />e- Sıhhi ihtiyaçları giderecek tesislerin bulunmuş olması,<br />f- Sürat ve emniyetin sağlanmış olması.<br />1.2 Yolcu Vagon Çeşitleri<br />1. Kompartımanlı vagon (A, B, AB)<br />2. Kuşetli vagon (Ac, Bc)<br />3. Yataklı vagon(WLAB, WLBR, WLAlm-TVS 2000)<br />4. Pulman vagon (WSP, WSPDlm)<br />5. Yemekli Vagon(ARm, WR, WSPR)<br />6. Banliyö vagonu(A-Banliyö, Bm-Banliyö, AD-Banliyö, BDm-Banliyö)<br />7. Salon vagonu (Salon)<br />8. Yolcu furgonu (D<br />9. Posta vagonu (Post)<br />10. Özel Vagonlar(Sinema, sergi vs.)<br />1.3 Yolcu Vagonlarından Görüntüler<br /> <br /><br /> <br /><br /> <br />1. Kompartmanlı Vagonlar : Bu vagonlar her kompartımanda karşılıklı üçer kişi olmak üzere 6 kişi oturabilecek şekilde inşa edilmişlerdir.(2.mevki kompartımanlı vagonlarda 8 kişi oturabilir)<br />2. Kuşetli Yolcu Vagonları : Bu vagonlar da kompartımanlı vagonlar gibidir. Ancak, oturulan yerlere dizayn değişikliği ile her kompartımanda 4 veya 6 kişinin yatabilmesini mümkün kılan yatak düzeni oluşturulmuştur.<br />3. Yataklı Vagonlar : Gece boyu yolculuk yapıldığında yolcuların oturarak veya yatarak seyahat etmelerini sağlayacak şekilde kompartımanlı olarak yapılmışlardır. Her kompartıman 2 kişiliktir.<br />4. Pulman Vagonlar : Yolcu otobüslerine benzer şekilde koltuk düzenli yapılmışlardır. Ancak, koltuklar daha geniş, aralarındaki mesafe daha fazla ve dinlenmek veya uyumak için sırt bölümü geriye yatabilir, aynı zamanda kendi ekseni etrafında 180 derece dönebilecek şekilde yapılmışlardır. İkişerli iki sıra(2+2) veya iki ve tek sıra(2+1) yanyana olacak şekilde sıralanırlar.<br />5. Yemekli(Restoran) Vagonlar : Bu vagonlar, mutfak bölmeli olup, yolculara yemek ve içecek servisi yapılacak şekilde dizayn edilmişlerdir.<br />6. Banliyö Vagonları : Kısa mesafeli yolculuklarda kullanılan bu vagonlarda oturma yeri az, ayakta seyahat etme alanı fazladır. <br />7. Salon Vagonları : Özel dizayn edilmiş olup, salonu, banyosu, mutfağı, yatak kompartımanı, WC’si olan vagonlardır. <br />8. Yolcu Furgonları : Tren personelinin faydalandığı vagonlar olup, bagaj taşıma kapasitelidir.<br />9. Posta Vagonları : PTT hizmetlerinde kullanılan özel dizaynlı vagonlardır.<br />10. Özel Vagonlar : Özel amaçlara uygun olacak şekilde dizayn edilmiş vagonlardır. Sinema, sergi, disko vb. tipteki amaçlar için kullanılırlar.<br />1.4 Yolcu Vagonlarının Uluslararası Tip İşaretleri<br />Salon Salon vagonu<br />WL Yataklı vagon sunulan hizmet tipine bağlı olarak yanına A,B ve AB seri harfi bulunur. Özel kompartmanlı yataklı vagonlar için seri harflerin yanına ‘’S’’harfi ilave edilir.<br />WSP Pulman vagonu<br />WR Restoran vagon<br />SR,WR,AS Bar, dans vagonu<br />A 1.sınıf kompartımanlı (oturma yerli) vagon<br />B 2.sınıf kompartımanlı vagon<br />AB 1. ve 2. sınıf kompartımanlı vagon <br />D Bagaj furgonu<br />DD Otomobil taşımasına mahsus, 2 katlı açık furgon<br />Post Posta vagonu<br />1.5 Küçük Harflerin Anlamı<br />b, h Özürlü yolcuları taşımak için donatılmış vagon<br />c Kuşetli vagon (Ac, Bc, AcBc)<br />ee,v Merkezi güç kaynaklı vagon<br />f Makinist bölmesi bulunan vagon<br />m Boyu 24.5 m. den uzun<br />p,t Ortadan geçitli kompartmanlı vagon<br />s Bagaj furgonu ve bagaj kompartımanlı vagonlarda yan geçit (Ds)<br />1.6 Kodlar<br />51 Sabit ekartmanlı klimasız RIC vagonları<br />52 Ayarlanabilir ekartmanlı (1435-1524) klimasız RIC vagonları<br />61 Sabit ekartmanlı klimalı yolcu vagonları<br />62 Ayarlanabilen ekartmanlı (1435-1524 mm açıklığa sahip) klimalı yolcu vagonları<br />73 Sabit ekartmanlı klimalı ve basınç sızdırmaz RIC vagonları<br />1.7 Otomobil taşımaya mahsus vagonlar<br />Le İki dingilli ve iki katlı açık vagon<br />Leq Tren besleme kablosu ile donatılmış,iki dingilli ve iki katlı açık vagon<br />Laeq Tren besleme kablosu ile donatılmış,üç dingilli ve iki katlı açık vagon<br />1.8 Yük Vagonları ve Çeşitleri<br />Taşınacak yükün cinsi de düşünülerek, değişik tip ve özelliklerde inşa edilmiş vagonlardır. Yükün emniyetli bir şekilde taşınabilmesi için, dış hava şartlarından zarar görebilecek veya etkilenebilecek yükler için kapalı tip, dış hava şartlarından etkilenmeyecek biçimde taşınacak yükler için ise açık olmak üzere çok değişik tip ve özelliklerde vagon imalatı yapılmıştır. Yükün doldurulup boşaltılması kapasitesi gibi özellikler de düşünülerek iki dingilli, bojili ve çok dingilli olarak imal edilmiş çekilen vasıtalardır.<br />Yük vagonları dış hava şartları da düşünülerek kapalı ve açık olmak üzere 2 tipte yapılmışlardır. Aşağıda TCDD’de kullanılan kapalı ve açık tipteki yük vagonlarının tip işaretleri ile kullanım amaçları belirtilmiştir.<br />A. Kapalı Tip Yük Vagonları : Dış hava şartlarından zarar görebilecek tipteki eşya, meyve, sebze, canlı hayvan vb. ile sıvı ve gaz nakliyatı için imal edilmiş vagonlardır.<br />a. Yandan Sürme Kapılı Kapalı Vagonlar : Bunlar, şase üzerinde iki yan duvar, iki alın duvar ve üstü bir dam ile kapatılmış normal ve özel tip vagonlardır.<br /> G, Gb : Normal tip kapalı, 2 dingilli yük vagonu, Buzdolabı, Saman, Şeker, Tuğla, Un, Ot, Manyezit, Çimento, Gübre, Odun vb. taşımalarında kullanılır.<br /> Ga : Normal tip kapalı, bojili yük vagonu<br /> He : Özel tip kapalı, 2 dingilli, canlı hayvan taşımalarında kullanılır.<br /> Ha : Özel tip kapalı 4 dingilli yük vagonu<br />b. Damı açılabilen üsten doldurmalı vagonlar : Bu vagonlar üstten doldurmalı, alttan ise kontrollü boşaltmaya uygun olarak yapılmış özel tip vagonlardır.<br /> Ug : Özel tip, bojili, tahıl taşıma vagonu.<br />c. Soğuk sistemli vagonlar(frigorifik) : Dış hava sıcaklığından çok çabuk etkilenebilecek veya bozulabilecek eşyaların(sebze, meyve, ilaç , kesilmiş et vb.) naklinde kullanılırlar. Ülkemizde imal edilmemektedirler.<br /> I : Soğuk havalı vagonlar<br />d. Sarnıçlı Vagonlar : Silindirik prizma şeklinde bir sandığa sahip bu vagonlarda üstten doldurma ve alttan da kontrollü boşaltmaya uygun ve her türlü emniyetin alınmış olduğu vagonlardır. Su, petrol ürünleri ve sıvı yağ gibi likit maddelerin naklinde kullanılırlar.<br /> Z : Sarnıçlı, 2 dingilli vagon(akaryakıt taşımalarında kullanılır)<br /> Za : Sarnıçlı, bojili vagon<br />B. Açık Tip Yük Vagonları : Dış hava şartlarından zarar görmeyecek şekildeki kömür, cevher, tekerlekli araç, boru, ray ve benzeri eşyaların taşınması için imal edilmiş vagonlardır.<br />a. Yüksek Kenarlı Yük Vagonları : Kenar yüksekliği en az 1,5 metre olan, yan duvarlarında kapıları, alın duvarları açılabilen, alttan yanlara otomatik boşaltmaya uygun olacak şekilde imal edilmiş açık yük vagonlarıdır.<br /> E : Normal tip, yüksek kenarlı, açık, 2 dingilli vagon. Kömür, krom, alçıtaşı, pancar, hurda demir vb. gibi dökme eşya taşımalarında kullanılır.<br /> Ea : Normal tip, yüksek kenarlı, açık, bojili vagon<br /> Fal : Özel tip 4 dingilli, otomatik boşaltma tertibatlı vagon. Cevher, kömür, pancar, krom, boraks, kum vb. taşımalarında kullanılır.<br /> Fas : Özel tip, 4 dingilli, otomatik boşaltma tertibatlı vagon.<br /> Fad : Özel tip, 4 dingilli, otomatik boşaltma tertibatlı vagon.<br />b. Alçak Kenarlı veya Kenarsız Vagonlar : Bunlar platform tipi vagonlarıdır. Kenarsız veya kenar yüksekliği 0,5 metre olan, yan duvarları ve alın duvarları açılabilen, dikmeli veya dikmesiz olarak imal edilmiş vagonlardır.<br /> Kb, Kl : Normal tip, 2 dingilli, platform vagonu<br /> R, Rm : Normal tip, 4 dingilli platform vagonu<br /> Sg : Özel tip, 4 dingilli platform vagonu. Konteyner taşımalarında kullanılır.<br /> Sp : Özel tip 4 dingilli platform vagonu. Tank, demir vb. taşımalarında kullanılır.<br /> Sa : Özel tip, 6 dingilli, platform vagonu. Tank, demir vb. taşımalarında kullanılır.<br />c. Düşük platformlu ağır yük vagonları : Bunlar, ağırlığı ve hacmi çok fazla olan parçaların naklinde kullanılırlar. Gabari ölçülerine uyum sağlayabilmesi için şase ortası aşağı çekilmiştir. Tampon ve cer tertibatları bojiler üzerine monte edildiğinden bu vagonlara hiçbir şekilde hızlı tampon yapılmamalıdır.<br /> Uaai : Özel tip, çukur şaseli, bojili vagon. Trafo vb. taşımalarında kullanılır.<br />d. Otomobil taşımaya mahsus iki katlı vagonlar: Ülkemizde imal edilmeyen bu vagonlar, iki katlı ve iki vagon ortadan mafsallı olacak şekilde birleştirilmiş vagonlardır.<br />1.9 Yük Vagonlarının Uluslararası Tip İşaretleri<br />G Normal tip kapalı vagon<br />H Özel tip kapalı vagon<br />E Normal tip yüksek kenarlı açık vagon<br />F Özel tip yüksek kenarlı açık vagon<br />K Normal tip iki dingilli platform vagonu<br />L Özel tip bojisiz platform vagonu<br />O Normal tip yüksek kenarlı/<br />platform karışımı 2-3 dingilli vagon<br />R Normal tip bojili platform vagonu<br />S Özel tip bojili platform vagonu<br />T Damı açılabilen vagon<br />Z Sarnıçlı vagon<br />U Özel tip vagon<br />D Yük furgonu<br />NOT: TCDD’de I, T, O ve L tipinde vagon yoktur.<br />1.10 Yük Vagonlarından Görüntüler<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> <br />2. HİZMET BAKIMINDAN VAGON ÇEŞİTLERİ <br />2.1 Ticari Hizmet Vagonları<br />Demiryollarında yolcu ve yük taşımak amacıyla imal edilmiş vagonlardır. Yolcu ve yük vagonlarıyla yapılan taşıma hizmetlerine karşılık, belirli bir ücret talep edildiğinden bu vagonlara ticari hizmet vagonu denir.<br />2.2 İdari Hizmet Vagonları<br />Kullanıldığı yer Adedi<br />Yük furgonu 384<br />Sofaj vagonu 68<br />Çöp vagonu 296<br />İşçi vagonu 577<br />Liman vagonu 83<br />Tesisler vagonu 44<br />Balast vagonu 495<br />İş treni 458<br />Su sarnıcı 66<br />Demiryolu işletmesinin kendi taşımalarını ve hizmetlerini yerine getirmek amacıyla inşa ettiği ve kullandığı vagonlardır. Bu vagonlar kullanıldıkları hizmetler ve park yerlerine göre tahsis edilmişlerdir. Nereye ve hangi işletmeye ait ise ancak o işyerinin kullanması gerekir.339 nolu tamimde kullanım yerleri belirtilmiştir.<br />Salon, servis, iş treni, liman, yük-yolcu furgonu, ısıtma, akaryakıt sarnıcı, çöp, balast vagonu gibi çeşitleri vardır. <br />2.3 Diğer Şahıs Ve Kurumlara Ait Vagonlar<br />TCDD’ye ait olmayan, diğer özel veya tüzel şahıslara ait olan vagonlardır. 3.şahıslara ait vagonlar, muayene ve denemelerini takiben TCDD ile vagon sahipleri arasında imzalanan sözleşmelerin yürürlük tarihinden itibaren TCDD hatlarında işletmeye başlanır ve vagonlara TCDD’ce belirlenen numara ve işaretler konulur. <br />Tam vagon taşımasına açık her işyerinde yükleme yapılabilir. Bu vagonlar yurtdışına gönderildiği takdirde Uluslararası Demiryolu Taşımalarına ait hükümler uygulanır.<br />Bu vagonlar, “Diğer Şahıslara Ait Vagonların TCDD Hatlarında İşletilmesi Yönetmeliği” hükümlerine göre işletilirler.<br />Sahip kuruluş Vagon seri no Adedi<br />Şeker Fabrikaları 30 75 005 1 002/095 83<br />Petrol Ofisi 30 75 005 5 031/040 9<br />Milli Savunma Bakanlığı 33 75 790 0 001/100 100<br />Karayolları Genel Müdürlüğü 30 75 006 2 001/116<br />30 75 076 2 001/004<br />31 75 006 2 140/300<br />31 75 007 2 001/140 80<br />2<br />138<br />123<br />TKİ Garp Linyitleri 31 75 006 0 001/003<br />31 75 072 0 010/011 3<br />2<br />TKİ Seyitömer Linyitleri 31 75 006 0 004/006 3<br />TÜGSAŞ 31 75 076 1 028/029 2<br />Kütahya Gübre Sanayi 31 75 076 1 001/003 3<br />TÜPRAŞ 31 75 005 0 002/014 2<br />MKEK 21 75 071 4 001/013<br />31 75 006 4 001/042 13<br />25<br />TEKEL 31 75 077 3 001/005 5<br />Etibank 31 75 097 0 001/180 170<br />TMO 33 75 935 8 001/035 35<br /><br /> <br />BÖLÜM II : VAGONLARI OLUŞTURAN ANA PARÇALAR VE GÖREVLERİ<br />1. VAGON SANDIĞI<br />Taşınacak eşyanın dış hava şartlarından etkilenme durumu da düşünülerek, vagon sandıkları kapalı veya açık olacak şekilde imal edilmişlerdir. Kapalı vagon sandıklarının her tarafı kapalı olacak şekilde yapılmıştır. Dikdörtgen prizma biçiminde üzeri damla kapatılmış, silindirik prizma veya özel biçim verilerek biçimlendirilmiş olan kapalı tip vagonların doldurulması ve boşaltılması için uygun kapaklar ve vanalar yapılmıştır. Açık tip vagonlarda ise yan duvarlar üzerinde kapıları olan, duvarları sabit veya açılabilir, aynı şekilde boşaltmanın otomatik olmasını sağlayacak şekilde düzenlemeler yapılmıştır.<br />2. VAGON ŞASİSİ<br />Vagonun ana iskeletini oluşturan şasi sağlam yapıdaki putrellerden yapılmış olup, yükü üzerinde taşıyan elemandır. Vagon sandığı ile hareketli parçaları(tekerlek takımı, bojiler) bağlayıcı elemanlarla şasiye bağlanmıştır.<br />3. TEKERLEK TAKIMI<br />Vagon yükünü üzerlerinde taşıyarak vagon ve yükün ağırlığını raya verir ve ray üzerinde yuvarlanmak suretiyle vagonu istenilen yönde hareket ettiren elemanlardır. Vagonun tip ve kapasitesine 2,3,4 veya çok dingilli olarak sayıları arttırılır. Tekerlek takımları monoblok ve kasnaklı olmak üzere iki çeşittir.<br />1. Monoblok tekerlek takımı: (2 gövde ve 1 dingilden meydana gelmiştir.)<br />2. Kasnaklı tekerlek takımı: (2 gövde, 2 kasnak, 2 emniyet çemberi ve 1 dingilden meydana gelmiştir.<br /> <br />Tekerlek takımının rayla temas ederek yuvarlanmayı sağlayan kısmı, yuvarlanma yüzeyi olup, özel bir şekilde meyillendirilmiştir. Yuvarlanma yüzeyinin eğimli olması kurplarda iç ve dıştaki tekerlekler arasındaki uyumu sağlar. Tekerlek üzerinde raydan çıkmayı önleyen bir çıkıntı vardır. Buna boden denir. Bodenin işletmemizce belirlenmiş ölçüleri vardır. Şayet boden kalınlığı 22 mm’nin altına, yüksekliği de 36 mm’nin üzerine çıkarsa tekerlekler servise mani olur. Kasnaklı tekerleklerde laçkalık belirtileri olmamalıdır.<br /> <br />4. BUATAGRESLER(DİNGİL KUTUSU)<br /> <br />Dingil yataklarının yağlanması için gerekli olan dingil yağına depoluk yaparlar. Vagonun yükünü üzerlerinde taşırlar ve dingile intikal ettirirler. Turyonla yatak arasında sürtünmenin ve ısınmanın önlenmesi için buatagres içerisindeki yataklar yağla devamlı yağlanır, tekerleklerin kolayca dönmelerini temin ederler. Dingil yataklarının sıcaklığı elle kontrol edildiğinde eli yakmamalıdır.<br />5. YATAKLAR<br />Turyon üzerinde vagonun ağırlığını turyon boyunca taşıyan, aynı zamanda dingilin kolayca ve ısınmadan dönmesini sağlayan parçalardır. Demiryollarındaki tekerlek takımlarında iki tip yatak kullanılmıştır.<br />a- Kaymalı yataklar<br />b- Rulman yataklar<br />6. SUSTALAR<br />Raydan dik veya raya paralel gelen sarsıntıların söndürülmesi veya en düşük seviyeye indirilmesini sağlayan sustalama elemanlarıdır. Dingil ve boji tertibatında, cer tertibatlarında, tampon tertibatları gibi yerlerde kullanılırlar.<br />Çeşitleri;<br />a- Yaprak sustalar<br />b- Helezon sustalar<br />c- Bilezik veya elestomer sustalar<br />d- Konik sarma yaprak sustalar<br />e- Lastik sustalar<br /> <br />7. PLAKDÖGART (DİNGİL ÇATALI)<br />Şasi ile tekerlek takımının irtibatını temin ederler. Plakdögartlar şasiye kaynak veya perçinle bağlanmışlardır.<br />Görevi, buategresin hareketlerine (aşağı-yukarı, içe-dışa) kızaklık etmektir.<br />1- Plakdögart<br />2- Paten<br />3- Braga<br />8. PATEN<br />Plakdögarta perçin veya vida ile bağlanmıştır. Plakdögartın buategrese sürtünen iç kısımlarında olup aşınmalarını önler. Yumuşak malzemeden(pirinç, bronz, fiber, yumuşak demir, polyemit) yapılmıştır.<br />9. BRAGA <br />İki plakdögartı birbirine buategres altından irtibatlandırır. Ani kalkış ve duruşlar ile kurplara girişlerde meydana gelen kuvvetlerin plakdögartı açmasına engel olur. Braga olmazsa, plakdögart şasi bağlantı yerinden kırılır ve dray olur. Civata ve somunların tam olması gerekir.<br />10. SUSTA SPORTU, PERNO, MENOT<br />Susta sportları perçin veya kaynakla şasiye bağlı olup, hareketli parçaların şasiye bağlanmasını temin ederler. Susta gözü ile sportların gözlerine pernolar takılır ve pernolara menotlar ve ara parçalarla takılırlar.<br />1- Şase<br />2- Plakdögart<br />3- Braga<br />4- Buatagres<br />5- Çift Halka Menot<br />6- Susta Suportu<br />11. TAMPONLAR<br />Ray doğrultusundan gelen kuvvetleri söndürmek suretiyle en az şekilde vagona intikal ettiren elemanlardır. Karşılıklı çalışan tampon plakaları bombeli yapılarak, kurplarda meydana gelecek zorlamaların önlenmesini temin ederler. Tamponlar, şasi alım putreline emniyetli bir şekilde bağlanmış olmalıdırlar.<br />a- Bilezik sustalı kovanlı tampon<br />b- Helis yaylı ve friksiyon(sürtünme) amortisörlü tampon<br />c- Konik sarma sustalı kovanlı tampon<br />d- Lastik sustalı tampon<br />e- Hidrolik tampon<br /> <br /> <br /> Boş Vagonda Dolu Vagonda<br /> Azami Asgari Azami Asgari<br />Yolcu Vagonlarında 1065 mm 1040 mm - 980 mm.<br />Yük Vagonlarında 1065 mm 1025 mm - 940 mm.<br />Tampon yükseklikleri;<br /><br />12. CER TERTİBATI<br />Cer kancası, cer çubuğu ve cer sustasından meydana gelmiştir. Koşum takımı ile diğer vagonlara bağlanır. Cer sustası ani çekmelerde kancanın kırılmasını ve sarsıntısız bir kalkışı sağlar. Cer paketleri tampon traversinin iç kısmına monte edilir ve cer kanca mili cer paketinin içine geçer. Değişik tipte sustalar kullanılır.<br /> <br />13. KOŞUM TAKIMI<br /> <br /> <br />Cer vasıtalarının birbiriyle bağlantısını temin eden vagon parçalarıdır. Tam otomatik, yarı otomatik ve vidalı olmak üzere üç tipte imal edilmişlerdir. Vidalı koşum takımları koşum biyeli, koşum vidası,koşum emniyeti, koşum somunu ve koşum üzengisinden meydana gelmiş olup , cer kancalarına takılarak vagonların birbiri ile bağlanmasını sağlarlar. Bağlantı yapıldıktan sonra koşum vidası ile koşum takımı sıkılarak, tampon plakaları birbirine temas ettirilmelidir. Koşum takımı gevşek olursa ani çekmelerde kırılma ve kopmalara neden olur. Koşum takımı aşırı sıkılırsa, özellikle kurplarda tamponların zorlanmasına ve tampon sustalarının kırılmasına neden olur. Koşum takımları devamlı bakım olmalı, zaman zaman yağlanmalı ve kullanılmayan koşum takımı askısına takılmalıdır. Koşum takımlarının vidalı, yarı otomatik ve tam otomatik gibi çeşitleri vardır.<br />13.1 Yarı Otomatik Koşum Takımlarının Bağlanması<br /> <br />Bağlanacak vagonların veya lokomotifin koşum takımı kafaları kavrama için hazır pozisyonunda olmalıdır. Bu nedenle;<br />- Çözme kolu raya dik ve kavrama mekanizmasının pozisyonunu gösteren gösterge tertibatı uygun pozisyonda olmalıdır. <br />- Vagon düz yolda ise koşum takımı kafaları vagon ekseninde olmalıdır.<br />- Vagon kurpta ise koşum takımı kafalarının eksenleri kavrama pozisyonunda olmalıdır.<br />Kavrama için tamponlama hızı 2-7 km/h arasında olmalıdır. Çok nadirde olsa koşum takımlarının kavramaması ihtimaline karşı tamponlama yapılmadan önce vagonun kaçmasını önlemek için gerekli emniyet tedbirleri alınmalıdır.(El freninin sıkılması vs.)<br />13.2 Yarı Otomatik Koşum Takımlarının Çözülmesi<br />Yarı otomatik koşum takımlarının herhangi birine ait olan çözme kolu raya paralel olacak şekilde yukarı kaldırılır. Bu durumda kavrama mekanizmasının pozisyonunu gösteren gösterge tertibatı normal pozisyona gelir. Makinaya çek işareti verilir. Böylece birbiriyle bağlı olan iki yarı otomatik koşum takımlı vagon birbirinden ayrılmış olur. <br /> <br />NOT 1- Çözme kolu yukarı doğru hareket ettirilemiyorsa vagonlar gergin yani koşum takımı kafasında bulunan kavrama dilleri çekmeye karşı yüklü durumdadır. Bu nedenle manevra makinasını ileri-geri hareket ettirmek suretiyle kavrama dilleri üzerindeki yük kaldırılmalıdır.<br /> <br />NOT 2- Çözme kollarından biri yukarıya kaldırılıp raya paralel duruma geldiği yani kavrama mekanizmasının pozisyonunu gösteren gösterge normal pozisyona geldiği halde çekme sırasında kavrama dillerinin birbirine temas etmesi sonucu koşum takımı kafaları birbirinden ayrılmıyorsa bu durumda diğer çözme kolu da yukarı doğru kaldırılarak raya paralel konuma getirilmelidir.<br />13.3 Yarı Otomatik Koşum Takımının “Kavrama İmkansızdır” Pozisyonuna Getirilmesi<br />Yarı otomatik koşum takımının kavrama için hazır ve kavrama imkansızdır olmak üzere 2 pozisyonu vardır. Trenden çıkarılan bir vagon tekrar trene bağlanmayacaksa ve manevra sırasında istenmeden yapılan bir tamponla ma sonrasında vagonun trene bağlanması istenmiyorsa, bu durumda vagonun yarı otomatik koşum takımı kafası kavrama imkansızdır pozisyonuna getirilmelidir. Bu pozisyona getirmek için çözme kolu yukarı doğru kaldırılıp yatay(raya paralel) konuma, yani kavrama mekanizmasının pozisyonunu gösteren gösterge tertibatı normal pozisyona getirilir.<br />Yatay konuma getirilen çözme kolu koşum takımı kafasına doğru itilerek suport üzerinde bulunan yuvaya yerleştirilir. Bu durumda, koşum takımı kafası kavrama imkansızdır pozisyonundadır ve tamponlama yapılmış olsa dahi kavrama olmayacaktır.<br />Kavrama için hazır pozisyonuna getirmek için suport üzerindeki yuvaya yerleştirilmiş olan çözme kolu dışarı doğru çekilerek normal pozisyonuna yani düşey duruma getirilir.<br /> <br />14. BOJİ<br />Vagonlardaki dingil sayılarının arttırılması, aynı zamanda vagon boylarının uzatılmasını sağlayan küçük şaselerdir. Tekerlek takımlarının boji içinde ve gruplar halinde bir eksen etrafında dönmeleri sağlayan elemanlardır.<br /> <br /> <br />Bojilerin fonksiyonları şunlardır;<br />a- Vagon kapasitesini arttırmak,<br />b- Vagonun kurplara uyumunu sağlamak,<br />c- Raydan dik olarak ve ray doğrultusu ile yandan gelen sarsıntıları söndürmek en aza indirmek,<br />d- Şasi ve yükü taşımak,<br />e- Sürat ve emniyeti arttırmak<br /><br /> <br />BÖLÜM III : VAGONLAR ÜZERİNDEKİ YAZI VE İŞARETLER<br />1. YÜK VAGONLARI ÜZERİNDEKİ YAZI VE İŞARETLERİN YERLERİ<br /> <br />Şekil’de görülen vagon üzerindeki işaretlerin kısaca anlamları aşağıdaki gibidir;<br />1. Bu tabloda A, B ve C harfleri, sınıflandırılmış demiryolu hatlarını ifade eder. Bu harflerin altlarındaki sırada yer alan rakamlar o hatlarda(A, B ve C ile simgelenen hatlarda) taşınabilecek azami yükü ton cinsinden ifade eder. s ve ss harflerinin yer almadığı durumlarda, vagonun yapacağı azami hız 90 km/s.dir. s harfinin bulunduğu sıradaki rakamlar A, B ve C ile simgelenen hatlarda taşınabilecek azami yükü gösterir. Bu durumda vagonun yapacağı azami hız 100 km/s’dir. ss harfinin bulunduğu sıradaki rakamlar A, B ve C ile simgelenen hatlarda taşınabilecek azami yükü gösterir. Bu durumda vagonun yapacağı azami hız 120 km/s’dir. <br />2. Bu altıgen biçimli işaretin içindeki rakam, vagonun taban alanı ölçüsünü ifade eder.<br />3. Vagonun yükleme uzunluğunu gösterir.<br />4. Vagonun tamponlar arası uzunluğunu gösterir.<br />5. Bu dikdörtgen şeklindeki işaretin üst tarafında belirtilen ağırlık(kg) cinsinden vagonun darasını, alt taraftaki rakam(t) ton cinsinden el fren kuvvetini gösterir.<br />6. Vagonun feribotla taşınabileceği anlamına gelir.<br />7. Vagon uluslararası işletme numarası(vagon numarasının ilk 2 rakamı)<br />8. Vagona sahip veya vagonu tescil eden idarenin kod numarası<br />9. Vagonun numarası<br />10. Burada verilen harfler her vagonun inşa tarzına göre değişir ve vagonun tipini ifade eder.<br />11. Bu işaretler ve rumuzlar, vagonun uluslararası trafiğe çıkabileceğini gösterir.<br />12. Yük vagonunun en son revizyon tarihini gösterir.<br />13. Sarnıç vagonda hacim cinsinden kapasitesini gösterir.<br />14. Vagonun darasını gösterir.<br />2. YOLCU VAGONLARININ ÜZERİNDEKİ YAZI VE İŞARETLERİN YERLERİ<br /> <br />1. Yazılması zorunlu değil<br />2. Bu yazının, 1. ve 2. pencere arasında aynı hizaya konulması da kabul edilir. Birinci camın seviyesi diğer camların seviyesinden yüksek olduğu ve sözkonusu pencere ile giriş kapısı arasındaki yeri yetersiz olduğu takdirde, numara levha istikamet levhasının üstüne de yerleştirilebilir.<br />3. Her an görülmesini sağlamak için, el freninin yanına konulacak olan bu yazının yeri hafifçe değiştirilebilir.<br />4. Bu yer tavsiye edilir.<br />5. Boyutlar, minimum yükseklik 160 mm., minimum uzunluk 250 mm.<br />6. Aracın ödünç verilmesi halinde 2. yazı için yer ayırınız.<br />7. Ayrılmış<br />8. Bu yazının, aracın yüzünde bir başka yere konulması da kabul edilir.<br />9. Aracın yüzünde yer alan bu yazının, RIC çerçevesinin soluna da konulmasına da izin verilir. Yazılar ve işaretlerin, aracın her iki yüzüne, soldan sağa, aynı sıra içinde yazılması gerekir.<br /><br />İşaret Yazıların ve İşaretlerin Tanımı Uygun renk<br />1 Sahip şebekenin veya malzeme sahibinin rumuzu Sarı-beyaz<br />2 Tip açıklaması(yazılması zorunlu değil) Sarı –beyaz<br />3 Aracın numarası Sarı-beyaz<br />4 Dara, toplam ağırlık, oturma yeri sayısı, furgonlar ve posta vagonları için yük limiti Sarı-beyaz<br />5 RIC işareti ve enerji besleme özellikleri Sarı-beyaz<br />6 El freni ile elde edilen fren ağırlığını gösteren pintogram ve yazı Açık zemin üzeri koyu renk<br />7 Hoparlör tertibatı, kapıları elektropnömatik kapama tertibatı ve uzaktan kumandalı aydınlatma ile teçhiz edilmiş araçlar için işaret Sarı-beyaz<br />8 Son revizyon tarihi Sarı-beyaz<br />9 Tampon harici uzunluk, döndürme milleri arasındaki mesafe ve bojiler üzerinde dingilleri arasındaki açıklık Sarı-beyaz<br />10 Fren için yazı ve işaretler Sarı-beyaz-kırmızı<br />11 R freni ile teçhiz edilmiş araçlar için işaret Sarı-beyaz<br />12 Fren ile ilgili milli yazılar için yer(yazılması zorunlu değil) Sarı-beyaz-kırmızı<br />13 Aracın park yeri(yazılması zorunlu değil) Zıt renk<br />14 Etiket için hane Aracın boyası ile zıt bir renkteki çerçevesindeki hane<br />15 Kaldırılması için dayanma noktasının işaretlenmesi Sarı-beyaz<br />16 Aracın imal yılı(aracın imalatçısının levhasının üzerinde belirtilmeli) -<br />17 MC işareti(sadece OSJD’ye üye şebekeler) Sarı-beyaz<br />18 Basıncı sızdırmaz araçlar veya sızdırmaz WC’lerle teçhiz edilmiş basıncı sızdırmaz araçlar için işaret Sarı-beyaz<br />19 Dış istikamet levhası Beyaz zemin üzeri koyu renk<br />20 Dış numara levhası Beyaz zemin üzerine kırmızı renk<br />21 Yolcu malzemesi için sınıfın gösterilmesi Zıt renk<br />22 Enformasyon bandına yolcular için yazılabilen piktogramlar ve bilgiler Zıt renk<br />23 1.sınıf belirtme bandı Sarı tayfında<br />24 Sızdırmaz WC’lerin boşaltma hortumlarının işaretlenmesi Zıt renk<br />25 Sahibine ait araçlar için işaretler Sarı-beyaz<br />3. VAGONLAR ÜZERİNDEKİ YAZI VE İŞARETLERDEN BAZILARI<br /> <br />1. Vagon Darası<br /> <br />2. Vagon Darası ve El Fren Ağırlığı<br /> <br />3. Taban Alanı<br /> <br />4.Sarnıç Vagonun Hacmi<br /> <br />5.Yükleme Uzunluğu<br /> <br />6. Tamponlar Arası Mesafe<br /> <br /><br />7. Dingiller veya boji merkezleri arası<br /> <br />8. Kurp Yarıçapı<br /> <br />9. Bojili vagonlarda dirsek açısı<br /> <br />10. Bojili vagonlarda taşıma kapasitesi<br /> <br />11. Alınabilir Vagon Parçası<br /> <br />12. Eşek sırtından geçirilmesi yasak vagon<br /> <br />13. Eşek sırtından geçirilmesi özel dikkat isteyen vagon(Dingillerarası 14 m.den çok)<br /> <br />14.Uluslararası Standart vagon<br /> <br />15. Sahibine ait vagon<br /> <br />16. Geniş hatta çalışır<br /> <br /> <br />17. Platform vagonlarda çeşitli uç oturma uzunluğu için vagon ortasında münferit ağır basınç (yayılı ve mesnetli yükler için) <br /> <br /><br /><br />18. Yükleme Sınır Tablosu<br /> <br />19. Bozulabilir Madde(UIC işaretinin altına konmalı)<br /> <br />20. Konteyner Vagonlarında Boş Durumda Yükleme Düzlemi Yüksekliği<br /> <br />21.Revizyon Skalası(Yük)<br /> <br />22.Feribot Kancası(Feribotla Taşınabilir)<br /> <br />23.Kaldırma Noktası İşaretleri<br /> <br /> <br />24. Kompozit Sabolu<br /> <br />25. Disk frenli<br /> <br />26. RIV Şartlarına Uygun<br /> <br /><br />27. RIC Şartlarına Uygun<br /> <br /><br />28.Değişebilir Parça<br /> <br /><br /><br /><br /><br />29. RENFE Hatlarına Kabul edilen Vagonlar için Ek İşaret<br /> <br /> Sol Baklava: Vagonun tam hamuleli olması halinde en büyük hızı<br /> Sağ Baklava: Vagonun yarım hamuleli olması halinde en büyük hızı.<br /> TARA: Vagonun darası<br /> CARGA MAX: Yükleme sınırı<br /> FRENO AUT: Fren ağırlığı, sol taraftaki rakam boş durumdaki fren ağırlığını, sağ taraftaki rakam dolu durumdaki fren ağırlığını belirtir.<br /> FRENO MANO MAX: El freninin en büyük fren ağırlığı<br /><br />30. RIV şartlarına tamamen uymayan ve sadece belirli idarelerin hatlarında kabul edilen vagon<br /> <br /><br />31.Çalışma sırasında diğer vagonlardan çözülmemesi gereken vagon<br /> <br /><br />32. Değişik ekartmana ayarlanabilen tekerlek takımlı vagon(1435-1686 mm)<br /> <br />33.RID taşımalara uygun kıvılcım saçlı vagon<br /> <br />34.Çözme sırasında özel dikkat gösterilmesi<br /> <br />35.Basınçlı hava fren kol pozisyonları<br /> <br /><br />36. Basınçlı ava frenine sahip olmayan vagonlar için işaret<br /> <br /> <br /><br />37. Elektrik Sofaj Tertibatlı Vagonlar İçin İşaret<br /> <br />38. Azami Hız ve RIC’a uygun<br /> <br /><br />39. Batarya ve Tertibatla merkezi Elektrik Enerji ile Beslemeli<br /> <br /><br />40. Sofaj ana kablosu otomatik koruma röleli(yüksek gerilime karşı)<br /> <br /><br />41.Sofajı, sofaj ana kablosu ile beslenen ve bataryası dingil dinamosu ile şarj edilen vagon<br /> <br /><br />42. Dara, Toplam Ağırlık, Oturma Yer Sayısı, Yük Limiti<br /> <br /><br /><br /> <br />43. R Freni<br /> <br />44. Elektropnömatik Fren<br /> <br />45.Revizyon Skalası(Yolcu)<br /> <br /><br />46. Elektrikten Korun<br /> <br /><br />47. Yüksek Gerilim şalteri<br /> <br /> <br />48.Hoparlör Tesisatlı Vagonlar<br /> <br />49. 12 kablolu, uzaktan kumanda ile aydınlatma ve kapı kilitleme tertibatlı<br /> <br />50. 18 kablolu, kapı kilitleme, kapı kilidi açma ve aydınlatması uzaktan kumanda tertibatlı<br /> <br />51. Basıncı sızdırmaz<br /> <br />52. El freni<br /> <br /><br />53. Yolcu vagonlarının içine konulan piktogramlar<br /> <br /> <br /> <br /> <br /><br /><br /> <br />BÖLÜM IV : VAGONLARIN NUMARALANDIRILMASI<br />Vagonlar, kolayca ve doğru tanınmaları için gerekli yazı, işaret ve numaraları taşımalıdır. Vagon numarasından, o vagonun gerek işletme ve gerekse teknik özelliklerini anlamak mümkündür. Bu nedenle, vagon numaralarının doğru yazılması büyük önem arz etmektedir. Vagon numarası 12 rakamdan ibaret olup, beş bölümden oluşmaktadır;<br />1. YÜK VAGONLARININ NUMARALANDIRILMASI VE ANLAMLARI<br />12 34 567 8 9 10 11 12<br />İşletme numarası Sahip idarenin veya Vagonu tescil eden idarenin kod numarası Evsaf numarası İmalat sıra numarası Kontrol rakamı<br />1.1 İşletme Numarası:<br />Vagon numarasının 1.ve 2.rakamı işletme numarasını oluşturmaktadır.<br />İşletme numarasından,vagonun tipini(yük veya yolcu vagonu olup olmadığı), yük vagonu ise RIV şartlarına haiz olup olmadığını, yük vagonu ise 2 dingilli veya bojili olup olmadığını, vagonun demiryolu idaresine veya 3.şahsa ait olup olmadığı gibi temel özellikler anlaşılmaktadır.<br />İşletme numarasının(vagon numarasının) 1.rakamı 0, 1, 2, 3, 4, 8 ile başlıyorsa yük vagonu, 5, 6, 7 ile başlıyorsa yolcu vagonu, 0, 2, 4 ile başlıyorsa dingilli vagon, 1, 3, 8 ile başlıyorsa bojili vagon, 0, 1, 2, 3 ile başlıyorsa RIV şartlarına haiz vagon olduğu anlaşılır.<br />İşletme numarasının 2.rakamı, 0, 1, 2 ile başlıyorsa vagonun demiryolu idaresine ait, bunların dışındaki bir rakam ile başlıyorsa 3. şahsa ait olduğunu belirtir.<br />1.2 Kod Numarası:<br />Vagon numarasının 3. ve 4.rakamı kod numarasını oluşturmaktadır. Vagon demiryolu idaresine ait bir vagon ise hangi idareye ait olduğunu, 3.şahsa ait bir vagon ise hangi demiryolu idaresi tarafından tescil edildiğini ifade eder.<br />1.3 Evsaf Numarası:<br />Vagon numarasının 5, 6, 7 ve 8. rakamı evsaf numarasını oluşturmaktadır.<br />Vagon numarasının başındaki kategori ve indeks harfleri ile birlikte vagonun tipini ve işletme ile ilgili teknik özelliklerini belirtir.<br />Kategori harfi büyük harflerle yazılmakta olup vagon kategorisinin(açık, kapalı, platform sarnıç v.s.) ve vagon tipini (normal veya özel tip) belirtir.<br />İndeks harfleri küçük harflerle yazılmakta olup vagon tiplerine bağlı olarak değişik anlamlara gelmekte ve vagonun temel işletme özellikleri (kapasite, dikmeli, dikmesiz duvarları sürmeli, vs.) belirtmektedir. Vagonların tiplerine göre evsaf numaraları aşağıdaki tabloda verilmiştir. Vagonların tip işaretlerinin yanında bulunan küçük indeks harflerle ilgili tablo ise diğer tabloda verilmiştir.<br />Vagon Tipi Evsaf Numarası AÇIKLAMA<br />T Tavanı açılabilen vagon 000 0- 099 9<br />G Normal tip kapalı vagonlar 100 0- 199 9<br />H Özel tip kapalı vagonlar 200 0- 299 9<br />K Normal tip iki dingilli platform vagon 300 0- 349 9<br />R Normal tip bojili platform vagonlar 350 0- 369 9, 380 0-399 9<br />O Normal tip yüksek kenarlı açık/platform karışımı vagonlar 370 0- 379 9<br />L Özel tip iki dingilli platform vagonlar 400 0- 449 9<br />S Özel tip bojili platform vagonlar 450 0- 499 9<br />E Normal tip yüksek kenarlı açık vagonlar 500 0- 599 9<br />F Özel tip yüksek kenarlı açık vagonlar 600 0- 699 9<br />Z Sarnıçlı vagonlar 700 0- 799 9<br />I Soğuk havalı vagonlar 800 0- 899 9<br />U F,H,L,S, tipi özel vagonlar ile<br />Toz halindeki yükleri taşımaya mahsus<br />Z tipi sarnıçlı vagonların dışında kalan özel tip vagonlar 900 0- 939 9<br />960 0- 969 9<br />990 0- 999 9<br />D Servis vagonları ve furgonlar 940 0- 959 9, 970 0- 989 9<br />Tip harfinin yanındaki bazı küçük harflerin anlamları;<br />s= 100 Km/s sürate müsait olduğu<br />ss= 120 km/s sürate müsait olduğu<br />w= Basınçlı hava frenli olduğunu<br />z= El fren yeri kulübede <br />u= El fren yeri sahanlıkta<br />1.4 İmalat Sıra Numarası:<br />Vagon numarasının 9.10. ve 11 rakamı sıra numarasını oluşturmaktadır. Sıra numarası, vagonun imalat sıra numarasını yani o vagonun ait olduğu tipten kaçıncı vagon olduğunu gösterir.<br />1.5 Kontrol Rakamı:<br />Vagon numarasının 12.rakamı kontrol rakamdır. UIC 913 fişe uygun olarak belirlenir ve vagon numarasından bir çizgi ile ayrılarak vagon numarasının sonuna yazılır. Bu açıklamaların bir örnek üzerinde uygulanması aşağıda gösterilmiştir.<br />Gbs-w 21 75 150 0 125 3<br /> İşletme numarası Sahip veya tescil eden idare nosu Evsaf numarası İmalat sıra numarası Kontrol rakamı<br />G Normal Tipi Kapalı Vagon 2. İki dingilli, RIV şartlarına haiz yük vagonu olduğunu 75 TCDD kodu 150-0 Vagonun normal tip, kapalı vagon olduğunu 125 150-0 serisinden 125. vagon olduğunu 3. Kontrol rakamı<br />b Yükleme hacmi-70 m3 Yükleme boyu - 12 metre 1. Vagonun demiryolu idaresine ait olduğunu <br />s. 100 km/h hız yapabilir <br />w. Basınç hava fren tesisatlı <br /><br />1.6 Yük Vagonlarına Ait Küçük Harfler Ve Açıklaması<br />a G, H, I, Z, U, E, T : İkişer dingilli, iki bojili<br />S : Üçer dingilli, iki bojili<br />O, L : Üçer dingilli<br />aa G, E, F, H, U, Z, T : Altı veya çok dingilli<br />S : Sekiz veya çok dingilli<br />L : Dört veya çok dingilli<br />b T:İki dingilli en az 12m, en az 4 dingilli 18 m<br />G: İki dingilli>12m, >70m3, bojili> 18m.<br />H:İki dingilli 12-14 m, > 70 m3<br />S: Emniyet tertibatlı<br />L: Konteyner için özel bağlama tertibatı<br />I: İki dingilli, 22-27 m2<br />F: Hacim 45 m3den çok<br />K: Uzun dikmeli<br />R: Yükleme boyu en az 22 m.<br />bb H : İki dingilli:en az 14 m, bojili: en az22 m.<br />I : İki dingilli> 27 m2<br />c H: Alın duvarları kapılı<br />S, L : Döner köprülü<br />Z, U: Basınçlı boşaltma<br />I: Et kancalı<br />F:Yanlara(70cmyüksekten)kontrollu boşaltma<br />E: Zeminden boşaltmalı<br />T: Alın kapalı<br />cc H: Alın duvarları kapılı, oto taşır<br />F:Yanlara(alçaktan) kontrollu boşaltmalı<br />d U,T:Kenardan sırasıyla(yüksekten)kontrollü boşalt<br />H:Tabandan boşaltmalı<br />L, S: Tek katlı, vasıta taşır.<br />I: Balık taşır.<br />dd U, T:Sırasıyla(yanlardaki alçaktan) kontrollü boşalt<br />e T: kapı boyu>1.9 m.<br />H: İki tabanlı<br />L, S: Çok katlı, oto taşır<br />I: Elektrikli vantilatörlü<br />R: Yan duvar hareketli<br />Z: Isıtmalı<br />ee H:En az üç katlı<br />f I, T, H, F, Z, L, U, O: Feribot taşımasına uygun<br />g H, U, G, T: tahıl taşır<br />S : En çok 60’lık konteyner taşır<br />L, R, K: Konteyner taşır<br />I : Mekanik soğutuculu<br />Z : Basınçlı veya basınç altında sıvılaştırılmış gaz taşır<br />gg S : 60’dan büyük konteyner taşır<br />I : Sıvı gazla soğutmalı<br />h T, R, L, S: Saç rulo taşır(rulo deliğiyana doğru)<br />G, H: Sebze, meyve taşır<br />I : İzoleli (IR)<br />hh T, R, L, S: Saç rulo taşır(rulo deliği yukarı doğru)<br />ı T, H: Duvarlar açılabilir(T:Sürmeli duvar)<br />S, K, R, L: Sabit alın duvarlı,hareketli kapak<br />U:Havaleli yük taşır<br />I: Mekanik soğutmalı(enerji başka vagondan)<br />Z:Deposu metal değil<br />ii I:Teknik vagon eşliğinde<br />j Z, T, K, R, S, L: Amortisörlü<br />k H, U, T, G, E, F, Z: İki-üç dingilli<20 t.<br />Dört dingilli:<40 t. Altı ve çok dingilli:<50t.<br />O, K:Üç dingilli<20 t.<br />S : Dört dingilli<40t.,Altı ve çok dingilli<50 t.<br />L : 2-3 dingilli<20 t., dört dingilli<40 t.<br />I : İki dingilli<15 t., bojili<30 t.<br />R : 40 tondan az<br />kk F, H, T, Z, E, G, U: iki dingilli 20-25 t. Dört dingilli: 40-50 t,ve çok dingilli:50-60 t.<br />K, O: 20-25 t.<br />S: Dört dingilli 40-50 t, 6 ve çok dingilli:50-60 t.<br />R:Dört dingil:4*-50 t.<br />L:2-3 dingilli 20-25 t, 4 dingilli:40-50 t<br />l U,F,T:Aynı anda yanlardan(yüksekten)kontrolsuz boş<br />H: Seyyar bölmeli<br />L,S,K,O,R: Dikmesiz<br />İ:İzoleli, buzsuz<br />G: Sekizgen, az hava pencereli<br />E:Sabit kenarlı<br />ll T,U: yanlardan aynı anda(alçaktan) kontrolsüz boşalt<br />H: Seyyar bölmeleri kilitlenir.<br />F: Aynı anda yana(alçaktan)kontrolsüz boşaltma<br />m G,H,T: İki dingilli<9m, bojili:<15m<br />S: Dört dingilli:15-18 m., 6 ve çok dingilli:18-22m<br />R: 15-18 m.<br />L: İki dingilli 9-12 m, 3 ve çok dingilli: 18-22 m.<br />K,O: İki dingilli:9-12 m.<br />I: İki dingilli<9 m., Bojili:<39 m2<br />E: İki dingilli<7,7 m, Bojili< 12m<br />mm S: Dört dingilli< 15 m., 6 ve çok dingilli:<18m<br />R:<15m.<br />O,K: iki dingilli< 9m<br />L: iki dingilli<9m., 3 ve çok dingilli>18 m.<br />n E,G,T : İki dingilli>30 t,4 dingilli>60 t, altı ve çok dingilli>75 t<br />K:>30 t.<br />H:İki dingilli>28 t, 4 dingilli>60 t, 6 ve çok dingilli>75t<br />R:>60t<br />S:Dört dingilli>60 t, 6 ve çok dingilli>75 t<br />O:İki dingilli>30 t,3 dingilli>40 t<br />F,U,Z: iki dingilli>30t, 3 dingilli>40t, dört dingilli>60t, 6 ve çok dingilli>75t<br />L: İki dingilli>30t,3 dingilli>40t,4 dingil>60t<br />I: İki dingilli>25t,4 dingilli>40t<br />o U,T: Yolun ortasına(yüksekten) kontrolsüz boşaltma<br />H,G: İki dingilli>70 m3<12 m<br />S: ikişer dingilli, 3 bojili(mafsallı)<br />I: Buzluk hacmi< 3,5 m3<br />R: Yüksekliği 2 m.den az sabit alın duvarlı<br />F:Yol içine (yüksekten) kontrolsüz boşaltma<br />K: Sabit kenarlı<br />E: Sabit alınduvarlı<br />oo U,T: Yolun ortasına(aşağıdan) kontrolsüz boşaltma<br />R: Sabit alın duvarlı (yükseklik<2 m)<br />F: Yol içine(alçaktan) kontrolsüz boşaltma<br />p T:Yol içine (yüksekten) kontrollü boşaltma<br />K,L,S: Kenarsız<br />F,U: Yol içine (yüksekten) kontrollü boşaltma<br />I: Izgarasız<br />R: Sabit alın kenarlı<br />pp F,T: Yol içine (alçaktan) kontrollü boşaltma<br />U: Yol içine (aşağıdan) kontrollü boşaltma<br />K,R: Yan duvar hareketli<br />2. YOLCU VAGONLARININ NUMARALANDIRILMASI VE ANLAMLARI<br />1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12<br />İşletme numarası Sahip idarenin veya vagon Tescil eden idarenin kodu Evsaf numarası İmalat sıra numarası Kontrol rakamı<br />2.1 İşletme Numarası:<br />Vagon numarasının 1.ve 2.rakamı işletme numarasını oluşturmaktadır.<br />İşletme numarasından, vagonun tipi(yük veya yolcu vagonu olup olmadığı), vagonun RIC şartlarına haiz olup olmadığı anlaşılmaktadır.<br />İşletme numarasının 1.rakamı, 5,6,7 ile başlıyorsa o vagon yolcu vagonudur.<br />İşletme numarasının 2.rakamı, 0 ise, RIC şartlarına haiz değildir.<br />2.2 Kod Numarası:<br />Vagon numarasının 3 . ve 4 rakamı kod numarasını oluşturmaktadır.<br />Vagon demiryolu idaresine ait bir vagon ise hangi idareye ait olduğunu, 3.şahsa ait bir vagon ise hangi demiryolu idaresi tarafından tescil edildiğini ifade eder.<br />2.3 Evsaf Numarası:<br />Vagon numarasının 5, 6, 7, 8. rakamı evsaf numarasını oluşturmaktadır. Vagon numarasının başındaki büyük ve küçük harflerle birlikte vagonun tipini ve işletme ile ilgili teknik özelliklerini belirtir.<br />Evsaf numarasından, vagonun demiryolu idaresine veya 3. şahsa ait olup olmadığı, vagonun tipi(kompartmanlı, pulman, kuşetli, yataklı vs.), vagonun kapasitesi, vagonun hızı, ısıtma tertibatı(elektrik ısıtmalı veya buhar ısıtmalı) anlaşılmaktadır.<br />Evsaf numarasının;<br /> 1.rakamı(vagon numarasının 5.rakamı) 0 ise, 3.şahsa ait olduğunu, 1 ise birinci mevki kompartmanlı veya pulman vagon, 2 ise ikinci mevki kompartmanlı veya pulman vagon, 3 ise birinci ve ikinci mevki kompartmanlı veya pulman vagon, 4 ise birinci veya birinci ve ikinci mevki kuşetli vagon, 5 ise ikinci mevki kuşetli vagon, 7 ise bütün mevkiler için yataklı vagon, 8 veya 9 ise özel dizaynlı yolcu vagonları ve furgonlar(restoran veya furgon bölmeli vagonlar olduğunu belirtir.<br /> 2.rakamı(vagon numarasının 6.rakamı) 0 ise 10 kompartmanlı veya buna denk sayıda koltuk kapasiteli olduğunu, 1 ise 11 kompartmanlı veya buna denk sayıda koltuk kapasiteli, 2 ise 12 kompartmanlı veya buna denk sayıda koltuk kapasiteli, 8 ise 8 kompartmanlı veya buna denk sayıda koltuk kapasiteli, 9 ise 9 kompartmanlı veya buna denk sayıda koltuk kapasiteli olduğunu belirtir.<br /> 3.rakamı(vagon numarasının 7. rakamı) 0,1,2 ise vagonun 120 km/h hız yapabilir olduğunu, 3,4,5,6 ise vagon 140 km/h hız yapabilir olduğunu, 7,8 ise vagon 160 km/h hız yapabilir olduğunu, 9 ise vagon 160 km/h fazla yapabilir olduğunu belirtir.<br /> 4.rakamı(vagon numarasının 8. rakamı) 0 ise buharlı ısıtmalı olduğunu, 0’dan farklı ise elektrik ısıtmalı veya buhar+ elektrik ısıtmalı olduğunu belirtir.<br />2.4 İmalat Sıra Numarası<br />Vagon numarasının 9,10 ve 11. numaraları,o evsaftan fabrikadan kaçıncı vagon olarak imal edildiğini göstermektedir <br />2.5 Kontrol Rakamı<br />Vagon numarasının 12.rakamı kontrol rakamıdır. UIC 913 fişe uygun olarak belirlenir ve vagon numarasından bir çizgi ile ayrılarak vagon numarasının sonuna yazılır.<br />2.6 Vagon Numaralarının Başında Bulunan Harflerin Anlamları<br />Salon Salon vagonu<br />WL Yataklı vagon<br />WSP Pulman vagon<br />WR Yemekli vagon<br />A I. mevki kompartmanlı vagon<br />B II. mevki, kompartmanlı vagon<br />AB I/II. Mevki kompartmanlı vagon<br />D Bagaj furgonu<br />Post Posta vagonu<br />Büyük harfler vagonun tipini ve mevkiini(sınıfını) belirtir.<br />Küçük harfler vagonun bazı teknik özelliklerini ifade eder.<br />c: Vagonun kuşetli vagon olduğunu,<br />m: Boyunun 24.5 m.den fazla olduğunu ifade eder.<br />Bu açıklamalar bir örnek üzerinde aşağıda gösterilmiştir.<br />WLA-m 51 75 70-60 001 8<br /> İşletme no Sahip veya tescil eden idare no’su Evsaf no İmalat sıra no Kontrol rakamı<br />WLA<br />I.mevki yataklı 51.<br />İşletme no 75.<br />TCDD kod no 70-60.<br />Evsaf no 001.<br />70-60 serisi imalat sıra no 8.<br />Kontrol rakamı<br />M. <br />Boyu 24.5 m. den fazla, 5.<br />Yolcu vagonu 7.<br />Yataklı vagon, <br /> 1.<br />RIC şartlarına uygun, 0.<br />10 Kompartmanlı, <br /> 6.<br />140 km/h hız yapabildiğini, <br /> 0<br />Buhar ısıtmalı, <br /> <br /><br /><br /> <br />BÖLÜM V : KONTEYNERLER ÜZERİNDE BULUNAN YAZI VE İŞARETLER<br />1. KONTEYNER<br />Her türlü kara ve deniz ulaşım araçlarıyla taşınmaya uygun, Uluslararası standart ölçülere sahip, içine konan eşyayı her türlü dış etkenlerden koruyup hasara uğramasını ve kaybolmasını önleyen, yüklerin birimleşmesini sağlayan çok sağlam yapıda, pek çok kere kullanılabilen kaplara konteyner denir.<br />Konteynerler,<br /> Kullanma şekline göre karışık eşya, soğutmalı, kuru dökme yük, sıvı yük,<br /> Yapım malzemelerine göre alüminyum, paslanmaz çelik, fiberglas ve kontraplak,<br /> Uzunluklarına(20’, 30’, 35’, 40’ feet) ve yüksekliklerine(8’, 8’6’’, 9’6’’) göre çeşitleri vardır.<br />2. KONTEYNERİN YAPISI<br /> <br />3. DEMİRYOLLARINDA KULLANILAN KONTEYNERLER <br />RIV Talimatı, UIC tarafından tesbit edilmiş normlardaki hükümlere göre inşa edilmiş, demiryollarına ve üçüncü şahsa ait konteynerler için geçerlidir. Uluslararası trafiğe kabul edilen konteynerler, orta büyüklükte konteyner(orta konteyner) veya küçük konteynerlerdir.(büyük konteynerler bu bölüm için geçerli değildir). Bunlar aşağıda gösterilmiştir;<br />1- Adi konteynerler:<br />a. Orta konteynerler : 3 m3’ten fazla yükleme hacmi ve 6 metreden az uzunluğu bulunan konteynerlere orta konteyner denir. Konteynerler kapalı veya açık olarak yapılırlar.<br />b. Küçük konteynerler : Tekerlek tertibatı ve en az 1 m3, en çok 3 m3 yükleme hacmi bulunan konteynerlere küçük konteyner denir. Bunların kapalı bir inşa tipi vardır. Bunlar, ya tek parça duvarlı veya lata duvarlıdır.<br />2- Özel Konteynerler : Kapalı veya açık inşa şekilli, yahut sarnıçlı konteyner denilen konteynerler olabilirler. Sahip demiryolunun eşyanın cinsi veya özel inşaat tarzları dolayısıyla, gerekli görmesi halinde, 3 m3’e kadar yükleme hacmi olan özel konteynerler orta konteyner olarak kabul edilirler.<br />3- Konteynerli Vagonlara Ait Konteynerler( “pa-konteyner” ) : Bu konteynerler, sabit tekerleklerle donatılmıştır. Bunlar, kendilerini taşıyacak olan ve özel olarak teçhiz edilmiş bulunan vagonlarla bir bütün teşkil ederler.<br />4- Üniversal konteynerler : Özellikle her türlü taşıma araçları ile sevk edilmelerine uygun olarak inşa edilmiş bulunan ve ayrıca, uygun düşen her türlü yükleme teçhizatının kullanılabilmesi mümkün olan konteynerlerdir. Bunların demiryolları ile taşınmaları halinde herbir kullanma ve yapılışlarına göre, adi veya konteynerli vagonların konteyneri olarak(“pa konteyner”) işlem uygulanır.<br />4. KONTEYNERLER ÜZERİNDEKİ YAZILAR <br />Konteynerler aşağıda gösterilen yazıları taşımalıdırlar.<br /> <br />1- Orta konteynerlerin her iki yan taraf duvarları üzerinde, küçük konteynerlerin(konteyner okunun bulunduğu taraf) ve “pa konteynerlerin” alın taraf duvarları üzerinde sahip demiryolunun markası, sıra numarası ve tip işareti aşağıda olduğu gibi yazılmalıdır.<br />2- Kilogram cinsinden darası,<br />3- Kilogram cinsinden yükleme sınırı,<br />M ............kg .....kg<br />N ........... kg <br />P ............kg <br />M = Deniz aşırı trafik, N= Deniz aşırı ve “pa” trafiği olmayan, P= “pa” trafiği.<br />Yazı alanı içine, sağ tarafa dik olarak yazılmış olan değer, istisnai olarak kabul edilmiş yükleme sınırıdır.<br />4- M3 cinsinden yükleme hacmi<br />5- Yerinden alınabilir parçaların sayısı ve cinsi<br />6- Konteynerin Uluslararası trafikte mübadelesi için konulmuş şartlara uygun olduğunu belirten aşağıdaki resim1’deki işaret; Mevcut konteynerler uluslararası trafikte gümrük kilitleri altında taşımaya kabul edilmelerine ait yazılı şartların yerine getirildiğini ifade eden resim2’deki işareti taşıyabilirler. Bu şartları yerine getiren yeni inşa edilmiş konteynerler de bir gümrüğe kabul plakası taşırlar. Özel konteynerler RID talimatına uyduğu takdirde resim1 ve 2 deki işaretlerden sonra RID yazısı konulmalıdır.<br />Yukarıda gösterilen yazılardan başka, aşağıda belirtilen yazı ve işaretlerin de bulunması gerekir.<br />7- Konteynerli vagonların konteynerleri için sıra numarasının önüne işareti <br />8- Deniz aşırı yapılan taşımalara uygun olan konteynerlerde resim3’te gösterilen işaret, üniversal konteynerlerde ise resim4’te gösterilen işaret konulur. Bu işaretler, resim1 veya resim2 de görülen işaretlerden sonra konulacaktır.<br />9- Özel konteynerlerde tip işaretinin önüne “sp” işareti ve bu konteynerler belirli eşyanın taşınmasında kullanılacaksa bu eşyayı belirten işaretler konulur.<br />10- Frigorifik konteynerlerde tip işareti önünde “spr” (r=refrigerant), sıcaklığı koruyan konteynerlerde “spi” (i=isoterm) işareti, ayrıca bu işaretlerin önünde K sıcaklık geçirme değeri 0,35 değerini aşmadığı takdirde(dondurulmuş eşya taşınmasına uygun) birinci sınıf işareti olan 1 rakamı veya K sıcaklık geçirme değeri 0,35-0,6 arasında bulunuyorsa ikinci sınıf işareti olan 2 rakamı konulur.<br />11- Bütün yazılar konteynerin sahibi ülkenin lisanında veya lisanlarından latin harfleriyle açıkça yazılacaktır. Sarnıç konteynerlerindeki dara, yükleme sınırı yerinden alınabilir parçalar ve yükleme hacmi, yük vagonlarında olduğu gibi diğer şekillerde de gösterilebilir. Konteyner mülkiyet markası, sıra numarası ile darası, bir konteynerin katlanması veya sökülmesinden sonra bile görülebilir olarak kalması gerekir.<br />12- Konteynerler, yazıların bulunduğu dış taraflarda veya okun bulunduğu alın tarafında etiket takılmasına mahsus bir çengel veya bir tabelaya, imkan ölçüsünde tebeşirle yazılacak notlar için bir sahaya sahip olması gerekir.<br /><br /> <br />BÖLÜM VI : YÜK VAGONLARI<br />1. NORMAL TİP KAPALI YÜK VAGONLARI<br /> <br /> <br />Tipi Glm-w Gbs-wz Gbs-w Ga-w Gabs-w<br />Seri no 103 0 001/1437 150 0 001/100 150 0 101/510 190 0 002/112 1810 001/101<br /> 151 0 001/676 151 1 001/3510 <br />Yükleme kapasitesi ton 26 t 26 t 25,3 t 55 t 61,5 ton<br />Yükleme eni mm 2750 mm 2670 mm 2600 mm 2660 mm 2660<br />Yükleme boyu mm 8640 mm 12780 mm 12700 mm 15300 mm 16660<br />Taban alanı m2 23.8 m2 33 m2 33 m2 40.6 m2 52 m2<br />Yükleme hacmi m3 50.7 m3 82 m3 82 m3 89 m3 137 m3<br />Taban malzemesi Tahta Tahta Tahta Tahta Tahta<br />Kapı Ölçüleri mm 2000x1600 2150x2500 2150x2500 2150x2550 <br />Frenleme ağırlığı ton 11-21/22 t 14-21/23 t 14-21/23 t 28-58/41 t 32-72/58 t<br />El fren kuvveti ton 22 ton 32 ton 32 ton - <br />Yarı Otomatik koşum takım yeri - Var Var Var Var<br />Susta tipi Yaprak Yaprak Yaprak Helezon Helezon<br />Hava fren cinsi KE-G KE-GP KE-GP KE-GP Sab-Wabco<br />RIV’a uygunluk Uygun Uygun Uygun Uygun Uygun<br />Yükleme Tablosu (ton) s s s s s<br /> A 20 ton 20 ton 18 ton 17,5 ton 44 ton 44 ton A 35,5<br /> B1 21 ton 21 ton 22 ton 21,5 ton 51 ton 51 ton B 43,5<br /> B2 21 ton 21 ton 22 ton 21,5 ton 51 ton 51 ton <br /> C2 26 ton 21 ton 26 ton 25,5 ton 52 ton 51 ton C 51,5<br /> C4 26 ton 21 ton 26ton 25,5 ton 52 ton 51 ton D 61,5<br /><br />2. ÖZEL TİP KAPALI YÜK VAGONLARI <br /> <br />Tipi Hekm-w Habis-w Habis-w Habis-w<br />Seri no 206 1 001/033 275 2 001/390 285 2 001/002 285 1 003/200<br />Yükleme kapasitesi Ton 26 t 53 t 53 t 62 t<br />Yükleme eni mm 2700 mm 2590 mm 2590 mm 2918 mm<br />Yükleme boyu mm 8650 mm 19760 mm 19760 mm 20460 mm<br />Taban alanı m2 23.8 m2 50 m2 50 m2 52 m2<br />Yükleme hacmi m3 50.5 m3 137 m3 137 m3 137 m3<br />Taban malzemesi Tahta Tahta Tahta Tahta<br />Kapı Ölçüleri Mm - 2200x9670 2200x9670 2200x9670<br />Frenleme ağırlığı Ton 11-21/22 33-52/48 t 30-72/58 t 32-72/58 t<br />Boji Tipi Y25 Lsd1 Y25 Ls(s)d1 Y25 Ls(s)d1<br />El fren kuvveti Ton - <br />Yarı Otomatik koşum takım yeri - Var Var Var<br />Cer Susta tipi Lastik Bilezik Bilezik Bilezik<br />Triblivalf tipi KE-G KE-GP KE-GP SW-GP-A<br />Rıv’a uygunluk Aykırı Uygun Uygun Uygun<br />Yükleme Tablosu (ton) s s s ss<br /> A 19,5 37 37 34 34 34 34<br /> B1 20 45 45 42 42 42 42<br /> B2 20 45 45 <br /> C2 26 53 45 50 50 50 50<br /> C4 26 53 45 <br /> D 60 50 60 50<br /><br /> <br />3. NORMAL TİP PLATFORM YÜK VAGONLARI<br /> <br /> <br />Tipi Kbs-w Kls-w Rs-wu Remms-w<br />Seri no 330 0 001/2650 336 0 001/391 390 0 001/072 394 8 001/060<br />Yükleme kapasitesi Ton 27 ton 26 ton 55 ton 59 ton<br />Darası Kg. 13000 kg. 13000 kg. 25000 kg. 20200 kg.<br />Yükleme hacmi m3 15.5 m3 15 m3 - 16.56 m3<br />Yükleme alanı m2 34.6 m2 32.7 m2 51 m2 30.68 m2<br />Yükleme boyu mm 12500 mm 12000 mm 18500 mm 11800 mm<br />Yükleme eni mm 2770 mm 2770 mm 2770 mm 2600 mm<br />Dingillerarası mesafe mm 8000 mm. 8000 mm. 2000 mm. -<br />Platform yüksekliği 1260 mm 1300 mm 1294 mm 1260 mm<br />Dikme adedi 16 adet - 16 adet 12 adet<br />Boji eksenleri arası mm - - 13000 mm -<br />Boji tipi - - UIC -<br />Susta tipi Yaprak Yaprak Yaprak Yaprak<br />Menot tipi Çift halka Çaift halka - -<br />Taban malzemesi Tahta-saç Tahta Tahta -<br />Fren tipi KE-GP KE-GP KE-GP KE-GP<br />Frenleme ağırlığı Ton 14-21/23 13-22/23 26-43/44 24-48/44<br />Otom.koşum tk. Yeri Var Var Yok Var<br />Rıv’a uygunluk Uygun Uygun Uygun Uygun<br />Yükleme sınırları (ton) s s s s<br /> A 18,5 ton 19 ton 39 ton 43 ton<br /> B1 22,5 ton 23 ton 47 ton 44,5 ton<br /> B2 22,5 ton 23 ton 47 ton 51 ton<br /> C2 26,5 ton 26 ton 55 ton 59 ton<br /> C4 26,5 ton 26 ton 55 ton 59 ton<br />Şasi Taşıma sınırı m t m t m t m t<br /> a-a 2 16 ton 3 20 ton 3 34 ton 2 19 ton<br /> b-b 3 17 ton 5 22 ton 7 36 ton 4 22 ton<br /> c-c 5 19 ton 8 24 ton 10 38 ton 8 34 ton<br /> d-d 8 25 ton - - 13 44 ton 11 59 ton<br /> e-e 9 26 ton - - - - - -<br /> <br />4. ÖZEL TİP BOJİLİ PLATFORM YÜK VAGONLARI<br /> <br /> <br />Tipi Sgs Ss-w Saps-wu Sgss-w<br />Seri no 454 0 001/452 470 0 001/500 485 5 001/020 456 8 001/200<br />Yükleme kapasitesi Ton 55 58 80 67 <br />Darası Kg. 25000 kg 21500 kg 27100 kg 23000<br />Taban alanı m2 47,5 51 48,5 57<br />Yükleme boyu mm 18500 11300 12500 18 400<br />Yükleme eni mm 2640 3150 3150 3150<br />Platform yüksekliği mm 1240 1290 1310 1210<br />Dikme adedi adet 16 8 8 16<br />Dingillerarası mm 1800 1800 1500 1800<br />Boji eksenleri arası mm 15300 6300 7200 14600<br />Boji tipi Y25cs Y25cs Özel Y25 Ls(s)d1<br />Susta tipi Helezon Helezon Yaprak Helezon<br />Taban malzemesi Tahta+saç Tahta+saç Tahta+saç Tahta+saç<br />Fren tipi KE-GP KE-GP KE-GP SW-GP-A<br />Frenleme ağırlığı Ton 29-46/38 23-50/52 27-59/62 Max. 58<br />Otom.koşum tk. yeri Var Var Var Var<br />Rıv’a uygunluk Uygun Uygun Aykırı Uygun<br />Yükleme sınırları (ton) s s s s ss<br /> A 39 ton 41 ton 38,5 t 38,5 t A 41 41<br /> B1 47 ton 41 ton 41,5 t 41,5 t B 49 49<br /> B2 47 ton 50,5 ton 60,5 t 41,5 t C 57 57<br /> C2 55 ton 58 ton 60,5 t 41,5 t D 67 57<br /> C4 55 ton 58 ton 60,5 t 41,5 t <br />Şasi Taşıma sınırı m t m t m t m t<br /> a-a 2 32 ton 2 45 ton 3 43 ton 2 ton 26<br /> b-b 5 35 ton 4 56 ton 5 52 ton 5 ton 29<br /> c-c 9 36 ton 6,3 58 ton 7,2 68 ton 9 ton 35<br /> d-d 15 44 ton 11 58 ton - - 15 ton 49<br /> e-e 18 54 ton - - - - - -<br /> <br />5. NORMAL TİP YÜKSEK KENARLI AÇIK YÜK VAGONLARI<br /> <br /> <br />Tipi El-w Els Es Ea<br />Seri no 503 1 190/2222<br />510 6 002/400 513 3 001/500<br />513 3 500/600 552 0 002/799<br />552 1 002/902 590 0 001/470<br />Yükleme kapasitesi Ton 26 ton 26 ton 28,5 ton 50 ton<br />Darası Kg. 10700 kg 12200 kg 11600 kg 16870 kg<br />Yükleme hacmi m3 38 36 36 48<br />Taban alanı m2 24 24 24 32<br />Yükleme boyu mm 8640 mm 8700 mm 8700 mm 16500 mm<br />Yükleme eni mm 2800 mm 2810 mm 2750 mm 2760 mm<br />Dingillerarası mesafe mm 6000 mm 6000 mm 5400 mm 2000 mm<br />Boji eksenleri arası mm - - - 17100 mm<br />Boji tipi - - - UIC<br />Susta tipi Yaprak Yaprak Yaprak Yaprak<br />Alın duvar Açılabilir Açılabilir Açılabilir Açılabilir<br />Fren tipi KE-G KE-GP KE-GP KE-G<br />Frenleme ağırlığı Ton 11-21/22 13-21/22 13-21/21 25-42/43<br />Otom.koşum tk. Yeri Yok Var Var Var<br />Rıv’a uygunluk Aykırı Aykırı/Uygun Uygun Aykırı<br />Yükleme sınırları (ton) s s s s<br /> A 21 ton 21 ton 20 ton 21 ton 26,5 t 26,5 t<br /> B1 25 ton 25 ton 24 ton 25 ton 45,5 t 45,5 t<br /> B2 25 ton 25 ton 24 ton 25 ton 45,5 t 45,5 t<br /> C2 26 ton 25 ton 28 ton 28,5 ton 50 ton 45,5 t<br /> C4 26 ton 25 ton 28 ton 28,5 ton 50 ton 45,5 t<br /><br /> <br />6. ÖZEL TİP YÜKSEK KENARLI AÇIK YÜK VAGONLARI<br /> <br /> <br />Tipi Fas-wu Fal-wu Fals-wu Fad-wz<br />Seri no 637 7 001/330 655 0 001/4318 665 0 531/980 686 0 001/4013<br />Yükleme kapasitesi Ton 53,5 ton 55 ton 54 ton 55 ton<br />Yükleme eni mm 3100 mm 2850 mm 2940 mm 2850 mm<br />Yükleme boyu mm 10500 mm 10140 mm 10700 mm 10140 mm<br />Yükleme hacmi m3 55 55 55 55<br />Dingillerarası mesafe mm 1800 mm 2000 mm 1800 mm 1800 mm<br />Boji eksenleri arası mm 6300 mm 6300 mm 7100 mm 6300 mm<br />Boji tipi Y25 UIC Y25 Y25<br />Alın duvar Sabit Sabit Sabit Sabit<br />Fren tipi KE-G KE-G KE-G KE-G<br />Frenleme ağırlığı Ton 23-46/49 22-41/41 23-46/38 22-41/41<br />Otom.koşum tk. Yeri Var Var Var Var<br />Rıv’a uygunluk Uygun Aykırı Uygun Aykırı<br />Yükleme sınırları (ton) s s s s<br /> A 35,5 ton 34 ton 34 ton 36 ton 34 ton 34 ton<br /> B1 38 ton 37 ton 37 ton 36,5 ton 37 ton 37 ton<br /> B2 45,5 ton 47 ton 47 ton 45 ton 47 ton 47 ton<br /> C2 53,5 ton 54 ton 47 ton 53 ton 54 ton 47 ton<br /> C4 53,5 ton 55 ton 47 ton 53 ton 54 ton 47 ton<br /><br /> <br />7. SARNIÇLI YÜK VAGONLARI<br /> <br /> <br />Tipi Zas-wu Zae-wu Zas-wu Zae-wu Za-wu<br />Seri no 727 0 001/ 050 758 0 001/ 080 785 0 001/ 005 788 0 001/ 037 790 1 001/ 095<br />Yükleme kapasitesi Ton 55 ton 52 ton 55 ton 56,5 ton 57,5 ton<br />Darası Kg. 23000 kg 25000 kg 25000 kg 23500 kg 22500 kg<br />Yükleme hacmi m3 60 50 60 60 48<br />Tamponlarla boy Mm 12920 mm 12620 mm 12920 mm 12520 mm 12500 mm<br />Isıtma tertibatı Var Var Yok Yok Var<br />Dingillerarası mesafe mm 1800 mm 2000 mm 1800 mm 2000 mm 1800 mm<br />Boji eksenleri arası mm 7000 mm 7000 mm 7000 mm 6600 mm 6600 mm<br />Boji tipi Y25 cs UIC Y25cst UIC Y25cst<br />Susta tipi Bilezik Bilezik Bilezik Bilezik Bilezik<br />Hava fren tipi KE-GP KE-G KE-GP KE-GP Hik-GP<br />Frenleme ağırlığı Ton 26-41/41 26-43/43 26-42/42 26-43/43 23-42/42<br />El fren kuvveti 42 ton 43 ton 42 ton 34 ton 46 ton<br />Otom.koşum tk. Yeri Var Yok Var Yok Yok<br />Rıv’a uygunluk Uygun Aykırı Aykırı Aykırı Aykırı<br />Yükleme Tablosu (ton) s s s s s<br /> A 40,5 ton 35,5 35,5 39 39 36 36 37,5 37,5<br /> B1 41 ton 38,5 38,5 41,5 41,5 38 38 40 40<br /> B2 48,5 ton 47 47 49 49 48 48 47 47<br /> C2 55 ton 52 47 55 49 56,5 48 57,5 47<br /> C4 55 ton 52 47 55 49 56,5 48 57,5 47<br /><br /> <br />8. TAHIL VAGONU<br /> <br /> <br />Tipi Uadgs-wu<br />Seri no 932 9 001/ 300<br />Yükleme kapasitesi Ton 52 ton<br />Darası Kg. 27500 kg<br />Yükleme hacmi m3 73 <br />Yükleme boyu mm 12800 mm<br />Yükleme eni mm 2962 mm<br />Dingillerarası mesafe mm 1800 mm<br />Boji eksenleri arası mm 10200 mm<br />Boji tipi Y25cs<br />Tamponlarla boyu Mm 16240 mm<br />Cer Susta tipi Bilezik<br />Hava fren tipi KE-GP<br />Frenleme ağırlığı Ton 29-50/52<br />El fren kuvveti 42 ton<br />Otom.koşum tk. Yeri Var<br />Rıv’a uygunluk Uygun<br />Yükleme sınırları (ton) s<br /> A 36,5 ton 36,5 ton<br /> B1 44,5 ton 44,5 ton<br /> B2 44,5 ton 44,5 ton<br /> C2 52 ton 52 ton<br /> C4 52 ton 44,5 ton<br /><br /> <br />9. DÜŞÜK PLATFORMLU AĞIR YÜK VAGONLARI<br /> <br /> <br />Tipi Uaai-wu Uaai-wz Uaai-wz<br />Seri no 995 2 001 9956 001 999 8 001<br />Yükleme kapasitesi Ton 120 ton 180 ton 250 ton<br />Darası Kg. 35000 kg 103000 kg 160000 kg<br />Yükleme boyu mm 10100 mm 10100 mm 10000 mm<br />Yükleme eni mm 2100/3400 mm 2100/3400 mm 2100/3400 mm<br />Dingillerarası mesafe mm 1500 mm 1500 mm 1500 mm<br />Boji eksenleri arası mm 21700 mm 24700 mm 31152 mm<br />Boji tipi Özel Özel Özel<br />Platform yüksekliği 1200 mm 1200 mm 1200 mm<br />Cer Susta tipi Bilezik Bilezik Bilezik<br />Hava fren tipi KE-GP KE-GP KE-GP<br />Frenleme ağırlığı Ton 114 ton 151 ton 114-118/196<br />Otom.koşum tk. Yeri Var Var Var<br />Yükleme sınır tablosu (ton) A 80 ton 96 ton 224 ton<br /> B1 87 ton 104 ton 250 ton<br /> B2 120 ton 161 ton 250 ton<br /> C2 120 ton 161 ton 250 ton<br /> C4 120 ton 180 ton 250 ton<br /> m t <br /> a-a 2 120 114 m t m t <br /> b-b 4 120 120 2 140 145 3 180 185<br /> c-c 6 120 120 4 148 160 7 190 195<br /> d-d 8 120 120 6 155 180 9 205 225<br /> e-e 10 120 120 8 160 180 10 205 250<br /> <br /><br /> <br />10. BALAST VAGONU(F)<br />Tipi F <br />Yükleme Hacmi 16 m3 <br />Darası 12 ton <br />Taşıdığı Yük 25 ton <br />Dingil Yükü 20 ton <br />Azami Hız 120 km/h <br />Fren Tipi KE Oa-GP <br />Dingil Yatağı Rulmanlı <br />Tekerlek Çapı 1000 mm. <br />11. BORAKS VAGONU(U)<br />Tipi U <br />Yükleme Hacmi 55 m3 <br />Darası 24 ton <br />Taşıdığı Yük 56 ton <br />Dingil Yükü 20 ton <br />Azami Hız 100 km/h <br />Fren Tipi KE Oa-GP <br />Dingil Yatağı Rulmanlı <br />Tekerlek Çapı 920 mm. <br />12. YÜK FURGONU(D)<br />Tipi D <br />Yükleme Hacmi 23 m3 <br />Darası 14,3 ton <br />Taşıdığı Yük 10 ton <br />Yükleme Alanı 9,3 m2 <br />Dingil Yükü 20 ton <br />Azami Hız 120 km/h <br />Fren Tipi KE Oa-GP <br />Dingil Yatağı Rulmanlı <br />Tekerlek Çapı 1000 mm. <br />13. SOFAJ(ISITMA) VAGONU<br />Tipi - <br />Su ve yakıt ağırlığı 12 ton <br />Toplam Ağırlık 35 ton <br />Dingil Yükü 20 ton <br />Yakıt sarfiyatı 100 kg/h <br />Buhar üretim miktarı 900 kg/h <br />Azami Hız 120 km/h <br />Fren Tipi KE Oa-GP <br />Dingil Yatağı Rulmanlı <br />Tekerlek Çapı 1000 mm. <br /><br />14. SOĞUK HAVA VAGONU(I)<br />Tipi I <br />Yükleme hacmi 55 m3 <br />Yükleme Alanı 30 m2 <br />Darası 32,5 ton <br />Taşıdığı Yük 30 ton <br />Dingil yükü 20 ton <br />Azami Hız 100 km/h <br />Fren Tipi KE Oa-GP <br />Dingil Yatağı Rulmanlı <br />Tekerlek Çapı 1000 mm. <br />15. TİCARİ YÜK VAGONLARI<br />Tipi Eski seri numarası Yeni seri numarası Adet Kapasite Top. kapasite<br />KAPALI VAGON Glm 21751030001/503 41 75 103 0 001/503 303 26 7878<br /> Glm 20751030504/1283 41 75 103 0 504/1283 91 26 2366<br /> Glm 21 75 103 1 288/437 41 75 103 1 288/437 85 26 2210<br /> G 20751310001/101 41 75 131 0 001/101 2 27 52<br /> Gbs 21 75 150 0 001/510 426 26 11076<br /> Gbs 21 75 151 0 001/3501 3135 25.7. 79544,1<br /> Gabs 31751900002/112 9 59 498<br /> Hekm 21 75 206 1 001 /033 41 75 206 1 001/033 31 20 620<br /> Habis 31752752001/150 150 53 7950<br /> Uadgs 31 75 932 9 001/300 265 52 13780<br /> TOPLAM 4497 125974,1<br />PLATFORM VAGON Kl 20753020056/107 41 753020056/107 4 26 104<br /> Kbs 21 75 330 0 001/2650 2367 28 63510<br /> Kbs 21753330001/010 41 753330001/010 7 27 185<br /> KIs 21 75 336 0 003/300 277 26 7202<br /> Kl 21 75 336 0 301/391 41 75 336 0 301/391 71 26 1846<br /> Relmm 3075381 0032/110 81753810032/110 6 40 240<br /> Rlm 30 75 382 0 147/455 81 75 382 0 147/455 2 50 100<br /> Rmp 31 75 384 0 002 81 75 382 0 002 1 56 56<br /> Rs 31 75 390 0 003/071 35 55 1925<br /> Remms 31 75 394 8 001/060 60 59 3540<br /> Sgs 31 75 454 0 001/451 447 55 24585<br /> Ss 31 75 470 0 001/501 494 55 27170<br /> Saps 31 75 485 5 001/020 81 75 485 5 001/020 20 80 1600<br /> TOPLAM 3791 132063<br />AÇIK VAGON El 20755030253/1895 41 755030253/1895 53 26 1383<br /> El 21 755031 901/2217 41 755031 901/2217 96 26 2496<br /> El-w 21 755106003/400 41 755106003/400 149 26 3874<br /> Els 2075513 3001/004 41 75513 3001/004 4 28 112<br /> Els 2175513 3005/650 627 28 17556<br /> Es 21 75 552 0 002/1902 1465 28.5. 41752,5<br /> Eacl 31 75 590 0 001/471 81 75 590 0 001/471 362 50 18100<br /> Eaclo 30755900510/639 81 755900510/639 15 50 750<br /> Fals 31756377001/330 238 53.3. 12685,4<br /> Fal 31 756553190/4336 81 756553190/4336 991 55 54505<br /> Fals 31 75 665 0 331/2707 2345 54 126630<br /> Fd 30 75 676 0 059/594 81 75 676 0 059/594 21 50 1050<br /> Fal 31 75 677 0 004/052 81 75 677 0 004/052 23 55.5. 1276,5<br /> Fad 31 756860004/4012 81 75 686 0 004/4012 1497 55 82335<br /> TOPLAM 7886 364505,4<br />SARNIÇLI VAGON Z 21 75 702 0 004/073 41 75 702 0 004/073 13 20.6. 267,8<br /> Ze 20757020111/153 41 757020111/153 9 28 252<br /> Zae 30 75 722 0 001/084 81 75 722 0 001/084 28 49 1372<br /> Zas 31 75 727 0 001/050 45 55 2475<br /> Zae 31 757580002/104 81 757580002/104 76 50 3900<br /> Za 31 75 785 0 001/005 81 75 785 0 001/005 5 50 275<br /> Zae 31 75 788 0 001/037 81 75 788 0 001/037 33 56 1848<br /> Za 31 75 790 1 001/095 81 75 790 1 001/095 94 43 4042<br /> TOPLAM 303 14431,8<br />AĞIR VAGON Uaaikk 31 75 993 1 001/003 81 75 993 1 001/003 3 50 150<br /> Uaaikk 31 75 993 2 001/002 81 75 993 2 001/002 2 35 70<br /> Uaaikk 31 75 995 2 001 81 75 995 2 001 1 120 120<br /> Uaais 31 75 995 6 001 81 75 995 6 001 1 180 180<br /> Uaais 31 75 999 8 001 81 75 999 8 001 1 250 250<br /> TOPLAM 8 770<br />GENEL TOPLAM 16485 637744,3<br />16. İDARİ HİZMET VAGONLARI<br /><br /><br /> Mevcut<br /> <br /> Mevcut<br /> <br /><br /> Mevcut<br /><br />Yük Furgonu<br /> 280<br /> Liman Vagonu<br /> 83<br /> işçi Vagonu<br /> 541<br /><br />Şofaj Vagonu<br /> 59<br /> Tesisler Vagonu<br /> 41<br /> Su Sarnıcı<br /> 59<br /><br />Çöp Vagonu<br /> 291<br /> Balast Vagonu<br /> 488<br /> iş freni<br /> <br /> 408<br /><br /><br /> GENELTOPLAM<br /> 2250<br /><br />17. DİĞER ŞAHISLARA AİT VAGONLAR<br />Tipi<br /> Serî numarası<br /> Adet<br /> Kapasite<br /> Top.kapasite<br /> Ait olduğu kurum<br /><br />Z<br /> 21750714001/013<br /> 13<br /> 25<br /> 325<br /> M.K.E.<br /><br />Za<br /> 31 75 006 4 001/042<br /> 25<br /> 1128<br /> 45,12<br /> M.K.E.<br /><br />Ucs<br /> 23759119001/015<br /> 15<br /> 26<br /> 390<br /> Kurtalan Çimento<br /><br />Uagoos<br /> 33 75 935 8 001/035<br /> 33<br /> 58<br /> 1914<br /> Toprak Mahsûlleri Ofisi<br /><br />Uadgs<br /> 31 750970001/180<br /> 160<br /> 56<br /> 8960<br /> Etibank<br /><br />Za<br /> 30 75 005 1 002/095<br /> 82<br /> 45,71<br /> 3748<br /> Şeker<br /><br />Za<br /> 33757900001/100<br /> 99<br /> 43,00<br /> 4257<br /> M.S.B.<br /><br />Za<br /> 31 75 007 2 001/140<br /> 120<br /> 55,00<br /> 6600<br /> T.C.K<br /><br />Za<br /> 31 75 006 2 140/300<br /> 133<br /> 50<br /> 6650<br /> T.C.K<br /><br />Za<br /> 30750062047/115<br /> 3<br /> 58<br /> 174<br /> T.C.K<br /><br />Za<br /> 30 75 076 2 002<br /> 1<br /> 50<br /> 50<br /> T.C.K<br /><br />Za<br /> 31 75 005 0 014<br /> 1<br /> 50<br /> 50<br /> Tüpraş<br /><br />Za<br /> 31 75 007 0 002<br /> 1<br /> 56<br /> 56<br /> Tüpraş<br /><br />Za<br /> 31 75 076 1 001/003<br /> 3<br /> 52<br /> 156<br /> Kütahya Gübre<br /><br />Eacs<br /> 33 75 548 1 001 /015<br /> 15<br /> 57<br /> 855<br /> Kurtalan Çimento<br /><br />Eacs<br /> 33 75 595 0 001/022<br /> 22<br /> 60<br /> 1320<br /> Trans Mekik<br /><br />Fals<br /> 33756655001/022<br /> 22<br /> 56<br /> 1232<br /> Tepe Knauf<br /><br />Rgs<br /> 33 75 391 6 001/050<br /> 50<br /> 58,5<br /> 2925<br /> Ser-Gü<br /><br />Rgs<br /> 33 75 391 7 001/034<br /> 34<br /> 58,5<br /> 1989<br /> ABS Alçı<br /><br />Zagkks<br /> 33 75 791 2 001/009<br /> 9<br /> 46<br /> 414<br /> Güneş Petrol<br /><br />Zagkks<br /> 33 75 792 0 001<br /> 1<br /> 47<br /> 47<br /> Güneş Petrol<br /><br />Zaes<br /> 33 75 798 0 001<br /> 1<br /> 54,5<br /> 54,5<br /> BP<br /><br /><br /> TOPLAM<br /> 843<br /> <br /> 42211,62<br /> <br /><br /><br /> <br />BÖLÜM VII : YOLCU VAGONLARI<br />1. PULMAN KOLTUKLU VAGON<br /> <br /> <br /><br />Tipi WSP <br />Mevkii I <br />Oturma Yer Sayısı 64 <br />Koltuk Düzeni 2+2 <br />Darası 36 ton <br />Taşıdığı Yük 9.6 ton <br />Azami Hız 120 km/h <br />Isıtma Elektrikli <br />Aydınlatma Floresan <br />Fren Tipi KE-GP <br />Dingil Yatağı Rulmanlı <br />Tekerlek Çapı 1000 mm. <br /><br /> <br />2. KOMPARTMANLI VAGON<br /> <br /> <br /><br />Tipi A<br />Mevkii 1<br />Oturma Yer Sayısı 48<br />Koltuk Düzeni 8 kompartman<br />Darası 36 ton<br />Taşıdığı Yük 7.2 ton<br />Azami Hız 120 km/h<br />Isıtma Elektrik<br />Aydınlatma Floresan<br />Fren Tipi KE<br />Dingil Yatağı Rulmanlı<br />Tekerlek Çapı 1000 mm.<br /><br /> <br />3. YATAKLI VAGON<br /> <br /> <br /><br />Tipi WLAB <br />Mevkii 1-2 <br />Yatak Sayısı 36 <br />Darası 43 ton <br />Taşıdığı Yük 5.4 ton <br />Azami Hız 140 km/h <br />Isıtma Sıcak su <br />Aydınlatma Floresan <br />Fren Tipi KE 1a <br />Dingil Yatağı Rulmanlı <br />Tekerlek Çapı 940 mm. <br /><br /> <br />4. KUŞETLİ VAGON<br /> <br /> <br />Tipi Bc <br />Mevkii 2 <br />Oturma Yer Sayısı 60 <br />Darası 44 ton <br />Taşıdığı Yük 9.9 ton <br />Azami Hız 120 km/h <br />Isıtma Elektrikli <br />Aydınlatma Floresan <br />Fren Tipi KE 1a <br />Dingil Yatağı Rulmanlı <br />Tekerlek Çapı 940 mm. <br /><br /><br /> <br />5. FURGON BÖLMELİ, PULMAN KOLTUKLU VAGON<br /> <br /> <br />Tipi WSPD<br />Mevkii 1<br />Oturma Yer Sayısı 48<br />Darası 36 ton<br />Taşıdığı Yük 10 ton<br />Azami Hız 120 km/h<br />Isıtma Elektrikli<br />Aydınlatma Floresan<br />Fren Tipi KE 1a<br />Dingil Yatağı Rulmanlı<br />Tekerlek Çapı 1000 mm.<br /> <br />6. YEMEKLİ VAGON<br /><br /> <br /> <br /><br />Tipi WR <br />Oturma Yer Sayısı 52 <br />Darası 35,6 ton <br />Taşıdığı Yük 8,2 ton <br />Azami Hız 120 km/h <br />Isıtma Elektrikli <br />Aydınlatma Floresan <br />Fren Tipi KE Oa <br />Dingil Yatağı Rulmanlı <br />Tekerlek Çapı 1000 mm. <br /><br /> <br />7. POSTA BÖLMELİ FURGON<br /> <br /> <br />Tipi D Post <br />Oturma Yer Sayısı 8<br />Darası 34,2 ton<br />Taşıdığı Yük 10 ton<br />Azami Hız 120 km/h<br />Isıtma Elektrikli<br />Aydınlatma Floresan<br />Fren Tipi KE Oa<br />Dingil Yatağı Rulmanlı<br />Tekerlek Çapı 1000 mm.<br /><br /><br /> <br />8. BANLİYÖ VAGONU<br /> <br /> <br />Tipi A<br />Mevkii 1<br />Oturma Yer Sayısı 76<br />Darası 33,5 ton<br />Taşıdığı Yük 12 ton<br />Azami Hız 120 km/h<br />Isıtma Elektrikli<br />Aydınlatma Floresan<br />Fren Tipi KE Oa-GP<br />Dingil Yatağı Rulmanlı<br />Tekerlek Çapı 1000 mm.<br /> <br />9. TİCARİ YOLCU VAGONLARI<br />TİPİ VAGON NUMARASI ADET YER ADEDİ<br />WLAB 50 75 70-11 001/019 18 30<br />WLBR 50 75 85-21 001/010 10 12<br />VVLABm 51 75 72-11 001/008 8 36<br />WLABm 51 75 70-11 035/068 30 20<br />VVLABm 51 75 70-40 001/006 2 20<br />WLAlm TVS 2000 61 75 70-75 001/028 28 20<br />Aç 1309-1339 6 48<br />Acm 51 75 50-13 070/085 16 60<br />Acm 51 75 50-13 086/090 5 60<br />Bern 51 75 50-40 003/014 10 60<br />Acm 51 75 50-13 001/030 29 60<br />Acm 51 75 50-13 031/052 20 60<br />Bern 51 75 50-40 001/018, 018-1 3 60<br />Bern 51 75 50-40 019/027 9 60<br />Bern 51 75 50-40 015/017 3 60<br />WSP 50 75 20-11 001/026 25 68<br />WSPm 50 75 10-03 001/053 25 60<br />WSPm 51 75 12-11 001/012 12 76<br />WSPm 51 75 10-17 002/006 4 60<br />WSPDm-Pers. 50 75 81-13 010/014 5 64<br />WSPm 51 75 12-11 030/048 18 80<br />WSPm 51 75 12-10 001/028 23 80<br />WSPm 51 75 12-11 049/054 6 80<br />WSPm 51 75 10-17 008-0 1 60<br />WSPm 51 75 10-17 009/035 23 60<br />WSPm.Pers. 51 75 81-10 001/007 6 45<br />WSPm.Pers 51 75 18-17 001/005 5 48<br />WSPm 51 75 10-13 001/022 22 60<br />WSPm 51 75 22-13 001/010 7 80<br />WSPDm 51 75 81-13 001/003 2 45<br />WSPm 51 75 10-13 025/043 14 60<br />WSPm.Pers 51 75 81-13 005/008 4 48<br />WSPm 51 75 22-12001/015 15 80<br />WSPIm(TVS 2000) 61 75 10-73 001/028 28 60<br />WSPDlm(TVS2000) 61 75 87-73 001/009-14 14 51<br />WSPlm(TVS2000) 61 75 10-73 029/048-63 35 60<br />AB Komp. 51 75 38-40 001/006 5 58<br />A-Komp. 18-03 001/008 040/044 13 48<br />A-Komp. 51 75 18-20 001-2 1 48<br />A-Komp. 18-03 009/015 045/049 12 48<br />A-Kornp. 18-03 016/033 050/057 26 48<br />A-m Komp 51 75 11-03 001/08 019-3 9 <br />A-m Komp. 51 75 11-03 009/018 10 66<br />B-Komp. 3042 1 80<br />B-Komp. 3139-3242 3 80<br />B-Komp. 50 75 20-15 001/022 22 80<br />B-Komp. 50 75 29-11 001/008 7 72<br />BD-Komp. 50 75 82-20 004/013 3 56<br />B-Komp. 50 75 29-11 050/078 29 72<br />Bm-Komp 51 75 22-40 001/006 6 72<br />Bm-Komp. 51 75 22-40 011/028 18 72<br />Bm-Komp. 51 75 22-40 029/036 8 72<br />Bm-Komp. 51 75 22-40 037/041 5 72<br />Bm-Komp. 51 75 22-11 001/030 29 72<br />Bm-Komp. 51 75 22-11 031/040 9 72<br />Bm KomTVS2000 51 75 21-70 001/020 20 66<br />A-Banliyö 2571-2581 10 102<br />A-Banliyö 1891-1899 7 76<br />A-Banliyö 3151-3199 41 72<br />A-Banliyö 4161-4184 11/10 84/68<br />A-Banliyö 1811-1818 8 76<br />A-Banliyö 3440-3451 4 90<br />A-Banliyö 1819-1828 10 76<br />A-Banliyö 3452-3466 3 90<br />A-Banliyö 4100-4158 14 96<br />A-Banliyö 50 75 18-11 001/014 10/44 64/62<br />AD-Banliyö 50 75 81-11 001/007 7 50<br />Brn-Banliyö 50 75 28-1 1 001/034 30 68<br />Bm-Banliyö 50 75 28-11 035/055 20 68<br />BDrn-Banliyö 50 75 82-11 001/010 10 58<br />WSPR(1 8+24 Pul) 50 75 85-12 001/010 10 24<br />WR 50 75 88-11 040/052 13 52<br />WR 50 75 88-11 001/009 7 52<br />WR 50 75 88-11 010/016 7 52<br />VVSPRm 51 75 87-17 001-3 1 26<br />Arm 51 75 85-20 002/003 2 10<br />WRm 50 75 88-11 020/035 16 35<br />WRLm(TVS2000) 61 75 88-73 001/009-19 19 55<br />S 51 75 89-20 001/003 3 11<br />Cumhurbaşk. Vg. 51 75 89-30 001-4 1 <br />D+J 50 75 91-03 001/070 70 <br />Furgon 51 75 91-11 010/015 6 <br />Furgon 50 75 91-11 001/003 3 <br />Furgon 50 75 91-11 020/040 21 <br />Emniyet Furgonu 81364, 81365, 81366 3 <br />Kargo 50 75 88-11 002-7 <br />50 75 87-20 001-8<br />50 75 87-20 002-6 6 <br />PTT 50 75 00-10 002/005 3 <br />PTT 51 75 90-40 001/005 4 <br />PTT 7131, 7134, 7136, 7137 4 <br />Servis 61 <br /> <br /><br /> <br />BÖLÜM VIII : VAGONLARDA ARANAN ULUSLARARASI ŞARTLAR<br />1. GENEL ŞARTLAR<br />- Demiryolları Teknik Birliği(UT) talimatlarına, Uluslararası Demiryolları Birliği(UIC) talimatlarına ve araçların seyrinin gerekli olduğu hatların ait olduğu şebekelerin zorunlu kıldığı özel şartlara uygun vagonlar üzerinde RIV ve RIC işaretleri bulunmalıdır.<br />- RIV ve RIC işareti taşıyan vagonların mübadeleye kabul edilmesi için, ‘Ek talimatlar’ saklı kalmak kaydıyla ‘Yapım Özellikleri ve Bakım durumu’ hakkındaki talimatlara da uygun olmalıdır.<br />- Vagonların en kesit ölçüleri Uluslararası Gabariye uygun olmalıdır.<br />- Araçların her iki yanında,kolayca görülebilecek şekilde Sahip Şebekenin lisanında latin harflerle uygun yazı ve işaretler bulunmalıdır.<br />- Vagonların üzerinde 12 rakamlı numarası bulunmalıdır.<br />- Vagonların arasında manevracılar için uygun boşluk bulunmalıdır.<br />- Özel vagonlar üzerinde ,vagon numarası ile uygun yazı ve işaretler bulunmalıdır. <br />2. TEKERLEK TAKIMLARI<br />2.1 Yapım ve Bakım Özellikleri<br />1. Tekerlekler hadde veya dökme çelikten bir gövde ve buna geçirilmiş çelik bandajdan teşekkül etmiş olmalı veyahut hadde veya dökme çelikten tek bir parçadan ibaret olmalıdır. <br />2. Bandajlar tekerlek gövdelerinin tüm çevresine sabit bir şekilde tespit ettirilmiş ve bir bandaj çemberi ile raptedilmiş olmalıdır. <br />3. Rayların seviyesi hizasından ölçülmek suretiyle, boş yada yüklü vagonlarda tekerlekler arasındaki mesafe ve tekerlek bodenlerinin kalınlığı ,aşağıda belirtilen kurallara uygun olmalıdır.<br />a) Tekerlek bodenlerinin dış kısımları arasındaki mesafe yuvarlanma dairesinin 10 mm. üst kısmından ölçülmek suretiyle;<br />Azami : 1426 mm.,<br />Asgari . 1410 mm., ( Çapı en az 840 mm. olan tekerleklerde)<br />1415 mm., (Çapı 840 mm.’ den az olan tekerleklerde)<br />b) Bandajların ya da bunların yerine geçek kısımların iç düzlemleri arasındaki mesafe;<br />Azami : 1363 mm.,<br />Asgari : 1357 mm., ( Çapı en az 840 mm olan tekerleklerde)<br />1359 mm., ( Çapı 840 mm.’ den az olan tekerleklerde) <br />c) Tekerlek bodenlerinin ölçüleri yuvarlanma dairesinin 10 mm üst kısmından ölçülmek suretiyle;<br /> Kalınlığı : Asgari 22 mm ( Çapı en az 840 mm olan tekerleklerde)<br />(27.5 mm Çapı 840 mm.’ den az ,630 mm.’ den fazla)<br /> Yüksekliği:Azami : 36 mm<br />- Ölçekle ölçülen tekerlek bodeninde qR değeri daima 6.5 mm.’den fazla ve boden dış profili üzerinde 2 mm.’ den fazla herhangi bir döküm çapağı ve sivri köşe bulunmamalıdır.<br />4. Tekerlek yuvarlanma dairesi çapı aşağıda belirtilen ölçülerin altında olmamalıdır.<br /> Ocak 1955 tarihinden sonra imal edilen ;<br /> 900-1000 mm nominal bir çap için 840 mm(Yolcu vagonlarında nominal çap 840 mm’nin altında olmamalıdır.)<br /> 840 mm nominal çap için 760 mm,<br /> 760 mm nominal çap için 680 mm,<br /> 680 mm nominal çap için 630 mm.<br />5. Tekerleklere geçirilmiş olan bandajın kalınlığı,bandajın iç yüzeyinden 70 mm mesafedeki dik bir düzlem ile tekerleğin yuvarlanma bandının kesiştiği yuvarlanma dairesi düzlemi içinde ölçülmek suretiyle asgari ;<br />- Yolcu vagonlarında ve SS işareti taşıyan yük vagonlarında 35 mm<br />- S işareti taşıyan yük vagonlarında 30 mm<br />- Diğer yük vagonlarında 25 mm<br />- Tekerleklerin dış yüzeylerinden bakıldığında, gövde üzerinde yıpranma limitini gösteren yuvarlak bir çizgi bulunmalıdır.<br />6. Bir tekerleğin yuvarlanma yüzeyinde yer yer eziklik ve aşağıdaki kusurlar olmamalıdır;<br /> 60 mm’den fazla uzunlukta apletilik olmamalıdır.<br /> 60 mm’den fazla uzunlukta ya da 1 mm’den fazla kalınlıkta metal yığıntılar bulunmamalıdır.<br /> Yuvarlanma yüzeyindeki kusurlar (çatlama, çukurluk, pullanma) 60 mm’den fazla uzunlukta olmamalıdır.<br />7. Bir bandaj kırılmamalı ya da üzerinde enine ve boyuna çatlak bulunmamalıdır.<br />8. Bandaj geçirilmiş bir tekerlekte, bandaj laçkalaşmamalıdır. En azından aşağıdaki durumlardan birini arz ettiği taktirde bandaj laçkalaşmış sayılır<br /> Yuvarlanma dairesi düzleminde, jant üzerinde dönmek suretiyle bandajın kayması.<br /> Çekiçle vurulduğu zaman temiz ses vermiyorsa,<br /> Tespit çemberinin laçkalaşması,<br /> Bandaj ile jant arasında,çevrenin üçte birinden fazla bir kısım üzerinde pas bulunması,<br /> Bandaj yana kayma izleri taşımamalıdır.<br /> Tespit çemberinde çatlaklık olmamalıdır. Bu tespit çemberi bir kama vasıtasıyla takviye edilmiş olduğu taktirde,bu kama noksan olmamalıdır.<br />9. Tekerlek göbeği çatlak olmamalıdır.<br />10. Bir monoblok tekerlekte hiçbir çatlak ve kaynakla tamir edilmiş kusur olmamalıdır.<br />11. Bir dingil üzerinde ;<br /> Herhangi bir çatlak ve kaynakla tamir edilmiş bir kusur bulunmamalıdır.<br /> Çarpıklık olmamalıdır. (Dray etmiş dingiller dray muayenesine tabi tutulmalıdır)<br /> Keskin köşeler oluşturan, sürtünmeyle aşınmış(1 mm’den fazla) kısımlar olmamalıdır.<br /> Fren çubukları ve diğer parçalar dingillere sürtünmemelidir.<br />2.2 Ek Talimatlar<br />1. Aşağıda belirtilen kusurları ihtiva eden araçlar kabul edilmelidir.<br />a. Tekerlek yuvarlanma yüzeyinde hafif pullanmalar,<br />b. Dökme çelikten tekerlek gövdelerindeki, dökümden ileri gelen önemsiz kusurlar.<br />c. Fren çubuklarının veya diğer parçaların dingillere sürtünmesi; bu parçaların, sürtünmeyi ortadan kaldıracak şekilde kaldırılabilir veya askıda tutulabilir durumda olması kaydıyla ve dingil üzerinde önemsiz sürtünme izleri arz ettiği zaman araca Model M etiketi takılmalıdır.<br />2. Bir boden üzerindeki keskin köşeler torna etmek, taşa tutmak, eğelemek suretiyle giderilebilir. Yuvarlanma yüzeyleri üzerindeki bozukluklar sahip şebekenin bandaj kesitine uygun şekilde torna edilmek veya taşa tutulmak suretiyle giderilebilir. Bu durumda araçlara Model M etiketi takılmalıdır.<br />3. Bir tekerleğin yuvarlanma yüzeyi üzerinde metal fazlalıkları bulunması halinde, basınçlı hava frenini ayırmak ve araca üzerinde “Yuvarlanma yüzeyinde metal fazlalık var” notu bulunan Model R1 ve M etiketleri takmak gerekir.<br />4. Bir araçta dönmek suretiyle yerinden oynamış olup yana kayma belirtisi göstermeyen bir bandaj bulunduğu takdirde basınçlı hava frenini iptal etmek ve araca “Bandaj dönmek suretiyle yerinden oynamıştır” notu bulunan Model R1 ve M etiketleri takılmalıdır.<br />5. Dray etmiş araçlar, dray sonucunda hasar görmemiş olsalar dahi sefere çıkmaya elverişli olup olmadıklarını tespit etmek için bir muayeneye tabi tutulmalıdır. Muayene sonucunda dingillerin değiştirilip değiştirilmeyeceğinin gerekli olup olmadığının tespit etmek için aracı kullanan şebekenin iç talimatına göre tornada kontrolden geçirilmesi gerekir. Her durumda araca Model M etiketi takılmalıdır.<br />6. Tekerlek takımlarının torna üzerinde puntalar arasına koyulması bakımından kullanan şebeke merkezleme delikleri olduğu takdirde yalnızca yatak takımlarını sökmeye yetkilidir. Yataklar üzerinde yapılacak diğer tüm işlemler, tekerlek takımlarının komple olarak iade edilmesi gereken mercii olan sahip şebekeye aittir.<br />3. DİNGİL YATAKLARI(Kutuları)<br />3.1 Yapım ve Bakım Özellikleri<br />1. Vagonlar rulmanlı dingil yatakları ile teçhiz edilmelidir.<br />2. Bir rulmanlı yatak, içinde yağ tutulamayacak veya içine toz ve su girebilecek şekilde hasar görmemiş olmalıdır.<br />3. Bir dingil yatağının kulakları (kolları) yatağın tüm duruş şekillerinde dingil çatalı (plakdögart) glisiyerlerini veya bojileri karşılayan kısımları kavramalıdır.<br />4. Bir dingil yatağı elin tersiyle dokunulamayacak derecede ısınmamalıdır.<br />3.2 Ek Talimatlar<br />Dingil yatakları, sadece sahip şebeke tarafından yağlanmalı ve tamir edilmelidir. Hasar olması halinde, her zaman için yedek bir dingil takılması gerekir.<br />4. TAŞIMA SUSTALARI(Süspansiyon Yayları)<br />4.1 Yapım ve Bakım Özellikleri<br />1. Bir taşıma sustasının yaprakları susta kasasına göre uzunluğu yönünde 10 mm. den fazla kaymış olmamalıdır.<br />2. Bir taşıma sustasının ana yaprağı kırık olmamalıdır. Başka bir yaprakta bulunan kırıkta, kırığın bulunduğu yer sustanın ortasından yaprak uzunluğunun en az ¼’ü ölçüsündeki bir uzaklıkta olması gerekir. Kırık yaprağın herhangi bir kısmı noksan olmamalıdır. Parabolik taşıma sustasının hiçbir yaprağı kırık olmamalıdır.<br />3. Ana yay tertibatına ait hiçbir spiral yada helisel yay kırık olmamalıdır. Ana yay tertibatında belirgin bir düzensizlik doğurduğu takdirde, amortisör vazifesi gören hiçbir yardımcı spiral yada helisel yay kırık olmamalıdır.<br />4. Yayların yerlerine tespit edilmesi için gerekli hiçbir parça noksan yada kırık olmamalıdır. Hiçbir susta kasası gevşemiş olmamalıdır.<br />5. Vagonlar yaprak taşıma sustası ile donanmış oldukları takdirde, taşıma sustası ile bununla temas edebilecek şasesi, kasası veya boji şasesi arasındaki mesafe: <br />- Standart vagonlarda, çift halka veya uzun halka menotlu yay tertibatı ile donatılmış diğer vagonlarda en az 15 mm. <br />- Eski yapı diğer vagonlarda, en az 10 mm. olmalıdır.<br />6. Susta kasası yada diğer yay tertibatı ile vagon veya boji şasesi arasında, tekerlekler ile kasa veya şase arasında bir temas olduğunu gösteren sürtünme izleri olmamalıdır.<br />4.2 Ek Talimatlar<br />1. Boş olarak sahip şebekeye gidecek olan bir vagonda bir taşıma sustası ana yaprağının elektrik kaynağı ile kaynaklanması kaydıyla, bir çelik levha kullanılmak suretiyle geçici olarak tamir edilmesine izin verilir. Bu levha susta yaprağına uzunluk doğrultusunda kaynaklanabilir. Bu durumdaki vagonlara, Model K etiketi takılmalıdır.<br />2. Susta merkezinden, ana yaprak boyunun ¼’ü uzunluğunda fazla mesafede bir yerden kırılmış ve hiçbir kısmı noksan olmayan kırık ana yapraktan başka bir yaprak ile sefer yapan vagonlara, Model M etiketi takılmalıdır. <br />5. CER VE TAMPON DÜZENEKLERİ <br />5.1 Yapım ve Bakım Özellikleri<br /> Yolcu Vagonu Yük Vagonu<br />Boş durumda 1040–1065 mm 1025–1065 mm<br />Dolu durumda 980 mm 940 mm<br />1. Tampon tertibatının merkezinin yüksekliği, vagon düz yolda dururken ve ray üst seviyesinden dikine ölçülmek suretiyle;<br />Genel olarak 1750 mm.<br />En fazla 1760 mm<br />En az 1740 mm<br />2. Tampon kovanlarının eksenleri arasındaki açıklık:<br /><br />En fazla 1770 mm<br />En az 1710 mm<br /> <br />3. 1 Ocak 1939’ dan önce yapılmış araçlar için:<br />4. Dışarıdan vagonun ön duvarına bakıldığında sol tampon bombeli görülmelidir. Her iki tampon da bombeli olduğu takdirde, tampon plakasının bombe yarı çapı 1500 mm.’nin altında olmamalıdır. <br />5. Hiçbir tampon ve tespit cıvatası noksan olmamalı ve hepsi sıkılmış olmalıdır. <br />6. Tampon kovanlarının düşmesini önleyen parçalar noksan yada hasarlı olmamalıdır.<br />7. Tampon sustası ve tamponun diğer parçalarında, tamponu işlemez hale getirecek hasar yada kırıklık bulunmamalıdır. Kapalı yapılı tamponlarda, her uçtaki yalnızca bir tamponun el ile en fazla 15 mm.’ye kadar ittirilebilmesine izin verilir.<br />8. Tampon kovanının silindirik kısmının tabanında ve tampon planjöründe, çerçevelerinin ¼’nü aşan çatlaklar bulunmamalıdır.<br />9. Tampon plakalarındaki tespit perçinlerinin 1/3’den fazlası gevşemiş olmamalıdır.<br />10. Vagonlar her iki uç kısımlarında elastiki cer ve tampon tertibatları ile donatılmış olmalıdır.<br />11. Vidalı koşum takımları ile cer kancalarında, başka bir araca bağlanmayı imkansız kılacak veya iyi işlemesini engelleyecek şekilde çatlaklık bulunmamalı veya hasarlanmamalıdır.<br />12. Cer kancası şaftı ve cer kancası yuvası, cer kancasının yuvaları içinde kendi ekseni etrafında dönebilecek şekilde aşınmış olmamalıdır. <br />13. Parçalı cer tertibatında spiral şeklindeki bir susta, helisel bir susta veya bilezik sustada kırıklık veya bozukluk; kauçuk sustada yıpranma bulunmamalıdır.<br />14. Cer kancası pernosunun çapı en az 500 mm. olmalıdır. <br />15. Cer çubukları kırık yada çatlak olmamalıdır.<br />16. Koşum takımının boyu en azından tamponları temas ettirebilecek şekilde olmalıdır. <br />17. Koşum takımlarında ve cer kancalarında çatlaklık bulunmamalıdır. Ayrıca bunlardan başka, başka bir araca bağlanmayı imkansız kılacak yada iyi işlemelerini engelleyecek hasarlar bulunmamalıdır. <br />5.2 Ek Talimatlar<br />1. Cer tertibatının kaynakla tamir edilmesi yasaktır. Bununla beraber kırık veya çatlak cer çubukları geçici olarak elektrik kaynağı ile tamir edilebilir. Bu durumda araçlara Model K etiketi takılmalı ve bir yük treninin arkasında boş olarak ülkesine iade edilmelidir.<br />2. Vidalı koşum takımları, düz ve doğru yollarda tamponlar hafifçe sıkacak şekilde sıkılmalıdır. <br />3. Kullanılmayan vidalı koşum takımları, bu takımların asılması için özel olarak konulan tertibata asılmalıdır. Askı tertibatı kullanılmaz halde veya hiç bulunmadığı takdirde, koşum takımının tehlikeli bir biçimde sarkmaması için emniyete alınması ve vagona Model M etiketi takılmalıdır.<br />4. Boş olarak sahip şebeke yönüne gönderilen araçlar bir trenin arkasında tehlike arz etmeksizin gidebilmesi şartıyla yukarıda belirtilen şartlara uyulmaması veya hasarlar nedeniyle reddedilemezler.<br />6. ŞASİ VE KASA<br />6.1 Yapım ve bakım Özellikleri<br />1. Tabanı ahşap olan araçlarda, altında ahşap taban saç ile örtülü olsa dahi, frenlenen tekerleklerin üstüne denk gelen kısımlara saçtan kıvılcım siperi konulmalıdır.<br />2. Koşum takımı tarafından çekilen(veya zorlanan) aracın lonjeron(boy kirişi), şasi başlıkları ve en kirişlerinin kanatlarında kanat kenarlarından başlayıp kanat eninin yarısından fazlasına uzanan çatlaklar (enine çatlak) bulunmamalıdır. <br />3. Travers ve lonjeronların(en boy ve kirişlerinin) kaynakla birleştirildiği yerlerde herhangi bir çatlak olmamalı, yada bu şekilde birleştirilen parçalarda çatlakların başlangıç noktası olmamalıdır.<br />4. Kasa iskeleti parçaları, kasanın duvarları taban ve tavanda aracın kullanılmasını kısıtlandırabilecek veya emniyeti tehlikeye sokacak arızalar bulunmamalıdır.<br />6.2 Ek Talimatlar <br />1. Lonjeronlardaki, enine kirişlerindeki ve şasi başlıklarındaki ve şasi bojilerinin birleştirilme yerlerindeki kırıklar, hasarlar ve çatlaklar sadece sahip şebeke tarafından kaynakla tamir edilmelidir. Bununla beraber sahip şebekeden önceden izin alınmak suretiyle aracı kullanan şebeke tarafından araç ağır hasarlanmış olarak kabul edilirse ülkesine iade edilen boş aracın sevkini mümkün kılmak maksadıyla, sadece şasi profil parçalarındaki kırık yada çatlakların tamiri için kaynak işleri yapmaya özel olarak yetkilidir. Ağır hasarlı boji söz konusu değilse araç hasarlarının şartlarını ve sebebini belirterek, tamir onay talebinde bunu haklı göstermek şartıyla Model K etiketiyle sahip şebekeye iade edilir.<br />2. Sahip şebeke yönünde boş olarak sevk edilen araçlar, yapım ve bakım özelliklerinde belirtilen hasarlar veya şartlara uyulmaması nedeniyle, ancak bunların seyri bir tehlike arz ettiği zaman reddedilebilir. <br />7. BOJİLER<br />7.1 Yapım ve Bakım Özellikleri<br />1. Boji üzerinde bulunan helis şeklindeki hiçbir yay kırık olmamalıdır.<br />2. Hiçbir yaprak taşıma susta laması, kırılmış yada susta kasasına göre uzunlamasına 10 mm. den fazla kaymış olmamalıdır.<br />3. Sustalar, yerlerine doğru bir şekilde yerleştirilmelidir.<br />4. Amortisörler çalışamaz duruma düşmemeli veya kusurlu çalışma belirtileri göstermemeli, açık sızma ve gövde üzerinde sürtünme izleri olmamalıdır.<br />5. Beşik şandelleri ve beşik sevk çubukları bozulmamalı, çatlamamalı veya kırılmamalıdır. Bunların bağlantıları çalışamaz duruma düşmemelidir.<br />6. Lonjeronlar, traversler, balansiyeler ve beşikler çatlamamalıdır.<br />7. Traversler ve lonjeronlar ile demir yatakların kaynakla eklenmelerinde hiçbir çatlak olmamalı veya böyle eklenen parçalarda çatlama başlangıcı görülmemelidir.<br />8. Kasa ve boji arasındaki mekanik bağlantılar, çalışamaz duruma düşmemelidir.<br />9. Asılı olmayan elemanlar ile boji, tekerlek veya boji ile kasa arasında bir temas olduğunu gösteren yeni iz mevcut olmamalıdır.<br />7.2 Ek Talimatlar<br />1. Asılı olmayan elemanlar ile boji, tekerlek veya boji ile kasa arasındaki temas izleri eski izler olduğu takdirde red yada servis dışı bırakma için bir gerekçe teşkil etmez.<br />2. Lonjeron, şasi traversi ve boji beşikleri ve boji eklemlerindeki kırılmalar, hasarlar ve çatlaklar sadece sahip şebeke tarafından kaynakla tamir edilmelidir. Bununla beraber sahip şebekeden önceden izin alınmasından sonra aracı kullanan şebekenin özel olarak, aracın ağır hasarlanması durumunda ülkesine boş olarak sevkini mümkün kılmak için, sadece profilli boji parçalarındaki çatlaklık veya kırıkların tamiri için kaynak çalışmalarının gerçekleştirilmesine izin verilir.<br />3. Sahip şebekeye doğru boş olarak sevk edilen araçlar, ancak daha sonraki seyirlerinde bir tehlike arz ediyorsa ve yapım ve bakım özelliklerinde belirtilen şartlara uyulmaması veya hasarlar sebebiyle reddedilebilir.<br />4. Amortisörlerde meydana gelen arızalar trenin orer’e göre seyrini temine artık imkan vermeyen aracın azami hızının sınırlanması sonucunu ortaya çıkarıyorsa araçlar diziden çıkarılabilir veya reddedilebilir.<br />8. SARNIÇ VAGONU VE KONTEYNERLER<br />8.1 Yapım ve Bakım Özellikleri<br />1. Yan duvarları bulunmayan sarnıçlı vagonların, vagon yazılarının özel yazı tabelalarının üzerine yazılması gerekir. Bidonlu vagonlarda yerlerinden alınabilir konteyneri olan vagonlarda kapların adedinin yazılması gerekmektedir.<br />2. Sarnıçlı vagonların, sıvı ve gaz taşımalarına uygun tehlike yaratmayacak özelikler bulunması gerekmektedir. Ayrıca, karşılıklı kullanım için şebekeler arasında mutlaka anlaşma yapılmış olması gereklidir.<br />3. Konteynerli vagonlardaki konteynerler, vagon üzerine sabit olarak tutturulmuş veya yerinden alınabilir şekilde olabilir. Alınabilir konteynerler vagon üzerine o şekilde tutturulmalıdır ki, sadece tespit cihazlarının çözülmesi ile konteyner yerinden alınabilmelidir. Konteynerlerin kaymalara karşı emniyet altında olması gerekir. <br />4. Sarnıçlı vagonlarda bulunan doldurma ve boşaltma teçhizatı sızıntı yapmamalıdır. <br />5. Konteyner sehpaları ile bunların bağlama tertibatında, kendi en kesitlerinin ¼’ ünden daha uzun çatlaklıklar bulunmamalıdır.<br />6. Sarnıcı şaseye bağlayan kaynak dikişlerine hiçbir çatlak olamaz.<br />7. Dolu ve boş sarnıçlı vagonlarda otomatik olarak çalışan havalandırma cihazları hariç olmak üzere doldurma ve boşaltma tertibatı sızıntı yapmayacak şekilde kapatılmış olmalıdır.<br />8.2 Ek Talimatlar<br />1. Sarnıçlı ve konteynerli vagonlarda şasi bağlantılarındaki çatlaklıklar vagon emniyetle sefer edebiliyorsa reddedilemez.<br />2. Tehlikeli madde yüklü sarnıçlı vagonlar veya tehlikeli madde taşıyan vagonların toz koruma civatalarının yivli yüzükleri eksik temizlenip yıkanmamış ve silinmemiş iseler vagonlar kabul edilebilir.<br />3. Sarnıçlı vagonlarda bir veya birkaç ana gövdeye elektrik bağlantısı sağlayan kablo örgüsü eksik veya kopmuş ise vagona Model K etiketi konulmalıdır. Eğer bu kablo örgüleri tamamen eksik ise veya tamamı kopmuş ise bu vagonlar kabul edilmeyebilir.<br />9. BAKIM ONARIM SÜRELERİ<br />1. Vagonlara uygulanan bakım sistemi, bu araçların sürekli olarak tamamen yeterli bir seyir kalitesi ve konfor sunarak, belirtilen hızda tamamen emniyet içinde seyredebilecekleri bir durumda olmalarına imkan tanımalıdır. <br />2. Revizyonlar arasındaki azami süre:<br />a. Yolcu vagonlarında;<br /> Hız 120 km./s.’in üzerinde ise 12 aydır.<br /> Hız 120 km/s.’in altında ise 18 aydır.<br />b. Yük vagonlarında;<br /> ss işareti taşıyan vagonlarda,<br />1 yılda 80.000 km.’ den fazla yol kateden vagonlarda 1 yıl<br />1 yılda 80.000 km.’ den az yol kateden vagonlarda 2 yıl<br /> ss işareti taşımayan vagonlarda,<br />Distribütörü CH, O, KE, DK, WE, WU, WA olan,<br />Otomatik fren regülatörlü vagonlarda 6 yıl,<br /> Yukarıdaki koşullara uymayan vagonlarda 4 yıldır.<br />3. Sahip şebeke kendi vagonları için kullanma koşulları ve yapılış özellikleri gerekli kıldığı sürece yukarıda öngörülen azami revizyon süresinin altında bir revizyon süresini benimseyebilir.<br />4. ss işareti taşıyan vagonlar hariç, kayıtlı revizyon süresi 3 aydan az bir süre geçmiş olan vagonlar mübadeleye kabul olunur. (Bu tolerans revizyon skalasına “+3M” ek kaydı koymak suretiyle somutlaştırılabilir veya bu yapılmaz.)<br />9.1 Ek Talimatlar<br />1. REV işareti önünde kayıtlı revizyon süresi “+ 3M” işareti taşıyan vagonlara da gereğinde 3 ay revizyon süresi arttırılır, geçtiği zaman vagona Model M etiketi takılır.<br />2. Revizyon süresi sona erdikten sonra aşağıda belirtilen vagonlar kabul edilmelidir,<br />a) REV işareti önünde kayıtlı revizyon süresi 3 ay arttırılan vagonlar revizyon süresi sona erdikten sonra 14 günlük bir süre için yüklemeyi yapan şebekenin hatlarından ayrılan yüklü vagonlar.<br />b) Sefer yapmaya elverişli olup, sahip şebeke yönüne yüklenmiş olan veya boş olarak iade edilen vagonlar.tcddhttp://www.blogger.com/profile/03753339727083654380noreply@blogger.com3tag:blogger.com,1999:blog-9058398750300202219.post-33270250579031009582010-02-10T11:57:00.000-08:002010-02-10T11:59:14.518-08:00tasima planlari vagon talep ve tahsisiTAŞIMA PLANLARI,<br />VAGON TALEP VE TAHSİSİ<br />ANKARA <br /><br />Milli Eğitim Bakanlığı tarafından geliştirilen modüller;<br /> Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığının 02.06.2006 tarih ve 269 sayılı Kararı ile<br />onaylanan, Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve Kurumlarında kademeli olarak<br />yaygınlaştırılan 42 alan ve 192 dala ait çerçeve öğretim programlarında<br />amaçlanan mesleki yeterlikleri kazandırmaya yönelik geliştirilmiş öğretim<br />materyalleridir (Ders Notlarıdır).<br /> Modüller, bireylere mesleki yeterlik kazandırmak ve bireysel öğrenmeye<br />rehberlik etmek amacıyla öğrenme materyali olarak hazırlanmış, denenmek ve<br />geliştirilmek üzere Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve Kurumlarında<br />uygulanmaya başlanmıştır.<br /> Modüller teknolojik gelişmelere paralel olarak, amaçlanan yeterliği<br />kazandırmak koşulu ile eğitim öğretim sırasında geliştirilebilir ve yapılması<br />önerilen değişiklikler Bakanlıkta ilgili birime bildirilir.<br /> Örgün ve yaygın eğitim kurumları, işletmeler ve kendi kendine mesleki yeterlik<br />kazanmak isteyen bireyler modüllere internet üzerinden ulaşılabilirler.<br /> Basılmış modüller, eğitim kurumlarında öğrencilere ücretsiz olarak dağıtılır.<br /> Modüller hiçbir şekilde ticari amaçla kullanılamaz ve ücret karşılığında<br />satılamaz.<br />i<br />İÇİNDEKİLER<br />İÇİNDEKİLER.........................................................................................................................i<br />AÇIKLAMALAR ...................................................................................................................iii<br />GİRİŞ ......................................................................................................................................1<br />ÖĞRENME FAALİYETİ–1 ....................................................................................................3<br />1. TAŞIMA PLAN VE PROGRAMLARI...............................................................................3<br />1.1. Yıllık Taşıma Planları ...................................................................................................3<br />1.2. Mevsimlik ( Dönemlik ) Taşıma Planları......................................................................3<br />1.3. Günlük Taşıma Planları ................................................................................................4<br />1.3.1. Rotasyon ................................................................................................................4<br />1.3.2. İşletme Açısından Rotasyonun Önemi ..................................................................5<br />1.3.3. Ütilizasyon.............................................................................................................5<br />1.3.4. Yük Durumunun Tespiti ........................................................................................7<br />1.3.5. Günlük Taşıma Planlarının Hazırlanması..............................................................9<br />1.4. Vagon İhtiyaç Hesabı..................................................................................................11<br />1.5. Blok Taşımacılığın Özellikleri....................................................................................13<br />1.5.1. Taşıma Parkurlarını Oluşturmak..........................................................................17<br />UYGULAMA FAALİYETİ ..............................................................................................19<br />ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ....................................................................................21<br />ÖĞRENME FAALİYETİ–2 ..................................................................................................23<br />2. VAGON TALEBİ ..............................................................................................................23<br />2.1. Vagon Tipi ve Kapasiteleri .........................................................................................23<br />2.1.1. G-H-Habis Tipi Kapalı Vagonlar ........................................................................23<br />2.1.2. E Normal Tip Yüksek Kenarlı Vagon .................................................................24<br />2.1.3. K-R Normal Tip Platform Vagon ........................................................................24<br />2.1.4. S Özel Tip Platform Vagon .................................................................................25<br />2.1.5. F Özel Tip Yüksek Kenarlı Vagon ......................................................................25<br />2.1.6. Uaais Tipi Ağır Yük Vagonu...............................................................................26<br />2.1.7. Uadgs Tipi Tahıl Vagonu ....................................................................................27<br />2.1.8. Za Sıvı Taşımaya Mahsus Sarnıçlı Vagon...........................................................27<br />2.2. Vagon Sipariş Defteri..................................................................................................28<br />2.3. Eşya Taşımacılığı İle İlgili Uluslararası Anlaşma ve Sözleşmeler .............................28<br />UYGULAMA FAALİYETİ ..............................................................................................30<br />ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ....................................................................................31<br />3. GÜNLÜK VAGON DURUMU.........................................................................................33<br />3.1. Günlük Vagon Durumu Telgrafları ( GVD ) ..............................................................33<br />3.1.1. GVD Telgraflarının Bölümleri ve Bilgilerin Sırası .............................................34<br />3.1.2. GVD Tellerinde Bulunacak Diğer Bilgiler..........................................................37<br />3.1.3. GVD Tellerinde Gösterilecek Vagon Tipleri ve GVD Tellerinin Kontrolü ........39<br />3.2. Repartisyon Bürosunun Görevleri ..............................................................................41<br />UYGULAMA FAALİYETİ ..............................................................................................42<br />ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ....................................................................................43<br />ÖĞRENME FAALİYETİ–4 ..................................................................................................45<br />4. VAGON TAHSİSİ .............................................................................................................45<br />4.1. Tahsis Emirleri............................................................................................................46<br />4.1.1. Daimi Tahsis Emri...............................................................................................46<br />İÇİNDEKİLER<br />ii<br />4.1.2. Günlük Tahsis Emri.............................................................................................46<br />4.1.3. Özel Tahsis Emri .................................................................................................46<br />4.1.4. Öncelikli Tahsis Emri ..........................................................................................47<br />4.2. Yabancı Demiryollarına Ait Vagonların Tahsisi ........................................................47<br />4.3. Vagon Tahsisi ve Taşımaları İle İlgili Özel Hususlar.................................................48<br />UYGULAMA FAALİYETİ ..............................................................................................50<br />ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ....................................................................................51<br />MODÜL DEĞERLENDİRME ..............................................................................................54<br />CEVAP ANAHTARLARI .....................................................................................................56<br />KAYNAKÇA........................................................................................................................57<br />iii<br />AÇIKLAMALAR<br />KOD 840UH0025<br />ALAN Raylı Sistemler Teknolojisi<br />DAL/MESLEK Raylı Sistem İşletmeciliği<br />MODÜLÜN ADI Taşıma Planları, Vagon Talep ve Tahsisi<br />MODÜLÜN TANIMI<br />Bu modül yük taşıma plan ve programları, vagon talebi,<br />günlük vagon durumu ve vagon tahsisi konularında kullanılan<br />yöntemlerin tanıtıldığı bir öğrenme materyalidir.<br />SÜRE 40/32<br />ÖN KOŞUL 10.sınıf modüllerini başarı ile tamamlamış olmak<br />YETERLİK Raylı sistemlerde yük taşımacılığı yapmak<br />MODÜLÜN AMACI<br />Genel Amaç<br />Bu modülle gerekli ortam sağlandığında, işletme talimat ve<br />yönetmeliklerine uygun olarak taşıma planları yapabilecek ve<br />işletme sistemine ait kayıtları tutabileceksiniz.<br />Amaçlar<br />1. Taşıma plan ve programlarını yapabileceksiniz.<br />2. Vagon talebi alabileceksiniz.<br />3. Günlük vagon durumlarının yazışmalarını<br />yapabileceksiniz.<br />4. Vagon tahsisi yapabileceksiniz.<br />EĞİTİM ÖĞRETİM<br />ORTAMLARI VE<br />DONANIMLARI<br />Ortam<br />Atölye, sınıf veya gerçek çalışma ortamı<br />Donanım:<br />Bilgisayar, önceki dönemlere ait taşıma verileri, çeken<br />çekilen araç parkı verileri, istasyonda bulunan vagonlara ait<br />veriler, ilgili tarifeler, formlar ve yönetmelikler<br />ÖLÇME VE<br />DEĞERLENDİRME<br /> Modülün içinde her öğrenme faaliyetinden sonra yer alan<br />ölçme araçları ile kazandığınız bilgi ve becerileri ölçerek<br />kendi kendinizi değerlendireceksiniz<br /> Öğretmen modül sonunda ölçme aracı uygulayarak modül<br />uygulamaları ile kazandığınız bilgi ve becerileri ölçerek<br />değerlendirileceksiniz.<br />AÇIKLAMALAR<br />iv<br />1<br />GİRİŞ<br />Sevgili Öğrenci;<br />Demiryolları Cumhuriyetin kuruluşundan bu yana ulaştığı her yere hayat veren,<br />canlılık ve refah götüren vefalı bir dosttur. Bu vefanın en güzel meyvelerinden biri ise<br />nakliyat; üretimi tüketime bağlayan köprü, ekonominin çarklarını döndüren en önemli<br />dişlilerden biri ve hatta can damarıdır. 7 gün ve 24 saat işleyen yük trenleri Türkiye’nin<br />yükünü hem Anadolu’nun dört bir köşesine hem de Avrupa, Asya ve Ortadoğu’ya<br />taşımaktadır. Elbetteki bu taşımacılığın beklenen faydaları karşılayabilmesi için, iyi bir<br />planlama ve kaynakların en verimli bir şekilde kullanılması esastır.<br />Bu modülle yük trenlerinin, taşıma plan ve programlarının yapılmasını ve yapılan<br />programlara göre taşımayı gerçekleştirebilmeyi öğreneceksiniz.<br />GİRİŞ<br />2<br />3<br />ÖĞRENME FAALİYETİ–1<br />Bu öğrenme faaliyeti sonucunda taşıma plan ve programını yapabileceksiniz.<br /> Bölgenizdeki istasyon veya garda bulunan Repartisyon bürosunu ziyaret edip<br />taşıma planlarının nasıl yapıldığını inceleyiniz.<br /> Araştırmalarınızı sınıfa rapor halinde sununuz.<br />1. TAŞIMA PLAN VE PROGRAMLARI<br />1.1. Yıllık Taşıma Planları<br />Yıllık taşıma planları yapılmasındaki amaç, Yurt içindeki nakliye taleplerinin düzen<br />içerisinde ve mümkün olan oranda isteğe uygun ve ekonomik yapılanmasını sağlamak ve<br />bunu temin edecek bilgi ve malzemeyi toplamaktır.<br />Nakliye taleplerin neler olduğunun anlaşılmasının ardından bu taleplerin beklenilen<br />faydanın temin edebilmesi için, mümkün olan en kısa zamanda ilgili birimlere bildirilmesi<br />gerekir.<br />Müşteri ve personelin fikirlerini almadan taşıma planlarını hazırlamak doğru değildir.<br />Çünkü müşterinin ve yükün ne tür vagonlarla ve ne tür taşıma şartlarıyla ihtiyaçlarının<br />giderilmesi gerektiğinin bilinmesi gerekir.<br />1.2. Mevsimlik ( Dönemlik ) Taşıma Planları<br />Ülkemizde maden, kömür, ziraat ürünleri, askeri taşımalar vb. gibi kitle nakliyatlar<br />bölgelerin özelliğine göre belirli dönemlerde artmakta veya azalmaktadır. Bu bakımdan<br />nakliye taleplerinin beklenilen faydayı müşteri ve işletme açısından temin edebilmesi için<br />müşterilerden gelen taleplerin neler olduğunun anlaşılmasının ardından, bu talepler mümkün<br />olan en kısa zamanda Hareket Dairesine bildirilir. Hareket dairesi belirlenen dönem ya da<br />mevsimler için nakliye taleplerinin bir düzen içerisinde ve mümkün olduğunca arzuya uygun<br />ve iktisadi yapılanmasını sağlamak koşuluyla bir planlama yapar ve bu planı Genel<br />Müdürlüğe bildirir. Genel Müdürlük durumu hareket dairesi ile birlikte değerlendirerek yeni<br />tren seferleri düzenler veya mevcut trenlerden dönemsel taşıması biten trenleri seferden<br />kaldırır.<br />AMAÇ<br />ARAŞTIRMA<br />ÖĞRENME FAALİYETİ–1<br />4<br />1.3. Günlük Taşıma Planları<br />Günlük planda bölgenin yük durumu ve akımı, tehirler, trenlerin verilmiş emirlere ve<br />mevzuat hükümlerine göre teşkil ve çekerine göre yük verilip verilmediği ile makine ve cer<br />durumları ve trafik aksaklıkları görüşülerek gerekli tedbirlerin alınması sağlanır.<br />Günlük taşıma planlarını, Bölge Müdürlüklerinde bulunan Repartisyon büroları yapar.<br />Günlük taşıma planlarının nasıl yapıldığına geçmeden önce Rotasyon ve Ütülizasyon<br />hesabında biraz bahsedelim. Çünkü iyi bir günlük planlamanın işletme açısında yıllık bazda<br />nasıl bir etkisinin olduğu bu şekilde daha iyi anlaşılacaktır.<br />1.3.1. Rotasyon<br />Rotasyon: Bir vagonun birbirini takip eden iki dolumu arasında geçen süredir.<br />Bu süre; demiryolu şebekesinin fiziksel durumuna işletmecilik istemine ve şartlarına<br />vagon tipine, eşya türüne, talip miktarına ve taleplerin şebekedeki dağılımına bağlı olarak<br />değişmektedir.<br />Rotasyon süresinin kısa tutulması ile aynı miktarda vagon ile daha fazla ve verimli iş<br />yapmak mümkün olur. Taleplerin yoğun olduğu dönemlerde Rotasyon süresinin<br />düşürülmesinin önemi daha da artar.<br />Rotasyon süresinin evreleri; Manevra, Tren teşkil, Seyir, Tartı, Yükleme-Boşalma ve<br />Trenlerin buluşma ve öne geçmelerde beklediği sürelerinden oluşmaktadır.<br />Tek bir tip vagonun rotasyon süresi hesaplandığı gibi tüm tiplerdeki vagonların<br />değerlendirildiği “Genel Rotasyon” hesabı da yapılır.<br />İnceleme belli bir tip vagon için yapılıyorsa o tip vagonların faal vagon sayısı ve dolan<br />vagon sayısı, genel rotasyon hesabı yapılıyorsa tüm vagonların faal vagon sayısı ve dolan<br />vagon sayısı dikkate alınır. TCDD’de kullanılmakta olan Rotasyon süresi formülü aşağıda<br />belirtilmiştir.<br /> Rotasyon Süresi: ((Faal Vagon Sayısı / Dolan Vagon Sayısı ) * İncelenen Süre)<br />Burada;<br /> Faal Vagon Sayısı: Kuvve Mevcudu – Faal Olmayan Vagon ( Tamir +<br />Yedek + Yurt dışı )<br /> Tamir: Revizörlük Atölyelerinde, Vagon Bakım Atölyelerinde, Tüdemsaş<br />ve Tüvaşaş’ ta tamirde olan vagonların toplamı.<br /> Dolan Vagon Sayısı: İncelenen süre içerisinde dolan vagon sayası,<br /> Kuvve Mevcudu: Cer Dairesi Başkanlığınca hazırlanan vagon<br />bültenindeki yük vagonlarının sayısı<br /> Yurtdışı: İncelenen süre içerisinde yurtdışında olan vagonların günlük<br />ortalaması<br />5<br />Örnek 1:<br />Genel Rotasyon Hesabı<br />1997 Yılı Gerçekleşmelerine Göre Tüm Vagonların Rotasyon Hesabı<br />Kuvvedeki Mevcut Vagon Adedi : 17,241<br />Ortalama Tamirlik Vagon Adedi : 4, 062<br />Ortalama Yedek Vagon Adedi : 956<br />Yurt dışındaki Ortalama Vagon Adedi : 122<br />Toplam Dolan Vagon Adedi : 466052<br />İncelenen Süre : 365 Gün<br />Faal Vagon Adedi: 17241 - (4, 062 + 8–956 + 122) 17241 – 5 140 = 12101<br />Rotasyon Süresi : (Faal Vagon Sayısı / Dolan Vagon Sayısı ) * İncelenen Süre<br />Rotasyon Süresi : ( 12.101 / 466052 ) * 365 = 9.47 Gün<br />(Vagon parkımızda bulunan her bir vagon ortalama 9.47 günde bir doldurulmuş.)<br />Örnek 2:<br />Bir tip vagon ile ilgili Rotasyon hesabı ( Faal-Fas tipi vagonların Rotasyon Hesabı)<br />1997 Yılı Gerçekleşmelerine göre Faal-Fas tipi vagonların Rotasyon Hesabı<br />Kuvvedeki Mevcut Vagon Adedi (Aralık 97 ) : 4, 767<br />Ortalama Tamirlik Vagon Adedi : 1,294<br />Ortalama Yedek Vagon Adedi : 231<br />Yurtdışındaki ortalama Vagon Adedi : 0<br />Toplam Dolan Vagon Adedi : 188717<br />İncelenen Süre : 365 Gün<br />Faal Vagon Adedi : 4,767 – (1,294 +231 ) 4467 – 1525 = 3122<br />Rotasyon Süresi : (Faal Vagon Sayısı / Dolan Vagon Sayısı ) * İncelenen Süre<br />Rotasyon Süresi : ( 3.122 / 188717 ) * 365 = 6.03 Gün<br />(Vagon parkımızda bulunan Faal-Fas tipi vagonların her biri ortalama 6.03 günde bir<br />doldurulmuş.)<br />1.3.2. İşletme Açısından Rotasyonun Önemi<br />Rotasyon işletmecilikte en önemli performans değerlerden birisidir. Rotasyon<br />süresindeki küçük bir iyileşme ile taşımalara daha çok vagon temin edip daha fazla taşıma<br />yapmak mümkün olurken, Rotasyon süresindeki küçük bir artış taşımalara vagon teminini<br />daha da güçleştirip daha az taşıma yapmamıza neden olmaktadır.<br />1.3.3. Ütilizasyon<br />Tüm çeken ve çekilen demiryolu araçlarını en verimli ölçüde kullanmak esastır. Bu<br />faydalanmanın göstergesi ütilizasyon oranıdır. Mevcut vagonların ya da diğer demiryolu<br />araçlarının kaç adedinin taşımalarda kullanıldığını ve /veya çeken ve çekilen gösterir. Hedef<br />ütilizasyon oranını % 100’dür. Ütilizasyon oranı % 100’e ne kadar yakınsa vagon o oranda<br />iyi kullanılmış sayılır.<br />6<br />1.3.3.1. Yolcu Vagonlarının Ütilizasyonu<br />Bir yolcu vagonunun veya dizisinin kullanılan kapasite oranının belirlenmesidir.<br />Ütilizasyon : (Taşınan yolcu/Vagondaki yer sayısı) veya (Taşınan yolcu/Trenlerin yer<br />sayısı)<br />Örnek 1:<br />64 kişilik bir yolcu vagonunda 32 yolcu taşınmışsa;<br />Yolcu vagon: 32/64: 0,50’dir. Yani bu vagon % 50 kapasite ile kullanılmıştır.<br />Örnek 2:<br />320 yolcu kapasiteli bir trende 145 yolcu taşınmışsa;<br />Tren ütilizasyonu: 145/320: 0,45’dir. Yani bu tren % 45 kapasite ile kullanılmıştır.<br />1.3.3.2. Yük Vagon Adet Ütilizasyonu<br />Yük vagon parkında bulunan yük vagonlarından ne kadarının taşımalarda<br />kullanıldığının, Tamir, yedek ve yurtdışında bulunan vagon haricinde kullanılan vagon<br />belirlenmesidir.<br /> Yük Vagon Ütilizasyonu: İncelenen süre içinde dolan vagon sayısı / (( Mevcut<br />Vagon sayısı/ Rotasyon )* Süre )<br />Örnek: 1997 yılında vagon parkında bulunan vagon sayısı: 17241’dir. 365 gün içinde<br />dolan vagon sayısı: 466062’dir. Rotasyonu: 9,47 olduğuna göre;<br />Yük Vagon Adet Ütilizasyonu: 466,0628 / (( 17241/947). 365) = 0,70<br />( Yani 1997 yılında vagon parkında bulunan 17241 vagonun ancak % 70’i taşımalarda<br />fiili olarak kullanılabilmiştir.)<br /> Yük Vagon Ton Ütilizasyonu:<br /> Tüm vagonlar için:<br />Yük Vagon Ton Ütilizasyonu: İncelenen süre içinde dolan ton / (( Faal vagon sayısı /<br />Rotasyon)* Süre )<br />Örnek: 1997 yılında vagonlara yüklenen ton: 16.692.652’dir. 365 gün içinde faal<br />vagon sayısı: 452,626’dir. Rotasyon değeri: 9,477 olduğuna göre;<br />Yük Vagon Adet Ütilizasyonu: 16.692.652 / ((452.626/9.477). 365) = 0,957’dır.<br />( Yani 1997 yılı içerisinde taşımalarda kullanılan her bir vagona kapasitesinin % 96’sı<br />oranında yükleme yapılmıştır.<br /> Fal/Fas tipi vagonlar için:<br />7<br />Örnek: 1997 yılında vagonlara yüklenen ton: 9.853.244 ‘dür. 365 gün içinde faal<br />vagon sayısı: 187.970’dir. Rotasyon değeri: 6,80 olduğuna göre;<br />Fal / Fas tipi Yük Vagon Ütilizasyonu: 9.853.244 / (( 187,970 / 6,80 ) * 365 ) =<br />0,977’dir.<br />( Yani 1977 yılı içerisinde taşımalarda kullanılan Fal/Fas tipi Vagon her birine<br />kapasitesinin % 98 oranında yükleme yapılmıştır.<br /> Boş Taşıma Oranı: Bir Net ton – Km.ye düşen Ham ton/km.yi verir. Bir başka<br />deyişle, doldurulamayan dara açığa çıkar. İdeal değer vagonun sürekli dolu<br />taşıması ile elde edilecek olan 1.50’dir. Formül: Ham ton / Net ton-Km<br /> Dolu Taşıma Oranı: Bir Ham ton –Km.ye düşen Net ton-Km.yi verir. Başka bir<br />deyişle doldurulamayan işler ayıklanarak dolan kısım açığa çıkarılır. İdeal<br />değer, vagonun sürekli dolu taşımasıdır. Formül: Net ton / Ham ton-km<br />1.3.4. Yük Durumunun Tespiti<br />Ülkemizde demiryolları teşkilat şeması 7 Bölge Müdürlüğünden oluşmaktadır. Bölge<br />Müdürlükleri doğrudan TCDD Genel Müdürlüğü’ne bağlıdır. Demiryolları Bölge<br />Müdürlükleri bünyesinde, Bölge Repartisyon Bürosu, Trafik Kontrol Merkezi, İstasyonlar,<br />Lojistik Müdürlüğü ve birçok birim bulunmaktadır.<br />Resim 1.2: Bölge müdürlükleri<br />Resim 1.3: İstasyonların yük durumunun tespiti<br />Bölgedeki gar ve istasyonlar, kendilerine ait bir gün sonra gönderilmeye hazır olacak<br />tahmini yük durumunu, bir telgrafla saat 14.00-16.00’ arasında en geç saat 16.00 da Bölge<br />Bölge<br />Repartisyon<br />Bürosu<br />İstasyonlar<br />TCDD GENEL MÜDÜRLÜĞÜ<br />1.<br />Bölge<br />2.<br />Bölge<br />3.<br />Bölge<br />4.<br />Bölge<br />5.<br />Bölge<br />6.<br />Bölge<br />7.<br />Bölge<br />8<br />Repartisyon bürosuna bildirir. Bu telgrafta taşımaya hazır yüklerin, hangi yöne, ne miktarda,<br />dolu ve boş, mevcut yük ile saat 17.00 a kadar dolacak ve gönderilmeye hazır olacak tahmini<br />yük durumu bilgileri bulunur. Ayrıca bu istasyonlar zincir, takoz, ve muşamba gibi malzeme<br />ihtiyaçlarını veya fazla olan malzemeleri de aynı telgrafın düşünceler bölümünde belirtirler.<br />Bölge Repartisyon büroları kendi bölgesine bağlı olan istasyon ve garlardan aldıkları<br />yük durumu bilgilerinin hepsini toplayarak, bölgenin yük durumunu tespit eder. Daha sonra<br />bu bilgileri Merkez Repartisyon bürosuna bildirir. Merkez Repartisyon bürosu tüm<br />bölgelerdeki dolu-boş vagon adedini ve tipini, yük durumunu, zincir, takoz ve muşamba<br />ihtiyaçlarını belirleyerek, ülke çapında Bölge Müdürlükleri ile koordinasyonu sağlar.<br />Resim 1.4: Bölgelerdeki yük durumu ve koordinasyon<br />Bölge Müdürlüğünde bulunan Trafik Kontrol Merkezi, ertesi gün saat 06:00 da kendi<br />bölgesine bağlı istasyonlardan, bir gün önce Bölge Repartisyon bürosuna telgrafla<br />gönderdikleri taşımaya hazır, tam belli olan yük durumunu telefon ile öğrenerek teyit eder.<br />Örnek :<br />………… GAR / İSTASYON adı ( kodu ) SAAT : 06:00 TARİH : …. / …. / …..<br />BÖLGE MÜDÜRLÜKLERİNE ( ANKARA / SİVAS / MALATYA / ADANA / HAREKET<br />, TESİSLER DAİRE BAŞKANLIKLARINA ANKARA<br />Bugün …./…./…. Tarihinde saat 07:00 itibariyle yük durumudur.<br />126 FAS CEVHER YAKACIK 7584 TON<br />20 FAS CEVHER ÜLKÜ 1600 TON<br />YEDEK: 47 FAS BOŞ (YAKACIK), 125 FAS BOŞ (ÜLKÜ)<br />SİVAS ( kodu )<br />ATÖLYE TAMİRİ : 76 adet FAS tipinde vagon Yetkili kişi<br />FABRİKA TAMİRİ : 40 adet FAS tipinde vagon Unvanı<br />TELGRAF NO: ……………………………….<br />Bu örnekten ….. saat , …./…./…. tarihinde ve ………. gar veya istasyona ait<br />anlaşılacak olan yük durumu şöyledir: 126 adet FAS tipindeki cevher vagonu ile Yakacık<br />istasyonuna 7584 ton ve 20 adet yine aynı tip vagon ile Ülkü istasyonuna 1600 ton yük<br />gidecektir. Yedekte FAS tipinde, 47 adet Yakacık ve 20 adette Ülkü istasyonunda boş vagon<br />Merkez Repartisyon Bürosu<br />Bölge Repartisyon Büroları<br />9<br />bulunmaktadır. FAS tipindeki vagonlardan atölye tamiri için 76 adet ve fabrika tamiri için de<br />40 adet vagon Sivas’ ta bulunmaktadır.<br />Yukarıdaki örnekte olduğu gibi bölgeye bağlı bütün istasyon ve garlardan, Trafik<br />Kontrol Merkezince toplanıp teyit edilen bilgiler doğrultusunda, saat 10:00 da Bölge<br />Müdürlüğü’nde trafik toplantısı yapılır. Toplantıya Bölge Müdürü’nün başkanlığında Cer<br />müdürü, Ticaret müdürü, Hareket müdürü, Tesisler müdürü veya bunların yetkili kılacağı<br />müdür yardımcıları, Repartisyon büro şefi ve Trafik baş kontrolörü birlikte katılırlar.<br />Toplantıda bölge dâhilinde mevcut yükün ne şekilde taşınacağı, Cer müdürlüğünden<br />alınacak makine miktarı da dikkate alınarak hesaplanır ve günlük tren planlanması<br />gerçekleştirilir. Yapılan bu planlama bilgileri bir tablo şeklinde (Tablo 1.1.) telgraf, faks<br />veya bilgisayarla Hareket ve Tesisler Dairesi Başkanlıklarına bildirir.<br />T.C.D.D. HAREKET DAİRESİ BAŞKANLIĞI’NA YÜK DURUMU<br />BÖLGE : 4. BÖLGE<br />TARİH ARALIĞI : 15/…/…. – 15/…/....<br />İSTASYON SİVAS MALATYA KAYSERİ KARS ERZURUM SAMSUN TOPLAM<br />TON<br />Demirdağ 9300 2300 11600<br />Sivas 3415 3415<br />Divriği 463 463<br />Erzincan 145 594 739<br />Erzurum 334 1625 1959<br />Yapı 1400 1400<br />Kangal 1680 1680<br />G.TOPLAM 479 13178 5380 1625 594 0 21256<br />Tablo 1.1: Bölge yük durumu<br />1.3.5. Günlük Taşıma Planlarının Hazırlanması<br />Günlük plan yaparken bölge yük durumuna göre ve Genel müdürlük hareket dairesi<br />başkanlığıca hazırlanan her ayın başlangıcında bölge müdürlüklerine gönderilen programlı<br />günlük yüklerin (yıllık taşıma planlarında Orer’de gösterilen trenler; ki bu trenlerin<br />azaltılmasını veya çoğaltılmasını hareket dairesi belirler) ‘de dikkate alınması gerekir.<br />Orer’de gösterilen programlı cevher nakliyatları hareket dairesi başkanlığı, dolum<br />yerinden fabrikaya kadar taşınacak trenleri, blok tren yapmak sureti ile bir gün önceden<br />Repartisyon bürosuna bildirir. Repartisyon bürosu bu programlı yük durumuna göre bir<br />sonraki gün işleyecek trenler ile ilgili tedbirleri alır.<br />Programlı Cevher taşımaları dışında, gar ve istasyonların bildirdiği yükün çekilebilmesi için<br />yönlerine göre yük treni sefere konur. Fakat burada göz ardı edilmemesi gereken en önemli<br />noktalardan biride coğrafik nedenlerden dolayı yükün makine çeker durumudur. Örneğin<br />TCDD tarife kitabına göre, DE 24000’lik Lokomotif için; Sivas – Malatya 750 Ton, Sivas –<br />Kayseri 950 Ton, Sivas – Erzurum 905 Ton, Sivas – Amasya 835 ve Sivas-Samsun 695 Ton<br />lokomotifin çekebileceği maksimum yüklerdir.<br />10<br />Günlük taşıma planları yaparken yüklere göre trenlerin sefere konmasında bu şekilde<br />bölgenin yönlere göre makine çekerlerinin de bilinmesi gerekir.<br />Resim 1.5: Cevher nakliyatı<br />Örnek 1: Sivas’tan Malatya’ya gidecek 3000 ton yük var diyelim. Tarife kitabına<br />göre bu hatta çalışacak DE 24000’lik Lokomotif yolun eğim ve durumuna göre 750 ton<br />çekiyor ise, Sivas-Malatya arasında 4 adet trenin 0-24 saatleri arasında Orer’deki müsait<br />saatlere göre sefere konulması gerekir. Ama bunun için Cer servisinden; bu trenlerin<br />çıkarılabilmeleri için makine ve personelin yeter gücü görüşü alınır. Eğer yeterli ise ve<br />Orer’de müsait saatler var ise 4 tren işler. Yeterli değil ise eksiltilir ve bir sonraki gün eksik<br />tren planlanarak telafi edilir. Dolu giden yük trenleri dönüşlerinde, boşaltmadan alınan boş<br />vagonlarla teşkil edilerek sevk edilir.<br />Resim 1.6: Boş vagonların taşınması<br />Örnek 2: Sivas’tan Erzurum’a 1800 ton dolu yük var diyelim. Bu yük için Erzurum’a<br />2 tren sefere konur. Bu trenlerin Erzurum’dan dönüşlerinde hiç yükü olmayacağını<br />varsayalım. Bu durumda dolu giden bu 2 trenin Erzurum’dan Sivas’a kadar ki istasyonlardan<br />boş vagonlarla teşkil edilerek gönderilmesi sağlanır. Sivas’a gelen bu boş vagonlar GVD (<br />günlük vagon durumu ) tellerine göre ihtiyaç mahallerine bölge Repartisyon bürosunca sevk<br />edilir.<br />Bir istasyona ait olarak gelen vagonların, en kısa zamanda yükleme veya boşaltma<br />edilecekleri yerlere verilebilmesi ve bu yerlerden alınarak trene verilmesi de orerlerin<br />intizamı kadar önemlidir. Hatta fortrafik (yoğun trafik) aylarında bunun önemi pek büyüktür.<br />Vagon rotasyonuna çok olumlu etkisi olacağı gibi orerlerde iki istasyon arasında ancak bir<br />kaç dakika kazanılması mümkün olduğu halde, istasyonda planlı bir hizmet ile saatler<br />kazanılabilir. Bu maksatla Genel Müdürlük veya Bölgelerce tayin edilecek istasyonlarda<br />11<br />örneği (Tablo 1.2. ve 1.3.) deki gibi bir vagon verme ve vagon alma planının yapılması<br />lazımdır. Bu örneklerde görüleceği üzere vagon verilişi gelen trenlere göre, vagon alınışı da<br />giden trenlere göre tanzim edilmiştir.<br />Gar veya istasyon adı: .....................................<br />İstasyon Hizmet Planı<br />Geçerli olduğu tarih...................................... den ............................ kadar.<br />Muhtelif trenlerle gelen vagonların hizmet yerlerine verilmesi<br />1 2 3 4 5 6 7 8 9<br />Gelen trenlerin Vagonun hizmet yerine verilmesi<br />Sıra<br />No<br />Çıkış<br />istasyonu<br />Numarası<br />Geliş<br />saati<br />Vagonun<br />verileceği yer<br />Manevra<br />No<br />Manevra<br />saati<br />Hangi<br />trenden<br />alınacağı<br />Düşünceler<br />1<br />2<br />Tablo 1.2: Vagon verme planı<br />Gar veya istasyon adı: .....................................<br />İstasyon Hizmet Planı<br />Geçerli olduğu tarih...................................... den ............................ kadar.<br />Hizmet yerlerindeki vagonların alınması ve gideceği trenler<br />1 2 3 4 5 6 7 8 9<br />Alma Verileceği trenin<br />Sıra<br />No<br />Vagonun<br />alındığı<br />hizmet yeri<br />Manevra<br />No<br />Alış saati Gideceği yer Numarası<br />Kalkış<br />saati<br />Hangi vagonları<br />ihtiva<br />ettiği<br />1<br />2<br />Tablo 1.3: Vagon alma planı<br />1.4. Vagon İhtiyaç Hesabı<br />Taşıma planlarında yük vagonu talep projeksiyonu taşınan eşya cinsi bazında yapılır.<br />Benzer fiziksel özellikteki eşyalar gruplandırılarak aynı tip vagonla taşınması planlanır.<br />Vagon çeşitlemesinde azlık, sadelik ve standardizasyon, işletmede vagon tahsis<br />planlamasında esneklik sağlanmıştır. Taşınan eşya grubu ve gereken vagon cinsi aşağıda<br />belirtilmiştir.<br />Her bölge kendi bölgesi içindeki yük taşıma talepleri karşılayacak her cins vagondan<br />bulundurur. Dolan ve boşalan vagonlar iyi bir planlama ile olması gereken yerde olursa<br />taşıma yönünden bir aksaklık çıkmaz. Fakat plan doğru yapıldığı ve vagonlar olması gereken<br />yerde olduğu halde, halen bazı tip vagonlara ihtiyaç varsa Hareket dairesi başkanlığından bu<br />vagonlar talep edilir.<br />12<br />Vagon Cinsi Taşınan Eşya Gurubu<br /> Cevher vagonu .……………. Demir cevheri<br />( Otomatik boşaltmalı ) Linyit ( 6 ay )<br />Fa, Fd, Fad, Fas, Fals Kok, maden kömürü, Krom cevheri<br /> Bunkerli vagon …………….. Hububat ( 3 ay )<br />Uadgs Manyezit, Çimento<br /> Kapalı vagon …………….. Şeker, gübre, tütün,<br />G, Ga Gıda maddeleri, canlı hayvan ( 6 ay ),<br />( Standart ve özel tip ) Çimento ( torba ), diğer taşımalar ( % 60 )<br /> Açık vagon ……………… Şeker pancarı ( 3 ay ), Küspe ( 6 ay ),<br />E, Ea Kereste, inşaat malzemeleri,<br />Diğer taşımalar ( % 30 )<br /> Platform vagonları …………… . Ziraat aletleri ( 6 ay ), işlenmemiş demir,<br />K, S, Sa, R, U Ulusalar arası taşımalar (% 60’nin % 80’i),<br />Diğer taşımalar ( % 10 )<br /> Sarnıç vagonu ……………… Hafif petrol ürünleri ( 12 ay )<br />Z, Za<br />Örnek: Yapı gardan günlük 20 adet Sp vagonu İncirlik gar’ına travers götürmektedir.<br />Fakat bölgede yeterli vagon olmadığından bu nakliyatın yapılabilmesi için Hareket dairesi<br />başkanlığından ihtiyaç adeti kadar vagon talep edilir.<br />Vagon ihtiyaç hesabında aynı yük durumunun tespit edildiği gibi bölgeye bağlı<br />istasyon ve garlar, kendilerinde bulunan vagonların cinsini, adetini, boş veya dolu olduğunu,<br />boşalacak ve dolacak vagonları vb. vagonlar ile ilgili bilgileri bir GVD teli ile aşağıdaki<br />örnekte olduğu gibi bölge Repartisyon bürosuna bildirir.<br />Örnek :<br />…………….. GAR ( kod no ) …./…./….. G.V.D.<br />Mevcut : 103 Gb, 1 E, 2 Ea, 19 Kb, 13 Sg, 2 Sp<br />Tamirde : 6 Gb<br />Yedek : 2 Sp<br />YÜK : 1 Ea Demir 006211 KARS 4594 77 TON<br />2 Sg " " " " 146 "<br />1 E " " " " 36 "<br />3 Gb Yulaf 001031 " " 118 "<br />1 Gb Yulaf 002302 " " 40 "<br />1 Kb Demir 006211 " " 37 "<br />1 Gb Konserve 501801 " " 30 "<br />1 Gb " " İSKENDERUN 6960 26 "<br />13<br />1 Gb " " DİYARBAKIR 5924 33 "<br />1 Kb Jenaratör 506971 ETİMESGUT 2537 18 "<br />1 Gb Konserve 501801 MALATYA 5979 21 "<br />1 Gb " " AKÇAKALE 6506 21 "<br />1 Gb " " İSKENDERUN 6960 23 "<br />87 Gb Boş -- KAYSERİ 2579 1305 "<br />1 Ea Boş -- KARASU 4590 48 "<br />7 Kb Boş -- İLİC 4581 91 "<br />5 Sg Boş -- İSKENDERUN 6960 125 "<br />BOŞALMAKTA : 6 Sg Demir 006211<br />10 Kb Demir 006211<br />DOLAN : 1 Gb Konserve 501801 MALATYA 5976 6 TON<br />1 Gb " " AKÇAKALE 6506 6 TON<br />1 Gb " " İSKENDERUN 6960 8 TON<br />BOŞALAN : 1 Gb Kepek 002221 25 TON<br />4 Sg Dem 006211 200 TON<br />4 Kb Demir 006211 100 TON<br />NOT: Dolan ve Boşalan vagonların sayısı mevcut sayısının içinde değildir.<br />Yukarıdaki örneği açacak olursak. Bu GVD telini gönderen istasyonda, GVD telini<br />gönderdiği tarihte mevcut; 103 adet Gb tipinde, 1 adet E tipinde, 19 adet Kb tipinde, 13 adet<br />Sg tipinde ve 2 adette Sp tipinde vagon olduğunu ve bunlardan 6 adet Gb vagonunun tamirde<br />ve 2 adet Sp vagonu’ nun da yedekte bekletildiğini anlıyoruz. İstasyonlar mevcut vagonlarını<br />hesaplarken, tamirde olanları, yedek beklettiklerini, yük’te olanları ve boşalmakta olan<br />vagonları sayarak tespit ederler. Dolan ve boşalan vagonlar, bu telgraftaki mevcut<br />hanesindeki toplama hesap edilmezler.<br />Bu telgraftaki yük bölümüne bakacak olursak; 1. sütun vagon sayısını ve tipini, 2.<br />sütun vagonda yüklü olan eşyayı, 3. sütun eşyanın kodunu, 4. sütun vagonun gideceği<br />istasyonu, 5. sütun bu istasyonun kodunu ve son sütunda vagonda ne kadar yük olduğunu<br />gösterir.<br />Bölge Repartisyon bürosu kendisine bağlı istasyonlardan aldığı yukarıdaki örnekte<br />olduğu gibi GVD tellerini bir araya getirmek sureti ile hangi tip vagondan hangi istasyonda<br />kaç tane bulunmakta ve bu vagonların kaç tanesinin boş veya hangi yük ile dolu olduğunu<br />tespit eder. Bu işlemlerden sonra taşınacak yüklere göre hangi istasyonun hangi tip ve kaç<br />tane vagona ihtiyacı olduğunu tespit eder. İlgili istasyonlara ilgili vagonları göndererek veya<br />istasyonlar arasında koordinasyonu sağlayarak istasyonların vagon ihtiyacını giderir.<br />1.5. Blok Taşımacılığın Özellikleri<br />Ülkemizde blok tren uygulamasına 22 Aralık 2003 tarihinde geçilmiştir. Blok tren<br />uygulamasının en büyük özelliği, kalkış ve varış istasyonları arasındaki durakların<br />14<br />olmamasıdır. Bu sayede yük trenleri kalkış istasyonlarından aldıkları yükler ile ara<br />istasyonlarda bekleme ve manevra yapmadan daha kısa sürede varış istasyonuna<br />ulaşmaktadır.<br />Resim 1.7: Blok tren uygulaması<br />Blok tren taşımasında çıkış istasyonunda varış istasyonuna kadar, yükün bölünmeden<br />götürülmesi ve boşalan vagonların ise aynı tren’in dönüşüyle dolum istasyonuna getirilmesi<br />esastır.<br />Uzun mesafeli ve büyük tonajlı yüklerde taşıma süresinin kısalması, firmaların stok<br />maliyetlerinin azaltılması ve müşteri memnuniyetinin artırılması amaçlanmıştır.<br />Resim 1.8: Büyük tonajlı taşımalar<br />Blok tren uygulaması ile vagon parkındaki farklı tip vagon ve lokomotiflerle,<br />otomobilden beyaz eşyaya, madenden gıdaya, akaryakıttan sanayi ürünlerine kadar geniş bir<br />yelpazede yüksek tonajlı, güvenli ve hassas yük taşıması yapılır. Karayolu ile taşınması<br />mümkün ve ekonomik olmayan, 500 ton’dan 3000 ton’a kadar olan yükler blok trenler ile<br />ideal bir şekilde taşınabilir. Bir kıyaslama yapacak olursak yaklaşık 100 araçlık bir tır<br />konvoyunun yükünü taşıyabilen bir tren hem taşıma maliyetlerini düşürür, hem de<br />karayollarındaki kaza riskini ve taşınan mala hasar gelme riskini azaltmaktadır.<br />Blok tren taşımacılığında üreticiye büyük kolaylık sağlayan iltisak ( bağlantı ) hatları<br />ile yük vagonları işletme önlerine, genel ve özel depoların içlerine kadar ulaşmaktadır.<br />İltisak hatları sayesinde sevk edilecek mallar, trenlere üretildikleri noktada<br />yüklenebilmektedir. Böylece fabrika, firma ve organize sanayi bölgelerinin üretim ve ham<br />madde sevkiyatında ara nakliye yolları ortadan kaldırılarak, taşıma daha kolay ve ekonomik<br />hale dönüşmektedir.<br />15<br />Resim 1.9: İltisak hatları<br />Resim 1.10: Arazi tahsisi Resim 1.11: Özel sektör vagonları<br />Blok tren uygulamasının bir başka özelliği de arazi tahsisidir. Bu uygulama, büyük<br />çaplı yükleme ve boşaltma yapan firmalara talep etmeleri üzerine yükleme ve boşaltma için<br />demiryolu kenarlarında arazi tahsis edilmesidir.<br />Özel sektör ve şirketler TCDD’nin sahip olduğu vagonların yanı sıra kendi vagonları<br />ile de demiryollarında yük taşımacılığı yapabilmektedirler. Özel sektör ve şirketler<br />kendilerine ait vagonlar ile yaptıkları dolu taşımalarda indirim avantajları da<br />sağlamaktadırlar.<br />Blok tren taşımacılığında özellikle uluslar arası ve transit taşımalarda; deniz, kara ve<br />demiryolu işbirliği ile şartlara göre en uygun taşıma zinciri oluşturularak kombine<br />taşımacılık yapılmaktadır. Böylece hem maliyetler düşürülüyor hem de kaynaklar daha<br />verimli bir şekilde kullanılabiliyor. Demiryolu bağlantısı bulunan Haydarpaşa- Alsancak,<br />Mersin, Bandırma, Samsun, Derince ve İskenderun limanlarında denizyolu – demiryolu,<br />Halkalı, Köseköy, Ankara, Boğazköprü ve Gaziantep – Başpınar istasyonlarından da<br />karayolu – demiryolu bağlantılı kombine taşımacılık yapılmaktadır.<br />16<br />Resim 1.12: Kombine taşımacılık<br />En önemli kombine taşımacılık uygulamalarından biri olan Ro-La taşımacılığıyla<br />tırlar, çekici ve dorseleri ile birlikte özel imal edilen vagonlara yüklenerek varış noktasına<br />ulaştırılmaktadır. Kombine taşımacılığı ekonomik ve sosyal faydalarını yansıtan Ro- La<br />taşımacılığı ile enerji tasarrufu sağlanmakta, karayolu taşımacılığının neden olduğu çevre<br />kirliliği ve trafik yoğunluğu en aza indirilmektedir.<br />Resim 1.13: Ro-La taşımacılığı<br />Modern yük taşımacılığının kalbi olarak görülen diğer ulaşım sistemlerine göre<br />entegre olarak kombine taşımacılığı geliştiren lojistik köyler, ülkemizde de kurulmaktadır.<br />Blok tren uygulamaları bağlamında lojistik hizmetlerinde daha etkin ve verimli bir<br />işletmecilik yapılabilmesi ve de müşteri memnuniyetinin sağlanması için yük potansiyeli<br />yüksek olan Halkalı, Köseköy, Samsun – Gelemen, Eskişehir, Boğazköprü ve Balıkesir –<br />Gökköy’de lojistik köy oluşturma çalışmalarına devam edilmektedir.<br />Resim 1.14: Lojistik köyler<br />17<br />TCDD geniş ulaşım ağıyla Türkiye’nin dört bir yanına, Avrupa’ya, Asya’ya ve<br />Ortadoğu’ya ulaşmaktadır. Türkiye ile Avrupa ülkeleri arasında başta Almanya olmak üzere<br />Köln – Derince, Halkalı – Würzbug arasında karşılıklı olarak çalıştırılan blok trenler ile<br />otomotiv yedek parçası ve özel sektör işbirliği ile Köseköy – Bükreş arasında binek ve ticari<br />araç taşıması gerçekleştiren TCDD, Macaristan, Avustralya, Hollanda ve Slovenya’ya,<br />doğuda İran, Suriye ve Irak’a, doğu-batı arasında tarihi ipek yolunu hayata geçirmeye<br />yönelik olarak Trans Asya ana koridoru üzerinde Orta Asya üzerinden Türkmenistan ve<br />Kazakistan’a karşılıklı blok yük trenleri çalıştırmaktadır. Bu ulaşım ağına yenilerinin<br />eklenmesi için çalışmalar sürmektedir.<br />Resim 1.15: Uluslararası demiryolu ağlarımız<br />1.5.1. Taşıma Parkurlarını Oluşturmak<br />Taşımaya kabul edilen eşyanın taşınmasında esas olan, en kısa yoldan varış<br />istasyonuna taşınmasıdır. Ancak taşınacak yükün durumu ve geçilecek güzergahın bu<br />taşımaya uygun olmaması ya da o hattın işletme kapasitesinin yeterli olmaması nedeniyle<br />farklı bir güzergah izlenebilir.<br />Taşınmasını istedikleri yük için yükleyici firmalar, demiryolu işletmesine, yükün<br />cinsi, yapılacak toplam taşıma miktarı ve günlük yapabilecekleri dolum miktarlarını yazılı<br />olarak bildirerek taşıma talebinde bulunurlar. Bu taşımanın, yükün cinsine göre hangi tip<br />vagonlar ile yapılması gerektiğini, demiryolu işletmesi belirler. Demiryolu işletmesi yeterli<br />vagon, lokomotif ve hat kapasitesini göz önüne alarak taşıma parkurlarını belirlemek için<br />durumu değerlendirir.<br />Taşımaya kabul edilecek yükün durumu, eşya tarifesinde belirtilen, taşınması diğer<br />kuruluşların tekelinde olmayan ve demiryollarında taşınması uygun bir yük olması<br />gerekmektedir.<br />Taşıması yapılacak olan yükün, yükleme ve boşaltma istasyonlarının, tam vagon<br />taşımasına açık ve yükleme ve boşaltma yapabilecek tesislere sahip olması gerekir. Bunlar;<br />taşımanın çıkış ve varış istasyonları için iltisak hattı, rampa, hareketli vinç veya kiraya<br />verilecek arazi şeklinde olabilir. Taşıma yapacak olan istasyonlar bu işler için yeterli<br />kapasiteye sahip değiller ise, taşıması yapılacak olan firmaya en uygun alternatif istasyonlar<br />gösterilerek, yükleme ve boşaltmanın ekonomik ve kolay yapılabilmesi için olanak sağlanır.<br />18<br />Resim 1.16: Yükleme rampaları<br />Taşımanın blok taşıma olarak yapılabilmesi için yükleme ve boşaltmanın, firma<br />tarafından düzenli olarak yapılması esastır. Yukarıda bahsedilen konular ve blok taşımacık<br />hakkında bir örnek uygulama yapalım.<br />Örnek: A firması, bir yıl içinde Karasu istasyonundan Mersin’e günlük net 500 tonluk<br />Krom taşıması yapacağını bildirmekle beraber taşımanın, bir yıl boyunca ve dolumun<br />düzenli olarak yapılacağını beyan etmiştir.<br />Yüklemenin yapılacağı Karasu istasyonu incelendiğinde, açık arazisinin yeterli<br />olmadığı ve rampasının kısa olması gibi nedenler ile, günlük 500 ton yükleme kapasitesine<br />sahip olmadığı demiryollarınca tespit edilmiştir. Bu sebeplerden dolayı bu taşımaya stok<br />yapabilecek araziye sahip, rampasının uzun, yüklemenin daha iyi koşullarda yapılabileceği<br />düşünülen en uygun ve yakın istasyon olan, Erbaş istasyonu yüklenici firmaya teklif edilir.<br />Yüklemenin Erbaş istasyonundan yapılmasının, şartlar bakımından daha uygun olacağının<br />firmaca değerlendirilmesi istenerek, taşıma parkuru Erbaş- Mersin olarak belirlenir. Fakat<br />işletilecek olan blok trenin, en kısa güzergâhı olarak Erbaş, Çetinkaya, Malatya ve Mersin<br />parkuru olmasına rağmen, bu taşıma için Malatya bölgesinin işletme kapasitesi ve personeli<br />bakımından yetersiz olduğu görülür.<br />Bu sebeplerden dolayı işletilecek olan blok trenin, uzun güzergah olmasına rağmen,<br />Erbaş, Çetinkaya, Sivas, Kayseri ve Mersin parkurundan yapılması gerektiği tespit edilir.<br />Taşımanın uzun yoldan yapılmasına rağmen daha kısa bir sürede gerçekleşeceğinden<br />yüklenici firma ile mütabakata varılarak taşıma kabul edilir.<br />19<br />UYGULAMA FAALİYETİ<br />Taşıma plan ve programı yapmak için aşağıdaki işlem basamaklarını yapınız.<br />İşlem Basamakları Öneriler<br />Kısa süreli (günlük)taşıma planı yapmak.<br /> Günlük taşıma planları ile ilgili olarak, işletme<br />yönetmelik ve emirlerini okuyunuz.<br /> Bölgenize gelen vagonların en kısa zamanda<br />yükleme boşaltma işlemlerini yaptırınız.<br /> Bölgenize bağlı istasyonlardan aldığınız GVD<br />telgrafları ile bölgenizin yük durumunu tespit<br />ediniz.<br /> Bölgenize bağlı gar ve istasyonların gün içinde<br />dolması muhtemel yüklerini, gideceği yöne,<br />yükün miktarına ve makine çekerlerine göre<br />sıralayınız.<br /> Sıraladığınız bu yükleri 0-24 saatleri arasında,<br />bölgenizde o gün işleyecek trenlerin müsait<br />saatlerine göre planlayınız.<br /> Yüke göre çeken ve çekilen araçların adedini<br />ve özelliklerini biliniz. Mevcut çeken ve<br />çekilen araçlara ilave olarak, hala çeken ve<br />çekilen araca ihtiyacınız var ise, hareket<br />dairesi başkanlığından bu araçları talep ediniz.<br /> Dolu giden yük trenlerini, dönüşlerinde<br />mevcut yük bulunamıyorsa, boşaltmadan<br />aldıkları boş vagonlar ile teşkil ederek sevkini<br />sağlayınız.<br /> Günlük taşıma planlarınızı, mevcut<br />kaynaklarınızı en verimi kullanacak şekilde<br />yapınız.<br />Blok tren taşımacılığı yapmak<br /> Taşımaya kabul edilecek yükün miktarını,<br />cinsini, çıkış ve varış yerlerini belirleyiniz.<br /> Yükleme ve boşaltmanın yapılacağı rampa ve<br />tesislerin durumunu tespit ediniz.<br /> Taşıma parkurlarını oluşturunuz.<br /> Yüke göre çeken ve çekilen araçların adedini<br />ve özelliklerini biliniz. Mevcut çeken ve<br />çekilen araçlara ilave olarak, hala çeken ve<br />çekilen araca ihtiyacınız var ise, önceden<br /> İşletme yönerge ve genel emirlere<br />mutlaka uyunuz.<br /> Zamanı ekonomik kullanınız.<br /> Müşteri memnuniyetini<br />sağlayınız.<br /> Doğru zamanda doğru kararlar<br />alınız.<br /> Mesleğinizle ile ilgili etik ilkelere<br />uygun davranınız.<br />Resim 1.17: Trenleri planlamak<br />Resim 1.18: Bölgenin yük durumu<br />UYGULAMA FAALİYETİ<br />20<br />belirleyerek hareket dairesi başkanlığına<br />isteklerinizi bildiriniz.<br /> Blok taşımacılık yapınız.<br />Resim 1.19: Çeken ve çekilen araç<br />ihtiyacı<br />Resim 1.20 Makine çekerleri<br />21<br />ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME<br />Bu faaliyet kapsamında hangi bilgiler kazandığınızı aşağıdaki soruları cevaplandırarak<br />belirleyiniz.<br />OBJEKTİF TESTLER (ÖLÇME SORULARI)<br />1. Uzun süreli ( yıllık – aylık ) taşıma planlarını hangi birim yapar?<br />A) Hareket Dairesi B) Bölge Müdürlüğü<br />C) Genel Müdürlük D) İstasyonlar<br />2. Kısa süreli ( günlük ) taşıma planlarını hangi birim yapar?<br />A) İstasyonlar B) Bölge Repartisyon Bürosu<br />C) Hareket Dairesi D) Garlar<br />3. Günlük taşıma planları hazırlanırken, aşağıdakilerden hangisi dikkate alınmaz?<br />A) Yük Durumu B) Makine Çekerleri<br />C) Orer D) Müşteri Memnuniyeti<br />4. Vagon ihtiyacı nasıl belirlenir?<br />A) Yükün Cinsine Göre B) Tamirdeki Vagonlara Göre<br />C) Boşalmakta Olan Vagonlara Göre D) Hepsi<br />Aşağıdaki soruların cevaplarını doğru ve yanlış olarak değerlendiriniz.<br />5. Rotasyon süresinin kısa tutulması ile aynı miktarda vagon ile daha fazla ve verimli<br />iş yapmak mümkün olur. (……)<br />6. Vagon verilişi giden trenlere göre, vagon alınışı da gelen trenlere göre tanzim<br />edilir. (……)<br />7. Blok tren taşımasında çıkış istasyonunda varış istasyonuna kadar, yükün<br />bölünmeden götürülmesi ve boşalan vagonların ise aynı tren’in dönüşüyle dolum<br />istasyonuna getirilmesi esastır. (…....…)<br />8. Taşımaya kabul edilen eşyanın taşınmasında esas olan, en kısa yoldan varış<br />istasyonuna taşınmasıdır. (……)<br />DEĞERLENDİRME<br />Cevaplarınızı cevap anahtarı ile karşılaştırınız. Doğru cevap sayınızı belirleyerek<br />kendinizi değerlendiriniz. Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap verirken tereddüt yaşadığınız<br />sorularla ilgili konuları faaliyete geri dönerek tekrar inceleyiniz.<br />ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME<br />22<br />UYGULAMALI TEST<br />Yaptığınız uygulamayı değerlendirme ölçeğine göre değerlendirerek, eksik veya hatalı<br />gördüğünüz davranışları tamamlama yoluna gidiniz.<br />Değerlendirme Ölçütleri Evet Hayır<br />Rotasyon ve Ütilizasyon hesaplamalarını yaptınız mı?<br />Bir örnekle bölgenin yük durumunu tespit ettiniz mi?<br />Yükün cinsine göre hangi tip vagon ile taşıma yapacağınızı<br />belirlediniz mi?<br />Yükleri gideceği yönlere göre planladınız mı?<br />Makine çekerlerine ve yükün tonajına göre, kaç adet tren<br />yapacağınızı hesapladınız mı?<br />Planlama yaparken, Orer’deki trenleri dikkate aldınız mı?<br />Garlardaki boş vagonların toplanmasını ve dağıtılmasını planladınız<br />mı?<br />Vagon ihtiyaç hesabını yaptınız mı?<br />Yaptığınız bu örnekle en iyi planlamayı elde ettiniz mi?<br />Blok tren taşımacılığı yaparken taşımaya kabul edilecek yükün,<br />miktarını, cinsini, çıkış ve varış yerlerini belirlediniz mi?<br />Taşımaya kabul edilecek yükün durumunu tespit ettiniz mi?<br />Yükleme ve boşaltmanın yapılacağı rampa ve tesislerin durumunu<br />belirlediniz mi?<br />Bir örnekle blok taşımacılık yapabildiniz mi?<br />DEĞERLENDİRME<br />Yaptığınız değerlendirme sonunda hayır şeklindeki cevaplarınızı bir daha gözden<br />geçiriniz. Kendinizi yeterli görmüyorsanız öğrenme faaliyetini tekrar ediniz.<br />Cevaplarınızın tamamı evet ise bir sonraki faaliyete geçiniz.<br />23<br />ÖĞRENME FAALİYETİ–2<br />Bu öğrenme faaliyeti sonucunda vagon talebi alabileceksiniz.<br /> Ülkemizde kullanılan yük vagonları ile Avrupa, Asya ve Ortadoğu’da kullanılan<br />yük vagonlarını karşılaştırarak farklılıkları tespit ediniz.<br /> Her ülkenin farklı vagon kullanma sebeplerini araştırarak, bir rapor hazırlayıp<br />sınıfta arkadaşlarınız ile bu raporu paylaşınız.<br />2. VAGON TALEBİ<br />2.1. Vagon Tipi ve Kapasiteleri<br />Yük vagonlarının tipleri, kullanım sahaları, kapasiteleri ve teknik özellikleri şöyledir;<br />2.1.1. G-H-Habis Tipi Kapalı Vagonlar<br />Kapalı vagonla her türlü ev ve mutfak eşyası, giyecek, yiyecek, içecek, torbalı<br />çimento, gübre, canlı hayvan vb. taşımaları yapılır.<br />Tip G Gbs Gbs Ga H Habis<br />Seri No 1030001-<br />1437<br />1500001<br />-510<br />1510001<br />-3501<br />1900002<br />-112<br />2061001<br />-033<br />2752001-<br />150<br />Yükleme Kapasitesi Ton 26 26 25,3 55 26 53<br />Darası Ton 11,2 13,5 12,5 25 11 27<br />Yükleme Hacmi m³ 50,7 82 82 89 50,5 137<br />Yükleme Alanı m² 23,8 33 33 4,6 23,8 50<br />Yükleme Boyutu m 8,640 12,780 12,7 15,3 8,62 19,760<br />Yükleme Eni m 2,750 2,670 2,6 2,66 2,75 2,590<br />Yan Duvar Yüksekliği m 2/1,8 2,15/2,5 2,15/2,5 2,20 2,12 2,300<br />Kapı Ölçüleri mm 2150/2500 - - - - 2500x5000<br />Taban Malzemesi Tahta Tahta Tahta Tahta Tahta Sac-Tahta<br />A 21 18 18 38,5 21,5 37<br />Yükleme Sınırları B 25 22 22 46,5 25,5 45<br />( ton ) C 26 26 24 54,5 26 53<br />S A - 18 18 38,5 - 37 B-C - 22/26 22/24 46,5 - 45/53<br />Resim 2.1: G-H-Habis tipi kapalı vagonlar<br />ÖĞRENME FAALİYETİ–2<br />ARAŞTIRMA<br />AMAÇ<br />24<br />2.1.2. E Normal Tip Yüksek Kenarlı Vagon<br />Tip E E Els Es Ea<br />Seri No 5031901/<br />2224<br />5106002/<br />400<br />5133005/<br />650<br />5520002/<br />1902<br />5900001/<br />471<br />Yükleme<br />Kapasitesi Ton 26-27 26 28 28,5-29 50<br />Darası Ton 11 10,7 12,2 10,7-11,6 26,5<br />Yükleme Hacmi m³ 38 38 36 36 66,5<br />Yükleme Alanı m² 24-24,5 24,5 24 24 25,4<br />Yükleme Boyutu m 8,640 8,6 8,7 8,76 16,5<br />Yükleme Eni m 2,75-2,81 2,81 2,7 2,76 2,60<br />Yan Duvar<br />Yüksekliği m 1,555 1,555 1,5 1,5-1,55 1,5<br />Otomatik<br />Boşaltma<br />Tertibatı<br />- - - - Yarı<br />Otomatik<br />Taban Malzemesi Tahta Tahta Tahta +<br />Sac Tahta Sac<br />A 21 21 - - 38<br />B 25 25 - - 46 Yükleme Sınırları<br />( ton ) C 26 26 - - 50<br />S A - - 20 20,5 - B-C - - 24/28 24,5 -<br />Resim 2.2: E Normal tip yüksek kenarlı vagon<br />Normal tip yüksek kenarlı açık vagon ile kömür, her türlü maden cevheri, tuğla,<br />kiremit, demir, boru, kum ve pancar taşıması yapılır.<br />2.1.3. K-R Normal Tip Platform Vagon<br />Tip Ks Ks Ks Rs Rs<br />Seri No 3300001/<br />2650<br />3330001/<br />010<br />3360001/<br />391<br />3900001/<br />071<br />3948001/<br />060<br />Yükleme<br />Kapasitesi Ton 27 27 26 55 59<br />Darası Ton 13 13 13 25 20,2<br />Yükleme<br />Hacmi m³ 15,5 - 15 - 16,56<br />Yükleme<br />Alanı m² 34,6 34,6 32,7 51 30,68<br />Yükleme<br />Boyutu m 12,5 12,5 12 18,5 11,8<br />Yükleme Eni m 2,77 2,75 2,77 2,77 2,6<br />Yan Duvar<br />Yüksekliği m 0,45 0,44 0,45 - 0,5<br />Taban Malzemesi Tahta+Sac Tahta Tahta Tahta Tahta<br />A 19 19 19 39 42<br />B 23 23 23 47 45-51,5<br />Yükleme<br />Sınırları (ton)<br />C 27 27 26 55 59<br />S A 19 19 19 39 42<br />B-C 23/27 23/27 23/26 47/55 45-51,5<br />Dikme Adedi 12 20 - 16 16<br />25<br />Resim 2.3: K-R Normal tip platform vagon<br />Normal tip platform vagon ile oto, pikap, kamyon, otobüs, iş ve tarım makineleri,<br />beton, demir ve ağaç direklerin taşıması yapılır.<br />2.1.4. S Özel Tip Platform Vagon<br />Tip Sgs Ss Saps<br />Seri No 4540001/<br />452<br />4700001/<br />500<br />4855001/<br />020<br />Yükleme Kapasitesi Ton 55 58 80<br />Darası Ton 25 21,5 27,1<br />Yükleme Alanı m² 48,5 35,5 39<br />Yükleme Boyutu m 18,5 11,3 12,5<br />Yükleme Eni m 26,4 3,15 3,15<br />Taban Malzemesi Tahta+Sac Tahta+Sac Tahta+Sac<br />A 39 38,5 38,5<br />B1 47 41 41,5<br />B2 47 50,5 60,5<br />C2 55 58 60,5<br />C3 55 58 71,8<br />Yükleme Sınırları<br />( ton )<br />C4 55 58 80<br />A1 39 38,5 38,5<br />S B1 47 41 41<br />B2-C4 47/55 50,5/58 60,5<br />Dikme Adedi 16 8 8<br />Resim 2.4: S Özel tip platform vagon<br />Özel tip platform vagon ile konteynir, tank, ağır iş makineleri ve tır vb. taşımaları<br />yapılır.<br />2.1.5. F Özel Tip Yüksek Kenarlı Vagon<br />Özel tip yüksek kenarlı vagon ile kömür ve her türlü maden cevheri taşıması yapılır.<br />Vagon üstten doldurulur, yanda otomatik boşaltma tertibatı vardır.<br />26<br />Tip Fas Fal Fals<br />Seri No 6377001/<br />330<br />6860354/<br />4013<br />6553190/<br />4342<br />Yükleme Kapasitesi Ton 53,5 55 54<br />Darası Ton 26,5 25 26<br />Yükleme Hacmi m³ 55 50 55<br />Yükleme Alanı m² - 29 30<br />Yükleme Boyutu m 10,5 10,70 10,2<br />Yükleme Eni m 3,1 3,1 2,94<br />Yan Duvar Yüksekliği m 2,4 1,78 2,65<br />Otomatik Boşaltma Tertibatı Var Var Var<br />Taban Malzemesi Semerli Sac Semerli<br />A - 38 38<br />B1 - 47,5 46<br />B2 - 47,5 46<br />C2 - 55 54<br />Yükleme Sınırları<br />( ton )<br />C3-C4 - 55 54<br />A 35,5 - 38<br />S B1 38 - 46<br />B2-C 45,5/53 - 46/54<br />Resim 2.5: F Özel tip yüksek kenarlı vagon<br />2.1.6. Uaais Tipi Ağır Yük Vagonu<br />Trafo, jeneratör, reaktör gibi ağır ve havaleli yüklerin taşınması, 120 ton, 180 ton ve<br />250 ton taşıma kapasiteli bu vagonlarla yapılır.<br />Tip Uaais Uaais Uaais<br />Seri No 9952001 9956001 9998001<br />Yükleme<br />Kapasitesi Ton 120 180 250<br />Darası Ton 88 103 160<br />Yükleme Boyutu m 10,1 10,1 10<br />Yükleme Eni m 2,1/3,4 2,1/3,4 2,1/3,4<br />A 80 96 224<br />Yükleme Sınırları B1 87 104 224<br />( ton ) B2-C 120 180 224/250<br />S C3-<br />C4 87 104 224<br />Resim 2.6: Uaais Tipi ağır yük vagonu<br />27<br />2.1.7. Uadgs Tipi Tahıl Vagonu<br />Tahıl vagonu ile dökme halinde tahıl taşıması yapılır. Tahıl vagonu üstten doldurulur<br />ve boşaltması vagonun altından otomatik olarak yapılır.<br />Seri No 932 9 001/300<br />Yükleme Kapasitesi Ton 52<br />Darası Ton 27,5<br />Yükleme Hacmi m³ 73<br />Yükleme Boyutu m 12,8<br />Yükleme Eni m 2,962<br />Boşaltma Tertibatı Otomatik<br />Taban Malzemesi Sac<br />A 36,5<br />Yükleme Sınırları B 44,5<br />( ton ) ( max 90 km / s )<br />C 52<br />S ( max 100 km / s ) A 36,5 B-C 44,5/52<br />Resim 2.7: Uadgs Tipi tahıl vagonu<br />2.1.8. Za Sıvı Taşımaya Mahsus Sarnıçlı Vagon<br />Sıvı taşımaya mahsus sarnıçlı vagon ile her türlü akaryakıt taşıması yapılır. Vagonları<br />ile, her türlü eşyanın taşınması bazı istisnalar dışında mümkündür.<br />Tip Za Zas Za Zaes Za<br />Seri No 7220001/<br />069<br />7270001/<br />050<br />7580001/<br />104<br />7880001/<br />037<br />7901001/<br />095<br />Yükleme<br />Kapasitesi Ton 52 55 52 56 43<br />Darası Ton 22,85 23 25 23 21<br />Yükleme Hacmi m³ 50 60 50 60 48<br />Isıtma Tesisatı Var Var Var Var Yok<br />A 35,5 37 35,5 36 40<br />B1 38 39,5 38 38 42<br />B2 49 47 47 48 43<br />Yükleme Sınırları<br />( ton )<br />C 52 55 52 56 43<br />B1 - 39,5 - 38 -<br />B2 - 47 - 48 -<br />S<br />C - 55 - 56 -<br />Resim 2.8: Za Sıvı taşımaya mahsus sarnıçlı vagon<br />28<br />2.2. Vagon Sipariş Defteri<br />Her istasyon ve ambarda yük vagonları için vagon sipariş defteri tutulur. Vagon<br />siparişleri talep sırasına göre ve her vagon talebi ayrı satıra yazılır. Sipariş defterine, sipariş<br />tarihi, istenilen vagonun tipi ve tonajı, yüklenecek eşyanın cinsi, gideceği istasyon, vagonun<br />emre verilmesi istenilen tarih, sipariş edenin adı, soyadı ve adresi, sipariş numarası yazılır ve<br />sipariş edene imza ettirilir. Vagon gönderici emrine verilince, vagon numarası ile tahsis tarih<br />ve saati, tahsis emrinin tarih ve saati ve ayrıca düzenlenen taşıma belgesinin tarih ve<br />numarası da yazılarak göndericiye imza ettirilir. Birden fazla vagon siparişlerinde her vagon<br />siparişi ayrı satıra yazılmakla beraber bu vagonların depozito ücreti tahsil edilir.<br />VAGON SİPARİŞ DEFTERİ ( sayfa 1 )<br />SİPARİŞ KISMI<br />2<br />İstenen<br />vagonun<br />1<br />Sipariş<br />tarihi<br />Tipi Tonu<br />3<br />Yüklenec<br />ek<br />eşyanın<br />cinsi<br />4<br />Gideceği<br />istasyon<br />5<br />Vagon emre hazır<br />bulundurulması<br />istenen tarih<br />6<br />Sipariş edenin kendisinin veya<br />namına vagon sipariş edilen<br />kimsenin adı, soyadı ve adresi<br />7<br />3412 M<br />makbuz<br />No.su<br />8<br />Sipariş<br />edenin<br />imzası<br />VAGON SİPARİŞ DEFTERİ ( sayfa 2 )<br />Tahsis Kısmı Yükleme Kısmı İşlem Kısmı<br />Verilen Vagonun<br />9<br />Tasis<br />emrinin<br />Seri<br />Değiştirme rejimi<br />Sahip idare<br />Numaraları<br />Kontrol No.<br />15<br />Yükleme için<br />göndericinin<br />emrine<br />verildiği<br />16<br />Yüklemenin<br />bittiği<br />17<br />Taşıma<br />belgesinin<br />Tarihi<br />No.su<br />10 11 12 13 14<br />Tarih<br />Saat<br />Tarih<br />Saat<br />Tarih<br />No.su<br />18<br />Göndericinin<br />imzası<br />Tatili<br />edevat<br />esas<br />olan<br />saat<br />DÜŞÜNCELER<br />Tablo 2.1: Vagon sipariş defteri<br />2.3. Eşya Taşımacılığı İle İlgili Uluslararası Anlaşma ve Sözleşmeler<br />Yük vagonlarının uluslar arası çalıştırılması konusunda aşağıdaki anlaşma ve<br />sözleşmeler geçerlidir. Fakat özel durumlardaki taşımalar için, her ülkenin kendisinin<br />belirlediği taşıma hükümleri uygulanır.<br /> RIV: Uluslararası trafikte, yük vagonlarının karşılıklı kullanılması hakkındaki<br />anlaşmayı,<br /> RIC: Uluslararası trafikte yolcu vagonları ve furgonların (personel vagonu)<br />karşılıklı kullanılması hakkındaki anlaşmayı,<br /> RID: Tehlikeli eşyaların demiryolu ile uluslararasında taşınmasına ilişkin<br />yönetmeliği,<br />29<br /> UIC: Uluslararası Demiryolu Birliğini,<br /> COTIF: Uluslararası demiryolu taşımalarına ilişkin sözleşmeyi, ifade eder.<br />30<br />UYGULAMA FAALİYETİ<br />Vagon talebi alırken aşağıdaki işlem basamaklarını uygulayınız.<br />İşlem Basamakları Öneriler<br /> Müşterilerden gelen talep ve isteklere göre<br />vagon sipariş defterini yazınız.<br /> Vagon sipariş defterine kaydettiğiniz bilgiler<br />ışığında, taşımaların hangi tarih ve saatte<br />yapılması gerektiğine göre talepleri sıraya<br />koyunuz.<br /> Taleplerde belirtilen yükün miktar ve<br />cinsine göre vagon tipi ve adedini<br />belirleyiniz.<br /> Belirlediğiniz vagon tipine ve adedine göre,<br />taşımanın yapılacağı tarihte yeterli vagon<br />olması için, gerekli önlemleri alınız.<br /> Taşımanın gerçekleşmesi için, taşımanın<br />yapılacağı tarihten önce, gerekli belgeleri<br />düzenleyiniz.<br /> Uluslar arası taşıma taleplerinde, taşınacak<br />yükün ve bu yükü taşıyacak vagonun, ilgili<br />anlaşma ve sözleşmelere uygunluğunu<br />kontrol ediniz.<br /> Müşterilere karşı nazik olunuz.<br /> Müşteri beklentilerine saygılı<br />olunuz.<br /> Mesleğinizle ile ilgili etik ilkelere<br />uygun davranınız.<br />UYGULAMA FAALİYETİ<br />31<br />ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME<br />Bu faaliyet kapsamında hangi bilgiler kazandığınızı aşağıdaki soruları cevaplandırarak<br />belirleyiniz.<br />OBJEKTİF TESTLER (ÖLÇME SORULARI)<br />1. Aşağıdakilerden hangisi vagon tipi ve kapasitesini belirlemede bir kriter değildir?<br />A) Yükün Cinsi B) Müşteri istekleri C) Gabari D) Yükün Miktarı<br />2. Kapalı vagonlar ile aşağıdaki eşyalardan hangisi taşınmaz?<br />A) Çimento B) Ev Eşyası C) Tahıl D) Canlı Hayvan<br />3. Trafo, jeneratör, reaktör gibi ağır ve havaleli yüklerin taşınması, aşağıdaki hangi tip<br />vagon ile yapılır?<br />A) Yüksek Kenarlı B) Özel Tip Platform C) Ağır Yük D) Sarnıçlı Vagon<br />4. Aşağıdakilerden hangisi uluslararası demiryolu taşımalarına ilişkin sözleşmeyi,<br />ifade eder?<br />A) Cotif B) Rıv C) Rıd D) Uıc<br />Aşağıdaki soruların cevaplarını doğru ve yanlış olarak değerlendiriniz.<br />5. Her istasyon ve ambarda yük vagonları için vagon sipariş defteri tutulur. (……)<br />6. Özel tip yüksek kenarlı vagon ile kömür ve her türlü maden cevheri taşıması yapılır.<br />(……)<br />7. Rıd tehlikeli eşyaların demiryolu ile uluslararasında taşınmasına ilişkin yönetmeliği<br />kapsar. (..….)<br />8. Yük vagonlarının uluslar arası çalıştırılması konusunda, her ülkenin kendisinin<br />belirlediği taşıma hükümleri uygulanır. (……)<br />DEĞERLENDİRME<br />Cevaplarınızı cevap anahtarı ile karşılaştırınız. Doğru cevap sayınızı belirleyerek<br />kendinizi değerlendiriniz. Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap verirken tereddüt yaşadığınız<br />sorularla ilgili konuları faaliyete geri dönerek tekrar inceleyiniz<br />ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME<br />32<br />UYGULAMALI TEST<br />Yaptığınız uygulamayı değerlendirme ölçeğine göre değerlendirerek, eksik veya hatalı<br />gördüğünüz davranışları tamamlama yoluna gidiniz.<br />Değerlendirme Ölçütleri Evet Hayır<br />Vagon sipariş defterini müşteri taleplerine göre, doğru ve düzenli<br />olarak yazdınız mı?<br />Taşımaların hangi tarih ve saatte yapılması gerektiğine göre<br />talepleri sıraya koydunuz mu?<br />Yükün miktar ve cinsine göre vagon adedini ve tipini belirlediniz<br />mi?<br />Belirlediğiniz vagon tipine ve adedine göre, taşımanın yapılacağı<br />tarihte yeterli vagon olması için, gerekli tedbirleri aldınız mı?<br />Taşımanın gerçekleşmesi için, taşımanın yapılacağı tarihten önce,<br />gerekli belgeleri düzenlediniz mi?<br />Uluslar arası taşıma taleplerinde, taşınacak yükün ve bu yükü<br />taşıyacak vagonun, ilgili anlaşma ve sözleşmelere uygunluğunu<br />kontrol ettiniz mi?<br />DEĞERLENDİRME<br />Yaptığınız değerlendirme sonunda hayır şeklindeki cevaplarınızı bir daha gözden<br />geçiriniz. Kendinizi yeterli görmüyorsanız öğrenme faaliyetini tekrar ediniz.<br />Cevaplarınızın tamamı evet ise bir sonraki faaliyete geçiniz.<br />33<br />ÖĞRENME FAALİYETİ–3<br />Bu öğrenme faaliyeti sonucunda günlük vagon durumu ( GVD ) yazışmalarını<br />yapabileceksiniz.<br /> Yaşadığınız yerde, bir gar veya istasyona giderek GVD tellerinin nasıl<br />yazıldığını, çalışanların nelere dikkat ettiğini ve GVD tellerinin önemini belirten<br />bir rapor hazırlayınız.<br /> Hazırladığınız bu raporu sınıf ortamında, üç arkadaşınız ile birlikte<br />canlandırarak sunumunu yapınız.<br />3. GÜNLÜK VAGON DURUMU<br />3.1. Günlük Vagon Durumu Telgrafları ( GVD )<br />Resim 3.1: GVD telgrafının yazılması<br />GVD telleri, yazılırken aşağıdaki hususlara dikkat edilir.<br />Genel kural olarak, işletmeye ait olup ticari hizmet serisinden numara almış tüm yük<br />vagonlar ve diğer şahıslara ait vagonlar, tip ve adet olarak GVD tellerinin ilgili bölümlerinde<br />gösterilir.<br />Hizmet serisinden numara almış vagonlarla yük furgonları (personel vagonu) GVD<br />telinde gösterilmez. Ancak, yük durumunda olan vagonlar “Yük Durum Telgrafında”<br />belirtilir.<br />ÖĞRENME FAALİYETİ–3<br />AMAÇ<br />ARAŞTIRMA<br />34<br />Firmalarca yurt dışından satın alınan veya kiralanan vagonlarla, işletmeden kiralanan<br />veya mülkiyeti üçüncü şahıslara ait vagonlar GVD’nin Dolu Yük, Boş Yük, Dolmakta,<br />Dolum Yolunu Verilecek Vagonlar (DOYOVEV), Boşaltma, Boşalım Yoluna Verilecek<br />Vagonlar (BOYOVEV), Dolan, Boşalan bölümlerinde eşya kodunun önüne 7 rakamı<br />konmak suretiyle gösterilir. Bu vagonlar GVD’nin İhtiyaç, Borç ve Yedek bölümlerinde<br />gösterilmez.<br />İşletme, diğer şahıslara ait vagonları veya yabancı idarelere ait vagonları geçici süre<br />ile kendi taşıması, askeri ya da ticari taşımalarda kullanılmak üzere kiraladığında, bu<br />vagonların GVD tellerinde nasıl belirtileceği Hareket Dairesi Başkanlığınca teşkilata<br />duyurulur.<br />3.1.1. GVD Telgraflarının Bölümleri ve Bilgilerin Sırası<br />GVD tellerinin bölümleri ve sıraları aşağıda belirtilmiştir.<br />3.1.1.1. Mevcut Bölümü<br />İşletmeye ve diğer şahıslara ait Ui tipi vagonların adet, tip ve numaraları, diğer<br />vagonların tipleri ve adetleri ile muşambaların (brandaların) adetleri ayrı ayrı belirtilir.<br />3.1.1.2. Tamir Bölümü<br /> Revizör Tamiri: İstasyonlarda veya Vagon Teknisyenlikleri ve Vagon Bakım<br />Onarım Atölye Müdürlüklerinde tamir bekleyen veya tamiri devam eden<br />vagonların tiplerine göre sayıları bildirilir.<br /> Bağlı Ortaklıklara Sevk: İstasyonlarda tamir için Bağlı Ortaklıklara<br />gönderilmek üzere bekleyen vagonların tipleri ve sayıları ayrı ayrı bildirilir.<br /> Bağlı Ortaklık Tamiri: Bağlı Ortaklıklarda tamir bekleyen ve tamiri devam eden<br />vagonların tipleri ve sayıları ayrı ayrı bildirilir.<br />Ayrıca, tamirlik durumundaki Ui tipi vagonların numarası ile diğer şahıslara ait<br />vagonların tiplerine göre sayıları ve sahip kurumların isimleri de belirtilir.<br />3.1.1.3. Yedek Bölümü<br />Gelecekteki kesin veya olası ihtiyaçlara tahsis edilmek üzere bekletilen vagonlar ile<br />ihtiyaç olmaması nedeniyle uygun yerlerde tutulan (bekletilen) vagonların tipleri ve sayıları<br />ile muşambaların sayıları ayrı ayrı belirtilir. Ayrıca Ui tipi vagonların numaraları da<br />bildirilir.<br />3.1.1.4. İhtiyaç Bölümü<br />Bir önceki GVD’ den sonra istenilmiş ve vagon sipariş defterine kaydedilmiş olan<br />vagon ve muşambaların (brandaların) adet ve tipleriyle gönderilecek eşyanın cinsi ve kodu,<br />35<br />varış istasyonu kodu ve vagonların emre verilmesi istenilen tarih belirtilir. Tarih<br />belirtilmeyen ihtiyaçlar ertesi gün için istenilmiş olarak kabul edilir. İstasyonda, talebi<br />karşılayacak tip ve sayıda vagon bulunduğu takdirde tahsis emri olması şartıyla, gün içindeki<br />ihtiyaçlara da vagon verilir. Bu durum düşünceler bölümünde belirtilir.<br />3.1.1.5. Borç Bölümü;<br />Önceki GVD telinde ihtiyaç gösterildiği halde, GVD’nin yazıldığı saate kadar<br />karşılanamayan vagonların ve muşambaların (brandaların) adetleri, eşyanın cinsi ve kodu,<br />gideceği yerin kodu ve borçlanma tarihi (vagonun emre verilmesi istenilen tarih)belirtilir.<br />İstasyonda ihtiyacın hepsini veya bir kısmını karşılayacak vagon varsa ve doldurma<br />boşaltma yollarına verilmemişse bu vagonlar borçtan düşülür.<br />3.1.1.6. Yük Bölümü<br /> Dolu Yük; Gönderilmek üzere hazır olan ve taşıma belgesi bulunan dolu<br />vagonların ve diğer şahıslara ait dolu/ boş vagonların tipleri, yükün cinsi,<br />ağırlığı ve kodu, gideceği istasyonun kodu ve her istasyona ait toplam brüt<br />ağırlık ve vagon üzerinde bulunan muşambaların (brandaların) sayıları bildirilir.<br /> Boş Yük; Gönderilmek üzere hazır olan boş vagonların tipleri, gideceği istasyon<br />kodu, her istasyona ait toplam brüt ağırlık belirtilir.<br />3.1.1.7. Dolmakta Bölümü<br />Doldurulmak üzere gönderici emrine verilmiş olan vagonların ve diğer şahıslara ait<br />vagonların tipleri, yükün cinsi ve kodu, gideceği istasyonun kodu belirtilir.<br />3.1.1.8. Dolum Yoluna Verilecek Vagonlar Bölümü (DOYOVEV)<br />Dolum için istasyona gelmiş, ancak GVD’ nin yazılış saatinde çeşitli nedenlerle dolum<br />yoluna verilememiş vagonların ve diğer şahıslara ait vagonların tipi ve sayısı bildirilir.<br />3.1.1.9. Boşalmakta Bölümü<br />Boşaltma yollarına, iltisak hatlarına ve askeri, idari, kamu işyerlerine boşaltılmak<br />üzere verilmiş olan vagonların ve diğer şahıslara ait vagonların tip ve adetleri yükün cinsi ve<br />kodu ile muşambaların (brandaların) sayıları belirtilir.<br />3.1.1.10. Boşaltma Yoluna Verilecek Vagonlar Bölümü (BOYOVEV)<br />Boşaltılmak için istasyona gelmiş ancak, GVD’ nin yazılış saatinde çeşitli nedenlerle<br />boşaltma yoluna verilememiş vagonların ve diğer şahıslara ait vagonların tipi, sayısı ve<br />yükün cinsi bildirilir.<br />36<br />3.1.1.11. Dolan Bölümü<br />Bir önceki GVD telinden sonra doldurulan vagonların ve diğer şahıslara ait vagonların<br />tipleri, adetleri, yükün cinsi ve kodu, yükün net ağırlığı ve gideceği istasyon kodu da<br />belirtilmek suretiyle bildirilir.<br />Doldurulan Eşyanın ismi aşağıda belirtilecek olan eşya cinsleri kodlarında alt<br />gruplarda gösterilen eşya cinslerinin içinde geçiyorsa, ana grup başlığı olan eşya cinsi, dolan<br />yükün eşya cinsi olarak belirtilir.<br />3.1.1.12. Boşalan Bölümü<br />Bir önceki GVD telinden sonra boşaltılan vagonların ve diğer şahıslara ait vagonların<br />tipleri, adetleri, yükün cinsi ve kodu, yükün net ağırlığı belirtilir. Boşaltılan eşyanın ismi ve<br />kodu aşağıda belirtilecek olan eşya cinsleri dikkate alınarak gösterilir.<br />3.1.1.13. Düşünceler Bölümü<br />Vagon dağıtımı, gönderici ve alıcıların taşıma ve taleplerle ilgili önemli başvuruları,<br />iptal edilen veya doldurulmayan vagonlar, kirli vagonların durumu ve sayısı, tahsis<br />emirlerine göre gönderilen muşambaların (branda) hangi trenlerle gönderildiği, günlük<br />ihtiyaca ne kadar vagon verildiği, dolu yükte 48 saatten fazla bekleyen vagonların tipleri,<br />gideceği yer ve bekledikleri gün sayısı, gitmeyen ve gelmeyen yük trenleri, dolum ve<br />boşaltma yoluna verilemeyen vagonların verilememe nedenleri ile hava şartları ve GVD’ nin<br />diğer bölümleri ile ilgili bilgiler, yoksa “Diğerleri Yok” şeklinde GVD telinin sonunda<br />gösterilir.<br />Örnek :<br />…………….. GAR ( kod no ) …./…./….. G.V.D.<br />Mevcut : 96 Gb, 1 E, 1 Ea, , 8 Sg, 2 Sp<br />Tamirde : 6 Gb<br />Yedek : 2 Sp<br />YÜK : 1 Ea Demir 006211 KARS 4594 77 TON<br />2 Sg " " " " 146 "<br />1 E " " " " 36 "<br />3 Gb Yulaf 001031 " " 118 "<br />87 Gb Boş -- KAYSERİ 2579 1305 "<br />BOŞALMAKTA : 6 Sg Demir 006211<br />DOLAN : 1 Gb Konserve 501801 MALATYA 5976 6 TON<br />BOŞALAN : 1 Gb Kepek 002221 25 TON<br />Tablo 3.1: GVD telgraf örneği<br />37<br />3.1.2. GVD Tellerinde Bulunacak Diğer Bilgiler<br />İstasyonlarca hazırlanacak ve yazılacak GVD tellerinde dolu yük, boş yük (eşya<br />kodunun ilk rakamının önüne 7 rakamı konulan boş vagonlar), dolmakta, boşaltma yoluna<br />verilecek vagonlar ( BOYOVEV ), boşalmakta, dolan, boşalan bölümlerine konu olan eşya<br />kod numaraları ve eşya cinsi aynen yazılır.<br />Ancak taşıma türünün ayırımının yapılabilmesi amacıyla eşya kod numaralarının ilk<br />rakamının önüne, bu ayırıcı özelliği göstermek üzere;<br />Dahili Ticari Eşya için ……………………………………………………………… :0<br />İhraç Eşya için ……………………………………………………………… :1<br />İthal Eşya için: ……………………………………………………………… :2<br />Transit Eşya için ……………………………………………………………… :3<br />İdari Eşya için ……………………………………………………………… :4<br />Askeri Eşya için ……………………………………………………………… :5<br />Öncelikli Eşya için ……………………………………………………………… :6<br />TCDD’ye ait olup, Genel Müdürlükçe firmalara bir<br />protokole bağlı olarak verilen vagonlar, firmalarca yurt<br />dışından satın alınan veya kiralanan<br />vagonlarla,mülkiyeti üçüncü şahıslara ait vagonlar için : 7<br />rakamı yazılır<br />ÖRNEK: Çimentonun kod numarası 02731’dir.Buna göre GVD’ de eşya kodu<br />yazılırken;<br />Dahili Ticari Çimento Taşıması ise 002731<br />İhraç Çimento Taşıması ise 102731<br />İthal Çimento Taşıması ise 202731<br />Transit Çimento Taşıması ise 302731<br />İdari Çimento Taşıması ise 402731<br />Askeri Çimento Taşıması ise 502731<br />Öncelikli Eşya için 602731<br />TCDD’ye ait olup, Genel Müdürlükçe firmalara bir<br />Protokole bağlı olarak verilen vagonlar, firmalarca<br />Yurt dışından satın alınan veya kiralanan vagonlarla,<br />Mülkiyeti Üçüncü şahıslara ait vagonlar için: 702731 olarak yazılır,<br />Eşyanın türü yazı ile de belirtilir.<br />38<br />Yabancı idarelere ait vagonlar, GVD tellerinin Düşünceler Bölümünden sonra<br />“Yabancı İdarelere Ait Vagonların Durumu” başlığı altında ayrı olarak gösterilir. Bu<br />bölümde yalnız mevcut, tamirde, dolu yük, boş yük, dolmakta, boşalmakta, dolan, boşalan<br />bölümleri belirtilir. Bu bölümler, GVD tellerinin benzer bölümleri gibi yazılır.<br />GVD tellerinde yazılması gereken eşya cinsleri, ana grup ve alt grup kodlarıyla<br />birlikte bazıları aşağıda gösterilmiştir.<br />LİNYİT KÖMÜRÜ<br />3221 Linyit kömürü ve briketi<br />3281 Kömürler (Elektrot yapımında kullanılan)<br />MADEN KÖMÜRÜ<br />3201Maden kömürü ve briketi<br />3211 Antrasit<br />KOK KÖMÜRÜ<br />3241 Kok veya yarı kok, kok briketi<br />3271 Koklar (petrol koku, katran tortusu)<br />AKARYAKIT/ASFALT<br />3401 Petrol(işlenmiş)<br />3411 Benzin ve sanayide kullanılan alkol<br />DEMİR CEVHERİ<br />3001 Demir cevheri(parça ve toz)<br />3002 Demir cevheri(konsantre)<br />BORASİT<br />2906 Barit<br />2911 Borasit(kolemanit,üleksit,pandermit cevheri)<br />KROM<br />3071 Krom<br />6745 Krom, krom alaşımları (işlenmemiş)<br />ALÇI/LİREÇ TAŞI<br />2721 Alçı taşı (her nevi)<br />2741 Alçı (her nevi)<br />KUM<br />2501 Kum<br />2511 Kum (killi kum, dökümhaneler için)<br />DEMİR<br />6201 Demir hurdaları ve teneke kırıntıları<br />6211 Demir ve pik<br />KONTEYNER<br />6572 Konteyner (Büyük Konteyner, dolu taşımada)<br />6573 Konteyner (Büyük Konteyner, boş taşımada)<br />HUBUBAT<br />1001 Buğday (her nevi)<br />1011 Çavdar<br />1021 Arpa<br />GIDA MADDESİ<br />201 Etler (Soğutulmuş)<br />205 Yağlar<br />301 Balık (Canlı)<br />401 Süt, Ayran<br />421 Tereyağı<br />431 Peynirler<br />451 Yumurta (Her nevi)<br />701 Patates<br />ÇİMENTO<br />2731 Çimento(Her nevi)<br />2732 Çimento artıkları<br />TARIM ARACI<br />7201 Traktörler (ziraat ve orman traktörleri )<br />6901 Makinalar (ziraat ve hayvancılığa ait)<br />GÜBRE<br />4601 Nitrat (gübre için,Şili güherçilesi)<br />4611 Gübreler (azotlu gübreler)<br />İNŞAAT MALZEMESİ<br />2521 Mozaik<br />2531 Killer (İşlenmemiş)<br />2541 Killer (Pişirilmiş)<br />2601 Mermer<br />6101 Cam<br />Tablo 3.2: Eşya cinsleri<br />39<br />3.1.2.1. İdari Eşya<br />Her nevi idari malzeme, araç, eşya. Makine (GVD yazılırken (4) ayıracı ile belirtilen<br />eşya kodu).<br />3.1.2.2. Sahibine Ait Eşya<br />İşletmeye ait olup, Genel Müdürlükçe firmalara bir protokole bağlı olarak verilen<br />vagonlar, firmalarca yurt dışından satın alınan veya kiralanan vagonlarla, mülkiyeti üçüncü<br />şahıslara ait vagonlarla yapılan taşımalar.<br />3.1.2.3. İhraç Eşya<br />İhraç taşımaya konu olan ve GVD yazılırken (1)ayıracı ile yazılan her tür eşya.<br />3.1.2.4. Muhtelif Eşya<br />Yukarıdaki gruplarda ismi bulunmayan her tür eşya.<br />3.1.3. GVD Tellerinde Gösterilecek Vagon Tipleri ve GVD Tellerinin Kontrolü<br />GVD tellerinde gösterilecek vagon tipleri ile GVD telinin kontrolünün nasıl yapılacağı<br />aşağıda gösterilmiştir.<br />GVD tellerinde gösterilecek vagon tipleri, evsaf numaraları ve özellikleri;<br />TİP İŞARETİ EVSAF NUMARASI ÖZELLİĞİ<br />G 41 75 103 0 001/503 2 dingilli eski tip kapalı vagon<br />41 75 206 1 001/033 2 dingilli, çift katlı küçük baş hayvan vagonu<br />Gb 21 75 150 0 001/510 2 dingilli yeni tip kapalı vagon<br />21 75 151 0 001/3501 “<br />Ga 31 75 190 0 002/112 4 dingilli normal tip kapalı vagon<br />31 75 181 0 001 ‘’<br />Ha 31 75 275 2 001/300 4 dingilli kayar duvarlı kapalı vagon<br />E 41 75 503 0 253/1895 2 dingilli normal tip açık vagon<br />41 75 503 1 901/2217 ‘’<br />Ea 81 75 590 0 001/471 4 dingilli normal tip açık vagon<br />Kb 21 75 330 0 001/2650 2 dingilli dikmeli,kenarlı platform vagon<br />KI 41 75 302 0 056/107 2 dingilli dikmesiz kenarlı platform vagon<br />41 75333 0 001/010 “<br />40<br />KI 41 75 336 0 301/391 2dingilli dikmesiz kenarlı platform vagon<br />R 81 75 384 0 002 4 dingilli platform vagon<br />31 75 394 8 001/060 4 dingilli alçak kenarlı açık vagon<br />Sg 31 75 454 0 001/451 4 dingilli konteyner taşınabilen platform vagon<br />Sp 31 75 470 0 001/501 4 dingilli askeri tank yüklemesine uygun<br />platform vagon<br />Sa 81 75 485 5 001/020 6 dingilli askeri tank yüklemesine uygun<br />platform vagon<br />Fal 81 75 677 0 004/052 4 dingilli otomatik boşaltmalı açık vagon<br />81 75 686 0 004/4012 “<br />Fas 31 75 637 7 001/330 4 dingilli sabit semerli, otomatik boşaltmalı<br />açık vagon<br />31 75 665 0 331-2707 “<br />Ug 31 75 932 9 001-300 4 dingilli tahıl taşımasına uygun vagon<br />31 75 935 8 001/033 ‘’<br />Ui 81 75 993 2 001-002 6 dingilli 35 tonluk çukurlu vagon<br />81 75 993 1 001-003 6 dingilli 50 tonluk çukurlu vagon<br />81 75 995 2 001 12 dingilli 120 tonluk özel tip vagon<br />81 75 995 6 001 16 dingilli 180 tonluk özel tip vagon<br />81 75 999 8 001 24 dingilli 250 tonluk özel tip vagon<br />Z 41 75 702 0 006/149 2 dingilli sarnıçlı vagon<br />Za 81 75 758 0 002/107 4 dingilli sarnıçlı vagon<br />81 75 758 1 001/034 ‘’<br />GVD tellerinin mevcut, tamirde ve yedek bölümlerine yazılacak vagonların tip sırası<br />yukarıdaki vagon tip sırasına uygun olmalıdır.<br />Vagonun tipi belirlenirken evsaf numarası dikkate alınır.<br />GVD telinde;<br /> Mevcut=Tamirde+Yedek+Dolu Yük+Boş Yük+Dolum Yoluna Verilecek<br />Vagonlar+Dolmakta+Boşalım Yoluna Verilecek Vagonlar+Boşalmakta, olmalıdır.<br />Bu eşitlik ile birlikte bir önceki GVD telindeki bilgiler ve vagon sipariş defterindeki<br />kayıtlar kontrol edilmeden GVD teli ilgili yerlere yazılmamalıdır.<br />41<br /> Muşambalar bulundukları konuma göre mevcut, tamirde, yedek, ihtiyaç, borç,<br />dolu yük, boş yük, dolmakta, boşaltma yoluna verilecek vagonlar ve boşalmakta<br />bölümlerinin hepsinde tek tek gösterilir.<br />3.2. Repartisyon Bürosunun Görevleri<br />Repartisyon Bürosu; Yük vagonlarının ihtiyaçlara göre dağıtımını ve yük trenlerinin<br />planlamasını yapan işyerini, ifade eder.<br />Genel olarak her Bölge Müdürlüğü sınırı, bir repartisyon bölgesidir. Her Hareket<br />Müdürlüğü bünyesinde bir Repartisyon Bürosu bulunur ve bu büro görevlerini Bölge<br />Müdürü adına yapar. Repartisyon bürosunun görevleri şunlardır;<br /> Sorumluluk bölgesi içerisindeki yük taşımaları ile ilgili olarak vagon ve tren<br />planlamasını yapmak. Bu konuda bölgesi içindeki tüm işyerlerine Bölge<br />Müdürü adına her türlü emri vermek, gerekli bilgi ve belgeleri ilgili<br />işyerlerinden istemek, bunları değerlendirmek.<br /> Yük ve taşıma programına göre çalışacak veya seferden kaldırılacak, yük<br />trenlerini belirlemek.<br /> Vagon dağıtımını, talep durumuna göre yapmak.<br /> Tüm işyerleri vagon durumları ve yük durumu ile ilgili bilgileri, telleri almak,<br />bunları incelemek.<br /> GVD tellerinin emirlere uygun yazılmasını sağlamak.<br /> İstasyonlardan gelen GVD tellerindeki bilgilerinden, bölgesinin GVD'sinin<br />hazırlanmasını temin etmek, hazırlanan GVD telinin belirlenen zamanda<br />Hareket Dairesine ulaşmasını sağlamak.<br /> Görevi ile ilgili istatistiği tutmak.<br /> Tren teşkilat tellerinden, dolu ve boş taşımayı, trenlerin tonajına göre hazırlanıp<br />hazırlanmadığını takip etmek.<br /> Yabancı idarelere ait vagonların, bölgesine ve yurda giriş çıkışlarını günlük<br />olarak takip etmek ve Hareket Dairesine bildirmek.<br /> Yurt dışına çıkan ve giren işletme vagonları ile donanım araçlarının takibini<br />yapmak.<br /> Planlanmış askeri trenleri takip etmek.<br /> Bu genel emirde sayılmamakla birlikte, mevzuat çerçevesinde, hizmeti<br />tamamlayıcı mahiyette verilen diğer görevleri de yapmak ile görevli ve<br />yetkilidir.<br />42<br />UYGULAMA FAALİYETİ<br />Günlük vagon durumu ( GVD ) yazışmalarını yapmak için aşağıdaki işlem<br />basamaklarını yapınız.<br />İşlem Basamakları Öneriler<br /> İstasyonlardaki vagon durumunu tespit<br />ediniz.<br /> Günlük vagon durumu telgraflarını<br />yazınız.<br /> Günlük vagon durumu telgraflarının<br />kontrolünü yapınız.<br /> Günlük vagon durumu telgraflarını<br />Repartisyon bürosuna ulaştırınız.<br /> Vagon durumunu tespit ederken ve<br />GVD telgraflarını yazarken çok dikkatli<br />olunuz.<br /> Yazdığınız telgrafın doğruluğunu<br />mutlaka kontrol ediniz.<br /> Kaynakları etkin kullanınız.<br /> Doğru zamanda doğru kararlar alınız.<br />UYGULAMA FAALİYETİ<br />43<br />ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME<br />Bu faaliyet kapsamında hangi bilgiler kazandığınızı aşağıdaki soruları cevaplandırarak<br />belirleyiniz.<br />OBJEKTİF TESTLER (ÖLÇME SORULARI)<br />1. GVD telgrafının mevcut bölümüne aşağıdakilerden hangisi dahil değildir?<br />A) Yedek vagon sayısı B) Tamirdeki vagon sayısı<br />C) Boşalmakta olan vagon sayısı D) Dolan vagon sayısı<br />2. GVD telgrafında aşağıdaki bilgilerden hangisi yoktur?<br />A) Mevcut vagon sayısı B) Dolan vagon sayısı<br />C) Yükün miktarı D) İstasyon yol durumu<br />3. İşlenmiş petrolün eşya kodu 3401’dir. Buna göre öncelikli olarak taşınması<br />gerekiyor ise, GVD telgrafında nasıl yazılmalıdır?<br />A) 13401 B) 23401<br />C) 63401 D) 03401<br />4. 2 dingilli yeni tip kapalı vagon, GVD telgrafında hangi simge ile ifade edilir?<br />A) Gb B) Ea<br />C) Kb D) Sg<br />Aşağıdaki soruların cevaplarını doğru ve yanlış olarak değerlendiriniz.<br />5. Mevcut=Tamirde+Yedek+Dolu Yük+Boş Yük+Dolum Yoluna Verilecek<br />Vagonlar+Dolmakta+Boşalım Yoluna Verilecek Vagonlar+Boşalmakta, olmalıdır. (……)<br />6. GVD telgrafının yazılmasında bilgilerin, doğru ve eksiksiz yazılmasının yanı sıra,<br />sırası da önemlidir. (……)<br />7. Repartisyon bürosu; Yük vagonlarının ihtiyaçlara göre dağıtımını ve yük trenlerinin<br />planlamasını yapan işyerini, ifade eder. (……)<br />8. Repartisyon bürosu yük ve taşıma programına göre çalışacak veya seferden<br />kaldırılacak, yük trenlerini belirleme yetkisine sahip değildir. (……)<br />DEĞERLENDİRME<br />Cevaplarınızı cevap anahtarı ile karşılaştırınız. Doğru cevap sayınızı belirleyerek<br />kendinizi değerlendiriniz. Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap verirken tereddüt yaşadığınız<br />sorularla ilgili konuları faaliyete geri dönerek tekrar inceleyiniz<br />ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME<br />44<br />UYGULAMALI TEST<br />Yaptığınız uygulamayı değerlendirme ölçeğine göre değerlendirerek, eksik<br />veya hatalı gördüğünüz davranışları tamamlama yoluna gidiniz.<br />Değerlendirme Ölçütleri Evet Hayır<br />İstasyon yollarında vagonların durumunu tespit ettiniz mi?<br />GVD telgrafını yazmadan önce, tespit ettiğiniz vagonların<br />doğruluğunu gördünüz mü?<br />GVD telgrafındaki bilgileri sırası ile ve tam olarak yazdınız mı?<br />Yazdığınız GVD telgrafının doruluğunun tespitini yaptınız mı?<br />GVD telgrafını zamanında yazıp ilgili yerlere gönderdiniz mi?<br />DEĞERLENDİRME<br />Yaptığınız değerlendirme sonunda hayır şeklindeki cevaplarınızı bir daha gözden<br />geçiriniz. Kendinizi yeterli görmüyorsanız öğrenme faaliyetini tekrar ediniz.<br />Cevaplarınızın tamamı evet ise bir sonraki faaliyete geçiniz.<br />45<br />ÖĞRENME FAALİYETİ–4<br />Bu öğrenme faaliyeti sonucunda vagon tahsisi yapabileceksiniz.<br /> Yaşadığınız yerde, bir gar veya istasyona giderek vagon tahsisinin nasıl<br />yapıldığını, çalışanların nelere dikkat ettiğini ve vagon tahsisinin önemini<br />belirten bir rapor hazırlayınız.<br /> Hazırladığınız bu raporun sınıf ortamında sunumunu yapınız.<br />4. VAGON TAHSİSİ<br />Vagon tahsisi yapılırken;<br />İşyerleri, tahsis emri olmadıkça herhangi bir vagonu, herhangi bir işe veya ihtiyaca<br />tahsis edemez.<br />Resim 4.1: Çabuk bozulabilecek eşya yüklü vagon<br />Çabuk bozulacak eşya veya canlı hayvan yüklü olup arızaları nedeniyle kesilen<br />vagonlar ya da bozulacak eşya veya canlı hayvan dışında herhangi bir eşya yüklü olup ta,<br />yüklü olarak tamiri mümkün olamayacağı anlaşılan vagonların aktarılması için gerekli olan<br />vagonları istasyon, liman ve ambarlar (lojistikler) tahsis emri çıkmadan tahsis edebilir.<br />Ancak, bu şekilde tahsis edilen vagonlar. Hareket Müdürlüğüne bildirilir.<br />Vagon siparişleri, müşterinin sipariş tarihinden sonra karşılanmak üzere taşımanın<br />yapılacağı işyerine sipariş verilmekle beraber işin durumuna göre her işyerine vagon siparişi<br />yapılabilir.<br />İşletmeye ait olup Genel Müdürlükçe firmalara kiraya verilen vagonlar ve diğer<br />şahıslara ait vagonlar için tahsis emri verilmesine gerek yoktur.<br />AMAÇ<br />ARAŞTIRMA<br />ÖĞRENME FAALİYETİ–4<br />46<br />Talep edilen tipte vagon temin edilemediğinde, göndericinin kabul etmesi halinde<br />değişik tipte vagon tahsisi yapılabilir.<br />Genel Müdürlük, taşımanın yoğun olduğu dönemlerde sıkışıklığı önlemek ve ihtiyaç<br />sahiplerine gecikmesiz vagon temini amacıyla taleplere sayısal kısıtlama getirebilir. Bu<br />takdirde bir gönderici en çok, belirlenen bu miktar kadar vagon isteyebilir ve vagon tahsis<br />edilip yükleme yapıldıkça talep, belirlenen bu miktara tamamlanır.<br />Aynı işyerinde birden fazla göndericinin aynı tip vagona talebi olduğu ve ihtiyaç<br />miktarınca vagon temin edilemediği takdirde, mevcut vagonlar önce Genel Müdürlükçe<br />planlanmış blok tren yüklerine, artan vagonlar tercihli yüke (Genel Müdürlükçe emirlenen<br />ve Eşya Tarifesinde belirlenmiş olan) daha sonra da normal ihtiyaçlara tahsis edilir.<br />Aynı özellikli taleplerde tarih sırası esas alınır.<br />4.1. Tahsis Emirleri<br />Bölge Müdürlüklerince ticari taşımalara verilecek vagonlar, istasyon ve liman adına<br />tahsis edilir. Gerektiğinde boş vagonların gönderileceği trenin numarası da belirtilir. Her<br />tahsis emrine bir sıra numarası verilir. Vagonların tahsisleri aşağıdaki şekilde yapılır;<br />4.1.1. Daimi Tahsis Emri<br />Boşalacak, boş gelecek veya tamirden çıkacaklardan günlük ihtiyaçlara sıradan ne<br />kadar vagon verileceğinin ya da ihtiyaç yoksa vagonların ne yapılacağının bir kez sürekli bir<br />emirle, Bölge Müdürlüğüne ambar (lojistik),istasyon ve limanlara bildirilmesidir.<br />Verilecek daimi tahsis emirlerinde geçerlilik süresi belirtilir. İstasyon ve liman<br />ihtiyaçlarını bu tahsis emrine göre mevcut, boşalacak veya gelecek vagonlardan karşılar.<br />4.1.2. Günlük Tahsis Emri<br />GVD tellerindeki vagon ihtiyacının, eldeki vagon durumuna göre karşılanması için<br />günlük olarak verilen tahsis emridir.<br />Aynı işyerinde birden fazla göndericinin aynı tip vagona talebi olduğu ve ihtiyaç<br />miktarınca vagon temin edilemediği takdirde, mevcut vagonlar önce Genel Müdürlükçe<br />planlanmış blok tren yüklerine, artan vagonlar tercihli yüke (Genel Müdürlükçe Emirlenen<br />ve Eşya Tarifesinde belirlenmiş olan) daha sonra da normal ihtiyaçlara tahsis edilir.<br />4.1.3. Özel Tahsis Emri<br />Askeri ve idari talepler doğrudan Bölge Müdürlüklerine yapıldığından, bu taleplerin<br />ilgili işyerlerine bildirilmesi ve vagon tahsisi için yazılır.<br />47<br />4.1.4. Öncelikli Tahsis Emri<br />Öncelikli tahsis emri vermeye Genel Müdürlük yetkili olup, öncelikli tahsis emri<br />mutlaka yazı veya telgrafla verilir.<br />İşletme eşya tarifesinde önceliği belirtilen taşımalara öncelikli vagon tahsis etmeye<br />Bölge Müdürlükleri yetkilidir.<br />4.2. Yabancı Demiryollarına Ait Vagonların Tahsisi<br />Resim 4.2: Yabancı demiryollarına ait vagonlar<br />Yabancı Demiryolu idarelerine ait vagonların uluslararası ve yurt içi taşımalarda<br />kullanılması ile yurt dışı edilmesinde aşağıdaki hususlar dikkate alınır.<br /> Yabancı demiryollarına ait boş vagonlar aşağıda belirtilen sıraya göre yeniden<br />yüklemelere tahsis edilebilir.<br /> Vagon sahibi Demiryolu idaresinin talebi olması halinde, Hareket Dairesi<br />tarafından verilecek yazılı bir emirle uluslararası taşımalara verilir.<br /> Hareket Dairesi tarafından herhangi bir yazılı emir verilmeyen yabancı<br />vagonlar; uluslararası taşımalara RIV Yönetmeliğinde belirtilen kurallara<br />uyulmak suretiyle, vagonun boşaldığı istasyon tarafından verilebilir.<br /> Boşaltma istasyonunda talep olmaması halinde, vagonun boş dönüş yolu<br />üzerinde bulunan diğer istasyona yapılacak uluslararası taşımalara, ilgili<br />Bölge Müdürlüklerinin koordinasyonu ile tahsis edilebilir.<br /> Dönüş yolu üzerinde bulunan başka bir istasyondan yapılacak uluslararası<br />taşımaya tahsis edilen yabancı vagonlar, ilgili evrakla refakat bülteni<br />düzenlenerek yeni yükleme istasyonuna sevk edilir.<br /> Yabancı vagonlar, uluslararası taşıma talebi olmaması halinde, Hareket<br />Dairesi Başkanlığınca dönüş yolu üzerinde bulunan işletme istasyonları<br />arasında yapılacak yurtiçi taşımalara verilebilir.<br />48<br /> Gerek uluslararası gerekse yurtiçi taşıma talebi olmayan yabancı demiryolu<br />idarelerine ait boş vagonlar, işyeri personeli tarafından taşıma belgesinden giriş<br />güzergahına göre güzergah etiketi düzenlenerek, vagon üzerinde transit<br />etiketinde belirtilen giriş istasyonuna ilgili evraka kayden gönderilir.<br /> Giriş istasyonlarınca transit etiketi düzenlenmeyen vagonlar, boşaldıktan sonra<br />ilgili işyeri personeli tarafından, taşıma evrakından tespit edilecek dönüş<br />güzergâhından ilgili evraka kayden gönderilir.<br />NOT: Vagonun boşaldığı işyeri tarafından manevra vaziyetinde yurt dışına çıkış<br />istasyonu belirtilmeyen ve dönüş güzergah etiketi düzenlenmeyen yabancı vagonlar istasyon<br />personelince teslim alınmaz.<br />4.3. Vagon Tahsisi ve Taşımaları İle İlgili Özel Hususlar<br />Vagon tahsisi ve taşıma ile ilgili özel hususlar aşağıdadır;<br /> GVD telleri, tren duyuruları, yük durum teli, trenlerin teşkilat telleriyle vagon<br />tahsis ve dağıtımına ait bütün teller ‘’Çok tez ve müddetli’’ olup hiçbir nedenle<br />geciktirilmez.<br /> Loko Bakım Atelyesi ve Depo Müdürlükleri trenleri temin edecek lokoların<br />zamanında tren üzerine verilmesini temin ve takip ederler. Trenlerin hareket<br />saatinden bir saat ve daha sonrası için lokonun verilemeyeceği anlaşılırsa,<br />Depolarca durum bir yazı veya telgrafla ilgili istasyona, Repartisyon Bürosuna<br />ve Bölge Müdürlüğüne bildirilir. Bu yazı veya tellerde lokonun zamanında<br />verilmemesi nedeni ile tahmini ne zaman verilebileceği açıklanır.<br /> Ara istasyonlar, kendilerinde mevcut yükün manevra trenlerine aldırılması için,<br />trenin hareketinden en az üç saat önce, trenin çıkacağı teşkilat istasyonuna<br />bildirilir. Teşkilat istasyonu treni eksik yük ile göndererek yükün alınmasını<br />sağlar. Bu trenin Trafik Cetveli’ne hangi istasyondan kaç ton yük alacağı<br />yazılır.<br /> Ara istasyonlarda gönderilmesi geciken ve üzerinden 24 saat geçen yük istasyon<br />tarafından doğrudan Bölge Müdürlüğüne bildirilir.<br /> Lokomotif arızası veya herhangi bir nedenle ara istasyonlara kesilmiş, çabuk<br />bozulacak eşyalarla, canlı hayvan, parlayıcı ve patlayıcı madde yüklü vagonlar,<br />istasyonlarca derhal bir telle en yakın teşkilat istasyonuna ve Bölge<br />Müdürlüğüne bildirilir ve vagonlar gelecek ilk tren ile gerekirse vagon<br />değişikliği yapılarak gönderilir.<br /> İdari taşıma için gerekli vagonlar eşya gönderecek ünitelerce, eşyayı<br />yükleyecekleri istasyonun bağlı bulunduğu Bölge Müdürlüğünden telgrafla<br />49<br />talep edilir. Vagon talebi yapılabilmesi için en az 5 ton eşyanın olması<br />zorunludur.<br /> Su baskını, heyelan, deray, çarpışma ve benzeri, kaza ve olay yerlerine<br />gönderilecek idari eşya ile havaleli olanlarda 5 ton şartı aranmaz. 5 ton’dan az<br />olan idari eşya ilgili servis tarafından perakende (parça) olarak gönderilir.<br /> Çukur şasili (Ui) vagonlar Bölge Müdürlüklerince Hareket Dairesi<br />Başkanlığından talep edilir. Ambarlar (lojistikler), İstasyonlar bu tip vagonları<br />GVD tellerinde ihtiyaç olarak gösterir.<br /> Mülkiyeti üçüncü şahıslara ait vagonlar ile kuruluştan yada başka idarelerden<br />kiralanmış, GVD’nin ilgili bölümlerinde eşya kodu’nun önüne (7) rakamı<br />konularak gösterilen vagonlar, “Diğer şahıslara ait vagonların işletme hatlarında<br />işletilmesi” yönetmeliği ve firmalarla bu konuda yapılan protokol şartlarına<br />göre kullanılır.<br /> Göndericilerin muşamba (branda ) ihtiyaçlarını vagon talebinden en az 48 saat<br />önce talep etmeleri ve istasyonlarca da bu ihtiyaçları vagon talebinden önce<br />GVD’ lerle Bölge Müdürlüğüne bildirmeleri gerekir. Muşamba (branda) temin<br />edilmedikçe taleplere vagon tahsis edilmez. Ancak müşterinin muşambayı<br />(branda) kendisi temin etmesi halinde vagon tahsis edilir.<br /> En fazla 10 adet muşamba ilgili evrak ile talep yerlerine ekspres veya yolcu<br />treni furgonlarında (personele ait vagon) gönderilir.<br />50<br />UYGULAMA FAALİYETİ<br />Vagon tahsisi yapmak için aşağıdaki işlem basamaklarını yapınız.<br />İşlem Basamakları Öneriler<br /> Talepleri değerlendiriniz.<br /> Yükün gideceği yeri belirleyiniz<br /> Eşyanın cinsini belirleyiniz.<br /> Eşyanın öncelikli durumunu belirleyiniz.<br /> Müşterilerin aynı tip vagon taleplerinde,<br />vagon sayısı yetersiz ise başvuru tarih<br />sırasını esas alınız.<br /> Tahsis emirlerine göre vagon tahsisi<br />yapınız.<br /> Yönerge-Yönetmelik ve genel emirlere<br />uygun davranınız.<br /> Daima nazik olunuz.<br /> Vagon tahsisi yaparken adil olunuz.<br /> Müşteri beklentilerini karşılayınız.<br />UYGULAMA FAALİYETİ<br />51<br />ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME<br />Bu faaliyet kapsamında hangi bilgiler kazandığınızı aşağıdaki soruları cevaplandırarak<br />belirleyiniz.<br />OBJEKTİF TEST (ÖLÇME SORULARI)<br />1. Aşağıdaki hangi durumdaki vagonlara, vagon tahsis emri gerekir?<br />A) İşletmeye ait olup, kiralanan B) Yolda kalmış, hayvan yüklü<br />C) Yolda kalmış, bozulabilecek eşya yüklü D) İhtiyaç için kullanılacak<br />2. Aşağıdakilerin hangisi vagon tahsis emri çeşidi değildir?<br />A) Yıllık tahsis emri B) Günlük tahsis emri<br />C) Özel tahsis emri D) Öncelikli tahsis emri<br />3. Yabancı demiryollarına ait vagonların tahsisinde aşağıdakilerin hangisine dikkat<br />edilmez?<br />A) Vagonların RIV yönetmeliğine uymasına<br />B) Vagon üzerindeki etiketine<br />C) Hangi ülkenin vagonu olduğuna<br />D) Boş veya dolu olmalarına<br />4. Aşağıdakilerden hangisi vagon tahsisi ile ilgili özel hususlardandır?<br />A) Haberleşmenin zamanında yapılması<br />B) İdari taşımaların en az 5 ton olması<br />C) Branda talepli vagonlarda, bu ihtiyacın mutlaka karşılanması<br />D) Hepsi<br />Aşağıdaki soruların cevaplarını doğru ve yanlış olarak değerlendiriniz.<br />5. Talep edilen tipte vagon temin edilemediğinde, göndericinin kabul etmesi halinde<br />değişik tipte vagon tahsisi yapılabilir. (……)<br />6. Verilecek daimi tahsis emirlerinde geçerlilik süresi yoktur. (……)<br />7. Yabancı vagonlar, uluslararası taşıma talebi olmaması halinde, Hareket Dairesi<br />Başkanlığınca dönüş yolu üzerinde bulunan işletme istasyonları arasında yapılacak<br />yurtiçi taşımalara verilebilir. (……)<br />8. GVD telleri, tren duyuruları, yük durum teli, trenlerin teşkilat telleriyle vagon tahsis<br />ve dağıtımına ait bütün teller ‘’Çok tez ve müddetli’’ olup hiçbir nedenle<br />geciktirilmez. (……)<br />ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME<br />52<br />DEĞERLENDİRME<br />Cevaplarınızı cevap anahtarı ile karşılaştırınız. Doğru cevap sayınızı belirleyerek<br />kendinizi değerlendiriniz. Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap verirken tereddüt yaşadığınız<br />sorularla ilgili konuları faaliyete geri dönerek tekrar inceleyiniz<br />53<br />UYGULAMALI TEST<br />Yaptığınız uygulamayı değerlendirme ölçeğine göre değerlendirerek, eksik veya hatalı<br />gördüğünüz davranışları tamamlama yoluna gidiniz.<br />Değerlendirme Ölçütleri Evet Hayır<br />Vagonlar ile ilgili talepleri değerlendirdiniz mi?<br />Değerlendirmelerinize göre vagon tipini ve gideceği yeri<br />belirlediniz mi?<br />Eşyanın cinsini belirlediniz mi?<br />Eşyanın öncelikli durumunu belirlediniz mi?<br />Tahsis emirlerine ve müşterilerin başvuru tarihlerine göre vagon<br />tahsisi yaptınız mi?<br />DEĞERLENDİRME<br />Yaptığınız değerlendirme sonunda hayır şeklindeki cevaplarınızı bir daha gözden<br />geçiriniz. Kendinizi yeterli görmüyorsanız öğrenme faaliyetini tekrar ediniz.<br />Cevaplarınızın tamamı evet ise bir sonraki faaliyete geçiniz.<br />54<br />MODÜL DEĞERLENDİRME<br />PERFORMANS TESTİ (YETERLİK ÖLÇME)<br />Taşıma planları, vagon talep ve tahsisi modülü araştırma çalışmaları sonunda<br />kazandığınız bilgi ve becerilerin ölçülmesi ve değerlendirilmesi için aşağıdaki uygulamayı<br />mutlaka yapınız. Yaptığınız bu çalışmada kendinizi kontrol listesine göre değerlendiriniz. Bu<br />değerlendirme sonucuna göre bir sonraki modüle geçebilirsiniz.<br />UYGULAMA: Sınıf arkadaşlarınız ile yol durumuna ( eğim, rakım vb.) göre makine<br />çekerleri birbirinden farklı, 6 ara istasyon ve 1 tanede dağıtım ve planlamanın yapıldığı ana<br />istasyon olmak üzere, toplam 7 istasyondan oluşan, hayali bir demiryolu ağı kurunuz.<br />Kurduğunuz bu sistemde, her istasyonun yük taleplerinin vagon sipariş defterine<br />yazılmasından, yükün vagonlara yüklenip gideceği yere ulaştırılmasına, boşaltılan<br />vagonların gitmesi gereken yerlerine götürülmesine kadar ve bu arada olan bütün yazışmaları<br />ve de işlemleri gerçekleştirerek bir taşıma planı hazırlayınız. (NOT : Bu uygulama<br />faaliyetinde kontrol listesi size yol gösterici olacaktır.)<br />Değerlendirme Ölçütleri Evet Hayır<br />Ara ve ana istasyon olarak taşıma taleplerini vagon sipariş<br />defterine yazdınız mı?<br />Taşınması gereken yükleri; cinslerine, miktarlarına ve gideceği<br />yönlere göre, hangi tip ve kaç adet vagon ve makine ile taşınması<br />gerektiğini hesap ettiniz mi?<br />İstasyonunuza ait bir sonraki gün taşınacak olan, yük ve vagon<br />bilgilerini GVD teli ile ana istasyona bildirdiniz mi?<br />Ana istasyon olarak, ara istasyonlardan gelen GVD tellerinin<br />doğruluğunun tespitini yaptınız mı?<br />Ana istasyon olarak, bölgenizin yük durumunu en kısa sürede<br />Hareket dairesi Başkanlığına bildirdiniz mi?<br />Ana istasyon olarak, Genel müdürlükçe belirlenen vagon tahsis<br />emrini ara istasyonlara yaptınız mı?<br />Ara istasyon olarak yapılan tahsis emirleri doğrultusunda ilgili<br />vagonlara yükleme işlemini yaptırdınız mı?<br />Ana istasyon olarak, ara istasyonlarda bir gün sonrası için<br />yüklenen yüklerin planlamasını yaptınız mı?<br />Planlama yaparken Cer servisinden; bu trenlerin çalıştırılabilmesi<br />için makine ve personelin yeter gücü görüşünü aldınız mı?<br />Planlama yaparken Orer de gösterilen programlı ve sonradan<br />sefere konulan trenlere dikkat ettiniz mi?<br />Yaptığınız bu plan, Rotasyonu düşürecek, Ütilizasyonu artıracak,<br />kaynakları en verimli bir şekilde kullanacak ve müşteri<br />memnuniyetini artıracak bir şekilde mi?<br />MODÜL DEĞERLENDİRME<br />55<br />Yıllık taşıma planlarında belirtilen veya ara istasyonlardan alınan<br />bir blok tren taşıması için; yükün cinsine göre vagon tipini,<br />taşıma parkurlarını, çeken ve çekilen araç adetini ve yükleme<br />veya boşaltma rampalarını tespit ettiniz mi?<br />Orer deki uygun saatlere ve sonradan sefere konulan trenlere göre<br />0-24 saatleri arasında bölgenizin yük taşımasını<br />gerçekleştirebildiniz mi?<br />Yükün tamamını o gün taşıyamadı iseniz bir gün sonrası için<br />gerekli planlamayı yaptınız mı?<br />Bölgenizde mevsimlere göre artan taşıma talepleri için, çeken ve<br />çekilen araç ihtiyaçlarına tedbirler aldınız mı?<br />Uluslar arası taşıma taleplerinde, taşınacak yükün ve bu yükü<br />taşıyacak vagonun, ilgili anlaşma ve sözleşmelere uygunluğunu<br />kontrol ettiniz mi?<br />DEĞERLENDİRME<br />Yapılan değerlendirme sonunda hayır cevaplarınızı bir daha gözden geçiriniz.<br />Kendinizi yeterli görmüyorsanız modülü tekrar ediniz.<br />Bütün cevaplarınız evet ise modülü tamamladınız, tebrik ederiz. Öğretmeniniz size<br />çeşitli ölçme araçları uygulayacaktır. Öğretmeninizle iletişime geçiniz<br />56<br />CEVAP ANAHTARLARI<br />ÖĞRENME FAALİYETİ 1 CEVAP ANAHTARI<br />1 B<br />2 B<br />3 D<br />4 D<br />5 D<br />6 Y<br />7 D<br />8 D<br />ÖĞRENME FAALİYETİ 2 CEVAP ANAHTARI<br />1 C<br />2 C<br />3 C<br />4 A<br />5 D<br />6 D<br />7 D<br />8 Y<br />ÖĞRENME FAALİYETİ 3 CEVAP ANAHTARI<br />1 D<br />2 D<br />3 C<br />4 A<br />5 D<br />6 D<br />7 D<br />8 Y<br />ÖĞRENME FAALİYETİ 4 CEVAP ANAHTARI<br />1 D<br />2 A<br />3 C<br />4 D<br />5 D<br />6 Y<br />7 D<br />8 D<br />CEVAP ANAHTARLARI<br />57<br />KAYNAKÇA<br /> ARSLAN, Cemalettin, Ders Notları, TCDD Sivas Eğitim Merkezi Müdürlüğü,<br />Sivas, 2005<br /> Eşya tarifesi, TCDD Genel Müdürlüğü<br /> Hareket Dairesi Başkanlığı, Yük Taşımacılığında TCDD, TCDD Genel<br />Müdürlüğü, 2005<br /> TORRAK, Halit, Basılmamış Ders Notları, Sivas, 2007<br /> Trenlerin Kalkış ve Varış Tarifesi, TCDD Genel Müdürlüğü<br /> Y.K 16.03.2005T ve 8/65 S Kararı, Resmi Gazete, 25791. 19 Nisan 2005<br /> 501 Numaralı Genel Emir, TCDD Genel Müdürlüğü<br /> 510 Numaralı Genel Emir, TCDD Genel Müdürlüğü<br /> 515 Numaralı Genel Emir, TCDD Genel Müdürlüğü<br /> www.google.com ( TCDD, Demiryolu taşımacılığı, Vagonlar, Railway car)<br /> www.railfaneurope.net/pix_frameset.html<br /> www.tcdd.gov.tr<br /> www.tudemsaş.gov.trtcddhttp://www.blogger.com/profile/03753339727083654380noreply@blogger.com2tag:blogger.com,1999:blog-9058398750300202219.post-50759499154249575762010-02-10T11:54:00.001-08:002010-02-10T11:56:19.948-08:00Tasıma DuzensizlikleriTAŞIMA DÜZENSİZLİKLERİ<br />ANKARA <br />Milli Eğitim Bakanlığı tarafından geliştirilen modüller;<br /> Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığının 02.06.2006 tarih ve 269 sayılı Kararı ile<br />onaylanan, Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve Kurumlarında kademeli olarak<br />yaygınlaştırılan 42 alan ve 192 dala ait çerçeve öğretim programlarında<br />amaçlanan mesleki yeterlikleri kazandırmaya yönelik geliştirilmiş öğretim<br />materyalleridir (Ders Notlarıdır).<br /> Modüller, bireylere mesleki yeterlik kazandırmak ve bireysel öğrenmeye<br />rehberlik etmek amacıyla öğrenme materyali olarak hazırlanmış, denenmek ve<br />geliştirilmek üzere Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve Kurumlarında<br />uygulanmaya başlanmıştır.<br /> Modüller teknolojik gelişmelere paralel olarak, amaçlanan yeterliği<br />kazandırmak koşulu ile eğitim öğretim sırasında geliştirilebilir ve yapılması<br />önerilen değişiklikler Bakanlıkta ilgili birime bildirilir.<br /> Örgün ve yaygın eğitim kurumları, işletmeler ve kendi kendine mesleki yeterlik<br />kazanmak isteyen bireyler modüllere internet üzerinden ulaşılabilirler.<br /> Basılmış modüller, eğitim kurumlarında öğrencilere ücretsiz olarak dağıtılır.<br /> Modüller hiçbir şekilde ticari amaçla kullanılamaz ve ücret karşılığında<br />satılamaz.<br />i<br />AÇIKLAMALAR ....................................................................................................................ii<br />GİRİŞ ......................................................................................................................................1<br />ÖĞRENME FAALİYETİ–1 ....................................................................................................3<br />1. SONUÇLARI MÜŞTERİYİ İLGİLENDİREN DÜZENSİZLİKLER.................................3<br />1.1. Noksanlıklar..................................................................................................................3<br />1.1.1. Çıkış İstasyonunda Görülen Noksanlıklar .............................................................3<br />1.1.2. Ara İstasyonlarda Görülen Noksanlıklar ...............................................................4<br />1.1.3. Varış İstasyonlarında Görülen Noksanlıklar..........................................................4<br />1.2. Hasarlar .........................................................................................................................5<br />1.2.1. Çıkış İstasyonlarında Görülen Hasarlar.................................................................5<br />1.2.2. Ara İstasyonlarda Görülen Hasarlar ......................................................................5<br />1.2.3. Varış İstasyonunda Görülen Hasarlar ....................................................................6<br />1.3. Ambalaj........................................................................................................................6<br />1.4. Tazminat Talebi ............................................................................................................7<br />1.5. Teslim Alınmayan Eşya................................................................................................7<br />1.6. Kayıp Eşya ve Hırsızlık Olayları ..................................................................................9<br />1.7. Tazminat İşlemleri ......................................................................................................10<br />1.8. Tahkikat Yapma..........................................................................................................11<br />UYGULAMA FAALİYETİ ..............................................................................................13<br />ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ....................................................................................14<br />ÖĞRENME FAALİYETİ–2 ..................................................................................................16<br />2. SONUÇLARI MÜŞTERİYİ İLGİLENDİRMEYEN DÜZENSİZLİKLER......................16<br />2.1. Taşıma düzensizliklerine ait formlar...........................................................................18<br />2.2. Taşıma düzensizliklerine ait yazışmalar .....................................................................18<br />UYGULAMA FAALİYETİ ..............................................................................................20<br />ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ....................................................................................21<br />MODÜL DEĞERLENDİRME ..............................................................................................23<br />CEVAP ANAHTARLARI .....................................................................................................24<br />KAYNAKÇA........................................................................................................................25<br />İÇİNDEKİLER<br />ii<br />AÇIKLAMALAR<br />KOD 840UH0015<br />ALAN Raylı Sistemler Teknolojisi Alanı<br />DAL/MESLEK Raylı Sistemler İşletme<br />MODÜLÜN ADI Taşıma Düzensizlikleri<br />MODÜLÜN TANIMI Bu modül Sonuçları Müşteriyi İlgilendiren Düzensizlikler<br />ile Sonuçları Müşteriyi İlgilendirmeyen Düzensizliklerinin<br />tanıtıldığı bir öğrenme materyalidir.<br />SÜRE 40/32<br />ÖN KOŞUL Özel Eşyaların Taşınması ve Gabari modülünü başarmak<br />YETERLİK Taşınmada meydana gelen düzensizlikleri gidermek<br />MODÜLÜN AMACI<br />Genel Amaç<br />Gerekli ortam sağlandığında, işletme talimatlarına uygun<br />olarak taşımada meydana gelebilecek düzensizlikleri<br />giderebileceksiniz.<br />Amaçlar<br />1. Sonuçları müşteriyi ilgilendiren düzensizlikleri<br />giderebileceksiniz.<br />2. Sonuçları müşteriyi ilgilendirmeyen düzensizlikleri<br />giderebileceksiniz.<br />EĞİTİM ÖĞRETİM<br />ORTAMLARI VE<br />DONANIMLARI<br />Ortam:<br />TCDD, metro ve hafif raylı işletmeleri, sınıf, kütüphane, ev,<br />bilgi teknolojileri ortamı v.b.<br />Donanım:<br />Televizyon, DVD, VCD, tepegöz, projeksiyon, bilgisayar ve<br />donanımları v.b. sağlanmalıdır.<br />ÖLÇME VE<br />DEĞERLENDİRME<br />Ders geçme yönetmeliğine uygun olarak modül ve ders<br />sonunda ölçme araçları kullanılarak ölçme ve değerlendirme<br />yapılacaktır.<br />AÇIKLAMALAR<br />1<br />GİRİŞ<br />Sevgili öğrenci;<br />Demiryolu ile yük taşımacılığı uzun mesafelerde ekonomik ve güvenli bir taşıma<br />şeklidir. Demiryolu yük taşımacılığı çok büyük altyapı yatırımları gerektirdiğinden dolayı,<br />demiryolu işletmeciliği çoğunlukla tüm ülkelerde kamu kesimi tarafından yürütülmektedir.<br />Günümüzde bir malın hasarsız olarak uzak pazarlara sunulması, başka bir deyişle<br />nakliyesi, malın kalitesi ve fiyatı kadar önemli bir unsur haline gelmiştir. Malı hasarsız,<br />mümkün olduğu kadar kısa sürede ve ucuz bir şekilde üretim noktasından pazarlara<br />taşıyabilmek rekabet gücünün önemli bir parçası olmuştur. Bu durum taşınacak mesafenin<br />arttığı ve taşıma imkanlarının çeşitlendiği dış ticarette daha önemli bir boyut kazanmaktadır.<br />Özellikle uzun mesafe yük taşımacılığında demiryolları önemli potansiyele sahiptir.<br />Ancak, demiryollarında yaşanan sıkışıklıklarda önceliğin yolcu taşıyan trenlere verilmesi<br />nedeniyle yük taşıyan trenlerde gecikmeler ve sıkıntılar yaşanabilmektedir. Bu arada<br />taşımada bazı istenmeyen düzensizliklerinde ortaya çıkması kaçınılmazdır.<br />Bazı nedenlerle istemedende olsa olumsuzluklar yaşanmaktadır. Gerek müşteri ve<br />gerekse taşıyıcının kusurları sonucunda yaşanan olumsuzlukların ilgili yönetmelikler<br />dahilinde tespit edilip sonuçlandırılması gerekmektedir<br />Bu modül ile demiryollarında taşıma düzensizlikleri ile ilgili mevcut uygulamaları<br />inceleyerek öğreneceksiniz.<br />GİRİŞ<br />2<br />3<br />ÖĞRENME FAALİYETİ–1<br />Bu öğrenme faaliyetinin sonunda, gerekli ortam sağlandığında, işletme talimat ve<br />yönetmeliklerine uygun olarak sonuçları müşteriyi ilgilendiren düzensizlikleri<br />giderebileceksiniz.<br />Bölgenizde bulunan raylı sistemler alanındaki işletmenin (TCDD) sonuçları müşteriyi<br />ilgilendiren düzensizlikler ile ilgili karşılaştıkları olayları araştırınız. Topladığınız bilgi ve<br />dökümanları rapor haline getiriniz. Hazırladığınız raporu derste tartışınız.<br />1. SONUÇLARI MÜŞTERİYİ<br />İLGİLENDİREN DÜZENSİZLİKLER<br />1.1. Noksanlıklar<br />Taşıma belgesinde kayıtlı eşyadan bir kısmının adet veya ağırlık olarak eksik çıkması<br />noksanlık olarak tanımlanır.<br />1.1.1. Çıkış İstasyonunda Görülen Noksanlıklar<br />Çıkış istasyonunda, mevzuata uygun olarak yüklenmiş, mühürlenmiş ve sevke hazır<br />vaziyette teslim alınan vagonlardan, daha sonra kaza, mühür bozukluğu/kopukluğu veya<br />hırsızlık olayları gibi herhangi bir nedenle çıkış istasyonunda iken tespit edilen noksanlıkla<br />ilgili aşağıdaki şekilde işlem yapılır.<br />Resim 1.1: Çıkış istasyonunda eşyaların vagona yüklenmesi<br />ÖĞRENME FAALİYETİ–1<br />AMAÇ<br />ARAŞTIRMA<br />4<br />Eşyanın göndericisi işyerine çağrılır. Mevcut durum gönderici ile birlikte kontrol<br />edilir. Noksanlık tespit edilmesi halinde, üç nüsha 3505 model Hasar ve Noksanlık belgesi<br />düzenlenir. Bu belgenin 1. nüshası Hareket Dairesi Başkanlığına, 2. nüshası çıkış<br />istasyonunun bağlı olduğu Bölge Müdürlüğüne, 3. nüshası taşıma belgesi ile birlikte varış<br />istasyonuna gönderilir.<br />Çıkış istasyonunda göndericiden noksanlığa ilişkin liste dilekçe alınamamışsa ve<br />varış, istasyonunda alıcının itirazı halinde, alıcıdan bu noksanlık için imzalı iki nüsha 3523<br />model Liste Dilekçe istenir ve alınan liste dilekçenin 1. nüshası, 3505 model Hasar ve<br />Noksanlık Belgesi ve suret taşıma belgesi çıkış istasyonunun bağlı bulunduğu Bölge<br />Müdürlüğüne, 2. nüshası da bir yazı ekinde Hareket Dairesi Başkanlığına gönderilir.<br />1.1.2. Ara İstasyonlarda Görülen Noksanlıklar<br />Ara istasyonlarda görülen noksanlıklarda; (ağırlık itibariyle) tespit edildiği takdirde,<br />dört nüsha 3505 model Hasar ve Noksanlık belgesi düzenlenerek, 1. nüshası Hareket Dairesi<br />Başkanlığına, 2. nüshası çıkış istasyonunun bağlı bulunduğu Bölge Müdürlüğüne, 3. nüshası<br />çıkış istasyonuna, 4. nüshası da taşıma belgesi ile birlikte varış istasyonuna gönderilir.<br />Vagonun tartılması mümkün olmadığı takdirde, durum tutanakla tespit edilir, konu ile ilgili<br />yerlere telgraf, internet, faks v.b. iletişim araçları ile bildirilir, ayrıca noksanlığın tespiti için<br />vagon tartı yapılmak üzere kantar olan ilk istasyona, yoksa varış istasyonuna gönderilir.<br />Varış istasyonu alıcısına mevcut eşyayı teslim eder. Eşyanın tesliminde itirazı halinde<br />alıcıdan noksan eşyaya ilişkin iki nüsha 3523 model Liste Dilekçe istenir ve bu model alıcısı<br />tarafından imzalanır. Bu modelin 1. nüshası noksanlığın görüldüğü ara istasyon tarafından<br />düzenlenen 3505 model Hasar ve Noksanlık belgesi ve taşıma belgesinin bir sureti ile<br />birlikte çıkış istasyonunun bağlı bulunduğu Bölge Müdürlüğüne, 2. nüshası da Hareket<br />Dairesi Başkanlığına gönderilir.<br />Noksanlık için düzenlenen 3505 modeli alan çıkış istasyonu noksanlıkla ilgili gerekli<br />incelemeyi yaptıktan sonra sonucu bağlı bulunduğu Bölge Müdürlüğüne gönderir.<br />1.1.3. Varış İstasyonlarında Görülen Noksanlıklar<br />Eşya yüklü vagonun alıcısına tesliminde, şüphe uyandıracak herhangi bir düzensizlik<br />görülmesi halinde, varış istasyonunun görevlileri ve alıcısı ile birlikte gerekli kontroller<br />yapıldıktan sonra, noksanlıkla ilgili durum tespiti yapılır.<br />Eşya alıcısına teslim edilmekle beraber,alıcıdan noksan olan eşya için imzalı iki nüsha<br />3523 model Liste Dilekçe alınır. Ayrıca üç nüsha 3505 model Hasar ve Noksanlık Belgesi<br />düzenlenir. Bu modelin 1. nüshasına taşıma belgesinden bir suret ile 3523 model bir nüsha<br />eklenerek Hareket Dairesi Başkanlığına, 2. nüshası çıkış istasyonunun bağlı bulunduğu<br />Bölge Müdürlüğüne, 3. nüshası da çıkış istasyonuna gönderilir.<br />5<br />1.2. Hasarlar<br />Taşımaya kabul edilen eşyanın taşıma sırasında kırılması, dökülmesi, akması, kokması<br />vb. gibi nedenlerle değerini kısmen ya da tamamen kaybetmesi hasar olarak tanımlanır.<br />1.2.1. Çıkış İstasyonlarında Görülen Hasarlar<br />Mevzuatlara göre yüklenmiş ve göndericisinden teslim alınmış eşya yüklü vagonun,<br />çıkış istasyonunda bekleme sürecinde, eşyanın hasarlanmış olarak görülmesi durumunda,<br />göndericiye haber verilerek hasar ve bedelinin tespiti için kendisinden bilirkişi tayini istenir.<br />Çıkış İstasyonu da kuruluşu temsilen bir bilirkişi görevlendirir. Ancak hasarın tespiti<br />uzmanlık gerektiriyorsa, kuruluşu temsil edecek bilirkişinin bu işten anlayan uzman<br />personelden seçilmesi gerekir. Ayrıca, hasar tespiti mahkeme kanalıyla yapılmış ise buna<br />ilişkin bilirkişi rapor ve mahkeme kararının hasar ve noksanlık belgesine eklenmesi gerekir.<br />Hasar tespiti sonucunda üç nüsha 3505 model Hasar ve Noksanlık belgesi ile 3523<br />model Liste Dilekçe ve taşıma belgesinden de bir suret eklenerek gerekli işlem yapılmak<br />üzere 1. nüshası Hareket Dairesi Başkanlığına, 2. nüshası çıkış istasyonunun bağlı<br />bulunduğu Bölge Müdürlüğüne, 3. nüshası da taşıma belgesine eklenerek eşya ile birlikte<br />varış istasyonuna gönderilir.<br />Çıkış istasyonunca gönderici bulunamadığı takdirde, çıkış istasyonunda yapılması<br />gereken işlemin aynısı varış istasyonunda yapılır.<br />1.2.2. Ara İstasyonlarda Görülen Hasarlar<br />Hasar, ara istasyonda görülmüşse, hasarın durumuna ve önemine göre çıkış istasyonu<br />vasıtasıyla önce eşyanın göndericisi ile temasa geçilir. Hasarın tespiti için çıkış istasyonunda<br />yapılması gereken işlemin aynısı yerine getirilir.<br />Bu durumda dört nüsha 3505 model Hasar ve Noksanlık Belgesi düzenlenerek<br />1. nüsha Hareket Dairesi Başkanlığına, 2. nüsha çıkış istasyonunun bağlı bulunduğu Bölge<br />Müdürlüğüne, 3. nüsha çıkış istasyonuna, 4. nüsha da taşıma belgesine eklenerek eşya ile<br />birlikte varış istasyonuna gönderilir.<br />Hasarlanan eşyanın özelliğinden kaynaklanan nedenlerle, hasarlı haliyle kullanım<br />imkânı bulunmayıp mutlaka belli bir yerde (imal edildiği fabrika, atölye, vb.) hasar tespitinin<br />bilirkişiler ile kuruluş personelinden oluşan heyet tarafından belirlenmesinin zorunlu olduğu<br />durumda, (örnek:petrol borusu, doğal gaz borusu, askeri araç/silah, elektrik trafosu, vb.)<br />hasarlı eşya, gönderici talimatına istinaden Hareket Dairesi Başkanlığından verilecek emir<br />doğrultusunda ilgili işyerince 3212 model İç Hizmet Taşıma Belgesine kayden çıkış<br />istasyonuna ya da bu parkur üzerindeki ara bir işyerine gönderilebilir. Yapılan bu işlem ile<br />ilgili açıklama ticari taşıma belgesine, geri dönüş için düzenlenen iç hizmet taşıma belgesine<br />ve 3505 model Hasarlı ve Noksan Eşya Belgesine mutlaka yazılır, durum Hareket Dairesi<br />Başkanlığına bildirilir.<br />6<br />1.2.3. Varış İstasyonunda Görülen Hasarlar<br />Hasar varış istasyonunda görülmüş ise hasarın tespiti için 8. madde de belirtilen<br />işlemler burada da aynen yerine getirilir. Daha sonra üç nüsha 3505 model Hasar ve<br />Noksanlık Belgesi düzenlenir. Düzenlenen belgenin 1. nüshası Hareket Dairesi Başkanlığına,<br />2. nüshası suret taşıma belgesi ile birlikte çıkış istasyonunun bağlı bulunduğu Bölge<br />Müdürlüğüne, 3. nüshası ise çıkış istasyonuna gönderilir.<br />Hakkında 3505 model Hasar ve Noksanlık Belgesi düzenlenen eşyanın alıcısı<br />tarafından 48 saat içerisinde teslim alınmaması halinde teslim alınmayan eşyada yapılan<br />işlemler yerine getirilir.<br />Varış istasyonunda, eşya yüklü vagon itirazsız teslim alındıktan ve taşıma belgesi<br />alıcısı tarafından imzalandıktan sonra, alıcıların noksanlık ve hasar hakkındaki itirazları<br />kabul edilmez ve bu maksatla 3505 model hasar ve noksanlık belgesi düzenlenmez.<br />1.3. Ambalaj<br />İçerisindeki eşyayı yükleme, boşaltma ve taşıma sırasında meydana gelecek<br />sarsıntılardan koruyan ve bunlardan bir kısmının düşmesini, kolaylıkla çalınmasını önleyen,<br />eşyanın yanında bulunan diğer eşyaya zarar vermesini engelleyen ayrıca yükleme ve<br />boşaltma sırasında bu işlemi yapanlarla vagonun döşeme, duvar veya tavanına zarar<br />getirmeyecek nitelikte olan korumalara ambalaj denir.<br />Resim 1.2:Taşınan eşyanın ambalajlı olması<br />Taşımaya verilen eşyanın yurtiçi ve uluslararası mevzuata uygun olarak<br />ambalajlanması gerekmektedir. Ambalajların yetersiz olması durumunda TCDD’ye herhangi<br />bir sorumluluk yüklenemez, sorumluluk müşteriye aittir. Kapalı vagonlar ambalaj<br />sayıldığından vagonların gönderici ve alıcısına teslimi sırasında müşteri tarafından tavan,<br />döşeme, duvar ve pencerelerinin kontrol edilmesi gereklidir. Vagonun yüklendikten sonra,<br />Taşıma Belgesine “Vagonu gördüm. Beğendim. Yükledim. Herhangi bir itirazım yoktur”<br />açıklaması yazılarak göndericinin imzası alınır. Bu işlemlerin yapılmasından ilgili personel<br />sorumludur.<br />7<br />Açık vagonlarla yapılan taşımalarda; eşyanın ambalajının, yurtiçi ve uluslararası<br />mevzuata uygun olmaması nedeniyle, yükleme-boşaltma işlemini yapanlara, vagonlara,<br />TCDD’ nin tesislerine, çevre ve insan sağlığına zarar vermesi halinde her türlü sorumluluk<br />gönderici ve alıcıya aittir.<br />Resim 1.3:Ambalajlı eşya<br />1.4. Tazminat Talebi<br />Kırılma, bozulma, yanma, ıslanma gibi hasar veya herhangi bir noksanlık için<br />kuruluşa yapılacak tazminat isteklerinde;<br />Eşyanın bir kısmı veya tamamı itirazlı olarak alıcısına teslim edilmiş veya alıcısı<br />kuruluş alacaklarını ödeyerek taşıma belgesini imzalamışsa yalnızca alıcı tazminat talep<br />edebilir.<br />Alıcı taşıma belgesini imzalamadığı takdirde, eşya gönderici mülkiyetinde olduğu için<br />tazminat göndericiye ödenir. Ancak gönderici ve alıcı noterden tasdikli bir vekaletname<br />vermek koşuluyla üçüncü bir kişiye de tazminat ödenmesini isteyebilir.<br />Bir hükmi şahıs adı ve hesabına hareket eden kişinin kuruluşa imza sirkülerinin<br />bulunması veya imza sirkülerinin ibrazı şarttır.<br />1.5. Teslim Alınmayan Eşya<br />Taşımaya kabul edilen eşya yüklü vagonun, varış istasyonuna geldiği halde, varış<br />istasyonunda en çok 48 saat içerisinde alıcısı tarafından teslim alınmayan eşya olarak<br />tanımlanır. Varış istasyonuna gelen eşya yüklü vagonlar derhal alıcısına haber verilerek<br />teslimi sağlanır.<br />8<br />Haber verme işlemi; günün koşullarına göre telefon, faks, internet, iletişim ve ulaşım<br />imkanları kullanılarak en seri şekilde müşteriye bildirilir. Düzenlenen 3524 Model Teslim<br />Alınmayan Eşya Belgesi ve Taşıma Belgesinin ilgili haneleri işaretlenip, haber verme işlemi<br />belirtilir.<br />Alıcılarına haber eşyanın 48 saat içinde teslim alınmaması halinde, varış istasyonunca<br />durum telgrafla/faksla çıkış istasyonuna bildirilir.<br />Çıkış istasyonunca durum taşıma düzensizliklerini ait Yönergenin ilgili maddesinde<br />belirtildiği şekilde göndericiye bildirilir ve talimat istenir. Gönderici bulunamaz veya<br />bildirim vermezse, durum yine telgraf/faksla varış istasyonuna bildirilir. Çıkış İstasyonu<br />vasıtasıyla göndericiden alınacak talimat doğrultusunda işlem yapılır. Göndericiden talimat<br />alınamadığı takdirde, vagonun daha fazla yük altında bekletilmemesi için eşyanın cins ve<br />niteliği ile işyerinin olanakları göz önünde bulundurularak varış istasyonunun bağlı<br />bulunduğu Bölge Müdürlüğünce verilecek talimata göre işlem yapılır.<br />Verilecek talimatta vagonun boşaltılması isteniyor ise, kapalı vagonlar işyeri amirinin<br />başkanlığında ve işyerinde mevcut ise bir koruma ve güvenlik görevlisinin de katılacağı en<br />az 3 kişiden oluşturulacak bir heyet huzurunda açılarak vagon boşaltılır. Boşaltılan eşyanın<br />cinsi ve miktarı bir tutanakta belirtilerek düzenlenen tutanak heyet tarafından imzalanır ve<br />eşya uygun bir yerde muhafaza altına alınır.<br />Teslim alınmayan eşyanın cinsi ve özelliği itibariyle çabuk bozulacak eşya olması<br />durumunda, varış istasyonu, çıkış istasyonuna çekmiş olduğu telgrafın/faksın cevabını<br />beklemekle birlikte, bu süre içinde eşyayı sık sık kontrol etmelidir. Bu sırada eşyanın<br />bozulmaya başladığı görülürse, eşya sahibinin de menfaatini korumak için, gerçek değeri<br />üzerinden açık artırma yoluyla derhal satılır.<br />Teslim alınmayan eşyanın kıymetsiz eşya olması ve depozito yatırılarak teslim<br />alınacağının garanti edilmemesi veya 48 saat içinde çıkış istasyonundan cevap alınmaması<br />halinde sonuç bağlı olunan Bölge Müdürlüğüne bildirilir ve alınacak talimata göre işlem<br />yapılır. Şayet eşya muhteviyatı değeri az olan eşyadan oluşuyorsa, bu eşya tahakkuk edecek<br />kuruluş alacaklarını karşılayamayacak duruma düştüğü anda, eşyanın emir beklenmeksizin<br />varış istasyonunda açık arttırma ile satışı yapılır. Mümkünse satıştan alıcıya da bilgi verilir.<br />Teslim alınmayan eşyanın canlı hayvan olması durumunda, başlarında çoban veya<br />refakatçileri olduğu halde varış istasyonuna gelen canlı hayvanların alıcıları bulunamaz veya<br />teslimi sağlanamadığı takdirde, çabuk bozulacak eşyada olduğu gibi çıkış istasyonu aracılığı<br />ile göndericiden telgraf/faks ile talimat alınır ve alınacak bu talimata göre hareket edilir.<br />Canlı hayvanlar için, çabuk bozulacak eşya hakkındaki hükümler aynen uygulanır.<br />Canlı hayvanların satışında, yapılacak yem ve çoban masrafları hayvanların satış değerini<br />geçemez.<br />Teslim alınmayan eşyanın patlayıcı ve parlayıcı madde olması durumunda, bu<br />maddelerin varış istasyonuna gelişi çabuk bozulacak eşya ve hayvanlarda olduğu gibi süratle<br />alıcılarına bildirilir. Alıcı bulunamazsa veya bulunduğu halde teslim almak istemezse, çıkış<br />9<br />istasyonu vasıtasıyla göndericiye ve telgraf/faksla Hareket Dairesi Başkanlığı ile ilgili Bölge<br />Müdürlüğüne bildirilir. Patlayıcı ve parlayıcı maddeler bu süre içinde korunur ve Hareket<br />Dairesi Başkanlığından verilecek talimata göre işlem yapılır.<br />Yukarıda belirtilen işlemlere rağmen eşyanın alıcısına teslim edilememesi ve<br />satılması durumunda, iki nüsha 3524 model Teslim Alınmayan Eşya Belgesi düzenlenerek,<br />1. nüshası, taşıma belgesi ve bu hususta düzenlenen 3525 model Satış Tutanağı ile birlikte<br />Hareket Dairesi Başkanlığına, 2. nüshası ise çıkış istasyonuna gönderilir. 3525 Model Satış<br />tutanağı eşyanın satıldığı gün 2 nüsha olarak tanzim edilir, bu tutanağa eşyayı satın alan<br />şahsın imzası alınarak, adı soyadı ve açık adresi ile satış bedelinin gelire alındığı 3412 model<br />no. su yazılır.<br />Çıkış istasyonu satıştan göndericiyi haberdar ederek satış bedelinden tahakkuk eden<br />kuruluş alacaklarının tahsilinden sonra kalan para kendisine dilekçe alınmak suretiyle iade<br />edilir.<br />1.6. Kayıp Eşya ve Hırsızlık Olayları<br />TCDD’nin genel taşıma hizmetlerine tahsis edildiği yerlerden birinde eşya<br />kaybettiğini iddia edenler müracaat ettikleri istasyona kayıp eşyanın, şeklini, ambalajını,<br />üzerindeki adreslerini, muhteviyatını cins adet ve ağırlığını, bulunduğu takdirde nerede<br />teslim almak istediğini belirten dilekçe vermesi gerekir.<br />Hırsızlık olaylarının önlenmesi amacıyla, şu hususlara dikkat edilmelidir:<br /> Yüklü vagonlar, yükleme işlemi biter bitmez, ilgili emirde açıklanan hususlar<br />çerçevesinde mühürlenip telle bağlanmalıdır.<br /> İçerisinde kıymetli eşya bulunan vagonlara mühür ve bükülü telin yanı sıra,<br />somunlu cıvata takılıp perçinlenmelidir.<br /> Vagonların mühürlenmesi, telle bağlanması ya da diğer emniyet tedbirlerinin<br />alınması büyük bir titizlikle yerine getirileceğinden, gerek çıkış istasyonlarında<br />gerek mühür muayene istasyonlarında ve gerekse duruşu müsait istasyonlarda<br />mühürler dahil olmak üzere vagonun dış görünümü sık sık kontrol edilmelidir.<br /> Vagonların yükleme, aktarma boşaltma ve teslim işlemleri sırasında eşya<br />sayılıp, görüldükten sonra taşıma belgesine uygun olup olmadığı mutlaka<br />kontrol edilmelidir.<br /> Yüklenmek, boşaltılmak veya gönderilmek üzere istasyon ve ambarlarda<br />bulunan vagonlar koruma ve güvenlik görevlilerince koruma altına alınır ve<br />vagonlardaki mühürlerin kopartılması önlenmelidir. Özellikle tren şefleri ve<br />bagaj kondüktörleri, söz konusu teslim işlemlerinde çok dikkatli davranmalı,<br />eşya imza karşılığında talimat ve emirlere uygun şekilde teslim alınıp teslim<br />edilmelidir.<br /> Kıymetli eşya yüklü vagonlara, yükleme sırasında veya yükleme işleminden<br />sonra üzerine herhangi bir işaret konulmamalıdır.<br /> İstasyon ve ambarların eşya teslim ve kabul edilen kesimleri ile hatlar ve<br />vagonlar arasında işi olmayan kişilerin dolaşması kesinlikle önlenmelidir.<br />10<br /> İstasyonlarda veya trenin seyri sırasında parçaları ayırmak, istif etmek gibi<br />sebeplerle parça vagonunda adam bulundurulmamalıdır.<br />Resim 1.4: Hırsızlıklara karşı gerekli tedbir alınmalıdır<br /> Tren şefi, bagaj kondüktörü vs. dahil olmak üzere parça vagonunda kimse<br />seyahat edemez. İstasyonların manevra sahaları ile ambarların yüklemeboşaltma<br />hatları, geceleri yeteri kadar aydınlatılmalıdır.<br /> Ayrıca, kıymetli eşya yüklü vagonlar tren dizisinin emniyet açısından en uygun<br />bir yerine bağlanmalıdır.<br /> Taşıma yapılan bölgenin coğrafi konumu göz önünde tutulmak suretiyle, bu<br />bölgelerden geçecek kıymetli eşya yüklü vagonların seyri sırasında tüm tren<br />personeli çok dikkatli olmalıdır.<br /> Hırsızlık bakımından hassas olan bölgelerde, kıymetli eşya yüklü vagonların<br />korunması ve koruma ve güvenlik görevlilerine refakat ettirilmesi için Koruma<br />ve Güvenlik Müdürlüğüne ve gerektiğinde Jandarma ve polis refakat ettirilmesi<br />için Vilayet Makamı, Emniyet Müdürlüğü ve Jandarma Komutanlıkları ile<br />yakın ve devamlı bir işbirliği içinde bulunularak köklü ve etkin önlemler<br />alınması temin edilmelidir.<br />1.7. Tazminat İşlemleri<br />Taşıma sırasında kaybolan, çalınan veya hasarlanan eşyanın değeri tazminat işlemleri<br />sırasında gönderici tarafından fatura gibi gerekli belgelerle kanıtlamak zorundadır.<br />Göndericinin bu belgeleri ibraz edememesi halinde, eşyanın gerçek değeri saptanmak üzere<br />gerekli araştırma yapmaya ve bu araştırmalar sonucu saptayacağı değerleri uygulamaya<br />TCDD yetkilidir. Şöyle ki; TCDD’nin saptayacağı değer ile göndericinin beyan ettiği değer<br />arasında bir fark var ise, bunlardan düşük olanı, tazminata esas teşkil eder.<br />Tazminat talebini, taşıma belgesinde kayıtlı gönderici veya alıcı yapabilir. Olay, eşya<br />gönderici mülkiyetinde iken meydana gelmiş ise, tazminat göndericiye, tam vagon işlemli<br />taşımalarda taşıma belgesinin 1. nüshası parça eşya taşımalarında ise taşıma belgesinin 2.<br />nüshası alıcısı tarafından imzalanmış ise, tazminat alıcıya verilir. Varışına ulaşmadan yada<br />alıcısı tarafından taşıma belgesi imzalanmadan önce taşıma sırasında noksanlaşan yada<br />hasarlanan eşya için satış şartları gereğince alıcının tazminat hakkı iddia etmesi halinde,<br />göndericinin bu durumu beyan ile kendisinin TCDD’den bir hak ve tazminat istemeyeceğine<br />11<br />dair noterden tasdikli taahhütnamesi de alınarak, tazminat alıcıya ödenebilir. Hasarlı ve bir<br />kısmı kaybolmuş eşyanın varış istasyonunda teslim alınmasından önce taşıma belgelerine<br />durum hakkında gerekli açıklama yazdırılmalıdır. Bu gibi eşyanın teslim alınıp istasyondan<br />götürüldükten sonra yapılacak tazminat talepleri dikkate alınmaz ve konu ile ilgili şikayetler<br />tetkik edilmez.<br />1.8. Tahkikat Yapma<br />Taşıma sırasında meydana gelen tren kazaları ile çalınma, kaybolma, hasarlanma ve<br />noksanlaşma gibi nedenlerle taşıma düzensizlikleriyle ilgili işlemler ve soruşturma yapılır.<br />Taşıma düzensizlikleri ile ilgili yapılacak soruşturmalar, çıkış istasyonunun bağlı bulunduğu<br />Servis Müdürlüğünce başlatılır. Taşıma güzergahını takiben bir sonraki Servis<br />Müdürlüğünce sürdürülür ve varış istasyonunun bağlı bulunduğu Servis Müdürlüğünce<br />yapılan soruşturmayla birlikte derlenen tüm belge, bilgi ve görüşler toplu halde tekrar çıkış<br />istasyonunun bağlı bulunduğu Servis Müdürlüğüne iletilir. Tahkikatı başlatan Servis<br />Müdürlükleri, soruşturmanın kısa zamanda sonuçlandırılması için gerekli önlemleri almak<br />üzere parkur üzerindeki ilgili Servis Müdürlüklerinden tahkikatın çabuklaştırılmasını<br />isteyecek, ayrıca açıklığa kavuşmayan hususların yeniden soruşturmasını ve kesin sonucunu<br />talep edecek, bu konudaki yazışmalarda ilgili Daire Başkanlıklarına bilgi verecektir.<br />Soruşturmayı başlatan ve bitiren çıkış istasyonunun bağlı bulunduğu Servis<br />Müdürlüğü, taşıma parkuru itibariyle tamamlanmış bulunan soruşturma dosyasını tekrar<br />inceleyerek, varsa eksikliklerini giderir, son kararını verir (tazminatın ödenmesi veya<br />reddedilmesi gibi) ve soruşturma dosyasından asıl bir suret ekleyerek sonucunu bağlı<br />bulunduğu Daire Başkanlığına bildirir.<br />12<br />Aşağıda örnek soruşturma formu görülmektedir.<br />SORUŞTURMA FORMU<br />TCDD GENEL MÜDÜRLÜĞÜ<br />.................... Servis Müdürlüğü<br />.............................<br />SAYI :<br />..../..../..........<br />......................DAİRESİ BAŞKANLIĞINA<br />MT.Modelini Düzenleyen İşyeri :<br />Mütalebe tarihi ve no.su :<br />Çıkış-Varış İşyerleri :<br />Taşıma Belgesi tarih-no.su :<br />Olayın Özeti :<br />Yapılan tahkikatın :<br />Sonuçlanıp sonuçlanmadığı :<br />Sorumlular hakkında yapılan işlem :<br />Tazminat verilmesi gerekiyorsa,<br />Nedeni ve kesin miktarı :<br />Tazminat verilmemesi gerekiyorsa,<br />Nedenleri :<br />Bu konuda Servis Müdürlüğünüzce<br />Bir ödeme yapılmışsa miktarı :<br />Soruşturma henüz tamamlanmamış<br />olmakla beraber, tazminatın<br />soruşturmadan önce verilmesi<br />öngörülmüş ise nedeni :<br />Sorumlular TCDD personeli dışında<br />ise,bunlar hakkında ilgili<br />Kuruluşlarca yapılan işlemler :<br />NOT: Bu form, 3505 mt. dosyalarının ilgili Daire Başkanlıklarına intikalinde MUTLAKA ve<br />EKSİKSİZ olarak doldurularak dosyaya eklenecektir.<br />13<br />UYGULAMA FAALİYETİ<br />Aşağıdaki işlem basamaklarını uygulayarak sonuçları müşteriyi ilgilendiren<br />düzensizlikleri işletme talimat ve yönetmeliklerine uygun olarak sonuçlandırınız.<br />İşlem basamakları Öneriler<br /> Taşıma düzensizliklerini belirleyiniz.<br /> Taşıma düzensizliğini belirleyen<br />belgeleri düzenleyiniz.<br /> Belgeleri ilgili birimlere gönderiniz.<br /> Taşıma düzensizliği ile ilgili işlemleri<br />sonuçlandırınız.<br /> Müşteri ile ilişkilerinizi iyi tutunuz.<br /> Nazik olunuz<br /> Dikkatli ve titiz olunuz.<br /> Birimler arası yapıcı iletişim kurunuz.<br />UYGULAMA FAALİYETİ<br />14<br />ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME<br />OBJEKTİF TEST (ÖLÇME SORULARI)<br />Aşağıda Doğru -Yanlış seçmeli 6 soru bulunmaktadır. Soruları dikkatli bir şekilde<br />okuyunuz ve Doğru - Yanlış olarak cevaplandırınız. Süreniz 6 dakikadır.<br />1. Taşıma belgesinde kayıtlı eşyadan bir kısmının adet veya ağırlık olarak eksik<br />çıkmasına noksanlık denir.<br />( )DOĞRU ( )YANLIŞ<br />2. Taşımaya kabul edilen eşya düzenli olarak varış istasyonuna gelip en çok 72 saat<br />içinde, alıcısı tarafından teslim alınması için müracaat edilmemesi teslim alınmayan eşya<br />olarak tanımlanır.<br />( )DOĞRU ( )YANLIŞ<br />3. Ambalaj şartlarına uygun olmayan eşya için, taşıma belgesine “Ambalajı Yetersizdir’<br />şeklinde açıklama yazılır göndericiye imzalatılarak eşya taşımaya kabul edilir.<br />( )DOĞRU ( )YANLIŞ<br />4. Taşımaya kabul edilen eşyanın ambalajı mutlaka olmalıdır.<br />( )DOĞRU ( )YANLIŞ<br />5. Kıymetli eşya yüklü vagonlara, yükleme sırasında veya yükleme işleminden sonra<br />üzerine mutlaka bir etiket konulmalıdır.<br />( )DOĞRU ( )YANLIŞ<br />6. Taşıma sırasında meydana gelen tren kazaları ile çalınma, kaybolma, hasarlanma ve<br />noksanlaşma gibi nedenler ile taşıma düzensizlikleriyle ilgili işlemlerde soruşturma<br />yapılmalıdır.<br />( )DOĞRU ( )YANLIŞ<br />DEĞERLENDİRME<br />Sorulara verdiğiniz cevaplar ile cevap anahtarınızı (değerlendirme kriterleri)<br />karşılaştırınız, yanlış cevap verdiyseniz öğrenme faaliyetinin ilgili bölümüne dönerek<br />konuyu tekrar ediniz.<br />ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME<br />15<br />UYGULAMALI TEST (YETERLİK ÖLÇME)<br />Resimde taşıması görülen dökme yükün müşteri tarafından teslim alınmasında eksik<br />olduğu beyan edilmiştir. Bu taşıma ile ilgili aşağıdaki kriterlere göre uygulamayı yapınız.<br />Değerlendirme Ölçütleri Evet Hayır<br />1 Taşıma düzensizliklerini belirlediniz mi?<br />2 Taşıma düzensizliğini belirleyen belgeleri düzenlediniz mi?<br />3 Belgeleri ilgili birimlere gönderdiniz mi?<br />4 Taşıma düzensizliği ile ilgili işlemleri sonuçlandırdınız mı?<br />DEĞERLENDİRME<br />Yaptığınız değerlendirme sonunda hayır şeklindeki cevaplarınızı bir daha gözden<br />geçiriniz. Kendinizi yeterli görmüyorsanız öğrenme faaliyetini tekrar ederek veya araştırarak<br />eksikliklerinizi gideriniz.<br />Cevaplarınızın tamamı evet ise bir sonraki faaliyete geçiniz.<br />16<br />ÖĞRENME FAALİYETİ–2<br />Bu öğrenme faaliyetinin sonunda, gerekli ortam sağlandığında, işletme talimat ve<br />yönetmeliklerine uygun olarak sonuçları müşteriyi ilgilendirmeyen düzensizlikleri<br />giderebileceksiniz.<br /> Bölgenizde bulunan raylı sistemler alanındaki işletmenin (TCDD) sonuçları<br />müşteriyi ilgilendirmeyen düzensizlikler ile ilgili karşılaştıkları olayları<br />araştırınız.<br /> Topladığınız bilgi ve dökümanları rapor haline getiriniz.<br /> Hazırladığınız raporu derste tartışınız.<br />2. SONUÇLARI MÜŞTERİYİ<br />İLGİLENDİRMEYEN DÜZENSİZLİKLER<br />Sonucu doğrudan doğruya müşteriyi ilgilendirmeyen, taşınan eşyanın taşıma süreci<br />içerisinde kısmen veya tamamen zarar görmesine, noksanlaşmasına veya hasarlanmasına<br />neden olmayan (kurşun kopması, vagonun arızalanması nedeniyle aktarılması, vagon derayı,<br />vagon kapağı açılması vb.) düzensizlikler için 5205 model (Bak Şekil 2.1) düzenlenir.<br />Düzensizlik çıkış ve varış istasyonlarından birinde görülmüş ise, iki nüsha, ara<br />istasyonlardan birinde görülmüş ise üç nüsha 5205 model düzenlenir ve 1 inci nüsha çıkış<br />istasyonuna, 2. nüsha varış istasyonuna, 3. nüsha çıkış istasyonunun bağlı bulunduğu Bölge<br />Müdürlüğüne gönderilir.<br />Resim 2.1: Ülkemizde yük taşımacılığından bir görüntü<br />ÖĞRENME FAALİYETİ–2<br />AMAÇ<br />ARAŞTIRMA<br />17<br />5205 Model ön yüzü<br />5205 Model arka yüzü<br />Şekil 2.1: 5205 Model Halkı İlgilendirmeyen Düzensizlikler Formu<br />18<br />2.1. Taşıma düzensizliklerine ait formlar<br />Taşıma düzensizliklerine ait yazışmalarda ve kayıtlarda aşağıdaki ilgili formlar, belge,<br />tutanak ve evraklar kullanılır.<br /> 3524 model Teslim Alınmayan Eşya Belgesi (Bak Şekil 2.2)<br /> 3505 model tazminatı verilerek TCDD malı durumuna gelen Hasarlı Eşya ile<br />varış istasyonunda eksik çıkması nedeniyle tazminatı verilen ancak sonradan<br />bulunan Noksan Eşya<br /> 3212 model İç Hizmet Taşıma Belgesi<br /> 3412 model Tarife gelirleri makbuzu<br /> 3525 model Satış Tutanağı<br /> 3262 model Şehiriçi bildirim mektubu<br /> 3523 model Alıcıdan alınan Noksan Eşyaya ilişkin liste dilekçe<br />Şekil 2.2: 3212 Model İç Hizmet Taşıma Belgesi<br />2.2. Taşıma düzensizliklerine ait yazışmalar<br />Taşıma düzensizliklerine ait belgelerin kaydı için 3503 model numaralı deftere 3321<br />modellerin dışında ve aşağıdaki kurallara uymak şartıyla bütün taşıma düzensizliği belgeleri<br />ve bu belgelerle ilgili dosyalar kaydedilir.<br />3503 model defterin sol sayfası taşıma düzensizliği ile ilgili belgelerin, defterin sağ<br />sayfası da bu belgelerle ilgili olarak gelen ve giden yazıların kaydı için kullanılır. Her sayfa<br />beş bölüme ayrılmış olup bir bölüme yalnız bir belge yazılır. Defterler kendi içinde de dört<br />eşit bölüme ayrılmış ve her bölüme birden başlayarak bir sıra numarası verilmiştir.<br />19<br /> Defterin bir sıra numaralı bölümüne istasyonlarca doldurulan 3505, 3524<br />modeller,<br /> İki numaralı bölümüne, diğer istasyonlardan gelen 3505, 3524 modeller,<br /> Üç numaralı bölümüne istasyonlarca düzenlenen 5205 modeller,<br /> Dört numaralı bölümüne de diğer istasyonlardan gelecek 5205 modeller<br />kaydedilir.<br />Her bölüm birden başlayarak zincirleme bir numara taşır. Bu sıra numaraları beş<br />senede bir defa değiştirilir. Ancak üç numaralı bölüme kaydedilen 5205 modellerin sıra<br />no.su her yıl başında 1 den başlar.<br />İşyerlerince tutulan 3503 model Taşıma Düzensizliği Defterinin sonuç bölümü<br />aşağıda belirtildiği şekilde doldurulur.<br />Defterin üç numaralı bölümüne kayıt edilen 5205 model üzerinde yapılan inceleme ve<br />araştırmaların sonucu çıkış istasyonunun bağlı bulunduğu Bölge Müdürlüğü tarafından<br />bildirilir ve istasyonca bu yazının özeti defterin sonuç bölümüne yazılarak defter kayıtları<br />kapatılır.<br />Defterin iki ve dört numaralı bölümlerine kayıt edilen belgeler haberleşme niteliğinde<br />olduğundan ayrıca tahkikat sonucunun beklenmesine gerek yoktur.Yine defterin birinci<br />bölümüne kayıt edilen 3505 model Hasar ve Noksanlık için düzenlenen belge hakkında,<br />gerek Hareket Dairesi Başkanlığından,gerekse ilgili Bölge Müdürlüklerinden yazılı talimat<br />alınmadan defter kayıtları kapatılamaz.Taşıma Düzensizliği belgesi; vagonun varış<br />istasyonuna geç gelmesi sonucu alıcısı gecikmeden dolayı zarara uğradığını bildirerek<br />şikayette bulunduğunda dilekçesi taşıma belgesinin suretiyle birlikte Hareket Dairesi<br />Başkanlığına gönderilir.<br />Kontrol tartıları sırasında vagon daralarında görülecek ağırlık farkları için taşıma<br />düzensizliği belgesi düzenlenmez.<br />Revizyon ve büyük tamire alınan yük vagonları, revizyon ve tamirleri sonucu mutlaka<br />tartılır,tartı sonucu bulunan yeni daraları,tamiri yapan birim veya vagon bakım onarım<br />atölyeleri tarafından vagon üzerine yazılır. Kontrol tartıları sırasında sabo veya bandaj<br />aşınması, bunların değiştirilmesi, tahta aksamın ıslanması, kurak havalarda kuruması gibi<br />nedenlerle bu vagon daralarında ± % 2’ye kadar olan farklılıklarda işlem yapılmaz, daranın<br />bu farkın üzerinde olması halinde ise, yukarıda belirtilen işyerlerince daralar düzeltilir.<br />Varış istasyonunda, eşya itirazsız teslim alındıktan ve taşıma belgesi varışta<br />imzalandıktan sonra, alıcıların noksanlık veya hasar halindeki itirazları kabul edilmeyerek bu<br />maksatla hasar ve noksanlık belgesi düzenlenmez.<br />20<br />UYGULAMA FAALİYETİ<br />Aşağıdaki işlem basamaklarını uygulayarak sonuçları müşteriyi ilgilendirmeyen<br />düzensizlikleri işletme talimat ve yönetmeliklerine uygun olarak sonuçlandırınız.<br />İşlem Basamakları Öneriler<br /> Taşıma düzensizliklerini en alt<br />düzeye indirmek için gerekli<br />tedbirleri alınız.<br /> Taşıma yurtiçi ise yurtiçi taşıma<br />düzensizliklere ilişkin yönetmeliklere<br />uyunuz.<br /> Uluslararası tarife ve sözleşmelerine<br />uygun hareket ediniz.<br /> Taşıma düzensizliklerine ait işlemleri<br />sonuçlandırınız.<br /> Müşteri ile ilişkilerinizi iyi tutunuz.<br /> Nazik olunuz<br /> Dikkatli ve titiz olunuz.<br /> Birimler arası yapıcı iletişim kurunuz.<br />UYGULAMA FAALİYETİ<br />21<br />ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME<br />OBJEKTİF TEST (ÖLÇME SORULARI)<br />Aşağıda Doğru-Yanlış seçmeli 6 soru bulunmaktadır. Soruları dikkatli bir şekilde<br />okuyunuz ve Doğru- Yanlış olarak cevaplandırınız. Süreniz 6 dakikadır.<br />1. Sonucu doğrudan doğruya müşteriyi ilgilendirmeyen düzensizlikler için ilgili 5205<br />model belge düzenlenir.<br />( )DOĞRU ( )YANLIŞ<br />2. 3505 model; tazminatı verilerek TCDD malı durumuna gelen Hasarlı Eşya ile varış<br />istasyonunda eksik çıkması nedeniyle tazminatı verilen ancak sonradan bulunan “Noksan<br />Eşya” belgesidir.<br />( )DOĞRU ( )YANLIŞ<br />3. 3212 model gelire alma belgesidir.<br />( )DOĞRU ( )YANLIŞ<br />4. Taşıma düzensizliklerine ait belgelerin kaydı için 3503 model numaralı defter<br />kullanılır.<br />( )DOĞRU ( )YANLIŞ<br />5. Çeşitli nedenlerle taşıma belgesi üzerine teminat alınması gerektiği halde, çıkış<br />istasyonlarınca alınmaması halinde taşıma düzensizliği belgesi düzenlenmez .<br />( )DOĞRU ( )YANLIŞ<br />6. Kontrol tartıları sırasında vagon daralarında görülecek ağırlık farkları için taşıma<br />düzensizliği belgesi düzenlenir.<br />( )DOĞRU ( )YANLIŞ<br />DEĞERLENDİRME<br />Sorulara verdiğiniz cevaplar ile cevap anahtarınızı (değerlendirme kriterleri)<br />karşılaştırınız, yanlış cevap verdiyseniz öğrenme faaliyetinin ilgili bölümüne dönerek<br />konuyu tekrar ediniz.<br />ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME<br />22<br />UYGULAMALI TEST (YETERLİK ÖLÇME)<br />Resimde görülen taşıma ile ilgili aşağıdaki kriterlere göre uygulamayı yapınız.<br />Değerlendirme Ölçütleri Evet Hayır<br />1 Taşıma düzensizliklerini en alt düzeye indirmek için gerekli<br />tedbirleri aldınız mı?<br />2 Taşıma yurtiçi ise yurtiçi taşıma düzensizliklere ilişkin<br />yönetmeliklere uydunuz mu?<br />3 Uluslararası tarife ve sözleşmelerine uygun hareket ettiniz mi?<br />4 Taşıma düzensizliklerine ait işlemleri sonuçlandırdınız mı?<br />DEĞERLENDİRME<br />Yaptığınız değerlendirme sonunda hayır şeklindeki cevaplarınızı bir daha gözden<br />geçiriniz. Kendinizi yeterli görmüyorsanız öğrenme faaliyetini tekrar ederek veya araştırarak<br />eksikliklerinizi gideriniz.<br />Cevaplarınızın tamamı evet ise modül değerlendirmeye geçiniz.<br />23<br />MODÜL DEĞERLENDİRME<br />Aşağıdaki sorularda uygun seçeneği işaretleyiniz.<br />1. Taşınmaya kabul edilen eşyanın hasarlı olarak tanımlanmaması için aşağıdakilerin<br />hangisinin gerçekleşmesi gerekir?<br />A ) Eşya kırılmamalı, dökülmemeli<br />B ) Eşya eksilmeli<br />C ) Eşya değerini kısmen veya tamamen kaybetmeli<br />D ) Taşıma belgesinde muhteviyatı eksik çıkmalı<br />2. Sonucu doğrudan müşteriyi ilgilendirmeyen düzensizliklerle ilgili aşağıdaki<br />modellerden hangisi düzenlenir?<br />A ) 3523 model B ) 5205 model C ) 3505 model D ) 3412 model<br />3. Eşyası taşınan müşteri taşımadan kaynaklanan hangi hallerde tazminat talebinde<br />bulunabilir? I- Kırılma, bozulma II- Yanma, ıslanma III- Noksanlık IV- Gecikme<br />A ) I ve II B ) Yalnız III C ) Yalnız IV D ) Hepsi<br />4. İç Hizmet Taşıma Belgesi hangi modeldir?<br />A ) 3262 model B ) 3525 model C ) 3212 model D ) 5205 model<br />5. Hırsızlık için hassas olan bölgelerde güvenlik ve önlemlerin alınması ile ilgili<br />aşağıdakilerden hangisi sorumlu değildir?<br />A ) Makinist<br />B ) Koruma ve Güvenlik birimi<br />C ) Emniyet birimleri<br />D ) Jandarma birimleri<br />6. Taşıma düzensizliklerine ait belgeler hangi model deftere kaydedilir?<br />A ) 3523 model B ) 3521 model C ) 3412 model D ) 3503 model<br />DEĞERLENDİRME<br />Sorulara verdiğiniz cevaplar ile cevap anahtarınızı (değerlendirme kriterleri)<br />karşılaştırınız, yanlış cevap verdiyseniz öğrenme faaliyetlerinin ilgili bölümlerine dönerek<br />konuyu tekrar ediniz.<br />Tüm sorulara doğru cevap verdiyseniz diğer modüle geçiniz.<br />MODÜL DEĞERLENDİRME<br />24<br />CEVAP ANAHTARLARI<br />CEVAP ANAHTARLARI<br />ÖĞRENME FAALİYETİ-1 CEVAP ANAHTARI<br />1 D<br />2 Y<br />3 D<br />4 Y<br />5 Y<br />6 D<br />ÖĞRENME FAALİYETİ-2 CEVAP ANAHTARI<br />1 D<br />2 D<br />3 Y<br />4 D<br />5 D<br />6 Y<br />MODÜL DEĞERLENDİRME CEVAP ANAHTARI<br />1 D<br />2 B<br />3 D<br />4 C<br />5 A<br />6 D<br />Cevaplarınızı cevap anahtarları ile karşılaştırarak kendinizi değerlendiriniz.<br />CEVAP ANAHTARLARI<br />25<br />KAYNAKÇA<br /> 502 Numaralı Genel Emir, TCDD Yük Vagonlarının Dağıtımı Yükletilmesi<br />Etiketlenmesi ve Mühürlenmesi Hakkında , Ankara, 2005<br /> 292 Nolu Tamim, Açık Vagonların Yük Gabarisine Uygun Olarak Yüklenmesi<br />İle Yük Gabarisini Aşan Taşımalarla İstisnai Taşımalarda Yapılacak İşlemler,<br />Ankara, 2004<br /> Trenlerin Hazırlanması Ve Trafiğine Ait Yönetmelik, Ankara, 2007<br /> TCDD Yurtiçi Eşya Taşımalarındaki Düzensizliklere İlişkin Yönerge, Ankara,<br />2007<br /> YAVUZ, Kadir, Basılmamış Ders Notları, Sivas, 2007<br /> ARSLAN, Cemalettin, Hareket Memuru Hazırlama Kursu Basılmamış Ders<br />Notları, TCDD Sivas Eğitim Merkezi Müdürlüğü, Sivas, 2007<br /> TÜRKMEN, Mustafa, Sayman Kursu TCDD Eşya Taşıma Düzensizlikleri<br />ve Uygulamaları Basılmamış Ders Notları, Eskişehir Eğitim Merkezi<br />Müdürlüğü, 2007<br /> www.tcdd.gov.tr<br /> www.rayder.orgtcddhttp://www.blogger.com/profile/03753339727083654380noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-9058398750300202219.post-23776357739314533552010-02-10T11:54:00.000-08:002010-02-10T12:23:44.060-08:00Tasıma DuzensizlikleriTAŞIMA DÜZENSİZLİKLERİ<br />ANKARA 2008<br />Milli Eğitim Bakanlığı tarafından geliştirilen modüller;<br /> Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığının 02.06.2006 tarih ve 269 sayılı Kararı ile<br />onaylanan, Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve Kurumlarında kademeli olarak<br />yaygınlaştırılan 42 alan ve 192 dala ait çerçeve öğretim programlarında<br />amaçlanan mesleki yeterlikleri kazandırmaya yönelik geliştirilmiş öğretim<br />materyalleridir (Ders Notlarıdır).<br /> Modüller, bireylere mesleki yeterlik kazandırmak ve bireysel öğrenmeye<br />rehberlik etmek amacıyla öğrenme materyali olarak hazırlanmış, denenmek ve<br />geliştirilmek üzere Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve Kurumlarında<br />uygulanmaya başlanmıştır.<br /> Modüller teknolojik gelişmelere paralel olarak, amaçlanan yeterliği<br />kazandırmak koşulu ile eğitim öğretim sırasında geliştirilebilir ve yapılması<br />önerilen değişiklikler Bakanlıkta ilgili birime bildirilir.<br /> Örgün ve yaygın eğitim kurumları, işletmeler ve kendi kendine mesleki yeterlik<br />kazanmak isteyen bireyler modüllere internet üzerinden ulaşılabilirler.<br /> Basılmış modüller, eğitim kurumlarında öğrencilere ücretsiz olarak dağıtılır.<br /> Modüller hiçbir şekilde ticari amaçla kullanılamaz ve ücret karşılığında<br />satılamaz.<br />i<br />AÇIKLAMALAR ....................................................................................................................ii<br />GİRİŞ ......................................................................................................................................1<br />ÖĞRENME FAALİYETİ–1 ....................................................................................................3<br />1. SONUÇLARI MÜŞTERİYİ İLGİLENDİREN DÜZENSİZLİKLER.................................3<br />1.1. Noksanlıklar..................................................................................................................3<br />1.1.1. Çıkış İstasyonunda Görülen Noksanlıklar .............................................................3<br />1.1.2. Ara İstasyonlarda Görülen Noksanlıklar ...............................................................4<br />1.1.3. Varış İstasyonlarında Görülen Noksanlıklar..........................................................4<br />1.2. Hasarlar .........................................................................................................................5<br />1.2.1. Çıkış İstasyonlarında Görülen Hasarlar.................................................................5<br />1.2.2. Ara İstasyonlarda Görülen Hasarlar ......................................................................5<br />1.2.3. Varış İstasyonunda Görülen Hasarlar ....................................................................6<br />1.3. Ambalaj........................................................................................................................6<br />1.4. Tazminat Talebi ............................................................................................................7<br />1.5. Teslim Alınmayan Eşya................................................................................................7<br />1.6. Kayıp Eşya ve Hırsızlık Olayları ..................................................................................9<br />1.7. Tazminat İşlemleri ......................................................................................................10<br />1.8. Tahkikat Yapma..........................................................................................................11<br />UYGULAMA FAALİYETİ ..............................................................................................13<br />ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ....................................................................................14<br />ÖĞRENME FAALİYETİ–2 ..................................................................................................16<br />2. SONUÇLARI MÜŞTERİYİ İLGİLENDİRMEYEN DÜZENSİZLİKLER......................16<br />2.1. Taşıma düzensizliklerine ait formlar...........................................................................18<br />2.2. Taşıma düzensizliklerine ait yazışmalar .....................................................................18<br />UYGULAMA FAALİYETİ ..............................................................................................20<br />ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ....................................................................................21<br />MODÜL DEĞERLENDİRME ..............................................................................................23<br />CEVAP ANAHTARLARI .....................................................................................................24<br />KAYNAKÇA........................................................................................................................25<br />İÇİNDEKİLER<br />ii<br />AÇIKLAMALAR<br />KOD 840UH0015<br />ALAN Raylı Sistemler Teknolojisi Alanı<br />DAL/MESLEK Raylı Sistemler İşletme<br />MODÜLÜN ADI Taşıma Düzensizlikleri<br />MODÜLÜN TANIMI Bu modül Sonuçları Müşteriyi İlgilendiren Düzensizlikler<br />ile Sonuçları Müşteriyi İlgilendirmeyen Düzensizliklerinin<br />tanıtıldığı bir öğrenme materyalidir.<br />SÜRE 40/32<br />ÖN KOŞUL Özel Eşyaların Taşınması ve Gabari modülünü başarmak<br />YETERLİK Taşınmada meydana gelen düzensizlikleri gidermek<br />MODÜLÜN AMACI<br />Genel Amaç<br />Gerekli ortam sağlandığında, işletme talimatlarına uygun<br />olarak taşımada meydana gelebilecek düzensizlikleri<br />giderebileceksiniz.<br />Amaçlar<br />1. Sonuçları müşteriyi ilgilendiren düzensizlikleri<br />giderebileceksiniz.<br />2. Sonuçları müşteriyi ilgilendirmeyen düzensizlikleri<br />giderebileceksiniz.<br />EĞİTİM ÖĞRETİM<br />ORTAMLARI VE<br />DONANIMLARI<br />Ortam:<br />TCDD, metro ve hafif raylı işletmeleri, sınıf, kütüphane, ev,<br />bilgi teknolojileri ortamı v.b.<br />Donanım:<br />Televizyon, DVD, VCD, tepegöz, projeksiyon, bilgisayar ve<br />donanımları v.b. sağlanmalıdır.<br />ÖLÇME VE<br />DEĞERLENDİRME<br />Ders geçme yönetmeliğine uygun olarak modül ve ders<br />sonunda ölçme araçları kullanılarak ölçme ve değerlendirme<br />yapılacaktır.<br />AÇIKLAMALAR<br />1<br />GİRİŞ<br />Sevgili öğrenci;<br />Demiryolu ile yük taşımacılığı uzun mesafelerde ekonomik ve güvenli bir taşıma<br />şeklidir. Demiryolu yük taşımacılığı çok büyük altyapı yatırımları gerektirdiğinden dolayı,<br />demiryolu işletmeciliği çoğunlukla tüm ülkelerde kamu kesimi tarafından yürütülmektedir.<br />Günümüzde bir malın hasarsız olarak uzak pazarlara sunulması, başka bir deyişle<br />nakliyesi, malın kalitesi ve fiyatı kadar önemli bir unsur haline gelmiştir. Malı hasarsız,<br />mümkün olduğu kadar kısa sürede ve ucuz bir şekilde üretim noktasından pazarlara<br />taşıyabilmek rekabet gücünün önemli bir parçası olmuştur. Bu durum taşınacak mesafenin<br />arttığı ve taşıma imkanlarının çeşitlendiği dış ticarette daha önemli bir boyut kazanmaktadır.<br />Özellikle uzun mesafe yük taşımacılığında demiryolları önemli potansiyele sahiptir.<br />Ancak, demiryollarında yaşanan sıkışıklıklarda önceliğin yolcu taşıyan trenlere verilmesi<br />nedeniyle yük taşıyan trenlerde gecikmeler ve sıkıntılar yaşanabilmektedir. Bu arada<br />taşımada bazı istenmeyen düzensizliklerinde ortaya çıkması kaçınılmazdır.<br />Bazı nedenlerle istemedende olsa olumsuzluklar yaşanmaktadır. Gerek müşteri ve<br />gerekse taşıyıcının kusurları sonucunda yaşanan olumsuzlukların ilgili yönetmelikler<br />dahilinde tespit edilip sonuçlandırılması gerekmektedir<br />Bu modül ile demiryollarında taşıma düzensizlikleri ile ilgili mevcut uygulamaları<br />inceleyerek öğreneceksiniz.<br />GİRİŞ<br />2<br />3<br />ÖĞRENME FAALİYETİ–1<br />Bu öğrenme faaliyetinin sonunda, gerekli ortam sağlandığında, işletme talimat ve<br />yönetmeliklerine uygun olarak sonuçları müşteriyi ilgilendiren düzensizlikleri<br />giderebileceksiniz.<br />Bölgenizde bulunan raylı sistemler alanındaki işletmenin (TCDD) sonuçları müşteriyi<br />ilgilendiren düzensizlikler ile ilgili karşılaştıkları olayları araştırınız. Topladığınız bilgi ve<br />dökümanları rapor haline getiriniz. Hazırladığınız raporu derste tartışınız.<br />1. SONUÇLARI MÜŞTERİYİ<br />İLGİLENDİREN DÜZENSİZLİKLER<br />1.1. Noksanlıklar<br />Taşıma belgesinde kayıtlı eşyadan bir kısmının adet veya ağırlık olarak eksik çıkması<br />noksanlık olarak tanımlanır.<br />1.1.1. Çıkış İstasyonunda Görülen Noksanlıklar<br />Çıkış istasyonunda, mevzuata uygun olarak yüklenmiş, mühürlenmiş ve sevke hazır<br />vaziyette teslim alınan vagonlardan, daha sonra kaza, mühür bozukluğu/kopukluğu veya<br />hırsızlık olayları gibi herhangi bir nedenle çıkış istasyonunda iken tespit edilen noksanlıkla<br />ilgili aşağıdaki şekilde işlem yapılır.<br />Resim 1.1: Çıkış istasyonunda eşyaların vagona yüklenmesi<br />ÖĞRENME FAALİYETİ–1<br />AMAÇ<br />ARAŞTIRMA<br />4<br />Eşyanın göndericisi işyerine çağrılır. Mevcut durum gönderici ile birlikte kontrol<br />edilir. Noksanlık tespit edilmesi halinde, üç nüsha 3505 model Hasar ve Noksanlık belgesi<br />düzenlenir. Bu belgenin 1. nüshası Hareket Dairesi Başkanlığına, 2. nüshası çıkış<br />istasyonunun bağlı olduğu Bölge Müdürlüğüne, 3. nüshası taşıma belgesi ile birlikte varış<br />istasyonuna gönderilir.<br />Çıkış istasyonunda göndericiden noksanlığa ilişkin liste dilekçe alınamamışsa ve<br />varış, istasyonunda alıcının itirazı halinde, alıcıdan bu noksanlık için imzalı iki nüsha 3523<br />model Liste Dilekçe istenir ve alınan liste dilekçenin 1. nüshası, 3505 model Hasar ve<br />Noksanlık Belgesi ve suret taşıma belgesi çıkış istasyonunun bağlı bulunduğu Bölge<br />Müdürlüğüne, 2. nüshası da bir yazı ekinde Hareket Dairesi Başkanlığına gönderilir.<br />1.1.2. Ara İstasyonlarda Görülen Noksanlıklar<br />Ara istasyonlarda görülen noksanlıklarda; (ağırlık itibariyle) tespit edildiği takdirde,<br />dört nüsha 3505 model Hasar ve Noksanlık belgesi düzenlenerek, 1. nüshası Hareket Dairesi<br />Başkanlığına, 2. nüshası çıkış istasyonunun bağlı bulunduğu Bölge Müdürlüğüne, 3. nüshası<br />çıkış istasyonuna, 4. nüshası da taşıma belgesi ile birlikte varış istasyonuna gönderilir.<br />Vagonun tartılması mümkün olmadığı takdirde, durum tutanakla tespit edilir, konu ile ilgili<br />yerlere telgraf, internet, faks v.b. iletişim araçları ile bildirilir, ayrıca noksanlığın tespiti için<br />vagon tartı yapılmak üzere kantar olan ilk istasyona, yoksa varış istasyonuna gönderilir.<br />Varış istasyonu alıcısına mevcut eşyayı teslim eder. Eşyanın tesliminde itirazı halinde<br />alıcıdan noksan eşyaya ilişkin iki nüsha 3523 model Liste Dilekçe istenir ve bu model alıcısı<br />tarafından imzalanır. Bu modelin 1. nüshası noksanlığın görüldüğü ara istasyon tarafından<br />düzenlenen 3505 model Hasar ve Noksanlık belgesi ve taşıma belgesinin bir sureti ile<br />birlikte çıkış istasyonunun bağlı bulunduğu Bölge Müdürlüğüne, 2. nüshası da Hareket<br />Dairesi Başkanlığına gönderilir.<br />Noksanlık için düzenlenen 3505 modeli alan çıkış istasyonu noksanlıkla ilgili gerekli<br />incelemeyi yaptıktan sonra sonucu bağlı bulunduğu Bölge Müdürlüğüne gönderir.<br />1.1.3. Varış İstasyonlarında Görülen Noksanlıklar<br />Eşya yüklü vagonun alıcısına tesliminde, şüphe uyandıracak herhangi bir düzensizlik<br />görülmesi halinde, varış istasyonunun görevlileri ve alıcısı ile birlikte gerekli kontroller<br />yapıldıktan sonra, noksanlıkla ilgili durum tespiti yapılır.<br />Eşya alıcısına teslim edilmekle beraber,alıcıdan noksan olan eşya için imzalı iki nüsha<br />3523 model Liste Dilekçe alınır. Ayrıca üç nüsha 3505 model Hasar ve Noksanlık Belgesi<br />düzenlenir. Bu modelin 1. nüshasına taşıma belgesinden bir suret ile 3523 model bir nüsha<br />eklenerek Hareket Dairesi Başkanlığına, 2. nüshası çıkış istasyonunun bağlı bulunduğu<br />Bölge Müdürlüğüne, 3. nüshası da çıkış istasyonuna gönderilir.<br />5<br />1.2. Hasarlar<br />Taşımaya kabul edilen eşyanın taşıma sırasında kırılması, dökülmesi, akması, kokması<br />vb. gibi nedenlerle değerini kısmen ya da tamamen kaybetmesi hasar olarak tanımlanır.<br />1.2.1. Çıkış İstasyonlarında Görülen Hasarlar<br />Mevzuatlara göre yüklenmiş ve göndericisinden teslim alınmış eşya yüklü vagonun,<br />çıkış istasyonunda bekleme sürecinde, eşyanın hasarlanmış olarak görülmesi durumunda,<br />göndericiye haber verilerek hasar ve bedelinin tespiti için kendisinden bilirkişi tayini istenir.<br />Çıkış İstasyonu da kuruluşu temsilen bir bilirkişi görevlendirir. Ancak hasarın tespiti<br />uzmanlık gerektiriyorsa, kuruluşu temsil edecek bilirkişinin bu işten anlayan uzman<br />personelden seçilmesi gerekir. Ayrıca, hasar tespiti mahkeme kanalıyla yapılmış ise buna<br />ilişkin bilirkişi rapor ve mahkeme kararının hasar ve noksanlık belgesine eklenmesi gerekir.<br />Hasar tespiti sonucunda üç nüsha 3505 model Hasar ve Noksanlık belgesi ile 3523<br />model Liste Dilekçe ve taşıma belgesinden de bir suret eklenerek gerekli işlem yapılmak<br />üzere 1. nüshası Hareket Dairesi Başkanlığına, 2. nüshası çıkış istasyonunun bağlı<br />bulunduğu Bölge Müdürlüğüne, 3. nüshası da taşıma belgesine eklenerek eşya ile birlikte<br />varış istasyonuna gönderilir.<br />Çıkış istasyonunca gönderici bulunamadığı takdirde, çıkış istasyonunda yapılması<br />gereken işlemin aynısı varış istasyonunda yapılır.<br />1.2.2. Ara İstasyonlarda Görülen Hasarlar<br />Hasar, ara istasyonda görülmüşse, hasarın durumuna ve önemine göre çıkış istasyonu<br />vasıtasıyla önce eşyanın göndericisi ile temasa geçilir. Hasarın tespiti için çıkış istasyonunda<br />yapılması gereken işlemin aynısı yerine getirilir.<br />Bu durumda dört nüsha 3505 model Hasar ve Noksanlık Belgesi düzenlenerek<br />1. nüsha Hareket Dairesi Başkanlığına, 2. nüsha çıkış istasyonunun bağlı bulunduğu Bölge<br />Müdürlüğüne, 3. nüsha çıkış istasyonuna, 4. nüsha da taşıma belgesine eklenerek eşya ile<br />birlikte varış istasyonuna gönderilir.<br />Hasarlanan eşyanın özelliğinden kaynaklanan nedenlerle, hasarlı haliyle kullanım<br />imkânı bulunmayıp mutlaka belli bir yerde (imal edildiği fabrika, atölye, vb.) hasar tespitinin<br />bilirkişiler ile kuruluş personelinden oluşan heyet tarafından belirlenmesinin zorunlu olduğu<br />durumda, (örnek:petrol borusu, doğal gaz borusu, askeri araç/silah, elektrik trafosu, vb.)<br />hasarlı eşya, gönderici talimatına istinaden Hareket Dairesi Başkanlığından verilecek emir<br />doğrultusunda ilgili işyerince 3212 model İç Hizmet Taşıma Belgesine kayden çıkış<br />istasyonuna ya da bu parkur üzerindeki ara bir işyerine gönderilebilir. Yapılan bu işlem ile<br />ilgili açıklama ticari taşıma belgesine, geri dönüş için düzenlenen iç hizmet taşıma belgesine<br />ve 3505 model Hasarlı ve Noksan Eşya Belgesine mutlaka yazılır, durum Hareket Dairesi<br />Başkanlığına bildirilir.<br />6<br />1.2.3. Varış İstasyonunda Görülen Hasarlar<br />Hasar varış istasyonunda görülmüş ise hasarın tespiti için 8. madde de belirtilen<br />işlemler burada da aynen yerine getirilir. Daha sonra üç nüsha 3505 model Hasar ve<br />Noksanlık Belgesi düzenlenir. Düzenlenen belgenin 1. nüshası Hareket Dairesi Başkanlığına,<br />2. nüshası suret taşıma belgesi ile birlikte çıkış istasyonunun bağlı bulunduğu Bölge<br />Müdürlüğüne, 3. nüshası ise çıkış istasyonuna gönderilir.<br />Hakkında 3505 model Hasar ve Noksanlık Belgesi düzenlenen eşyanın alıcısı<br />tarafından 48 saat içerisinde teslim alınmaması halinde teslim alınmayan eşyada yapılan<br />işlemler yerine getirilir.<br />Varış istasyonunda, eşya yüklü vagon itirazsız teslim alındıktan ve taşıma belgesi<br />alıcısı tarafından imzalandıktan sonra, alıcıların noksanlık ve hasar hakkındaki itirazları<br />kabul edilmez ve bu maksatla 3505 model hasar ve noksanlık belgesi düzenlenmez.<br />1.3. Ambalaj<br />İçerisindeki eşyayı yükleme, boşaltma ve taşıma sırasında meydana gelecek<br />sarsıntılardan koruyan ve bunlardan bir kısmının düşmesini, kolaylıkla çalınmasını önleyen,<br />eşyanın yanında bulunan diğer eşyaya zarar vermesini engelleyen ayrıca yükleme ve<br />boşaltma sırasında bu işlemi yapanlarla vagonun döşeme, duvar veya tavanına zarar<br />getirmeyecek nitelikte olan korumalara ambalaj denir.<br />Resim 1.2:Taşınan eşyanın ambalajlı olması<br />Taşımaya verilen eşyanın yurtiçi ve uluslararası mevzuata uygun olarak<br />ambalajlanması gerekmektedir. Ambalajların yetersiz olması durumunda TCDD’ye herhangi<br />bir sorumluluk yüklenemez, sorumluluk müşteriye aittir. Kapalı vagonlar ambalaj<br />sayıldığından vagonların gönderici ve alıcısına teslimi sırasında müşteri tarafından tavan,<br />döşeme, duvar ve pencerelerinin kontrol edilmesi gereklidir. Vagonun yüklendikten sonra,<br />Taşıma Belgesine “Vagonu gördüm. Beğendim. Yükledim. Herhangi bir itirazım yoktur”<br />açıklaması yazılarak göndericinin imzası alınır. Bu işlemlerin yapılmasından ilgili personel<br />sorumludur.<br />7<br />Açık vagonlarla yapılan taşımalarda; eşyanın ambalajının, yurtiçi ve uluslararası<br />mevzuata uygun olmaması nedeniyle, yükleme-boşaltma işlemini yapanlara, vagonlara,<br />TCDD’ nin tesislerine, çevre ve insan sağlığına zarar vermesi halinde her türlü sorumluluk<br />gönderici ve alıcıya aittir.<br />Resim 1.3:Ambalajlı eşya<br />1.4. Tazminat Talebi<br />Kırılma, bozulma, yanma, ıslanma gibi hasar veya herhangi bir noksanlık için<br />kuruluşa yapılacak tazminat isteklerinde;<br />Eşyanın bir kısmı veya tamamı itirazlı olarak alıcısına teslim edilmiş veya alıcısı<br />kuruluş alacaklarını ödeyerek taşıma belgesini imzalamışsa yalnızca alıcı tazminat talep<br />edebilir.<br />Alıcı taşıma belgesini imzalamadığı takdirde, eşya gönderici mülkiyetinde olduğu için<br />tazminat göndericiye ödenir. Ancak gönderici ve alıcı noterden tasdikli bir vekaletname<br />vermek koşuluyla üçüncü bir kişiye de tazminat ödenmesini isteyebilir.<br />Bir hükmi şahıs adı ve hesabına hareket eden kişinin kuruluşa imza sirkülerinin<br />bulunması veya imza sirkülerinin ibrazı şarttır.<br />1.5. Teslim Alınmayan Eşya<br />Taşımaya kabul edilen eşya yüklü vagonun, varış istasyonuna geldiği halde, varış<br />istasyonunda en çok 48 saat içerisinde alıcısı tarafından teslim alınmayan eşya olarak<br />tanımlanır. Varış istasyonuna gelen eşya yüklü vagonlar derhal alıcısına haber verilerek<br />teslimi sağlanır.<br />8<br />Haber verme işlemi; günün koşullarına göre telefon, faks, internet, iletişim ve ulaşım<br />imkanları kullanılarak en seri şekilde müşteriye bildirilir. Düzenlenen 3524 Model Teslim<br />Alınmayan Eşya Belgesi ve Taşıma Belgesinin ilgili haneleri işaretlenip, haber verme işlemi<br />belirtilir.<br />Alıcılarına haber eşyanın 48 saat içinde teslim alınmaması halinde, varış istasyonunca<br />durum telgrafla/faksla çıkış istasyonuna bildirilir.<br />Çıkış istasyonunca durum taşıma düzensizliklerini ait Yönergenin ilgili maddesinde<br />belirtildiği şekilde göndericiye bildirilir ve talimat istenir. Gönderici bulunamaz veya<br />bildirim vermezse, durum yine telgraf/faksla varış istasyonuna bildirilir. Çıkış İstasyonu<br />vasıtasıyla göndericiden alınacak talimat doğrultusunda işlem yapılır. Göndericiden talimat<br />alınamadığı takdirde, vagonun daha fazla yük altında bekletilmemesi için eşyanın cins ve<br />niteliği ile işyerinin olanakları göz önünde bulundurularak varış istasyonunun bağlı<br />bulunduğu Bölge Müdürlüğünce verilecek talimata göre işlem yapılır.<br />Verilecek talimatta vagonun boşaltılması isteniyor ise, kapalı vagonlar işyeri amirinin<br />başkanlığında ve işyerinde mevcut ise bir koruma ve güvenlik görevlisinin de katılacağı en<br />az 3 kişiden oluşturulacak bir heyet huzurunda açılarak vagon boşaltılır. Boşaltılan eşyanın<br />cinsi ve miktarı bir tutanakta belirtilerek düzenlenen tutanak heyet tarafından imzalanır ve<br />eşya uygun bir yerde muhafaza altına alınır.<br />Teslim alınmayan eşyanın cinsi ve özelliği itibariyle çabuk bozulacak eşya olması<br />durumunda, varış istasyonu, çıkış istasyonuna çekmiş olduğu telgrafın/faksın cevabını<br />beklemekle birlikte, bu süre içinde eşyayı sık sık kontrol etmelidir. Bu sırada eşyanın<br />bozulmaya başladığı görülürse, eşya sahibinin de menfaatini korumak için, gerçek değeri<br />üzerinden açık artırma yoluyla derhal satılır.<br />Teslim alınmayan eşyanın kıymetsiz eşya olması ve depozito yatırılarak teslim<br />alınacağının garanti edilmemesi veya 48 saat içinde çıkış istasyonundan cevap alınmaması<br />halinde sonuç bağlı olunan Bölge Müdürlüğüne bildirilir ve alınacak talimata göre işlem<br />yapılır. Şayet eşya muhteviyatı değeri az olan eşyadan oluşuyorsa, bu eşya tahakkuk edecek<br />kuruluş alacaklarını karşılayamayacak duruma düştüğü anda, eşyanın emir beklenmeksizin<br />varış istasyonunda açık arttırma ile satışı yapılır. Mümkünse satıştan alıcıya da bilgi verilir.<br />Teslim alınmayan eşyanın canlı hayvan olması durumunda, başlarında çoban veya<br />refakatçileri olduğu halde varış istasyonuna gelen canlı hayvanların alıcıları bulunamaz veya<br />teslimi sağlanamadığı takdirde, çabuk bozulacak eşyada olduğu gibi çıkış istasyonu aracılığı<br />ile göndericiden telgraf/faks ile talimat alınır ve alınacak bu talimata göre hareket edilir.<br />Canlı hayvanlar için, çabuk bozulacak eşya hakkındaki hükümler aynen uygulanır.<br />Canlı hayvanların satışında, yapılacak yem ve çoban masrafları hayvanların satış değerini<br />geçemez.<br />Teslim alınmayan eşyanın patlayıcı ve parlayıcı madde olması durumunda, bu<br />maddelerin varış istasyonuna gelişi çabuk bozulacak eşya ve hayvanlarda olduğu gibi süratle<br />alıcılarına bildirilir. Alıcı bulunamazsa veya bulunduğu halde teslim almak istemezse, çıkış<br />9<br />istasyonu vasıtasıyla göndericiye ve telgraf/faksla Hareket Dairesi Başkanlığı ile ilgili Bölge<br />Müdürlüğüne bildirilir. Patlayıcı ve parlayıcı maddeler bu süre içinde korunur ve Hareket<br />Dairesi Başkanlığından verilecek talimata göre işlem yapılır.<br />Yukarıda belirtilen işlemlere rağmen eşyanın alıcısına teslim edilememesi ve<br />satılması durumunda, iki nüsha 3524 model Teslim Alınmayan Eşya Belgesi düzenlenerek,<br />1. nüshası, taşıma belgesi ve bu hususta düzenlenen 3525 model Satış Tutanağı ile birlikte<br />Hareket Dairesi Başkanlığına, 2. nüshası ise çıkış istasyonuna gönderilir. 3525 Model Satış<br />tutanağı eşyanın satıldığı gün 2 nüsha olarak tanzim edilir, bu tutanağa eşyayı satın alan<br />şahsın imzası alınarak, adı soyadı ve açık adresi ile satış bedelinin gelire alındığı 3412 model<br />no. su yazılır.<br />Çıkış istasyonu satıştan göndericiyi haberdar ederek satış bedelinden tahakkuk eden<br />kuruluş alacaklarının tahsilinden sonra kalan para kendisine dilekçe alınmak suretiyle iade<br />edilir.<br />1.6. Kayıp Eşya ve Hırsızlık Olayları<br />TCDD’nin genel taşıma hizmetlerine tahsis edildiği yerlerden birinde eşya<br />kaybettiğini iddia edenler müracaat ettikleri istasyona kayıp eşyanın, şeklini, ambalajını,<br />üzerindeki adreslerini, muhteviyatını cins adet ve ağırlığını, bulunduğu takdirde nerede<br />teslim almak istediğini belirten dilekçe vermesi gerekir.<br />Hırsızlık olaylarının önlenmesi amacıyla, şu hususlara dikkat edilmelidir:<br /> Yüklü vagonlar, yükleme işlemi biter bitmez, ilgili emirde açıklanan hususlar<br />çerçevesinde mühürlenip telle bağlanmalıdır.<br /> İçerisinde kıymetli eşya bulunan vagonlara mühür ve bükülü telin yanı sıra,<br />somunlu cıvata takılıp perçinlenmelidir.<br /> Vagonların mühürlenmesi, telle bağlanması ya da diğer emniyet tedbirlerinin<br />alınması büyük bir titizlikle yerine getirileceğinden, gerek çıkış istasyonlarında<br />gerek mühür muayene istasyonlarında ve gerekse duruşu müsait istasyonlarda<br />mühürler dahil olmak üzere vagonun dış görünümü sık sık kontrol edilmelidir.<br /> Vagonların yükleme, aktarma boşaltma ve teslim işlemleri sırasında eşya<br />sayılıp, görüldükten sonra taşıma belgesine uygun olup olmadığı mutlaka<br />kontrol edilmelidir.<br /> Yüklenmek, boşaltılmak veya gönderilmek üzere istasyon ve ambarlarda<br />bulunan vagonlar koruma ve güvenlik görevlilerince koruma altına alınır ve<br />vagonlardaki mühürlerin kopartılması önlenmelidir. Özellikle tren şefleri ve<br />bagaj kondüktörleri, söz konusu teslim işlemlerinde çok dikkatli davranmalı,<br />eşya imza karşılığında talimat ve emirlere uygun şekilde teslim alınıp teslim<br />edilmelidir.<br /> Kıymetli eşya yüklü vagonlara, yükleme sırasında veya yükleme işleminden<br />sonra üzerine herhangi bir işaret konulmamalıdır.<br /> İstasyon ve ambarların eşya teslim ve kabul edilen kesimleri ile hatlar ve<br />vagonlar arasında işi olmayan kişilerin dolaşması kesinlikle önlenmelidir.<br />10<br /> İstasyonlarda veya trenin seyri sırasında parçaları ayırmak, istif etmek gibi<br />sebeplerle parça vagonunda adam bulundurulmamalıdır.<br />Resim 1.4: Hırsızlıklara karşı gerekli tedbir alınmalıdır<br /> Tren şefi, bagaj kondüktörü vs. dahil olmak üzere parça vagonunda kimse<br />seyahat edemez. İstasyonların manevra sahaları ile ambarların yüklemeboşaltma<br />hatları, geceleri yeteri kadar aydınlatılmalıdır.<br /> Ayrıca, kıymetli eşya yüklü vagonlar tren dizisinin emniyet açısından en uygun<br />bir yerine bağlanmalıdır.<br /> Taşıma yapılan bölgenin coğrafi konumu göz önünde tutulmak suretiyle, bu<br />bölgelerden geçecek kıymetli eşya yüklü vagonların seyri sırasında tüm tren<br />personeli çok dikkatli olmalıdır.<br /> Hırsızlık bakımından hassas olan bölgelerde, kıymetli eşya yüklü vagonların<br />korunması ve koruma ve güvenlik görevlilerine refakat ettirilmesi için Koruma<br />ve Güvenlik Müdürlüğüne ve gerektiğinde Jandarma ve polis refakat ettirilmesi<br />için Vilayet Makamı, Emniyet Müdürlüğü ve Jandarma Komutanlıkları ile<br />yakın ve devamlı bir işbirliği içinde bulunularak köklü ve etkin önlemler<br />alınması temin edilmelidir.<br />1.7. Tazminat İşlemleri<br />Taşıma sırasında kaybolan, çalınan veya hasarlanan eşyanın değeri tazminat işlemleri<br />sırasında gönderici tarafından fatura gibi gerekli belgelerle kanıtlamak zorundadır.<br />Göndericinin bu belgeleri ibraz edememesi halinde, eşyanın gerçek değeri saptanmak üzere<br />gerekli araştırma yapmaya ve bu araştırmalar sonucu saptayacağı değerleri uygulamaya<br />TCDD yetkilidir. Şöyle ki; TCDD’nin saptayacağı değer ile göndericinin beyan ettiği değer<br />arasında bir fark var ise, bunlardan düşük olanı, tazminata esas teşkil eder.<br />Tazminat talebini, taşıma belgesinde kayıtlı gönderici veya alıcı yapabilir. Olay, eşya<br />gönderici mülkiyetinde iken meydana gelmiş ise, tazminat göndericiye, tam vagon işlemli<br />taşımalarda taşıma belgesinin 1. nüshası parça eşya taşımalarında ise taşıma belgesinin 2.<br />nüshası alıcısı tarafından imzalanmış ise, tazminat alıcıya verilir. Varışına ulaşmadan yada<br />alıcısı tarafından taşıma belgesi imzalanmadan önce taşıma sırasında noksanlaşan yada<br />hasarlanan eşya için satış şartları gereğince alıcının tazminat hakkı iddia etmesi halinde,<br />göndericinin bu durumu beyan ile kendisinin TCDD’den bir hak ve tazminat istemeyeceğine<br />11<br />dair noterden tasdikli taahhütnamesi de alınarak, tazminat alıcıya ödenebilir. Hasarlı ve bir<br />kısmı kaybolmuş eşyanın varış istasyonunda teslim alınmasından önce taşıma belgelerine<br />durum hakkında gerekli açıklama yazdırılmalıdır. Bu gibi eşyanın teslim alınıp istasyondan<br />götürüldükten sonra yapılacak tazminat talepleri dikkate alınmaz ve konu ile ilgili şikayetler<br />tetkik edilmez.<br />1.8. Tahkikat Yapma<br />Taşıma sırasında meydana gelen tren kazaları ile çalınma, kaybolma, hasarlanma ve<br />noksanlaşma gibi nedenlerle taşıma düzensizlikleriyle ilgili işlemler ve soruşturma yapılır.<br />Taşıma düzensizlikleri ile ilgili yapılacak soruşturmalar, çıkış istasyonunun bağlı bulunduğu<br />Servis Müdürlüğünce başlatılır. Taşıma güzergahını takiben bir sonraki Servis<br />Müdürlüğünce sürdürülür ve varış istasyonunun bağlı bulunduğu Servis Müdürlüğünce<br />yapılan soruşturmayla birlikte derlenen tüm belge, bilgi ve görüşler toplu halde tekrar çıkış<br />istasyonunun bağlı bulunduğu Servis Müdürlüğüne iletilir. Tahkikatı başlatan Servis<br />Müdürlükleri, soruşturmanın kısa zamanda sonuçlandırılması için gerekli önlemleri almak<br />üzere parkur üzerindeki ilgili Servis Müdürlüklerinden tahkikatın çabuklaştırılmasını<br />isteyecek, ayrıca açıklığa kavuşmayan hususların yeniden soruşturmasını ve kesin sonucunu<br />talep edecek, bu konudaki yazışmalarda ilgili Daire Başkanlıklarına bilgi verecektir.<br />Soruşturmayı başlatan ve bitiren çıkış istasyonunun bağlı bulunduğu Servis<br />Müdürlüğü, taşıma parkuru itibariyle tamamlanmış bulunan soruşturma dosyasını tekrar<br />inceleyerek, varsa eksikliklerini giderir, son kararını verir (tazminatın ödenmesi veya<br />reddedilmesi gibi) ve soruşturma dosyasından asıl bir suret ekleyerek sonucunu bağlı<br />bulunduğu Daire Başkanlığına bildirir.<br />12<br />Aşağıda örnek soruşturma formu görülmektedir.<br />SORUŞTURMA FORMU<br />TCDD GENEL MÜDÜRLÜĞÜ<br />.................... Servis Müdürlüğü<br />.............................<br />SAYI :<br />..../..../..........<br />......................DAİRESİ BAŞKANLIĞINA<br />MT.Modelini Düzenleyen İşyeri :<br />Mütalebe tarihi ve no.su :<br />Çıkış-Varış İşyerleri :<br />Taşıma Belgesi tarih-no.su :<br />Olayın Özeti :<br />Yapılan tahkikatın :<br />Sonuçlanıp sonuçlanmadığı :<br />Sorumlular hakkında yapılan işlem :<br />Tazminat verilmesi gerekiyorsa,<br />Nedeni ve kesin miktarı :<br />Tazminat verilmemesi gerekiyorsa,<br />Nedenleri :<br />Bu konuda Servis Müdürlüğünüzce<br />Bir ödeme yapılmışsa miktarı :<br />Soruşturma henüz tamamlanmamış<br />olmakla beraber, tazminatın<br />soruşturmadan önce verilmesi<br />öngörülmüş ise nedeni :<br />Sorumlular TCDD personeli dışında<br />ise,bunlar hakkında ilgili<br />Kuruluşlarca yapılan işlemler :<br />NOT: Bu form, 3505 mt. dosyalarının ilgili Daire Başkanlıklarına intikalinde MUTLAKA ve<br />EKSİKSİZ olarak doldurularak dosyaya eklenecektir.<br />13<br />UYGULAMA FAALİYETİ<br />Aşağıdaki işlem basamaklarını uygulayarak sonuçları müşteriyi ilgilendiren<br />düzensizlikleri işletme talimat ve yönetmeliklerine uygun olarak sonuçlandırınız.<br />İşlem basamakları Öneriler<br /> Taşıma düzensizliklerini belirleyiniz.<br /> Taşıma düzensizliğini belirleyen<br />belgeleri düzenleyiniz.<br /> Belgeleri ilgili birimlere gönderiniz.<br /> Taşıma düzensizliği ile ilgili işlemleri<br />sonuçlandırınız.<br /> Müşteri ile ilişkilerinizi iyi tutunuz.<br /> Nazik olunuz<br /> Dikkatli ve titiz olunuz.<br /> Birimler arası yapıcı iletişim kurunuz.<br />UYGULAMA FAALİYETİ<br />14<br />ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME<br />OBJEKTİF TEST (ÖLÇME SORULARI)<br />Aşağıda Doğru -Yanlış seçmeli 6 soru bulunmaktadır. Soruları dikkatli bir şekilde<br />okuyunuz ve Doğru - Yanlış olarak cevaplandırınız. Süreniz 6 dakikadır.<br />1. Taşıma belgesinde kayıtlı eşyadan bir kısmının adet veya ağırlık olarak eksik<br />çıkmasına noksanlık denir.<br />( )DOĞRU ( )YANLIŞ<br />2. Taşımaya kabul edilen eşya düzenli olarak varış istasyonuna gelip en çok 72 saat<br />içinde, alıcısı tarafından teslim alınması için müracaat edilmemesi teslim alınmayan eşya<br />olarak tanımlanır.<br />( )DOĞRU ( )YANLIŞ<br />3. Ambalaj şartlarına uygun olmayan eşya için, taşıma belgesine “Ambalajı Yetersizdir’<br />şeklinde açıklama yazılır göndericiye imzalatılarak eşya taşımaya kabul edilir.<br />( )DOĞRU ( )YANLIŞ<br />4. Taşımaya kabul edilen eşyanın ambalajı mutlaka olmalıdır.<br />( )DOĞRU ( )YANLIŞ<br />5. Kıymetli eşya yüklü vagonlara, yükleme sırasında veya yükleme işleminden sonra<br />üzerine mutlaka bir etiket konulmalıdır.<br />( )DOĞRU ( )YANLIŞ<br />6. Taşıma sırasında meydana gelen tren kazaları ile çalınma, kaybolma, hasarlanma ve<br />noksanlaşma gibi nedenler ile taşıma düzensizlikleriyle ilgili işlemlerde soruşturma<br />yapılmalıdır.<br />( )DOĞRU ( )YANLIŞ<br />DEĞERLENDİRME<br />Sorulara verdiğiniz cevaplar ile cevap anahtarınızı (değerlendirme kriterleri)<br />karşılaştırınız, yanlış cevap verdiyseniz öğrenme faaliyetinin ilgili bölümüne dönerek<br />konuyu tekrar ediniz.<br />ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME<br />15<br />UYGULAMALI TEST (YETERLİK ÖLÇME)<br />Resimde taşıması görülen dökme yükün müşteri tarafından teslim alınmasında eksik<br />olduğu beyan edilmiştir. Bu taşıma ile ilgili aşağıdaki kriterlere göre uygulamayı yapınız.<br />Değerlendirme Ölçütleri Evet Hayır<br />1 Taşıma düzensizliklerini belirlediniz mi?<br />2 Taşıma düzensizliğini belirleyen belgeleri düzenlediniz mi?<br />3 Belgeleri ilgili birimlere gönderdiniz mi?<br />4 Taşıma düzensizliği ile ilgili işlemleri sonuçlandırdınız mı?<br />DEĞERLENDİRME<br />Yaptığınız değerlendirme sonunda hayır şeklindeki cevaplarınızı bir daha gözden<br />geçiriniz. Kendinizi yeterli görmüyorsanız öğrenme faaliyetini tekrar ederek veya araştırarak<br />eksikliklerinizi gideriniz.<br />Cevaplarınızın tamamı evet ise bir sonraki faaliyete geçiniz.<br />16<br />ÖĞRENME FAALİYETİ–2<br />Bu öğrenme faaliyetinin sonunda, gerekli ortam sağlandığında, işletme talimat ve<br />yönetmeliklerine uygun olarak sonuçları müşteriyi ilgilendirmeyen düzensizlikleri<br />giderebileceksiniz.<br /> Bölgenizde bulunan raylı sistemler alanındaki işletmenin (TCDD) sonuçları<br />müşteriyi ilgilendirmeyen düzensizlikler ile ilgili karşılaştıkları olayları<br />araştırınız.<br /> Topladığınız bilgi ve dökümanları rapor haline getiriniz.<br /> Hazırladığınız raporu derste tartışınız.<br />2. SONUÇLARI MÜŞTERİYİ<br />İLGİLENDİRMEYEN DÜZENSİZLİKLER<br />Sonucu doğrudan doğruya müşteriyi ilgilendirmeyen, taşınan eşyanın taşıma süreci<br />içerisinde kısmen veya tamamen zarar görmesine, noksanlaşmasına veya hasarlanmasına<br />neden olmayan (kurşun kopması, vagonun arızalanması nedeniyle aktarılması, vagon derayı,<br />vagon kapağı açılması vb.) düzensizlikler için 5205 model (Bak Şekil 2.1) düzenlenir.<br />Düzensizlik çıkış ve varış istasyonlarından birinde görülmüş ise, iki nüsha, ara<br />istasyonlardan birinde görülmüş ise üç nüsha 5205 model düzenlenir ve 1 inci nüsha çıkış<br />istasyonuna, 2. nüsha varış istasyonuna, 3. nüsha çıkış istasyonunun bağlı bulunduğu Bölge<br />Müdürlüğüne gönderilir.<br />Resim 2.1: Ülkemizde yük taşımacılığından bir görüntü<br />ÖĞRENME FAALİYETİ–2<br />AMAÇ<br />ARAŞTIRMA<br />17<br />5205 Model ön yüzü<br />5205 Model arka yüzü<br />Şekil 2.1: 5205 Model Halkı İlgilendirmeyen Düzensizlikler Formu<br />18<br />2.1. Taşıma düzensizliklerine ait formlar<br />Taşıma düzensizliklerine ait yazışmalarda ve kayıtlarda aşağıdaki ilgili formlar, belge,<br />tutanak ve evraklar kullanılır.<br /> 3524 model Teslim Alınmayan Eşya Belgesi (Bak Şekil 2.2)<br /> 3505 model tazminatı verilerek TCDD malı durumuna gelen Hasarlı Eşya ile<br />varış istasyonunda eksik çıkması nedeniyle tazminatı verilen ancak sonradan<br />bulunan Noksan Eşya<br /> 3212 model İç Hizmet Taşıma Belgesi<br /> 3412 model Tarife gelirleri makbuzu<br /> 3525 model Satış Tutanağı<br /> 3262 model Şehiriçi bildirim mektubu<br /> 3523 model Alıcıdan alınan Noksan Eşyaya ilişkin liste dilekçe<br />Şekil 2.2: 3212 Model İç Hizmet Taşıma Belgesi<br />2.2. Taşıma düzensizliklerine ait yazışmalar<br />Taşıma düzensizliklerine ait belgelerin kaydı için 3503 model numaralı deftere 3321<br />modellerin dışında ve aşağıdaki kurallara uymak şartıyla bütün taşıma düzensizliği belgeleri<br />ve bu belgelerle ilgili dosyalar kaydedilir.<br />3503 model defterin sol sayfası taşıma düzensizliği ile ilgili belgelerin, defterin sağ<br />sayfası da bu belgelerle ilgili olarak gelen ve giden yazıların kaydı için kullanılır. Her sayfa<br />beş bölüme ayrılmış olup bir bölüme yalnız bir belge yazılır. Defterler kendi içinde de dört<br />eşit bölüme ayrılmış ve her bölüme birden başlayarak bir sıra numarası verilmiştir.<br />19<br /> Defterin bir sıra numaralı bölümüne istasyonlarca doldurulan 3505, 3524<br />modeller,<br /> İki numaralı bölümüne, diğer istasyonlardan gelen 3505, 3524 modeller,<br /> Üç numaralı bölümüne istasyonlarca düzenlenen 5205 modeller,<br /> Dört numaralı bölümüne de diğer istasyonlardan gelecek 5205 modeller<br />kaydedilir.<br />Her bölüm birden başlayarak zincirleme bir numara taşır. Bu sıra numaraları beş<br />senede bir defa değiştirilir. Ancak üç numaralı bölüme kaydedilen 5205 modellerin sıra<br />no.su her yıl başında 1 den başlar.<br />İşyerlerince tutulan 3503 model Taşıma Düzensizliği Defterinin sonuç bölümü<br />aşağıda belirtildiği şekilde doldurulur.<br />Defterin üç numaralı bölümüne kayıt edilen 5205 model üzerinde yapılan inceleme ve<br />araştırmaların sonucu çıkış istasyonunun bağlı bulunduğu Bölge Müdürlüğü tarafından<br />bildirilir ve istasyonca bu yazının özeti defterin sonuç bölümüne yazılarak defter kayıtları<br />kapatılır.<br />Defterin iki ve dört numaralı bölümlerine kayıt edilen belgeler haberleşme niteliğinde<br />olduğundan ayrıca tahkikat sonucunun beklenmesine gerek yoktur.Yine defterin birinci<br />bölümüne kayıt edilen 3505 model Hasar ve Noksanlık için düzenlenen belge hakkında,<br />gerek Hareket Dairesi Başkanlığından,gerekse ilgili Bölge Müdürlüklerinden yazılı talimat<br />alınmadan defter kayıtları kapatılamaz.Taşıma Düzensizliği belgesi; vagonun varış<br />istasyonuna geç gelmesi sonucu alıcısı gecikmeden dolayı zarara uğradığını bildirerek<br />şikayette bulunduğunda dilekçesi taşıma belgesinin suretiyle birlikte Hareket Dairesi<br />Başkanlığına gönderilir.<br />Kontrol tartıları sırasında vagon daralarında görülecek ağırlık farkları için taşıma<br />düzensizliği belgesi düzenlenmez.<br />Revizyon ve büyük tamire alınan yük vagonları, revizyon ve tamirleri sonucu mutlaka<br />tartılır,tartı sonucu bulunan yeni daraları,tamiri yapan birim veya vagon bakım onarım<br />atölyeleri tarafından vagon üzerine yazılır. Kontrol tartıları sırasında sabo veya bandaj<br />aşınması, bunların değiştirilmesi, tahta aksamın ıslanması, kurak havalarda kuruması gibi<br />nedenlerle bu vagon daralarında ± % 2’ye kadar olan farklılıklarda işlem yapılmaz, daranın<br />bu farkın üzerinde olması halinde ise, yukarıda belirtilen işyerlerince daralar düzeltilir.<br />Varış istasyonunda, eşya itirazsız teslim alındıktan ve taşıma belgesi varışta<br />imzalandıktan sonra, alıcıların noksanlık veya hasar halindeki itirazları kabul edilmeyerek bu<br />maksatla hasar ve noksanlık belgesi düzenlenmez.<br />20<br />UYGULAMA FAALİYETİ<br />Aşağıdaki işlem basamaklarını uygulayarak sonuçları müşteriyi ilgilendirmeyen<br />düzensizlikleri işletme talimat ve yönetmeliklerine uygun olarak sonuçlandırınız.<br />İşlem Basamakları Öneriler<br /> Taşıma düzensizliklerini en alt<br />düzeye indirmek için gerekli<br />tedbirleri alınız.<br /> Taşıma yurtiçi ise yurtiçi taşıma<br />düzensizliklere ilişkin yönetmeliklere<br />uyunuz.<br /> Uluslararası tarife ve sözleşmelerine<br />uygun hareket ediniz.<br /> Taşıma düzensizliklerine ait işlemleri<br />sonuçlandırınız.<br /> Müşteri ile ilişkilerinizi iyi tutunuz.<br /> Nazik olunuz<br /> Dikkatli ve titiz olunuz.<br /> Birimler arası yapıcı iletişim kurunuz.<br />UYGULAMA FAALİYETİ<br />21<br />ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME<br />OBJEKTİF TEST (ÖLÇME SORULARI)<br />Aşağıda Doğru-Yanlış seçmeli 6 soru bulunmaktadır. Soruları dikkatli bir şekilde<br />okuyunuz ve Doğru- Yanlış olarak cevaplandırınız. Süreniz 6 dakikadır.<br />1. Sonucu doğrudan doğruya müşteriyi ilgilendirmeyen düzensizlikler için ilgili 5205<br />model belge düzenlenir.<br />( )DOĞRU ( )YANLIŞ<br />2. 3505 model; tazminatı verilerek TCDD malı durumuna gelen Hasarlı Eşya ile varış<br />istasyonunda eksik çıkması nedeniyle tazminatı verilen ancak sonradan bulunan “Noksan<br />Eşya” belgesidir.<br />( )DOĞRU ( )YANLIŞ<br />3. 3212 model gelire alma belgesidir.<br />( )DOĞRU ( )YANLIŞ<br />4. Taşıma düzensizliklerine ait belgelerin kaydı için 3503 model numaralı defter<br />kullanılır.<br />( )DOĞRU ( )YANLIŞ<br />5. Çeşitli nedenlerle taşıma belgesi üzerine teminat alınması gerektiği halde, çıkış<br />istasyonlarınca alınmaması halinde taşıma düzensizliği belgesi düzenlenmez .<br />( )DOĞRU ( )YANLIŞ<br />6. Kontrol tartıları sırasında vagon daralarında görülecek ağırlık farkları için taşıma<br />düzensizliği belgesi düzenlenir.<br />( )DOĞRU ( )YANLIŞ<br />DEĞERLENDİRME<br />Sorulara verdiğiniz cevaplar ile cevap anahtarınızı (değerlendirme kriterleri)<br />karşılaştırınız, yanlış cevap verdiyseniz öğrenme faaliyetinin ilgili bölümüne dönerek<br />konuyu tekrar ediniz.<br />ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME<br />22<br />UYGULAMALI TEST (YETERLİK ÖLÇME)<br />Resimde görülen taşıma ile ilgili aşağıdaki kriterlere göre uygulamayı yapınız.<br />Değerlendirme Ölçütleri Evet Hayır<br />1 Taşıma düzensizliklerini en alt düzeye indirmek için gerekli<br />tedbirleri aldınız mı?<br />2 Taşıma yurtiçi ise yurtiçi taşıma düzensizliklere ilişkin<br />yönetmeliklere uydunuz mu?<br />3 Uluslararası tarife ve sözleşmelerine uygun hareket ettiniz mi?<br />4 Taşıma düzensizliklerine ait işlemleri sonuçlandırdınız mı?<br />DEĞERLENDİRME<br />Yaptığınız değerlendirme sonunda hayır şeklindeki cevaplarınızı bir daha gözden<br />geçiriniz. Kendinizi yeterli görmüyorsanız öğrenme faaliyetini tekrar ederek veya araştırarak<br />eksikliklerinizi gideriniz.<br />Cevaplarınızın tamamı evet ise modül değerlendirmeye geçiniz.<br />23<br />MODÜL DEĞERLENDİRME<br />Aşağıdaki sorularda uygun seçeneği işaretleyiniz.<br />1. Taşınmaya kabul edilen eşyanın hasarlı olarak tanımlanmaması için aşağıdakilerin<br />hangisinin gerçekleşmesi gerekir?<br />A ) Eşya kırılmamalı, dökülmemeli<br />B ) Eşya eksilmeli<br />C ) Eşya değerini kısmen veya tamamen kaybetmeli<br />D ) Taşıma belgesinde muhteviyatı eksik çıkmalı<br />2. Sonucu doğrudan müşteriyi ilgilendirmeyen düzensizliklerle ilgili aşağıdaki<br />modellerden hangisi düzenlenir?<br />A ) 3523 model B ) 5205 model C ) 3505 model D ) 3412 model<br />3. Eşyası taşınan müşteri taşımadan kaynaklanan hangi hallerde tazminat talebinde<br />bulunabilir? I- Kırılma, bozulma II- Yanma, ıslanma III- Noksanlık IV- Gecikme<br />A ) I ve II B ) Yalnız III C ) Yalnız IV D ) Hepsi<br />4. İç Hizmet Taşıma Belgesi hangi modeldir?<br />A ) 3262 model B ) 3525 model C ) 3212 model D ) 5205 model<br />5. Hırsızlık için hassas olan bölgelerde güvenlik ve önlemlerin alınması ile ilgili<br />aşağıdakilerden hangisi sorumlu değildir?<br />A ) Makinist<br />B ) Koruma ve Güvenlik birimi<br />C ) Emniyet birimleri<br />D ) Jandarma birimleri<br />6. Taşıma düzensizliklerine ait belgeler hangi model deftere kaydedilir?<br />A ) 3523 model B ) 3521 model C ) 3412 model D ) 3503 model<br />DEĞERLENDİRME<br />Sorulara verdiğiniz cevaplar ile cevap anahtarınızı (değerlendirme kriterleri)<br />karşılaştırınız, yanlış cevap verdiyseniz öğrenme faaliyetlerinin ilgili bölümlerine dönerek<br />konuyu tekrar ediniz.<br />Tüm sorulara doğru cevap verdiyseniz diğer modüle geçiniz.<br />MODÜL DEĞERLENDİRME<br />24<br />CEVAP ANAHTARLARI<br />CEVAP ANAHTARLARI<br />ÖĞRENME FAALİYETİ-1 CEVAP ANAHTARI<br />1 D<br />2 Y<br />3 D<br />4 Y<br />5 Y<br />6 D<br />ÖĞRENME FAALİYETİ-2 CEVAP ANAHTARI<br />1 D<br />2 D<br />3 Y<br />4 D<br />5 D<br />6 Y<br />MODÜL DEĞERLENDİRME CEVAP ANAHTARI<br />1 D<br />2 B<br />3 D<br />4 C<br />5 A<br />6 D<br />Cevaplarınızı cevap anahtarları ile karşılaştırarak kendinizi değerlendiriniz.<br />CEVAP ANAHTARLARI<br />25<br />KAYNAKÇA<br /> 502 Numaralı Genel Emir, TCDD Yük Vagonlarının Dağıtımı Yükletilmesi<br />Etiketlenmesi ve Mühürlenmesi Hakkında , Ankara, 2005<br /> 292 Nolu Tamim, Açık Vagonların Yük Gabarisine Uygun Olarak Yüklenmesi<br />İle Yük Gabarisini Aşan Taşımalarla İstisnai Taşımalarda Yapılacak İşlemler,<br />Ankara, 2004<br /> Trenlerin Hazırlanması Ve Trafiğine Ait Yönetmelik, Ankara, 2007<br /> TCDD Yurtiçi Eşya Taşımalarındaki Düzensizliklere İlişkin Yönerge, Ankara,<br />2007<br /> YAVUZ, Kadir, Basılmamış Ders Notları, Sivas, 2007<br /> ARSLAN, Cemalettin, Hareket Memuru Hazırlama Kursu Basılmamış Ders<br />Notları, TCDD Sivas Eğitim Merkezi Müdürlüğü, Sivas, 2007<br /> TÜRKMEN, Mustafa, Sayman Kursu TCDD Eşya Taşıma Düzensizlikleri<br />ve Uygulamaları Basılmamış Ders Notları, Eskişehir Eğitim Merkezi<br />Müdürlüğü, 2007<br /> www.tcdd.gov.tr<br /> www.rayder.orgtcddhttp://www.blogger.com/profile/03753339727083654380noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-9058398750300202219.post-81834576879500030112010-02-10T11:50:00.000-08:002010-02-10T11:53:42.153-08:00Trenlerin Hazirlanmasi Seyrüsefer35-1<br />BİRİNCİ KISIM<br />Genel Hükümler<br />BİRİNCİ BÖLÜM<br />Amaç, Kapsam ve Tanımlar<br />Amaç<br />Madde 1- Bu Yönetmeliğin amacı TCDD İşletmesi Genel Müdürlüğü tarafından, bütün demiryol hatlarında işletilen<br />trenlerin hazırlanması ve trafiğine ait hükümleri düzenlemektir.<br />Kapsam<br />Madde 2- Bu yönetmelik, TCDD hatlarındaki çeşitli trafik sistemlerinde trenlerin trafiği ve hazırlanmasına ait hükümlerin<br />tümünü kapsar. İstanbul-Soğuksu arasında sadece trenlerin trafiği DRS yönetmeliği hükümlerine göre düzenlenir.<br />Tanımlar<br />Madde 3- Bu Yönetmelikte geçen;<br />1- Kuruluş: TCDD'yi,<br />2- TCDD: Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları İşletmesi Genel Müdürlüğünü,<br />3- Genel Müdürlük: TCDD İşletmesi Genel Müdürlüğünü,<br />4- İstasyon: Trafikle ilgili hizmetleri, yolcu ve eşya taşımasını yapmaya yarayan demiryolu ve tesislerinin bulunduğu,<br />Gar Müdürlüğü, Gar Şefliği, İstasyon Şefliği ve Sayding statüsündeki yerleri,<br />İstasyonların statüsünü değiştirmeye Genel Müdürlük yetkilidir.<br />5- Durak: Sadece yolcu hizmetlerine ayrılmış olan yerleri,<br />6- Sayding: TSİ sisteminin uygulandığı bölgelerde trafiğin akıcılığını ve hat kabiliyetini artırmak amacı ile istasyonlar<br />arasında buluşma ve öne geçmelerin, gerektiğinde yolcu ve yük taşımacılığının yapıldığı, ana yola yardımcı yolların bulunduğu<br />yerleri.<br />7- İstasyon Tesisleri: Giriş işaretleri veya yoksa başmakaslar içinde bulunan bütün tesisleri,<br />8- Anayol: İstasyonları birbirine bağlayan ve iki istasyon giriş işaretleri arasında kalan yol ile istasyon ve say dinglerin<br />sapmasız geçilen yollarını,<br />9- Barınma Yolu: İstasyon ve saydinglerde ana yolun dışında kalan sapmalı yolları,<br />10- Diğer Yollar: Ana yol ve barınma yolları dışında manevra, yükleme, boşaltma ve benzeri hizmetler için ayrılmış<br />yolları,<br />11- Giriş Yolu: İstasyon veya saydinglerde trenlerin girişi için serbest bırakılmış, çıkış sinyali veya limit işareti ile son<br />bulan yolu,<br />12- Kör Yol: Bir tampon tesisatı, beton duvar ve benzeri ile son bulan, devamı olmayan yolu,<br />13- Emniyet Yolu: Trenlerin emniyeti için ayrılmış yolu,<br />14- Makas: İstasyon ve saydinglerde bir yoldan diğer bir yola geçişi sağlayan yol tesislerini,<br />15- Hüzme: İstasyonların tren teşkil, dağıtım, kabul ve sevk yollarının toplu olarak bulunduğu alandan bir makasla ayrılan<br />ve başka bir alanda toplu olarak bulunan yolları,<br />16- El Freni: Fren sıkma donanımı vagonun sahanlığında veya yan tarafında bulunan ve insan gücü ile çevrilerek<br />kullanılan frenleri,<br />17- Tren: Bu yönetmelik hükümlerine göre hazırlanarak seyredecek bir veya birkaç çeken araç ile bir veya birkaç çekilen<br />araçtan yada bir veya birkaç çeken araçtan oluşturulan personeli tarafından teslim alınmış olan diziyi,<br />18- TSİ: Trenlerin trafiğinin elektrikli sinyallerle merkezden idaresi sistemini,<br />19- TMİ: Trenlerin trafiğinin merkezden telefonla idaresi sistemini,<br />20- DRS: Trenlerin trafiğinin elektrikli sinyallerle yerel olarak idaresi sistemini,<br />21- Blok: TSİ ve DRS sisteminin uygulandığı bölgelerde, aynı anda içinde tren, lokomotif, makina ve tren gibi işlem gören<br />bir tek demiryolu aracının bulunmasına izin verilen ve bu araç seyirlerinin sinyal bildirileri ile idare edildiği, sınırları kumandalı veya<br />otomatik sinyallerle belirlenmiş yol kesimini,<br />TRENLERİN HAZIRLANMASI VE TRAFİĞİNE AİT<br />YÖNETMELİK<br />(Y.K.02.08.2002T.VE 16/212S.KARARI İLE KABUL EDİLMİŞ VE XVI<br />BAŞKANLIĞININ 30.01.2003 TARİHLİ TEL TAMİMİ İLE 01.03.2003<br />TARİHİNDE YÜRÜRLÜĞE GİRMİŞTİR.)<br />* Y.K. 14.07.2004 t. 20/265 s.k. ile makasçı, manevracı, başmanevracı ve gardfren<br />unvanları “Tren Teşkil Memuru” adı altında birleştirilmiştir.<br />** Y.K. 07.08.2006 t. 16/128 s.k. ile başdispeçer ve dispeçer unvanları “Trafik<br />Başkontrolörü” ve “Trafik Kontrolörü” olarak belirlenmiştir.<br />35-2<br />22- Kalkış- Varış Tarifesi: Bütün trenlerin istasyon ve duraklara varış, duruş ve kalkış saatlerini, buluşma ve öne<br />geçmelerini, yolcu trenlerinin teşkilatını ve irtibatlarını trenlerin hat kesimlerine, trenin cinsine, loko tipine göre çekerlerini, trenlerin<br />en yüksek hızını, doğal ve en az seyir sürelerini istasyonların birbirine olan uzaklığını gösteren ve trenlerle ilgili diğer bilgilerin yer<br />aldığı kitapçığı,<br />23- Buluşma: Tek hatlarda ayrı veya aksi yönlerden gelen trenlerin bir istasyon veya saydingde birbirleri ile<br />karşılaşmalarını,<br />24- Öne Geçme: Aynı yöne giden iki trenden, arkadaki trenin bir istasyon veya saydingde öndeki trenin önüne geçmesini,<br />25- En Yüksek Hız: Bir trenin iki istasyon veya sayding veyahut kilometre arasındaki izin verilen en fazla hızını,<br />26- Doğal Seyir Süresi: Bir trenin iki istasyon veya sayding arasını normal koşullarda gidebileceği ideal süreyi,<br />27- Enaz Seyir Süresi: Bir trenin iki istasyon veya sayding arasını gidebileceği en kısa süreyi,<br />28- Yolun Sağı, Solu: Kilometrenin artış yönüne dönüldüğünde sağdaki kısım yolun sağını, soldaki kısım da yolun solunu,<br />29- Ağır Vagon ve Araç: Darası ile içindeki yükün toplamı (80) ton ve daha fazla olan çeken ve çekilen araçları,<br />30- Emniyet Vagonu:<br />-Ağır vagonların sevki için, bu vagonlarla lokomotife bağlı furgon veya yolcu vagonları arasına verilen, daraları en az<br />10.000 kg olan ve patlayıcı, parlayıcı, uzun ve dökme eşya yüklü olmayan brüt ağırlığı 80 tondan az olan vagonu,<br />-Patlayıcı, parlayıcı madde yüklü vagonların sevki için, bu vagonlarla yolcu vagonlarını ve lokomotifi veya bu vagonları bir<br />birlerinden ayırmak amacıyla verilen ve parlayıcı, patlayıcı madde yüklü olmayan vagonları,<br />-Yolcu bulunan vagonlar ile lokomotif arasına yolcuların emniyeti için verilen ve patlayıcı, parlayıcı madde yüklü veya<br />ağır olmayan ve yolcu bindirilmeyen vagonları veya furgonu,<br />-Vagon döşemesini belirli ölçülerde aşan uzun eşya yüklü vagonlarla yolcu vagonlarının veya birbirlerinin arasına verilen<br />dolu veya boş vagonları,<br />31- Soğuk Lokomotif: Herhangi bir nedenle, kendi gücü ile hareket ettirilemeyen faal olmayan lokomotifi,<br />32- Yol Aracı: Vagonet, pompalı vagonet, pompalı drezin, motorlu vagonet ve motorlu drezin gibi ağırlıkları itibariyle hat<br />dışı edilebilen araçları,<br />33- Vagonet: Yalnız malzeme taşımaya yarayan, el ile itilerek yürütülen, iki ile dört kişi tarafından kolaylıkla demiryolu<br />dışına çıkarılabilen, iki dingilli yol aracını,<br />34- Pompalı Vagonet: Hem insan hem de malzeme taşımak için kullanılan, kol kuvveti ile pompası çalıştırılarak yürütülen<br />iki ile dört kişi tarafından kolaylıkla demiryolu dışına çıkarılabilen iki dingilli yol aracını,<br />35- Demiryolu Makinaları: Yolun elektrik, sinyal ve haberleşme hatlarının yapım, bakım ve onarım hizmetlerinde<br />kullanılan oto, çekici oto ve römorku, poz otosu, yol muayene makinası, balast regülatörü ve eleme-tokmaklama makinası, hızlı yol<br />yenileme makinası, buraj makinası, presaj makinası gibi ağırlıkları itibariyle hat dışı edilemeyen ve trenler gibi sefer ettirilen araçları,<br />36- Pompalı Drezin: Yalnız insan taşımak için kullanılan, kol kuvveti ile pompası çalıştırılarak yürütülen, iki ile dört kişi<br />tarafından kolaylıkla demiryolu dışına çıkarılabilen iki dingilli yol aracını,<br />37- Motorlu Drezin: Yalnız insan taşımak için kullanılan, motor gücüyle yürütülen, iki ile dört kişi tarafından kolaylıkla<br />demiryolu dışına çıkarılabilen, iki dingilli yol aracını,<br />38- Oto: İnsan gücüyle demiryolundan çıkarılamayacak kadar ağır olan ve üzerinde "oto" yazılı motorlu araçları,<br />39- Çekici Oto ve Poz Otosu: İnsan gücü ile yoldan çıkarılamayacak kadar ağır olan motor gücü ile yürütülen, römork<br />veya vagon çekebilmesi için gerekli donanımı bulunan, insan taşımak ve gerektiğinde römork ve vagon çekmek için kullanılan<br />üzerlerinde "çekici oto" veya "poz otosu" yazılı vinçli ve vinçsiz iki dingilli yol aracını,<br />40- Çekici Oto Römorku: Sadece çekici otolara bağlanıp çekilebilecek şekilde özel yapılmış, insan ve malzeme taşımak<br />için kullanılan üzerinde "römork" yazılı iki dingilli aracı,<br />41- Öncü ve Artçı: Vagonetleri veya vagonet hükümlerine göre seyir eden aracı veya yol üzerinde duran yol araçlarını<br />önden ve arkadan işaretlerle korumak üzere görevlendirilen personeli,<br />42- Trafik Kumanda Merkezi: TSİ ve TMİ sisteminin uygulandığı demiryolu bölümünde trafiğin yürütülmesi için,<br />kumanda makinasının, trengraf cihazının, haberleşme sisteminin ve işlem kaydedici cihazın, yol kesimi ile istasyonları gösteren<br />küçük ölçekli bir şemayı da içeren bir panonun da bulunduğu, trafikle ilgili işlemlerin yapılıp kumanda edildiği ve talimatların<br />verildiği yeri,<br />43- Trafik Kontrolörü: Sorumlu olduğu hat kesiminde çalışan trenlerin trafiğini, bu yönetmelik hükümlerine uygun olarak<br />trafik kumanda merkezinden telefonla veya kumanda makinası aracılığıyla vereceği emir ve kumandalarla zamanında, akıcı,<br />ekonomik ve güvenli bir şekilde yürüten personeli,<br />44- Kumanda Bölgesi: Bir kumanda merkezine bağlı birçok istasyonu da içeren demiryolu bölümünü,<br />45- Kumanda Panosu: TSİ sisteminde trafik kontrolöründen alınacak izinle makasların tanziminin görevlilerce yapıldığı,<br />istasyon ve saydinglerin istasyon binası yanında veya başmakaslarındaki kulübelerde bulunan tesisatı,<br />46- İstasyon Kumanda Masası: TSİ ve DRS sisteminde, istasyon veya saydinglerde sistemin yerel olarak kullanılması<br />için konulmuş olan tesisatı,<br />47- Sinyal: Üzerinde iki, üç veya dört renkli lambası bulunan çelik boru, konsol veya köprüler üzerine yerleştirilmiş, çeşitli<br />renk bildirileri vererek demiryolu trafiğini düzenleyen ve türlerine göre tanımları aşağıda belirtilen tesisleri,<br />A) Görünüşleri Bakımından Sinyaller:<br />1- Yüksek Sinyaller: Üç veya dört lambalı olan, 3 ila 3.8 metre yüksekliğinde boru direkler veya arazinin ve gabarinin<br />uygun olmadığı yerlerde konsollar ve köprüler üzerine yerleştirilmiş ana yol üzerinde bulunan sinyalleri,<br />2- Cüce Sinyaller: Boyları kısa çelik borular üzerine ve barınma yollarının çıkışlarına yerleştirilmiş sinyalleri;<br />B) Kullanılışları Bakımından Sinyaller:<br />1- Kumandalı Sinyaller: Kumanda makinasına elektriksel olarak bağlı olan ve trafik kontrolörü tarafından kumanda<br />35-3<br />edilen, ayrıca istasyon kumanda masası olan yerlerde istasyon kumanda masasından da kumanda edilen sinyalleri,<br />2- Otomatik Sinyaller: Kumandalı sinyaller dışında kalan, trafiğin yönüne ve kendinden bir sonraki sinyalin durumuna<br />göre otomatik olarak renk bildirisi veren sinyalleri,<br />C) Görevleri Bakımından Sinyaller:<br />1- Giriş Sinyalleri: İstasyon ve saydinglerin girişlerine yerleştirilmiş olup, yüksek dört lambalı kumandalı sinyalleri,<br />2- Çıkış Sinyalleri: İstasyon ve sayding yollarının çıkışlarına yerleştirilmiş yüksek ve cüce kumandalı sinyalleri, ana<br />yollardan çıkış sinyalleri üç yönlü istasyonlarda ve çok hatlı bölgelerde dört lambalı yüksek sinyal, tek hatlı bölgelerde üç lambalı<br />yüksek sinyalleri, barınma yollarının çıkışlarındaki cüce sinyalleri,<br />3- Otomatik Blok Sinyalleri: İstasyon ve saydingler arasındaki blokların girişlerine yerleştirilmiş yüksek, üç lambalı<br />otomatik sinyalleri,<br />4- Yaklaşma Sinyalleri: Terminal istasyonları haricindeki istasyonlar ile saydinglerin giriş sinyallerinden bir önceki<br />otomatik blok sinyallerini,<br />5- Koruma Sinyalleri: Terminal istasyonları veya manevrası fazla olan istasyonlarda giriş sinyalinden bir evvelki<br />kumandalı veya yarı kumandalı sinyalleri,<br />6- Tekrarlama Sinyali: Belirli bir uzaklıktan görülemeyen, sinyallere 400 metre mesafeye kadar konulan ve bu sinyalin<br />durumuna göre renk bildirisi veren, iki renkli ve altında yuvarlak süt beyaz üzerine siyah renkli (T) harfli levha bulunan yüksek<br />sinyalleri,<br />D) Sinyallerde Bulunan Lambaların Sırası ve Renkleri:<br />1) Dört lambalı yüksek sinyal; alttan başlayarak sarı, kırmızı, yeşil ve sarı,<br />2) Üç lambalı yüksek sinyal; kırmızı, yeşil ve sarı,<br />3) Cüce sinyal; sarı, yeşil ve kırmızı,<br />4) Tekrarlama sinyali, üstte yeşil, altta beyaz,<br />5) Dörtlü, yüksek sinyallerin Haydarpaşa-Ankara- Kayaş arasında alttaki sarı lamba ve İskenderun-Divriği, Çetinkaya-<br />Sivas-Hanlı, Hanlı-Kayaş ve Halkalı-Kapıkule arasında ise üstteki sarı lamba sapmayı ifade ettiğinden tek başına yanmaz.<br />6) İki lambalı cüce sinyalde; altta sarı üstte kırmızı,<br />48- Tesisata Bağlı Olan Yol: Sinyallerle ilişkili ve meşgul olup olmadığı trafik kumanda merkezinden ve istasyon<br />kumanda masasından görülebilen yolları,<br />49- Tesisata Bağlı Olmayan Yol: Meşgul olup olmadığı trafik kumanda merkezinden ve istasyon kumanda masasından<br />görülemeyen yolları,<br />50- Uzaktan Kumandalı Makas: Trafik kumanda merkezinden, istasyon kumanda masasından veya kumanda panosundan<br />kumanda edilen, gerektiğinde elle de kullanılabilen, bir elektrik motoru olan, pozisyonları kumanda merkezinden ve istasyon<br />kumanda masasından izlenebilen makası,<br />51- Elektrik Kilitli Makas: Bir elektrik kilidi ile donatılmış, elle kullanılan, pozisyonları trafik kumanda merkezinden ve<br />istasyon kumanda masasından izlenebilen toplu makası,<br />52- Devre Kontrollu Toplu Makas: Sistemle ilgili olup, özel bir kilitle kilitlenen ve anahtarı istasyon yazıhanesinde<br />bulunan, pozisyonları trafik kumanda merkezinden ve istasyon kumanda masasından izlenebilen toplu basit makası,<br />53- Makaslar Bölgesi (OS) : İstasyon ve saydinglerin bir tarafındaki giriş ve çıkış sinyalleri arasında kalan ray devreli yol<br />kısmını, (her istasyonda ve saydingde en az iki (OS) bölgesi bulunur)<br />54- Sınırlı Seyir: Her an, meşgul yol, kırık ray, ters makas, vagon kantarı, döner köprü veya benzeri bir engelle karşılaşma<br />olasılığının bulunduğu durumlarda her an durabilecek gibi ve saatte en çok 25 Km. hızla sınırlandırılmış seyri,<br />55- Bölge ve Zaman İzni: TSİ ve TMİ sistemlerinde; manevra, sinyal arızası veya herhangi bir iş nedeniyle<br />sınırlandırılmış bir bölgenin belirli bir saate kadar kullanılması için trafik kontrolörü tarafından verilen izni,<br />56- Ray Devreli Yol Kısmı: İki makas bölgesi arasındaki sinyalli makas bölgeleri (OS) ve yol bölümleri ile istasyonlar<br />arasındaki bloklar üzerinde tren, lokomotif, araç veya vagon bulunup bulunmadığını trafik kumanda merkezine ve istasyon kumanda<br />masasına ileten raylardan meydana gelmiş elektrik devresini,<br />57- İşaret: Trenlerin trafiği ile ilgili emirlerin görevli personele iletilmesi için kullanılan ve bu yönetmelikte, renk, şekil ve<br />boyutları belirtilmiş, sabit veya hareketli, mekanik olarak veya elektrikle veya elle kullanılan araç ve malzemeler ile düdükle veya<br />insan sesiyle veyahut kol hareketleriyle ve çeşitli renkte ışıklarla verilen tüm işaretleri,<br />58- Hemzemin Geçit: Karayolu ile demiryolunun birbirini kestiği, alt veya üst geçidi olmayan bariyerli ve bariyersiz<br />geçitleri,<br />59- Bariyer: Hemzemin geçitleri, karayolu araçlarına kapayıp açmaya yarayan ağaç, PVC veya metalden yapılmış<br />otomatik ve elle çalışan gereci,<br />60- Çeken Araç Düdüğü: Demiryolu çeken araçlarının uyarı amacıyla ses veren gerecini,<br />61- İ Tipi Emniyet Tesisatı: Giriş ve çıkış samaforu bulunan, makasları ile samaforları istasyon ve kulelerdeki kumanda<br />kollarıyla düzenlenen ve kilitlenen mekanik sinyal sistemini,<br />62- Toros Tipi Emniyet Tesisatı: Sadece giriş samaforu olan, makasları elle, giriş samaforu başmakas veya istasyondaki<br />kumanda kolları ile düzenlenen ve kilitlenen mekanik sinyal sistemini,<br />63- Uzun Eşya: Vagon boyutunu aşan eşyayı,<br />64- Çok Yollu Hat: Birden fazla ana yolu bulunan hattı,<br />65- Gabari Taşkını Yüklü Vagon: Yükü herhangi bir tarafından yük gabarisini aşmış vagonları,<br />66- Çok Dingilli Vagon: 8 ve daha fazla dingilli vagonları,<br />67- Dökme Eşya Yüklü Vagon: Ambalajsız olarak açık vagonlara yüklenmiş ve dökülerek, uçarak, koku yayarak ve<br />35-4<br />benzeri durumlarda yolcuların, halkın veya çalışanların zarar görmesine neden olabilecek eşya yüklü vagonları,<br />68- Fren Emsali: Trenlerin türüne, hızına ve hattın eğimine göre treni, fren uzaklığı içerisinde emniyetle durdurabilmek<br />için her 100 tonluk yüke gerekli olan fren ağırlığını,<br />69- Fren Uzaklığı: Makinistin fren için teşebbüse geçtiği andan itibaren trenin durduğu yere kadar gidilen uzaklığı,<br />70- Kullanılan Fren: Hava frenli trenlerde lokomotiften, el frenli vagonlarda personel tarafından idare edilen ve çalışır<br />durumda bulunan frenleri,<br />71- İstisnai Taşıma: Yükün özelliği ve ağırlığı veya boyutları nedeniyle taşınması özel vagon veya şartlarda yapılması<br />gereken her türlü yük taşımasını,<br />72- Trafik Cetveli: Trenlerin ilk çıkış istasyonu ile son varış istasyonuna kadar olan varış, duruş, kalkış, buluşma, öne<br />geçme işlemleri ile yolda meydana gelen her türlü aksaklık ve düzensizliklerin kaydedilmesine yarayan, trene ait işlemlerin<br />kontrolüne, lokomotif ve vagonların hareketlerine ait istatistiki bilgilerin tespitine ve işletme sonuçlarının değerlendirilmesine esas<br />teşkil eden formu,<br />73- Havza: Belirli bir amaçla oluşturulmuş hüzmeler-yollar grubunu,<br />İfade eder.<br />İKİNCİ BÖLÜM<br />Numaralandırma, İsimlendirme,<br />Sınıflandırma ve Hız<br />İstasyon Yollarının Numaralandırılması, İsimlendirilmesi<br />Madde 4- İstasyon yolları aşağıdaki şekilde numaralandırılır.<br />1- İstasyon yolları; istasyon binasına en yakın yoldan ve 1'den başlayarak sıra numarası alır.<br />2- İstasyon binasının her iki tarafında yol bulunduğunda, kilometrenin artış yönüne göre binanın sağındaki yollar sağ 1, sağ<br />2, sağ 3, solundaki yollar ise sol 1, sol 2, sol 3, şeklinde sıra numarası alır.<br />3- Yollar, istasyon binasına dik ise, istasyonun sağındaki yoldan başlayarak sıra ile numara verilir.<br />4- İstasyonlardaki yollar hüzmelere ayrılmış ise bu hüzmeler, A,B,C... gibi harflerle veya isim verilerek tanımlanır.<br />Hüzmelerdeki yollar da kendi içinde yine sağdan sola doğru aynı şekilde 1 den başlayarak numaralandırılır.<br />5- İstasyonlar dışında, loko bakım atölyesi, depo, ambar, fabrika ve benzeri yerlerdeki yollar yukarda belirtildiği şekilde<br />numaralandırılır. Ancak, numaranın başına bulunduğu işyerinin adı eklenir. Depo 1, Depo 2 gibi.<br />6- Çok yollu hatlarda genel kural olarak, kilometrenin artış yönüne göre soldaki anayola kuzey, sağdaki anayola güney yol<br />denir. Yol üzerindeki raylar da bu şekilde kuzey yolun kuzey rayı, kuzey yolun güney rayı, güney yolun kuzey rayı, güney yolun<br />güney rayı olarak isimlendirilir. Çok yollu hatlarda, yolların isimlendirilmesi Genel Müdürlükçe ayrı bir emirle belirlenir.<br />Sinyallerin, Blokların ve Diğer İşaretlerin Numaralanması<br />Madde 5- TSİ Sisteminde, sinyaller aşağıdaki esaslara göre numaralandırılır.<br />1- Yönler aşağıdaki şekilde belirlenir.<br />a) Kayaş - Ankara - Haydarpaşa hattında, Haydarpaşa kilometrenin başlangıcı kabul edilerek, yönümüzü km.nin artış<br />yönüne döndüğümüzde, önümüz doğu, arkamız batı, sağımız güney, solumuz kuzey yönü ve Haydarpaşa yönü batı ucu, Kayaş yönü<br />doğu ucu kabul edilir.<br />b) İskenderun-Divriği hattında, istasyon ve saydinglerin İskenderun yönü A, Divriği yönü B ve diğer yönü ise C yönü<br />olarak kabul edilir.<br />c) Kayaş -Hanlı hattında, istasyon ve saydinglerin Kayaş yönü A, Hanlı yönü B ve diğer yönü C yönü olarak kabul edilir.<br />d) Halkalı-Kapıkule arasında; İstanbul yönü doğu ve Kapıkule yönü batı olarak kabul edilir.<br />e) Çetinkaya-Sivas-Hanlı hattında istasyon ve saydinglerin Hanlı yönü A, Çetinkaya yönü B, diğer yönü C olarak kabul<br />edilir.<br />2- Kayaş-Ankara-Haydarpaşa arası TSİ sisteminde sinyaller aşağıdaki şekilde numaralandırılır.<br />a) Giriş, çıkış sinyalleri ve diğer kumandalı sinyaller, doğu ve batıda olduklarına ve km.nin artışına göre ilk sinyale en<br />küçük çift numara verilerek,<br />1) Batıdaki sinyaller, 2,4,6,8 .............. 50 gibi çift numara,<br />2) Doğudaki sinyaller 52,54,56,58 ........... 98 gibi çift numara alır.<br />b) Tek ana yolu bulunan kesimlerde otomatik blok sinyalleri, bulundukları kilometre ile metrenin yüzler hanesi alınarak<br />numaralanır. Batıya yön veren sinyallerin metre numaraları tek, doğuya yön veren sinyallerin metre rakamları çift sayıya<br />tamamlanarak belirlenir.<br />Birden fazla ana yolu bulunan bölgelerde ise kuzey yola yön veren sinyal numarasının başına K, güney yola yön verenlerin<br />numarasının başına G harfi konur, iki kuzey ana yolu varsa ikinci kuzey yolun numarasının başına KK, iki güney ana yolu varsa,<br />ikinci güney yolun numarasının başına GG harfleri konur.<br />c) Ana yola bağlı barınma yollarından çıkışlara yön veren sinyaller, otomatik blok sinyalleri gibi numaralanır. Ancak,<br />diğerlerinden ayrılması için numarasının sonuna T harfi konur.<br />d) Yaklaşma sinyalleri de, otomatik blok sinyalleri gibi numaralanır. Ancak, yaklaşma sinyalinin numarasının sonuna Y<br />harfi, koruma sinyalinin numarasının sonuna H harfi konur. Koruma sinyalleri kumanda makinası modülü üzerindeki sinyal tanıtım<br />numarasına göre numaralanır.<br />3- İskenderun-Divriği-Çetinkaya-Sivas-Hanlı arası TSİ sisteminde sinyaller aşağıdaki şekilde numaralandırılır.<br />a) A yönündeki giriş sinyalleri 01 den başlayarak 03,05,07 ....... 13 ,15 gibi tek numara, B yönündeki giriş sinyalleri 02 den<br />başlayarak 04,06,08 ...... 14,16 gibi çift numara alır.<br />35-5<br />b) İstasyonların "A" yönündeki 1.yoldan çıkış sinyali 11 den başlamak üzere 2.yoldan 21, 3.yoldan 31, 4.yoldan 41 gibi<br />tek numara, istasyonların "B" yönündeki 1.yoldan çıkış sinyali 12 den başlamak üzere 2.yoldan 22, 3.yoldan 32, 4.yoldan 42 gibi çift<br />numara alır.<br />c) Otomatik blok sinyalleri, İskenderun'dan veya Hanlı'dan başlamak üzere İskenderun veya Hanlı yönüne giden trenlere<br />kumanda eden ilk otomatik sinyal 011 den başlamak üzere 021, 031, 041 ......... 111, 121 gibi üç rakamlı tek numara alır.<br />Divriği yönüne giden trenlere kumanda eden ilk otomatik blok sinyali 012 den başlamak üzere 022, 032, 042 ............ 112,<br />122 gibi üç rakamlı çift numara alır.<br />d) Yaklaşma sinyalleri, giriş sinyallerinden önceki ilk otomatik blok sinyalinin numarasının başına Y harfi konularak Y<br />031, Y 012, Y 111, Y 112, gibi numaralanır.<br />e) Koruma sinyalleri; İskenderun'dan veya Hanlı'dan başlamak ve başına "K" harfleri konularak, İskenderun veya Hanlı<br />yönüne giden trenlere kumanda eden ilk koruma sinyalinden başlanarak K011, K021, K031, K041 gibi tek numara verilir.<br />Divriği yönüne giden trenlere kumanda eden ilk koruma sinyaline 12 den başlamak üzere ve başına "K" harfleri konularak<br />K012, K022, K032, K042 gibi çift numara verilir.<br />Yukarıdaki numaralar Narlı, Malatya ve Çetinkaya'da tekrar baştan başlatılır.<br />f) Otomatik bloklar İskenderun'dan başlamak suretiyle 1,2,3,4,5 ................ 29, 30, 100, 101 gibi sıra numarası alırlar.<br />Bu numaralar da Narlı, Malatya ve Çetinkaya'da tekrar baştan başlatılır.<br />Panoda otomatik blokların üzerinde tren numaralarının izlendiği bölümlerinin de ayrı kod numaraları, vardır. Bu kod<br />numaraları altı rakamlıdır. İlk iki rakamı istasyon kod numarası, üçüncü rakam ortak kod olan 0 dır ve son üç rakam ise otomatik<br />blok numarasıdır.<br />g) Bariyerli Hemzemin geçitleri İskenderun'dan veya Hanlı'dan başlayarak ilk geçit 01 den, başlamak suretiyle ve başına G<br />harfi konularak G01, G02, G03, G04 ................. G45, G46 gibi numaralanır.<br />h) İstasyonların yol bölümleri aşağıdaki şekilde kodlanır. Bütün istasyon ve saydinglerin yolları kodlanmıştır. Terminal<br />istasyonlarının yolları iki bölümlü olduğundan bu iki bölüm de ayrı ayrı kodlanır.<br />1) Tek yol bölümü olan istasyonlarda, yol bölümü kodunun ilk iki rakamı istasyonun kodu, ondan sonraki iki rakam A<br />yönü çıkış sinyalinin numarası ve son iki rakam ortak kod olan 00 verilerek kodlanır.<br />2) İki yol bölümü bulunan istasyonlarda ise, A yönündeki bölümde A yönü çıkış sinyali numarası, B yönündeki bölüm<br />içinde B yönündeki çıkış sinyalinin numarası 3 ve 4 üncü rakam olarak verilerek kodlanır.<br />ı) İstasyonların (OS) makaslar bölgesi, ilk iki rakamı istasyon kod numarası, ondan sonraki iki rakamı başmakasın<br />numarası ve son iki rakama ortak kod olan 01 verilerek kodlanır.<br />4- Kayaş-Hanlı arası TSİ sisteminde; Kayaş yönü A ve Hanlı yönü B yönü kabul edilerek, sinyaller, bloklar ve tesisler<br />3.ncü fıkra hükümlerine göre numaralandırılır.<br />5- Halkalı -Kapıkule arası TSİ sisteminde, İstanbul yönü Doğu ve Kapıkule yönü Batı kabul edilerek sinyaller ve istasyon<br />yolları aşağıdaki şekilde numaralandırılır.<br />a) Giriş sinyalleri, doğu ucu giriş sinyali, 2B, 4B, 6B .... gibi, Batı ucu giriş sinyali 52D, 54D, 56D ....... gibi numara alır.<br />b) Çıkış sinyalleri ; Doğu ucundaki çıkış sinyalleri hüzme durumuna göre, 2D, 4D, 6D ..... gibi çift numara alır ve bu<br />numaranın sonuna A dan başlayarak B, C, D ..... harfleri eklenir. 2DA, 2DB, 2DC veya 4DA, 4DB, 4DC .... gibi,<br />Batı ucundaki çıkış sinyalleri hüzme durumuna göre, 52B, 54B, 56B gibi numara alır ve bu numaranın sonuna A dan<br />başlayarak B,C,D ..... harfleri eklenir. 52BA, 54BB, 56BC veya 54BA, 54BB, 54BC gibi,<br />c) Otomatik Blok Sinyalleri, doğuya yön veren sinyaller, sinyalin bulunduğu Km ve yüzler hanesinin çift numarasını,<br />batıya yön veren sinyaller ise, doğuya yön veren otomatik blok sinyalin numarasına bir eklenmek suretiyle tek olarak numaralanır.<br />d) Kumandalı Blok Sinyalleri, terminal istasyonlarının doğusundaki D2D ve D2B, batısındaki B52D ve B52B olarak<br />numara alır.<br />e) İstasyon yolları, istasyon binasına en yakın yol 1 inci olmak üzere, 2,3,4 .... sıra ile numara alır. Ancak, istasyon<br />kumanda masasında tesisata bağlı yollar A dan başlayarak ve sonuna T harfi konularak AT, BT, CT ........ gibi numara ile belirlenir.<br />Makasların Numaralandırılması<br />Madde 6 - Makasların numaralandırılması aşağıdaki şekilde yapılır.<br />1- Tek hüzmeli istasyonlarda makaslar kilometrenin artış yönü dikkate alınarak ve kilometrenin başlangıç yönündeki ilk<br />makasa 1 numara verilerek diğer makaslar sıra ile numaralandırılır.<br />2- Birden fazla hüzmesi bulunan istasyonlarda makaslar her hüzme için aynı şekilde numaralandırılır. Ancak makas<br />numarasının başına hüzmeyi belirten harf veya isim eklenir. A 1, A 2, B 1, B 2 gibi.<br />3-Haydarpaşa-Ankara-Kayaş kesiminde TSİ'ye bağlı batıdaki makaslar başmakastan başlamak üzere 1,3,5,7 gibi tek<br />numara, doğudaki TSİ'ye bağlı makaslar da başmakastan başlamak üzere 51,53,55,57 gibi yine tek numara alırlar. Elektrik kilitli ve<br />devre kontrollü makaslar A,B,C,D... gibi numara alır. Elektrik kilitli makasların harfinin sonuna K, devre kontrollü makasların<br />sonuna D harfi eklenir.<br />4- Halkalı-Kapıkule kesiminde; uzaktan kumandalı makaslar, istasyon ve saydingin doğu ucundaki ilk makas 1 den<br />başlayarak,3,5,7,9...49 a kadar, batı ucundaki ilk makas 51 den başlayarak,53,55,57,59.....99 a kadar tek numara alır.<br />Elektrik kilitli ve devre kontrollü makaslar istasyonun doğu ucundaki ilk makas A dan başlayarak,B,C,D.. gibi numara alır,<br />ancak elektrik kilitli makasın harfinin sonuna K harfi, devre kontrollü makasın harfinin sonuna S harfi eklenir.<br />5-İskenderun-Divriği kesiminde istasyonların İskenderun tarafındaki yönü A yönü, Divriği tarafındaki yönü ise B yönü<br />olarak, Kayaş-Hanlı arasında Kayaş yönü A, Hanlı yönü B yönü, Çetinkaya-Sivas-Hanlı kesiminde ise Hanlı yönü A, Çetinkaya<br />yönü B yönü olarak kabul edilir ve buna göre;<br />a) İstasyonun A yönündeki başmakasın numarası 01 den başlamak üzere 03, 05,07 gibi tek numara, B yönündeki makaslar<br />ise 02 den başlamak üzere 04, 06, 08 gibi çift numara alırlar.<br />35-6<br />b) Ayrıca elektrik kilitli makasların numarasının sonuna K harfi konulur. 01K,11K, gibi. Elektrik kilitli makasların makas<br />topları sarı renge boyanır.<br />c) Devre kontrollü toplu makasların numarasının sonuna da D harfi konulur. 14D, 17D gibi. Bu makasların topları da sarı<br />renge boyanır.<br />6- İstasyonlar dışında, loko bakım atölyesi, depo, ambar, fabrika ve benzeri yerlerde bulunan makaslar 1 ve 2 nci bentlerde<br />olduğu gibi numaralandırılır. Ancak, numaraların başına bulunduğu işyerinin adı eklenir. Ambar 1, ambar 2, veya depo 1, depo 2<br />gibi,<br />Trenlerin Sınıflandırılması ve Türleri<br />Madde 7- Trenler, orerler, sefere konma şekilleri ve gördükleri iş bakımından olmak üzere üç sınıfa ayrılır.<br />1- Orer bakımından trenler ikiye ayrılır.<br />a) Orerde gösterilen trenler; düzenli ve isteğe bağlı tarifeli trenler.<br />b) Orerde gösterilmeyen trenler; özel, tarifeli ve tarifesiz trenler.<br />2- Sefere konma bakımından trenler ikiye ayrılır.<br />a) Her gün veya belirli günlerde işleyen, her defasında sefer edeceğinin duyurulmasına gerek olmayan düzenli tarifeli<br />trenler.<br />b) Sefer edeceği her defasında duyurulması gereken, isteğe bağlı tarifeli trenlerle, özel, tarifeli ve tarifesiz trenler.<br />3-Gördükleri iş bakımından trenler; yolcu, yük ve hizmet trenleri olmak üzere üç sınıfa ayrılır.<br />a) Yolcu trenleri; yolcu taşınması amacıyla işletilen trenlerdir. Hız, konfor ve diğer özellikleri bakımından aşağıda<br />gösterildiği şekilde sınıflandırılır.<br />1) Banliyö treni; büyük kentlerin Genel Müdürlükçe belirlenen kesimlerinde toplu yolcu taşıması yapan trenlerdir.<br />2) Süper ekspresler; en hızlı ve konforlu trenler olup, büyük kentler arasında direkt yolcu taşıması yapan ara gar ve<br />istasyonlarda durdurulmayan trenlerdir.<br />3) Mavi trenler; işledikleri bölgenin önemli merkezleri dışında durmayan hızlı trenlerdir.<br />4) Ekspresler; uzun mesafeli hızlı trenler olup, yolcusu yoğun olan merkezlerde duran trenlerdir.<br />5) Bölgesel ekspresler; işledikleri bölgenin, yolcusu yoğun olan merkezlerinde duran hızlı trenlerdir.<br />6) Ray otobüsü ve mototrenler; kısa mesafeler arasında işleyen hızlı trenlerdir.<br />7) Normal yolcu trenleri; kısa ve uzun mesafe trenleri olup, yerleşim merkezleri arasında çalışan ve aradaki bütün<br />istasyonlar ile duraklarda duran trenlerdir.<br />8) Karma trenler; dizisinde yük vagonu da bulunan, işledikleri bölgenin istasyon ve durakları arasında yolcu ve yük<br />taşıması yapan trenlerdir.<br />9) Özel yolcu trenleri; Genel Müdürlük ile diğer kişi, kurum ve kuruluşların isteği üzerine tarifeli ve tarifesiz olarak sefere<br />konulan orerde gösterilmeyen yolcu trenleridir.<br />b) Yük trenleri; yük taşıması amacıyla işletilen trenler olup hız ve gördükleri iş bakımından aşağıdaki gibi sınıflandırılır.<br />1) Ekspres yük trenleri; belirli merkezler arasında doğru yük taşıyan, işletme zorunluluğu dışında istasyonlarda<br />durdurulmayan ve manevra yaptırılmayan trenlerdir.<br />2) Blok yük trenleri; belirli merkezler arasında demir cevheri, kömür, konteyner ve benzeri programlı yük taşımalarının<br />yapıldığı, işletme zorunluluğu dışında ara gar ve istasyonlarda durdurulmayan ve manevra yaptırılmayan, belli vagon dizileri ile sefer<br />ettirilen trenlerdir.<br />3) Bölgesel hızlı yük trenleri; teşkilat merkezleri arasında yük taşıması yapan, işletme zorunluluğu dışında durdurulmayan<br />ve manevra yaptırılmayan hızlı trenlerdir.<br />4) Yavaş yük trenleri; işledikleri bölgenin bütün istasyonları arasında vagon ve parça taşıması yapan ve istasyon<br />manevralarını sağlayan trenlerdir.<br />5) Özel Yük Trenleri; Genel Müdürlük ile diğer kişi, kurum ve kuruluşlarının isteği üzerine tarifeli ve tarifesiz olarak<br />sefere konulan orerde gösterilmeyen trenlerdir.<br />c) Hizmet trenleri; Kuruluşumuzun çeşitli hizmetleri için gerektiğinde tarifeli veya tarifesiz olarak sefere konulup işletilen<br />trenlerdir.<br />1) Tek lokomotifler; destek veya herhangi bir amaçla seyir ettirilen, bir veya birkaç lokomotiften veyahut lokomotif, sofaj<br />vagonu, furgon ve en fazla iki vagondan oluşan trenlerdir.<br />2) İmdat lokomotifi ve trenleri; herhangi bir kaza veya olay nedeniyle işletilen trenlerdir.<br />3) İş treni; yol bakım ve onarım makinaları, oto ve motorlu drezin, çekici oto ile karkürer trenleri gibi demiryolunun<br />yapım, bakım ve onarım ile kontrol hizmetlerinin yapılması amacıyla işletilen trenlerdir.<br />Trenlerin Numaralandırılması<br />Madde 8- Trenlerin numaralandırılması aşağıdaki şekilde yapılır.<br />1- Trenler 5 rakamlı olarak numaralandırılır.<br />2- Kilometrenin artış yönüne giden trene çift, aksi yöne giden trene tek numara verilir. Ancak, bazı kesimlerde bu kuralın<br />dışına çıkılabilir.<br />3- Tren numarasının ilk rakamı, trenin bölge kodunu gösterir. Trenlerin bölge kodları 2 No.lu tabloda gösterilmiştir.<br />4- Tren numarasının ikinci rakamı, trenin türünü gösterir. Trenlerin tür kodu ve numaralama sistemi 1 No.lu tabloda<br />gösterilmiştir.<br />5- Tren numaralarının son üç rakamı, trenin sırasını yani, aynı nitelikteki kaçıncı tren olduğunu gösterir.<br />35-7<br />6- Trenlerin bilgisayarla takibinin sağlanması için tren numaralarının her türlü yazışma ve kayıtlarda tam olarak yazılması<br />zorunludur. Ancak, TSİ sisteminde kumanda panolarının tren izleme bölümlerine tren numarasının ilk rakamı yazılmayarak, son dört<br />rakamı yazılabilir.<br />7- Hat kesimlerine göre trenlerin numaralandırılması kalkış-varış tarifelerinde gösterilmiştir. Hat kesimlerine ait bölge<br />kodları Genel Müdürlükçe değiştirilebilir.<br />8- Tren numarasının ilk rakamı, trenin bölge değiştirdiği son istasyonda yeni bölge kodu verilerek değiştirilir.<br />TABLO: 1<br />TÜR KODU VE NUMARALAMA SİSTEMİ<br />Türü Bölge kodu Tür kodu Sıra No<br />Yolcu Trenleri<br />1-Banliyö Trenleri 1-9 0 001-999<br />2-Süper Ekspresler 1-9 1 001-100<br />3-Mavi Trenler 1-9 1 101-200<br />4-Ekspres 1-9 1 201-600<br />5-Bölgesel Ekspres 1-9 1 601-999<br />6-Ray Otobüsü, Mototren 1-9 2 001-500<br />7-Normal Yolcu Trenleri 1-9 2 501-800<br />8-Karma Trenler 1-9 2 801-999<br />Yük Trenleri<br />1- Ekspres Yük Trenleri 1-9 3 001-500<br />2- Blok Yük Trenleri 1-9 3 501-999<br />3- Bölgesel Hızlı Yük Trenleri 1-9 4 001-800<br />4- Yavaş Yük Trenleri 1-9 4 801-999<br />Özel Trenler<br />1- Özel Yolcu Trenleri 1-9 5 001-500<br />2- Özel Yük Trenleri 1-9 5 501-999<br />Hizmet Trenleri<br />1- Tek Lokomotifler 1-9 6 001-999<br />2- İmdat Loko. ve Trenleri 1-9 7 001-300<br />3- İştreni, İş Makinaları<br />Karkürer Trenleri 1-9 7 301-600<br />4- Oto Drezinler 1-9 7 601-999<br />5- Motorlu Drezinler 1-9 8 001-999<br />TABLO: 2<br />BÖLGE KODLARI<br />1 No.lu Bölge Haydarpaşa-Polatlı, Arifiye-Adapazarı<br />2 No.lu Bölge Polatlı-Kayseri, Irmak-Zonguldak,<br />Kayseri-Ulukışla, Karadeniz Ereğli- Armutçuk<br />3 No.lu Bölge Basmane-Bandırma, Manisa-Afyon,<br />Alsancak-Denizli ve şube hatları<br />4 No.lu Bölge Kayseri-Doğukapı, Sivas-Samsun-Çarşamba,<br />5 No.lu Bölge Çetinkaya-Malatya-Kurtalan, Yolçatı-Tatvan,<br />Van-Kapıköy, Malatya- Narlı<br />6 No.lu Bölge Konya-Narlı, Yenice-Mersin,<br />Toprakkale-İskenderun, Narlı-Nusaybin,<br />Feyzipaşa-Meydanekbez,<br />Köprüağzı-Kahramanmaraş, Şenyurt-Mardin,<br />Karkamış-Çobanbey<br />35-8<br />7 No.lu Bölge Eskişehir-Balıkesir, Alayunt-Denizli,<br />Karakuyu-Isparta-Burdur-Eğirdir, Afyon-Konya<br />8 No.lu Bölge İstanbul-Kapıkule, Pehlivanköy-Uzunköprü,<br />Mandıra-Kırklareli<br />Trenlerin Sırası<br />Madde 9- Trenler gördükleri işin önemine göre sıralanır. Bu sıralama, orerlerin hazırlanmasına ve orer gereği yapılması<br />gereken buluşma ve öne geçmeler dışındaki buluşma ve öne geçmelerde, buluşma ve öne geçme yapılacak istasyonların<br />kararlaştırılmasına temel olur.<br />1-Trenlerin sırası, özel ve olağanüstü durumlarda yapılacak değişiklikler dışında, bu yönetmeliğin 7 nci maddesinin 3 üncü<br />bendinde belirtildiği gibidir.<br />2- Grafikte yer aldığı halde, daha önce belirlenmiş amacı dışında sefere konulacak trenlerin sırası sefere konma emrinde<br />belirtilir.<br />3- Özel trenlerin sırası, sefere konma emrinde ayrıca belirtilir. Belirtilmediği zaman bütün trenlerin altında sayılır.<br />4- Aynı sınıftan olan trenlerin tek numaralı olanı, aksine bir emir verilmedikçe çift numaralısından üstündür.<br />5- İmdat trenleri, kaza ve olay yerine gidişleri sırasında bütün trenlerden üstündür.<br />Trenlerin Hızı<br />Madde 10- Trenlerin yapabilecekleri en yüksek hızlar yol ve makasların durumuna, trenlerin cinsine, işletme<br />zorunluluklarına, lokomotif ve vagonların yapı durumlarına göre aşağıdaki şekilde sınırlandırılmıştır.<br />Lokomotif, vagon ve diğer çeken ve çekilen araçların üzerinde yazılı olan hızlar kalkış-varış tarifesindeki hızdan fazla ise,<br />kalkış-varış tarifesindeki hız geçilemez, üzerinde yazılı hızı kalkış-varış tarifesindeki hızdan az ise yazılı olan hız geçilemez.<br />1- Yol durumuna göre en yüksek hızlar:<br />a) Her kısımda yol malzemesi ve yol durumu uygun olsa dahi kalkış varış tarifelerinde belirlenmiş olan en yüksek hızlar<br />aşılamaz.<br />b) Trenlerin kurplarda yapabilecekleri en yüksek hız aşağıda gösterilmiştir.<br />Kurp yarı çapı Yük, normal yolcu Süper eks.,mavi tren,eks<br />(Metre) treni (Km/s) ray otobüsü (Km/s)<br />180 45 45<br />200 50 50<br />250 60 60<br />300 70 70<br />350 75 75<br />400 80 80<br />450 85 85<br />500 90 90<br />550 95 95<br />600 100 100<br />700 100 105<br />800 100 110<br />900 100 115<br />1000 100 120<br />1200 100 125<br />1500 100 155<br />2000 180<br />2500 200<br />3000 220<br />3500 235<br />4000 250<br />4500 270<br />5000 280<br />c) Yolun herhangi bir noktasında hızı azaltmak gerekirse, o noktaya gerekli işaretler konulmakla birlikte, bu durum 5588<br />model verilerek tren şefi ve makiniste duyurulur. Bu durumda hız 5588 modelde yazılı olanı geçemez.<br />d) Ana yolun herhangi bir kısmında trenlerin düşük hızla geçirilmesine gerek görüldüğünde; durum tren şefi ile makiniste<br />önceden bildirilmemişse yol üzerine konulan yeşil işaret ile trenin hızı 25 Km/s.'e indirilir. 25 Km/s.'den daha az bir hızla geçirilmesi<br />gerekiyorsa, yol personeli tarafından tren durdurulur. Kaç Km/s hızla geçileceği trafik cetveline yazılarak tren şefi ve makiniste<br />duyurulur.<br />25 Km/s.'lik hız süper ekspres, mavi tren, ekspres, ray otobüsü ve motorlu trenler için 40 Km/s. olarak uygulanır.<br />2- Makaslardan geçiş hızları:<br />a) İstasyonlardaki emniyet tesisatı ve trafik sistemine göre trenlerin sapmasız makaslardan geçiş hızları aşağıda<br />gösterilmiştir.<br />35-9<br />1) Hiçbir emniyet tesisatı olmayan veya yalnız ileri koruması bulunan istasyonlarda mavi tren ve süper ekspres trenlerinin<br />hızı girişte 30 km/s. çıkışta 40 km/s. diğer trenlerin makaslardan giriş ve çıkış hızları 30 Km/s,<br />2) Toros tipi emniyet tesisatı bulunan istasyonlardaki makaslardan giriş ve çıkış hızları 40 Km/s,<br />3) İ Tipi emniyet tesisatı bulunan istasyonlardaki makaslardan giriş ve çıkış hızları 55 Km/s,<br />4) TSİ ve DRS sisteminin uygulandığı bölgelerde Genel Müdürlükçe bildirilen istasyon ve saydinglerin dışındaki sapmasız<br />makaslardan giriş ve çıkış hızları kalkış-varış tarifesindeki hızdır.<br />b) Sapmalı makaslardan giriş ve çıkış hızı 30 Km/s'i geçemez.<br />c) Makaslardan giriş ve çıkış hızları Genel Müdürlükçe değiştirilebilir.<br />3- Trenlerin cinslerine göre yapabilecekleri en yüksek hızlar kalkış-varış tarifesindeki hız geçilmemek şartıyla aşağıda<br />gösterilmiştir.<br />a) Bojili yolcu vagonlarından teşkil edilmiş hava frenli yolcu trenlerinin en yüksek hızı, vagonların üzerinde yazılı olan hızı<br />geçemez.<br />b) Tren dizisinde iki dingilli ve yük-yolcu konumu olmayan ve üzerinde hız işareti bulunmayan yük vagonları bulunan bir<br />yolcu treninin hızı 70 Km/s'i geçemez. Ancak, yük-yolcu konumu bulunan ve diğer nitelikleri uygun iki dingilli “s” işaretli yük<br />vagonları, hızı 100 Km/s olan yolcu trenlerine verilebilir.<br />c) Tamamı “ss” işaretli vagonlardan oluşan yük trenlerinin azami hızı 120 Km/s’i, tamamı “s” işaretli vagonlardan oluşan<br />yük trenlerinin azami hızı 100 Km/s’i, teşkilatında hız işareti (s veya ss) olmayan vagon bulunan yük trenlerinin azami hızı 70 Km/s’i<br />geçemez. Bu hızları arttırmaya Genel Müdürlük yetkilidir.<br />d) Tek lokomotiflerin en yüksek hızı, seyir ettiği bölgede işleyen hızı en yüksek olan trenin hızını geçemez. Ancak, bu hız<br />100 Km/s.den fazla olamaz.<br />e) İmdat tren ve lokomotiflerinin hızı olay yerinden bir önceki istasyona kadar seyir ettiği bölgede işleyen hızı en yüksek<br />olan trenin hızını, olay yerinden önceki istasyondan olay yerine kadar da 25 km/s'i geçemez.<br />f) Tecrübe lokomotif ve trenlerine verilecek hızlar Genel Müdürlük tarafından belirlenir.<br />g) Oto drezin, çekici oto ve benzeri araçların azami hızı, üzerlerinde yazılı ise yazılı olan hızı, üzerinde yazılı değil ise o<br />bölgede işleyen yavaş yük trenlerinin en yüksek hızını geçemez. Römork bağlı çekici otonun hızı 45 Km/s.i geçemez.<br />h) İş trenlerinin hızı o bölgede işleyen yavaş yük, yoksa hızlı yük trenlerinin azami hızını geçemez.<br />ı) Demiryolu makinalarının en yüksek hızı üzerlerinde yazılı olan hızı geçemez, yazılı değil ise, o bölgede işleyen yavaş<br />yük trenlerinin en yüksek hızını geçemez.<br />j) Birden fazla çeken araçlardan teşkil edilen dizilerin en yüksek hızı, hızı en düşük olan aracın hızını geçemez ve o<br />bölgede işleyen en hızlı trenin en yüksek hızından fazla olamaz.<br />k) Tarifesiz özel yolcu ve yük trenlerinin hızı Genel Müdürlükçe belirlenir.<br />4- İşletme zorunluluklarına göre en yüksek hızlar aşağıda belirtilmiştir.<br />a) Arkadan destekli trenlerde hız; arka destek diziye bağlı ise kalkış-varış tarifelerindeki hızı, bağlı değil ise 30 Km/s'i<br />geçemez.<br />b) Önden çekilmeyip arkadan itilen tüm trenlerin hızı 20 Km/s'i geçemez.<br />c) Yol personeline ve geçit bekçilerine bildirilmeden gönderilen trenlerin hızı 60 Km/s'i, süper ekspres ve mavi trenlerde<br />ise 70 Km/s'i geçemez.<br />d) Lokomotiflerin önüne tekerlekli karkürer konulduğunda hız 30 Km/s'i, rotatif karkürer makinası lokomotif tarafından<br />çekildiği veya bir trenin sonuna verilerek gönderildiğinde hız 50 Km/s'i geçmez.<br />e) Lokomotif düdüğü bozulan trenler, hattın ve hava durumunun uygun olması halinde lokomotifin değişeceği ilk<br />istasyona kadar en fazla 25 Km/s hızla seyreder.<br />f) Hava frenli bir trene hava frensiz önden destek lokomotifi verildiği ve hava freni ikinci lokomotif tarafından<br />kullanıldığında hız 60 Km/s'i geçemez.<br />g) Tren dizisinde vinçli vagon bulunan trenlerin en yüksek hızı vinç vagonlarının üzerinde yazılı hızı, yazılı değil ise trenin<br />varış-kalkış tarifesindeki hızı geçemez.<br />h) Trenin lokomotifinde veya vagonlarda kondüvit arızası meydana geldiğinde, trende freni çalışır durumda olan hava<br />frenli vagonlar ve kullanılabilen el frenli vagonların fren ağırlıkları dikkate alınarak, Tablo 3-4'e göre hız düşürülerek tren ilk<br />istasyona kadar götürülür, bu mümkün olmaz ise imdat talep edilir.<br />ı) Yolda bir arıza veya engelle karşılaşılabilecek durumlarda, şiddetli yağmur, sis ve kar fırtınası gibi nedenlerle işaretlerin<br />durumlarını kesin olarak görmekte güçlük çeken makinistler hızlarını gerektiği kadar düşürmek zorundadır.<br />j) Dizisinde ağır vagon veya soğuk lokomotif bulunan trenlerin hızı 70 Km/s'i geçemez.<br />5- Lokomotif ve vagonların yapıları bakımından yapabilecekleri en yüksek hızlar aşağıda belirtilmiştir.<br />a)Dizel, dizel elektrikli, elektrikli lokomotiflerle, elektrikli ünite ve ray otobüslerinin üzerlerinde yazılı hızlar hiçbir surette<br />aşılamaz. Ayrıca, üzerinde yazılı hız kalkış-varış tarifesinde gösterilen hızdan fazla ise, kalkış-varış tarifesindeki hızı geçemez.<br />b)Vagonların dingil açıklığı bakımından yapabilecekleri azami hızlar 18 inci maddede belirtilmiştir.<br />6- Her tren için kalkış-varış tarifelerinde doğal seyir sürelerinden başka en az seyir süreleri gösterilir. Gecikme halinde<br />makinistler en az seyir süresini aşmamak kaydıyla o kısımda izin verilen azami hızı yapabilir.<br />Kalkış-varış tarifelerinde yazılı olmayan tarifeli ve tarifesiz trenlerin sefere konulması halinde uyulacak enaz seyir süreleri<br />ile en yüksek hızlar tren duyurularında bildirilir. Ancak bu trenlerin en yüksek hızları o kısımda seyir eden aynı sınıftaki trenler için<br />kabul edilen en yüksek hızı geçemez.<br />7- İnişlerdeki en yüksek hızlar, trende bulunan fren ağırlığına bağlıdır. Fren ağırlıklarına göre yapılabilecek en yüksek<br />hızlar yönetmeliğin sonunda bulunan 3 ve 4 No.lu tablolarda gösterilmiştir.<br />35-10<br />8-(Y.K.30.06.2005T. ve 17/156 S.kararı ile 15.07.2005 t.de yürürlüğe girer)Trenlere verilecek lokomotiflerde hız<br />kontrol saati ve bandı, eğer lokomotiflerde mevcut ise elektronik hız kontrol kayıt sistemi ile ATS kabin cihazının olması<br />halinde (sinyalli bölgelerde) otomatik fren sisteminin çalışır durumda bulundurulması zorunludur.<br />Lokomotifler hız saati ve bandı olmadan servise verilemez. Arızalı olarak veya sefer sonuna yetecek kadar<br />bandı olmadan servise verilmesinden ait olduğu işyeri amiri, servise verilen lokomotifin bant ve otomatik fren sisteminin<br />çalışır durumda olmasından makinist sorumludur.<br />İKİNCİ KISIM<br />Orerler<br />Orerlerin Hazırlanması<br />Madde 11- Trenlerin trafiği ile ilgili bilgilerin yer aldığı grafik, kalkış-varış tarifeleri, broşür, ilan, afiş ve yolcu<br />rehberlerinin tümüne orer denir.<br />1- Tarifesiz trenler hariç, diğer trenler bir seyir cetveline göre sefer ederler.<br />2- Orerler, hizmete ve halka mahsus olmak üzere ikiye ayrılır.<br />a) Hizmete mahsus orerler, kalkış-varış tarifeleri ve grafiklerdir. Bunlar Tesisler Dairesi Başkanlığınca hazırlanır.<br />1) Kalkış-varış tarifelerinde, ait olduğu hat kısmının grafiğindeki bütün trenlerin işlediği kesimin seyir cetvelleri,<br />istasyonlar arasındaki uzaklık, yolcu trenlerinin teşkilatı, düzenli trenlerin işleme günleri, lokomotiflerin o kısımda trenin cinsine<br />göre çekebileceği yükün ağırlığı, koşum takımı çekerleri, fren emsalleri ile diğer gerekli bilgiler bulunur.<br />Trenlerin trafiği ile ilgili görevlerde çalışan personel görevleri sırasında kalkış-varış tarifelerini yanlarında bulun- durmak<br />zorundadır.<br />2) Grafikler, trenlerin birbirleriyle olan ilişkilerini ve hareketlerini toplu olarak gösterir. Trenlerin hareket saatleri<br />değiştirildikçe, değişiklikler grafiklere işlenir. Trenlerin gecikmeleri halinde yeni buluşma ve öne geçme istasyonlarının<br />belirlenmesinde grafiklerden yararlanır.<br />Sonradan sefere konulan veya seyir cetvelleri değiştirilen trenler grafikler ve kalkış-varış tarifelerine ilgililer tarafından<br />mutlaka işlenir.<br />b) Halka mahsus orerler, trenlerin işleme günleri ile hareket saatlerinin ve müşterilerle ilgili bilgilerin yer aldığı ilanlar,<br />afişler, yolcu rehberleri ve benzerleridir. Halka mahsus orerler; Ticaret, Hareket ve Tesisler Dairesi Başkanlıklarınca müştereken<br />hazırlanır ve dağıtımı yapılır.<br />3- Orerler, personele kendilerini ilgilendiren kısımları verilerek duyurulur. Grafiklerde bulunmayan trenlere ait seyir<br />cetvelleri, trafikle ilgili personele verildiği gibi, bu trenler ve buluşma ve öne geçme gibi nedenlerle ilişkisi olan diğer trenlerin tren<br />şefleri ve makinistlerine de birer suret verilir.<br />4- Düzenli trenler, orerde değişiklik yapıldıkça, Genel Müdürlükçe bir defa duyuru yapılır ve günlük tren duyuruları ile<br />tekrar duyuru yapılmaz.<br />Düzenli trenlerin herhangi bir nedenle iptal edilmesi gerekiyorsa, günlük tren duyurusu veya iptal duyurusu ile bildirilir.<br />5- İsteğe bağlı trenler, sefer edecekleri hat kesimlerine, yetkili kılınan makamlar tarafından günlük tren duyurusu ile bir gün<br />önceden bildirilir.<br />Seyir Cetvelleri<br />Madde 12- Bir trenin çıkışından varışına kadar olan seyirleri ile diğer trenlerle ilişkilerini gösterir cetveldir.<br />1- Seyir cetvelinde aşağıdaki bilgiler bulunur.<br />a) Trenin numarası, türü ve sınıfı,<br />b) İstasyonlar, duraklar, saydingler,<br />c) Orer bakımından en yüksek hızı,<br />d) Enaz seyir süresi,<br />e) Doğal seyir süresi,<br />g) İstasyonlarda duruş süresi,<br />h) İstasyonlardan kalkış ve istasyonlara varış saati,<br />ı) Buluşacağı ve önüne geçeceği trenlerin numaraları.<br />2- Özel trenlerle, orer dışı tarifeli trenlerin seyir cetvelleri olarak 5507 model kullanılır. Özel trenlerin diğer trenlerle olan<br />ilişkileri ait olduğu grafiğe seyri çizilerek belirlenir. Özel trenin sefere konulması nedeniyle buluşma ve öne geçmelerde bekletilmesi<br />gereken trenler, özel trenin seyir cetvelinde belirtilir.<br />3- Özel trenlerin seyir cetvellerinde ayrıca, trenin seyir edeceği tarih ile trenin sırası da belirtilir.<br />4- Seyir cetvellerinin düzenlenmesinde, doğal seyir süreleri ile duruş süreleri toplamının, ilk istasyondan kalkış saati ile son<br />istasyona varış saati arasındaki zamana eşit olmasına dikkat edilir. Ayrıca bir istasyondan kalkış saati ile komşu istasyona varış saati<br />arasındaki sürenin de doğal seyir süresine eşit olması gerekir.<br />5-Seyir cetvellerinin düzenlenmesinde trenlerin buluşma ve öne geçmelerinin aksaksız yapılabilmesi için buluşma ve öne<br />geçme istasyonlarındaki yolların sayıları ve uzunlukları göz önünde bulundurulur.<br />6-Seyir cetveli düzenlenmesinde bir günün saatleri gece yarısından başlamak üzere 00.01'den 24.00'e kadar devam eder.<br />Trenlerin Sefere Konulması, Seferden Kaldırılması ve İlgililere Duyurulması<br />Madde 13- Trenlerin sefere konulması, seferden kaldırılması ve ilgililere duyurulması aşağıdaki şekilde yapılır.<br />1- Trenlerin sefere konulması,<br />35-11<br />a) Yolcu trenleri ile turistik ve askeri yolcu taşıyan trenler; Ticaret Dairesi veya yetkili kılacağı makamların, yük trenleri;<br />Hareket Dairesi veya yetkili kılacağı makamların, hizmete mahsus trenler; ilgili dairelerin veya yetkili kılacağı makamların isteğine<br />göre veya işletme ve trafiğin gerektirdiği durumlarda isteğe bakılmaksızın; Tesisler Dairesi, Tesisler Müdürlüğü ve yetkili kılacağı<br />makamlarca sefere konulur.<br />b) İsteğe bağlı, özel, orer dışı tarifeli ve tarifesiz trenlerle, hizmet trenlerinin sefere konulması her defasında ilgili servis ve<br />işletmelerin talepleri de dikkate alınarak, bir gün öncesinden günlük tren duyurusu ile duyurulur. Ancak, zorunlu durumlarda gün<br />içinde de sefere konularak ilgililere duyurulabilir. Bu trenlerin duyurularında, trenin işleyeceği tarih, tren numarası ve sefer edeceği<br />hat kısmı da bildirilir.<br />c) Günlük tren duyurusu, istasyonlardaki yük durumu, ilgili müdürlüklerin ve bunlara bağlı ünitelerin en geç saat 13.00'a<br />kadar bildirecekleri istekleri ve Cer Müdürlüğünün lokomotif ve benzeri çeken araç verebileceğini bildirdiği tren sayısı dikkate<br />alınarak Tesisler Müdürlüğünce hazırlanır ve en geç 16.30'a kadar aracılık yapacak televlerine, bölgedeki istasyonlara ve ilgili<br />birimlere duyurulmak üzere verilir. En geç saat 18.00'a kadar bütün istasyonlara ve ilgili birimlere duyurulması sağlanır. Günlük tren<br />duyurusunu alacak tüm servis ve birimler de duyurunun alınmasını takip etmek ve sağlamak zorundadır.<br />d) Günlük tren duyurusu veya günlük tren duyurusu dışında gün içinde ayrı bir duyuru ile sefere konulan trenlere ait<br />duyurular, trafik kumanda merkezine, bu trenlerin işleyeceği bölge içindeki bütün istasyonlara ve bu bölgeden geçecek trenlerin<br />teşkil edileceği istasyonlara yazılır. Trenlerin sefere konma ve seferden kaldırılmasına ait duyurular ve teller, diğer tellere göre<br />öncellikle yazılır ve alınır.<br />e) Gün içinde sefere konulan trenlerin duyurusunu almış olan istasyonlar, TSİ ve DRS sistemleri hariç, karşı yönden gelen<br />bütün trenlere bu trenlerin duyurularının verilip verilmediğini kontrol eder, verilmemiş ise bu duyurudan ve bu duyuru gereği<br />vermesi gereken modellerden bir suret verir.<br />f) Günlük tren duyurusu veya sefere konma emri herhangi bir istasyona yazılamazsa, bunu yazmaktan sorumlu personel<br />durumu amirine bildirir. Amiri de duyuruyu almamış istasyonları treni sefere koyan makama, Tesisler Müdürlüğüne ve duyuruyu<br />almayan istasyondan bir önceki istasyona yazılı olarak bildirir.<br />g) Günlük tren duyurusu ve gün içinde sefere konulan trenlerin duyurusunun bütün istasyonlarca alındığına dair,<br />istasyonlardan tel alış numarası alınır.<br />h) Günlük tren duyurusu veya duyuru dışı sefere konulan trenlerin, istasyonlara yazılmasına ve gönderilmesine aracılık<br />eden birimlerin amirleri ile treni sefere koyan yetkililer günlük tren duyurusunun bütün istasyonlarca alınıp alınmadığını kontrol<br />etmek zorundadır.<br />ı) Günlük tren duyurusu veya duyuru dışı emirleri almamış olan bir istasyon bunu almakta olduğu merkezlerden istemek,<br />merkezler de bu istasyona yazılmasını sağlamak zorundadır.<br />j) Trenin sefere konulduğu, seyir edeceği bölgenin bir kısmına veya tamamına duyurulamazsa, trenin trafik cetveline<br />gerekli açıklama yazılarak tren şefi ve makinistin imzası alınır ve diğer önlemlerin de alınmasından sonra tren gönderilir. Böyle bir<br />trenin seyri sırasında tren personeli çok dikkatli bulunur ve TSİ ve DRS sistemleri hariç, bu istasyonların başmakaslarında durur ve<br />istasyondan alınacak emre göre hareket eder.<br />k) Demiryolu üzerinde seyir edecek tren veya diğer demiryolu araçlarının önceden yetkili makamlarca sefere konulması ve<br />ilgililere duyurulması zorunludur. Yetkili makamlarca sefere konulmayan tren veya diğer demiryolu araçlarının seyirlerine trafik<br />kontrolörü veya istasyon nöbetçi hareket memurları izin vermez.<br />2- Trenlerin seferden kaldırılması,<br />a) Trenler, sefere koyan makamlar tarafından seferden kaldırılabilir.<br />b) Önceden sefer edeceği bildirilmiş, düzenli ve isteğe bağlı tarifeli trenler ile özel ve hizmet trenleri herhangi bir nedenle<br />sefer edemeyecekse seferden kaldırılır.<br />c) Yeni bir trenin sefere konulması, gecikmiş trenin devamından daha yararlı olacaksa gecikmiş tren seferden kaldırılarak<br />yeni bir tren sefere konur.<br />d) Lokomotif ve tren personelinin bağlı oldukları merkezlere dönüşleri nedeniyle, yeterli yük olmasa bile dönüş yük<br />trenleri seferden kaldırılmaz. Ancak o saatlerde trenin gidiş yönüne gidecek başka bir tren bulunuyorsa, duruma göre bu trenle<br />birleştirilir veya seferden kaldırılarak lokomotifi bu trene destek verilir.<br />e) Bir trenin seferden kaldırıldığı, istasyonlara haberleşme araçları ile veya yazılı olarak, trenin numarası, tarihi, kaldırıldığı<br />bölge belirtilmek suretiyle bildirilir. Bu bildiriyi alan istasyonlar emri telgraf defterine yazar ve defterdeki numarayı verir.<br />f) İstasyonlar, trenin seferden kaldırıldığını derhal duraklar dahil kendi personeli ile diğer ilgili servislere bildirir. Yolcu<br />trenlerinin seferden kaldırıldığı yazılı veya sözlü olarak halka duyurulur. Yolcu trenleri zorunlu haller dışında Ticaret Dairesinden<br />izin alınmadıkça seferden kaldırılamaz.<br />g) Sefere konulan isteğe bağlı trenlerin, lokomotifin çekebileceği yük miktarının en az 2/3 kadarı ile işlemeleri esastır.<br />Teşkilat garları kendilerinde ve yolda trene bu miktarda yük bulunmasına özen göstermek zorundadır. Şayet trenin gidişinde<br />lokomotif çekerinin 2/3 ü kadar ve dönüşte de yeterli yük bulunmayacağı anlaşılırsa treni tamim eden istasyon veya gar tarafından<br />tren iptal edilir veya iptal yetkisi olan makamlara telgrafla teklifte bulunulur. Herhangi bir zorunlu nedenle trenlerin 2/3 den az yükle<br />işletilmesine gerek varsa, durum zamanında Hareket Müdürlüğünce ilgili istasyon ve garlara bildirilir.<br />h) Bir trenin seferden kaldırıldığı, TSİ ve DRS sistemleri hariç, karşı yönden gelen ve o trenle buluşması olan bütün<br />trenlerin tren şefleri ile makinistlerine ilgili modeller verilerek bildirilir.<br />3- Haberleşmenin yapılamadığı durumlarda, günlük tren duyurusu veya duyuru dışı sefere konulan veya seferden kaldırılan<br />trenlerin istasyonlara bildirilmesi için aşağıdaki araçlardan yararlanılır.<br />a) Seferde olan trenlerden,<br />b) Var olan her türlü haberleşme araçlarından,<br />c) Sefere konulacak motorlu drezin, oto ve yol bakım ve onarım araçları gibi araçlardan,<br />d) Cer Müdürlüğünden alınacak izin ile sefere konulacak tek lokomotiflerden,<br />e) Demiryolu dışındaki diğer ulaşım araç ve imkanlarından,<br />35-12<br />f) Günlük tren duyurusu veya duyuru dışı emirleri gönderen istasyonlar bunu hangi araç ile ve hangi saatte gönderdiğini,<br />Tesisler Müdürlüğüne bildirir.<br />g) Günlük tren duyurusu ve emri alan istasyon, getirene duyuru veya emri aldığına dair bir belge verir veya teslim defterini<br />imzalar. Bunun için bir ücret ödenmesi gerekiyorsa, gönderen istasyon ücreti makbuz karşılığı gelirinden öder ve ilgililere bildirilir.<br />4- Trenlerin sefere konulması ve seferden kaldırılması yol personeline aşağıdaki şekilde duyurulur.<br />a) Gün içinde sefere konulan veya seferden kaldırılan trenler yol personeline, yazılı olarak, mümkün olmazsa varsa telefon<br />veya telsizle bildirilir.<br />b) Düzenli tarifeli yolcu taşınan trenler hariç, düzenli tarifeli yük trenleri ile günlük tren duyurusu veya duyuru dışı sefere<br />konan ve seferden kaldırılan bütün trenler ile oto, çekici oto ve motorlu drezinler ilgili yol personeline 5510 modele yazılarak imza<br />karşılığı duyurulur. Günlük tren duyurusu veya duyuru dışı hiçbir tren sefere konmamış ve seferden kaldırılmamış olsa da 5510<br />model yine düzenlenir.<br />Bu modele düzenli yük trenleri yazıldıktan sonra "sefere konan ve kaldırılan tren yoktur" diye yazılarak teslim edilir.<br />İşleyecek hiç tren olmasa da, 5510 model, tren numarasının yazılacağı kısma "işleyecek tren yoktur" yazılarak teslim edilir.<br />c) Sonradan sefere konan ve kalkış-varış tarifelerinde bulunmayan düzensiz ve özel trenler ile tarifesiz trenlerin ilk hareket<br />saatleri 5510 modele yazılır.<br />d) Günlük tren duyurusu, Yol Şube ve Kısım Şeflikleri, Tesisler Şeflikleri, Depo ve Loko Bakım Atelye Müdürlükleri<br />veya Şeflikleri tarafından işyerlerinin bulunduğu istasyonlardan alınır, duyuru dışı sefere konan ve kaldırılan trenler istasyonlarca<br />yukarıda yazılı birimlere en kısa sürede bildirilir.<br />e) Yol bekçileri veya bu işle görevli yol personeli, o gün en geç saat 07.00 a kadar 5510 modelleri imza karşılığı<br />istasyondan alarak ilgili şube ve kısım şefleri ile yol çavuşlarına ve diğer ilgililere vermek zorundadır. TSİ bölgesinde istasyon ve<br />anayolda çalışma yapacak personel ve yetkililer bu konudaki bilgileri yola çıkmadan önce trafik kontrolöründen almak zorundadır.<br />f) Sefer edeceği ilgili yol personeline bildirilmeyen trenler, 5588 modele yol personelinin haberinin olmadığı, azami dikkat<br />edilmesi gerektiği ve yol personelinin bulunduğu Km. yazılıp makinist ve tren şefine imza karşılığı bildirilerek gönderilir. Bu<br />durumda, tren, sık sık düdük çalarak seyrine devam eder, yol personeli gerekli emniyet tedbirlerini alır.<br />5- Trenlerin sefere konulması ve seferden kaldırılması istasyon personeline aşağıdaki şekilde bildirilir.<br />a) Günlük tren duyurusu veya duyuru dışı sefere konulan veya kaldırılan trenler istasyonda görevli bütün personele işyeri<br />amiri veya nöbetçi hareket memuru tarafından bildirilir. Göreve gelen her istasyon personeli de sefere konan ve kaldırılan trenleri<br />işyeri amiri veya nöbetçi hareket memurundan öğrenmek zorundadır.<br />b) Nöbetçi hareket memurları da o gün işleyecek olan trenlerin numaralarını hareket defterinin buna ait yerine yazar.<br />Hareket nöbeti devirlerinde görevden ayrılacak memur sefere konulan veya seferden kaldırılan trenleri göreve yeni gelen memura<br />yazılı ve sözlü olarak bildirmek zorundadır.<br />6- Düzenli tarifeli trenler, orerlerde değişiklik yapıldığında bir kez ilgililere duyurulur ve günlük tren duyuruları ile tekrar<br />duyurulmaz. Ancak, bu trenler seferden kaldırıldığında günlük tren duyurusu veya duyurunun yayınlanmasından sonra seferden<br />kaldırılmış ise ayrı bir emirle ilgililere duyurulur.<br />ÜÇÜNCÜ KISIM<br />Trenlerin Hazırlanması<br />BİRİNCİ BÖLÜM<br />Trenlerin Hazırlanmasına Ait Genel Hükümler<br />Trenlerin Hazırlanması<br />Madde 14- Trenler, aşağıdaki kurallara uygun olarak, istasyona girecek ve çıkacak diğer trenlerin seyrini, yolcu ve eşya<br />taşımasının gerektirdiği hizmetleri aksatmadan en kısa sürede hazırlanır.<br />1- Trenler, dizisindeki yolcu ve yük vagonlarının revizör veya vagon teknisyenleri tarafından, tam olarak kontrol ve<br />muayenesi, eksiklerinin giderilmesi, ısıtılması ve tam fren denemesi yapılmasına imkan verecek süre kadar önceden hazırlanır. Tren<br />lokomotifleri ve sofaj vagonu trenin hareket saatinden en geç bir saat önce tren dizisi üzerine verilir.<br />2- Hazırlanan trenler, görevli tren personeli tarafından gecikmeye meydan vermeyecek şekilde kontrol ve muayene edilerek<br />teslim alınır. Bu nedenle ilgili personel tren dizilerinin zamanında hazır olup olmadığını, bulunduğu yolu nöbetçi hareket<br />memurundan öğrenmek ve hareket memuru da bunu bildirmek zorundadır.<br />3- Trenler, yönetmelikler ve diğer emirlerle belirlenen nitelikteki vagonlardan teşkil edilir.<br />4- Trenin cinsine ve hızına uygun olmayan vagonlar trene verilmez.<br />5- Trenin dingil sayısı veya uzunluğu izin verilenden fazla olamaz.<br />6- Vagonların dizideki sıraları, cinslerine ve bu yönetmelikteki diğer hükümlere göre belirlenir.<br />7- Frenli vagonların sayısı ve frenlerin nitelikleri bu yönetmeliğin frenlerle ilgili hükümlerine uygun olmalıdır.<br />8- Vagonların birbirlerine ve lokomotife bağlanmasında, koşum takımlarının, fren ve sofaj hortumlarının, elektrik ve ısıtma<br />fiş ve soketlerinin bağlanmasına ait hükümler uygulanır.<br />9- Lokomotif ile arkasındaki ilk vagon ile yolcu vagonları birbirine mutlaka çift hava hortumu ile bağlanır ve bu durumda<br />her iki hortumdan da havanın geçmesi sağlanır.<br />10- Vagonların tampon merkezleri ile ray üst seviyesi arasındaki yükseklik 1065 mm. den fazla 940 mm. den az, geçit<br />köprülü vagonlarda ise 980 mm.den az olamaz. Aynı zamanda bitişik vagon tamponlarının merkezleri arasındaki yükseklik farkı da<br />85 mm.den fazla olamaz. İlk çıkış garları ile vagon teknisyeni/revizör bulunan yerlerde bu ölçülerin uygun olup olmadığı vagon<br />35-13<br />teknisyenleri/revizörler tarafından, bulunmayan yerlerde ise makinist ve tren şefleri tarafından kontrol edilir. Ağır vagonların<br />tamponları arasındaki açıklık ancak 30 mm. olmalıdır.<br />11- Trene verilecek vagonlar seyre uygun olmalıdır. İstasyon ve tren personeli bu konuda şüpheye düşerse, varsa<br />revizör/vagon teknisyeninin, yoksa makinistin görüşüne başvurulur. Trafik cetveline yazılarak imzaları alınır.<br />12- Vagonların kontrol ve muayeneleri tam olarak yapılmış ve gerekli kısımları yağlanmış olmalıdır.<br />13- Boş vagonlar; temizlenmiş ve gerektiğinde dezenfekte edilmiş olarak trene verilir. Eğer vagon dezenfekte istasyonuna<br />gönderilecekse, kapıları kapalı ve mühürlü ve iç hizmet taşıma belgesi düzenlenerek trene verilir, taşıma belgesine dezenfekte<br />edileceği yazılır.<br />14- Yolcu ve yük vagonlarının kapı, kapak, dikme ve pencereleri kapatılmış mühürlenmesi gereken yerleri, tam olarak<br />mühürlenmiş şekilde trene verilir. Ancak, içindeki eşyanın havalanması gereken vagonlarda pencereleri belli ölçüde açık tutulabilir.<br />Boşalan, dolan veya yüklemeye verilecek vagonların; kapı, kapak, dikme ve pencereleri müşteri tarafından kapatılmamışsa,<br />vagonu müşteri emrine veren veya alan işyeri tarafından kapı, kapak, dikme ve pencereleri kapatılır veya Hareket Dairesince<br />belirlenecek esaslara göre diğer şahıslara kapattırılabilir.<br />Herhangi bir arıza nedeniyle kapı, kapak, dikme ve pencereleri kapatılamayan vagonlarda kapatma işlemi revizör/ vagon<br />teknisyenlerince yapılır.<br />Otomatik boşaltma veya kapatılması özellik arz eden vagonların kapı, kapak, dikme ve pencereleri ilgili servise bağlı<br />revizör/vagon teknisyenlerince veya yetkili elemanlarınca kapatılır. Böyle personelin bulunmadığı yerlerde işyeri personeli<br />tarafından kapatılır veya kapattırılır ve ilk revizör/vagon teknisyeni bulunan istasyonda kontrol edilir.<br />Toplu ve programlı yükleme ve boşaltma yapılan yerlerde bu işler için revizör/vagon teknisyeni bulundurulabilir. Kapı,<br />kapak, dikme, pencere ve benzeri tam olarak kapatılmamış vagonlar trene verilmez, verilmişse trenin seyrine izin verilmez.<br />15- Vagonlara tonajından fazla yük yüklenemez. Açık vagonların yükleri istisnai taşımalar dışında yük gabarisini aşamaz.<br />Yüklenen vagonlar, varsa revizör/vagon teknisyenlerince yoksa istasyon ve ambar görevlileri ve trenlere verildiğinde görevli tren<br />personeli tarafından; fazla ve dengesiz veya gabari taşkını yükleme yapılıp yapılmadığı kontrol ve muayene edilir. Yük ve yapı<br />gabarisini aşan taşımalarda uygulanacak kurallar ayrı bir emirle bildirilir.<br />16- Ara istasyonlara ait vagonlar trene, istasyonlarda kolay ve kısa sürede bırakılacak şekilde sıra ile aynı yöne gidecek<br />vagonlar trene bir grup halinde ve aynı istasyona ait vagonlar bir arada olacak şekilde verilir.<br />17- Blok yük trenleri Hareket Dairesince belirtilen vagonlardan teşkil edilir. Bu trenlere zorunluluk olmadıkça değişik tip<br />vagon ve yük verilmez.<br />18- Parça taşımalarında kullanılan ara ve doğru parça vagonları mümkün olduğu ölçüde trenin ortasına yakın verilir.<br />19- Hizmet vagonları yolcu trenlerine verilmez. Sadece yavaş yük trenleriyle ve eğer hızını etkilemeyecekse diğer yük<br />trenleri ile Tesisler Müdürlüğünün izni ile gönderilir. Ancak salon vagonları Ticaret Dairesinden izin alınmak suretiyle yolcu trenleri<br />ile de gönderilebilir.<br />20- Hazırlanan trenler revizör/vagon teknisyenleri tarafından kontrol edilir. Trafik emniyetini bozacak arıza ve eksiklikleri<br />giderilir. Arızası giderilemeyen vagonlar trenden çıkarılır ve trafik cetveline yazılarak imzalanır.<br />21- İlk çıkış istasyonlarında, park yerlerinde, duruşunun uygun olduğu ve revizör teşkilatı bulunan yerlerde yolcu tren ve<br />vagonlarının temizliğini, ısıtılmasını, aydınlatılmasını ve konforla ilgili diğer hizmetlerini yaptırmaya Cer Dairesi Başkanlığı veya<br />yetki vereceği üniteleri,<br />Yük vagonlarını yüklemeden önce ve sonra temizlettirmeye Hareket Dairesi Başkanlığı veya yetki vereceği üniteleri yetkili<br />ve sorumludur.<br />Yolcu vagonları, Vagon Bakım Onarım Müdürlükleri veya Şefliklerince, aydınlatma, ısıtma sistemi muntazam, su tesisatı<br />sağlam ve kullanılabilir şekilde servise verilecektir.<br />Varsa Ticaret servisi yetkilisi, yoksa istasyon yetkilileri kendi servisine ait olup olmadığına bakmaksızın, yolcu ve yük<br />vagonlarının ısıtması, aydınlatılması, temizliği ve suyunun hizmete uygunluğunu kontrol ederek gördükleri arıza, eksiklik ve<br />aksaklıkların ilgili revizör/vagon teknisyenlerince veya bu konudaki görevlilerce giderilmesini sağlarlar.<br />Arıza ve eksiklikleri giderilmeyen tren veya vagonların seyrine izin vermezler.<br />22- Trenlere; vagonet, drezin, oto ve çekici oto bağlanamaz.<br />23- Yol bakım ve onarım makinaları yük trenlerinin en sonuna bir adet verilebilir. Bu durumda trenin hızı yol makinasının<br />üzerinde yazılı hızı geçemez. Arkadan destekli trenlerle, yolcu trenlerine verilmez.<br />24- Otomatik koşum takımlı vagonlar trenlere mutlaka bir grup halinde verilir.<br />İKİNCİ BÖLÜM<br />Vagonların ve Soğuk Lokomotiflerin Trenlerdeki Yerleri<br />Ağır Vagon ve Soğuk Lokomotiflerin Trenlerdeki Yerleri<br />Madde 15- Darası ile içindeki yükün toplamı 80 ton ve daha fazla olan çeken ve çekilen araçlar ağır vagon olarak kabul<br />edilir. Ağır vagonların trenlerdeki yeri aşağıda gösterilmiştir.<br />1- Ağır vagonlar yük trenleri ile gönderilir. Ancak zorunlu durumlarda normal yolcu ve karma trenlere aşağıdaki<br />hükümlere göre verilir.<br />a) Furgonun veya yolcu vagonlarının doğrudan lokomotiften ısıtılmasına gerek yoksa veya ısıtmaya ihtiyaç duyulmuyorsa,<br />ağır vagonlar lokomotifin arkasına, furgon ve yolcu vagonlarının önüne lokomotif çekeri kadar verilir.<br />b) Furgonun veya yolcu vagonlarının doğrudan lokomotiften ısıtılması gerekiyorsa lokomotifin arkasına furgon ve yolcu<br />vagonları, daha sonra daraları en az 10 000 Kg. olan patlayıcı ve parlayıcı madde yüklü olmayan dolu veya boş en az üç en çok beş<br />adet emniyet vagonu konulduktan sonra bir adet ağır vagon verilir. Emniyet vagonlarının 2/3 veya 3/5 inin, frenlerinin çalışır olması<br />zorunludur.<br />35-14<br />c) Yolcu vagonları ayrı bir sofaj ve jeneratör vagonu ile ısıtılıyorsa, ağır vagonlar tren lokomotiflerinin arkasına, ısıtma ve<br />yolcu vagonlarının önüne lokomotif çekeri kadar verilir.<br />2- Ağır vagonların yük trenleri ile gönderilmesinde aşağıdaki hükümler uygulanır.<br />a) Ağır vagonlar genel olarak lokomotifin arkasına, furgonun ve diğer vagonların önüne verilerek yük trenleriyle<br />gönderilir.<br />b) Furgon lokomotiften ısıtılacaksa veya herhangi bir nedenle ağır vagonlar lokomotifin arkasına verilemez ise, furgondan<br />sonra daraları en az 10.000 Kg. olan patlayıcı ve parlayıcı madde yüklü olmayan, dolu veya boş beş adet emniyet vagonundan sonra<br />ağır vagonlar verilir. Verilecek emniyet vagonlarının 3/5 inin frenlerinin çalışır olması zorunludur.<br />c) Kendinden sobalı furgon olursa, lokomotifin arkasına ağır vagonlar, daha sonra furgon ve diğer vagonlar verilir.<br />d)Tamamı ağır vagonlardan teşkil edilen trenlere furgon verilmez, verilmesi gerekirse furgon trenin sonuna verilir. Ancak<br />bu durumda furgonun freni, imdat musluğu, hava manometresi ve el freni çalışır durumda ve ısıtması olmalıdır. Böyle bir trende,<br />arka destek lokomotifi bir teşkil istasyonundan diğer bir teşkil istasyonuna kadar devam ediyorsa furgon arka destek lokomotifinin<br />arkasına verilir. Arka destek kısa mesafe için verilecekse furgon arada kalabilir.<br />e) Bojili furgonlar için emniyet vagonu verilmez. Ağır olmayan bojili vagonlarla, ağır vagonlar karışık olarak verilebilir.<br />3- Soğuk lokomotifler trenlerle aşağıdaki şekilde gönderilir.<br />a) Soğuk lokomotifler yük trenleri ile gönderilir. Zorunlu durumlarda Tesisler Dairesi veya Tesisler Müdürlüğünden<br />alınacak izinle, yolcu trenleriyle, tren baştan destekli değil ise trenin esas lokomotifinin arkasına bir tane soğuk lokomotif verilerek<br />gönderilir. Tren baştan destekli ise soğuk lokomotif verilemez.<br />b) Bir yük trenine en çok üç adet soğuk lokomotif verilebilir. Yük trenleri ile gönderilecek ilk soğuk lokomotif tren baştan<br />destekli değil ise tren lokomotifinin arkasına bir tane, tren baştan destekli ise destek lokomotifinden sonra en az 20 dingillik yük<br />vagonu grubundan sonra verilir. İkinci soğuk lokomotif birinci soğuk lokomotiften en az 20 dingillik yük vagonu gurubundan ve<br />üçüncü soğuk lokomotif ise ikinci soğuk lokomotiften en az 20 dingillik yük vagonu gurubundan sonra araya veya sona verilir. Böyle<br />bir trene arkadan destek lokomotifi verilmesi gerekirse arka destek lokomotifi ile üçüncü soğuk lokomotif arasında da en az 20<br />dingillik vagon gurubu bulundurulur veya üçüncü lokomotif arka destek lokomotifinin önüne gelecek şekilde verilir, fakat ikinci<br />soğuk lokomotifle arasında en az 20 dingillik yük vagonu gurubu bulunmalıdır.<br />c) (Y.K.nun 28.08.2006 t. 17/138 s.lı kararı ile 09.10.2006 tarihinde yürürlüğe girer)Trenlerle soğuk olarak gönderilecek<br />buharlı, dizel, elektrikli lokomotifler ile elektrikli ünite, ray otobüsü ve motorlu trenlere en az bir lokomotif personeli refakat ettirilir.<br />Ancak, trenin esas lokomotifinin hemen arkasında soğuk olarak sevk edilecek lokomotife (buharlı ve manevra lokomotifleri hariç)<br />lokomotif personeli refakat olarak verilmeyerek sevk edilebilir. Bu durumda söz konusu soğuk lokomotife ait demirbaş malzemeler<br />treni temin eden esas lokomotifin personeli tarafından teslim alınır, korunur ve teslim edilir. Trende soğuk lokomotif, motorlu tren,<br />ray otobüsü, ünite, yol makinası bulunduğu seyir edeceği bölgedeki ilgili iş yerlerine bildirilir.<br />d) Soğuk lokomotif verilecek yolcu trenlerinin hızı, yükün artması veya başka nedenle normal hızından aşağı olacaksa,<br />Genel Müdürlükten izin alınması gerekir.<br />e) Soğuk lokomotif bulunan trenlerde soğuk lokomotifin hızı trenin hızından az ise trenin hızı soğuk lokomotifin hızını<br />geçemez.<br />f) Soğuk olarak normal yolcu veya yük trenleri ile gönderilecek, motorlu tren, ray otobüsü, ünite ve benzeri yolcu taşınan<br />araçlar trenin en sonuna verilir.<br />g) Teşkilatında soğuk lokomotif bulunan trenlerin teşkilat tellerinde soğuk lokomotif olduğu belirtilir.<br />Yolcu Vagonları ile Ağır Olmayan Yük Vagonlarının Trenlerdeki Yeri<br />Madde 16- Yolcu vagonları ile ağır olmayan yük vagonlarının trenlerdeki yerleri aşağıda gösterilmiştir.<br />1- Yolcu trenlerinde I ve II. sınıf, kuşetli, pulman, furgon, kargo yataklı, yemekli ve salon vagonlarının trenin neresine<br />konulacağı ihtiyaca göre kalkış-varış tarifelerinde gösterilir. Trenin ve vagonun türüne göre trendeki vagonların yeri verilecek hizmet<br />dikkate alınarak Ticaret Dairesi Başkanlığınca değiştirebilir.<br />2- Yolcu trenleri sofaj vagonları hariç, bojili yolcu vagonlarından teşkil edilir.<br />3-Yolcu trenleri mümkün olduğu kadar aynı cins ve yapıdaki vagonlardan teşkil edilir.<br />4-Yolcu trenlerine verilecek yük vagonlarının özelliklerinin yolcu trenleri ile seyre uygun olması ve Genel Müdürlükten<br />izin alınması gerekir.<br />5- Yolcu trenlerine verilecek yük vagonları zorunluluk dışında trenin sonuna ve yolcu vagonlarının arkasına verilir ve yolcu<br />vagonlarının arkasına verilecek ilk vagon dökme eşya veya hayvan yüklü olmamalıdır.<br />6- Hızı 70 Km/s'den fazla olan yolcu trenlerine verilen yük vagonlarına insan bindirilmez.<br />7- Dizisinde ağır vagon bulunan yük trenlerine yolcu vagonu verilmesi gerekirse, mutlaka yük gurubunun önüne<br />lokomotifin arkasına verilir.<br />8- Teşkilatında ağır vagon bulunmayan yük trenlerine vagonlar 14 üncü madde hükümlerine uyulmak şartıyla, tip ve dingil<br />adedi dikkate alınmadan dizilerek sıra ile konulur.<br />Emniyet ve İşaret Vagonları<br />Madde 17- Trenlerde, yolcuların ve trenin emniyetinin sağlanması için emniyet ve işaret vagonları bulunur.<br />1- Yolcu bulunan ilk vagon ile lokomotif arasında ve yolcu taşıyan son vagon ile arka destek lokomotifi arasında en az bir<br />emniyet vagonu bulunur. Bu vagon genel olarak furgondur.<br />a) (Y.K.23.06.2004 T.ve 19/251.S. kararı ile 07.07.2004 t.de yürürlüğe girer.)Yolcu taşıyan trenlere, lokomotifi takip eden<br />ilk vagon UIC’ye uygun imal edilmiş olmak, kompartımanlı vagonlarda ilk iki kompartımana, pulman tipi vagonlarda ilk iki sıradaki<br />koltuklara yolcu bindirilmeyerek emniyet bölmesi olarak kullanılmak şartıyla, ayrıca emniyet vagonu verilmez. Furgon yerine verilen<br />yolcu vagonları için de aynı hükümler uygulanır.<br />35-15<br />b) Motorlu trenlerde, ray otobüslerinde ve ünitelerde bagaj veya emniyet bölmesi bulunduğundan buraya yolcu<br />bindirilmemek kaydıyla emniyet vagonu verilmesine veya emniyet bölmesi bırakılmasına gerek yoktur. Ayrıca, hizmet trenlerinde<br />emniyet vagonu ve emniyet bölmesi bulunmayabilir.<br />2- Her trenin sonuna verilecek vagon, mutlaka yönetmelikte gösterilen işaretlerin takılabilmesi için, işaret takılmasına<br />yarayan lama sportlu olmalı veya arkasında uygun işaret verebilen lamba veya fener bulunmalıdır.<br />Trenlere Verilecek Vagonlarla İlgili Sınırlamalar<br />Madde 18- Trenlere verilecek vagonlarda aranılacak şartlar aşağıda belirtilmiştir.<br />1- İki dingilli vagonlar;<br />a) Dingil açıklığı 5.4 metre ve daha fazla olan vagonlar da yük-yolcu konumu yoksa hızı 70 Km/s'e kadar olan yük<br />trenlerine verilir.<br />b) Dingil açıklığı 5.4 metre ve daha fazla olan vagonlar, yük- yolcu konumu ve çalışır frenli olmak kaydıyla hızı 70 Km/s'e<br />kadar olan yolcu trenlerine verilebilir.<br />2- Bojili vagonlar;<br />a) Hızı 80 Km/s'den fazla olan yolcu trenleri tamamıyla bojili yolcu vagonlarından oluşturulur.<br />b) Bojili olup boji dingilleri arası 1.8 metreden az olan vagonlar yolcu trenlerine ve hızı 70 Km/s’den daha fazla olan yük<br />trenlerine verilmez.<br />c) Cer Dairesinin izni ile üzerinde S işareti bulunmayan bojili yük vagonları, hızı 80 Km/s'e kadar olan yük trenlerine<br />verilebilir.<br />3- 8 ve daha fazla dingilli vagonlar özel trenle, 8 dingilden az olan çukur şasili vagonlar yük trenlerine ve trenin sonuna bir<br />adet verilerek gönderilir.<br />4-Yabancı vagonların, TCDD hatlarında ve TCDD'ye ait vagonların yabancı demiryollarında çalıştırılması durumunda bu<br />yönetmelik hükümleri ile birlikte RIV ve RIC talimatnameleriyle, özel emirler geçerlidir.<br />Patlayıcı, Parlayıcı, Yanıcı, Yakıcı, Zehirli ve Radyoaktif Madde Yüklü Vagonların Trenlerdeki Yeri<br />Madde 19- Patlayıcı, parlayıcı, likit gaz, yanıcı, yakıcı, zehirli ve radyoaktif madde yüklü vagonların trenlerle<br />gönderilmesinde aşağıdaki hükümler uygulanır.<br />1- Barut, dinamit, fülminant, donanma fişekleri, pamuk barutu ve benzeri patlayıcı bütün emniyetsiz mühimmat aşağıdaki<br />şartlarla trenlerle gönderilir.<br />a) Patlayıcı madde yüklü vagonlar yük trenleri ile gönderilir. Yolcu taşıyan trenlere verilmez.<br />b) Patlayıcı madde yüklü vagonlar yük trenlerinde, baştaki ve sondaki lokomotiflerden uzak, trenin ortasına verilir. Bunun<br />mümkün olmadığı durumlarda baştaki ve sondaki lokomotiflerden parlayıcı madde yüklü olmayan en az dörder vagonla ayrılmak<br />suretiyle, en fazla dörtlü guruplar halinde ve her gurubun arasında parlayıcı madde yüklü olmayan en az dört emniyet vagonu<br />verilerek gönderilir. Patlayıcı yüklü vagonlar trenin en sonuna verilmiş ise, bunların arkasına parlayıcı madde yüklü olmayan en az<br />dört vagon daha verilir.<br />c) Patlayıcı maddeler frensiz veya frenleri iptal edilmiş vagonlara yüklenir. Vagonların üzerine patlayıcı madde etiketi<br />konur. Ayrıca, ön ve arkasındaki ilk emniyet vagonlarının da frenleri iptal edilir. Vagonların el frenleri kesinlikle çalıştırılmaz.<br />d) Patlayıcı madde yüklü vagonların önüne ve arkasına verilecek emniyet vagonları, patlayıcı madde yüklü vagonların<br />gideceği son istasyona veya daha ileriye gidecek vagonlardan seçilir.<br />e) Patlayıcı madde yüklü vagonları gönderen istasyonun yetkilisi trenin seyredeceği bütün istasyonlara durumu telle<br />bildirir. Ayrıca, trenin trafik cetveline yazıp, tren ve lokomotif personelinin imzalarını alır. Makinistler gerek yolda, gerek duruş<br />kalkışlarda tren dizisinde sarsıntı olmamasına dikkat eder. Trenin diğer personeli de bu vagonların yanında sigara içemez, ateş<br />bulunduramaz ve yabancı şahısların yaklaşmasına engel olur.<br />f) Teli alan istasyonlar, patlayıcı madde yüklü vagon bulunan trenlerin emniyetle seyirleri için gerekli önlemleri alır.<br />g) Patlayıcı madde yüklü vagonların manevraları bu vagonlarla lokomotif arasında parlayıcı madde yüklü olmayan en az<br />dört emniyet vagonu bulundurularak yapılır.<br />h) Patlayıcı madde yüklü vagonlar, trenin sonuna verileceği zaman, bunların arkasına ayrıca parlayıcı madde yüklü<br />bulunmayan dört emniyet vagonu konulacaktır.<br />2- Ham petrol ve her tür akaryakıt, likit gaz, yanıcı-yakıcı madde, kükürt, toluol, kibrit, ispirto, ve benzeri parlayıcı madde<br />yüklü vagonlar trenlerle aşağıdaki şartlar uygulanarak gönderilir.<br />a) Parlayıcı madde yüklü vagonlar yük trenleri ile gönderilir. Yolcu trenlerine verilmez. Ancak, hiç yük treni işletilmeyen<br />hat kesimlerinde Genel Müdürlükten izin alındıktan sonra yolcu vagonlarından sonra en az dört emniyet vagonu verilerek normal<br />yolcu veya karma trenlere verilebilir.<br />b) Parlayıcı madde yüklü vagonlar yük trenlerinde baştaki ve sondaki lokomotiflerden en az bir emniyet vagonu ile<br />ayrılmak suretiyle lokomotiflerden uzak yerlere verilir. Vagonların üzerlerine parlayıcı madde etiketi yapıştırılır.<br />c) Akıntı ve sızıntısı olan parlayıcı madde yüklü vagonların frenleri iptal edilir ve çalıştırılmaz.<br />d) Manevralarda, parlayıcı madde yüklü vagonlarla lokomotif arasında en az bir emniyet vagonu bulundurulur.<br />3- Pamuk, saman, kuru ot ve benzeri yanıcı madde yüklü vagonlar, lokomotiften en az bir emniyet vagonu ile ayrılır ve<br />dingil üzeri şasesinde koruma sacı olmayan vagonlara yüklenemez.<br />4- Yolcu trenlerine verilen yemekli vagonların mutfaklarında kullanılan tüp gazlar, mutfağa veya vagon lonjoruna<br />yapılacak özel yerlerde taşınır. Bunun dışında yolcu vagonlarında tüp gaz taşınması yasaktır.<br />5- Yakıcı ve zehirleyici maddeler ile radyoaktif yayan eşya taşıma talepleri doğrudan Genel Müdürlüğe yapılır. Genel<br />Müdürlükçe taşımaya kabul edilip edilmeyeceği veya hangi şartlarla taşınabileceği ilgililere bildirilir.<br />6- İsmi belirtilmeyen veya taşınmasında tereddüde düşülen eşyaların taşınması konusu her defasında Hareket Dairesinden<br />sorulur.<br />35-16<br />Uzun Eşya Yüklü Vagonların Trenlerdeki Yeri<br />Madde 20- Uzun eşya yüklü vagonlar yük trenleri ile gönderilir. Ancak bölgede işleyen hiç bir yük treninin bulunmaması<br />durumunda, Genel Müdürlükten alınacak izinle normal yolcu veya karma trenlerle gönderilir.<br />1- Uzun eşya, vagon döşemesinin boyunu aşmıyorsa içinde yolcu bulunan vagonlardan en az bir dolu veya boş vagonla<br />ayrılarak yolcu vagonlarından sonra verilir.<br />2- Vagon döşemesinin boyunu aşan, fakat sıkıştırılmış tamponları geçmeyen veya yalnız bir taraftan 30 cm.yi aşan<br />vagonlar, içinde yolcu bulunan vagonlardan en az iki dolu veya boş vagonla ayrılarak yolcu vagonlarından sonra verilir.<br />3- Sıkıştırılmış tamponları her iki taraftan en fazla 30 cm. aşan uzun eşya yüklü vagonlar, yolcu bulunan vagonlardan, biri<br />yardımcı vagon olmak üzere dolu veya boş üç emniyet vagonu ile ayrılarak yolcu vagonlarından sonra verilir.<br />4- Sıkıştırılmış tamponları 30 cm.den fazla aşan birden çok uzun eşya yüklü vagonlar aralarına birer yardımcı vagon<br />verilerek grup halinde ve yolcu vagonlarından dolu veya boş iki vagonla ayrıldıktan sonra verilir.<br />5- Vagon döşemesini aşmayan veya sıkıştırılmış tamponları 30 cm den az aşan uzun eşya yüklü vagonlar, yük trenlerine<br />sadece furgondan dolu veya boş bir emniyet vagonu ile ayrılarak ve bir grup halinde verilir.<br />6- Sıkıştırılmış tamponları 30 cm.den fazla aşan uzun eşya yüklü vagonlar, yük trenlerinde furgondan dolu veya boş bir<br />emniyet vagonu ile ayrılarak ve yükün aştığı tarafa bir yardımcı vagon verilerek gönderilir. Uzun eşya yüklü vagonlar, yüklemeden<br />sonra ilgili revizör/vagon teknisyeni tarafından kontrol edildikten sonra trenlere verilir.<br />7- Sıkıştırılmış tamponları 30 cm.den fazla aşan birden fazla uzun eşya yüklü vagonlar varsa, bu vagonların aşan kısımları<br />ön ve arkasındaki diğer vagonların yükü üzerine gelmemek şartıyla aralarına ayrıca yardımcı vagon verilmeyerek grup halinde yük<br />trenlerine verilir ve birbirine yardımcı vagon olmaları sağlanır. Ancak, aşan kısımları diğer vagonun veya yükünün üzerine geliyorsa<br />bu vagonların arasına boş birer emniyet vagonu verilir.<br />8- Uzun eşya yüklü vagonlar patlayıcı ve parlayıcı madde yüklü vagonlardan dolu veya boş en az dört vagondan sonra<br />verilir.<br />Tamire Gönderilecek Vagonların Trenlerdeki Yeri<br />Madde 21- Tamire gönderilecek vagonlar trenlere aşağıdaki şekilde verilir.<br />1- Hasarlarının derecesi, trenin trafik emniyetini bozmayacak vagonlar, trene diğer vagonlar gibi verilir.<br />2- Trenin trafik emniyetini bozacak derecede hasarlı ve arızalı vagonlar yük trenlerinin 5551 modelle belirlenen yerlerine<br />verilerek gönderilir. Bu vagonlar yolcu taşıyan trenlere verilmez.<br />3- Ara istasyonlardan trenlere verilecek arızalı ve hasarlı vagonların, trene verilip verilemeyeceğine varsa revizör/vagon<br />teknisyeni yoksa makinist ve tren şefi birlikte karar verir.<br />4- Trafik emniyetini bozacak derecede hasarlı veya arızalı vagon çok sayıda ise, bunların onarım yerlerine gönderilmesi<br />için Cer Dairesi veya Cer Müdürlüğü gerekli önlemleri alır.<br />5- Trafik emniyetini bozacak derecede hasarlı vagonların verildiği trenlere Cer Müdürlüğünce revizör/vagon teknisyeni<br />refakat ettirilir.<br />Karkürer Araçlarının Trenlerdeki Yeri<br />Madde 22- Yolun kardan temizlenmesi dışında, karkürer araçları trenlerle aşağıdaki şekilde gönderilir.<br />1- Karkürer araçları yolcu trenlerine verilmez. Yük trenleri ile ve trenin en sonuna verilerek gönderilir. Ancak, bölgede<br />işleyen hiç bir yük treninin bulunmaması durumunda Tesisler Müdürlüğünden alınacak izinle karma trenlerin en sonuna verilebilir.<br />2- Trende karkürer bulunduğu, çıkış istasyonunca seyredeceği bölgedeki bütün istasyonlara ve bu istasyonlarda ilgili yol ve<br />tesislerin ilgililerine bildirilir.<br />Karkürer araçları ancak gündüz seyreden trenlerle gönderilir.<br />3- Yol ve tesislerin ilgilileri trenin geçeceği yol üzerindeki engelleri kaldırır, istasyonlar da böyle bir treni karkürer<br />araçlarının serbestçe geçebileceği peronsuz bir yola alır.<br />4- Karkürer aracını trene veren istasyonun nöbetçi hareket memuru durumu trafik cetveline yazar.<br />ÜÇÜNCÜ BÖLÜM<br />Trenlerin Dingil Sayısı, Uzunluğu, Ağırlığı, Muayenesi<br />Trenlerin Dingil Sayısı<br />Madde 23- Trenlerin dingil sayısının belirlenmesinde aşağıdaki kurallar uygulanır.<br />1- Trenlerin dingil sayısı;<br />a) Trenin cinsi,<br />b) Kalkış-varış tarifesinde gösterilen en yüksek hızı,<br />c) Freninin cinsi,<br />d) Yolun eğimi ve istasyon yollarının faydalı uzunluğu,<br />e) Lokomotif ve jeneratör vagonlarının ısıtma, aydınlatma ve soğutma gücü,<br />dikkate alınarak belirlenir.<br />2- Trenlerin türüne göre verilecek dingil sayısı aşağıda belirtilmiştir. Burada belirtilen dingil sayıları trene verilebilecek en<br />fazla dingil sayısıdır. Trene verilen lokomotiflerin dingilleri bu sayıya dahil değildir. Ancak, soğuk olarak trene verilen lokomotif,<br />motorlu tren, ray otobüsü, yol makinaları ve benzerlerinin bütün dingilleri trenin dingil sayısına dahil edilir.<br />a) Yolcu Trenlerinde<br />1) Yolcu trenlerinde azami dingil miktarı tablo 8 dikkate alınarak belirlenir.<br />35-17<br />2) Buharlı lokomotifle çekilmesi halinde dingil miktarı 60’ı, hızı 60 Km/s’i geçemez.<br />3) Hızı 70 Km/s'i geçmeyen ve dizisinde yük vagonu bulunan hava frenli yolcu trenlerine verilecek dingil sayısı aşağıdaki<br />cetvelde belirtilmiştir.<br />Hattın Eğimi Dingil Sayısı<br />‰ 5 100<br />‰ 10 100<br />‰ 15 100<br />‰ 20 90<br />‰ 25 80<br />4) Zorunlu olarak frenleri yavaş tesirliye çevrilen yolcu trenlerinin en yüksek hızı 70 Km/s'i geçemez. Bu şekilde bulunan<br />dingil sayısı 100’den fazla olamaz.<br />5) Yolcu trenlerine verilecek en fazla vagon adedinin belirlenmesinde, lokomotif ve jeneratör vagonlarının tren elektrik<br />besleme güçleri de dikkate alınır. (Tablo 9)<br />b) Yük Trenlerinde<br />1) Yük trenlerinin dingil sayısı 120'yi geçemez. Ancak, Tesisler Müdürlüğünden izin alınarak dingil sayısı 150'ye kadar<br />çıkarılabilir. Tamamı en az dört dingilli vagonlardan oluşan yük trenlerinde ise en fazla dingil sayısı 150’dir. Bu trenlerde de Tesisler<br />Müdürlüğünden alınacak izinle dingil sayısı 200’e kadar çıkarılabilir.<br />Ancak, yük trenlerine verilecek en fazla dingil sayısı, tablo 8’de belirtilen (lokomotiflerin tipine göre verilebilecek en fazla<br />dingil sayısı) dingil sayılarını geçemez. Bu nedenle, yük trenlerinin hazırlanmasında ve verilecek en fazla dingil izinlerinde bu<br />tablolar dikkate alınır.<br />2) Hızı 70 Km/s'den fazla olan yük trenlerine verilecek vagonların frenleri seri tesirlide çalışan olmalıdır. Bu trenlerin<br />dingil sayısı 70'i geçemez. Ancak Cer Müdürlüğünden izin alınarak 80 dingile çıkabilir.<br />3- Yukarıda belirlenen dingil sayıları trenlere verilecek en fazla dingil sayısı olup; trenlerin işleyeceği hat kesimindeki<br />istasyonların faydalı yol uzunluklarına göre belirlenen en fazla dingil sayısını geçemez.<br />Ancak, zorunlu durumlarda, Tesisler Müdürlükleri veya TSİ ve TMİ sistemlerinde trafik kontrolörleri önceden gerekli<br />önlemleri alarak ve yönetmelikte belirlenen en fazla dingil sayısını aşmamak şartıyla istasyon yollarının faydalı yol uzunluğunu<br />dikkate almadan, vereceği emirle trenlerin dingil sayısını artırabilir.<br />Bu nedenle, Genel Müdürlük istasyonların faydalı yol uzunluklarını dikkate alarak hat kesimlerine göre izin alınmadan<br />trenlere verilebilecek en fazla dingil sayısını belirleyerek ilgililere duyurur.<br />Trenlerin Uzunluğu<br />Madde 24-Trenlerin gerçek uzunluğu aşağıdaki verilere göre bulunur.<br />1- Anahat buharlı, dizel ve elektrikli lokomotiflerin uzunluğu 24 metre,<br />2- Dizel manevra lokomotiflerinin uzunluğu 14 metre,<br />3- Vagonların uzunluğu, üzerinde yazılı olan tampondan tampona uzunluğu esas alınarak belirlenir. Ancak, tampondan<br />tampona uzunluğu vagon üzerinden alma imkanı yoksa, yolcu ve yük vagonları ile furgonların bir dingiline isabet eden uzunluk 6.75<br />metre olarak kabul edilerek hesaplanır. Bu uzunlukları değiştirmeye Genel Müdürlük yetkilidir.<br />4- Trenin hareket bildirisinde ve teşkilat tellerinde trenin dingil sayısı ve uzunluğu da bildirilir. Trenin uzunluğu, esas ve<br />destek lokomotiflerle, dizideki bütün vagon ve araçların üzerinde yazılı tampondan tampona olan uzunlukları toplanarak bulunur.<br />Trenlerin Ağırlığı<br />Madde 25- Bir trenin ağırlığı lokomotifin çekme gücüne, trenin hızına, yolun eğimine ve hava şartlarına göre aşağıdaki<br />şekilde belirlenir.<br />1- Trenin ton ile ifade edilen ağırlığı dizisindeki her vagonun üzerinde yazılı darası ile içindeki yükün ağırlığının toplamı<br />olan brüt ağırlıklarının toplanmasıyla bulunur. Dara ve net yükün ton olarak belirlenmesinde 500 kg.a kadar olan rakamlar atılır ve<br />500 kg. ve daha fazla olan rakamlar tona tamamlanır.<br />2- Vagonun içindeki net yükü taşıma belgesinde yazılıdır, taşıma belgesi olmayan vagonların ağırlıkları yönetmeliğin<br />sonunda bulunan 5 No.lı tabloda gösterilmiştir.<br />3- Soğuk olarak trenlere verilecek lokomotiflerin ağırlıkları 6 No.lu tabloda gösterilmiştir.<br />4- Trenlere verilecek lokomotiflerin türlerine göre bölgelerde çekebilecekleri yükün ağırlığı kalkış-varış tarifelerinde<br />gösterilmiştir. Ancak, makinistin görüşü alınarak yük % 10'a kadar artırılır veya karlı, fırtınalı ve rayları kaygan hale getiren kötü<br />havalarda, trenin yükü en fazla % 15 oranında azaltılır. Trafik cetveline yazılarak makinist ve tren şefinin imzası alınır.<br />5- Herhangi bir nedenle kalkış-varış tarifelerinde belirlenen yükü çekemeyecek durumdaki lokomotiflerin çekebileceği yük<br />Cer Dairesi veya Cer Müdürlüğünce, bu durum yolda olmuş ise makinist tarafından ilgililere önceden bildirilir, trenin yükü buna göre<br />hazırlanır.<br />6- Trene önden veya arkadan destek verilmiş ise, kalkış-varış tarifelerindeki tablodan, destek lokomotifin türüne göre<br />çekebileceği yük miktarı trenin esas lokomotifi için bulunan yüke eklenerek trenin yükü bulunur.<br />7- Koşum takımlarının çekerleri her vagonun tampon taraf yüzlerinde beyaz renkli şekil ve rakamlarla gösterilmiştir.<br />Arkadan desteksiz trenlerde, bu işaretleri taşıyan vagonların arkalarına verilebilecek yükün ağırlığı kalkış-varış tarifelerinde<br />gösterilmiştir. Gerek trenlerin hazırlanmasında, gerek yolda yük alınırken vagonların arkalarına kendi ağırlıkları dahil, verilebilecek<br />en fazla yükün ağırlığı bu işaretlere göre belirlenir.<br />35-18<br />8- Arkadan destekli trenlerde,(Y.K.29.03.2004T ve 10/110 S. Kararı ile) baştaki lokomotiflerin çekebilecekleri yük için,<br />yalnız baştaki lokomotif ve vagonların koşum takımı çekeri dikkate alınır.<br />9- İlk hareket istasyonunda veya yolda trenin yükü değiştiğinde, tren şefi trenin tonunu ve dingilini makiniste bildirir.<br />Trenlerin Muayenesi<br />Madde 26-Trenler, ilk teşkil istasyonları ile duruşunun uygun olduğu istasyonlarda, ilgili revizör/vagon teknisyenleri ve<br />görevli tren personeli tarafından ilgili yönetmelik ile emirlerde belirlendiği şekilde, kontrol ve muayene edilir. Bu muayenelerde<br />trenin trafik emniyetinin sağlanması için her türlü önlem alınır. Trafikle ve trenin bu yönetmeliğe uygun olarak hazırlanması ile ilgili<br />düzensizliklerden tren şefi veya bu görevi yapan personel, teknik konulardaki düzensizliklerden ise makinist ve revizör/ vagon<br />teknisyenleri sorumludur.<br />1- İlk teşkil istasyonlarında nöbetçi hareket memuru treni bu yönetmelik hükümlerine göre hazırlatarak görevli tren<br />personeline teslim eder.<br />2- İlk çıkış istasyonlarında hazırlanan diziler görevli revizör/vagon teknisyenleri ile teslim alacak tren personeli tarafından,<br />ara istasyonlardan trene verilecek vagonlar ise varsa revizör/vagon teknisyenleri tarafından, yoksa tren personeli tarafından, aşağıdaki<br />hususlara dikkat edilerek kontrol ve muayene edilir. Görülen arıza, eksiklik ve düzensizlikler görevli revizör/vagon teknisyenlerince,<br />ara istasyonlarda ise revizör/ vagon teknisyeni yoksa görevli makinist tarafından giderilir.<br />Trenin kontrolü yapılırken;<br />a) Bütün vagonların birbirine kusursuz bağlanmış olmasına, tamponların düzgün, körük ve geçit saçlarının yerlerine<br />takılmış olduğuna,<br />b) Frenlerin sayısı ve cinsleri ile iyi çalışır durumda olmasına, frenli vagonların dizi üzerine eşit olarak dağıtılmış ve fren<br />kollarının yolcu-yük, dolu-boş durumuna göre ayarlanmış olduğuna,<br />c) Vagonların kapı, kapak ve pencerelerinin yolda açılmayacak şekilde kapatılmış olduğuna, mühürlerin tam ve sağlam<br />olduğuna,<br />d) Trende gerekli demirbaş ile işaret ve sinyallerin yerlerine takılmış ve çalışır durumda bulunmasına, son işaret<br />fenerlerinin bağlı revizör/vagon teknisyenlerince yoksa tren personelince ilk çıkış istasyonunda takılmasına, son varış istasyonunda<br />da indirilmesine,<br />e) Yolcu vagonlarının iyi temizlenmiş, ısıtılmış ve suyunun tamamlanmış, kapı ve pencerelerinin kapanır halde sağlam<br />bulunmasına, diğer eksikliklerinin giderilmiş olmasına,<br />Yolcu trenleri, yukarıda belirtilen hususların tam ve eksiksiz bir şekilde sağlanmasından sonra perona çekilir. Eksiklikler<br />giderilmemişse trenin hareketine izin verilmez. Gecikmeden, eksikliklerini zamanında gidermeyen, kontrolünü ve devir teslimini<br />zamanında yapmayan ilgili servis görevlileri sorumlu tutulur.<br />f) Vagonların tonajından ve dingil basıncından fazla yüklenmiş ve gabari taşkını olmamasına, bu konuda tereddüde<br />düşülürse vagonun gabari tesisinden geçirilmesine, gabari tesisi yoksa bu konuda verilmiş emirlere göre işlem yapılmasına,<br />g) Vagonların muayene ve yağlama sürelerinin geçmemiş olmasına,<br />h) Vagonlarda, trenin seyrini tehlikeye sokacak arıza ve aksaklıkların bulunmadığına,<br />ı) Son vagonun, görevli personelin görev yapmasına uygun olduğuna,<br />dikkat edilir.<br />3- Trenler duruş süresinin uygun olduğu ara istasyonlarda tren personeli ve varsa vagon ve elektrik revizör/ teknisyenleri,<br />yoksa tren personeli tarafından aşağıdaki hususlara dikkat edilerek muayene edilir.<br />a) Koşum takımları, tampon ve körüklerin muntazam olmasına,<br />b) Tekerleklerin apleti olup olmadığına,<br />c) Fren elemanlarının durumuna,<br />d) Bandajların gevşek olmamasına,<br />e) Şasilerin durumuna, sustalarda çatlak, kırık ve açıklık gibi kusurların olmadığına,<br />f) Vagonlardaki yüklerin kaymadığına, gabari taşkını ve yangın gibi durumların olmamasına, kapı ve kapakların kapalı,<br />vagon mühürlerinin muntazam olmasına,<br />g) Hayvan vagonlarının durumlarına,<br />h) Aydınlatma ve ısıtma varsa bunların yeterli olmasına,<br />ı) Trenin seyrine engel başka bir durum olmamasına,<br />4- Bu muayenelerde, trafik emniyetini tehlikeye sokacak arıza ve kusurlar görüldüğünde durum trafik kontrolörüne ve<br />nöbetçi hareket memuruna bildirilir. Bu memur ilgili ünitelerle temas kurarak arızanın giderilmesini sağlar. Arıza giderilemediği<br />takdirde vagon trenden çıkarılır. Nöbetçi hareket memuru, yoksa tren şefi durumu trafik cetveline yazar.<br />5- Görülen arıza ve kusurlar için hasar modeli düzenlenmemiş ise tren şefleri bu arızayı trafik cetveline yazar. Derhal<br />düzeltilmesi gereken kusur ve hasarlar ilk revizör/vagon teknisyenliklerine telle bildirilerek gerekli önlemlerin alınması sağlanır.<br />6- Vagonların seyrine engel olmayan ve hasar etiketi yapıştırılmasına gerek görülmeyen küçük arızalar, vagonun trene<br />bağlandığı veya bırakıldığı istasyon yetkilisine ve revizör/vagon teknisyenlerine sözlü olarak bildirilir, ayrıca trafik cetveline yazılır.<br />7- Trenler son varış istasyonunda da, ilk çıkış istasyonunda olduğu şekilde varsa görevli revizör/vagon teknisyenleri ile<br />teslim edecek tren personeli tarafından muayene edilir. Yolda meydana gelen kusur ve arızalar belirlenir. Gerektiğinde hasar modeli<br />düzenlenip vagona hasar etiketi yapıştırılır. Trafik cetveline yazılarak nöbetçi hareket memuru ve revizör/vagon teknisyeni tarafından<br />imzalanır.<br />DÖRDÜNCÜ BÖLÜM<br />Lokomotiflerin Trenlerdeki Yerleri ve Destek Verilmesi<br />35-19<br />Lokomotiflerin Trenlerdeki Yerleri ve Konumu<br />Madde 27-Lokomotiflerin trenlerdeki yerleri ve konumu aşağıda belirtilmiştir:<br />1-Lokomotifler genel olarak trenin baş tarafına verilir. Ancak aşağıdaki durumlarda bu kuralın dışına çıkılabilir.<br />a) Manevralarda,<br />b) Lokomotifi trenin başına geçirecek tesislere varmadan önce geri dönmek zorunda kalan trenlerde,<br />c) Trene arkadan destek lokomotifi verilmesi halinde,<br />d) % 0.10 dan fazla inişli yollar üzerinde duracak iş, imdat ve benzeri hizmet trenlerinde, koşum takımlarının kopması<br />sonucu vagonların kaçmasını önlemek için lokomotifin iniş tarafında bulundurulması gerektiğinde,<br />e) İki istasyon arasında çalışıp geri dönecek hizmet trenlerinde,<br />f) Meyilsiz bir yolda, hizmet trenleri lokomotifinin dolu treni çekecek ve boş treni itecek şekilde bulunması gerektiğinde,<br />2- Trenin başına verilen lokomotiflerin makinist bölmesi önde olmalıdır. Ancak, aşağıdaki hallerde bu kuralın dışına<br />çıkılabilir.<br />a) İşletme gereği makinist bölmesi arkada seyir eden trenlerde,<br />b)Tren dizisinde ikinci olarak bulunacak lokomotiflerde,<br />c) Hizmet trenlerinde veya arkadan destekli trenlerde esas lokomotifin arızalanması nedeniyle tren arka destek lokomotifi<br />ile ilk istasyona kadar itilerek veya çekilerek götürülebilecekse,<br />d) Tek lokomotiflerde,<br />e) Manevralarda,<br />3- Makinist bölmesi ortada veya her iki başında olan lokomotifler her iki yönde seyreder.<br />Trenlere Önden Destek Verilmesi<br />Madde 28- Trenler genel olarak bir lokomotif ile çekilir.<br />1- Aşağıdaki durumlarda bu kuralın dışına çıkılarak trenlere önden destek verilir.<br />a) Hattın bazı kısımlarındaki eğimlerde daha fazla yükün taşınması için ikinci bir lokomotife gerek duyulduğunda,<br />b) Trenin yükünün artırılması nedeniyle ikinci bir lokomotife gerek duyulduğunda,<br />c) Karlı ve fırtınalı havalarda havanın direncini yenmek için ikinci bir lokomotife gerek görüldüğünde,<br />d) Lokomotiflerin görevsiz olarak depolarına veya tren yapmak üzere veyahut imdat olarak gönderilmesi gerektiğinde,<br />2- Genel olarak bir trene verilecek aynı veya ayrı tipte iki lokomotifin koşum takımları çekeri uygun ve makinist bölmesi<br />önde olmak şartıyla trenin esas lokomotifi öne, diğer lokomotif bunun arkasına verilir. Aşağıdaki durumlarda bu kuralın dışına<br />çıkılır.<br />a) Kısa mesafeye gidecek ikinci lokomotifin araya verilmesi ve çıkarılması nedeniyle trenin gecikmesinin önlenmesi için,<br />b) Destek lokomotifin koşum takımının zayıf olması nedeniyle trenin yükünde indirim yapılmaması için,<br />3- Önden destekli trenlerde, trenin yükünün belirlenmesinde ikinci lokomotifin koşum takımı çekeri dikkate alınır.<br />4- Trenin trafiğini sağlamak ve gerekli işaretleri vermek görevi baştaki lokomotifin makinistine aittir. Diğer lokomotifin<br />makinisti de bu işaretleri tekrarlamak ve uymak zorundadır.<br />5- Kalkış-varış tarifesinde veya orer açıklama kitabında veyahut günlük tren duyurusunda belirtilenler dışında, trene önden<br />destek verilmesi halinde durum çıkış istasyonunca seyredeceği bölgedeki istasyonlara önceden telle bildirilir.<br />Trenlere Arkadan Destek Verilmesi<br />Madde 29- Trenlere arkadan destek verilmesine ilişkin esaslar aşağıda belirtilmiştir.<br />1- Trenlere arka destek çıkış eğimi fazla olan kesimlerde yükünde indirim yapılmaması için verilir. Trenlere demiryolunun<br />hangi kısımlarında ve hangi şartlarla arkadan destek verileceği ayrı bir Genel Müdürlük emri ile bildirilir.<br />2- Trenler önden bir veya iki lokomotif ile çekilirken, aynı anda arkadan da bir veya iki lokomotif tarafından itilebilir.<br />Trenin belirtilen şekillerden biriyle desteklenmesi durumunda öndeki ikinci lokomotif ile arkadaki birinci destek lokomotifi arasında<br />en az 20 dingillik vagon gurubu bulundurulması şarttır. Bu 20 dingillik vagon gurubu ağır vagon olabilir.<br />(Y.K.30.06.2005 T. ve 17/156 S. Kararı ile 15.07.2005 t.de yürürlüğe girer) Öndeki lokomotif ile arasında en az 20<br />dingillik bir vagon gurubu bulundurulmak, işletilecek hat kesimleri ve tren teşkiline dair özel şartlar Genel Müdürlükçe<br />belirlenmek şartıyla dizi arasına destek lokomotifi verilmek suretiyle ağır tren işletilebilir.<br />Genel Müdürlükçe belirlenecek hatlarda ve duyurulacak özel koşullarla, trenler arka arkaya üç lokomotif tarafından<br />çekilebilir veya itilebilir.<br />3- Arka destek lokomotifi diziye koşum takımı ve hava hortumu ile bağlanır. Ancak aşağıdaki durumlarda destek<br />lokomotifi trene bağlanmaz, sadece treni iter.<br />a) Tren hava frenli olup, arka destek lokomotifinde hava freni yoksa,<br />b) Arka destek lokomotifi bir istasyona kadar devam etmeyip, yol üzerinde belli bir noktada trenden ayrılıp geri dönecekse,<br />geri döneceği nokta ile bu noktadan önceki ilk istasyon arasında trene bağlanmaz sadece iter.<br />4- Aşağıdaki durumlarda trenlere arkadan destek verilmez.<br />a) İnişli yol üzerinde arkadan destek verilmez. Ancak, Genel Müdürlükçe ayrı bir emirle belirlenecek kurallara ve hat<br />kesimlerine uyulmak şartıyla arka destek lokomotifi inişli ve düz kısımlarda trende kalabilir.<br />b) Demir çubuklar veya yük ile birbirine bağlanmış vagon veyahut döner eksenli vagon bulunan trenlere,<br />c) Atölyeler servisince tip ve numaraları bildirilen eski tip yük ve yolcu vagonu veya furgonu bulunan trenlere,<br />d) Trenin en sonunda çalışır durumda olmayan motorlu tren, ray otobüsü, ünite gibi motorlu araç bulunan trenlere,<br />e) Arka destek verilmesi halinde tehlike yaratacak hasarlı vagon bulunan trenlere,<br />35-20<br />f) Sonunda 8 ve daha çok dingilli veya çukur şasili vagon bulunan trenlere,<br />g) Sonunda yol makinası ve karkürer bulunan trenlere,<br />h) Patlayıcı madde yüklü vagon bulunan trenlere, ancak, patlayıcı madde yüklü vagonların trenin ortasına verilmesi ve her<br />iki lokomotiften en az dörder vagonla ayrılması ve arka destek lokomotifinin trene hava freni ile bağlanması halinde arkadan destek<br />verilebilir<br />5- Trene arkadan destek verilmeden önce yukarıdaki şartlar gözden geçirilir. Trende arka destek verilmesini engelleyen<br />vagonlar varsa bu vagonlar diziden çıkarılır. Mümkün olmuyorsa trene arka destek vermekten vazgeçilir.<br />6- Esas lokomotif ile arka destek lokomotifi makinistleri trenin emniyetle seyri için aşağıdaki kurallara uygun olarak<br />hareket eder.<br />a) Trene bağlı olmayan destek lokomotifi makinisti, yolda trenle temasını sürekli korur. Eğer trenden ayrılmış ise çok<br />dikkatle yanaşarak tekrar teması sağlar. Ancak bu yaklaşma tehlikeli görülürse, arkadaki lokomotif makinisti tarafından trene dur<br />işareti verilir. Kendisi de durur. Trenin durduğuna emin olunduktan sonra hareket ederek tekrar teması sağlar. Hazır olduğunu öndeki<br />lokomotif makinistine işaretle bildirir.<br />b) Trene bağlı olmayan arka destek lokomotifi, trenin hareketinden önce son vagon ile sadece temasta bulunur. Lokomotif<br />diziye yanaşıp son vagonla temas ettikten sonra hazır olduğunu lokomotif düdüğü ile baştaki lokomotifin makinistine bildirir. Arka<br />destek lokomotifi yolcu bulunan vagonlarla doğrudan temas edemez.<br />c) Arkadan destekli trenlerde, trenin esas lokomotifinin arızalanması halinde, hava freni arka destek lokomotifinden<br />kullanılmak şartıyla, tren ilerideki veya gerideki ilk istasyona kadar arka destek lokomotifi ile götürülür.<br />d) Trene hareket emri verildiğinde, baştaki lokomotifin makinisti tarafından hareket işareti verilir. İşareti alan arkadaki<br />makinist valseyi açıp treni dayanmaya başladıktan sonra aynı işareti tekrar eder. Ancak bu işaretin alınmasından sonra baştaki<br />makinist treni hareket ettirir.<br />e)Trenin seyri sırasında her iki makinist birbirinin vereceği işaretlere özellikle dikkat eder. Her iki makinistte aynı zamanda<br />trenin seyrini gözetler ve hızını ona göre ayarlar.<br />f) Arkadan destekli trenlerde, diğer tren personeli makinistlere gerekli işaretleri hemen verebilmek ve gerektiğinde treni<br />durdurmak için çok dikkatli bulunur.<br />g) Arka destek lokomotifinin trene bağlı olmadığı durumlarda, arkadaki makinist herhangi bir nedenle treni durdurmaya<br />gerek görürse önce valseyi kapatır, sonra dur işareti vererek kendi lokomotifini durdurur. Baştaki makinist treni durdurmak için önce<br />dur işareti verir. Arkadaki makinist tarafından aynı işaretin tekrar edildiğine emin olduktan sonra valseyi kapatır ve treni durdurur.<br />Arka destek lokomotifi trene bağlı ise durulmasında genel hükümler uygulanır.<br />h) Arkadaki lokomotif önceden belirlenmiş bir noktaya kadar treni ittikten sonra geri dönecekse makinisti, baştaki<br />lokomotifin makinistine uzunca bir düdük çalarak dikkat işareti verir ve durur. Trenin kopmadan muntazam olarak devam ettiğini<br />gördükten sonra geri döner.<br />ı) Bir istasyon ve saydinge yaklaşıldığında, baştaki lokomotifin makinisti tarafından dikkat işareti verilir. Arkadaki<br />makinist bu işareti tekrar ederek hızını azaltır. Trenin, girdiği yolun limit işaretini geçinceye kadar diziyi dikkatle takip eder.<br />7- Trenin arkadan destekli olarak işleyeceği, kalkış-varış tarifesi, orer açıklama emri veya günlük tren duyurusunda<br />belirtilmemişse, seyredeceği kesimdeki bütün istasyonlara telgrafla bildirilir.<br />8- Arka destek lokomotifi, iki istasyon arasındaki bir noktada trenden ayrılacaksa, bu lokomotifin ayrıldığı istasyona<br />dönüşüne kadar her iki istasyon ve trafik kontrolörleri aşağıdaki önlemleri alırlar.<br />a) Trenin arkadan destekli olduğu ve arka desteğin aradan geri döneceği komşu istasyona ve trafik kontrolörüne bildirilir.<br />b) Treni gönderen istasyon ve trafik kontrolörü trenin hareketinden sonra destek lokomotifin dönüşüne kadar o yöne<br />kumanda eden işaretlere ait kumanda kollarının veya düğmelerinin üzerine yol kapalı levhasını asar veya engelleyici koyar. Emniyet<br />tesisatı, DRS ve TSİ sisteminin olmadığı istasyonlarda, istasyon binasının önüne durma işareti olarak kullanılan levha veya kırmızı<br />ışık konulur. Lokomotifin istasyona geri dönüşünden sonra konulan işaretler kaldırılır. Lokomotifin gelişi komşu istasyon ile trafik<br />kontrolörüne bildirilir. Komşu istasyon da lokomotifin dönüşü kendisine bildirilinceye kadar aynı önlemleri alır.<br />c) Çok yollu hatlarda lokomotif gidiş yolundan dönmeyecekse, komşu istasyonun bu önlemleri almasına gerek yoktur.<br />d) Hizmet trenlerinin iki istasyon arasındaki çalışmaları sırasında da aynı hükümler uygulanır.<br />9- Arkadan destekli olarak işletilen trenlere verilecek lokomotiflerde mümkün olduğu kadar telsiz bulundurulur ve<br />işaretlerle yapılan haberleşme ile birlikte telsizle de haberleşme yapmaları sağlanır. Gerektiğinde tren şefi ve son vagonda görevli<br />personele birer telsiz verilir.<br />10- Arkadan destekli bir trenin baştaki esas lokomotifi treni çekemeyerek geri dönmek zorunda kalırsa, arka destek<br />lokomotifi esas lokomotif kabul edilerek tren götürülür.<br />BEŞİNCİ BÖLÜM<br />Trenlerde Görevlendirilecek<br />Personel ve Malzemeleri<br />Trenlerde Görevlendirilecek Personel Sayısı<br />Madde 30- Trenlerde görevlendirilecek personel ile bu personelin bulunmaması veya görev yapamaz duruma gelmesi<br />halinde yapılacak işlemler aşağıda belirtilmiştir.<br />(Y.K.30.06.2005 T ve 17/156 S. Kararı ile 15.07.2005 t.de yürürlüğe girer) İstasyon ve trenlerle, diğer demiryolu<br />araçlarında; tren trafiği ile ilgili görevleri yapmakla görevlendirilecek tüm servislere bağlı personelin, gerekli staj, kurs,<br />uygulama eğitimlerine katılmış, başarılı olmuş ve bunu belirleyen belgesinin bulunması zorunludur. Gerekli eğitimden<br />geçirilmemiş personelin sorumlu olduğu düzensizlikten personel ile birlikte görevlendirenler de sorumludur.<br />35-21<br />1- (Y.K.30.06.2005 T ve 17/156 S. Kararı ile 15.07.2005 t.de yürürlüğe girer) Trenlerdeki tren personeli; tren şefi,<br />makinist, yardımcı makinist, bilet ve bagaj kondoktörü, hostes, tren teşkil memuru, şef garson, garson, aşçı, aşçı<br />yardımcısı, yataklı vagon servis görevlisi, tren odacısı, ateşçi ve yataklı servis işçisidir.<br />Ayrıca, hizmet trenlerinde, demiryolu makine ve araçları sürücüsü ve yol operatörleri, motorlu tren ve otodrezin<br />şoförleri de tren personeli sayılır.<br />a) (Y.K.30.06.2005 T ve 17/156 S. Kararı ile 15.07.2005 t.de yürürlüğe girer) Tren şefi veya bilet kondoktörü<br />bulunamaması halinde; hareket memuru, istasyon şefi, gar şefi, gar müdür yardımcılarına, ısıtma ateşçisi bulunmaması<br />halinde; teknisyen, depo makinisti ve nezaret makinistine bu görevler yaptırılır.<br />Bu maddede belirtilen unvanlar dışında, tren üzerinde geçici olarak görevlendirilecek personel ile bunların tren<br />üzerindeki görevleri yerine getirebilmesi için görmesi gereken eğitimler Genel Müdürlükçe ayrıca belirlenir.<br />b) Yol bakım ve onarım hizmetlerinin yerine getirilmesi amacıyla işletilen, iş treni, karkürer treni, yol bakım ve onarım<br />makinaları, çekici oto, oto drezin ve motorlu drezinlerde, gerekli eğitim ve kurslara katılmış ve başarılı olmuş, bu görevi yapabilecek<br />niteliklere sahip olan, aracı işletmekten ve sefere konmasını talep eden servis personelinden birisi tren şefliği görevini yapar.<br />2- Her trene verilecek personel sayısı ve unvanları, trenin cinsine ve servis durumuna göre aşağıda belirtilmiştir.<br />A- Yolcu trenlerinde;<br />1) Bir tren şefi, Genel Müdürlükçe belirlenecek trenlere tren şefi verilmeyerek, bu görev makiniste yaptırılabilir.<br />2) (Y.K.30.06.2005 T ve 17/156 S. Kararı ile 15.07.2005 t.de yürürlüğe girer) Bir bagaj kondoktörü; para çantası<br />taşınan veya bagaj ve kargo vagonu bulunan trenlere verilir. Bagaj kondoktörü bulunmayan trenlerde idari; mektup, paket<br />ve benzerleri tren şefine teslim edilerek taşınabilir.<br />Banliyö trenlerine bagaj kondoktörü verilmez.<br />3) Bilet kondoktörü; her tren için en az bir bilet kondoktörü görevlendirilir. Anahat trenlerinde, trenin seyir süresi, durulan<br />istasyon sayısı ve yolcu yoğunluğu dikkate alınarak trenlere verilecek bilet kondoktörü sayısı trene personel veren işyeri veya<br />Tesisler Müdürlüğünce belirlenir. Bir kondoktörün görevlendirileceği vagon sayısı ikiden az olamaz.<br />4) Yemekli ve yataklı vagon personeli; trenlere verilecek yataklı kondoktörü ve servis işçisi, şef garson, garson, aşçı, aşçı<br />yardımcısı sayıları Ticaret Dairesince belirlenir.<br />Özel ve turistik amaçla işletilen trenlere bilet kondoktörü verilmeyebilir.<br />5) Tren odacısı; tren odacısı verilecek trenler ve sayıları Genel Müdürlükçe belirlenir.<br />6) Yükleme-boşaltma işçisinin, hangi trenlere verileceği Genel Müdürlükçe belirlenir.<br />B) Yük trenlerinde;<br />1) Tren şefi; genelde yük trenlerine bir tren şefi verilir.<br />2) (Y.K.30.06.2005 T ve 17/156 S. Kararı ile 15.07.2005 t.de yürürlüğe girer) Tren Teşkil Memuru, genelde yük<br />trenlerine bir Tren Teşkil Memuru verilir.<br />3) (Y.K.30.06.2005 T ve 17/156 S. Kararı ile 15.07.2005 t.de yürürlüğe girer) Teşkilatında; taşınması güçlük arz eden<br />ve taşınması şarta bağlı eşya yüklü vagon olmayan parça manevra trenleri dışındaki yük trenlerine; teşkilatındaki<br />vagonların tamamı son varış istasyonu veya daha ilerideki istasyonlara ait olmak, ilk çıkış garı ile son varış garı arasında<br />trafik emniyetini tehlikeye düşürecek nitelikte arızalı çeken veya çekilen aracın terki dışında kesinlikle vagon ilavesi ile<br />çıkarılması yapılmayacak şekilde teşkil edilmiş olmak ve en geç bir gün önceden günlük tren duyurusunda belirtilmek<br />şartıyla tren şefi ve tren teşkil memuru verilmeyebilir. Tren teşkil memuru verilmeyen trenler istasyonlarda mutlaka kabul<br />edildiği yolun çıkış limitine kadar çekildikten sonra arkadan ve önden limitler dahilinde durur, tren teşkil memuru ile kabul<br />edildiği istasyonlarda, treni kabul eden tren teşkil memuru, limit işareti gösterir. Makinist de trenin limitler içerisinde<br />durmasına dikkat eder.<br />4) Bir bagaj kondoktörü; hangi trenlere verileceğini Genel Müdürlük belirler.<br />5) İPTAL. (Y.K.30.06.2005 T ve 17/156 S. Kararı ile 15.07.2005 t.de yürürlüğe girer)<br />C) Hizmet trenleri;<br />1) Her türlü demiryolu hizmetlerinin yerine getirilmesi için sefere konulan iş treni, karkürer treni, demiryolu makinaları ile<br />benzeri hizmet trenlerinde,<br />a- Tren şefliği görevini yapacak bir ilgili servis personeli,<br />b- Yapılacak işe göre yeteri kadar diğer personel,<br />2) İmdat trenlerinde;<br />a- Bu trenlerde tren şefliği görevini makinist yapar.<br />b- Gerektiğinde bir tren teşkil memuru veya bu görevi yapacak bir personel,<br />c- İmdat hizmetlerinin yerine getirilmesi için yeteri kadar diğer personel,<br />3- Tren lokomotifinde bir makinist ve bir yardımcı makinistin bulunması esastır. Ancak, yolcu, yük ve hizmet trenlerine<br />Genel Müdürlüğün izni ile yardımcı makinist verilmeyerek bu görev tren şefine yaptırılabilir veya bazı trenlere tren şefi verilmeyerek<br />bu görev makinist/yardımcı makiniste yaptırılabilir. Ya da trene tren şefi ve yardımcı makinist verilmeyebilir, bu durumda tren<br />şefliğini makinist yapar. Yolcu trenlerinde "tamam" işareti kıdemli kondoktörce verilir.<br />4- Tüm tren personeli, yolda tren şefinin veya tren şefliği görevini yapan personelin, hizmet trenlerinde ekip şefi varsa onun<br />ve bir istasyonda durulurken nöbetçi hareket memurunun emri altındadır. Ancak, nöbetçi hareket memuru tarafından ayrı bir emir<br />verilmemişse, istasyonda dururken de, tren şefi, personelin görevlerini belirler ve kontrol eder.<br />5- Tren şefi veya bu görevi yapan personel, trende görevli personelin görevlerini mevzuata ve verilen emirlere uygun<br />olarak yapmalarını sağlar ve tüm personeli kontrol eder, varsa tren teşkil memurunun görev yapacağı vagonu belirler.<br />Ancak, makinistlerin tren şefliği görevini yaptığı yolcu trenlerinde, yolcularla ilgili düzensizliklerin giderilmesi, trende<br />görevli kıdemli kondoktör, hostes veya bu işle görevlendirilmiş personele aittir. Bunların da çözemediği düzensizlik ve aksaklıklar<br />varılacak ilk istasyonun nöbetçi hareket memuru tarafından çözülür ve gerekli işlem yapılır.<br />35-22<br />6- Trende görevli personel trenin seyri sırasında görev yapamayacak duruma gelirse; bu personelin görevini, bir başka<br />personel yapabilir, bu mümkün olmadığı taktirde ilk istasyondan yerine bir personel istenir.<br />Tren şefi görev yapamayacak durumda olursa, tren şefliği görevini makinist yerine getirir.<br />Makinist görev yapamaz duruma gelirse, yardımcı makinistin brövesi varsa treni varış istasyonuna kadar götürür. Bu<br />durumda tren şefi veya bir kondoktör lokomotifte görev yapar. Yardımcı makinistin treni varış istasyonuna kadar götürme yetkisi<br />veren brövesi yoksa tren ilk istasyon veya saydinge kadar götürülerek burada imdat istenir.<br />7- Trenlere personel verecek istasyonlar ve personel vereceği trenler bölge dahilinde ilgili servis müdürlüğünce, bölgeler<br />arasında ise ilgili Daire Başkanlığınca belirlenir.<br />8- Seyir halindeki trenlerin lokomotifine, ray otobüsü, ünite, mototren ve benzeri araçların kumanda bölmesine trende<br />görevli personel ile seyahat belgesinde veya görev emrinde buraya binebilecekleri belirtilenler dışında hiç kimse binemez ve<br />bindirilmez.<br />9- Trenlere; seyir halinde veya istasyonlardaki duruşlarda iç güvenliğinin ve yolcular ile eşyalarının korunması için koruma<br />güvenlik memurları verilebilir.<br />Görevli koruma ve güvenlik memurları yolcuları ve personeli rahatsız eden, biletsiz seyahat etmek ve satış yapmak isteyen<br />veya benzeri kişilerin faaliyetlerini engellemek üzere tren personeli ile birlikte görev yapar ve personele yardımcı olur.<br />Trende ve Trende Görevli Personelde Trafikle İlgili Olarak Bulunması Gereken Malzemeler<br />Madde 31- Her trende veya araçta ve trende görevli personelde aşağıdaki malzemenin bulundurulması zorunludur.<br />1- Lokomotifte ve demiryolu makinalarında; üç renkli el feneri, kılıfı içinde iki yeşil, iki kırmızı bayrak, buluşma<br />değişikliği işareti (sinyalli bölgeler dışında) ile iki kırmızı cam, altı adet kestane fişeği, telsiz sistemi bulunan yerlerde sabit telsiz,<br />kalkış-varış tarifesi ve bir saat,<br />2- Her trenin furgonunda; banliyö ve yük trenleri hariç ilk yardım sandığı veya çantası, yük trenlerinde ilk yardım kutusu,<br />yolcu trenlerinde sedye, para taşınan trenlerde para kasası,<br />3- Tren şefi sandığı ve içerisinde; Trenlerin Hazırlanması ve Trafiğine Ait Yönetmelik, Gar, İstasyon ve Tren Personelinin<br />Görev, Yetki ve Sorumlulukları ile Yetiştirilmelerine Ait Yönetmelik, Telsiz Yönetmeliği, 1612 No.lu Genel Emir, 601 No.lu Genel<br />Emir, 630 No.lu Tamim, Şikayet Defteri, 5566, 3128, 3131, 5721, 5722 modeller,<br />4- Tren şefi veya bu görevi yapan personelin beraberinde; çalışır durumda seyyar telefon, telsiz sistemi bulunan yerlerde bir<br />el telsizi, kalkış-varış tarifesi, orer açıklama kitabı, bir saat,<br />5- Kondoktörlerde; bir bilet pensi, kıymetli modellerin ve paranın muhafazası için el çantası,<br />6- Trende görevli tren teşkil memurunun beraberinde; telsiz sistemi bulunan yerlerde gerektiğinde bir el telsizi, bir düzine<br />hava hortum contası,<br />7- İşyeri amirleri yukarıda yazılı eşyaların ilgili personelin beraberinde bulunup bulunmadığını kontrol etmekle görevli ve<br />bulunmamasından sorumludur. Görevli personel bu eşya, araç, gereç ve malzemeyi çalışır ve kullanılır olduğunu kontrol ederek<br />teslim almak zorundadır.<br />DÖRDÜNCÜ KISIM<br />Frenler<br />BİRİNCİ BÖLÜM<br />Fren Türleri ve Fren İhtiyacı, Fren Hesabı<br />Trenlerde Kullanılacak Frenler ve Türleri<br />Madde 32- Trenlerde kullanılacak frenler ve türleri aşağıda belirtilmiştir.<br />1- Frenler, türleri ve etkileri bakımından; ikiye ayrılır.<br />a) Türleri bakımından frenler, hava ve el freni,<br />b) Etkileri bakımından da seri tesirli ve yavaş tesirli olmak üzere ikiye ayrılır.<br />2- Hava freninin etkilerine göre özellikleri aşağıda belirtilmiştir.<br />a) Seri tesirli frenler; azami fren tesirini 3-5 saniyede yapar, çözme ise 15-20 saniyede olur.<br />b) Yavaş tesirli frenler; azami fren tesirini 30-40 saniyede yapar, çözme ise 45-60 saniyede gerçekleşir.<br />3- Yolcu ve yük trenleri baştan sona kadar ana hava borulu vagonlardan teşkil edilir.<br />4- Hızı 100 Km/s'e kadar olan ekspres trenlerine Genel Müdürlüğün izni ile frenleri yolcu yük konumunda çalışır ve diğer<br />nitelikleri uygun olan yük vagonları lokomotif çekeri kadar verilir.<br />5- Ekspresler hariç, seri tesirli bir yolcu trenine yük yolcu kolu olmayan yavaş tesirli yük vagonu verilmesi gerekirse, trenin<br />tamamının frenleri yavaş tesirliye çevrilir ve trenin hızı 70 Km/s'i geçemez. Fren hesabı da yavaş tesirliye göre yapılır. Bu durumda<br />verilecek yük grubu ağırlığı lokonun kalkış-varış tarifesindeki trenin çekeri kadar olabilir.<br />6- Değişik etkili frenlerle donatılmış vagonlar bir trene karışık olarak verilmişse, trenin freninin tamamı yavaş tesirliye<br />çevrilir, fren hesabı yavaş tesirliye göre yapılır ve trenin hızı da 70 Km/s'i geçemez.<br />Lokomotif ve Vagonların Fren Ağırlıkları<br />Madde 33- Trenlere verilen soğuk lokomotif ve vagonların fren ağırlıkları aşağıdaki şekilde belirlenir.<br />1- Lokomotifin ve vagonların hava freni ağırlıkları, fren tipine ve triplivalf durumuna göre değişir. Hava frenli vagonların<br />fren ağırlıkları üzerinde yazılıdır.<br />2- Hava frenli vagonların fren ağırlıkları üzerinde yazılı değil ise, fren ağırlıkları vagonun darası esas alınarak aşağıdaki<br />şekilde belirlenir.<br />a) Bütün dingilleri frenli 2 ve 4 dingilli yolcu vagonu, furgonu ve hizmet taşımalarında kullanılan vagonlarda,<br />35-23<br />Ekspres durumunda vagonun darasının % 125'i<br />Yolcu durumunda vagonun darasının % 100 ü,<br />Yük durumunda vagonun darasının % 80 i,<br />fren ağırlığı olarak alınır.<br />b) Üzerinde fren ağırlığı yazılı olmayan 2,4, 6 ve daha fazla dingilli yük vagonları ile furgonlarda, vagonun boş veya dolu<br />olduğuna bakılmaksızın, darası fren ağırlığı olarak alınır.<br />c) İçten tek fren pabucu olan vagonlarda, üzerinde yazılı ise yazılı olan miktar, yazılı değil ise 16 ton fren ağırlığı alınır.<br />d) Üzerinde her boji için ayrı fren silindiri bulunan vagonlarda, yalnız bir taraf boji frenleri tutmuyorsa, sadece tutmayan<br />taraf fren silindiri iptal edilir. Diğer silindir çalışır. Bu durumda vagonun fren ağırlığının yarısı fren hesabına katılır.<br />e) Soğuk olarak trende bulunan lokomotiflerde,<br />1) Buharlı lokomotiflerde;<br />Trenin hareketini sağlayan her dingil için 10 ton,<br />Her tender dingil için de 6 ton,<br />2) Dizel, dizel elektrikli ve elektrikli lokomotiflerde; lokomotiflerin boş ağırlıklarının % 96'sı, fren ağırlığı olarak alınır.<br />3- El frenli araçların fren ağırlıkları üzerinde yazılıdır. Yazılı değilse aşağıdaki şekilde belirlenir.<br />a) Bütün dingilleri frenli 2 ve 4 dingilli yolcu, furgon ve hizmet vagonlarında vagonun darası fren ağırlığı olarak alınır.<br />Ancak bu miktar 26 tonu geçemez.<br />b) Yük vagonu ve furgonlarında, vagonun brüt ağırlığı, fren ağırlığı olarak alınır, ancak 26 tonu geçemez.<br />c) Soğuk olarak trende bulunan lokomotiflerin el freni ağırlıkları;<br />1) Buharlı lokomotiflerde freni çalışan her tender dingili için 6 ton,<br />2) Dizel ve elektrikli lokomotiflerde o kesimdeki en fazla yol eğimi ile lokomotifin boş ağırlığı alınarak bulunur.<br />4- Yukarıda bildirilen fren ağırlıkları, her dingilinde dört sabo bulunan vasıtalara aittir.<br />5-Dolu-boş ayar kolunun durumuna göre, fren ağırlıkları aşağıdaki şekilde bulunur.<br />Hava frenli yük vagonlarında fren ağırlığı, boş-dolu plakaları üzerinde yazılıdır. Vagonun brüt ağırlığı plakanın alt<br />kısmında yazılı değiştirme ağırlığı rakamına eşit veya fazla ise ayar kolu dolu yazılı tarafa, değiştirme ağırlığından az ise veya vagon<br />boşsa kol boş yazılı tarafa getirilir.<br />Fren ağırlığı olarak ayar kolunun çevrildiği taraftaki rakam alınır. Dolu boş ayar kolunun durumları ile ilgili 7 No.lu tablo<br />yönetmeliğin sonuna konulmuştur.<br />Trenlerin Fren İhtiyacı ve Fren Hesabı<br />Madde 34- Trenler; TSİ ve DRS bölgelerinde 1000 metre, diğer bölgelerde 700 metrelik uzaklıkta emniyetle<br />durabilmelerine yetecek kadar fren ağırlığı bulunacak şekilde hazırlanır.<br />1- Frenlerin iyi ve muntazam çalışıp çalışmadığı, hava freninde fren denemesi, el freninde ise freni kullanacak görevlinin el<br />frenini sıkıp gevşeterek kontrolü ile olur.<br />2- Treni çeken veya iten lokomotiflerin fren ağırlığı trenin fren hesabına katılmaz. Hava freni arızalı lokomotiflerin treni<br />temin etmesine veya tek olarak seyrine izin verilmez.<br />3- Trenlerin fren emsalleri, türlerine ve hattın eğimine göre kalkış-varış tarifelerinde gösterilmiştir. Kalkış-varış<br />tarifelerinde gösterilmeyen veya işletme gereği hızı düşürülen trenlerin fren ihtiyacının hesaplanmasında TSİ ve DRS bölgelerinde 4<br />No.lu, diğer bölgelerde 3 No.lu tablo kullanılır. 3 ve 4 No.lu fren tablolarında ise, trenin seyredeceği bölgedeki yolun en yüksek<br />eğimi ile tren hızının kesiştiği bölümdeki rakamlar fren emsali olarak alınır. 20 Km/s'den aşağı hızlar için 20 Km/s'e gerekli rakamlar<br />alınır. Burada I ile gösterilen fren cinsi seri tesirli, II ile gösterilen fren cinsi yavaş tesirli frenler içindir. Tabloda bulunmayan eğimler<br />için de bir üst sıradaki rakamlar alınır.<br />4- Fren ağırlığının hesaplanmasında 0,5 den az rakamlar atılıp sıfırlanır. 0,5 ve daha yukarı rakamlar bir üst sayıya<br />tamamlanır.<br />5- Trene verilecek brüt yük, fren ağırlığı ve fren emsalleri aşağıdaki şekilde hesaplanır.<br />a) Bir trende bulunması gereken fren ağırlığı,<br />Fren emsali x trenin brüt ağırlığı = Gerekli fren ağırlığı<br />100<br />b) Trenin brüt ağırlığı ve mevcut fren ağırlığına göre fren emsali,<br />Fren ağırlığı toplamı x 100 = Fren emsali %.<br />Brüt tren ağırlığı<br />c) Fren emsali ve fren ağırlığına göre trenin brüt ağırlığı,<br />Fren ağırlığı toplamı x 100 = Trene verilecek brüt<br />Fren emsali ağırlık ton.<br />formülü ile bulunur.<br />35-24<br />Trenlerde Frenli Vagonların Dağılımı<br />Madde 35- Trenlerdeki frenli vagonların, tren dizisine dağılımı aşağıdaki şekilde yapılır.<br />1- Frenli vagonlar mümkün olduğu kadar trenin emniyeti bakımından uygun aralıklarla verilir.<br />2- Tren sonunda olmamak kaydıyla en fazla 5 adet hava frensiz veya hava freni bozuk vagon bir arada olabilir. Patlayıcı ve<br />parlayıcı madde yüklü vagonlara bu hüküm uygulanmaz.<br />3-Hava freni arızalı vagonların üzerine "fren bozuktur", herhangi bir nedenle frenleri kullanılmayacak vagonların üzerine<br />önceden "freni kullanılmaz" etiketi konur.<br />4- Lokomotiften sonraki ilk vagon veya furgon hava frenli olmalıdır. Bu vagonun furgon olması halinde hava freni<br />arızalanırsa, imdat musluğu, hava manometresi çalışır durumda olmak ve trende yeterli fren bulunmak kaydıyla yerinde bırakılabilir.<br />Ancak, ikinci vagon mutlaka hava frenli olmalıdır.<br />5- Yolcu trenlerinde, yolcu taşıyan son vagon mutlaka hava frenli ve el freni çalışıyor olmalıdır. Eğer bu vagonun freni<br />arızalanırsa, bu vagon araya alınır veya arkasına bir veya birkaç hava frenli vagon verilir.<br />6- Yük trenlerinde son vagon frenli, ayrıca fren kulübeli ve sahanlıklı olmalıdır. Trenin arka emniyetini sağlamakla<br />görevlendirilecek personel bu vagonda yer alır. Bu vagon, görevli personelin trenin seyrini gözetlemesini ve mevsim şartlarına göre<br />görevini tam yapmasını ve korunmasını sağlayacak yapıda ve muntazam olmalıdır. Kesin zorunluluk halinde fren kulübeli vagon son<br />5 vagondan birisi de olabilir.<br />Ancak, yolun eğimi ‰10'dan az olmak şartıyla trenin sonuna bir frensiz vagon verilebilir.<br />7- Hızı 65 Km/s'e kadar olan yük trenlerinde eğim ne olursa olsun trenin sonuna,<br />a) Tren dizisi içerisine verilmesi uygun olmayan hasarlı veya arızalı bir vagon,<br />b) Bir karkürer aracı,<br />frensiz olarak verilebilir.<br />8- Trenin sonuna birbirine yük ile bağlanmış bir çift vagon verilmiş ise, bu vagonlardan ikisinden birisinin freninin çalışır<br />olması şarttır.<br />9- Hava frenli trenlerde, frenli vagonların sayısı ihtiyaçtan fazla olsa da, bütün vagonların frenleri çalıştırılır.<br />10- Manevralarda el frenleri kullanılacak vagonlardan fren ağırlığı en fazla olan ve bir dingile dört fren pabucu ile tesir<br />eden vagonlar seçilir.<br />11- Anayolda durmak zorunda kalan trenlerdeki vagonlarla, istasyonlara bırakılan vagonların, bütün el veya yan frenleri<br />görevlilerce sıkılır.<br />12- Tren hareket halinde iken vagonların el frenleri sonuna kadar ve tekerlek dönmeyecek şekilde sıkılmaz, tren durduktan<br />sonra tam olarak sıkılır. Tren veya manevra dizisinin hareketinden önce, vagonların el veya yan frenleri mutlaka gevşetilir.<br />13- Trende bulunan vagonların el frenleri trenin seyri sırasında makinistin vereceği işarete göre veya tehlikeli durumlarda<br />vagonlarda görevli personel tarafından, kopan vagonların el frenleri ise, vagonlardaki görevliler tarafından hemen sıkılır ve durum<br />işaretlerle makinist ve tren şefine bildirilir.<br />İKİNCİ BÖLÜM<br />Fren Denemesi<br />Trenlerin Fren Denemesi<br />Madde 36- Trenlerin fren denemeleri, tren dizisindeki hava frenli vagonların frenlerinin çalışıp çalışmadığını denemek<br />için, tam ve basit fren denemesi olmak üzere iki şekilde yapılır.<br />Tam ve basit fren denemelerinin yapıldığı yerler ile katılacak görevli personel ve yapılış şekli aşağıda belirtilmiştir.<br />1- Tam fren denemesi, trenin hazırlandığı ilk çıkış istasyonunda, trenin seferinin son bulduğu istasyonda, rampa başı<br />istasyonlarında ve diğer ülkelerle irtibatın sağlandığı hudut istasyonlarında trenin bütün frenlerinin çalışıp çalışmadığının kontrolü<br />için yapılır.<br />2- Tam fren denemelerine, çıkış, varış ve hudut istasyonlarında tren şefi, makinist ve nöbetçi revizör/vagon teknisyeni<br />katılır. Rampa başı istasyonlarında ise tren şefi, makinist ve varsa revizör/vagon teknisyeni katılır. Rampa başı istasyonlarında<br />nöbetçi hareket memuru bulunmayan yerler hariç yapılan tam fren denemelerini nöbetçi hareket memurları gözetler ve fren<br />denemesinin tam olarak yapıldığına emin olmadıkça treni göndermez. Makinistlerin tren şefliği görevini de yaptığı trenlerde ve tek<br />makinist bulunan trenlerde tam fren denemeleri revizör/ vagon teknisyeni ya da nöbetçi hareket memuru ile makinist tarafından<br />yapılır.<br />3- Motorlu trenler, elektrikli üniteler, ray otobüsleri ve benzeri trenlerin tam fren denemeleri depo veya atelyelerde işletme<br />depo şefi veya görevlendireceği eleman ile makinist tarafından birlikte yapılır. Fren denemesinin tarihi, tren ve ünite numaraları 2058<br />ve 2052 numaralı tamir defterine yazılmak suretiyle birlikte imzalanır, depo veya atelye olmayan yerlerde ise fren denemeleri tren<br />şefi, makinist ve varsa revizör/vagon teknisyeni tarafından yapılır.<br />4- Motorlu tren, elektrikli ünite ve ray otobüslerinin diesel veya elektrikli lokomotif ile temin edilmelerinde yapılacak fren<br />denemesi diğer trenlerde olduğu şekilde yapılır. Ancak peronlu yollarda fren denemesi yapılamayacağından tren uygun bir yola<br />alınıp fren denemesi yapıldıktan sonra tekrar perona çekilir.<br />5- Tam fren denemesi aşağıdaki şekilde yapılır.<br />a) Tam fren denemesine başlanılmadan önce tren şefi, revizör/vagon teknisyeni ile birlikte, hava hortumlarının iyice<br />bağlanmış, muslukların açılmış, ayar kollarının trenin cinsine, yük kollarının vagonların yüklerinin gerektirdiği dolu-boş durumunda<br />olup olmadığını gözden geçirir. Görülecek eksikliklerin tamamlanmasından sonra tren şefi, makiniste fren denemesine<br />35-25<br />başlanılacağını ve diziyi hava ile doldurmasını söyler. Makinist musluk kolunu doldurma-boşaltma durumuna getirir ve dizinin hava<br />ile dolduğunu tren şefine bildirir. Bu işlerin yapılmasından sonra fren denemesine başlanır.<br />b) Tren şefi ve revizör/vagon teknisyeni dizinin hava ile dolduğunu makinistten öğrendikten sonra, bütün vagonların<br />frenlerinin gevşeyip gevşemediğini kontrol eder. Gevşememiş frenlerin nedeni araştırılır ve arızanın giderilmesine çalışılır. Arızası<br />giderilemeyen vagonların frenleri iptal edilir, boşaltma çubuğu çekilerek havası boşaltılır.<br />c) Bütün frenlerin gevşediği görüldükten sonra tren şefi, trenin baş tarafından makiniste fren yap işaretini verir. Makinist bu<br />işarete lokomotif düdüğü ile cevap verir ve ana borusundan yarım atmosfer hava boşaltarak fren yapar.<br />d) Bunun üzerine, tren şefi ve revizör/nöbetçi vagon teknisyeni trenin başından sonuna kadar bütün frenlerin sıkılı olup<br />olmadığını kontrol eder. Sıkılı olmayan fren görülürse nedeni araştırılır. Gerektiğinde tekrar gevşetilerek yeniden fren yaptırılır. Bu<br />denemeler sırasında bir frenin sıkmadığı veya sıktıktan sonra gevşemediği görülürse nedeni araştırılır. Arıza giderilemezse freni iptal<br />edilir.<br />e) Tren şefi, son vagonun da freninin sıkıldığını gördükten sonra buradan makiniste fren gevşet işareti verir. Makinist<br />lokomotif düdüğü ile cevap vererek makinist musluğunu doldurma-boşaltma durumuna getirerek daha önce boşaltmış olduğu havayı<br />tamamlar. Son vagonun freninin gevşediği görüldüğünde tren şefi ve revizör/vagon teknisyeni bütün dizideki vagonların frenlerinin<br />gevşeyip gevşemediğine bakarak başa kadar gelir.<br />f) Bütün frenlerin gevşediğinin görülmesinden sonra, fren denemesi bitmiş sayılır ve tren şefi, makiniste fren muntazam<br />işaretini verir.<br />g) Bu sırada makinist, lokomotif ana borusunda normal basıncın korunup korunmadığının kontrolü için; musluğu seri fren<br />durumuna getirerek ana borusunu boşaltır ve frenlerin, seri fren tertibatını hareket ettirir.<br />Bunun üzerine yapılacak gevşetme hareketi, makinist musluğu doldurma durumuna hızla getirilerek, ana borusuna kuvvetli<br />bir hava akımı gönderilerek yapılır. Musluk kolu bu durumda birkaç saniye bırakıldıktan sonra manometre kontrol altında<br />bulundurularak yavaş yavaş hareket konumuna alınır<br />Bu esnada, ana borusu basıncının 5 atmosferden aşağı düşürülmemesine ve kol hareket konumuna alınarak bu basıncın 5.1-<br />5.2 atmosferin üzerinde bulunmasına dikkat edilir. Bu basıncın artık düşmediği bir zamanda musluk hareket konumu üzerine getirilir.<br />Ana borusundaki normal basıncı korumak mümkün olamıyorsa, bu takdirde trenin freninin hava kaçırdığı anlaşılacağından,<br />arızanın nedeni hareketten önce bulunarak giderilir.<br />h) Frenlerin mutlaka makinist tarafından ve lokomotiften gevşetilmesi şarttır. Makinist musluğu ile gevşemeyen ve iptal<br />edilmesi gereken bir fren, boşaltma çubuğu çekilerek gevşetilmez. Frenin bu şekilde gevşetilmesi arızanın görülmesini<br />engelleyeceğinden tehlikeli ve yasaktır.<br />ı) Fren denemesi sırasında dizide görülen hava kaçaklarının normal bir düzeyde olmasından, makinist, tren şefi ve nöbetçi<br />vagon teknisyeni müştereken sorumludur.<br />j) Tren şefi verilmeyen ve makinistlerin tren şefliği yaptığı trenlerin, tam fren denemelerinde tren şefi tarafından yapılması<br />gereken işler revizör/vagon teknisyeni, yoksa nöbetçi hareket memuru tarafından yerine getirilir.<br />6- Loko Bakım Atelyeleri ve Depolar, lokomotifleri hava ve el frenleri muntazam çalışır şekilde servise verir. Nöbetçi<br />revizör/vagon teknisyeni ve makinist lokomotifin hava ve el freninin muntazam çalışır ve saboların sağlam olduğunu kontrol eder.<br />7- Basit fren denemesinin yapılışı ve katılacak görevli personel aşağıda belirtilmiştir.<br />a) Basit fren denemeleri, destek lokomotifleri de dahil olmak üzere treni çeken lokomotiflerin trenden ayrılıp tekrar<br />bağlanmasında, fren hortumlarının çözülüp tekrar bağlanmasında, trene vagon alınıp çıkarılmasında veya herhangi bir nedenle arada<br />bulunan bir ana hava borusu kapama musluğunun geçici olarak kapatılıp açılması ve benzeri durumlarda trenin, vagon ve lokomotif<br />ilave edilen veya çıkarılan kısmındaki vagonlar ile en sonundaki vagonun freninin çalışıp çalışmadığının kontrolü için yapılır.<br />b) Basit fren denemelerine, makinist, varsa tren şefi, revizör/vagon teknisyeni ve trende görevli tren teşkil memuru katılır.<br />Bunlar yoksa, varsa hareket memuru, hareket memuru da yoksa makinist ve yardımcı makinist katılır.<br />c) Basit fren denemesini gerektirecek işlerin tamamlanmasından sonra tren şefi, revizör/vagon teknisyeni ya da yardımcı<br />makinist trene alınan vagon ve lokomotiflerin, dizinin her iki tarafına bağlandığına, hava hortumlarının takılmış, muslukların açılmış,<br />ayar kollarının trenin cinsine ve yük kollarının dolu-boş durumuna getirilip getirilmediğine bakar. Makinist tarafından dizi hava ile<br />doldurulup frenler gevşetilince fren yap işareti verir. Makinist yarım atmosfer hava boşaltarak fren yapar.<br />d) İlave edilen veya çıkarılan vagon ve lokomotif ile musluğu açılıp kapatılan kısmının iki tarafındaki vagonlarla, en<br />sondaki vagonun freninin sıkılıp sıkılmadığı ve son vagondan havanın çıktığı kontrol edilir, frenler sıkılmış ve son vagondan hava<br />çıkmış olduğu görüldüğünde tren şefi, yoksa revizör/vagon teknisyeni o da yoksa yardımcı makinist makiniste fren gevşet ve fren<br />muntazam işareti verir. Freni sıkılmayan veya gevşemeyen vagon görülürse arızanın giderilmesine çalışılır, mümkün olmazsa freni<br />iptal edilir.<br />8- Fren denemelerinde, tren şefinden, yoksa revizör/ vagon teknisyeni, yardımcı makinist veya trende görevli tren teşkil<br />memurundan başkasının işaret vermesi ve yönetmeliklerde olmayan işaretlerin kullanılması yasaktır. Makinist buna aykırı olarak<br />verilecek işaretleri kabul ve tekrar etmez.<br />9- Makinist fren denemesi bitinceye kadar, bütün dikkatini fren denemesi için verilecek işaretlere verir. Fren denemesi<br />süresince, tren şefi veya görevli personel başka bir iş için trenin başından ayrılamaz ve hiç kimse veya amiri tarafından başka bir iş<br />için görevlendirilemez ve fren denemesine karışılamaz. Kontrol ve denetime yetkili olanlar tren şefine veya görevli personele<br />görecekleri kusur ve düzensizlikleri bildirir ve raporlarında belirtir.<br />10- Fren denemeleri sırasında revizör/vagon teknisyenleri, tren şefinin yoksa makinistin emrindedir ve görülecek hasar ve<br />arızaların giderilmesini sağlar.<br />11- Tam ve basit fren denemesinin yapıldığı ve varsa arıza nedeniyle freni iptal edilen vagon numaraları trafik cetveline<br />yazılarak, tren şefi, makinist ve revizör/vagon teknisyeni tarafından imzalanır. Trende görevli tren teşkil memuru imzalamaz, ancak,<br />trenin sonundan verdiği fren muntazam işaretinden sorumludur.<br />12- Tam ve basit fren denemelerinden sonra makinist kendisine fren muntazam işareti verilmeden ve frenlerin muntazam<br />olduğu trafik cetveline yazılarak katılanlarca imza edilmeden treni hareket ettirmez. Nöbetçi hareket memurları da fren denemesinin<br />35-26<br />emirlere uygun veya yeterli olarak yapılmadığını gördüklerinde fren denemesinin tekrar yapılmasını ister ve yapılmadıkça trene<br />hareket emri vermez.<br />13- Sabit fren tesisi bulunan istasyonlarda, hazır olan tren dizilerinin tam fren denemesi sabit fren tesisi ile yapılır. Ancak,<br />yolcu trenleri dizilerinin sabit fren tesisindeki denemesi trenin hareket saatinden 30 dakika, yük trenlerinin denemesi ise 1 saatten<br />önce yapılamaz. Tam fren denemesi sabit fren tesisinde yapılan tren dizilerinin lokomotifi bağlandığında ayrıca basit fren denemesi<br />yapılır.<br />Sabit fren tesisinde yapılan fren denemelerine de yukarıda belirtilen görevliler katılır ve sonuç trafik cetveline yazılarak<br />imzalanır.<br />BEŞİNCİ KISIM<br />Trenlerin Trafiği<br />BİRİNCİ BÖLÜM<br />Genel Hükümler<br />Trenlerin Trafiğine Ait Genel Hükümler<br />Madde 37- Trenlerin trafiğine ait genel hükümler aşağıda belirtilmiştir.<br />1-Trenlerin gecikmesiz seyir ettirilmesi esastır. Her hangi bir nedenle geciken trenin gecikmesini kazanması için; istasyon<br />personeli istasyondaki işleri hızlandırır, tren personeli de yolda izin verilen hızı aşmamak şartıyla hızını artırır ve gecikmenin öteki<br />trenleri etkilemesini önlemeye çalışır.<br />2-Trenlerin gecikmesiz seyir etmesi ve geciken trenlerin gecikmesinin kazanılması için, istasyon memurları trene verilecek<br />parça eşyaya ve vagonlara, tren personeli de istasyona bırakılacak parça eşya ve vagonlara ait belgeleri önceden hazırlar ve bu işlerin<br />en kısa sürede yapılması için gerekli bütün önlemleri önceden alır.<br />3 -Yolcu trenlerinin 15 dakika ve daha fazla gecikmeleri, istasyonlara ve danışma bürolarına bu işle görevlendirilen<br />personel tarafından bildirilir. İstasyon ve danışma büroları da trenin gecikme süresini yazılı ve sesli olarak sık sık yolculara duyurur.<br />Anons sistemi olan istasyonlarda trenler vaktinde olsa da geliş ve kalkıştan önce yolcular mutlaka uyarılır.<br />4-Gecikmesi 30 dakikadan fazla olan yolcu treninin tren şefi, aktarma edilecek yolcu sayısı ile gidecekleri yönleri telle<br />kavşak istasyonuna, trafik kumanda merkezine, Tesisler ve Ticaret Müdürlüğüne bildirir. Aktarma olacak yolcular için irtibat<br />trenleri, Ticaret Müdürlüğünün bilgisi dahilinde Tesisler Müdürlüğünün izini ile 30 dakikaya kadar, 30 dakikadan fazla ise Tesisler<br />Dairesi Başkanlığının izni ile bekletilebilir. Trenlerin gecikmeleri Tesisler Dairesince takip edilir.<br />Ayrıca, yolcu trenlerinin gecikmeleri 30 dakika ve daha fazla olduğunda TMİ ve TSİ sistemlerinin uygulandığı bölgelerde<br />varsa tren takip memurları, yoksa istasyonlar ve trafik kumanda merkezleri, diğer bölgelerde istasyonlar tarafından kendi<br />bölgesindeki istasyonlara ve Tesisler Müdürlüğüne telefon veya telle bildirilir. Her 30 dakikalık artışlarda aynı şekilde işlem yapılır.<br />Tesisler Müdürlükleri, trenlerin gecikmelerini yakından takip eder, gereksiz gecikmelere neden olanlar hakkında gerekli<br />işlemi yapar.<br />5- Bir istasyona gelmesi beklenen bir tren, iki istasyon arasındaki doğal seyir süresini 15 dakika geçtiği halde bu istasyona<br />varamazsa, tren şefi telefonla veya telsizle durumu trafik kontrolörüne veya komşu istasyonlardan birisine bildirir. Doğal seyir<br />süresini 30 dakika geçtiği halde istasyona varamaz veya trenden hiç bir haber alınamazsa, gelmesi gereken istasyonun nöbetçi<br />hareket memuru trenin geleceği yöne, treni aramak üzere varsa bir veya iki yol bekçisini veya yol işçisini, bunlar da yoksa<br />istasyonda/garda görevli tren teşkil memurunu gönderir. TSİ ve DRS sisteminde trenin aranmasına gerek yoktur. Bu durum, bir<br />imdat talebi olabileceği dikkate alınarak en yakın Gar, İstasyon, Loko Bakım Atelye Müdürlüğüne ve Tesisler Müdürlüğüne<br />telefon/tel ile bildirilir. Bu arada tren gelirse, gelişi aynı şekilde bildirilir.<br />Gönderildiği istasyona varamayan trenin durumu hakkında komşu iki istasyon ve trafik kontrolörü birbirlerini sık sık<br />bilgilendirir.<br />6- Trenin yoldaki ve istasyonlardaki gecikme süreleri ve nedenleri TSİ sisteminde tren şefi, TMİ sisteminde nöbetçi hareket<br />memurları tarafından trafik kontrolörüne bildirilir. Trafik kontrolörü de bu bilgiyi grafiğe işler.<br />İKİNCİ BÖLÜM<br />Trenlerin Kabulü ve Gönderilmesi<br />İstasyon Yollarında Dikkat Edilecek Konular<br />Madde 38 - Tren kabul edilecek istasyon yollarında dikkat edilecek hususlar aşağıda belirtilmiştir.<br />1- İstasyonların tren kabul ve gönderme yolları her zaman serbest bırakılır. Trenlerin seyrine engel olmamak için araç<br />gereç ve diğer malzeme yollar üzerine ve gabari içine bırakılmaz.<br />a)Yakın rayın iç kenarından itibaren 80-125 cm. uzaklığa konulacak eşya ve malzemenin yüksekliği rayın üst seviyesinden<br />20 cm.yi geçemez.<br />b) Raya bakan yüzü dik ve düzgün sıralanmış olan, yontma taş, sandık, çuval, travers ve benzeri eşya ile yakın rayın iç<br />kenarı arasında en az 125 cm. uzaklık bırakılır.<br />c) Eğim teşkil eden toprak, balast, kömür ve benzeri malzemeler için, yakın rayın iç kenarı ile dökülen malzemenin eğim<br />tabanı arasında en az 50 cm. uzaklık bulunur.<br />2- Çeşitli yollara bırakılan vagonların kaçmasını önlemek için altlarına durdurma takozu konularak emniyet altına alınır.<br />Ancak bu yollar üzerinde manevra yapılacağı zaman bu takozların kaldırılmasına dikkat edilir.<br />3- Vagonların kendiliklerinden hareketlerinin önlenmesi için gerekli önlemlerin alınmasından; istasyon yollarında ilgili<br />istasyon personeli, Ambar, Liman, Depo, Atelye ve benzeri yerlerdeki yollarda ise ilgili iş yeri personeli sorumludur. Sayding ve<br />kapalı istasyona bırakılan vagonlar için bırakan tren personeli sorumludur. Poz ve yol bakım onarım çalışmalarının yapıldığı yerlerde<br />35-27<br />bu hizmetlerde kullanılan çeken ve çekilen araçların bırakılmasına ayrılmış istasyon ve sayding yollarındaki çeken ve çekilen<br />araçlara ait önlemlerin alınmasından poz amiri veya şefi ya da bu işle görevli servis yetkilisi sorumludur.<br />Trenlerin Kabulünden Önce Alınacak Önlemler<br />Madde 39- Trenlerin kabulünden önce aşağıdaki önlemler alınır.<br />1-Trafik kontrolörü veya nöbetçi hareket memuru veya istasyon masasını kullanmakla görevli olanlar, yol ve makasları<br />zamanında trenlerin geçişine uygun duruma getirir veya getirilmiş olmasına dikkat eder.<br />2- (Y.K.18.02.2004 Tve 7/72 S.kararı ile 17.05.2004 t.de yürürlüğe girer.) İşaretlerle korunmamış istasyonlarda, gelmesi<br />beklenen bir trenin kabul edileceği yol ile bu yolun giriş ve çıkış makasları üzerinde yapılan her türlü manevralar trenin gelişinden 10<br />dakika, ileri koruma veya giriş samaforu işareti bulunan istasyonlarda trenin geliş saatinden 5 dakika, TSİ ve DRS bölgelerinde<br />trenin geliş saatinden 3 dakika önce tatil edilir. Gecikmeli yolcu ve yük trenlerinin en az seyri takip edebileceği ve yük trenlerinin<br />ara istasyonlardaki duruşlarının kaldırılabileceği göz önünde tutularak, beklenen trenin geliş saati belirlenir.<br />3- Bir giriş veya çıkış işaretini serbest durumuna getirmeden veya bir trene hareket emri vermeden önce;<br />a) Trenin geçeceği yolun serbest olduğuna,<br />b) Makasların trenin geçişine düzenlenmiş olduğuna,<br />c) Karşıdan veya önünden istasyona gelmiş veya gelmekte olan trenin tam olarak gelmiş ve kabul edildiği yolun limitleri<br />içerisine girmiş olmasına,<br />d) Trenin geçeceği yolu koruyan grup manevra işaretinin, manevrayı yasaklar duruma getirilmiş ve manevranın<br />durdurulmuş olmasına,<br />e) Hiç bir manevranın girecek veya çıkacak treni tehlikeye sokmayacağına,<br />f) İstasyonunun sınırları içindeki hemzemin geçitlerin bariyerlerinin karayoluna kapatılmış olduğuna,<br />g) Limitlerin serbest olduğuna ve limit dışına bırakılmış vagon olmadığına,<br />dikkat edilir.<br />4- Yukarıdaki bölümlerde yazılı konuların yerine getirilmesi veya kontrolü, Tesisler Dairesi Başkanlığınca ayrı bir emir<br />verilmedikçe, doğrudan doğruya nöbetçi hareket memuru veya istasyon kumanda masasını kullanan memura veya trafik kontrolörüne<br />ait olmakla birlikte, tren şefi ve makinistlerle diğer araçların sürücüleri de geçecekleri yol ve makasların geçişlerine düzenlenmiş ve<br />üzerinde bir engelin olmadığına ve hemzemin geçit bariyerinin kapalı olduğuna dikkat etmek zorundadır.<br />5- İstasyonlardan veya kuleden kumanda edilen emniyet tesisatı ile emniyet tesisatına bağlı makaslar ve giriş, çıkış<br />işaretleri nöbetçi hareket memurları veya istasyonun bağlı olduğu Tesisler Dairesi Başkanlığınca yetki verilmiş, tren teşkil memurları<br />ile bu konuda eğitimden geçirilmiş memurlar tarafından kullanılır.<br />6- Makaslar, giriş ve çıkış sinyal veya işaretleri ve makas kilitleri trenlerin istasyona varışından, kalkışından veya<br />durmadan geçişinden hemen sonra kapalı veya asli duruma getirilir. Bu hükme uyulmamasından ilgili personel sorumlu tutulur.<br />Trenlerin istasyona varışı, giriş işaretini ve makasları geçip kabul edildiği yolun limiti içine girmesi, istasyonlardan çıkışı ise, trenin<br />son çıkış makasını tamamen geçmesi, durmadan geçiş ise, trenin başmakastan girip diğer yöndeki başmakastan geçerek durmadan<br />istasyonu terk etmesidir.<br />7-Giriş işareti, trenin girişi için serbest duruma getirilemezse, tren bu işaret önünde durmak ve istasyona girme izni almak<br />zorundadır. Bunun için TSİ ve DRS sistemi dışında işaretleri bozuk olan istasyon durumu ilgili istasyonlara, komşu istasyonlara ve<br />trafik kumanda merkezine telle bildirir. Bu teli alan istasyonun nöbetçi hareket memuru göndereceği trenin makinistine ve tren şefine<br />5588 model vererek durumu bildirir. Komşu istasyonlarda duruşu olmayan trenler için ise ilk çıkış istasyonuna, buradan çıkılmış ise<br />duruşu olan ve kendisine en yakın istasyon tarafından trene 5588 model verdirilerek bildirilir. Eğer durum trene bildirilememiş ve<br />tren de komşu istasyondan çıkmış ise, işareti bozuk olan istasyon bu işaret önüne zamanında bir memur gönderip trenin emniyetle<br />kabulü için gerekli önlemleri alır. Giriş işaretinin kapalı durumda bozuk olduğu tren personeline 5588 model verilerek bildirilmiş ise,<br />tren giriş işaretleri önünde durmayarak baş makasta verilecek işarete göre istasyona kabul edilir. Arıza giderilinceye kadar komşu<br />istasyonlar tren personeline duyurunun yapılıp yapılmadığını kontrol etmek zorundadır.<br />TSİ ve DRS sistemindeki sinyal ve sistem arızaları trafik kontrolörü veya nöbetçi hareket memurları tarafından ilgili<br />tesisler şefliğine telle bildirilir.<br />8- Tren teşkil memurları veya makası kullanmakla görevlendirilen personel, makasları nöbetçi hareket memurlarının,<br />hareket memuru bulunmayan istasyon ve saydinglerde trafik kontrolörü veya tren şefi ya da bu görevi yapan memurun bildireceği<br />giriş veya çıkış yoluna göre düzenler.<br />Bu emri veren memur, tren teşkil memurunun veya makası kullanmakla görevlendirilen personelin, vermiş olduğu emri<br />iyice anlamış olduğuna emin olmalı ve durumu uygunsa verdiği emrin yerine getirilip getirilmediğini önceden kontrol etmelidir.<br />9- Her orer değişiminde nöbetçi hareket memuru bulunan istasyonların çalışma odasına, tren teşkil memurları kulübelerine,<br />trenlerin kabul edilecekleri yolları ve trenlerin kalkış-varış saatlerini gösteren birer çizelge işyeri amirlerince asılır. Nöbetçi hareket<br />memurları, buluşma değişikliğinden, özel tren sefere konulmasından veya başka sebeplerden trenlerin kabul yolunda bir değişiklik<br />olursa, bu değişikliği 5610 modelle veya makas kulübelerinde telefon varsa numara alıp vermek suretiyle tren teşkil memuruna<br />bildirir. Hangi istasyonlarda 5610 model ve hangi istasyonlarda telefon kullanılacağı Tesisler Dairesince belirlenir. Trenlerin tren<br />teşkil memuru tarafından kabulünden sonra başmakaslar kilitlenir ve anahtarı nöbetçi hareket memuruna teslim edilir.<br />10- Trenlerin tren teşkil memuru tarafından kabul edildiği tek tren teşkil memuru bulunan istasyonlardaki buluşmalarda,<br />anayola girecek treni nöbetçi hareket memuru, barınmaya girecek treni tren teşkil memuru kabul eder. Ancak, barınmaya girecek<br />tren, tren teşkil memurunun diğer treni kabul etmesine yetecek kadar zaman aralığında gelirse, nöbetçi hareket memuru makasa<br />gitmeyerek, barınmaya girecek treni kabul eden tren teşkil memuru trenin girişinden sonra makası anayola düzenleyerek, anayola<br />girecek trenin kabulü için vakit geçirmeden makasa gider. Barınmaya gelen tren geldiği halde, diğer tren henüz gelmemiş ise yine<br />tren teşkil memuru makası anayola düzenleyerek bu treni kabul için makasa gider ve nöbetçi hareket memurunun görev yerine<br />dönmesini sağlar. Nöbetçi hareket memuru da tren teşkil memurunu bu konuda mümkünse önceden uyarır.<br />35-28<br />Treni hareket memuru kabul etmişse, trenin anayola girmesinden sonra makası barınmadan çıkacak trene, tren teşkil<br />memuru da anayoldan çıkacak trene makası düzenleyerek trenlerin geçişini sağlar. Tren teşkil memuru daha sonra tüm makasları<br />anayola düzenleyerek kilitler.<br />11- Trenlere sevk emri istemeye ve vermeye nöbetçi hareket memurları yetkilidir. Bir istasyonda birden fazla nöbetçi<br />hareket memuru varsa, sadece trafikten sorumlu nöbetçi hareket memuru, trafik kontrolörüyle görüşmek, sevk emri istemek ve<br />vermekle veyahut TSİ ve DRS sisteminde yerel kumanda masasını kullanmakla yetkilidir. Diğer memurlar bu memurun<br />görevlendirmesi halinde, gözetim ve sorumluluğunda bu işleri yapabilir ve yaptıkları işlerin sonuçlarını nöbetçi hareket memuruna<br />bildirir.<br />Trenlerin İstasyonlara Girişi ve Yolların Kullanılışı<br />Madde 40- Trenlerin istasyonlara girişi ve yollarının kullanılışı aşağıda belirtilmiştir.<br />1- İ tipi veya Toros tipi emniyet tesisatı ya da ileri koruması olan veyahut TSİ ve DRS sistemi bulunan istasyonların giriş<br />işaret ve sinyalleri herhangi bir yanlış anlamaya yer vermeyecek şekilde serbest duruma getirilmedikçe ve Toros tipi emniyet tesisatı<br />ve ileri koruma bulunan istasyonlarla, hiç bir tesisatı olmayan istasyonlarda başmakasta görevli tren teşkil memuru tarafından işaret<br />gösterilmedikçe ve gece makas fenerleri ışıklandırılmadıkça veya fosforlu değil ise trenler istasyona giremez. Tren teşkil memurları<br />makasa trenin istasyona geliş saatinden en geç 15 dakika önce gönderilir.<br />2- Buluşma ve öne geçme veya herhangi bir zorunluluk yoksa, bütün trenler istasyonun ana yoluna alınır.<br />3- Genelde karşılıklı yönlerden gelen iki trenin bir istasyonda buluşmasında her biri gidiş yönüne göre sol taraftaki yola<br />kabul edilir. Ancak, yolcu trenlerinin perona yakın yola alınması, bazı trenlerin doğru yoldan geçirilmesi zorunluluğunda veya çok<br />anayollu yerlerde bu kural dışına çıkılır. Her orer değişiminde Tesisler Dairesi Başkanlığı veya Tesisler Müdürlüğü hangi<br />istasyonlarda hangi trenlerin bu hükme göre kabul edileceğini bir emir ile bildirir.<br />4- Mekanik giriş işaretleri trenlerin geciktirilmemesi için trenin komşu istasyondan hareket saati bildirildikten hemen sonra<br />açılır ve trenin istasyona girişinden hemen sonra mutlaka kapatılır. İşaretlerle korunmamış istasyonlarda trenin istasyona girmesine<br />engel bir durum olursa, duruş mesafesi dikkate alınarak kırmızı işaret gösterilerek tren başmakas dışında durdurulur.<br />5- Nöbetçi hareket memurları, istasyona girecek veya durmadan geçecek veyahut hareket edecek trenlere gerekli işaretleri<br />vermek üzere, trenin geçeceği yolu ve tren personelinin vereceği işareti görebileceği uygun bir yerde durur. TSİ ve DRS sisteminde<br />trenler sinyal bildirisine uygun olarak durur veya hareket eder.<br />6- Genel kural olarak bir istasyona çeşitli yönlerden aynı anda birden fazla trenin girişine izin verilmez. Ancak, makaslar ve<br />giriş sinyal veya işaretlerinin girecek trenlere göre düzenlenmiş olması veya istasyona gelecek trenlerin yokuş çıkıyor olmaları<br />halinde, aynı anda birden fazla trenin istasyona girişine izin verilir. Nöbetçi hareket memuru veya trafik kontrolörü aynı anda birden<br />fazla trenin istasyonuna girişinde sakınca görürse, trenlerin istasyona geliş saatini kendisi belirleyerek hangi treni durdurarak<br />istasyona kabul edecekse o treni, görevlendireceği memurlar veya işaretler aracılığı ile başmakastan önce veya sinyalde durdurur.<br />7- Hiç bir emniyet tesisatı ve sinyal sistemi bulunmayan ve tren trafiğine açık olan istasyonlarda, trenlerin normal ve geçici<br />buluşmalarında her iki trenin de tren teşkil memuru tarafından kabulü gerekir.<br />Ancak, tek tren teşkil memuru bulunan istasyonlardaki normal ve geçici buluşmalarda trenler, 39 uncu maddenin 10 uncu<br />bendinde belirtildiği şekilde kabul edilecektir.<br />8- Tren teşkil memurunun olmaması veya nöbetçi hareket memurunun treni kabul için makasa gitmesinin mümkün<br />olmadığı durumlarda, önceden tren personeline yazılı olarak bildirmek şartıyla, tren istasyonun doğru yoluna tren teşkil memursuz<br />kabul edilir. Bu durumda, tren başmakasta durduktan ve makasın doğru yola düzenlenmiş olduğu tren personeli tarafından kontrol<br />edildikten sonra istasyona girecektir.<br />9- Bir tren için serbest durumuna getirilen makaslar ile sinyal veya işaretler, kesin bir zorunluluk olmadıkça<br />kapatılamayacağı gibi, üzerinde bir tren veya lokomotif bulunduğu sırada tren veya lokomotifin yanlış yola girdiği anlaşılsa dahi<br />makaslar kesinlikle çevrilmez, durma işaretleri verilerek yanlış yola giren trenin durdurulması sağlanır.<br />10- Yolcu trenleri istasyonun yolcuların inmesi veya binmesi ile eşyaların yüklenmesi ile boşaltılmasına en uygun yerinde<br />durdurulur. Trenlerin duruş yerlerinin belirlenmesi nöbetçi hareket memurlarının yoksa tren şefinin görevi olduğundan makinistler<br />bunların vereceği işaretlere kesinlikle uymak zorundadır, nöbetçi hareket memuru veya tren şefi tarafından durma işareti verilmeyen<br />trenler kabul edildikleri yolun limitleri içine girdikten sonra durur.<br />11-Trenler mutlaka kabul edildikleri yolların limitleri içinde ve makaslar bölgesini meşgul etmeyecek şekilde durur. Çıkış<br />sinyalinden, limitten veya çıkış samaforundan daha ileriye çekilmesi gerekiyorsa, tren durduktan sonra nöbetçi hareket memurundan<br />veya trafik kontrolöründen izin alınır.<br />12-Trenlerin istasyonlara kabulü sırasında makaslar aşağıdaki şekilde bulundurulur.<br />a) Buluşma ve öne geçme yoksa, trenin girişine ve çıkışına,<br />b) Buluşma varsa, önce her iki taraftan trenlerin girişine ve trenler istasyona girip limit yaptıktan sonra, her iki trenin<br />çıkışına,<br />c) Öne geçme varsa, önce istasyona ilk gelecek trenin girişine, bu tren gelip limit yaptıktan sonra arkadan gelip öne<br />geçecek trenin girişine ve çıkışına bu tren öne geçip istasyonu terk ettikten sonra, ilk gelen trenin çıkışına,<br />düzenlenir.<br />13-Son vagonda görevli personel, trenin son vagonu, tren arka destekli ise destek lokomotifi de dahil kabul edildiği yolun<br />limitleri içerisine girmiş ise yeşil işaret, limit içerisine girmeden durmuş ise kırmızı işaret gösterir. Bu işaret makinistin görmesi için<br />diğer tren personeli tarafından tekrar edilir. Treni kabul eden tren teşkil memuru da son vagon limitler içine girinceye kadar treni<br />izler ve gördüğü düzensizlikleri ilgililere bildirir.<br />14-Tren kabul edildiği yolun limitleri içine girmeden veya makaslar bölgesini meşgul edecek şekilde veyahut limiti<br />geçtikten sonra durursa, TSİ sisteminde trafik kontrolöründen, diğer sistemlerde istasyon nöbetçi hareket memuru veya masayı<br />kullanan memurdan, bunlar yoksa, tren şefinden izin aldıktan sonra, limitler içine girmek üzere ileri veya geri hareket ettirilir. Ancak,<br />bir tehlike varsa, makinist kendi kararıyla hareket edebilir.<br />35-29<br />15-Trenin kabul edileceği yolu değiştirmeye nöbetçi hareket memuru veya istasyon masasını kullanan personel ve TSİ<br />sisteminde trafik kontrolörü yetkilidir. Nöbetçi hareket memuru yaptığı değişikliği trenin kabulü ve gönderilmesinden sorumlu<br />personel ile manevra personeline önceden bildirir.<br />16- TSİ ve DRS sistemi dışında, tren dolu veya kör yola kabul edilecekse, duruşu olan önceki istasyon tarafından durum<br />tren şefine, makiniste ve varsa destek makinistine 5588 model verilerek bildirilir.<br />17-Genel olarak önden verilecek destek lokomotifi bağlanacağı trenin kabul edileceği yol üzerinde bekletilmez. Zorunlu<br />olarak aynı yol üzerinde bekletilmesi gerekirse, 14 üncü bent gereğince işlem yapılır.<br />18- Trene hareket emri veren nöbetçi hareket memuru ve treni kabul eden tren teşkil memurları, gelen, giden ve durmadan<br />geçen trenlerin tamam ve yolda kopmamış olduklarını kontrol etmek zorundadır.<br />19- İstasyonda duran yolcu treninin yanından geçen trenlerin makinistleri inip binen yolcuları uyarmak için lokomotif<br />düdüğü ile sık sık işaret verir.<br />Hareket Emri<br />Madde 41- Trenler, orerde yazılı olan hareket saatinden önce hareket edemez. TSİ, DRS ve TMİ sisteminin uygulandığı<br />bölgelerde yük trenleri ile teşkilatında yolcu taşıyan vagon bulunmayan trenler 47 nci madde hükümlerine uygun olarak vaktinden<br />önce hareket edebilirler. Trenlere hareket emri verilirken uyulması gereken kurallar aşağıda belirtilmiştir.<br />1- Trenler, istasyonlardan bütün işlemleri tamamlanmış olsa bile, nöbetçi hareket memurunun disk ile vereceği hareket<br />emrinden, TSİ ve DRS sistemlerinde çıkış veya hareket sinyali serbest duruma getirildikten sonra hareket eder.<br />Hareket emri verilmeden önce;<br />a) Trenin harekete hazır olmasına,<br />b) Hareket edecek tren için sevk emri alınmış olmasına,<br />c) TSİ ve DRS sistemleri dışında, tren buluşma değişikliği ile gidecekse bu konuda gerekli işlemlerin yapılmış ve<br />modellerin alınmış olmasına,<br />d) İstasyon sınırları içindeki geçitlerin bariyerlerinin karayoluna kapatılmış olmasına,<br />e) Makasların, çıkış sinyal veya işaretlerinin trenin geçişine uygun şekilde düzenlenmiş ve limitlerin serbest olmasına,<br />f) Trenin serbestçe hareketine hiç bir engel bulunmamasına,<br />dikkat edilir.<br />2- Trenlere hareket emri, TSİ ve DRS sistemlerinde ve nöbetçi hareket memuru bulunmayan istasyonlar dışında, nöbetçi<br />hareket memuru tarafından gösterilecek hareket diski ile verilir. Ancak, TSİ ve DRS sisteminin uygulandığı ve Tesisler Dairesi<br />Başkanlığınca belirlenecek istasyonlarda hareket emri nöbetçi hareket memuru tarafından verilir. Herhangi bir nedenle hareket diski<br />kullanılamaz ise, o zaman hareket memuru furgonun yanında durarak "...... No.lu tren hareket edebilir" diye tren şefine yoksa<br />makiniste sözlü olarak hareket emri verir. Bu emri alan tren şefi, düdük ile makiniste hareket emri verir. Ayrıca hareket memuru<br />bulunmayan duraklarda veya geçici olarak trafiğe kapatılmış istasyonlarda hareket emri tren şefleri tarafından düdük ile verilir.<br />3- TMİ sisteminde, buluşma bekleyen bir trenin tren şefi ve makinisti karşıdan gelmesi beklenen trenin tamam olarak<br />geldiğini görmeden treni hareket ettirmez. İstasyonda/garda görevli tren teşkil memurları buluşmaya gelmesi beklenen tren gelip<br />limitler içine girmeden ve buluşma bekleyen trenin buluşma değişikliği işareti takmadan hareket ettiğini görürse derhal treni<br />durdurur. Bu nedenle, nöbetçi hareket memuru trenlerin seyrindeki değişiklikleri derhal istasyonda/garda görevli tren teşkil<br />memuruna bildirir.<br />4- Tek lokomotifler hareketten önce kendilerine ayrılan yol üzerine gelir ve hareket emrini o yol üzerinde bekler.<br />Trenlerin İstasyonlardan Hareketi<br />Madde 42- Hareket emri verilen trenlerin istasyonlardan hareketi sırasında dikkat edilecek hususlar aşağıda gösterilmiştir.<br />1- Hareket emrini alan veya sinyalin açıldığını gören trenin makinisti lokomotif düdüğü ile hareket işareti verir. Makinist,<br />bulunduğu yerden çıkış semaforunu göremese de hareket emrini alınca treni hareket ettirir.<br />Ancak, hareket memuru tarafından hareket emrinin verildiği yerlerde makinist hareket emrini görmeden veya tren şefinin<br />düdüğünü duymadan treni hareket ettiremez.<br />2- Son dakikada trenin hareketine bir engel çıkarsa, tren ve istasyonda görevli personel tarafından, makinist ve tren şefine<br />dur işareti verilerek durum bildirilir veya hava musluğu açılarak tren durdurulur.<br />3- Makinist verilen hareket işaretinde kararsızlığa düşerse, bu işaretin kendine verildiğini kesin olarak öğrenmedikçe treni<br />hareket ettirmez.<br />4- Trenin esas veya destek lokomotifi harekete hazır değilse, makinist trenin kalkış saatinden önce hangi saatte hazır<br />olabileceğini tren şefine veya nöbetçi hareket memuruna bildirir. Hareket memuru veya tren şefi de TMİ ve TSİ bölgesinde trafik<br />kontrolörüne bildirir.<br />5- Trenin hareketinden sonra, kendilerine durmak için istasyondan veya trenden bir işaret verilip verilmediğini görmek için<br />tren şefi, makinist ve yardımcı makinist arkaya bakmak zorundadır. Trende görevli tren teşkil memuru da tren başmakası terk<br />edinceye kadar görevli olduğu vagonun görülebilecek yerinden nöbetçi hareket memuru tarafından verilecek işaretleri gözler.<br />6- Trene hareket emri veren nöbetçi hareket memuru, tren önünden geçerken arıza ve düzensizlikleri görebilecek uygun bir<br />yerde ve trenin son vagonu geçinceye kadar durur ve trenden herhangi bir işaret verilip verilmediğine dikkat eder.<br />Trenlerin İstasyonlardan Durmadan Geçmesi<br />Madde 43- Trenlerin istasyonlardan durmadan geçişlerinde aşağıdaki kurallara uyulur.<br />1- İstasyonlardan durmadan geçişlerinde de trenlerin istasyonlara girişi ve çıkışı ile ilgili hükümler aynen uygulanır.<br />35-30<br />2- TSİ ve DRS sistemi dışında, trenin durmadan geçeceği istasyonun nöbetçi hareket memuru, tren personeli tarafından<br />görülebilecek bir yerden gerekli işaretleri trene gösterir. Disk bozuk ise yeşil bayrak, gece ise yeşil ışıklı fener kullanılır. Tren<br />personeli nöbetçi hareket memurunu ve işaretini göremediklerinde treni derhal durdurur.<br />Bu durumda, nöbetçi hareket memuru durma nedenini trafik cetveline yazdıktan sonra tren yoluna devam eder.<br />3- TSİ ve DRS sisteminde, yük ve hizmet trenleri ile tek lokomotifler izin verilen hızı geçmemek şartıyla en az seyri takip<br />edebilir. TMİ sisteminde durmadan geçecek olan teşkilatında yolcu taşıyan vagon bulunan vaktindeki bir tren istasyona vaktinden 3<br />dakika ve daha fazla erken gelirse durdurulur, vaktine kadar bekletilir. Bir veya iki dakika erken gelen trenler durdurulmaz.<br />Gecikmeli olan yolcu ve yük trenleri en az seyir süresinden de önce gelirse, tren şefi ve makiniste saat ayarı verilir, trafik cetveline<br />hızı aştığı yazılır ve TMİ bölgesinde trafik kontrolörüne bildirilerek vereceği emre göre işlem yapılır. TSİ ve DRS sistemlerinde<br />istasyonlara vaktinden önce gelen yolcu trenleri için çıkış sinyali hareket saatinde açılır.<br />4- TSİ bölgesi dışında, trenlerin buluşma ve öne geçme istasyonlarından durmadan geçirilmesi yasaktır. Ancak İ tipi<br />emniyet tesisatı bulunan istasyonlarda, orerlerde durmadan geçirileceği belirtilmiş bulunan trenlerin, buluşma bekleyen veya önüne<br />geçilecek trenlerin daha önceden gelmiş ve barınma yoluna alınmış olması şartıyla durdurulmadan geçirilmesine izin verilir.<br />Herhangi bir nedenle yukarıdaki şartlar yerine getirilemez ise durmadan geçecek tren durdurulur.<br />Orer Dışı Durma<br />Madde 44- Orer gereğince istasyonlardan durmadan geçecek bir trenin hangi koşullarda, kimler tarafından ve nasıl<br />durdurulabileceği aşağıda belirtilmiştir.<br />1- Yolcu ve yük trenleri orer dışı olarak;<br />a) Yolcu trenleri, işletme gereği veya kaza, yangın, sel ve benzeri durumlarda yardım ekibi, hasta ve yaralı bindirilmesi,<br />indirilmesi veya sinyalizasyon, elektrifikasyon, telekomünikasyon ve yol arızalarında görevlilerin kaza/olay ve arıza yerine<br />gönderilmeleri veya buradan alınmaları için,<br />b) Yük trenleri, işletme gereği veya canlı hayvan ve acele gönderilmesi gereken eşya yüklü vagon verilmesi veya (a)<br />bendinde belirtilen durumlarda, trafik kontrolörü veya trafik kontrolöründen izin alınarak nöbetçi hareket memurları tarafından<br />durdurulur.<br />Yukarıda belirtilen durumlar dışında veya trafik kontrolörüne bildirilen gerekçenin doğru olmaması halinde trenin gereksiz<br />durdurulmasından talebi yapanlar sorumlu tutulur. Trenin orer dışı durdurulacağı mümkünse, tren personeline gerekli model verilerek<br />önceden bildirilir. Trene binen ve inenlerin imzası trafik cetveline alınır.<br />2-Trenler aşağıda belirtildiği şekilde orer dışı durdurulur.<br />a) İ Tipi emniyet tesisatı olan istasyonlarda; trenler giriş işaretleri önünde durdurulmadan yalnız çıkış semaforu kapalı<br />bulundurularak istasyonda durdurulur.<br />b) Toros tipi emniyet tesisatı veya ileri koruma işareti bulunan istasyonlarda;<br />1) Trenin durdurulacağı tren personeline durma modeli verilerek önceden bildirilmişse, tren giriş işareti kapalı tutularak<br />durdurulur, daha sonra giriş işareti açılarak istasyona girmesi ve nöbetçi hareket memuru tarafından kırmızı disk gösterilerek durması<br />sağlanır.<br />2) Trenin duruşu, tren personeline önceden bildirilmemişse, tren giriş samaforu veya ileri koruma işareti kapalı tutularak<br />durdurulduktan, sonra başmakasta kırmızı işaret gösterilerek durdurulur, durdurulma nedeni tren teşkil memuru veya görevlendirilen<br />personel tarafından tren personeline bildirildikten sonra istasyona kabul edilir.<br />c) Giriş işareti bulunmayan istasyonlarda;<br />1) Trenin durdurulacağı tren personeline durma modeli verilerek önceden bildirilmişse, tren başmakasta durdurulduktan<br />sonra istasyona kabul edilir ve nöbetçi hareket memuru tarafından kırmızı disk veya ışık gösterilerek istasyonda durması sağlanır.<br />2) Trenin durdurulacağı önceden tren personeline bildirilememişse, tren önce tren teşkil memuru tarafından başmakastan<br />belirli uzaklıkta kırmızı işaret gösterilerek durdurulur ve tren teşkil memuru da lokomotife binerek istasyona girmesi ve burada<br />durması sağlanır.<br />d) TSİ ve DRS sistemlerinde ise, trenlerin orer dışı durması, sinyaller bunu sağlayacak şekilde düzenlenerek trafik<br />kontrolörlerince veya nöbetçi hareket memuru veya masayı kullanan personelce sağlanır.<br />3- Orer dışı durdurulacağı modelle bildirilen trenler, durmayı gerektiren nedenler sonradan kalkmış olsa da mutlaka<br />durdurulur. Ancak durdurulacağı önceden bildirilmemiş olan trenler, İ tipi, Toros tipi ve ileri koruma işaretleri bulunan istasyonlarda<br />işaretler trenin gelişinden önce serbest duruma getirilmek veya koruyucu işareti bulunmayan istasyonlarda tren gelmeden önce<br />nöbetçi hareket memuru tarafından tren teşkil memuruna trenin durdurulmayacağı bildirilmek suretiyle durmadan geçirilir. Durum<br />tren teşkil memuruna bildirilememişse tren mutlaka durdurulur.<br />4- Buluşma değişikliği ile gönderildiği istasyonda duruşu olmayan trene 5201 model verildiğinde ayrıca durma modeli<br />verilmesine ve yukarıdaki hükümlerin uygulanmasına gerek yoktur. Bu trenler 39 ve 40 ıncı madde hükümlerine göre istasyona kabul<br />edilir.<br />Orerde Gösterilen Durmanın Kaldırılması<br />Madde 45 - Orerde gösterilen durmanın kaldırılması aşağıdaki şekilde yapılır.<br />1- Gecikmiş bir yolcu treni, isteğe bağlı bir trenin seyrini takip ettiğinde, isteğe bağlı trenin kullanılmasına gerek olmayan<br />duruşları kaldırılabilir. Bu duruşların kaldırılması tren duyurusunda gösterilir. Makinistler ve tren şeflerine hangi istasyonlardan<br />durmadan geçileceği gerekli model verilerek bildirilir. Bunun dışında yolcu trenleri kalkış-varış tarifelerinde duruşu olan bütün<br />istasyon ve duraklarda durur.<br />2- TSİ, TMİ ve DRS sisteminin uygulandığı bölgelerde yük trenlerinin kalkış-varış tarifelerinde gösterilen duruşları,<br />istasyonda durmasını gerektiren hiç bir neden olmaması halinde trafik kontrolörü tarafından verilecek emirle kaldırılabilir. Duruşun<br />kaldırıldığı, TMİ sisteminde trene 5201 veya 5602 model verilerek, TSİ ve DRS sisteminde giriş ve çıkış sinyalleri serbest duruma<br />getirilerek bildirilir.<br />3- TSİ ve DRS dışındaki bölgelerde, trenlerin duruşunun kaldırıldığı işletmeye geçici olarak kapatılmış istasyonların<br />makasları ana yola düzenlenerek kilitlenir ve gece makas fenerleri yakılır, ancak makasta tren teşkil memuru bulundurulmaz.<br />35-31<br />Birbirlerini Takip Eden Trenler Arasında Bulunması Gereken Zaman Aralığı<br />Madde 46- Trenlerin birbirini takip etmesi durumunda aralarında bulunması gereken zaman aralığı aşağıda belirtilmiştir.<br />1- TMİ sisteminde, trenler birbirlerini istasyon aralığı ile takip ederler. Yani bir tren diğer bir treni takip ettiğinde, öndeki<br />tren komşu istasyona varmadan arkadan ikinci bir tren gönderilemez. TSİ ve DRS sisteminde trenler birbirlerini blok mesafesi ile<br />takip eder.<br />2- TMİ sisteminde haberleşmenin kesik olduğu zamanlarda birbirini takip eden trenlerin gönderilmesi için aşağıdaki zaman<br />aralığına uyulması gerekir.<br />a) İki istasyon arası doğal seyir süresi 20 dakikadan az ise, birinci trenin komşu istasyona varış saatinden 10 dakika sonra,<br />b) İki istasyon arası doğal seyir süresi 20 ile 30 dakika arasında ise, birinci trenin hareketinden 30 dakika sonra,<br />c) İki istasyon arası doğal seyir süresi 30 dakikadan fazla ise birinci trenin hareketinden itibaren bu sürenin geçmesinden<br />sonra, ikinci tren, haberleşmenin olmadığı 5588 modelle tren şefi ve makiniste imza karşılığı bildirilerek ve gerekli önlemler alınarak<br />gönderilir.<br />Vaktinden Önce Tren Gönderilmesi<br />Madde 47- TSİ, DRS ve TMİ sisteminin uygulandığı bölgelerde yük trenleri aşağıdaki hususlara dikkat edilerek vaktinden<br />önce gönderilir.<br />1- Hiçbir yolcu treni, yolcu taşıyan askeri tren ve teşkilatında yolcu taşıyan vagon bulunan yük trenleri istasyonlardan<br />orerde yazılı olan hareket saatinden önce gönderilemez ve hareket edemez. Ancak, diğer şahısların isteği üzerine işletilen özel yolcu<br />trenlerine bu hüküm uygulanmayabilir.<br />2- Yük trenleri ile tüm hizmet trenleri ve araçlarının hangi şartlarda vaktinden önce gönderilebileceğini Genel Müdürlük<br />belirler.<br />Drezin ve pompalı vagonetler çalışma yeri veya işyerine 5576 modelde yazılı muhtemel varış saatinde hat dışı<br />edileceklerinden, trenler bu saatten evvel vaktinden önce gönderilemez.<br />Yük trenleri ile tek lokomotiflerin orerde gösterilen duruşlarını gerektiren bir neden olmaması halinde trafik kontrolörü<br />tarafından verilecek emirle bu istasyondaki duruşları kaldırılabilir.<br />3- Trenlerin vaktinden önce sevk edilebilmesi için TSİ ve DRS sistemlerinde, sistemin arızalı olmaması ve haberleşmenin<br />olması, TMİ sisteminde ise trafik kontrolörü ile istasyonlar arasında haberleşmenin olması şarttır.<br />4-TMİ sisteminde vaktinden önce tren gönderilmesi için emir alan istasyonun nöbetçi hareket memuru, bu emri 5201<br />modelle tren personeline bildirir ve trafik cetveline hareket saatini yazar, duruşu kaç dakika olursa olsun hareket hanesini imza eder.<br />TSİ ve DRS sisteminde çıkış işaretinin serbest duruma getirilmesi ile tren vaktinden önce hareket edebilir.<br />Şartlı Sevk Emri<br />Madde 48- Trenlerin şartlı sevk ve kabulünde aşağıdaki kurallar uygulanır.<br />1- İstasyona kabulü ile ilgili kuralların dışında, bazı kurallara uyularak kabulü gereken trene şartlı sevk emri verilir.<br />a) Treni, şartlı sevk emri ile kabul edecek istasyonun nöbetçi hareket memuru, şartlarını TMİ sisteminde trafik<br />kontrolörüne ve trafik kontrolörünün bulunmadığı sistemlerde treni gönderecek istasyonun nöbetçi hareket memuruna bildirir. Bu<br />şartları öğrenen treni gönderecek istasyonun nöbetçi hareket memuru, şartları 5588 modele yazarak göndereceği trenin tren şefi ve<br />makinistlerine imza karşılığı bildirir.<br />b) TSİ ve DRS sisteminde ise, trenin şartlı olarak istasyona kabul edileceği giriş sinyallerinin, şartlı kabulü sağlayacak<br />şekilde düzenlenmesi ile yapılır. Ancak, Trafik kontrolörü gerek görürse, 5588 modelle veya başka şekilde yazılı olarak da<br />bildirebilir.<br />c) TSİ ve DRS sistemleri dışındaki sistemlerde şartlı sevk emri verilmesinde aşağıdaki veya benzeri konuşma metinleri<br />kullanılır.<br />- B istasyonunda ........... yoldaki vagonlar üzerine alınacağından makas başında durmak şartıyla........,<br />- B istasyonunda manevradan sonra yol açılacağından makas başında durmak şartıyla .......,<br />- B istasyonunda, giriş samaforu veya ileri koruma işareti .......... şekilde bozuk olduğundan, işaret önünde durmak şartıyla<br />........,<br />- B istasyonunda başmakastan verilecek işarete uymak şartıyla...........,<br />- B istasyonunda kör yola alınacağından, makas başında durmak ve verilecek işarete göre girmek şartıyla ..........<br />Trenlerin Buluşması<br />Madde 49- Buluşmanın kalkış-varış tarifelerinde gösterilmesi ve türleri aşağıda belirtilmiştir.<br />Buluşmalar normal ve geçici buluşma olarak ikiye ayrılır. Orerde yer alan buluşmalar normal, orerde yer almayan veya<br />sonradan sefere konulan bir tren nedeniyle veyahut normal buluşmanın orerde gösterildiği istasyondan başka bir istasyonda<br />gerçekleşmesi de geçici buluşmadır.<br />1- Trenlerin buluşmaları, değişik trafik sistemlerine göre nöbetçi hareket memuru olan veya olmayan istasyon ve<br />saydinglerde yapılır.<br />2- Seyir programına göre buluşma istasyonuna ilk gelen tren, buluşma bekleyen, sonra gelen de buluşmaya gelen trendir.<br />3- Trenlerin kalkış-varış tarifelerinde buluşmaları gösterilirken, buluşmanın yapılacağı istasyonun karşısındaki, buluşma<br />bölümlerinde tren numaraları gösterilmekle beraber, buluşma bekleyen trenin numarasının altı çizilir.<br />4- Kalkış -varış tarifelerinde buluşmalar, istasyonların; kavşak, son istasyon ve ara istasyon olmalarına göre X ve V<br />işaretleri ile gösterilir.<br />a) X buluşma yapan trenler; tek hatlarda karşılıklı yönlerden gelip her biri diğerinin geçtiği yoldan ileriye devam edecek<br />trenlerdir. Buluşma istasyonunun yanına X işareti konulur. TSİ ve DRS bölgeleri hariç X işareti ile gösterilen trenlerin ileriye devam<br />edebilmeleri için aşağıdaki şartların yerine getirilmiş olması şarttır.<br />35-32<br />1) Karşıdan gelecek trenle buluşmanın fiilen gerçekleşmesi,<br />2) Gelecek tren gecikmiş ise buluşma değişikliği emrinin makinist ve tren şefine verilmiş olması,<br />3) Gelmesi gereken tren seferden kaldırılmış ise seferden kaldırma emrinin makinist ve tren şefine verilmiş olması,<br />Bu şartlar yerine getirilmeden nöbetçi hareket memurları treni gönderemez, makinist ve tren şefi de treni hareket ettiremez.<br />b) V işaretiyle belirtilen buluşmalar, hat başı, kavşak, tek hatla çok yollu hattın birleşme istasyonları ile ara istasyonlarda<br />seferi biten trenlerde olduğu gibi buluşmanın fiilen gerçekleş- memesi veya buluşma değişikliğine gerek olmaması olasılığı olan<br />trenlerde kullanılır. Karşı yönden gelen trenin geliş yoluna girmeyecek tren V, buluşmaya gelen trenin geliş yoluna girecek tren ise X<br />buluşma yapar ve bu işaretlerle belirtilir.<br />c) Hat başı istasyonunda; orer gereğince bu istasyondan hareket edecek bir trenin hareket saati ile karşı yönden gelecek<br />diğer bir trenin bu istasyona geliş saati arasında en fazla 45 dakikalık bir süre olduğunda, gelen tren çıkacak trenle V buluşma,<br />çıkacak tren ise gelen trenle X buluşma yapar.<br />d) Kavşak istasyonlarında; trenlerden birinin kalkış veya geliş saati ile diğer trenin geliş veya kalkış saati arasında en fazla<br />45 dakikalık süre olursa ana hat treni şube hattından gelen trenle V, şube hattından gelen tren ise ana hat treni ile X buluşma yapar.<br />e) Tek hatla çok yollu hatların birleştiği bir istasyondan, tek hat yönüne çıkacak trenin hareket saati ile tek hattan bu<br />istasyona gelecek trenin geliş saati arasında en fazla 45 dakikalık bir süre olursa, çok yollu hatta girecek tren diğer trenle V, çok yollu<br />hattan tek hatta gidecek tren diğer trenle X buluşma yapar.<br />f) Ara istasyonlarda karşılıklı yönlerden gelen trenlerden birisinin seferi sona erer, diğeri yoluna devam ederse, geliş<br />saatleri arasında en fazla 45 dakikalık süre olduğunda seferi sona eren tren diğer trenle V buluşma, buluşmadan sonra diğer trenin<br />geldiği yöne gidecek tren seferi sona eren trenle X buluşma yapar.<br />5- TSİ sistemi dışında X işareti ile gösterilen trenlerin buluşmalarında trenlerden birinin seferden kaldırılması nedeniyle<br />buluşma yapılamazsa, diğer trene 5201 veya 7003 model verilerek buluşmaya gelecek trenin seferden kaldırıldığı bildirilir.<br />6- Tek hatlarda birbirlerinin yolunu çiğnemeyen iki trenin bir istasyonda birbirlerini görmeleri veya çok yollu hatlarda<br />trenlerin bir istasyonda karşılaşmaları buluşma sayılmaz ve kalkış-varış tarifeleri ile trafik cetvellerinde buluşma gösterilmez.<br />7- Trafik cetvellerindeki buluşma ve öne geçme bölümlerine buluşma yapan, öne geçen ve önüne geçilen trenlerin, TMİ<br />sisteminde nöbetçi hareket memuru tarafından, diğer sistemlerde ise tren şefi tarafından yalnız tren numaraları yazılarak imzalanır.<br />Trenlerin Öne Geçmesi<br />Madde 50- Öne geçmenin kalkış-varış tarifelerinde gösterilmesi ve türleri ile gerçekleşmesi aşağıda belirtilmiştir.<br />1- Öne geçme iki türlüdür.<br />Orerde yer alan öne geçmeler normal, orerde yer almayan veya bir trenin gecikmesinden veya sonradan bir trenin sefere<br />konulmasından dolayı yapılan öne geçmeler de geçici öne geçmedir.<br />2- Seyir programına göre öne geçme istasyonuna önce gelip, öne geçecek treni bekleyen tren önüne geçilecek tren, sonra<br />gelip diğer trenin önüne geçecek tren de öne geçen trendir. Kalkış-varış tarifelerindeki öne geçme bölümlerine öne geçen ve önüne<br />geçilen tren numaraları yazılmakla beraber, Romen rakamı ile öne geçen tren numarasının yanına I, önüne geçilen tren numarasının<br />yanına II rakamı konulur.<br />3- Öne geçmenin ne şekilde yapılacağı aşağıda belirtilmiştir.<br />a) Trenlerin normal öne geçme istasyonları orerlerde gösterilmiştir.<br />b) Geçici öne geçmeler, önüne geçilecek trenin öne geçme nedeniyle kaybedeceği zamanı ileride kazanabilmesi, trenler<br />arasındaki bağlantı, trenlerin sırası göz önüne alınarak TMİ ve TSİ sisteminde trafik kontrolörü, diğer sistemlerde nöbetçi hareket<br />memuru tarafından belirlenir.<br />c) TMİ sisteminde öne geçme işlemi, öne geçmenin yapıldığı istasyonun nöbetçi hareket memuru tarafından tren şefi ve<br />makiniste sözlü olarak bildirilir ve trafik cetvelinin ilgili bölümüne tren numaraları yazılır. Geçici öne geçme istasyonu, öne geçecek<br />trenin tren şefi ve makinistine bir önceki istasyon tarafından imza karşılığı bildirilir.<br />d) Normal öne geçmenin, çeşitli nedenlerle geçici olarak başka istasyonda yapılması gerektiğinde TSİ ve TMİ sisteminde<br />trafik kontrolörü, DRS sisteminde ise geçici öne geçme istasyonu durumu daha sonraki istasyonlara telle veya telefonla bildirir.<br />Buluşma ve Öne Geçme İstasyonlarına Giriş<br />Madde 51- Buluşma ve öne geçme istasyonlarına girişte uyulması gereken kurallar aşağıda belirtilmiştir.<br />1-Trenlerin istasyonlara kabulündeki hükümler, buluşma ve öne geçme istasyonlarına girişte de aynen uygulanır.<br />2- Eğer bir tren uzunluğu nedeniyle istasyonun limitleri içine alınamıyorsa, arkadan gelecek bir trene göre arkadaki limiti,<br />önden gelecek bir trene göre de öndeki limiti serbest bırakacak şekilde istasyona kabul edilir.<br />3- Buluşma veya öne geçme istasyonuna girilirken, trenin makinisti hızını çıkış işaretini, çıkış işareti olmayan yerlerde de<br />diğer trenin gireceği yolun limitini geçmeden durabilecek şekilde ayarlar ve durur.<br />4- Eğer trenin son kısmı, buluşma yapıp çıkacak veya öne geçecek trenin yolunu kapamışsa, son vagondaki memur kırmızı<br />işaret göstermekle birlikte ağız düdüğü ile de uyarma işareti verir. Trenin diğer personeli tarafından da bu işaretler tekrarlanarak<br />nöbetçi hareket memuru ve makinistin dikkati çekilir. Bu sırada karşı yönden gelen tren istasyona girmekte ise limit yapmayan trenin<br />son vagonundaki personel karşıdan gelen trene karşı, limitte kırmızı işaret göstererek limitin kapalı olduğuna makinistin dikkatini<br />çeker ve kendi treninin limit dışında kalan kısmını korur.<br />5- Trenler buluşma veya öne geçme istasyonuna çok dikkatli ve itinalı bir şekilde girer, makinistler ve tren şefi trenin<br />gireceği yolu sürekli gözetler. Treni kabul eden tren teşkil memurları da kabul ettikleri tren limitler içine girmeden durmuşsa, 4 üncü<br />bentte belirtildiği şekilde işaret gösterir ve varsa telefon veya telsiz ile nöbetçi hareket memurunu ya da tren personelini uyarır.<br />Buluşma Değişikliği ve Geçici Buluşma İstasyonunun Belirlenmesi<br />Madde 52- Buluşma değişikliği ile geçici buluşma istasyonuna gönderilecek trenler ve uyulması gerekli kurallar aşağıda<br />belirtilmiştir.<br />1- Orer gereğince, bir istasyonda yapılacak buluşmanın, trenlerden birinin gecikmesi veya vaktinden önce gönderilmesi<br />nedeniyle başka bir istasyonda yaptırılması buluşma değişikliğidir.<br />35-33<br />2- Geçici buluşma istasyonu, gecikmiş trenin en az seyri takip ederek gecikmesini kapatabileceği, trenler arasındaki<br />bağlantı ve trenlerin sırası ve trenlere en az gecikme verdirilmesi göz önünde tutularak nöbetçi hareket memurları, TMİ ve TSİ<br />sisteminde ise trafik kontrolörü tarafından belirlenir.<br />3- TMİ sisteminde, orere göre, tek hattaki bir istasyonda buluşmaları gereken trenler, gecikme veya vaktinden önce<br />gönderme nedeniyle çok yollu hatta birbirlerini göreceklerse, ilk buluşma istasyonundan çok yollu hat yönüne hareket eden tren, çok<br />yollu hatta girilecek ilk istasyona kadar buluşma değişikliği ile gider. Bu istasyon yeni buluşma istasyonu olur. Trafik cetvellerinde<br />buluşmalar bu istasyonda gerçekleşmiş olarak gösterilir.<br />4- TMİ sisteminde, normal olarak çok yollu hatta birbirini görecek trenlerden, tek hat yönünden gelecek trenlerin<br />gecikmesi veya çok yollu hattan trenin vaktinden önce gönderilmesi nedeniyle tek hat üzerindeki bir istasyonda buluşmaları<br />gerekirse, çok yollu hattın tek hatla birleştiği istasyon geçici buluşma istasyonu kabul edilir ve çok yollu hattan çıkacak trenler bu<br />istasyondan itibaren diğer trenle buluşuncaya kadar buluşma değişikliği ile gönderilir.<br />5- TSİ ve DRS sistemlerinde buluşma değişikliği işleminin, trenlere bildirilmesine ve buluşma değişikliği işareti<br />takılmasına gerek yoktur. Bu sistemlerin dışındaki sistemlerde buluşma değişikliği ile ilgili işlemler aşağıda belirtilmiştir.<br />a)Buluşma değişikliği, normal buluşma istasyonundan komşu istasyona veya daha ilerideki istasyonlardan birisine<br />yapılabilir. Ancak TMİ sisteminde aşırı buluşma değişikliği yapılabilmesi için haberleşmenin olması, arada başka bir tren veya bir<br />normal buluşma istasyonunun bulunmaması gerekir. TMİ sisteminde yapılan buluşma değişikliği işlemi ile trene bu istasyonlar<br />arasında sevk emri de verilmiş olur.<br />b) Buluşma değişikliği ile yeni buluşma istasyonuna gönderilecek trenin tren şefi ve makinistine nöbetçi hareket memuru<br />tarafından, 5201 model verilir. Normal veya geçici buluşma istasyonundan bu modeli almadıkça veya buluşması fiilen<br />gerçekleşmedikçe makinist ve tren şefi treni hareket ettirmez. Bir tren birden fazla trene buluşma değişikliği ile gidiyorsa, bu trene<br />verilecek 5201 buluşma değişikliği modeline gecikmiş trenlerin numaraları sıra ile ayrı ayrı yazılır.<br />c) Aşırı buluşma değişikliğinde ara istasyonlardan tren şefi ve makiniste buluşma değişikliği ile ilgili ayrı model verilmez.<br />d) Buluşma istasyonu değiştiğinde, normal buluşma istasyonundan itibaren diğer trenle buluşuncaya kadar tren buluşma<br />değişikliği işaretini taşımak zorundadır. Bu işaretlerin takılıp çıkarılmasından makinist sorumludur.<br />e) Buluşma istasyonunun değiştiği, gecikmiş trene, TMİ sisteminde trafik kontrolörü tarafından verilecek emirle, geçici<br />buluşma istasyonundan önce duruşu olan uygun bir istasyon tarafından, 5201 veya 7003 modele yazılarak imzaları alındıktan sonra<br />tren şefi ve makiniste birer adet verilerek bildirilir. Duruşu uygun bir istasyonun olmaması halinde yeni buluşma istasyonundan bir<br />önceki istasyonda tren durdurularak modelin verilmesi sağlanır.<br />Yeni buluşma istasyonu; TMİ sisteminde trafik kontrolörünün,<br />........ No.lu trenle ........... No.lu trenin buluşması .............. istasyonunda olacaktır.<br />şeklinde vereceği emirle bildirilir.<br />Buluşmanın yapılacağı geçici buluşma istasyonunda gecikmiş trenin duruşu yoksa trene ayrıca, 5602 model verilerek<br />durması sağlanır.<br />Buluşma istasyonunun değiştiği, daha önceki istasyonlardan gecikmeli trene bildirilememiş ise, tren giriş işaretinde veya<br />başmakastan 500 metre geride durdurularak burada bildirildikten sonra istasyona kabul edilir.<br />f) Aşırı buluşma değişikliği işleminin yapılması sırasında aradaki istasyonlardan biri veya birkaçının cevap vermemesi<br />işlemin yapılmasına engel değildir. Buluşma değişikliğini yapan ve kabul eden istasyonlar ile TMİ bölgelerinde trafik kontrolörleri,<br />cevap vermeyen istasyonları sık sık arayarak durumu bildirir. Bu istasyonlardan trenin hareket edeceği komşu istasyona gelinceye<br />kadar cevap alınamaması durumunda 5588 model verilerek tren gönderilir. 5588 model verildiği trafik cetveline yazılır.<br />g) Buluşma değişikliği işlemi tamamlandıktan sonra haberleşme kesilse de tren geçici buluşma istasyonuna kadar<br />gönderilir.<br />h) Zorunluluk olmadıkça belirlenmiş geçici buluşma istasyonu, buluşma bekleyen trenin zararına da olsa geriye doğru<br />değiştirilmez. Ancak, zorunlu durumlarda geçici buluşma istasyonu değiştirilerek daha önceki bir istasyon yeni geçici buluşma<br />istasyonu olarak belirlenir. Bu durumda ilk geçici buluşma istasyonu ile ikinci geçici buluşma istasyonu arasında daha önce yapılan<br />buluşma değişikliği işlemi, sevk emri veya gecikmiş trene yapılan buluşma duyurusu iptal edilir ve yeni geçici buluşma istasyonuna<br />göre yeniden işlem yapılır.<br />Ayrıca, buluşma değişikliği işlemi ile gelen trene de geçici buluşma istasyonunun değiştiği 5201 veya 7003 modelle bir<br />önceki istasyon tarafından bildirilir. İkinci geçici buluşma istasyonunda trenlerin duruşu yoksa, ayrıca durma modeli verilir. Bu<br />durumda trenlerin başmakasta durdurulmasına gerek yoktur.<br />6- Bütün trafik sistemlerinde; öne geçme ve buluşma değişikliği nedeniyle geçici öne geçme ve buluşma istasyonunun<br />trafik kontrolörü veya nöbetçi hareket memurları tarafından belirlenmesi sırasında;<br />a) Trenlere, öne geçme ve buluşma nedeniyle en az gecikme verdirilmesine dikkat edilir.<br />b) Aynı sınıftan iki trenin öne geçme ve buluşmasında, buluşmada kaybedeceği zamanı daha sonraki duruşlardan<br />kazanacak tren veya kısa süre sonra seferi son bulacak tren bekletilir.<br />Her iki trenin de daha sonra bu gecikmeyi kazanması mümkün değilse gecikmesi az olan tren, gecikmeleri de eşit veya<br />birbirine yakınsa, öne geçme veya buluşma nedeniyle en az gecikecek tren bekletilir.<br />c) Banliyö trenleri, diğer trenlerle buluşma ve öne geçmelerinde bekletilmez. Ancak, anahat trenlerinin fazla geciktiği veya<br />banliyö trenlerinin arızalandığı durumlarda, süper ekspres, mavi tren ve ekspres trenlerinin en az 15 dakikalık gecikmelerinin<br />önlenmesi koşuluyla buluşma ve öne geçmelerinde banliyö trenleri en fazla 5 dakika bekletilebilir.<br />d) Süper ekspres trenleri, mavi tren, ekspres, bölgesel ekspres, ray otobüsü ve mototrenlerle buluşma ve öne geçmelerinde<br />en fazla 5 dakika bekletilebilir. Ancak bu durumda diğer trenin en az 15 dakikalık gecikmesinin önlenmiş olması gerekir. Diğer<br />trenlerle buluşma ve öne geçmelerinde bekletilmez.<br />e) Mavi tren, ekspres, bölgesel ekspres, ray otobüsü ve mototrenler; normal yolcu, karma, ekspres yük ve blok yük trenleri<br />ile buluşmalarında en fazla 5 dakika bekletilebilir. Ancak, bu durumda normal yolcu ve karma trenin en az 15 dakikalık, yük<br />trenlerinin ise 30 dakikalık gecikmesinin önlenmesi gerekir. Bölgesel hızlı yük ve yavaş yük trenlerinin buluşma ve öne<br />geçmelerinde bekletilmez.<br />35-34<br />f) Normal yolcu, karma, ekspres yük ve blok yük trenleri; diğer yük trenleriyle buluşma ve öne geçmelerinde en fazla 5<br />dakika bekletilebilir. Ancak, bu durumda diğer yük trenlerinin en az 15 dakikalık gecikmesinin önlenmiş olması gerekir. Blok yük ve<br />ekspres yük trenleri ile normal yolcu ve karma trenlerin birbiri ile olan buluşma ve öne geçmelerinde aynı sınıftan olan trenlerle ilgili<br />hükümler uygulanır.<br />g) Kaza/olay yerine giden imdat trenleri hariç, hizmet trenleri ile olan buluşma ve öne geçmelerinde işletme trenleri (yolcuyük)<br />bekletilemez.<br />h) Yukarıdaki hükümler, üstün trenlerin en fazla 30 dakikalık gecikmesinin olduğu durumda uygulanır. Gecikmesi 30<br />dakikadan fazla olan üstün trenler, kesin zorunluluk olmadıkça aşağı dereceli trenlerle olan buluşma ve öne geçmesi nedeniyle<br />bekletilemez.<br />Tarifeli Trenlerle Tarifesiz Trenlerin Buluşması<br />Madde 53- TSİ ve DRS sistemleri dışında, tarifeli trenlerle tarifesiz trenlerin veya iki tarifesiz trenin veya tarifesiz oto ve<br />motorlu drezinler ile yol araç ve makinalarının birbiri ile buluşmalarında aşağıdaki şekilde işlem yapılır.<br />1-TMİ sisteminde, trafik kontrolörü buluşmanın yapılacağı istasyon ile buluşacak trenleri gönderecek istasyonlara,<br />trenlere sevk emri vermeden önce, " ........... No.lu trenle ......... No.lu trenin buluşması ................. istasyonunda tespit edilmiştir"<br />şeklinde buluşmayı belirleme emrini verir.<br />2- Nöbetçi hareket memurundan veya trafik kontrolöründen buluşmanın belirlenmesine ait bildiriyi veya emri alan trenleri<br />gönderecek istasyonlardan;<br />a) Tarifeli treni gönderecek olan istasyon, bu trenin 5553 modelindeki tarifesiz trenin numarasının karşısına belirlenen<br />buluşma istasyonunun ismini yazar ve imza eder.<br />b) Tarifesiz treni gönderecek istasyon, bu trenin 5553 modelindeki buluşma yapacak tarifeli trenin numarasının karşısına<br />belirlenen buluşma istasyonunun ismini yazar ve imza eder.<br />c) Ayrıca, her iki treni gönderecek istasyonun nöbetçi hareket memurları, tarifeli trenle tarifesiz trenin buluşmasının<br />belirlenmesine ait bildiri veya trafik kontrolörü emrini 7003 veya 5201 modele yazarak imza karşılığı her iki trenin tren şefi ve<br />makinistlerine verir.<br />3- İki tarifesiz trenin bir istasyonda buluşmasında da aynı şekilde işlem yapılır.<br />4- Tarifesiz trenle buluşma yapacak tarifeli trenin buluşma istasyonunda duruşu yoksa bu trene ayrıca durma modeli<br />verilir.<br />5- Herhangi bir nedenle, tarifesiz trenle diğer trenlerin yapacakları buluşma için buluşmanın belirlenmesi teli veya emri<br />komşu istasyonlara yazılamamış ise, buluşmanın belirlenmesi işlemi buluşmanın gerçekleştiği istasyonda yapılır. Ancak, bu<br />istasyonda duruşu olmayan trenler için orer dışı durmaya ait hükümler uygulanır.<br />6- Tarifeli trenle, tarifesiz trenin buluşma istasyonunun belirlenmesinden sonra, buluşma istasyonuna gelememeleri halinde<br />aşağıdaki şekilde işlem yapılır.<br />a) Buluşma istasyonuna tarifesiz trenin gelememesi ve komşu istasyonda kalması halinde, belirlenen buluşma<br />istasyonundan sonra tarifeli tren, tarifesiz trenle buluşuncaya kadar buluşma değişikliği işlemi yapılarak gönderilir.<br />b) Buluşma istasyonuna, tarifeli trenin gelememesi ve komşu istasyonda kalması halinde, tarifesiz tren yeniden buluşma<br />belirleme işlemi yapılarak gönderilir. İki tarifesiz trenin buluşmasında da, bu şekilde işlem yapılır.<br />c) Buluşmaya gelecek trenlerden birisinin seferden kaldırılması veya seferinin son bulması halinde, nöbetçi hareket<br />memurunca trenin seferinin son bulduğu veya seferden kaldırıldığı yazılı olarak bildirilerek yapılan buluşma belirleme işlemleri iptal<br />edilir.<br />7- Tarifesiz trenlerin, demiryolu makina ve araçlarının seferinin son bulduğu istasyonun nöbetçi hareket memuru, TSİ<br />sisteminde trafik kontrolörü, "........... No.lu tren istasyonuna/istasyonumuza saat ............ da gelmiş ve seferi son buluşmuştur"<br />diyerek trenin seyir ettiği kısımdaki bütün istasyonlarla, bölgeden geçecek trenlerin gönderildiği istasyonlara ve trafik kontrolörüne<br />bildirir.<br />8- Haberleşmenin kesik olduğu durumlarda tarifesiz trenler, her iki yönden de geçmemiş tren bulunduğunda seferdeki ilk<br />trenin orerine göre hareket saatinden 10 dakika önce korunmaya çekilmesi şartıyla gönderilir. Belirtilen korunma saatinde istasyona<br />çekilemeyen tarifesiz trenler, bu saatte bulunduğu yerde durdurularak, her iki yönden korunur ve istasyonların birinden veya trafik<br />kontrolöründen garanti alınmadıkça hareket edemez. TMİ sisteminde istasyonlar arasında haberleşme varsa, buluşma belirleme<br />işlemleri istasyonlarca yapılır.<br />Trenlerin Hareket Bildirisi<br />Madde 54- İstasyonlardan gönderilen trenler için komşu istasyona veya trafik kontrolörüne aşağıdaki şekilde hareket<br />bildirisi yapılır.<br />1- TSİ ve TMİ sisteminde ilk çıkış istasyonu, trene vagon veren veya çıkaran istasyon ve teşkilat istasyonları trenin<br />numarasını, dingil sayısını, metre olarak uzunluğunu, ağırlığını, esas ve destek lokomotif numaraları ve hareket saati ile gecikmeli<br />gönderilmişse nedenini trafik kontrolörüne bildirir.<br />2) TMİ sisteminde ayrıca, bütün istasyonlar kendilerinden hareket eden trenlerin hareketlerini komşu istasyona trafik<br />kontrolörü aracılığıyla aşağıdaki şekilde bildirir.<br />a) Treni gönderen istasyon trafik kontrolörüne trenin hareket ettiğini ve hareket bildirisi yapacağını bildirir.<br />b) Trafik kontrolörü komşu istasyonu arayarak hareket bildirisi yapılacağını söyler.<br />c) Treni gönderen istasyon " ....... tren ....... dingille saat .... / vaktinde gitti. Soyadı. " diyerek bildiriyi yapar.<br />d) Bildiriyi alan istasyon " ....... trenin ....... dingille saat .... / vaktinde gittiği anlaşıldı. Soyadı. " şeklinde metni tekrar eder.<br />Trafik Kontrolörünün " tamam " demesi ile bildiri yapılmış olur.<br />3- DRS sisteminde hareket bildirisi yapılmaz.<br />4- Tesisler Dairesi Başkanlığı TMİ sisteminde komşu istasyonlara hareket bildirisinin yapılmaması veya trafik<br />kontrolörüne yapılması için emir verebilir.<br />35-35<br />ÜÇÜNCÜ BÖLÜM<br />Trenlerin Seyirlerindeki Düzensizlikler<br />Anayoldaki Düzensizlikler<br />Madde 55- Anayoldaki düzensizliklerde yapılacak işlemler aşağıda belirtilmiştir.<br />1- Anayol üzerinde trenlerin trafiğini tehlikeye düşürecek veya engelleyecek bir arıza ve düzensizliğin bulunduğu,<br />demiryolu kısmının her iki yönüne işaretler konularak ve gerekli modeller verilerek tren personeline bildirilir. Hiç tren olmasa veya<br />tren personeline modelle bildirilse de arızalı yol mutlaka işaretlerle korunur. Komşu istasyonlara ve trafik kontrolörüne bildirilir.<br />2-Tren personeli, trenin seyri sırasında, demiryolu trafiğini tehlikeye düşürecek ve demiryolu ile araçlarına hasar ve zarar<br />verecek arıza ve düzensizlikleri gördüğünde derhal telefon veya telsizle trafik kontrolörüne ve ilgililere bildirir, ayrıca telle doğrular.<br />Acil hallerde treni durdurarak, yolun bu kısmını işaretlerle emniyet altına alır ve ayrıca trafik cetveline yazar veya rapor düzenler.<br />Tren personelinin telgrafını alan yol veya tesisler servisi yetkilileri ile diğer ilgililer bildirilen arıza ve düzensizliklerin<br />giderilmesi için gerekli önlemleri en kısa sürede alır. Arıza ve düzensizliğin giderildiğini önce telefonla, sonra telle, trafik<br />kontrolörüne, istasyonlara ve diğer ilgililere bildirir.<br />3- Yol veya tesisler görevlileri veya yetkilileri tarafından arıza ve düzensizliğin giderildiği bildirilinceye kadar, istasyonlar<br />ve trafik kontrolörleri buradan geçecek trenlerin arıza ve düzensizliğin bulunduğu yerde durması veya yavaş geçmesi için gerekli<br />modelleri tren şefi ve makiniste verir veya verilmesini sağlar.<br />4- Demiryolu kenarında veya yakınında yangın olduğunu öğrenen demiryolu personeli, önce ilgili yol personeline, bunlar<br />tarafından da trafik kontrolörüne, kısım şefine ve komşu istasyonlara, Yol, Ticaret, Hareket ve Tesisler Müdürlüğüne ve diğer<br />ilgililere bildirir.<br />5- Genel Müdürlükten 24 saat önceden izin alınmadıkça anayol ile istasyonların tren kabul ve gönderme yolları herhangi<br />bir nedenle trafiğe kapatılamaz. Ancak, acil ve olağanüstü durumlarda bu kuralın dışına çıkılabilir.<br />6- Yol personeli, herhangi bir nedenle üzerinde seyir edilemeyecek olan yol kısmını genel hükümlere göre korunmasını<br />sağladıktan sonra, durumu telefonla veya telsizle varsa trafik kontrolörüne ve komşu istasyonlara bildirir, daha sonra bunu telle<br />doğrular. Şayet yol personeli trafik kumanda merkezi veya istasyonlarla görüşemezse, durumu bir haberci ile komşu istasyonlardan<br />birine bildirir. Bu bildiriyi alan ilgililer de durumu komşu istasyonlara ve diğer ilgililere bildirir.<br />7- Bu bildiriyi alan komşu istasyonlar, anayollarının arızanın bulunduğu yönüne kırmızı işaret koyar. Emniyet tesisatı<br />bulunan istasyonlarda, kumanda kollarının üzerine yol kapalıdır levhalarını asar. DRS sisteminde hareket memurları, TSİ ve TMİ<br />sisteminde ise trafik kontrolörleri de bu yöne kumanda eden düğme ve butonlar üzerine kullanmayı önleyici engeller koyar. Yol<br />kapalı kaldığı sürece komşu istasyonlar arızalı yöne, hizmet trenlerinden başka tren gönderemez.<br />8- Yol personeli, yolun açıldığını telgrafla trafik kontrolörü ve istasyonlara, trafik kontrolörü de durumu komşu<br />istasyonlara bildirir. İstasyonlar bu bilgiyi aldıktan sonra, daha önce koymuş oldukları durma işaretlerini, kestane fişeklerini ve yol<br />kapalı levhalarını kaldırırlar. Yolun açıldığı hakkındaki bildirinin trafik kumanda merkezine yapılamaması halinde yetkili yol<br />personeli tarafından durum komşu istasyonlardan birine telgrafla bildirilir.<br />Trenin Seyri Sırasında Dikkat Edilecek Hususlar<br />Madde 56- Trenlerin seyri sırasında lokomotif ve trende görevli personel ile yol personeli aşağıdaki hususlara dikkat eder.<br />1- Trenin seyri sırasında makinist her şeyden önce seyredeceği yola, işaretlere ve lokomotifin gidişine dikkat eder. Bundan<br />başka zaman zaman arkaya bakarak treni de gözetler. Lokomotifte görevlendirilen diğer personel de bu konularda makinist ile<br />müştereken sorumludur.<br />2- Tren personeli yolda diğer görevlerini yaparken, aynı anda trenin seyrine ve makinist tarafından veya yoldan verilecek<br />işaretlere de özellikle dikkat eder.<br />3- Yolcu trenlerinde görevli tren şefi ve trende görevli tren teşkil memuru veya bu görevleri yapan personel öncelikle trenin<br />trafik emniyetinin sağlanmasına dikkat eder. Bilet kondöktörleri ve hostesler ise bilet kontrolü bittikten sonra, görevli oldukları yolcu<br />vagonlarını sürekli olarak gözetim altında bulundurur ve demiryolu araç ve malzemeleri ile yolculara zarar verecek veya yolcuları<br />rahatsız edecek kimselerin hareketlerine engel olur, vagonların iklimlendirme ve aydınlatma ayarlarını yapar ve gözetir. Aynı<br />zamanda da trenin trafik emniyeti ile ilgili olarak verilen emir ve işaretlerin gereğini yaparlar.<br />4- TMİ sisteminde bir işaret önünde veya anayolun herhangi bir yerinde trenin durması halinde, tren şefi, gideceği<br />istasyona varması gereken saatten itibaren personelinden birini görevlendirerek trenin önce işaretlerle arkadan korunmasını sağlar,<br />sonra telsiz veya telefonla durumu komşu istasyonlardan birine ve trafik kontrolörüne bildirir.<br />5- Anayolda seyir eden ve durma modeli almamış olan bir tren, ancak trenin trafik emniyeti ile ilgili nedenlerle anayolda<br />durdurulur.<br />6- TSİ ve DRS sistemleri dışında, yol personeli aksi yönden geleceği bilinen bir trenin geçeceği yol üzerinde, diğer yönden<br />buluşma değişikliği işareti taşımadan gelen bir treni durdurur ve nedenini tren şefinden öğrendikten sonra seyrine izin verir.<br />7- İstasyondan hareket eden bir trenin personeli çıktığı yöndeki giriş işaretinin, istasyona girişe açık durumda olduğunu<br />görürse derhal treni durdurur ve istasyon nöbetçi hareket memurundan nedenini öğrendikten sonra seyrine devam eder.<br />Normal Hızını Yapamayan Trenler<br />Madde 57 - Kalkış - varış tarifesindeki hızının çok altında seyir ederek, karşıdan veya arkasından gelecek diğer trenlere<br />fazla gecikme verdirecek olan tren için aşağıdaki şekilde işlem yapılır.<br />1- İki istasyon arasında normal hızını yapamayan trenin tren şefi, durumu vakit geçirmeden komşu istasyonlardan birine<br />veya trafik kontrolörüne bildirir.<br />2- İki istasyon arasında normal hızını yapamayan bir tren; istasyon veya blok mesafesi ile takip eden bir tren yoksa,<br />emniyet tedbiri almadan seyrine devam eder. Ancak, bu şekilde seyri daha ilerideki buluşmaları büyük çapta etkileyecekse, uygun bir<br />35-36<br />yerde durulur ve tren şefi tarafından durum komşu istasyonlardan birine veya TMİ ve TSİ sistemlerinde trafik kontrolörüne<br />bildirilerek vereceği emre göre hareket edilir.<br />3- İstasyon veya blok mesafesi ile bir tren takip ediyorsa; bu trenin komşu istasyondan hareket saatinden itibaren trafik<br />kontrolörüne bildirerek vereceği emre göre hareket edilir. Trafik kontrolörü yoksa veya trafik kontrolörüyle konuşulamıyorsa,<br />demiryolunun sağ rayı üzerine 800 er metre ara ile iki adet kestane fişeği konularak seyre devam edilir. Arkadan gelen tren kestane<br />fişeklerinin patlamasından, önünde normal hızını yapamayan bir tren olduğunu anlayarak hızını azaltır ve yoluna dikkatli bir şekilde<br />devam eder.<br />4- Normal seyir süresini 15 dakika geçtiği halde varacağı istasyona varamayan trenin tren şefi durumu komşu istasyonlara<br />veya varsa trafik kontrolörüne telefon veya telsizle bildirir.<br />5- Hareket ettiği istasyona çok yakın bir yerde normal hızını yapamaz duruma gelen bir trenin büyük gecikme ile ilerdeki<br />istasyona varacağı ve bu gecikmenin arkadan veya karşıdan gelecek trenlere büyük gecikme verdireceği anlaşılırsa, durum hareket<br />edilen istasyona veya TMİ ve TSİ sistemlerinde trafik kontrolörüne bildirilir ve seyir konusunda verilecek emre göre, ileriye veya<br />geriye seyir eder. Trenin geriye geleceğini öğrenen istasyon ve trafik kontrolörü trenin istasyona kabulü için gerekli önlemleri alır.<br />TSİ ve DRS sistemleri hariç telefon veya telsizle konuşmak mümkün olmazsa, tren şefi geriye gidecek trenin önünden fren<br />mesafesinde bir personel görevlendirerek, giriş samaforu, ileri koruma işareti veya bu işaretler yoksa başmakasa 500 metre kalıncaya<br />kadar geri götürür ve buradan durumu istasyona bildirerek alacağı emre göre hareket eder. Bu şekilde geriye giden bir tren, kendisini<br />takip eden trenin hareket saatinde durdurularak, işaretlerle emniyet altına alınır.<br />Trenlerin Birleştirilmesi<br />Madde 58- Trenler, gecikme, kaza/olay, arıza ve benzeri nedenlerle aşağıdaki kurallara uygun olarak birleştirilir.<br />1- Fren, dingil ve diğer özelliklerinin uygun olması durumunda, aynı türden trenlerin birleştirilmesine Tesisler Müdürlüğü,<br />TMİ ve TSİ sistemlerinde trafik kontrolörü karar verir.<br />2- Birleşik tren, birleştirilen trenlerin duruşu olan bütün istasyon, sayding ve duraklarda durur. Ancak TMİ ve TSİ<br />sistemlerinde birleştirilmiş yük trenlerinin gereksiz duruşları 45 inci madde hükümlerine uygun olarak kaldırılır. Birleşik tren<br />vaktinde olan trenin, her ikisi de gecikmeli ise hızı fazla olan trenin numarasını alır ve seyir programını izler.<br />3- Trenlerin birleştirildiği, birleşmenin gerçekleştiği istasyon veya trafik kontrolörü tarafından trenin gideceği yöndeki<br />bütün istasyonlara, Ticaret ve Tesisler Müdürlüğüne ve ilgililere telle veya telefonla bildirilir.<br />4- Birleşik tren, seyir programını izlediği trenin trafik cetveli ile seyir eder.<br />5- Kaza/olay nedeniyle demiryolunun uzun süre trafiğe kapalı kalması durumunda kaza/olay yerinin her iki yönünde<br />biriken trenlerin biran önce gönderilmesi için, kaza/olay yerinde bulunan tesisler servisi yetkilisi tarafından aynı sınıftan olmayan<br />trenler ilk teşkilat istasyonuna kadar seyir etmek şartıyla birleştirilebilir.<br />Anayolda Arızalanan Trenlerin Korunması<br />Madde 59- Anayolda arızalanan trenler aşağıdaki şekilde korunur.<br />1- Bir tren, herhangi bir nedenle anayolda arızalanarak durmak zorunda kalırsa, tren şefi ve makinist önce bu durmanın<br />nedenini araştırır. Tren yoluna devam edemeyecekse, TSİ ve DRS bölgeleri hariç, geriden başlamak üzere her iki yönden işaretlerle<br />korumaya alınır ve derhal TSİ ve TMİ sisteminde trafik kontrolörüne, diğer sistemlerde komşu istasyonlara telefon, telsiz, telgraf<br />veya başka şekilde bildirilir. Korunmanın uygun şekilde yapılmasından tren şefi, tren şefi bulunmayan trenlerde ise tren şefliği<br />görevini üstlenen memur sorumludur.<br />2- Bir yolcu treni uzun bir tünel içinde arızalanırsa, yolcu vagonlarının kapı ve pencereleri kapatılır, durum yolculara<br />bildirilir ve birinci bentteki şekilde işlem yapılır.<br />3- Bir treni korumak için yol üzerine, trenin her iki ucundan başlanarak, eğime ve bölgenin özelliğine göre 750- 850- 1050<br />metre uzağa durma işareti olarak kırmızı bayrak, ortası kırmızı kenarı beyaz yuvarlak levha veya kırmızı ışıklı fener dikilir ve her iki<br />durma işaretinden başlamak üzere 50 şer metre aralıkla üç kestane fişeği konur. Bunlar gelecek diğer bir trenin durumuna göre,<br />birincisi sağ, ikincisi sol, üçüncüsü tekrar sağa gelecek şekilde sıra ile konulur.<br />4- Çift hatlarda bir kazadan dolayı her iki yol kapanmış ise, durma işaretleri her iki yol üzerine de konur. Korumaya, her an<br />tren gelebilecek olan komşu yolun ilerisinin ön tarafından başlanır, daha sonra trenin bulunduğu yol arka taraftan korumaya alınır.<br />Komşu yolun kapanmadığı, fakat bu yoldan geçecek trenlerin duran trenler için tehlike yaratabileceği durumlarda, komşu yolun her<br />iki tarafına belirli uzaklıklarda yavaşlama işaretleri konulur. Yavaşlama işaretleri konulmadığı sürece geçecek trenler kırmızı bayrak<br />veya kırmızı ışıklı fenerle durdurulur, makiniste, duran trenin yanından yavaş geçileceği trafik cetveline yazılarak ve imzası alınarak<br />duyurulur.<br />5- Yol sayısı birden çok ise ve bir yol üzerinde bulunan vagonlar, diğer yollar için de tehlikeli olabilecek durumda ise,<br />yukarıdaki hükümler aynen uygulanır.<br />6- Korunma önlemlerinin tam olarak alınmasından ve vagonların el frenlerinin sıkılmasından sonra imdat istenir.<br />7- Arızalanan trenin iki istasyon arasındaki duruşu 15 dakikayı geçecekse, tren şefi telsiz veya telefonla trafik kontrolörünü<br />ve komşu istasyonları arar ve trenin ne kadar süre duracağını, durma nedenini, yola devam edilip edilemeyeceğini, durulan yerin<br />kilometresini bildirir. Trafik kontrolörü ve komşu istasyonlar gerekli önlemleri alır ve durumu ilgililere bildirir.<br />8- Trenin korunması için gerekli önlemler alındıktan sonra, personel durma nedenini varsa yolculara açıklar. Durmanın kısa<br />süreceği anlaşılırsa, yolcuların trenden inmelerine izin verilmez. Çok yollu hatlarda yolcuların öteki yollar üzerine çıkmalarına izin<br />verilmez. Duran bir yolcu treni yeniden hareket edeceği zaman, makinist lokomotif düdüğü ile yolcuları ve tren personelini uyarır.<br />9- TSİ ve DRS sisteminde iki istasyon arasında arızalanan trenin 4 ve 5 inci bentlerdeki haller dışında işaretlerle belli<br />uzaklıktan korunmaya alınmasına gerek yoktur. Ancak, tren aynı anda iki bloğu da meşgul edecek şekilde durmuş ise arkadan<br />işaretlerle korunmaya alınması zorunludur.<br />Arızalanan trene, imdat olarak gönderilen tek lokomotif veya trenlerin duran trene çarpmaması için tren şefi gerekli<br />önlemleri alır.<br />Lokomotif Düdüğünün Bozulması<br />35-37<br />Madde 60- Yolda lokomotifin düdüğü bozulursa aşağıdaki şekilde hareket edilir.<br />1- Trafik cetveline yazılarak tren, lokomotifin değişeceği ilk istasyona kadar 25 Km/s hızla yoluna devam eder.<br />2- İlk varılacak istasyonda nöbetçi hareket memuruna, TMİ ve TSİ sisteminde trafik kontrolörüne bildirilir.<br />3- Lokomotif düdüğünün çalınmasının gerektiği hemzemin geçitler, yaya geçitleri veya yerleşim merkezlerinden geçilirken<br />istenildiği anda durulabilecek bir hızla ve dikkatli olarak geçilir.<br />Güç Durumda Kalan ve Bölünerek Götürülecek Trenler<br />Madde 61- Güç durumda kalıp bölünerek götürülecek trenler için aşağıdaki şekilde hareket edilir.<br />1- Bir tren iki istasyon arasındayken lokomotif yükü çekemez ve güç durumda kalırsa, tren şefi ve makinist treni bütün<br />olarak veya bölüm bölüm ilerideki veya gerideki istasyona götürmeye çalışır. Bu mümkün olmazsa, trendeki vagonların, el ve yan<br />frenleri sıkılarak işaretlerle korunması sağlandıktan sonra usulüne göre imdat istenir.<br />TSİ ve TMİ sisteminde trafik kontrolörüyle görüşülür, alınacak emre göre hareket edilir. Trafik kontrolörü de her iki komşu<br />istasyona durumu bildirir.<br />2- Eğer tren bölüm bölüm götürülecek ise, önce kaç parça halinde götürüleceği belirlenir ve yol üzerinde bırakılacak<br />bölümündeki vagonların el ve yan frenleri sıkılır, sonra işaretlerle korunması sağlanır. Gerekirse treni arkadan ve önden korumak<br />üzere bir personel görevlendirilir. Son vagonun işaret feneri gidecek dizinin son vagonunun sağ tarafına takılır, varsa tren şefi her<br />bölümün gidiş gelişinde bulunur.<br />3- Tren şefi ilk bölümü harekete hazır duruma getirdikten sonra TMİ ve TSİ sisteminde hareket edeceklerini trafik<br />kontrolörüne, DRS sisteminde haberleşme varsa komşu istasyonlara bildirir.<br />4-Trenin ilk bölümünün hareketinde makinistle tren şefi birbiriyle anlaşır, ilk bölümün istasyona götürülmesi sırasında<br />önce istasyonun başmakasında durularak durum varsa görevli tren teşkil memuruna, yoksa istasyon nöbetçi hareket memuruna<br />bildirilir ve buluşma bekleyen tren varsa, hareket ettirilmemesi veya etmemesi sağlanır, sonra durum nöbetçi hareket memuru varsa<br />bunun tarafından, yoksa tren şefi tarafından trafik kontrolörüne bildirilerek, ikinci bölümün alınması için hareket edilir. Bu bildiriyi<br />alan trafik kontrolörü veya nöbetçi hareket memuru durumu komşu istasyonlara bildirerek bu yöne tren gönderilmesini önler.<br />5-Yolda kalan ikinci bölümün alınması için geri gelişte, dizinin kaçmaması için lokomotif ile çok dikkatli yanaşılır.<br />Lokomotifin bağlanmasından sonra vagonların el ve yan frenleri açılır, altlarında takozlar varsa kaldırılır, geri getirilen işaret feneri<br />yerine takılır, koruma görevlilerinin trene alınmasından sonra hareket edilir.<br />6-Bölünerek götürülecek tren, mümkünse yolun eğimi en az veya düz olan kısmında durdurulur.<br />7- Bölünen trende ikinci parçayı korumak üzere eleman bulundurulamıyorsa, tren bölünerek götürülmez. İmdat istenir.<br />Koşum Takımının Kopmasında Yapılacak İşlemler<br />Madde 62- Seyir esnasında trenin koşum takımı koptuğunda, trenin her iki bölümü de veya kopan kısmı durmuş ise, kopan<br />kısma dikkatli yanaşılarak tekrar bağlantı sağlanır. Gerektiğinde önce kopan kısmın el ve yan frenleri sıkılır, sonra bağlanması<br />sağlanır.<br />1- Kopan kısım durmayarak geriye doğru kendiliğinden hareket ederse, tren durdurularak, kopan kısmın kaçtığı trafik<br />kontrolörüne veya komşu istasyonlara telefon veya telsizle bildirilir. Bu mümkün olmazsa, tren durdurulmadan ilk istasyona kadar<br />gidilir ve buradan bildirilir. Bu durumlarda vagon ve tren kaçmasına ait hükümlere göre işlem yapılır.<br />2- Kopan kısım durmayarak, trenin birinci parçası üzerine doğru harekete geçmiş ise şiddetli bir çarpışmaya meydan<br />vermeden bağlanmasına çalışılır. Bunun mümkün olmayacağı anlaşılırsa, birinci parçanın hızı, kopan parçanın hızına göre<br />ayarlanarak kopan parçanın duracağı bir yere veya ilk istasyona kadar dikkatlice gidilir. Durum telsizle trafik kontrolörü ve istasyona<br />bildirilir.<br />Kopan parça yol üzerinde durur ise, dikkatli bir şekilde bağlanması sağlanır. Kopan parçanın bağlanması sağlanmadan, bir<br />buluşma istasyonuna gelinirse, buluşma bekleyen trene çarpmasını önlemek için, tren kabul edildiği yolun limitleri içine girmeden<br />durarak, kopan parçasının kendi dizisine çarpması sağlanır ve mümkünse birinci parçadaki vagonların frenleri gevşek bırakılır.<br />3- Trenin kopan parçasındaki görevli personel, diziyi durdurmak üzere el frenlerini sıkar ve trenin baş tarafını da<br />durdurmak için durma işareti verir. Birinci kısım işareti görmeyerek durmadan yoluna devam ederse, bu personel kopan kısmı her iki<br />taraftan işaretlerle koruma altına alır ve durumu ilgililere bildirir.<br />4- Trenden kopan vagonları gören yol personeli, frenlerin etkisini artırmak için raylar üzerine hız azaltıcı engeller koyarak<br />kopan parçanın durdurulmasını sağlamaya çalışır.<br />5-Trenin koptuğunu ve istasyona doğru geldiğini trafik kontrolörü ve tren şefinden öğrenen istasyonun nöbetçi hareket<br />memuru veya diğer personel vagonları durdurmak için gerekli önlemleri alır.<br />6- Gerek yolda, gerek manevrada kopan koşum takımları, nedenleri araştırılmak üzere en yakın vagon teknisyenliğine<br />dikkatle toplanarak gönderilir, durum Cer ve Tesisler Müdürlüğüne telle bildirilir.<br />7- Vagon tamponu düşmelerinde yol, Kısım Şefi tarafından kontrol edilir. Trafiğe engel bir durum olmadığını<br />bildirmesinden sonra bu kesimde trenlerin trafiğine izin verilir.<br />Vagon ve Tren Kaçması<br />Madde 63- Vagon ve tren kaçmalarında alınacak önlemler aşağıda gösterilmiştir.<br />1- İstasyonlardan kaçan vagonlar derhal trafik kontrolörü ve komşu istasyonlar ile mümkünse trenlere telsiz veya telefonla<br />bildirilir, trafik kontrolörü de vagonların kaçtığı yöndeki komşu istasyona, yol personeline ve yokuş başı istasyonları ile diğer<br />ilgililere derhal haber verir. Haber verirken kaçan vagonların sayısı, insan bulunup bulunmadığı, patlayıcı madde varsa özelliği ve yol<br />sayısı birden çoksa, vagonların hangi anayoldan kaçtığı belirtilir. Trafik Kontrolörü yoksa bu işlemleri vagonların kaçtığı istasyon<br />nöbetçi hareket memuru yapar.<br />2- Vagonlar komşu istasyondan hareket etmiş olan bir trene karşı kaçtığında, olayı haber alan yol memurları, bu vagonları<br />durdurmak için her çareye başvururlar. Bu arada vagonların durdurulamayacağı anlaşılırsa, bunların yoldan çıkarılmasına çalışılır.<br />35-38<br />Kaçan vagonlar durdurulur veya yoldan çıkarılırsa, gelmekte olan trene karşı da derhal bir görevli gönderilir ve durma işaretleri<br />kullanılarak tren durdurulur, durum tren şefi ve makiniste bildirilir. Kaçan vagonları veya karşıdan gelen treni durdurmak için,<br />karayolundan araçla vagonlara veya trene karşı gidilerek yukarıda belirtilen şekilde işlem yapılabilir.<br />3- Kaçan vagonlar komşu istasyondan sonra bir trenle karşılaşacaksa, bu istasyon vagonların durdurulması için gerekli<br />önlemleri alır. Serbest bir kör yolu veya emniyet yolu varsa, vagonların bu yola girmesini, böyle bir yolu yoksa ikinci derecede bir<br />yol üzerine engeller koymak suretiyle, vagonların durdurulmasını, durdurulamayacaksa ray sökerek veya derayman pabucu koyarak<br />hat harici edilmesini sağlar. Böyle durumlarda, vagonların istasyon binalarına, sabit tesislere ve makaslara zarar vermeyecek bir<br />yerde yoldan çıkarılmasına dikkat edilir.<br />4- Hiçbir tren beklenilmediği veya kaçan vagonların devamlarında bir sakınca olmadığı durumlarda, yol üzerine kum,<br />toprak ve balast yığılarak durdurulmaya çalışılır, durdurmak mümkün olamayacaksa, makaslar vagonların geçişini sağlayacak şekilde<br />düzenlenerek kendiliklerinden durabilecekleri bir yokuşa kadar gitmeleri sağlanır.<br />5- Kaçan vagonlara karşı seyir etmekte olan trenler, bulundukları istasyonda veya getirilecekleri en yakın istasyonda<br />korumaya alınarak zarar görmeleri önlenir. Vagonların kaçtığı yönde birden fazla yol bulunuyorsa kaçan vagonlar bu yollardan<br />geçecek trenler içinde tehlike yaratacağından bu yollardaki trenlerin de seyrine izin verilmez. Seyir etmekte olan trenler de ileri veya<br />gerideki en yakın istasyonda korumaya çekilir.<br />6-Kaçan vagonlar, anayolda durdurulabilirse veya durursa her iki yönden korunur, vakit geçirilmeden trafik kontrolörüne<br />veya en yakın istasyona haber verilir. Trafik Kontrolörü veya bu istasyon yolun biran önce trafiğe açılması için gerekli önlemleri alır<br />ve durumu ilgililere bildirir. Kaçan vagonlar istasyona getirilip yol kontrol edilerek trafiğe uygun olduğu yetkili yol görevlilerince<br />bildirilmedikçe bu yöne tren gönderilmez.<br />7- Kaçan trenler için de aynı hükümler uygulanır.<br />Trenlerde Yangın Çıkması<br />Madde 64- Trenlerde yangın çıkması halinde alınacak önlemler aşağıda belirtilmiştir.<br />1- Trendeki vagonlardan birisinde yangın olursa tren derhal durdurulur, yangın söndürülmeye çalışılır. Trafik Kontrolörüne<br />veya en yakın istasyona, telefon veya telsizle bildirilerek yardım istenir ve verilecek emre göre hareket edilir. Trafik Kontrolörüne<br />veya istasyona haber verilemezse ve yangın söndürülemeyecekse, trenin yanan vagonla birlikte en yakın istasyona kadar<br />götürülmesinde bir sakınca da görülmezse vagon ilk istasyona götürülür ve oraya bırakılır. Bu mümkün olmazsa tren yolda derhal<br />durdurulur, yanan vagonun arkasındaki kısmın el frenleri sıkılır. Arkasından kesilerek yanan vagon bir miktar ileriye çekilir, daha<br />sonra da önden kesilerek, ön kısmın da uzaklaştırılması sağlanır. Bütün araçlarla yangının söndürülmesine çalışılır. Bu sırada tren<br />arkadan korunur. Birden çok yol bulunduğu durumlarda, gerekirse diğer yollar üzerindeki trafiğin de durması sağlanır.<br />2-Vagonlardan birisinde tünel içinde yangın çıkarsa, yolcular ve personel için bir tehlike yoksa, hiçbir dur işareti verilmez,<br />fren musluğu ve imdat freni kullanılmadan tren tünel dışına çıkarılarak derhal durdurulur ve 1 inci bentteki şekilde hareket edilir.<br />3-Tren yanmakta olan vagonla birlikte tünel dışına çıkarılamıyorsa, arkadaki kısmın el frenleri sıkılır. Yanan vagon onu<br />izleyen vagondan kesilip arkadaki parçadan uzaklaştırılır. Personel durumun gerektirdiği önlemleri alır ve her şeyden önce tehlikede<br />olan yolcuların korunmalarını sağlar ve 1 ve 2’ nci bentlerde belirtildiği şekilde hareket eder.<br />4-Yanan vagon söndürülemiyorsa, ya arkadaki parçadan ayırıp öndeki parça ile istasyona götürmek veya orada yanmaya<br />bırakmak gerekeceğinden, her iki durumda da tren birkaç parçaya ayrılmış olacağından, bölünerek götürülen trenlere ait hükümler<br />uygulanır.<br />5- Yangın bir yolcu vagonunda çıkarsa, tren durdurulduktan sonra önce yolcular ile eşyaları yanan vagondan çıkarılarak<br />korunur, daha sonra yangının söndürülmesi için gerekli önlemlere başvurulur.<br />Trafikle İlgili Düzensizliklerin Soruşturulması<br />Madde 65- Trafiğin yürütülmesi sırasında belirlenen düzensizlikler Trafik Başkontrolörü tarafından yetkililere bildirilir ve<br />aşağıdaki işlem yapılır.<br />1- Trafik Başkontrolörü, soruşturmayı gerektiren düzensizlikler için iki nüsha 5202 model düzenler. Birini bağlı olduğu<br />Tesisler Müdürlüğüne gönderir, diğerini merkezde saklar. Önemli ve acil durumlarda soruşturmayı hızlandırmak amacıyla<br />düzensizlikler telefonla yetkililere bildirilir.<br />2- Tesisler Müdürlüğü, Trafik Başkontrolörü tarafından gönderilen 5202 soruşturma modelini, düzensizliğin türüne ve<br />neden olan personel ve aracın ait olduğu servise göre, soruşturmayı yapmaya yetkili olan bağlı birimine veya personelin veya aracın<br />bağlı olduğu servis müdürlüğüne göndererek soruşturulmasını sağlar ve sonucunu takip ederek, Trafik Kumanda Merkezine bildirir.<br />3- Trafik Başkontrolörünce hazırlanan, 5202 soruşturma modelindeki düzensizlikler de, diğer kaza/olaylara ait<br />soruşturmalardaki esas ve sürelere göre soruşturulur.<br />4- Trafik Başkontrolörünce düzenlenen 5202 modellere ait soruşturmalar için Tesisler Müdürlüğünde bir defter tutulur. Bu<br />deftere sıra numarası verilerek soruşturma modelinin geliş tarihi, konusu, soruşturmanın gönderildiği birim/servis ve soruşturma<br />sonucu kayıt edilir.<br />5- Trafik kontrolörü grafikleri ve trengrafları günlük olarak Trafik Başkontrolörü tarafından kontrol edilir ve Tesisler<br />Müdürlüğüne gönderilir. Tesisler Müdürlüğünde ikinci kez sondaj şeklinde kontrol edilen grafiklerde görülen düzensizliklerin<br />giderilmesi için gerekli önlemler alınır.<br />İmdat İstenmesi<br />Madde 66- İmdat istenmesi ve imdat isteğini alanların yapacakları işler aşağıda belirtilmiştir.<br />1- Bir imdat treni veya lokomotifi aşağıdaki durumlarda istenir.<br />a) Kaza, sel, heyelan, toprak kayması, köprü yıkılması, tünel çökmesi ve benzeri nedenlerle demiryolunun trafiğe<br />kapanması ve eldeki araç gereçlerle yolun açılmasının mümkün olmadığı durumlarda,<br />b) Bir trenin seyri sırasında makinist görevine devam edemeyecek duruma gelmiş ve trende de bu görevi yapacak kimse<br />bulunmuyorsa,<br />c) Tren lokomotifi arızalanırsa,<br />35-39<br />2- Anayolda bir tren imdat istemek zorunda kalırsa, tren şefi, trenin her iki yönden korunmasını sağladıktan sonra, telefon<br />veya telsizle durumu TSİ ve TMİ sisteminde trafik kontrolörüne, diğer sistemlerde komşu istasyonlara ve ilgililere bildirir, alınacak<br />emre göre hareket eder. Telefon veya telsizle görüşmek mümkün olmazsa tren şefi telgraf yazarak bir veya iki personeli en yakın<br />istasyona gönderir. Uygun durumlarda bu haberi ulaştırmak için tren lokomotifinden ve karayolu araçlarından da faydalanılır. Ancak,<br />telefon ve telsizle yapılan imdat talepleri sonra telgrafla teyit edilir.<br />3- Bir tren için imdat istenildikten sonra, imdada gerek kalmazsa, trafik kontrolöründen veya komşu istasyonlardan imdat<br />lokomotifinin çıkıp çıkmadığı öğrenilir. İmdat lokomotifi çıkmışsa bu lokomotifin gelişine kadar tren bekletilir. Şayet çıkmamışsa<br />imdada gerek kalmadığı bildirilir. Trafik kontrolöründen veya komşu istasyonlardan imdat lokomotifinin gönderilmeyeceği<br />konusunda garanti alındıktan sonra tren yoluna devam edebilir.<br />4- İstasyon içinde veya çok yakınında güç duruma düşen ve yoluna devam edemeyen bir trene imdat istemekle, istasyonun<br />nöbetçi hareket memuru, hareket memuru olmayan yerlerde ise tren şefi veya bu görevi yapan personel görevlidir.<br />5- İmdat isteğini haber alan istasyonlar veya Trafik kontrolörleri gecikmeden gereğini yapmaya başlar ve durumu Cer,<br />Tesisler, Hareket ve Ticaret Müdürlüklerine ve diğer ilgililere bildirir. Eğer yaralı varsa, ilk sağlık yardımının yapılmasını sağlar.<br />6- İmdat treni veya lokomotifi en uygun ve imdadı kolaylıkla sağlayabilecek olan Gar Müdürlüğü ve Loko Bakım Atelyesi<br />veya Depo Müdürlüklerinden telgraf, telsiz veya telefonla istenir.<br />7- İstasyon, Tesisler Bölge Kontrolörlüğü, Loko Bakım Atelyesi, Depo Müdürlüğü ve Şube Şefliği yetkilileri ile öteki<br />ilgililer istenilecek imdat trenlerinin, gerekli personel, araç ve gereçlerle en kısa zamanda yola çıkmasını sağlamak üzere bu trenlerde<br />görev yapacak olanların açık adresleri ve çalıştıkları yerleri önceden belirler. Gerekli imdat vagonu, vinç ve benzeri araçları her an<br />göreve hazır bir durumda bulundurur.<br />8- İmdat isteğini gerektiren arıza lokomotifte ise, aşağıdaki şekilde hareket edilir. Lokomotif arızası nedeniyle yapılan<br />imdat istekleri trafik cetveline yazılarak makinistin imzası alınır.<br />a) Lokomotif arızası nedeniyle iki istasyon arasında bir trenin imdat talebini alan komşu istasyonlardan birinde, manevra<br />veya yedek lokomotif varsa veya kendisinde bekleyen bir tren bulunuyorsa, bu lokomotiflerden birisi ile imdat talep eden treni kendi<br />veya komşu istasyonuna çektirerek anayolu trafiğe açar. TMİ ve TSİ sistemlerinde imdat isteyen trenin, hangi lokomotiflerle, nereye<br />çekileceğini trafik kontrolörü belirler.<br />b) Yedek veya başka lokomotifi bulunan bir istasyonda bir yolcu veya bir imdat treninin lokomotifi arızalanacak olursa, o<br />istasyonun nöbetçi hareket memuru, varsa trafik kontrolörünün vereceği emirle, yoksa kendisi yedek veya yardımcı lokomotifi<br />vererek veya imdat isteyen tren yolcu treni ise, en yakındaki yük treni lokomotifini vererek trenin devamını sağlar. Durumu Cer,<br />Ticaret, Hareket, Tesisler Dairesi Başkanlıkları ve Müdürlükleri ile diğer ilgililere bildirir.<br />c) Arızalanan lokomotif devamı acil olmayan bir trene ait ise nöbetçi hareket memuru lokomotifin değiştirilmesini<br />kendiliğinden yapmayıp, Tesisler Müdürlüğünden veya trafik kontrolöründen alacağı emre göre hareket eder.<br />9- İmdat isteği ister lokomotif arızası, ister bir kaza/olay nedeniyle yapıldığında, kaza/olay yerinde bulunan tren personeli<br />ile yol personeli treni ve kaza/olay yerini her iki taraftan işaretlerle bu yönetmelikte belirtildiği şekilde koruma altına alır.<br />10- İmdat isteğinde, aşağıdaki bilgilerin bulunması zorunludur.<br />a) Kaza/olayın meydana geldiği tarih, saat ve istasyonun adı veya yolun kilometresi, tren ve lokomotif numarası, trenin<br />dingil ve ağırlığı,<br />b) Kaza/olayın türü; toprak kayması, deray, dingil kırılması, lokomotif arızası ve benzeri,<br />c) Hasarlanan vagon ve lokomotifler, yolun durumu, ölü ve yaralı sayısı,<br />d) İstenilen yardımlar, imdat ekibi, lokomotif, sağlık veya vinç ekibi,<br />e) Birden fazla anayolu bulunan yerler ile istasyonlarda diğer yolların trafiğe açık olup olmadığı,<br />f) Yolcu trenlerinde yolcu sayısı,<br />g) Hava ve yağış durumu.<br />11- İmdat istekleri ile kaza/olaylar aşağıdaki görevlilerce ilgililere bildirilir.<br />a) İmdat, kaza/olay istasyonda veya istasyona çok yakın bir yerde meydana gelmişse, istasyon yetkilisi tarafından, istasyon<br />yetkilisi veya nöbetçi hareket memuru bulunmayan yerlerde tren şefi veya kaza/olayı gören personel,<br />b) İki istasyon arasında meydana gelmişse, kaza/olayı ilk gören tren şefi, yol veya diğer servis görevlileri,<br />c) Kaza/olayı bir vatandaş, yol çavuşu veya bekçisi görmüşse; bunların haber verdiği trafik kontrolörü, istasyon yetkilisi<br />veya diğer servis yetkilileri, tarafından tel, telefon veya telsizle ilgililere bildirir.<br />d) Tesisler Servis Müdürlükleri kendilerine bildirilen kaza/ olaylarla ilgili bilgileri topladıktan sonra, bunu bir telgrafla<br />Genel Müdürlüğe, Yol, Cer, Ticaret, Hareket ve Tesisler Daireleri ile ilgili dairelere bildirir.<br />e) Telgraf kısa, fakat yukarıdaki bilgileri kapsayacak şekilde yazılır.<br />12- Lokomotif arızası nedeniyle, tren şefi tarafından yazılacak imdat isteği telgraflarına makinistin imzası alınır. Telgraf,<br />ilgili Cer ve Tesisler Müdürlüğüne, lokomotifin ait olduğu Depo ve Loko Bakım Atelye Müdürlüğüne, trenin çıkış ve varış Gar<br />Müdürlüğüne, Tesisler Bölge Kontrolörlüğüne, Trafik Kumanda Merkezine, Cer ve Tesisler Dairesi Başkanlığına ve komşu<br />istasyonlara arıza açıkça belirtilerek yazılır.<br />13- Bir kaza/olay nedeniyle yazılacak telgraflar; önce kaza/olayın meydana geldiği demiryolunun her iki yönündeki komşu<br />istasyonlara, ilgili Gar Müdürlüklerine, Yol Şube ve Kısım Şefliğine, Tesisler Şefliğine, Trafik Kumanda Merkezine, Tesisler Bölge<br />Kontrolörlüğüne iki taraftaki Gar Müdürlüğüne, ölü ve yaralı varsa, Kısım Hekimliğine, TCDD Hastane Başhekimliğine, Cumhuriyet<br />Savcılığına, emniyet ve Jandarma yetkililerine, önemli olaylarda Mülki Amirliklere, Yol, Cer, Ticaret, Hareket ve Tesisler<br />Müdürlüklerine ve gerek varsa Yol, Cer, Ticaret, Hareket ve Tesisler Dairesi Başkanlığına, lokomotif ve vagonlarda hasar varsa Mali<br />İşler Dairesi Başkanlığına ve Genel Müdürlüğe yazılır.<br />14- Kaza/olayı haber alan ilgililerin yapacağı işler.<br />a) Kaza/olaya ait haberi alan, Loko Bakım ve Onarım Atelye, Vagon Bakım ve Onarım Atelye Müdürü veya Depo Şefleri<br />ve Tesisler Bölge Kontrolörü veya Kontrolörü, Yol Şube ve Kısım Şefi, kaza/olayı soruşturmaya yetkili ilgili servis, haberleşme,<br />35-40<br />sinyalizasyon veya elektrifikasyonda arıza ve hasar varsa ilgili Tesisler Şefi ilk demiryolu veya karayolu aracı ile kaza/olay yerine<br />emir beklemeden gider.<br />Kaza/olayın önem ve niteliğine göre, Yol, Cer, Ticaret, Hareket ve Tesisler Dairesi Başkanlığı yetkilileri ile Yol, Cer,<br />Ticaret, Hareket ve Tesisler Servis Müdür veya Yardımcıları kaza/olay yerine giderler. Kaza/olay yerine giden Tesisler Servis<br />Müdürü, alınacak tedbirler konusunda koordinasyonu sağlar.<br />b) Kaza/olay yerine varan Yol, Cer ve Tesisler Müdürlüğü elemanları, ilk incelemeyi yaptıktan sonra gerekli önlemleri alır<br />ve yaptıkları tespitlere göre, kaza/olayı açıklayan, alınması gereken önlemleri, gerek duyulan malzeme, araç, gereç, personel ve diğer<br />ihtiyaçları, trenlerin trafiğinin ve yolcuların seyahatlerinin ne şekilde sağlanabileceğini belirtilen ayrıntılı bir telgrafı Yol, Cer,<br />Ticaret, Hareket, Tesisler Müdürleri, ilgili Daireler ile birimlere yazarlar.<br />c) Yol, Cer, Tesisler yetkililerinden oluşan ortak heyet, kaza/olayın meydana gelmesi ile ilgili bütün teknik bilgi ve<br />ölçümleri belirleyerek ilgili tutanağa geçirerek müştereken imzalarlar.<br />d) Ayrıca, aktarmaya gerek varsa, aktarma yapılacak trenler ile yolcu sayıları ve aktarmanın ne şekilde yapılacağı ve<br />hasarlanan yük vagonlarındaki eşyanın cinsi ve ağırlığı, hasar durumu, çıkış ve varış istasyonları, gönderici ve alıcı isimleri bildirilir.<br />15- Kaza/olay yerinde, trafikle ilgili önlemler Tesisler Bölge Kontrolörü veya Tesisler servisi yetkilisi, teknik önlem ve<br />çalışmalarla ilgili hususlar Yol ve Cer yetkilileri tarafından yerine getirilir.<br />Kaza/olay yerindeki çalışmaları, Tesisler servisi yetkilisi koordine eder ve yönetir, diğer servis yetkililerinin kendisine<br />yardım etmesi zorunludur<br />16- Önemli kaza/olaylarda, Yol, Cer ve Tesisler Müdürlükleri gerektiğinde kaza/olay yerindeki çalışmaları yapmak üzere<br />14/a alt bendinde belirtilenler dışındaki elemanlarını da görevlendirebilir. Bu takdirde yukarıda belirtilen işlemler bu görevlilerce<br />yerine getirilir.<br />17- Kapanan yolun trafiğe biran önce açılabilmesi için, Yol, Cer ve Tesisler yetkilileri, imdat tren ve lokomotifinin gerekli<br />malzeme ve personel ile birlikte en kısa sürede kaza/olay yerine gönderilmesi için gerekli önlemleri alır.<br />Trafik kontrolörü ve nöbetçi hareket memurları da imdat tren ve lokomotifinin kısa sürede kaza/olay yerine gönderilmesi<br />için gerekli önlemleri alırlar.<br />18- Kaza/olay yerine yetkililer gelinceye kadar, kaza/olay yerinde; tren şefi, makinist ve varsa yol personeli yolun açılması<br />ve yaralıların kurtarılması için gerekli önlemleri alır. Ancak, kaza/olay yerinde değişiklik yapmamaya gayret eder, bu mümkün<br />olmazsa, yapılan değişiklikleri düzgün şekilde kayıt ederek, gelen yetkililere teslim eder.<br />19- Yol, Cer ve Tesisler yetkilileri, kaza/olayın nedenini ve sorumlularını belirlemek için, ilgili personelin, diğer şahısların<br />deyimlerini alır ve hazırlayacakları soruşturma raporu ile krokileri bu konudaki emirlere uygun olarak tamamladıktan sonra Tesisler<br />Müdürlüğüne gönderir. Soruşturma heyetinin başkanlığını ve raportörlüğünü Tesisler Bölge Kontrolörü veya Tesisler servisi yetkilisi<br />yapar. Diğer servis yetkilileri gerekli bilgi ve belgeleri hazırlayarak kendisine yardım eder. Tren trafiğini etkilemeyen; tarla, bağ,<br />bahçe, travers yangınları, bariyer koluna araç çarpması, seyirden kayıp, loko arızaları ve benzeri soruşturmaların raportörlüğünü ilgili<br />servis yetkilisi yapar.<br />20- Çift hatlarda imdat lokomotifi ve trenleri kaza/olay yerinden bir önceki istasyona kadar normal yollarından sefer eder.<br />Bu istasyondan, kaza/olay yerine kadar her iki istasyonun birbirleriyle anlaşması suretiyle veya trafik kontrolöründen alınacak emre<br />göre ters yoldan da gönderilir.<br />Yolcuların Aktarılması<br />Madde 67- Herhangi bir nedenle kapanan demiryolunun trafiğe açılmasının gecikeceği anlaşılırsa, yolcular ve eşyaları<br />Tesisler Servis Müdürünün koordinasyonunda, Ticaret Müdürü veya gerektiğinde Ticaret ve Tesisler Dairesinin müştereken<br />alacakları karara göre aktarma edilir. Yolcuların aktarmasında aşağıdaki kurallara uyulur.<br />1- Yolun trafiğe kapalı kaldığı süreye göre;<br />a) Trafiğe kapanan yol tahminen 2 saate kadar açılabilecekse yolcular aktarma edilmeyerek yolun açılması beklenecektir.<br />b) Yol 2 ila 5 saate (5 saat dahil) kadar açılabilecekse, kaza/olay yerinin trenden trene, trenden karayolu araçlarına ve tekrar<br />trene aktarma edilmesi olanakları, kaza/olay yerinin durumu, karşılıklı tren bulunup bulunmaması, karayolu aracı temin edilip<br />edilmemesi gibi hususlar dikkate alınarak yolcuların aktarma edilmesine ve yolun açılmasının bekletilmesine Tesisler ve Ticaret<br />Müdürleri birlikte karar verir.<br />c) Yol 5 saatten daha fazla bir sürede trafiğe açılabilecekse ve kaza/olay yeri trenden trene aktarmaya uygunsa ve karşılıklı<br />tren veya boş dizi varsa, aktarma yapılarak seyahatleri sağlanacaktır. (Aktarma yapılacak iki merkez arası karayolu araçları ile<br />sağlanabilir.)<br />Ancak, karşılıklı aktarma için tren veya dizi yoksa, kaza/olay yeri aktarmaya uygunsa buradan, uygun değilse, trenin<br />çekileceği en yakın uygun istasyondan yolcular karayolu araçlarına aktarma edilerek, diğer araçlarla seyahatlerini sağlayabilecekleri<br />en yakın merkeze götürülecektir. Bu merkezden sonra, istedikleri taktirde yolcuların seyahatleri daha sonraki trenlerle herhangi bir<br />fark ücreti alınmadan sağlanacak, bunu kabul etmeyen yolcuların bu merkezden sonrasına ait bilet ücretleri iade edilecektir.<br />2- Karayolu araçları ile yapılacak aktarmalar, birbirine en yakın iki merkez arasında ve trenlerde bulunan yolcular<br />gideceklere yerlere tek tek dağıtılmayarak (aracın seyir yolu üzerindeki yerlere gidecekler dışında) ulaşımlarını sağlayabilecekleri<br />merkezlere veya trenin varış istasyonuna götürülerek yapılacak, buradan sonraki seyahatlerinin devamı kendilerine bırakılacaktır.<br />3- Kaza/olay yerinin iki tarafından kalan yolcu trenlerinin aktarma durumuna göre iptalleri Tesisler Müdürlüklerince<br />yapılacaktır. Boş dizilerin gönderilmeleri ile yolun kapalı kalacağı diğer günlerde işleyecek trenlerin iptalleri veya ne şekilde<br />işletileceği konusu Ticaret Dairesi Başkanlığınca belirlenir.<br />4- Ticaret ve Tesisler Müdürlükleri beraberce, kaza/olay yerindeki yetkililerden aldıkları bilgilerden sonra, yolun tahmini<br />açılış saatini belirleyerek bu maddede belirtilen uygulamalar için merkezden herhangi bir emir beklemeden derhal gerekli her türlü<br />35-41<br />önlemleri alarak gerektiğinde Tesisler Servis Müdürü koordinasyonu sağlayacak ve uygulamaya koyacaklar, Genel Müdürlük ile<br />ilgili Dairelere bilgi vereceklerdir.<br />Seyir Sırasında Yoldan Çıkan veya Arızalanan Lokomotif ve Vagonlar<br />Madde 68- Trenlerin seyri sırasında, lokomotif ve vagonların yoldan çıkması veya arızalanmasında alınacak önlemler<br />aşağıda belirtilmiştir.<br />1- Seyir sırasında lokomotif ve vagonlardan bir veya birkaçı yoldan çıkarsa, makinist ve tren şefi yanlarındaki araç ve<br />malzeme ile bunları ray üzerine koyabileceklerse, derhal kaldırma çalışmalarına başlar.<br />2- Yoldan çıkan lokomotif veya vagonların eldeki araçlarla kısa zamanda kaldırılamayacağı veya hiç kaldırılamayacağı<br />anlaşılırsa, gerekli korunma önlemleri alınarak imdat istenir.<br />3- Yoldan çıkan araçlar eldeki araç, gereç ve elemanlarca kaldırılıp ray üzerine konulduğunda, duruma göre trenin birinci<br />parçası arkasında veya tren dizisi içinde dikkatli bir şekilde ilk istasyona kadar götürülür. Orada ilgili servisin kontrolüne bırakılır.<br />Vagonların istasyon içinde yoldan çıkıp kaldırılmaları durumunda da aynı şekilde işlem yapılır.<br />4- Yolda vagonların veya lokomotifin herhangi bir nedenle arızalanması halinde, tren şefi ve makinist, vagonun veya<br />lokomotifin bu durumda, ilk istasyona kadar götürülüp götürülemeyeceğine birlikte karar verir ve gerekli önlemleri alarak ilk<br />istasyona kadar götürür. Orada ilgili servisin kontrolüne bırakır. İlk istasyona götürülmesi tehlikeli görülürse, tren korumaya<br />alındıktan sonra imdat istenir.<br />5- Gerek trende, gerek istasyonda meydana gelen bu gibi olaylar görevli personel tarafından geciktirilmeden Yol, Cer,<br />Ticaret, Hareket ve Tesisler Müdürlüğüne, trafik kontrolörüne ve diğer ilgililere bildirilir.<br />DÖRDÜNCÜ BÖLÜM<br />Trenlere Verilen Modeller<br />Durma Modeli<br />Madde 69- Durma modeli (5602), istasyonlarda ve ana yollarda yapılacak geçici durmaları ve gerektiğinde istasyonlardaki<br />duruşların kaldırılmasını, trenin personeline bildirmek için kullanılır.<br />1- Durma modeli üç nüsha düzenlenir, imzaları alınarak birinci yaprak makiniste, ikinci yaprak tren şefine verilir, üçüncü<br />yaprak da modeli düzenleyen istasyonda kalır. Destek lokomotifin makinistine de aynı şekilde durma modeli verilir.<br />2- Trenin lokomotifinin değişmesi veya destek lokomotifi verilmesi halinde model bu işlemin yapıldığı istasyon tarafından<br />verilir. Tren şefi durma modelinin makinistlere verilmesini sağlamak zorundadır.<br />3- Yetkililerden veya trafik kontrolöründen trenin orer dışı durdurulması veya duruşunun kaldırılması emrini alan nöbetçi<br />hareket memuru, orer dışı durulacak veya durmadan geçilecek istasyonları durma modelinin ilgili bölümüne yazarak tren şefi ve<br />makiniste imza karşılığı verir.<br />4- Tren şefi kendisine verilen durma modelini trafik cetveline ekleyerek son istasyona teslim eder. Makinist de kendi<br />modellerini gereği yapılıncaya kadar lokomotifte görülebilir bir yere asar, görevinin sonunda bu modelleri bağlı olduğu depo<br />müdürlüğüne teslim eder. Modeli alan tren şefi ve makinist, modelde yazılı olan durmayı veya durmanın kaldırılmasını kendi<br />memurlarına bildirir.<br />5- Orer dışı durma veya duruşun kaldırılması herhangi bir nedenle uygulanmayacaksa, bu durumu tren şefi ve makiniste<br />bildiren istasyonun nöbetçi hareket memuru, bu nedenle daha önce verilen modellerin üzerine emrin uygulanmayacağını yazarak<br />imzalar ve trafik cetveline yazar.<br />Tren İşaretlerinin Takılması ve İndirilmesi<br />Madde 70- Trenlere işaret takılması veya indirilmesi aşağıdaki şekilde yapılır.<br />1- Arkasında sabit sport lambası bulunmayan trenin en sonundaki vagona, sport fenerleri görevli revizör/vagon<br />teknisyenlerince veya bu iş yerince görevlendirilecek elemanlarca, yoksa tren personelince ilk çıkış istasyonunda takılır ve son varış<br />istasyonunda indirilir. Fenerlerin trenin seyri sırasında yakılması ile söndürülmesi trende görevli tren teşkil memuru veya tren<br />personeline aittir. Ara istasyonlarda seferi son bulan trenlere ait sport fenerleri tren personeli tarafından istasyon görevlilerine trafik<br />cetveline açıklama yazılarak teslim edilir. Bu istasyon görevlilerince de ait olduğu işyerine iade edilir.<br />2- Buluşma değişikliği ile gidecek trenin makinisti, buluşma değişikliği modelini aldıktan sonra, buluşma değişikliği<br />işaretini lokomotifin yönetmelikte belirlenen yerine takar, tren şefi de takıp takmadığını kontrol eder. Değişik buluşmaya gittiği halde<br />buna ait işareti takmayan trenin hareketine izin verilmez.<br />Takılan buluşma değişikliği işareti, modelde yazılan trenle buluşmanın yapıldığı istasyonda makinist tarafından kaldırılır.<br />Seyir Kısıtlama Modeli<br />Madde 71- Demiryolunun çeşitli kesimlerde değişik nedenlerle, trenlerin durdurulması, durdurulduktan sonra düşük hızla<br />geçirilmesi, normal hızın altında seyir ettirilmesi veya yoldan verilecek emir ve işaretlere dikkat edilmesi ile tren trafiğinin<br />gerektirdiği ve tren personeline önceden bildirilmesi zorunlu olan emir ve duyuruların yazılması için 5588 seyir kısıtlama modeli<br />kullanılır.<br />5588 model nöbetçi hareket memuru tarafından düzenlenerek tren şefi ve makinistlere imza karşılığı verilir.<br />1-Bu model seyir bölgesindeki kısıtlamalar yazılarak üç nüsha olarak tanzim edilir ve A yaprağı makiniste, B yaprağı tren<br />şefine verilir, C yaprağı istasyonda kalır.<br />2- Trene önden veya arkadan destek verilmiş ise, seyredeceği bölgeye ait 5588 model, her lokomotifin makinistine ayrı ayrı<br />verilir.<br />3- Makinistler, bu modelleri görevlerinin sonuna kadar saklar. Tren şefleri de trafik cetveline ekleyerek son istasyona<br />teslim eder.<br />4-Trenin seyir edeceği hat kesiminde hiç bir seyir kısıtlamasının olmaması halinde 5588 model verilmez.<br />35-42<br />Normal Buluşma Modeli<br />Madde 72 - Normal buluşmalar tren şefi ve makiniste 5553 modelle bildirilir.<br />1- Nöbetçi hareket memurları tarafından üç nüsha olarak doldurulan modelin bir yaprağı makiniste, bir yaprağı da tren<br />şefine imza karşılığı verilir. Üçüncü yaprak ise modelin düzenlendiği istasyonda kalır.<br />2- Trenin lokomotifinin değişmesi, baştan veya arkadan destek verilmesi halinde, ilgili istasyonlar, seyredecekleri hatta ait<br />5553 modelleri lokomotiflerin makinistlerine verir. Tren şefi, bu modellerin makinistlerce alınmış olduğunu kontrol eder.<br />3- Bu model, tren teşkil ve destek istasyonları veya seyir programının değiştiği istasyonlar tarafından verilir. Aynı trafik<br />cetveli ile seyri ertesi gün de sürecek trenlerin 5553 modelleri, trafik cetvelinin değişeceği ilk istasyona kadar her iki güne ait bilgiler<br />yazılmış olarak verilir.<br />4- Tarifeli trenlerin, tarifesiz trenlerle hangi istasyonlarda buluşacağı önceden belli olmadığından teşkil istasyonları,<br />tarifesiz trenlerin işlediği bölgeden geçecek tarifeli trenlere ait 5553 modellere, tarifesiz trenlerin numaraları ile işleyecekleri<br />bölgeleri, tarifesiz trenlere ait 5553 modele de işleyecek olan tek ve çift numaralı tarifeli trenlerin numaralarını yazıp, buluşma<br />istasyonu bölümü boş bırakılır. Trenlerin seyri sırasında buluşma istasyonu kararlaştırıldığında bu işlemleri yapan istasyonlar, tren<br />şefi ve makinistte bulunan 5553 modellerin boş bırakılan bölümlerine buluşmanın yapılacağı istasyonun ismini yazarak tren şefine ve<br />makiniste bildirir.<br />5- TSİ ve DRS sisteminde trenlere 5553 normal buluşma modeli verilmez.<br />BEŞİNCİ BÖLÜM<br />Trafik Cetveli<br />Trafik Cetveli<br />Madde 73- Demiryolu üzerinde seyir edecek trenlerde ve her türlü araçta; seyir sırasındaki işlem ve düzensizliklerin kayıt<br />edilmesi için mutlaka bir trafik cetveli bulunur.<br />1- Trafik cetvellerinin tanımı, türleri ve kullanılmasına ait hükümler ayrı bir Genel Müdürlük emri ile belirlenir.<br />2- Trafik cetveli, trenin seyri sırasında kullanılmayacak duruma gelir veya kaybolursa aşağıdaki şekilde işlem yapılır.<br />a) Tren şefi elinde bulunan bilgilere göre yeni bir trafik cetveli düzenler ve bunun ikinci trafik cetveli olduğunu, birincinin<br />ise kayıp veya kullanılamaz hale geldiğini yazar.<br />b) Kullanılamaz durumda olan trafik cetveli yeni trafik cetveline eklenir.<br />c) Trafik cetvelinin kaybolduğu, varılacak ilk istasyonda ilgili istasyonlara ve Tesisler Müdürlüklerine bildirilir.<br />d) Kaybolan trafik cetveli bulunduğunda, bulunduğu yer belirtilerek, diğer ekleri ile birlikte ait olduğu Tesisler<br />Müdürlüğüne gönderilir. Burada eski ve yeni trafik cetveli birleştirilerek işlem yapılır.<br />3- Aynı trafik cetveli ile birden fazla Tesisler Servis Müdürlüğü bölgesinde sefer eden trenlere ait trafik cetvelleri, trenin<br />seyir ettiği hat kesimi fazla olan Tesisler Müdürlüğüne gönderilir.<br />Trafik cetvelinin gönderildiği Tesisler Müdürlüğü, diğer Tesisler Müdürlükleri ile ilgili düzensizlikleri, takibi ve<br />sonuçlandırılması için ilgili Tesisler Müdürlüklerine bildirir.<br />4- Tren şefi, yolda değişirse, görevi alan tren şefine trafik cetveli ve ekleri ile eklerinde yazılı olan hususlardan yerine<br />getirilmiş olanları ve getirilmemiş olanları trafik cetvelinin açıklamalar bölümüne ayrı ayrı yazarak imza karşılığı teslim eder.<br />5- Bir veya birden fazla lokomotifler, yalnız hava frenli sofaj vagonu ve furgon veya lokomotif ile yalnız 2 adet hava frenli<br />yük vagonu bağlanarak teşkil edilen trenler için tek lokomotif ve oto drezinlere ait trafik cetveli kullanılır. Sofaj vagonunun,<br />furgonun ve yük vagonlarının tipi ve numaraları trafik cetveline eklenecek tren teşkilatı modeline yazılır.<br />Bu tür trenleri gönderen istasyon, trafik cetvelini ve eklerini imzalayarak makiniste verir. Tren şefliği görevini de yapan<br />makinist gerekli kayıtları yaparak trafik cetvelini son varış istasyonunun nöbetçi hareket memuruna imza karşılığı teslim eder. Birden<br />fazla lokomotifle seyreden bu gibi trenlerde trafik cetveli birinci lokomotifin makinisti tarafından tutulur. Eğer bu trenlerde tren<br />şefliği yapabilecek nitelikte birden fazla memur bulunursa bunlardan birine tren şefliği yaptırılır ve bu trenlere tren teşkil memuru<br />verilmez.<br />ALTINCI BÖLÜM<br />İş Trenleri, Demiryolu Makinaları ve Karkürer Trenlerinin Trafiği<br />İş Trenleri ve Demiryolu Makinaları<br />Madde 74- İş trenleri ve demiryolu makinalarının çeşitleri ile çalıştırılmalarındaki kurallar aşağıda belirtilmiştir.<br />1-İş trenleri ve demiryolu makinaları üçe ayrılır.<br />a) Genel iş trenleri: Önceden kararlaştırılan işlerin, hattın sürekli bakım ve onarımının yapılması veya malzemenin<br />taşınması için sefere konulur.<br />b) Özel iş trenleri: Kaza veya başka bir gerekçe ile ilgili servislerin isteği üzerine, önceden gerekli hazırlık yapılmadan<br />sefere konulur.<br />c) Demiryolu makinaları: Önceden planlanan, demiryolunun, sinyalizasyon, telekomünikasyon ve elektrifikasyon<br />tesislerinin yapım, bakım onarımı hizmetleri ile kontrolünün yapılmasında, malzemenin taşınmasında kullanılan makina ve araçların<br />hareketleri amacıyla sefere konulur. Demiryolu makinaları bu yönetmeliğin iş trenleri ile ilgili kurallarına göre sefere konur ve seyir<br />eder.<br />Demiryolu üzerinde çalışma yapacak diğer şahıslara ait demiryolu araçları da aynı hükümlere tabidir.<br />2- Genel iş trenlerinin sefere konulması, aşağıdaki konular belirtilerek ilgili servis yetkililerince talep edilir.<br />35-43<br />a)Tren için gerekli vagonların sayı ve tipleri,<br />b)Trenin sefere konulması istenilen tarih ve işin süresi,<br />c) İş treninin çalışacağı bölge ve geceleyeceği istasyon,<br />d)İş treninin tarifeli veya tarifesiz olacağı,<br />İş ve hizmet trenlerine verilecek lokomotif Cer Müdürlüğünden, vagonlar ise Ticaret ve Hareket Müdürlüğünden talep eden<br />servis tarafından en az beş gün önceden, acil durumlarda bu süreye bakılmaksızın Tesisler Müdürlüğünden istenir.<br />3- Tarifeli olarak işletilen iş trenleri ve demiryolu makinaları için düzenlenecek seyir programında aşağıdaki konular göz<br />önünde tutulur.<br />a) İş trenlerinin hızı, o bölgede işleyen yavaş yük trenlerinin hızını geçemez.<br />b) Demiryolu makinalarının hızı, üzerinde yazılı olan, yazılı değilse o bölgede işleyen yavaş yük trenlerinin hızını<br />geçemez.<br />c) Demiryolu makinalarının hızı, çekeceği yük, darası, fren ağırlığı, dingil basıncı ve diğer özellikleri bu yönetmeliğin<br />ekindeki 10 No.lu tabloda gösterilmiştir.<br />Poz otosunun hızı ve eğime göre çekebileceği yük bu yönetmeliğin ekindeki 11 No.lu tabloda gösterilmiştir.<br />d) Demiryolu makinalarına 10 ve 11 No.lu tabloda gösterilenden fazla yük verilemez.<br />e) İş trenleri ve demiryolu makinalarının arkasına verilen vagonların fren ağırlığının hesaplanmasında yavaş yük trenlerinin<br />fren emsali dikkate alınır.<br />f) İş trenleri ve demiryolu makinaları isteğe bağlı ve özel trenlerin işletilmesi hükümlerine göre sefere konulur. Bu nedenle,<br />tarifeli olarak sefere konulurken, diğer trenlerden aşağı sırada oldukları dikkate alınır, ayrı bir emir verilmedikçe seyir programları<br />hazırlanırken, işletme trenleriyle buluşmalarında, buluşma istasyonuna iş treni ve demiryolu makinalarının işletme trenlerinin hareket<br />saatinden önce varmalarına dikkat edilir.<br />4- Genelde aynı hat üzerinde birden fazla tarifesiz iş treni veya demiryolu makinası işletilemez. Ancak, birbirlerinin<br />bölgesine girmemek ve işleyecekleri hat kısmının ilk ve son istasyonları belirlenmek şartıyla işletilebilir.<br />5- Aynı bölgede birbirlerinin bölgesine girecek tarifesiz iki iş treni veya demiryolu makinası zorunlu durumlarda Tesisler<br />Müdürlüğünün izini ve belirleyeceği önlemlere göre işletilebilir. Bu durumda trenlerin birbirine karşı korunması refakat memurları<br />veya ekip şefleri tarafından sağlanır. Araçlarda birbirleri ile haberleşmek için telsiz bulunur.<br />6- Yolun ve tesislerin bakımı, onarımı ve poz çalışmalarında iki istasyon arasında birden fazla iş treni veya demiryolu<br />makinaları aşağıdaki kurallara uygun olarak çalıştırılır.<br />a) İki istasyon arası demiryolu, ilgili servis yetkilisi tarafından trafiğe kapatıldığında, kapalı olan ve çalışma yapılacak hatta<br />gönderilecek makinalar için tek tren numarası ve trafik cetveli düzenlenir ve makinalar ilgili servis yetkili elemanlarının kontrol ve<br />sorumluluğunda birbirine bağlı olmadan gönderilir. Bu durumda, bölge ve zaman izini alınmaz veya korunma saati yazılmaz, sevk<br />emri verilmez, araçlar yol servisi yetkilisinin emrine göre kapalı kesime gönderilir.<br />b) İki istasyon arası demiryolu, ilgili servis yetkilisi tarafından trafiğe kapatılmadığında, makinalar tek trafik cetveli ile ve<br />birbirine bağlı olarak ve bölge zaman izini veya korunma saati yazılarak tek tren numarası ile iki istasyon arasına gönderilir ve<br />istasyonu terk ettikten sonra birbirlerinden ayrılarak çalışır.<br />Bu durumda, iki istasyon arasındaki çalışmalarından ve emniyetlerinden ilgili servis yetkilisi sorumludur. Çalışması biten<br />makinalar yine birbirine bağlı olarak istasyona döner.<br />c) a ve b bentlerine göre iki istasyon arasına gönderilen demiryolu makinalarının tamam olarak istasyona döndükleri ve<br />yolun trafiğe açıldığı ilgili servis yetkilisi tarafından telle ilgililere bildirildikten ve trafik cetveline yazılarak imzalandıktan sonra iki<br />istasyon arasında trenlerin seyrine izin verilir.<br />d) İki istasyon arasında çalışma yapmadan, bir istasyondan diğer istasyona gönderilecek demiryolu makinaları birbirine<br />bağlı olmaları halinde tek trafik cetveli ve tek tren numarası ile birbirine bağlı olmadıkları takdirde her demiryolu makinası için ayrı<br />trafik cetveli ve ayrı tren numarası verilerek seyir ettirilir.<br />7- TSİ ve DRS sistemi dışında bir trenin tren şefi, tarifesiz bir trenin bölgesine girdiği andan itibaren her istasyondan<br />tarifesiz trenin durumunu sorar ve nöbetçi hareket memurları da bu konuda tren şefine bilgi verir.<br />8- Bir istasyondan diğer istasyona çalışma dışında gönderilecek tarifesiz demiryol makinası ve bir iş treninin, başka bir<br />trenle buluşmak üzere hangi saatte ve hangi istasyonda korunmaya çekilmesi gerektiği hareketinden önce; TMİ ve TSİ sisteminde<br />trafik kontrolörü, diğer sistemlerde nöbetçi hareket memurunca belirlenir. Trafik cetveline yazdırılır, tren şefi, makinist ve sorumlu<br />yol memurunun imzası alınarak bildirilir. Yazılan korunma saatine uymayarak, işletme trenlerinin gecikmelerine neden olunduğunda<br />bu memurlar sorumlu tutulur. Korunma saati işletme trenlerinin istasyonlardan hareket edebilecekleri saatten 10 dakika önce<br />korunmaya çekilecek şekilde belirlenir. TSİ sisteminde bu araçlardan sinyalleri çalıştıranlar sinyal bildirilerine uyarlar.<br />Çalıştırmayanlar bölge ve zaman izni ile normal hızla hareket ederler.<br />9- TSİ sisteminde, sinyalleri çalıştırmayan demiryolu makinaları genel kural olarak istasyonların tesisata bağlı olmayan<br />yollarına araç yetkilileri tarafından alınır. Bu işlemler bölge ve zaman izni bitmeden tamamlanır. Hareket memuru bulunan<br />istasyonlarda tesisata bağlı yola girmeden önce makas başında durularak, hareket memurundan alınacak talimata göre hareket edilir.<br />Zorunlu olarak sinyallenmiş yola alındıklarında, geçeceği yollar üzerindeki makaslar trafik kumanda merkezinden düzenlenir ve bu<br />yol trafik kontrolörü tarafından bloke edilerek araç korunur.<br />10-TMİ sisteminde, iş trenleri ve demiryolu makinaları işlediği hat üzerindeki bütün istasyonlarda durur. Trafik cetvelleri<br />nöbetçi hareket memurlarınca alınarak işlemleri yapılır ve hareket emrinde tekrar geri verilerek tren gönderilir.<br />11- İş treni itilerek götürülüyorsa, tren şefi baştaki birinci vagonda yer alır. Yanında gündüz bir kırmızı bayrak, gece veya<br />tüneller içinde kırmızı ışık gösteren bir fener bulundurur.<br />12- İş treni ve demiryolu makinaları iki istasyon arasında çalıştığı müddetçe, her iki komşu istasyon ve trafik kontrolörleri<br />bu bölgeye başka bir tren göndermemek için gerekli önlemleri alırlar.<br />13- İş trenleri ile demiryolu makinalarının tek veya vagon bağlı olarak seyirlerinde, biri tren şefliği yapabilecek nitelikte ve<br />bu konuda eğitim görmüş olmak üzere iki ilgili servis personelinin bulunması zorunludur. Demiryolu makinaları soğuk olarak trene<br />35-44<br />verildiğinde bir operatör refakat eder. Bu makinaları kullanacak sürücü veya operatörlerin, trafik konusunda kurs görmüş, kursu<br />başarı ile bitirmiş ve ehliyet verilmiş olması şarttır. Demiryolu makinalarına vagon verilse de tren teşkil memuru verilmez.<br />14- İş trenlerinin seyirlerine, trenlerin trafiği konusunda kurs görmüş ve kursu başarı ile bitirmiş ilgili servisin yetkili bir<br />memuru refakat etmedikçe izin verilmez.<br />15- Anayoldan ayrılan bir servis yoluna çalışmaya gönderilecek bir iş treni, Yol ve Tesisler Müdürlüğünün birlikte alacağı<br />önlemlerden başka aşağıdaki önlemler de alınarak servis yoluna gönderilir.<br />a) Servis yolu ile trafik kontrolörü veya komşu istasyonlar arasında telefonla haberleşme olacaktır.<br />b) TSİ sisteminde tren şefi, TMİ sisteminde treni gönderecek nöbetçi hareket memuru, trafik kontrolöründen bölge ve<br />zaman izini alır. Diğer sistemlerde komşu iki istasyonun nöbetçi hareket memurları birbirinden serbest yol alır.<br />Alınan bölge ve zaman izini makinist ile refakat memuruna imza karşılığı bildirilir ve trafik cetveline yazılır.<br />c) Tren servis yoluna gönderilir ve hareket bildirisi trafik kontrolörüne ve/veya komşu istasyona yapılır.<br />d) Servis yoluna giren iş treninin tren şefi, telefonla varsa trafik kontrolörüne, yoksa gönderen istasyonun nöbetçi hareket<br />memuruna, iş treninin servis yoluna girdiğini ve servis yolu makasının ana yola düzenlenerek kilitlendiğini bildirir. Bu bildiriyi alan<br />trafik kontrolörü ve/veya istasyon, komşu istasyonlara iş treninin servis yoluna girdiğini bildirir.<br />e) Trenin servis yoluna girdiği tren şefi tarafından bildirilinceye kadar iki istasyon arasına tren gönderilmemesi için<br />istasyonlar ve trafik kontrolörü gerekli önlemleri alır.<br />f) Trenin servis yoluna girdiği tren şefi tarafından trafik kontrolörü ve/veya komşu istasyonlara bildirildikten sonra bu<br />kısımdan diğer trenlerin gönderilmesine izin verilmez.<br />16- Servis yolundaki çalışması biten iş treninin istasyonlardan birine dönebilmesi için aşağıdaki işlemler yapılır.<br />a) İş treninin tren şefi, telefonla varsa trafik kontrolörüne, yoksa komşu istasyonun nöbetçi hareket memuruna<br />çalışmalarının bittiğini ve istasyona döneceğini bildirir.<br />Trafik kontrolörü veya nöbetçi hareket memuru, gelip geçecek tren yoksa, tren şefine makası ana yola düzenleyerek<br />çıkması için bölge ve zaman izni veya korunmaya çekilme saatini bildirir. Eğer geçecek başka trenler varsa bu trenlerin geçmesinden<br />sonra izin verileceği ve tekrar araması bildirilir.<br />b) Trafik kontrolöründen veya nöbetçi hareket memurundan çıkış izini alan tren şefi, treni ana yola çıkarır ve makası ana<br />yola düzenleyerek kilitler, trafik kontrolörü ve/veya nöbetçi hareket memuruna telefonla garanti verdikten sonra istasyona dönmek<br />üzere treni hareket ettirir.<br />Komşu istasyonlar ve trafik kontrolörü iş treni istasyona gelinceye kadar, bu kısma tren gönderilmemesi için gerekli<br />önlemleri alır. Tren geldikten sonra tedbirler kaldırılır ve diğer trenlerin geçmesine izin verilir.<br />17- İş treni servis yoluna gönderildikten ve tren şefi tarafından servis yoluna girildiği ve makasın ana yola düzenlendiğine<br />dair garanti verilmeden haberleşme kesilirse ve telsizle de haberleşme yapılamıyorsa, iş treni komşu istasyonlardan birine dönünceye<br />kadar, bu iki istasyon arasında diğer trenlerin geçişine izin verilmez.<br />Haberleşmenin yapılamadığını öğrenen iş treninin tren şefi diğer trenleri bekletmemek için verilen bölge zaman izini veya<br />korunma saati bitmeden trenin komşu istasyonlardan birisine dönmesini sağlar.<br />18- Servis yolu ile telefonla olan haberleşme, trenin servis yoluna girdiği ve makasın anayola düzenlendiği teminatı<br />verildikten sonra kesilirse ve telsizle de görüşülemiyorsa, iş treni haberleşme yapılıncaya veya komşu istasyonlara göndereceği bir<br />görevlinin komşu istasyondan yazılı olarak alacağı garantiye kadar servis yolundan çıkamaz.<br />19- Anayoldan ayrılan servis yoluna; el ve yan frenlerinin sıkılması ve altlarına durdurma takozu konulması şartıyla vagon<br />kesilebilir. Servis yoluna bırakılan vagonların korunması bu yolu kullanan servisin personeline aittir.<br />20- Servis yolunun makasları her zaman ana yola düzenlenmiş ve kilitli olarak bulundurulur.<br />21- Anayol üzerine, sel, heyelan gelmesi, kaza, köprü yıkılması ve benzeri olaylar nedeniyle kapanan demiryolunun trafiğe<br />biran önce açılması için aşağıdaki kurallara uyularak vagon bırakılabilir.<br />a) Trenden kesilecek vagon grubunun en az % 50 sinin frenli, el veya yan frenlerinin çalışır ve sıkılmış olması ve altlarına<br />durdurma takozu konulması,<br />b) Vagonların birbirine bağlı olması, yapılacak manevraların mutlaka lokomotifle yapılması, hiçbir nedenle el manevrası<br />yapılmaması,<br />c) Lokomotiflerin vagonlara yanaşması sırasında azami dikkat edilmesi,<br />d) Anayola vagon kesileceğinin trafik kontrolörüne, komşu iki istasyona bildirilmesi ve sorumluluğun, iş ve imdat trenleri<br />veya demiryolu makinalarına refakat eden ilgili servis yetkilisi refakat memurunda olması.<br />22- Bir demiryol makinası veya iş treni, iki istasyon arasında çalışma yapmak üzere aşağıdaki şekilde gönderilir.<br />a) Trafik kontrolöründen bölge ve zaman izini alınır. Ayrıca TMİ sisteminde trafik kontrolörü tarafından sevk emri verilir.<br />b) Korunma saati TMİ sisteminde trafik kontrolöründen alınacak bölge ve zaman iznine göre trenin trafik cetveline yazılır.<br />Tren şefi, makinist ve ilgili refakat memuruna imza karşılığı bildirilir ve tren gönderilir. TSİ sisteminde ise tren şefi tarafından bölge<br />ve zaman izni alındıktan sonra tren hareket ettirilir.<br />c) TMİ sisteminde hareket bildirisi komşu istasyona ve/veya trafik kontrolörüne bildirilir.<br />d) Trafik cetvelinde yazılı korunma istasyonuna verilen izin bitmeden dönünceye kadar, bu kesime başka tren<br />gönderilmemesi için trafik kontrolörü ve iki istasyonun nöbetçi hareket memurları gerekli emniyet önlemlerini alır.<br />e) TMİ sisteminde iş treni veya demiryol makinası istasyona geldiğinde, bu istasyonun nöbetçi hareket memuru ve TSİ<br />sisteminde tren şefi "....... No.lu iş treni/demiryol makinası saat ......... da istasyonumuza gelmiştir" diyerek, trafik kontrolörüne ve<br />komşu istasyona gelişini bildirmesinden, sonra alınan önlemler kaldırılarak, bu kesimden diğer trenlerin geçmesine izin verilir.<br />23- Özel iş trenleri, bir kazanın meydana geldiği yere en yakın istasyona geldiği andan itibaren refakat memurunun emri<br />altına girer. Refakat memuru alacağı önlemlerden tren şefini, nöbetçi hareket memurunu ve trafik kontrolörünü haberdar eder.<br />35-45<br />Yetkili refakat memurunun emri altına giren tren şefi, iş trenlerinin seyri sırasında bu trenin trafiğine ilişkin kurallara<br />uymak ve trafik emniyetini tehlikeye sokmamak şartıyla refakat memurunun vereceği emirleri yönetmeliğe aykırı da olsa yerine<br />getirir. Ancak durum trafik cetveline yazılarak refakat memurunun imzası alınır.<br />Refakat memuru trafiğe ilişkin konulara uymak zorunda ve bunun dışında alacağı önlemlerden sorumlu olduğundan, tren<br />şefinin isteği üzerine, alınmasını istediği önlemlerin kendisi tarafından istenildiğini imza ederek doğrulamak zorundadır.<br />24- İş treni ve demiryolu makinaları bünyesinde yeterli sayıda kapalı vagon varsa işçiler bu vagonların içinde yolculuk<br />yapar. Yeterli sayıda veya hiç kapalı vagon yoksa, yetkili refakat memurunun sorumluluğu altında işçilerin açık vagonlarda,<br />demiryolu makinalarında veya yük üzerinde oturarak seyahatlerine izin verilir. Ancak, ayakta durmaları, açık vagonların kenarları<br />üzerine oturmaları ve ayaklarını kapalı ve açık vagonlardan dışarı sarkıtmaları yasaktır.<br />25- Demiryolu makinaları işin bitiminde istasyonlarda bekleme ve gecelemeleri sırasında birbirlerine bağlanır, el frenleri<br />sıkılır. Her makinanın altına durdurma takozu konulur, varsa sabit kal kapatılarak koruma altına alınır. Bu işlerin yapılmasından<br />operatör ve ekip şefi birlikte sorumludur. Nöbetçi hareket memuru kontrol etmekten sorumludur.<br />26- Seyir sırasında vagon kapı ve kapaklarının açık ve sarkık kalmamaları için, boşaltıldıktan sonra iyice kapatılması ve<br />sürgülerinin yerlerine konması ekip şefi ve refakat memuru tarafından sağlanır.<br />27- İş treni, demiryolu makinaları ve bunlara bağlı vagonların emniyetle seyirlerinden, anayolda ve istasyonda emniyet<br />altına alınmasından, korunmasından ve anayoldaki çalışmaları sırasında birbirine karşı emniyetinden tren şefliği görevini yapan<br />personel ile ekip şefi veya refakat memuru birlikte sorumludur.<br />28- Demiryolu makinalarının birbirine ve vagonlara bağlanması ve çözülmesi sürücü/operatörler tarafından yapılır.<br />29- Çekici otolara en fazla 4 adet römork bağlanır. Çekici oto ve römorklara binecek insan sayısı ve yüklenecek yükün<br />ağırlığı, ilgili Dairesince hazırlanmış özel işletme ve bakım talimatında belirtilir. Araçlara binen işçi ve görevliler ile taşımanın<br />güvenliği aracı sevk ve idare edenler tarafından sağlanır.<br />30- Römorklarda mekanik el freni bulunur ve her römorka el frenini kullanacak bir görevli verilir. Çekici otoya bağlanacak<br />römork sayısından, çekici oto ve römorkları arasındaki bağlantıların güvencesinden çekici otoyu sevk ve idare eden sorumludur.<br />31- Ana yoldan ayrılan iltisak hatlarında da anayoldan ayrılan servis yoluna ait yukarıdaki hükümler uygulanır.<br />Karkürer Trenlerinin Trafiği<br />Madde 75- Trenlerin trafiğine engel olan karlı demiryolunu temizlemek için karkürer trenleri sefere konulur. Bu trenlerin<br />işletilmesine ilişkin kurallar aşağıda belirtilmiştir.<br />1-Karkürer trenleri klima, rotatif veya benzeri kar küreme araçları ile donatılır.<br />2- Karkürer araçları bulunmadığı durumlarda, yetkili yol elemanı veya diğer yetkililerin isteği üzerine, karla yolun<br />kapanmaması için bir veya iki lokomotife karlı kısımda zikzak yaptırılır.<br />3- Karkürer trenleri genel olarak yol servisinin yetkili memurlarınca istenir. Bu memurların bulunmadığı durumlarda<br />istasyon yetkilileri de karkürer treninin sefere konulmasını isteyebilir.<br />4- Karkürer trenleri yalnız ilgili yol memurları tarafından idare edilir.<br />5- Yolun kardan temizlenmesi amacıyla sefere konulan karkürer trenleri, iş trenlerinin trafiğine ait hükümlere göre seyir<br />eder.<br />6-Yolun kardan temizlenmesi için, bir trene iki lokomotif verilemez. Ancak, şüpheli ve kar yağışlı havalarda bir trene iki<br />lokomotif verilmesi gerekiyorsa, her ikisinin de kumanda bölmesi önde olmalıdır.<br />7- Yolun kardan temizlenmesi için, karkürer makinaları lokomotifin önüne bağlanır. Bu durumda iki lokomotif<br />kullanılması gerektiğinde, lokomotifler birbirine her iki yöne de seyirlerde kumanda bölmesi öne gelecek şekilde bağlanır.<br />8- Çok yollu hatlarda çalışan karkürer trenleri, diğer trenlerle mümkün oldukça istasyonlarda buluşturulur, mümkün<br />olmazsa karkürer trenlerinin çalıştırılması, komşu yol üzerinden bir trenin geçişi sırasında durdurulur.<br />9- TMİ ve TSİ sisteminde, trafik kontrolörü ile istasyonlar arasında haberleşme olmadığı halde, istasyonlar arasında<br />haberleşme varsa, istasyonlar birbirlerinden sevk emri alarak ve korunma saati ve korunma istasyonu yazarak yolu kardan<br />temizlemek üzere karkürer trenini gönderir.<br />İstasyonların birbirleri veya trafik kontrolörüyle haberleşme yapamamaları halinde, karkürer treni, seferde olan diğer<br />trenlerden, orere göre bu hat kesiminden geçecek ilk trenin komşu istasyondan hareket saatinden 20 dakika önce istasyonlardan<br />birinde olmasını sağlayacak şekilde korunma saati ve istasyonu yazılarak gönderilir.<br />Korunma saatinin bitiminde istasyona varamayan karkürer treni her iki yönden işaretlerle korunmaya alınır ve<br />istasyonlardan birine bir memur gönderilerek diğer trenlerin gönderilmeyeceği konusunda yazılı güvence alındıktan sonra seyrine<br />devam eder.<br />10- Karkürer araç ve makinalarının kar temizleme yapmadan trenlerle gönderilmesinde 22 nci madde hükümleri uygulanır.<br />11-Kar durumu ve karkürer trenleri ile ilgili diğer kurallar Genel Müdürlükçe ayrı bir emirle belirlenir.<br />YEDİNCİ BÖLÜM<br />Çok Yollu Hatlarda Trafik<br />Çok Yollu Hatlarda Trenlerin Trafiği<br />Madde 76- Çok yollu hatlardaki istasyonlar arasında trenlerin trafiği aşağıdaki şekilde yapılır.<br />1-Çok yollu hatlarda, kilometrenin artış yönüne göre sağ taraftaki yollar gidiş yolu, sol taraftaki yollar ise dönüş yoludur.<br />Genel olarak trenler bu kurala göre seyir eder. Ancak, yollardan birinin veya daha fazlasının trafiğe kapatılması, meşgul<br />olması veya trafiğin zorunluluğu halinde, trenler gidiş yolu yerine dönüş yolundan veya dönüş yolu yerine gidiş yolundan<br />gönderilebilir.<br />35-46<br />Çok yollu hatlarda, kilometrenin artış yönüne göre soldaki yol kuzey, sağdaki yol güney olarak isimlendirilir. İkiden fazla<br />ana yolu bulunan kesimlerde; kilometrenin artış yönüne göre soldaki yola kuzey 1, bunun solundakine kuzey 2, sağdaki yola güney 1,<br />bunun sağındakine güney 2 ismi verilir. Bunların da yanında bir yol olması durumunda kuzey veya güney 3 üncü yol olarak<br />isimlendirilir.<br />2- Çok yollu hat bulunan bölgelerdeki istasyonlarda trenlerin birbirleri ile karşılaşmaları buluşma sayılmaz.<br />3- Çok yollu hatlar bulunan bölgelerde, diğer yolların trafiğe kapanması nedeniyle, trenlerin trafiği tek anayoldan<br />sağlandığında, tek anayolda trenlerin trafiğine ait hükümler uygulanır.<br />a) Bu durumda, TMİ sisteminde trenlerin istasyonlarda karşılaşmaları buluşma sayılmaz ve trenler trafik kontrolörünün<br />vereceği sevk emrine göre istasyonlardan gönderilir. TSİ ve DRS sisteminde ise sinyal bildirilerine uygun olarak seyir eder.<br />b) Çok yollu hatlarda trenlerin tek anayoldan trafiğine, Tesisler Müdürlüğünce verilecek emre uygun olarak gerekli<br />önlemler alındıktan sonra başlanır.<br />c) Tek anayoldan trenlerin trafiğinin sağlanabilmesi için trafik kontrolörü ile istasyonlar veya istasyonların birbiri arasında<br />haberleşme olması veya sinyal sisteminin çalışır olması zorunludur.<br />d) (Y.K.30.06.2005 T. ve 17/156 S. Kararı ile 15.07.2005 t.de yürürlüğe girer.) TSİ sistemi dışında Trenlerin trafiğinin tek<br />anayoldan yapılacağı bu bölgedeki istasyonlara önceden bildirilir. Trenlerin trafiğinin tek anayoldan yapılacağı bu bölgeden geçecek<br />bütün trenlere 5588 modelle imza karşılığı bildirilir, ayrıca, trafik cetveline yazılır.<br />Trenlerin trafiğinin tek anayoldan yapılacağı anayolda görevli yol personeline de bildirilir, bildirilemezse bu kısımdan<br />geçecek olan ilk trenle yol personeline bildirilir. Durumu öğrenen yol personeli yol üzerindeki bütün engelleri kaldırır ve trenlerin<br />seyrine uygun hale getirir. Seyirleri zorunlu olan yol araçlarını önden ve arkadan koruma altına alır. Geçici olarak tek yol üzerinden<br />aksi yönden seyredecek ilk tren her an durabilecek şekilde yavaş ve dikkatli seyir eder.<br />e) (Y.K.30.06.2005 T. ve 17/156 S. Kararı ile 15.07.2005 t.de yürürlüğe girer.) TSİ sistemi dışında Trenler, tek yol<br />işletmeciliği yapılan kısımdaki bütün istasyonlarda, başlangıç ve bitim istasyonlarında mutlaka durur. Duruşu olmayan trenler orer<br />dışı durma hükümlerine göre durdurulur. Geçici tek yol işletmeciliği yapılan yoldan, aksi yönde seyredecek trenlerin lokomotiflerinin<br />önünde gündüz kenarı beyaz ortası kırmızı bir levha, gece ise kırmızı ışık gösteren fener veya lamba bulunur. Bu işareti bulunmayan<br />trenlerin seyrine izin verilmez ve durdurularak takılması sağlanır.<br />4- Kullanılan birden fazla anayoldan; bir veya birkaçının geçici olarak trafiğe kapanması halinde, trenlerin seyir edeceği<br />yol/yollar trafik kontrolörü tarafından veya gerektiğinde Tesisler Müdürlüğü tarafından belirlenir.<br />5- Tek anayol ile çok yollu hatların birleştiği istasyonlarda, TSİ sistemi dışında bütün trenler mutlaka durur.<br />6- Anayollardan birinin kapanması nedeniyle, diğer anayollardan geçirilecek trenlerin geçeceği yol belirlenirken İstasyon<br />ve duraklardan bu trene binecek veya trenden inecek yolcuların inip binmelerine uygun yollardan geçirilmesine dikkat edilir.<br />Çok Yollu Hatlarda İşaretlerin Kullanılması<br />Madde 77- Çok yollu hatlar bulunan bölgelerde işaretler aşağıdaki kurallara uygun olarak kullanılır.<br />1- Çok yollu hatlar bulunan yerlerde emniyet tesisatlarının kullanılması ve durmadan geçecek trenlerin durdurulması genel<br />kurallara göre yapılır.<br />2- TSİ ve DRS sisteminde sinyaller her iki yöne de kumanda edecek şekilde tesis edilmiş olduğundan, trenler gidiş yönüne<br />göre yolun sağında bulunan sinyallere göre seyir eder.<br />3- TSİ ve DRS sistemi dışında, istasyonlardan durmadan geçecek trenlere gerekli işareti göstermek için nöbetçi hareket<br />memuru perona çıkar ve görülebilecek yerden işaretini gösterir.<br />4- Çok yollu hatları bulunan TMİ sisteminin uygulandığı bölgelerde işaretler kumanda ettikleri yolun sağında bulunur ve<br />sadece bu yönden geçecek ve işareti sağ tarafında gören trenler için geçerlidir. Ters yönde ve diğer anayollarda seyir eden trenler için<br />bir anlam ifade etmez. Ancak, TSİ ve DRS sisteminin uygulandığı bölgelerde trenler, mevcut sinyal bildirilerine göre seyir ederken,<br />yolun sağına konulan veya görevli personel tarafından gösterilen bu yönetmeliğin 9 uncu kısımda belirtilen işaretlere de aynen<br />uymak zorundadır.<br />Çok Yollu Hatlara Ait Diğer Hükümler<br />Madde 78- Çok yollu hatları bulunan bölgelerde aşağıdaki genel kurallara uyulur.<br />1-Trenler hareket halindeyken vagonların kapılarının açılması yasaktır.<br />2-Bütün istasyonlarda trenlerin hareket yönünü gösteren levhalar bulundurulur.<br />3-Vagonet ve drezinler genel kuralları uygulamak koşuluyla bütün yollar üzerinde de hareket edebilir.<br />4- Hareket halinde karşılıklı iki tren birbirine 500 metre yaklaştığında lokomotif düdüğü ile birbirlerine işaret verir.<br />5- Bir yol üzerinde seyreden trenin personeli, diğer yol üzerinde trafiğe engel bir durum gördüklerinde derhal treni<br />durdurup, arızalı kısmın korunması için gerekli işaretleri taşıyan bir personel görevlendirir.<br />Haberleşme ve Sistemin Arızalanması<br />Madde 79- Haberleşmenin veya sistemin arızalanması halinde trenlerin trafiği uygulanan trafik sistemlerine göre aşağıdaki<br />şekilde sağlanır.<br />1- TMİ sisteminde, trafik kontrolörüyle istasyonlar arasında haberleşme yapılamadığı halde istasyonlar birbirleri ile<br />haberleşebiliyorsa, istasyonlar birbirlerinden telefonla sevk emri alarak ve buluşma değişikliği işlemi yaparak karşılıklı numara verip<br />yol defterine kayıt etmek suretiyle trenlerin trafiği sağlanır. Trenlerin trafiğinin bu şekilde sağlanacağı trafik Başkontrolörü<br />tarafından telle istasyonlara bildirilir. İstasyonlarda konuşmaları banda kaydeden telsiz haberleşmesi varsa, telefon arızalı ise telsizle<br />sevk emri alınarak, aynı şekilde trenlerin trafiği sağlanır.<br />2- DRS sisteminde esas sinyallerle birlikte yedek sinyaller de arızalı olduğu halde istasyonlar arasında haberleşme varsa,<br />telefonla sevk emri almak suretiyle trenlerin trafiği sağlanır.<br />3-TSİ sisteminde, sistemin birkaç istasyon veya sayding arasında veya bölgenin tamamında arızalanması durumunda<br />trenlerin trafiği aşağıdaki şekilde sağlanır.<br />35-47<br />a) TSİ sisteminde, sinyaller normal çalıştığı durumda sadece telefonla haberleşme yapılamıyorsa, trenler sinyal bildirilerine<br />uygun olarak hareket eder. Trafik kontrolöründen emir alınması gereken konularda, trafik emniyetini tehlikeye sokmamak, trenlerin<br />kabul ve sevk yollarını meşgul etmemek şartıyla, ilgililer kendileri karar verir.<br />1) Bu süre içinde bölge zaman izni alınamayacağı için, istasyon kumanda masası bulunmayan istasyon ve saydinglerin<br />sisteme bağlı yol ve makasları üzerinde manevra yapılamaz. Ancak, istasyon kumanda masası bulunan istasyon ve saydinglerde<br />masadaki anahtar yerel konuma getirilerek yerel kumanda sağlanır ve gelmesi gereken trenlere dikkat ederek manevralar yapılır.<br />2) Haberleşme yapılamadığı süre içinde, iki istasyon veya sayding arasında seyir etmekte olan bir tren, blok sinyalleri<br />kırmızı bildiri verdiğinde, hızını azaltarak sınırlı seyirle ilk istasyon veya saydinge kadar gider. Giriş, çıkış ve koruma sinyalleri<br />kırmızı ise, bu sinyalleri kesinlikle geçemez.<br />3) Bu durumlarda, telsizle veya diğer haberleşme araçlarından yararlanılarak trafik kontrolöründen alınacak talimata göre<br />hareket edilir.<br />b) Sinyaller arızalı olduğu halde, istasyon ve trenlerle telefonla haberleşme yapılabiliyorsa veya telefonla konuşulamıyor<br />ancak, konuşmaları banda kayıt edilmek suretiyle telsizle konuşulabiliyorsa,<br />1) İstasyon kumanda masasının bulunduğu bölgelerde, trafik başkontrolörünün vereceği emirle, istasyon kumanda<br />masasındaki anahtar 3 konumuna getirilerek trenlerin trafiği istasyon masalarından sağlanır.<br />2) Yerel kumanda masaları ile de trenlerin trafiği sağlanamıyorsa, trafik kontrolöründen alınacak bölge ve zaman veya<br />kırmızı geçiş izinlerine ve vereceği öteki emirlere uyularak trenlerin trafiği sağlanır.<br />3) Trafiğin yoğun olduğu saatlerde, trenlerin trafiğinin bu şekilde sağlanması sırasında trafik kontrolörü çok dikkatli olur ve<br />gerekirse trenlerin bir kısmını bekleterek trafik emniyetini sağlar.<br />c) Trafik kumanda merkezinden veya istasyon kumanda masasından arıza nedeniyle sinyallere kumanda edilemiyor ve<br />Trafik kumanda merkezi ile istasyon ve trenlerle telsiz dahil haberleşme yapılamıyorsa, istasyon ve saydinglerdeki trenler kesinlikle<br />buradan hareket edemez, iki istasyon veya sayding arasındaki trenler ise, hızlarını her an durabilecek şekilde azaltarak ve sınırlı<br />seyirle ilk istasyon ve saydingin giriş sinyallerine kadar seyir edebilir.<br />Bu durumda, trenlerin trafiği Tesisler Müdürlüğünün vereceği emre göre kılavuz sistemi veya başka şekillerde sağlanır.<br />d) Meydana gelen arızanın türüne göre, 3 üncü bentteki arıza dışında, trenlerin trafiğinin nasıl sağlanacağı trafik<br />Başkontrolörü tarafından ilgililere telle bildirilir.<br />e) TSİ Sisteminde meydana gelen arıza ve düzensizlikler, trafik kontrolörü tarafından derhal telle arızayı giderecek<br />ilgililere bildirilir, bu teli alan ilgililer de arızanın en kısa sürede giderilmesini sağlayarak telle durumu bildirir.<br />Meydana gelen arıza ve düzensizlik, trafik kumanda merkezinde tutulacak bir deftere, meydana geldiği gün ve saat ile<br />bildirildiği ve giderildiği gün ve saat yazılır, trafik kontrolörü ve arızayı giderenler tarafından imzalanır.<br />Arıza ve düzensizliklerin geç bildirilmesinden trafik başkontrolörü, trafik kontrolörü ve istasyon yetkilileri ve geç<br />giderilmesinden ise Tesisler Şefliği ilgilileri sorumlu tutulur.<br />f) Sistem onarılıp normal çalışmaya başlayınca telle ilgililere duyurulur. İstasyonlara ve trenlere trafik kontrolörünün<br />telefonla sistemin normal çalışmaya başladığını bildirmesi, trenlerin sinyal bildirisi ve trafik kontrolörü emirlerine göre hareket<br />etmesi için yeterlidir.<br />Kılavuzla Trenlerin Trafiğinin Sağlanması<br />Madde 80- Trenlerin trafiğinin her hangi bir nedenle mevcut trafik sistemleri ile sağlanamaması, trafik kontrolörleri ile<br />istasyonlar arasında veya istasyonların birbiri arasında haberleşmenin olmaması halinde trenlerin trafiğinin kılavuz sistemiyle<br />yapılmasına Tesisler Müdürlüğü veya Tesisler Dairesi Başkanlığı karar verir ve bu durum istasyon ve trenlerde görevli personele<br />önceden bildirilir.<br />Kılavuz sistemi ile trenlerin trafiği aşağıdaki şekilde yapılır.<br />1- Kılavuz sisteminin hangi hat kesiminde olacağı ve başlangıç ve bitim istasyonları verilecek emirde belirtilir.<br />2- Belirlenen bu hat kesiminde her yöne seyir edecek bütün trenler, sadece bu hat kesimi için görevlendirilecek tek bir<br />tesisler servisi personeli kılavuzun trenlerine refakat etmesi halinde seyir edebilir. Kılavuz sadece görevlendirildiği hat kısmında<br />trenlere refakat eder ve kısmının dışına çıkamaz.<br />3- Kılavuzların görev yapacağı hat kısımları ve isimleri önceden bu kısımdan geçecek bütün trenlerin trafik cetveline<br />yazılarak imza karşılığı bildirilir.<br />4- Kılavuz sisteminin uygulandığı hat kısmında trenler aynı anda karşılıklı olarak seyir edemeyeceğinden buluşma ve<br />buluşma değişikliği yapılmadan trafik sağlanır.<br />Aynı yöne, birbirini takip edecek birden fazla tren gönderilmesi gerektiğinde, kılavuz en son gönderilecek trene refakat<br />eder ve önden gidecek trenlere kılavuzsuz hareket edebileceklerini ve hareket saatlerini trafik cetveline yazar ve sevklerini sağlar, bu<br />durumda trenler, birbirlerini takip eden trenler arasında bulunması gereken zaman aralığı dikkate alınarak gönderilir.<br />5- Kılavuz, görevi süresinde TCDD'ce verilen kimlik kartını yanında bulundurur.<br />ALTINCI KISIM<br />Trafik Sistemlerine Göre Özel Hükümler<br />BİRİNCİ BÖLÜM<br />TMİ Sistemine Ait Özel Hükümler<br />Trafik Kontrolörü Grafikleri<br />35-48<br />Madde 81- Trafik Kontrolörü grafiklerinin hazırlanması, üzerindeki bilgiler ve bilgilerin işlenmesi aşağıda belirtilmiştir.<br />1- TMİ trafik kontrolörü grafikleri, trafik kontrolörü bölgeleri göz önünde tutularak hazırlanır. Trafik kontrolörleri bölgenin<br />trafiğini bu grafikler üzerinde yürütür. Grafiklerde istasyon çizgileri dikey, zaman çizgileri ise yatay olarak gösterilir. Grafik<br />üzerindeki baş ve son istasyonlarla, arada bulunan önemli istasyonların isimleri kalın ve iri harflerle, diğer istasyonların isimleri ince,<br />zorunlu duraklar ise daha ince harflerle yazılır. Baş ve son istasyonlarla arada bulunan önemli istasyonların çizgileri kalın, diğer<br />istasyonların ince, zorunlu durakların ise kesik kesiktir.<br />2- Zaman çizgilerinden saat başlarını gösterenler kalın, her 10 dakikayı gösterenler ise daha incedir. Ayrıca, istasyon<br />çizgileri üzerinde dakika çizgileri bulunur. Bunlardan 5 inci dakikaları gösteren çizgiler, diğerlerinden biraz daha uzun gösterilerek<br />belirtilir.<br />Saat çizgileri 12 cm, dakika çizgileri ise 2'şer milimetre ara ile çizilir.<br />Grafikler üzerinde yolcu trenleri kalın, düzenli tarifeli yük trenleri ince, isteğe bağlı yük trenleri ise kesik ve soluk renkli<br />çizgilerle gösterilir.<br />Grafiklerin en üst orta yerinde ait olduğu trafik kontrolörü bölgesinin adı, bunun altında tarih, gün, nöbetçi trafik<br />kontrolörlerinin adları, çalışmalarda grafik üzerine konacak işaretler ve anlamları, sağ üst kısımda, o gün içinde işleyecek bütün<br />trenlerin numaraları ile işleyecekleri bölgenin yazılacağı çizelge, grafiklerin yan taraflarında günün önemli özelliklerinin ve olayların<br />yazılacağı kolonlar bulunur.<br />3- Grafiklerin işlenmesi sırasında, sefer eden trenlerin gerçek seyirlerinin açıkça görülebilmesi için mototren, ekspres ve<br />normal yolcu trenleri kırmızı, yük trenleri, tek lokomotifler mavi, iş, imdat, tecrübe tren ve lokomotifleri demiryolu makinaları, oto,<br />motorlu drezin, pompalı drezin ve vagonetler ise yeşil renkli kalemle ve istasyonlardan alınacak bilgilere göre trafik kontrolörü<br />tarafından çizilerek gösterilir. Gerçek seyirleri gösteren tren çizgileri üzerine tren numaraları ve bu çizgilerin başlangıç ve son<br />uçlarına o andaki gecikme, erken sevk ve gelme zamanları aynı renkli kalemle yazılır. Bunlardan gecikmeler (+), erken gelmeler (-)<br />işaretiyle gösterilir. İstasyonlardaki duruşlar, istasyon çizgisini kapatmayacak şekilde, varış kalkış arasındaki zaman (S) ile<br />birleştirilerek gösterilir.<br />İki istasyon arasındaki yolun trafiğe kapatılması ise, kapanış ve açılış; zaman çizgileri ile istasyon çizgileri arasında kalan<br />kısım, dörtgen şeklinde çizilip içi taranarak grafik üzerinde gösterilir. Yolun kapanması, önceden bildirilen bir tamirat nedeniyle<br />olmuş ise, dörtgen yeşil kalemle, bir olaydan kapanmışsa dörtgen kırmızı kalemle çizilip içi taranır. Grafiklerin baş tarafında<br />gösterilmiş bulunan işaretler, gerektiğinde tren çizgileri üzerinde, birer numara verilerek gösterilir.<br />Bu işaretlerle ilgili olaylar, olayların açıklanması kolonunda gösterilirken verilmiş olan numaraların, açıklamaların başına<br />aynı renk kalemle yazılması zorunludur. Özel bir seyir programı ile sefere konulan trenler, kurşun kalemle önceden grafiğe çizilir. Bu<br />trenlerin gerçek seyirleri, cinsine göre renkli kalemle belirtilir. Seferden kaldırılan veya işlemeyecek trenlerin grafik üzerindeki<br />numaraları kurşun kalemle çizilir. Her an göz önünde bulundurulması gereken özellikler, grafik üzerinde ayrılmış olan özel bölüme<br />yazılır.<br />TMİ Trafik Kontrolörü ile İstasyon ve Trenler Arasında Haberleşme<br />Madde 82- Trafik Kontrolörü ile istasyonlar ve trenler arasında haberleşme aşağıdaki şekilde yapılır.<br />1- Trafik Kontrolörünü arayan istasyonun nöbetçi hareket memuru, konuşmasına başlamadan önce hattı dinler. Konuşma<br />varsa bitimini bekler. Konuşma yoksa, bulunduğu yeri, görevini ve soyadını söyleyerek kendini tanıtır. Trafik Kontrolörü de kendini<br />tanıttıktan sonra konuşmasını yapar. Trafik kontrolörü emir vermiş ise bu emri tekrar eder.<br />2- Trafik kontrolörü, konuşmak istediği istasyonun telefon zilini çaldırarak nöbetçi hareket memurunu uyarır. Nöbetçi<br />hareket memuru telefonu kaldırarak bulunduğu yeri, görevini, soyadını söyler. Trafik kontrolörü de kendini tanıttıktan sonra gerekli<br />konuşmayı yapar. Trafik kontrolörü emir vermiş ise bu emir istasyon nöbetçi hareket memuru tarafından tekrarlanır. Konuşma trafik<br />kontrolörünün tamam demesi ile sona erer.<br />3- Seyir etmekte olan tren, makina veya yol personeli yanlarında bulunan seyyar telefonla haberleşme direklerindeki priz<br />yardımı ile trafik telefon devresine girer, hattı dinler konuşma olmadığına kanaat getirdikten sonra "Alo" diyerek trafik kontrolörüne<br />seslenir. Trafik kontrolörünün kendisini tanıtmasını bekler. Bundan sonra bulunduğu yeri, görevini ve soyadını söyleyerek kendini<br />tanıtır. Konuşmasını yapar. Trafik kontrolöründen emir almış ise bu emri tekrar eder. Konuşma trafik kontrolörünün tamam demesi<br />ile sona erer.<br />4- Seyyar telefonla konuşma yapılabilmesi için, haberleşme direklerinin üzerine telefon prizleri konulur.<br />5- Seyyar telefonların sürekli prizde bırakılması ve konuşma yapıldıktan sonra telefonun açık durumda bulundurulması,<br />trafik telefonu ile konuşmaların iyi yapılamamasına ve uzak noktalara sesin gitmemesine neden olduğundan yasaktır.<br />6- Trafik telefonu ile yapılan konuşmalar aşağıdaki şekilde banda kayıt edilir.<br />a) Trafik kontrolörüyle yapılacak bütün konuşmalar, trafik kumanda merkezindeki bir ses alma cihazının bandına otomatik<br />olarak geçer.<br />b) Ses alma cihazı kilitli veya mühürlüdür. Her trafik kumanda merkezinde biri yedek olmak üzere iki adet ses alma cihazı<br />bulunur. Bunlardan birinin arızalanması veya bandın dolması durumunda durdurulup ikinci cihaz devreye sokulur. Tesisler<br />Şefliğinden bir yetkili ile trafik başkontrolörü kullanılan bantta soruşturmayı gerektirecek bir durum olmadığını kontrol ettikten sonra<br />söküp özel silme cihazı ile sildikten sonra kontrolünü yaparak yeniden yerine takar.<br />c) Birlikte soruşturmayı gerektiren durumlarda soruşturma kurulu, trafik başkontrolörüyle birlikte olaya ait konuşmaların<br />bulunduğu banda el koyar ve konuşmaları dinleyerek tutanağa geçirir. Olayın önemine göre bant silinmeden soruşturma kurulunun<br />istediği sürece saklanır.<br />d) Trafik Başkontrolörü dolan ses kayıt bantlarını haftada en az bir kez dinleyerek, yapılan işlemlerin kontrolünü yapar.<br />e) Trafik kumanda merkezlerindeki ses kayıt bandı ve cihazı kilitli olarak bulundurulur. Bandın değişmesi ve dinlenmesi<br />için kilit ilgili Tesisler Şefi ve trafik başkontrolörü tarafından, soruşturmalarda ise soruşturma heyeti elemanları tarafından birlikte<br />35-49<br />açılır ve tutulacak bir deftere açılma nedeni, tarihi, saati ve çıkarılan mühür ile yeniden takılan mühür numaraları yazılarak ortaklaşa<br />imzalanır. Bandın ve cihazın kilitsiz kullanılmasından trafik başkontrolörü ve ilgili Tesisler Şefi sorumlu tutulur.<br />TMİ Sisteminde Trenlerin İstasyonlardan Gönderilmesine Ait Hükümler<br />Madde 83- Trenlerin istasyonlardan gönderilmesine ait kurallar aşağıda belirtilmiştir.<br />1-Trenlerin istasyonlardan gönderilmeleri için, trafik kontrolörü tarafından sevk emri verilir. İstasyonlardaki nöbetçi<br />hareket memurları, trafik kontrolöründen emir ve talimat almadan, hiçbir treni komşu istasyona veya çalışıp geri gelmek kaydıyla<br />anayola gönderemez.<br />2- TMİ sisteminde, trenler birbirlerini istasyon mesafesi ile takip eder. Öndeki tren komşu istasyona varmadan, arkadan<br />ikinci bir tren komşu istasyona gönderilemez. Bir hizmet tren veya aracının bir işletme trenini takip etmesi halinde bu hüküm dışına<br />çıkılabilir.<br />3- Trafik kontrolörleri, sevk emirlerini trenlerin seyrini aksatmayacak şekilde istasyonlara zamanında bildirir.<br />4-Trenlerin istasyonlara geliş ve hareket saatleri geciktirilmeden nöbetçi hareket memurları tarafından trafik kontrolörüne<br />bildirilir. Bir trenin istasyondaki duruş süresi 3 dakika veya daha az ise geliş ve hareket bildirisi trenin gönderilmesinden sonra aynı<br />anda yapılır. Duruş süresi 3 dakikadan fazla ise geliş bildirisi trenin gelişinde hemen yapılır. Ancak, trenlerin birbirlerini istasyon<br />mesafesi ile takip etmeleri durumunda, öndeki trenin geliş bildirisi gelişinde hemen yapılır. Trenin gönderilmesinden sonra da<br />hareket bildirisi ayrıca yapılır.<br />5- Geliş bildirisi, tren tamam olarak gelip, kabul edildiği yolun limitleri içine girdikten ve tren durduktan sonra yapılır.<br />6- Trafik kontrolörleri, trenlerin gönderilmeleri için komşu iki istasyona emir verebilecekleri gibi, bir defada birkaç<br />istasyona birden, istasyon ve tren numarası belirterek devamlı sevk emri de verebilir. Bu durumda trenin gidebileceği istasyona kadar<br />arada başka bir trenin bulunmaması ve normal ya da geçici bir buluşmanın olmaması şarttır. Sevk emrinin verilmesinde arada bir<br />veya birkaç istasyonun cevap vermemesi trenin gönderilmesine engel olmaz.<br />7- Trafik kontrolörünün sevk emri için aradığı istasyon cevap vermez ve başka bir istasyona da yapma imkanı olmadığı için<br />sevk emri yapılamazsa, 5588 modelle tren şefi ve makiniste sevk alınamadığı imza karşılığı bildirildikten ve durum trafik cetveline<br />yazıldıktan sonra tren gönderilir. Bu durumda tren komşu istasyon başmakasında durur ve istasyondan alacağı emre göre istasyona<br />girer.<br />8- Trafik kontrolörleri, treni gönderecek ve kabul edecek istasyonları birlikte çağırır, kendini tanıtır, sonra sevk emrini<br />verir. İstasyonlar tarafından da emir tekrar edilir. Verilen emrin doğru tekrar edildiği anlaşıldıktan sonra trafik kontrolörleri<br />tarafından tamam denilerek konuşmalar bitirilir. Trafik kontrolörü "tamam" demedikçe konuşma bitmiş sayılmaz. Bu nedenle<br />istasyonlar trafik kontrolörü tamam deyinceye kadar telefonları dinlemek zorundadır.<br />Sevk Emri ve Buluşma Değişikliği Emirleri<br />Madde 84- Trafik kontrolörleri tarafından sevk emirleri aşağıdaki metinlere uygun olarak verilir.<br />1-Bir sonraki istasyona sevk emrinin verilmesi,<br />Trafik kontrolörü : saat ...................dır..............treni B ye sevk ediniz. Soyadı.<br />A İstasyonu Hareket Memuru :.............treni B ye sevk edeceğim. Soyadı.<br />B İstasyonu Hareket Memuru :.............tren B ye gelecektir. Soyadı.<br />Trafik kontrolörü : Tamam<br />2- Birkaç istasyona birden devamlı sevk emri verilmesi,<br />Trafik kontrolörü :Saat.............dır..........Treni A dan D ye kadar sevk ediniz. Soyadı.<br />A İstasyonu Hareket Memuru :..........tren D.ye kadar sevk edilecektir. Soyadı.<br />B İstasyonu Hareket Memuru :B anlaşıldı. Soyadı.<br />C İstasyonu Hareket Memuru :C anlaşıldı. Soyadı.<br />D İstasyonu Hareket Memuru :.............tren D ye kadar gelecektir. Soyadı.<br />Trafik kontrolörü : Tamam<br />3- Gönderilecek trenle buluşmak üzere karşı yönden bir tren gelmekte ise, sevk emri verilmesi,<br />Trafik kontrolörü :Saat ......... dır...........tren size gelince.......... treni B ye sevk ediniz. Soyadı.<br />A İstasyonu Hareket Memuru :.......... tren bize gelince .......... treni B ye sevk edeceğim. Soyadı.<br />B istasyonu Hareket Memuru : ........... tren B ye gelecektir. Soyadı.<br />Trafik kontrolörü : Tamam<br />4-Gönderilecek trenle buluşmak üzere karşı yönden bir tren gelmekte ise ve buluşma bekleyen bu trene birkaç istasyona<br />birden devamlı sevk emri verilmesi,<br />Trafik kontrolörü: Saat .....................dır........... tren size gelince ............ treni A.dan D.ye kadar sevk ediniz. Soyadı.<br />A istasyonu Hareket Memuru :........ tren bize gelince .......... tren D.ye kadar sevk edilecektir. Soyadı.<br />B İstasyonu Hareket Memuru :B anlaşıldı. Soyadı.<br />C İstasyonu Hareket Memuru C anlaşıldı Soyadı<br />D İstasyonu Hareket Memuru :...........tren D ye kadar gelecektir. Soyadı.<br />Trafik kontrolörü : Tamam.<br />5- Vaktinden önce gönderilecek trenler için sevk emri verilmesi,<br />a) Bir sonraki istasyona vaktinden önce sevk emri verilmesi,<br />Trafik kontrolörü : Saat ...................dır............treni vaktinden .........dakika önce B.ye sevk ediniz. Soyadı.<br />A istasyonu Hareket Memuru:.......... treni vaktinden ......... dakika önce B ye sevk edeceğim. Soyadı.<br />B İstasyonu Hareket Memur .......... tren vaktinden önce B ye gelecektir. Soyadı.<br />35-50<br />Trafik kontrolörü : Tamam<br />b) Birkaç istasyona birden vaktinden önce tren gönderilmesi,<br />Trafik kontrolörü : Saat ....................dır............ treni vaktinden .............dakika önce A dan D ye kadar sevk ediniz. Soyadı.<br />A İstasyonu Hareket Memuru :........ tren vaktinden ....... dakika önce D ye kadar sevk edilecektir. Soyadı<br />B İstasyonu Hareket Memuru :B anlaşıldı. Soyadı.<br />C İstasyonu Hareket Memuru :C anlaşıldı. Soyadı.<br />D İstasyonu Hareket Memuru :.............. tren vaktinden önce D ye gelecektir. Soyadı.<br />Trafik kontrolörü : Tamam.<br />6- Buluşma değişikliği emirleri<br />a) Buluşma komşu istasyonda olacak ise,<br />Trafik kontrolörü : saat .................dır............. treni ..............trenle buluşmak üzere B ye sevk ediniz. Soyadı.<br />A. İstasyonu Hareket Memuru :..........tren ............. trenle buluşmak üzere B.ye sevk edilecektir. Soyadı.<br />B.İstasyonu Hareket Memuru :............tren .......trenle buluşmak üzere B.ye gelecektir. Soyadı.<br />Trafik kontrolörü : Tamam.<br />b) Buluşma birkaç istasyon ilerde yapılacak ise;<br />Trafik kontrolörü : Saat ...............dır............ treni ........... trenle buluşmak üzere A.dan D ye kadar sevk ediniz. Soyadı.<br />A. İstasyonu Hareket Memuru :............. tren ............trenle D.de buluşmak üzere sevk edilecektir. Soyadı.<br />B.İstasyonu Hareket Memuru :B anlaşıldı. Soyadı.<br />C.İstasyonu Hareket Memuru :C anlaşıldı. Soyadı<br />D.İstasyonu Hareket Memuru :............ tren ......... trenle buluşmak üzere D.ye kadar gelecektir. Soyadı.<br />Trafik kontrolörü : Tamam.<br />c) Her iki emirden sonra, treni buluşma değişikliği ile gönderecek istasyonun nöbetçi hareket memuru, iki suret 5201<br />modele trafik kontrolörünün verdiği emri yazarak, tren şefi ve makiniste verir.<br />d) Buluşma değişikliği yapılan trenler için ayrıca sevk emri verilmesine veya aşırı buluşma değişikliği ile gönderilen trenler<br />için, aradaki istasyonların ayrıca sevk emri almasına gerek yoktur.<br />7- Tren istasyona bazı şartlara uyulması kaydıyla kabul edilecekse, trafik kontrolörü sevk emri yapacağını bildirdiğinde,<br />treni kabul edecek istasyonun nöbetçi hareket memuru, trafik kontrolörüne trene bildirilmesini istediği şartları bildirir.<br />Bunun üzerine trafik kontrolörü treni gönderecek istasyona önce, bu şartları bildirir, onun tekrar etmesinden sonra, normal<br />sevk emrini yapar.<br />Treni gönderecek istasyonun nöbetçi hareket memuru bildirilen bu şartları 5588 modele yazarak tren şefi ve makiniste imza<br />karşılığı bildirir. Tren istasyona bu kurallara uygun olarak girer.<br />8- Buluşma değişikliği ile gönderilen trenin yeni buluşma istasyonunda duruşu olmasa da, buluşma değişikliği ile<br />gönderildiğinde, durma modeli verilmesine gerek olmadan durması zorunludur.<br />TMİ Sisteminde Kapalı İstasyonlarda Trenlerin Trafiği<br />Madde 85- Herhangi bir nedenle istasyonların günün belirli saatlerinde veya tamamında tren trafiği işlemlerine kapatılması<br />veya görev yapacak nöbetçi hareket memuru bulunmaması halinde, bu istasyonda trenlerin trafiği aşağıdaki şekilde sağlanır.<br />İstasyonların, acil durumlarda veya günün belirli saatlerinde trafiğe kapatılmasına ve açılmasına Tesisler Müdürlüğü,<br />tamamen trafiğe kapatılmasına/açılmasına Tesisler Dairesi Başkanlığı yetkilidir.<br />1- İstasyonun trafiğe kapatıldığı süre, trafik kontrolörüne, komşu istasyonlara ve trenlere önceden bildirilir.<br />2-İstasyonun başmakası anayola, diğer makasları sapmasız durumda düzenlenerek mutlaka kilitlenir.<br />3- Bu istasyonlardan geçecek trenlere, istasyonun kapalı olduğu saatler 5588 modelle imza karşılığı bildirilir.<br />4- Giriş ve çıkış işaretleri kapalı bulundurulur ve geceleri ışıklandırılmaz.<br />5- Makasta tren teşkil memuru bulundurulmaz, sürekli kapatılan yerlerin dışında yalnız geceleri başmakasların fenerleri<br />yakılır.<br />6-Trafiğe kapatılacak istasyonların her iki başmakası kulübesinin ve istasyon binasının dışında mutlaka TMİ trafik<br />kontrolörü telefonu prizi veya trenlerde ve trafik kumanda merkezinde konuşmaları banda kayıt edilen telsiz bulundurulur.<br />7- Trenlerde, TMİ trafik kontrolörü telefonu prizine girmeye uygun ve çalışır durumda seyyar telefon veya telsiz<br />bulundurulur.<br />8- Birbirini takip eden iki trenden, öndeki tren istasyona varıp, girdiği yolun limitleri içinde durduğu tren şefi tarafından<br />telefonla trafik kontrolörüne bildirildikten sonra, arkadan ikinci tren bu istasyona gönderilir.<br />Öndeki tren, herhangi bir nedenle, bu istasyondan gidemez ise, tren şefi arkadan gelen ikinci treni başmakasta durdurmak<br />için gerekli önlemleri alır ve durumu trafik kontrolörüne bildirir.<br />Bu trenlerin hareket bildirisi, istasyondan hareket etmeden önce tren şefi tarafından trafik kontrolörüne yapılır. Bu kesimde<br />telsiz kullanılıyorsa, hareket bildirisi tren istasyonu terk ettikten sonra telsizle tren şefi tarafından trafik kontrolörüne bildirilir.<br />9- Trafiğe kapatılan istasyonlarda zorunlu olmadıkça trenlere buluşma yaptırılmaz. Zorunlu durumlarda ise aşağıdaki<br />kurallara uyularak buluşma yaptırılabilir.<br />a) Önce, trafik kontrolörü, istasyonda görevli tren teşkil memuru varsa tren teşkil memurunu arayarak trenlerin buluşma<br />yapacağını ve makas kilitlerini açmasını ve barınmaya alınacak treni bildirir. Tren teşkil memuru kilitleri açtıktan sonra barınmaya<br />alınacak tren için makası bu yola düzenleyerek durumu trafik kontrolörüne bildirir.<br />35-51<br />b) Trafik kontrolörü, buluşma yapacak her iki trenin tren şefine kapalı istasyonda buluşma yapacaklarını ve istasyonun<br />hangi yoluna gireceklerini, bu yola girmeden önce makas başında durup makasın girecekleri yola düzenli olup olmadığını kontrol<br />etmelerini, düzenlenmemiş ise düzenlemelerini ve treni limitler içine aldıktan sonra, makası diğer trenin çıkışına düzenleyerek<br />kendisine teminat vermelerini bir önceki istasyondan 5588 veya 5201 model verdirerek bildirir. Bu modelleri veren istasyon ayrıca,<br />durumu trafik cetveline yazıp tren şefi ile makinistin imzasını alır.<br />c) Buluşma istasyonuna gelen trenlerin tren şefleri, makas kulübesindeki veya istasyon binasındaki prizden trafik<br />kontrolörünü arayarak, geliş saatlerini ve makası diğer trenin çıkışına düzenlediğini trafik kontrolörüne bildirir.<br />d) Trafik kontrolörü her iki trenin tren şefinden de trenlerin geliş bildirisini aldıktan sonra, her iki trenin tren şefine, ayrı<br />ayrı komşu istasyonu da çağırarak sevk emri veya buluşma değişikliği işlemini yapar.<br />e) Sevk emrini alan tren şefi, bunu makiniste bildirerek, buluşma değişikliği varsa 5201 modeli vererek, hareket emrini<br />verir ve treni hareket ettirir.<br />f) Trenlerin istasyonu terk etmesinden sonra istasyonda/garda görevli tren teşkil memuru, istasyonda/garda görevli tren<br />teşkil memuru yoksa tren şefi bütün makasları asli vaziyetine düzenleyerek kilitledikten sonra anahtarı makas kulübesine koyar ve<br />durumu trafik kontrolörüne bildirir.<br />g) Buluşma yapılacağı bildirildiği halde, trenlerden birisinin buluşma istasyonuna gelemeyerek komşu istasyonda kalması<br />halinde ve buradan yeniden emir verilmedikçe hareket etmemesi bildirildikten sonra, bu bentte belirtildiği şekilde buluşma<br />istasyonuna gelen trenin tren şefine trafik kontrolörü tarafından tekrar buluşma değişikliği işlemi yaptırılarak tren komşu istasyona<br />gönderilir.<br />h) Bu trenlere yapılacak olan her türlü ihbar ve tespit bildirileri daha önceki istasyonlardan yapılır, bu mümkün olmazsa<br />sevk emri verilmeden önce tren şefine yapılır.<br />10- Trenlerin bu istasyonda manevrası varsa, daha önceden tren şefine ve istasyonda görevli tren teşkil memuruna bildirilir,<br />tren şefi tarafından bölge ve zaman izini alınarak manevra yapılır.<br />Manevra sırasında makas hizmetleri görevli tren teşkil memuru tarafından, tren teşkil memurunun olmaması halinde tren<br />personeli tarafından tren şefinin vereceği emre göre yapılır. Manevranın bitiminden sonra durum tren şefi tarafından trafik<br />kontrolörüne bildirilerek alınacak emre göre hareket edilir.<br />11- Kapatılan istasyonlarda trenlerin trafiği ile ilgili önemli sorun ve düzensizlik veya anlaşmazlık olduğunda<br />istasyonda/garda görevli tren teşkil memuru veya tren şefi tarafından, varsa dinlenmede olan istasyon şefi veya hareket<br />memurlarından birisi göreve çağrılarak istasyonun trafiğe açılması sağlanır. İstasyonda görevli personel yoksa trafik kontrolörünün<br />vereceği emre göre hareket edilir.<br />12- İstasyon trafiğe açık olduğu halde nöbetçi hareket memuru görev yapamaz durumda ise veya görevi terk etmişse,<br />trenler yukarıda belirtildiği şekilde gönderilir. Ancak, durum trafik kontrolörü tarafından işyerinin bağlı olduğu Tesisler Bölge<br />Kontrolörlüğüne ve Tesisler Müdürlüğüne bildirilir.<br />13- Kapatılan istasyonlarda hiç bir istasyon personeli yoksa, buluşma, öne geçme; trenlerden birisi istasyona gelip barınma<br />yoluna girip, limitler içinde durduğu ve makasların ana yola tanzim edildiği konusunda tren şefinin trafik kontrolörü teminat<br />vermesinden sonra, komşu istasyonda bekleyen trenin hareket ettirilmesi sağlanarak yapılabilir.<br />İKİNCİ BÖLÜM<br />TSİ Sistemine Ait Özel Hükümler<br />TSİ Sisteminin Özelliği<br />Madde 86- TSİ Sisteminin özellikleri aşağıda belirtilmiştir.<br />1- TSİ sisteminin uygulandığı hat kısmında istasyon ve saydinglerin giriş ve çıkışları ile bunların arasında bulunan bloklara<br />konulan otomatik veya kumandalı sinyallerle trenlerin trafiği hızlı ve akıcı olarak sağlanır. Sistemde istasyon ve saydinglerin<br />arasındaki hat kısmı birçok bloklara ayrılarak birbirini takip eden birden fazla trenin aynı anda iki istasyon veya sayding arasında<br />seyir ettirilmesi ve hat kabiliyetinin artması sağlanır.<br />2- Makasların uzaktan kumanda ile düzenlenmesi ve trenlerin sinyal renk bildirilerine göre istasyonlara giriş, çıkış ve<br />hareketleri sağlanarak personelden tasarruf edilir ve otomatik fren sistemi ile de daha emniyetli bir trafik düzeni temin edilir.<br />Ana hat makas ray devrelerinin meşguliyetleri kolay ayırt edilebilecek özel bir sesle de tamamlanır.<br />Pano üzerinde, kumandalı sinyaller ve yol kesimleri coğrafik olarak belirlenmiştir. Kumandalı sinyal izlenimleri kapalı ise<br />kırmızı veya sönük düzenlenmişse yeşildir.<br />3- Trafik kumanda merkezindeki panodan, kumanda bölgesindeki bütün trenlerin izlenmesi mümkün olduğundan tren<br />trafiği düzenli bir şekilde yapılır.<br />4- Makasların ve sinyallerin pozisyonları kumanda merkezinden ve istasyon kumanda masasından izlenir.<br />5-Bu sistemde, trenlerin trafiği tamamen sinyal renk bildirilerine veya trafik kontrolörü tarafından verilecek emirlere göre<br />sağlanır.<br />6- Yolcu treni, yolcu taşıyan askeri tren ve teşkilatında yolcu taşıyan vagon bulunan yük trenleri hariç diğer yük trenleri ve<br />lokomotifler sinyaller serbest yol bildirisi veriyorsa ilk çıkış istasyonları hariç diğer istasyon ve saydinglerden vaktinden önce sevk<br />ve hareket edebilir ve durmadan geçebilirler.<br />7-Tek anayollu veya çok anayollu hatlardaki sinyaller gidiş ve dönüşe kumanda edecek şekilde konulduğundan, trafik<br />kontrolörleri gerektiğinde trenleri gidiş yolu yerine dönüş yolundan ve/veya dönüş yolu yerine gidiş yolundan seyir ettirebilir.<br />8-TSİ Sisteminde tren trafiğinin yürütülmesi ve yönetimi; istasyonlara, istasyon kumanda masası veya panodan trafiğin<br />yerel olarak idare edilmesi yetkisi veya bölge zaman izini vermesi dışında tamamen trafik kontrolörüne aittir.<br />9- Gerekli durumlarda, trafik kontrolörü istasyonlara, istasyonun bir tarafı veya tamamı için yerel kumanda izini verir. Bu<br />durumda tren trafiği ve manevralar istasyon kumanda masası veya panosundan veya elle yetki verilmiş personel tarafından makas ve<br />sinyaller düzenlenerek idare edilir. Yerel kumanda izini trafik kontrolörü tarafından sözlü ve elektriksel olarak verilir. Kayaş35-<br />52<br />Haydarpaşa arasında panoya girildiğinde sinyaller bildiri vermez ve trafik kumanda merkezinden sinyaller sönük, makaslar ise flaş<br />durumda görülür.<br />10- Kumanda bölgesinde seyir eden bütün trenlerin hareketleri ve kırmızı sinyalden geçişleri trafik kumanda merkezinde<br />bulunan trengrafa otomatik olarak kayıt edilir. Ayrıca, bazı trafik kumanda merkezlerinde, yapılan işlemler ile arızalar otomatik<br />yazıcılar tarafından saat belirtilerek kayıt edilir.<br />İstasyon Kumanda Masasının Kullanılması<br />Madde 87- TSİ sisteminin uygulandığı bazı bölgelerde, istasyon ve saydinglerde özel inşa edilmiş bir bina içine<br />yerleştirilmiş, istasyon kumanda masası bulunur. İstasyon kumanda masasının üzerinde bulunan düğmeler kullanılarak trafiğin<br />idaresi ve diğer işlemlerin yapılmasıyla ilgili kumandaların verilmesi sağlanır.<br />Masada; kullanma anahtarı, ait olduğu istasyonun sisteme bağlı yolları, makasları, sinyalleri ve hemzemin geçitleri de<br />içeren küçük ölçekli bir şeması bulunur. Değiştirilebilir mozaik parçalardan meydana gelmiş masada, istasyonda bulunan yolların,<br />makasların, sinyallerin ve diğerlerinin düzenlenmesini sağlayan düğmeler vardır. TSİ sisteminde, kullanma anahtarı trafik<br />kontrolöründen elektriksel olarak kumanda izni alındıktan sonra yerel kumanda konumuna getirilir. Bundan sonra da düğmeler<br />kullanılarak trafiğin yönetimi ve diğer işlemlerin yapılması sağlanır. İşlemlerin tamamlanmasından sonra masa tekrar merkezi<br />kumanda konumuna alınır.<br />İstasyon kumanda masaları bu konuda eğitim görmüş personel ile nöbetçi hareket memuru ve/veya tren şefi, makinist ya da<br />bu görevleri yapan personel tarafından kullanılır.<br />İstasyon kumanda masalarının kullanılması, bulundukları sistemlere ve bölgelere göre kullanma talimatlarında<br />belirtilmiştir.<br />TSİ sisteminde, trafik kontrolörü yerel kumanda iznini diğer trenlerin trafiğini aksatmayacak şekilde ve merkezden<br />kumanda edilememesi, istasyon manevralarının yapılması veya başka nedenlerle verir. Ancak, trafik kumanda merkezinden<br />yapılması mümkün olan işlemler nedeniyle yerel kumanda izni verilemez.<br />Trafik Kumanda Merkezlerinin Kullanılması<br />Madde 88- Trafik kumanda merkezi trafik kontrolörü kursu görmüş trafik kontrolörleri tarafından kullanılır.<br />1- Trafik kumanda merkezinde, trenlerin trafiğinin yürütülmesi ile diğer işlemlerin yerine getirilmesi ve kayıt edilmesini<br />sağlayan makinalar bulunur. Makinalar bir trafik kontrolörü tarafından kullanılabileceği gibi, her makina ayrı trafik kontrolörü<br />tarafından da kullanılabilir veya kumanda bölgesi bir kaç bölüme ayrılmak suretiyle de, ayrı trafik kontrolörlerince trafik<br />yönetilebilir.<br />2- Trafik kumanda merkezine, denetimler dışında görevli trafik kontrolörleri ile trafik başkontrolöründen başka kimse<br />giremez ve makinaları kullanamaz, trafik kontrolörlerinin görevlerine müdahale edemez.<br />ÜÇÜNCÜ BÖLÜM<br />Sinyal Renk Bildirileri<br />Sinyal Renk Bildirileri ve Anlamları<br />Madde 89- TSİ sisteminde trenlerin trafiği sinyal renk bildirilerine göre sağlanır.<br />1- Sinyallerin renk bildirileri ve anlamları aşağıda gösterilmiştir.<br />a) Yüksek ve cüce sinyalde kırmızı ışık;<br />Bloğa girmek yasaktır. Sinyali geçmeden dur.(Şekil 1)<br />b) Yüksek sinyalde yeşil ışık ;<br />Normal hızla ilerle, en az iki blok boştur.(Şekil 2)<br />c) Yüksek sinyalde sarı ışık ;<br />İlk sinyal önünde duracak şekilde ilerle, girilecek blok boştur. (Şekil 3)<br />Fren mesafesinden daha kısa olan bir bloğun girişindeki sinyal sarı gösteriyorsa, bir önceki sinyalde de sarı görünür.<br />d) Yüksek sinyalde sarı üzeri yeşil ışık;<br />Makaslardan saparak izin verilen hızla ilerle, en az iki blok boştur. (Şekil 4)<br />e) Cüce sinyalde yeşil ışık;<br />Makaslardan saparak izin verilen hızla ilerle, en az iki blok boştur. (Şekil 5)<br />f) Cüce sinyalde yanar söner yeşil ışık;<br />Blok, tesisata bağlı olmayan yoldan çıkacak tren için serbesttir. Sapma yolu üzerinde son çıkış makasına kadar sınırlı<br />seyirle ilerle, yanar söner sinyalin bulunduğu tesisata bağlı olan yoldaki trenler için blok kapalıdır. En az iki blok boştur. (Şekil 6)<br />g) Yüksek sinyalde sarı üzeri sarı ışık ;<br />Makaslardan saparak izin verilen hızla ve ilk sinyal önünde durabilecek şekilde ilerle, girilecek blok boştur. (Şekil 7)<br />h) Cüce sinyalde sarı ışık;<br />Makaslardan saparak izin verilen hızla ilerle, girilecek blok boştur. (Şekil 8)<br />ı) Cüce sinyalde yanar söner kırmızı ışık;<br />Sinyallenmemiş yollardan hareketle, sisteme bağlı bölgeye girmeden, sinyallenmemiş yollara sınırlı seyirle ilerle. (Şekil 9)<br />j) Cüce sinyalde yanar söner sarı ışık;<br />35-53<br />Blok tesisata bağlı olmayan yoldan çıkacak tren için serbesttir. Sapma yolu üzerinde sınırlı seyirle, ilk sinyal önünde<br />durabilecek şekilde ilerle, yanar söner sinyalin bulunduğu tesisata bağlı yol için blok kapalı olup, bu yolda bulunan tren, yanar söner<br />sinyali geçmez. Girilecek blok boştur. (Şekil 10)<br />k) Yüksek ve cüce sinyalde sarı üzeri kırmızı ışık;<br />Sınırlı seyirle, bir engel, vagon veya trenle karşılaşılabileceğinden derhal durabilecek şekilde ilerle, girilecek blok meşgul<br />olabilir. (Şekil 11)<br />l) Cüce sinyalde yanar söner sarı üzeri yanar söner kırmızı ışık;<br />Sinyalsiz bir yoldan, sinyalli bir yol üzerinden geçerek, diğer bir sinyalsiz yola çıkılacağından sınırlı seyirle ilerle. (Şekil<br />12)<br />m) Yüksek sinyalde kırmızı üzeri yeşil veya cüce sinyalde yeşil üzeri kırmızı ışık;<br />İstasyon kumanda masasından yapılan manevralarda, sinyallenmiş yollara girecek veya bu yollardan çıkacak diziler için<br />sınırlı seyirle ilerle.(Şekil 13)<br />n) Cüce sinyalde yanar söner yeşil üzeri yanar söner kırmızı ışık;<br />İstasyon kumanda masasından yapılan manevralarda, sinyallenmemiş yollardan çıkacak diziler için sınırlı seyirle ilerle,<br />tesisata bağlı yollardan aynı yöne çıkış yasaktır. (Şekil 14)<br />o) Tekrarlama sinyalinde yeşil ışık;<br />1) Varılacak ilk sinyal giriş sinyali ise; istasyon giriş sinyali ile çıkış sinyali arası fren mesafesinden büyük olduğu<br />durumlarda, giriş sinyalinin yeşil veya sarı ışık vermekte olduğunu, fren mesafesinden küçük olduğu durumlarda ise, giriş sinyalinin<br />yeşil ışık vermekte olduğunu,<br />2) Varılacak ilk sinyal blok, yaklaşma veya koruma sinyali ise, bu sinyalin yeşil veya sarı ışık vermekte olduğunu, ve<br />varılacak ilk sinyale kadar normal hızla ilerleneceğini ve bu sinyalin bildirisine göre hareket edileceğini bildirir. (Şekil 15)<br />p) Tekrarlama sinyalinde beyaz ışık;<br />1) Varılacak ilk sinyal giriş sinyali ise; istasyon giriş sinyali ile çıkış sinyali arası fren mesafesinden büyük olduğu<br />durumlarda, giriş sinyalinin yeşil veya sarı ışık dışındaki renklerden birini vermekte olduğunu, fren mesafesinden küçük olduğu<br />durumlarda ise, giriş sinyalinin yeşil ışık dışındaki renklerden birini vermekte olduğunu,<br />2) Varılacak ilk sinyal blok, yaklaşma veya koruma sinyali ise, bu sinyalin kırmızı ışık vermekte olduğunu ve varılacak ilk<br />sinyal önünde durabilecek şekilde ilerleneceğini ve bu sinyalin bildirisine göre hareket edileceğini bildirir. (Şekil 16)<br />2- Yanar söner sinyale uyulacağını bildiren YS levhası;<br />a) YS levhası sinyallenmemiş yol veya yolların sinyallenmiş yolla birleştiği kısmın limit noktasına konulur. Beyaz zemin<br />üzerine kırmızı YS harfleri bulunur. (Şekil 17)<br />b) YS levhası sinyallenmiş yolda, sinyallenmemiş yollara da kumanda eden sinyalin bulunduğunu gösterir.<br />c) Sinyallenmiş bölgeye girilebilmesi için, YS levhası hizasına en yakın sinyalli barınma yolundaki cüce sinyalin yanar<br />söner yeşil, yanar söner sarı, yanar söner sarı üzeri yanar söner kırmızı veya yanar söner kırmızı ve cüce sinyalde yanar söner yeşil<br />üzeri yanar söner kırmızı renk bildirilerine uyulmasının zorunlu olduğunu bildirir.<br />3- İstasyon ve saydinglere yaklaşıldığının anlaşılması için yaklaşma ve koruma sinyalleri boru direklerinin yerden itibaren<br />iki metre yükseklikten sonra, 50 santimlik kısmı beyaza boyanır.<br />Sinyallerin Sönük Olması, Görülememesi veya Beyaz Işık Vermesi<br />Madde 90- Sinyallerin sönük olması veya beyaz ışık göstermesi veyahut görülememesi gibi görüşe engel durumlarda<br />yapılacak işlemler aşağıda belirtilmiştir.<br />1- Fırtına, tipi, sis gibi nedenlerle yolun veya sinyal bildirilerinin tam olarak görülemediği durumlarda, sinyal bildirilerinin<br />tam olarak görülerek, gereğince hareket edilebilmesi için zaman kaybına bakılmaksızın hız azaltılır, gerekirse durulur.<br />2- Renkli ışık olması gereken bir sinyalde, hiç ışık olmaması, gün ışığının görülmesi, ışığın iyi ayırt edilememesi veya bu<br />yönetmelikte belirtilen renkler dışında bir işaretin görülmesi veya sinyal sökülmüş, kırılmış veya hasarlanmışsa duruşu emreder.<br />3- Bu durumlarda tren, lokomotif veya araç derhal durdurulur ve trafik kontrolörüne bildirilir. Trafik kontrolörünün<br />vereceği talimata göre hareket edilir. Trafik kontrolörüyle haberleşme yapılamıyorsa, istasyonlardan birisine haber verilir ve alınacak<br />talimata göre hareket edilir.<br />Sinyallerin Tekrarlanması<br />Madde 91- Görülen sinyal renk ve bildirileri, birlikte görev yapan lokomotif personeli tarafından aşağıdaki şekilde tekrar<br />edilir.<br />1- Tren veya lokomotiflerin seyri sırasında makinist, yardımcı makinist veya sürücüler öncelikle sinyallerin durumunu<br />takip etmek zorundadır.<br />2- Lokomotif ve trenin veya diğer araçların seyri sırasında, sinyal bildirisi görüldüğünde, lokomotif veya araçların<br />kumanda bölümünde görevli makinistler, yardımcı makinistler, sürücüler veya diğer görevliler görülen sinyali renk ve bildirisini<br />birbirine tekrar eder.<br />3- Bu tekrarlama yapılırken sinyali önce gören renk veya renklerini söyler, diğerleri de gördükten sonra tekrarlar.<br />4- Lokomotif ve diğer araçlarda bulunan makinist, yardımcı makinist veya sürücüler ile lokomotif veya araçların kumanda<br />bölümünde görev yapan tren şefleri ile diğer görevliler, giriş ve çıkış sinyalleri ile diğer sinyallere yaklaşıldığında sinyalleri izlemek<br />ve bildirilerine uymak zorundadır.<br />Sinyalin Kırmızı Olması ve Giriş, Çıkış Sinyallerinin Düzenlenmesi<br />Madde 92- Serbest yol bildirisi veren bir sinyal, tren, lokomotif veya araç sinyali geçtikten 4-5 saniye sonra kırmızıya<br />dönüşür.<br />35-54<br />1- Giriş ve çıkış sinyalleri, herhangi bir tren veya araca serbest yol bildirisi için düzenlenmedikleri durumlarda, kırmızı<br />bildiri verecek şekilde veya kapalı bulundurulur.<br />2- Giriş ve çıkış sinyalleri ile kumandalı sinyaller tren, lokomotif ve araçların giriş ve çıkışlarına göre uygun zamanlarda<br />açılır.<br />3- Sinyalin serbest yol durumuna getirilmesi için trenlere gecikme verdirilemez.<br />4- Bir tren, lokomotif veya aracın giriş veya çıkışı için düzenlenen makas ve sinyaller, kesin zorunluluk olmadıkça<br />değiştirilmez.<br />5-Tren, lokomotif veya araçlar dur bildirisi veren bir sinyalin önünde, ilk dingili sinyal hizasını geçmeyecek şekilde durur.<br />Bu sinyalin hemen önünde bir hemzemin geçit varsa, geçidin uzun süre kapalı kalmaması için, hemzemin geçit<br />kapatılmayacak şekilde durulur.<br />6- Serbest yol bildirisi veren bir sinyal, herhangi bir nedenle aniden kırmızıya dönüşebilir. Bu durumda derhal durulur ve<br />trafik kontrolörüyle konuşularak alınacak emre göre hareket edilir.<br />Dur Bildirisinde Yapılacak İşlemler<br />Madde 93- TSİ sisteminde sinyaller dur bildirisi verdiğinde yapılacak işlemler aşağıda gösterilmiştir.<br />1- Bir tren, lokomotif ve tren hükümlerine göre seyreden araçlar dur bildirisi veren bir sinyal önünde durduğunda, tren şefi<br />veya tren şefi görevini yapan personel durumu vakit geçirmeden trafik kontrolörüne bildirir.<br />2- Bu bildiriyi alan trafik kontrolörü; Tren, lokomotif veya araçların seyirleri için kumanda makinasından uygun sinyal<br />açamıyorsa, tren şefi veya bu görevi yapan personele, blok içerisinde herhangi bir araç veya tren yoksa, "Blok içerisinde tren yoktur.<br />Sınırlı seyirle ilerleyiniz" şeklinde, blok içerisinde herhangi bir araç veya tren varsa, "Blokta tren vardır/ Vagon vardır/ Lokomotif<br />vardır/ Yol bozuk olabilir. Sınırlı seyirle ilerleyiniz." ve benzeri şekilde düzensizliği belirterek vereceği emirle tren, lokomotif ve<br />araçların seyrini sağlar.<br />3- Trafik kontrolörü, çok yollu hatlarda vereceği emirde kullanılacak yolu da belirtir.<br />4- Bu emri alan tren şefi veya tren şefi görevini yapan personel 5721 model düzenleyerek bir suretini imza karşılığı<br />makiniste verir, bir suretini trafik cetveline ekler. Makinist 5721 model kendisine verilmeden treni hareket ettiremez.<br />5- Bu emri ve 5721 modeli alan tren, bundan sonra gelecek ilk sinyale kadar sınırlı seyirle yoluna devam eder.<br />6-Tren, lokomotif veya tren hükmüne göre sefer eden araçlar, bir giriş veya çıkış sinyalinin dur bildirisi ile durdurulur ve<br />bu madde hükümlerine göre hareketlerine izin verilirse, geçiş yolları üzerindeki bütün makasların giriş veya çıkışlarına düzenlenmiş<br />olduğunun; Tren, lokomotif, araç veya manevra personeli tarafından kontrol edilmesi ve/veya verilecek emre göre veya emir<br />alınamadığında seyre uygun şekilde, masadan/panodan veya elle düzenlenerek kilitlenmesi zorunludur.<br />7-Trafik kontrolörü kırmızı sinyalin geçişi için bölge ve zaman izni verdiğinde 5722 model kullanılır.<br />Kırmızı sinyali geçiş izni bir sinyalden onu takip eden ilk sinyale kadar verilir, daha uzun mesafeye verilemez. Bu nedenle<br />gelecek sinyal kırmızı olursa aynı işlem tekrarlanır.<br />8- İzin alınarak yapılan kırmızı geçişlerde otomatik frenin çalışmaması için fren iptal butonu ile otomatik fren iptal edilir.<br />Trafik kontrolörü, verdiği kırmızı geçiş izinleri 5728 model deftere yazar.<br />9- Dur bildirisi veren kırmızı sinyal önünde durulamayarak herhangi bir nedenle sinyal geçildikten sonra durulursa, tren,<br />lokomotif veya araç ileri veya geriye hareket ettirilmez, önden işaretlerle korunmaya alınır ve trafik kontrolörüyle konuşularak<br />alınacak emre göre hareket edilir.<br />Bölge ve Zaman İzni ile Sınırları<br />Madde 94- Sistemdeki arıza nedeniyle sinyallerle serbest yol bildirisi verilmemesi, manevra veya herhangi bir iş<br />nedeniyle, sınırlandırılmış bir bölgenin belirli bir saate kadar kullanılması için, trafik kontrolörü tarafından bölge ve zaman izni<br />verilir. Bölge ve zaman izninin verilişinde aşağıdaki hususlara uyulur.<br />1- Bölge ve zaman izninin en geniş sınırı hareket edilen istasyonun çıkış sinyali ile komşu istasyon veya saydingin giriş<br />sinyali arasıdır. Ancak; sistemdeki arıza nedeniyle sinyallerle serbest yol bildirisi verilememesi durumunda trafik kontrolörü gerek<br />görürse, bölge ve zaman iznini ilerideki bir kaç istasyon veya saydingin giriş sinyaline kadar verilebilir.<br />2- En küçük bölge, bir kumandalı veya kumandasız sinyal ile bundan sonra gelen ilk kumandalı sinyal arasıdır.<br />3- Trafik kontrolörü bölge içerisindeki diğer trenlerin seyirlerini etkilemeyecek şekilde bölge ve zamanı tespit eder.<br />4- Çok yollu hatlar olan yerlerde, verilen bölge ve zaman izninde yetkinin geçerli olduğu hatlar açıklanır.<br />5- Trafik kontrolörü, verdiği bölge ve zaman iznini 5728 modele derhal işler.<br />6- Trafik kontrolörü kendisinden bölge ve zaman izni isteğinde bulunan istasyon, tren, lokomotif, çekici oto, oto drezin,<br />motorlu vagonet, motorlu drezin ve diğer yol araçlarının sorumlu personeline aşağıdaki metinde belirtildiği şekilde izin verir.<br />" ........................ No.lu tren şefine/sorumlusuna,<br />............... ile ........... arasında .................için saat ..... den saat ................ a kadar bölge ve zaman izni verilmiştir.<br />Saat. Tarih. Trafik kontrolörünün soyadı ...............................<br />7- Metin içerisindeki zaman yarım saat veya bir saat şeklinde belirtilmeyip, başlangıç ve bitiş saatleri, saat 07.00'den saat<br />07.38'e kadar veya saat 17.45'den saat 18.35'e kadar gibi bildirilir.<br />8- Trafik kontrolörü bölge ve zaman iznini veremeyecek ise "Şimdi izin veremem saat ........... de tekrar arayınız" şeklinde<br />cevap verir.<br />9- Bir tren veya lokomotifin bulunduğu hat kesiminde başka bir tren, lokomotif, motorlu drezin ve diğer araçlar için bölge<br />ve zaman izni verilemez. Ancak, kaza/olay, imdat ve benzeri durumlarda kilometre ve şartları belirtilerek meşgul olan hatta bölge ve<br />zaman izni verilebilir.<br />10- Yol yapım, bakım ve onarım işlerinde kullanılan demiryolu makina ve araçları ile benzeri araçlar verilen bölge ve<br />zaman izni sınırları içinde aynı anda aynı hat kesiminde bulunabilir. Ancak bu araçların bölge ve zaman izni verilen bölgeye<br />gönderilmelerinden, bölge içindeki seyirlerinden ve emniyetlerinden ait oldukları servisin yetkilisi sorumludur.<br />35-55<br />Bu durumda her makina ve araç için ayrı ayrı bölge ve zaman izni verilmez, verilen bir bölge ve zaman izini ile makina ve<br />araçlar birbirine bağlı olarak veya birlikte ilgili servisin yetkilileri tarafından bölgeye gönderilir.<br />11- Herhangi bir nedenle, bölge ve zaman izni verildiğinde, trafik kontrolörü bu bölgeye girişe kumanda eden sinyalleri ve<br />bölge içinde bulunan makasları düzenleme girişiminde bulunamaz. Bu bölgeye tren gönderilemez.<br />12- Sistemdeki arıza veya manevra nedeniyle, bölge ve zaman izni verilen tren, lokomotif veya diğer demiryolu aracı,<br />verilen bölge ve zaman içerisinde sınırlı seyirle gidiş yönünde hareket eder. Ancak, bölge ve zaman izni, sistem çalıştığı halde bir<br />bölgede çalışacak iş ve hizmet tren ve aracı, imdat loko ve trenleri ile hız almak üzere geriye gidecek trenler için verilmişse, bunlar<br />sınırları belirtilmiş bölgede izin verilen süre içerisinde her iki yönde normal hızla seyreder.<br />13- Seyir için verilecek bölge ve zaman izni süresi, trenin sınırlı seyirle ve azami 25 km/s hızla bölgeyi kat etmesine<br />yetecek kadar olmalıdır.<br />14- Herhangi bir iş nedeniyle çalışmak için bölge ve zaman izni verilen tren veya araçlar, izin verilen zaman bitmeden<br />bölgeyi serbest bırakır ve ilgililerce durum trafik kontrolörüne bildirilir. Eğer izin verilen zaman bitmeden bölge serbest<br />bırakılamayacaksa, zaman bitmeden trafik kontrolöründen yeniden izin alınır.<br />15- Trafik kontrolörü tarafından telefonla verilecek bölge ve zaman izni, izin alan ilgili memur tarafından 5722 modele<br />yazılır ve bir sureti makiniste imza karşılığı verilir, bir sureti de trafik cetveline eklenir. Makinist, bölge ve zaman izni hakkındaki<br />5722 model kendisine verilmeden treni hareket ettiremez.<br />16- Bölge ve zaman izni verilen bir tren veya diğer demiryolu aracı, bölge ve zaman izni verilen bölge içinde dur bildirisi<br />veren sinyallerde durmaz ve geçer. Ancak, geçiş yolu üzerindeki makasların istenilen yöne tam olarak düzenlenmiş olduğu, tren,<br />lokomotif araç veya manevra personeli tarafından kontrol edilir ve verilecek emre göre veya emir alınamadığında gerektiğinde seyre<br />uygun şekilde masadan/panodan veya elle düzenlenir ve kilitlenir.<br />Çalışmak üzere bölge ve zaman izni verilen ve ayrıldığı istasyona geri dönecek iş ve hizmet trenleri ile demiryolu araçları<br />giriş sinyalinin, terminal istasyonunda koruma sinyalinin bildirisine uyarlar.<br />17-Bölge ve zaman izni, yetkili bir tren teşkil memuru veya nöbetçi Hareket Memuru tarafından alınmış ise bu görevliler<br />5722 modeli, verilen iznin bitimine kadar yanlarında bulundurmak zorundadır.<br />18-Çok yollu hat kesimlerindeki kruvazman ve S makaslar ancak, bölge ve zaman izni kumanda ettikleri bütün anayollar<br />için verilmiş olması halinde kullanılır.<br />19- Bölge ve zaman izini alan personel, emri aynen tekrarlar ve izin trafik kontrolörünün "TAMAM" demesi ile<br />tamamlanır.<br />Seyirdeki Düzensizlikler<br />Madde 95- Seyirdeki düzensizlikler trafik kontrolörüne aşağıdaki şekilde bildirilir.<br />1- Bir tren, herhangi bir nedenle normal hızını yapamıyorsa ve trenin kaybedeceği zaman, diğer trenlere büyük ölçüde etki<br />edecekse, tren uygun bir yerde durdurulur ve durum trafik kontrolörüne bildirilir.<br />2- Tren, lokomotif, makine ve diğer demiryolu araçları hareketleri için uygun sinyal açıldığı halde herhangi bir nedenle<br />hareket edilemeyecekse durum derhal trafik kontrolörüne bildirilir.<br />3- Bir istasyon veya saydingin çıkış sinyali önünde durmak zorunda kalan bir tren veya makina personeli bir başka tren<br />veya makinanın yaklaştığına dair hiçbir belirti görmez ise durum vakit geçirmeden trafik kontrolörüne bildirir.<br />4- Bu durumlarda trafik kontrolöründen alınacak talimata göre hareket edilir.<br />Makaslar Bölgesinin Serbest Bırakılması<br />Madde 96- Makaslar bölgesinin meşgul olması halinde, sinyaller, uzaktan kumandalı ve elektrik kilitli makaslar<br />düzenlenemediğinden; istasyon ve saydinglerde trenler, önden ve arkadan makaslar bölgesini (OS) meşgul etmeyecek şekilde, çıkış<br />sinyalini, YS levhasını veya sarıya boyalı taşı veyahut limit işaretini geçmeden durdurulur veya durur.<br />Manevralarda ise, vagonlar makaslar bölgesini (OS) meşgul etmeyecek şekilde yolların uygun yerlerine bırakılır. Tesisata<br />bağlı olmayan yollara bırakılacak vagonlarda YS levhasını geçmeyecek şekilde bırakılır.<br />Geriye Gidiş ve Tekrar İleriye Gidişler<br />Madde 97- TSİ bölgesinde rampa çıkan bir tren yükünü çekemeyerek durduktan sonra geri geri dayanıp düzlükte hız<br />alarak yoluna devam edebilecekse ve bu hareket treni bölerek götürmekten daha kazançlı olacaksa, tren şefi geriye gidip hız<br />alabilmek için trafik kontrolöründen bölge ve zaman izni alır, sonra tren geriye dayanıp hız aldıktan sonra yoluna devam eder.<br />Eğer haberleşme arızası varsa ve trafik kontrolöründen izin almak mümkün olamazsa, tren arkadan bir işaretçi ile<br />korunarak 5 km/s. hızla geriye dayanabilir, ancak bulunduğu bloğun dışına çıkamaz.<br />TSİ Sisteminde Haberleşme<br />Madde 98- TSİ ve OBS sisteminde, trafik kontrolörü ile istasyon ve tren personeli ile diğer personel; istasyonlardaki<br />istasyon kumanda masası, istasyon panosu veya sinyallerin yanında bulunan sabit telefonlarla veya prizlere girilerek konuşulabilen,<br />seyyar telefonlarla ve varsa telsizden yararlanır.<br />1- Trafiğe çıkacak bütün tren, tek lokomotif ve diğer demiryolu araçlarında, trafik sistemlerine göre gerekli olan bir adet<br />seyyar telefon veya sabit telefon dolabı veya kulübesinin anahtarı ile gerektiğinde telsiz bulunur.<br />2- Seyyar telefonlarla haberleşmenin yapıldığı kesimlerde, belirli aralıklarla haberleşme direkleri veya sinyal direklerine,<br />seyyar telefon prizleri konulur. Görevlilerin, bu prizleri kolaylıkla bulabilmeleri için, prizlerin bulunduğu km.leri gösterir listeler, o<br />bölgede görev yapan ilgili personele ilgili Tesisler Müdürlüklerince önceden verilir. Priz bulunan haberleşme direklerinin üzerine<br />telefon işareti konur.<br />3- Trafik kontrolörüyle, seyyar veya sabit telefonla konuşacak olan görevliler, önce trafik telefonuna giriş yapar, sonra hattı<br />dinler ve herhangi bir konuşma yoksa, bulunduğu yeri, görevini, tren numarasını, adını ve soyadını söyleyerek kendini tanıtır. Trafik<br />kontrolörü de kendini tanıtır.<br />a) Bundan sonra trafik kontrolörüne gerekli bildiriyi yapar.<br />b) Trafik kontrolörünün vereceği emirleri dinler ve tekrarlar.<br />35-56<br />c) Emrin tekrar edilmesinden sonra trafik kontrolörünün "tamam" demesiyle konuşma tamamlanır.<br />d) Yapılan konuşmalar anlaşılamamışsa, konuşma tekrarlattırılır ve tam olarak anlaşıldıktan sonra trafik kontrolörü<br />tarafından "tamam" denilerek bitirilir.<br />4- TSİ sisteminde, haberleşme istasyon kumanda masası, hat boyu, tren teşkil memuru ve bakıcı telefonları ile aşağıdaki<br />şekilde yapılır.<br />a) İstasyon kumanda masası bulunan TSİ sistemi olan bölgelerde, istasyonlar ile trafik kontrolörünün haberleşmesi masada<br />bulunan sabit telefonlarla sağlanır.<br />b) Hat boyu telefonları; istasyon kumanda masasında, makaslar bölgesinde, bütün yaklaşma, koruma ve blok sinyallerinin<br />hemen yanında bulunur. Kutular içine yerleştirilmiş, bir insan boyunda çelik direklere tutturulmuş, özel kilitle kilitli ve her görevlide<br />özel anahtarı bulunan trafikle ilgili görevlilerle, trafik kontrolörünün konuşmasını sağlayan bir telefondur. Trafik Kumanda<br />merkezinden başka yerle konuşulamaz. Bir hat boyu telefonuyla konuşulurken diğer hat boyu telefonlarıyla konuşmak ya da<br />konuşanları dinlemek olanaksızdır.<br />Ancak, bazı kesimlerde hat boyu telefonu ile istasyonlar birbirleriyle konuşabilir. Birden fazla hat boyu telefonu ile trafik<br />kontrolörüyle konuşulabilir.<br />c) Tren teşkil memuru telefonları; makaslar bölgesinde aynı hat boyu telefonları gibi çelik kutular içerisindedir. İstasyon<br />kumanda masası ile tren teşkil memurlarının konuşmasını sağlar. Bu telefonlarla başka bir yerle konuşmak olanaksızdır.<br />d) Bakıcı telefonları; bakımla ilgili teknik görevlilerin bürosunda ve hat boyunda bulunur. Bakım ve onarım hizmetlileri ile<br />ilgili görevlilerinin aralarındaki haberleşmeyi sağlar ve başka bir yerle konuşulamaz.<br />e) Telsizle, hat boyu ve seyyar telefonlarla yapılan bütün konuşmalar kumanda merkezinde kapağı kilitli özel dolap içinde<br />bulunan ses alma cihazı bandına kaydedilir.<br />Ses alma cihazı tamamen otomatik ve trafik kontrolörünün istemi dışında çalışır. Dolabın kapağı trafik başkontrolörü ve<br />sorumlu tesisler şefi tarafından kilitlenir. Gerektiği zaman yine birlikte açılarak kontrol için bantlar dinlenebilir ve bant tutanağı<br />tutulur, dolan bant tesisler şefi ve trafik başkontrolörü tarafından birlikte yenisiyle değiştirilir. Dolan bant silinerek yeniden<br />kullanılabilir.<br />Soruşturmayı gerektiren durumlarda, konuşmaların bulunduğu bant, trafik başkontrolörü, tesisler şefi ve gerekirse diğer<br />soruşturma görevlileri ile birlikte dinlenerek tutanağa geçirilir.<br />Soruşturma heyeti veya savcının isteği doğrultusunda bant kurşunlanarak soruşturma sonuçlanıncaya kadar trafik<br />başkontrolörü tarafından saklanır.<br />Uzaktan Kumandalı Motorlu Makasların Panodan veya İstasyon Kumanda Masasından Düzenlenmesi<br />Madde 99- Uzaktan kumandalı motorlu makaslar, trafik kumanda merkezinden kumanda edilerek düzenlenir. Ancak, trafik<br />kontrolöründen izin alınarak manevra veya başka nedenlerle panodan veya istasyon kumanda masasından düzenlenebilir.<br />1- Uzaktan kumandalı makasların kumanda panosundan yerel olarak kullanılması gerektiğinde yapılacak işlemler aşağıda<br />gösterilmiştir.<br />a) Trafik kontrolöründen bölge ve zaman izni alınır.<br />b) Tesisat kulübesi üzerindeki kumanda panosunun kapağı açılır. Kumanda panosunun normal ve manevra diye iki durumu<br />vardır ve anahtarı her görevlide bulunur. İçerisinde sağ alt köşede bulunan anahtarlı transfer lövyesine anahtarı takılarak normal<br />durumdan, manevra durumuna çevrilir. Makas mutabakat lambaları yanar, makasların kumandası da merkezden alınıp kumanda<br />panosuna verilmiş olur.<br />c) Pano üzerinde makas sayısı kadar ve her makas için bir makas lövyesi vardır. Bu lövyelerin artı ve eksi diye iki durumu<br />vardır. Makaslar normalde artı durumda bulunur. Düzenlenmek istenen makasın lövyesi, istenilen duruma getirilir, daha sonra sol alt<br />köşesinde bulunan kırmızı renkli başlatma butonuna bir kaç saniye süreyle basılır. Makas istenilen duruma düzenlenmiş olur. Bu da<br />makas mutabakat lambasının yanması ile görülür. Makas artı durumda ise yeşil, eksi durumda ise sarı mutabakat lambası yanar.<br />d) Bu lambalardan ikisi de yanmazsa, makas dili ya iyi oturmamış ya da bir arıza var demektir, makasın üzerinden el kilidi<br />vurulmadan geçilemez.<br />e) Manevra bitince makaslar artı duruma getirilir, anahtarlı transfer lövyesi normal duruma çevrilir, anahtarı çıkarılır,<br />kumanda panosunun kapağı kapatılıp kilitlendikten sonra işin bittiği makasların normale getirildiği trafik kontrolörüne bildirilir.<br />2- İstasyon kumanda masası bulunan bölgelerde ise, önce trafik kontrolöründen yerel kumanda izni alınır. Trafik<br />kontrolörünün elektriksel ve sözlü olarak yerel kumanda izni vermesinden sonra, istasyon masasındaki düğmeler kullanılarak,<br />uzaktan kumandalı motorlu makaslar düzenlenir.<br />Uzaktan Kumandalı Motorlu Makasların Elle Düzenlenmesi<br />Madde 100- TSİ sisteminde, uzaktan kumandalı motorlu makaslar gerektiğinde elle düzenlenir.<br />1- Kayaş-Ankara-Haydarpaşa arası TSİ sisteminde, uzaktan kumandalı makaslar herhangi bir nedenle merkezden veya<br />kumanda panosundan düzenlenemiyorsa el ile aşağıdaki şekilde kullanılır.<br />a) Makasın elle düzenlenmesi için trafik kontrolöründen izin alınır.<br />b) Tesisat kulübesi üzerinde bulunan telefon pencereciğinden el uzatılarak kullanma kolu ile dil ucu kilidi alınır.<br />c) Kullanma kolu, makas motorunun yan tarafında bulunan yuvasına sokulur. Çıkmaması için pimi de yerine yerleştirilir.<br />d) Makasın istenilen duruma düzenlenebilmesi için, kullanma kolu sağa veya sola zorlamadan bir çıt sesi duyuluncaya<br />kadar çevrilir, daha sonra dilin altından dil ucu kilidi takılıp sıkılır.<br />e) Manevra hareketi bittikten sonra önce dil ucu kilidi çıkarılır.<br />f) Makas kullanma kolu, bu defa ters tarafa aynı koşullarla çıt sesi duyuluncaya kadar çevrilir.<br />g) Pim ve makas çevirme kolu çıkarılır. Dil ucu kilidiyle birlikte yerine konur. Trafik kontrolörüne işin bittiği, makasların<br />normale getirildiği bildirilir.<br />35-57<br />2- İskenderun - Divriği, Çetinkaya - Sivas - Hanlı - Kayaş ve Halkalı - Kapıkule arası TSİ sisteminde, uzaktan kumandalı<br />motorlu makaslar, gerektiğinde veya trafik kumanda merkezi veya istasyon kumanda masasından düzenlenemediği durumlarda<br />aşağıdaki şekilde elle düzenlenir.<br />a) Önce trafik kontrolöründen veya istasyon kumanda masasını kullanan personelden izin alınır.<br />b) Elle düzenlemek için istasyonda bulunan çevirme kolu alınır ve makas motorundaki yuvasına sokulur. Makasın<br />durumuna göre sağa veya sola çevirmek suretiyle makas düzenlenir.<br />c) İş bittikten sonra makas normal artı duruma getirilir.<br />d) Çevirme kolu yuvasından çıkartılır, makas elektriksel duruma getirilir ve kol istasyon görevlisine teslim edilir.<br />3- Bu tür makasların her üç şekilde de kullanılması halinde makasların pozisyonları Halkalı-Kapıkule arası hariç trafik<br />kumanda merkezi ile istasyon kumanda masasından izlenir.<br />Elektrik Kilitli Makasların Düzenlenmesi<br />Madde 101- Elektrik kilitli makaslar aşağıdaki kurallara uyularak düzenlenir.<br />1- Kayaş-Ankara-Haydarpaşa arası TSİ sisteminde, elektrik kilitli makasın kullanılması için trafik kontrolöründen izin<br />alınır ve aşağıdaki şekilde düzenlenir.<br />a) Elektrik kilidi kutusunun kapağı açılır. İçerisinde görülen en aşağıda tam sağa yatık kilitlidir durumunda bulunan bir kol<br />vardır. Üst ortada " KİLİTLİDİR" yazısının bulunduğu bir cam ve en üstte ortada da kurşunlanmış durumda bir arıza düğmesi vardır.<br />Kutunun kapağının içinde üç maddelik kullanma talimatı yazılıdır.<br />b) Kol yukarıya doğru duruncaya kadar kaldırılır. "KİLİTLİDİR" yazısı "KİLİTSİZDİR" şekline dönüşünce kol tam sola<br />çevrilir.<br />c) Elektrik kilidi çözülmüş toplu basit makas serbest kalır. Topundan tutup çevirmek suretiyle makas düzenlenerek<br />üzerinde manevra hareketi yapılır.<br />d)Manevra bittikten sonra makas, yine elle çevrilerek eski duruma getirilir.<br />e) Elektrik kilidi kolu tam sağa "KİLİTSİZDİR" yazısı "KİLİTLİDİR" şekline dönüşünceye kadar çevrilerek makas tekrar<br />kilitlenir.<br />f) Elektrik kilidinin kapağı kapatılarak kilitlenir.<br />g) Trafik kontrolörüne, işin bittiği makasların normal duruma getirilip kilitlendiği bildirilir.<br />2-İskenderun - Divriği, Çetinkaya - Sivas - Hanlı - Kayaş ve Halkalı -Kapıkule arası TSİ sisteminde elektrik kilitli makaslar<br />aşağıdaki şekilde düzenlenir.<br />a) Elektrik kilitli makasın düzenlenmesi için trafik kontrolöründen veya yerel kumandada ise istasyon kumanda masasını<br />kullanan görevliden makasın elektrik kilidini çözmesi istenir.<br />b) Bir engel yoksa trafik kontrolörü veya istasyon masasını kullanan görevli elektriksel olarak makasın elektrik kilidini<br />çözer.<br />c) Kilidin çözüldüğü kilit üzerinde bulunan sarı lambanın yanması ve bir zil sesinin duyulmasından anlaşılır. Kilit<br />çözülünce toplu makas serbest kalır.<br />d) Topundan tutup çevirmek suretiyle makas istenilen duruma getirilir.<br />e) Yeni pozisyonunda makas otomatik olarak kilitlenir. Eski duruma getirmek için elektrik kilidinin yine aynı işlemle<br />çözülmesi gerekir. İş bitince trafik kontrolörü veya istasyon masasını kullanan görevliye haber verilir.<br />3- Bu makasların pozisyonları trafik kumanda merkezi ve istasyon kumanda masasından izlenir.<br />Elektrik Kilitli Makasların Arıza Düğmesinin Kullanılması<br />Madde 102- Kayaş - Ankara - Haydarpaşa arasında, elektrik kilitli makasların elektrik kilidi arıza düğmesi kurşunludur ve<br />her zaman kullanılamaz. Ancak, bir arıza halinde aşağıdaki koşullarla kullanılabilir.<br />1- Elektrik kilidi arıza nedeniyle normal olarak kullanımla çözülemiyorsa, arıza düğmesinin kullanılması için trafik<br />kontrolöründen izin alınır.<br />2- Arıza düğmesinin kurşunu koparılır. Sonra el ile arıza düğmesine basılır, bir elle de, kilit kolu tam sola yatırılır.<br />3-Bu suretle mekanik olarak "KİLİTLİDİR" yazısı "KİLİTSİZDİR" şekline dönüştürülmüş olur.<br />4- Bu şekilde kilidi çözülen makas, serbest kalmış olacağından elle tutulup düzenlenerek üzerinde manevra yapılır.<br />5- Manevra bitince, yine makas normale getirilir ve bir elle arıza düğmesine basıp, bir elle de kilit kolu tam sağa çevrilip<br />yatırılarak makas kilitlenir.<br />6- İşin bittiği, makasın normale getirilip kilitlendiği trafik kontrolörüne bildirilir.<br />7- Trafik kontrolörü, en kısa zamanda bakım şefine haber vererek kilit arızasının onarılıp arıza düğmesinin kurşunlanması<br />sağlanır.<br />Devre Kontrollü Makasların Kullanılması<br />Madde 103- Devre kontrollü makaslar aşağıdaki şekilde kullanılır.<br />1- Trafik kontrolöründen veya istasyon masasını kullanan görevliden izin alınır.<br />2- Kumanda panosunda ve istasyon kumanda masası bölmesinde bulunan özel anahtarı alınır. Devre kontrollü makasın özel<br />kilidi açılır.<br />3- Serbest kalan toplu makas, elle düzenlenerek manevra veya tren hareketleri tamamlanır.<br />4- Makas normal duruma getirilip kilitlenir.<br />5- Anahtarı yerine konulduktan sonra, trafik kontrolörüne veya istasyon kumanda masasını kullanan görevliye işin bittiği<br />makasların normal duruma getirilip kilitlendiği bildirilir.<br />TSİ Sisteminde Manevraların Yapılışı<br />35-58<br />Madde 104- TSİ sisteminde manevraların yapılışı aşağıda belirtilmiştir.<br />1- Tren trafiği ve manevra hizmetlerinin yoğun olduğu istasyonlardaki manevralar, buralarda bulunan özel kumanda<br />masası, masada görevli trafik kontrolörü, nöbetçi hareket memuru veya masayı kullanmakla görevlendirilen personel tarafından<br />yapılır.<br />2- Özel veya yerel kumanda masası bulunmayan veya kumanda panosu bulunan istasyon ve saydinglerde manevraların<br />yapılışı aşağıda belirtilmiştir.<br />a) Trafik kontrolörü, makas ve sinyalleri kumanda merkezinden kendisi düzenleyerek manevranın görevli personel<br />tarafından yapılmasını sağlayabilir.<br />b) Manevralar, trafik kontrolöründen alınacak bölge ve zaman izini ile nöbetçi hareket memuru bulunan yerlerde, bunun<br />vereceği emre göre tren teşkil memurları veya manevra personeli bulunmayan yerlerde tren şefi veya bu görevi yapan personel<br />tarafından yapılır. Tren teşkil edilen istasyonlarda bölge ve zaman izini sorumlu tren teşkil memuru tarafından alınabilir.<br />c) Kumanda panosu, manevrayı yöneten tren teşkil memurları veya tren şefleri veya bu görevi yapan personel tarafından<br />kullanılır.<br />d) Aynı anda, ancak bir trene manevra izini verilir. Çok yollu hatlarda manevranın hangi anayol üzerinde yapılacağı<br />belirtilir. Bir istasyonda manevra için bölge ve zaman izini nöbetçi hareket memuruna verilirse, hareket memurunun sorumluluğunda<br />aynı anda birden fazla trene manevra yaptırılabilir.<br />e) Genel olarak manevra sırasında uzaktan kumandalı makaslar trafik kontrolörü tarafından, diğer makaslar manevra veya<br />tren personeli tarafından düzenlenir.<br />f) Nöbetçi hareket memuru, tren teşkil memurları, tren şefi veya bu görevi yapan personel, trafik kontrolöründen bölge ve<br />zaman izini veya pano kullanma izini alarak manevraları yerel olarak yapabilir.<br />g) Uzaktan kumandalı makaslar, trafik kontrolörü tarafından düzenleniyorsa, manevralarda sinyal bildirilerine ve trafik<br />kontrolörünün emirlerine uyulması zorunludur.<br />h) Kumanda panosu kullanıldığında, sinyaller kırmızı olacağından, mutabakat lambası ile kontrol edilen makaslar hariç,<br />elektrik kilitli ve diğer toplu el makaslarının hatalı düzenlenmeleri sinyallerle kontrol edilemeyeceğinden, bu makaslar üzerinden<br />geçilmeden önce, geçişe uygun düzenlenmiş olduğu kontrol edilir.<br />ı) Manevra için bölge ve zaman izini alındığında, kumanda panosunun ve makasların kullanılması için trafik<br />kontrolöründen ayrıca izin alınmaz.<br />i) Bölge ve zaman izini alındıktan sonra, kumanda panosunu kullanan yetkilinin el işareti ile kumandalı makaslar üzerinden<br />geçilebilir ve izin sınırları içindeki kırmızı bildiri veren sinyallere uyulmaz. Kumanda panosunu kullanan yetkili, makasların tam<br />olarak düzenlendiğini, mutabakat lambası ile kontrol etmeden elle işaret veremez.<br />j) Manevraların bittiği, pano ve makaslar eski durumuna getirildikten sonra izin alan yetkili tarafından trafik kontrolörüne<br />bildirilir.<br />k) Manevra için bölge ve zaman iznini alan yetkili 5722 model düzenleyerek bir nüshasını manevrayı yöneten tren teşkil<br />memuru veya tren şefine, tren şefi veya bu görevi yapan personel izin almışsa, bir nüshasını makiniste verir, bir nüshasını da trafik<br />cetveline ekler. Manevranın bitimine kadar 5722 model personelin yanında kalır.<br />3- İstasyon kumanda masası bulunan istasyon ve saydinglerde manevralar aşağıdaki şekilde yapılır.<br />a) Trafik kontrolörü; sinyalleri ve makasları kumanda merkezinden kendisi düzenleyerek manevranın görevli personel<br />tarafından yapılmasını sağlayabilir veya yerel kumanda izni vererek kumanda masasında veya panodan yapılmasını sağlar.<br />b) Manevra yapılacak istasyon veya saydingdeki nöbetçi hareket memuru ve/veya istasyon kumanda masasını kullanan<br />personel, yoksa tren şefi veya bu görevi yapan personel, manevra için trafik kontrolöründen bölge ve zaman izni ile yerel kumanda<br />izni ister, trafik kontrolörü bir engel yoksa, bölge ve zaman iznini ve elektriksel olarak da yerel kumanda iznini verir.<br />İzni alan personel, istasyon kumanda masası üzerinde bulunan anahtarı yerel kumanda ve manevra konumuna getirir,<br />manevra düğmelerini kullanarak masayı "manevra var" durumuna alır, masa üzerindeki düğmelerle, makas ve sinyalleri<br />düzenleyerek manevrayı yaptırır.<br />c) İstasyon kumanda masası "manevra var" durumunda iken, giriş ve çıkış için düzenlenen sinyallerde kırmızı ve yeşil<br />lambalar birlikte yanarak bildiri verir. Sinyaller tesisata bağlı olmayan yollardan çıkış için düzenlendiğinde, sinyalde yanar söner<br />yeşil ile yanar söner kırmızı birlikte yanar.<br />d) Manevra bitince, masayı kullanma izni alan personel kumanda masasını karanlık durumuna getirir ve trafik<br />kontrolörüne manevranın bittiğini bildirir.<br />e) Manevra sırasında sinyaller ve makaslar istasyon kumanda masasından veya elle düzenlenir. Elle düzenlenen makaslar<br />asli vaziyetine getirilerek bırakılır.<br />4- Kullanılan pano ve istasyon masasının bulunduğu kulübe ve binalar kilitlenir. İstasyon kumanda masasının bulunduğu<br />yere masayı kullanmaya yetkili olanlardan başkasının girmesi yasaktır. Manevralarda koruma sinyalinin dışına çıkılmaz.<br />5- Manevra durumunda olan istasyon ve saydinglerde, bu istasyona her iki komşu istasyondan tren gönderilmesi için yol<br />düzenlemesi yapılamaz. Ancak, koruma sinyali bulunan istasyonlarda manevra varken, komşu istasyondan, istasyonunun koruma<br />sinyaline kadar tren gönderilmesi için yol düzenlemesi yapılabilir.<br />6- Trafik kontrolörü, sözlü ve elektriksel olarak izin verdiği istasyondaki manevra iznini istediği anda kaldırabilir. Ancak,<br />hizmetlerin aksatılmamasına özen gösterir ve mümkünse önceden manevra izni verdiği görevliyi uyarır.<br />7- Trafik kumanda merkezinden ve/veya istasyon kumanda masasından veya panodan düzenlenemeyen makaslar ile<br />saydinglerde, kapalı istasyonlarda, tren teşkil memuru bulunmayan istasyonlarda, iltisak hattı ve benzeri yerlerde bulunan tesisata<br />bağlı olan veya olmayan makaslar, trafik kontrolörü veya nöbetçi hareket memurunun veya yetkilinin vereceği emirlere uygun olarak<br />veya manevra dizisi ve trenin hareketinin gerektirdiği şekilde, trende veya araçlarda görevli tren teşkil memuru, kondoktör, tren şefi,<br />yardımcı makinist, makinist veya araç sürücüleri veyahut bu görevleri yapanlar tarafından trenin veya manevra dizisinin veyahut<br />aracının seyrine uygun şekilde elle düzenlenir.<br />35-59<br />8- Manevralarda, bölge ve zaman izni alınarak yapılan hareketlerde, bir bloğun limitleri içinde geriye gidişlerde, kırmızı<br />sinyali geçiş izni alınarak yapılan hareketlerde, korumalı veya yanar söner ışıklı geçitlerin bulunduğu yerlerde tesisata bağlı olmayan<br />yollardan hareketle geçitlerden geçilecekse; tren veya lokomotif personeli, hemzemin geçit koruma mekanizmasının uygun duruma<br />getirildiğine veya bayrakla koruma önlemlerinin alınmış olduğuna dikkat etmelidir.<br />9- Manevra için alınan bölge ve zaman veya yerel kumanda izni sona ermeden manevra bitirilip bölge serbest bırakılır.<br />Bitmeyeceği anlaşıldığında, tekrar izin istenir. Tersine hareket edip trenlerin gecikmesine neden olanlar sorumlu tutulur.<br />Terminal İstasyonları<br />Madde 105- TSİ sisteminde; manevra hareketlerinin yoğun olduğu ve trenlerin teşkil edildiği istasyonlara, koruma sinyali<br />konulmuştur. Bu istasyonlarda, meşgul yollara tren kabullerinde sarı üstü kırmızı sinyal açılır.<br />1- Sistemin başlangıç ve bitimlerinde uç terminal istasyonları, bunların arasında da ara terminal istasyonları bulunur.<br />İskenderun, Divriği ve Kapıkule uç terminal istasyonu, Demirdağ, Çetinkaya, Malatya, Hekimhan, Gölbaşı, Narlı,<br />Köprüağzı, Fevzipaşa, Toprakkale, Yakacık, Irmak, Yahşihan, Kırıkkale, Yerköy, Himmetdede, Beydeğirmeni, Boğazköprü,<br />Kayseri, Hanlı, Sivas, Kalın, Bostankaya, Çerikli, Çerkezköy, Çorlu, Alpullu, Edirne, Pehlivanköy ve Mandıra ara terminal<br />istasyonu, Halkalı ise lokal kumandalı terminal istasyonudur.<br />2- Diğer istasyon ve saydinglerde meşgul yola tren kabulü için sinyal açılamaz.<br />3- Terminal istasyonlarını belirlemeye Genel Müdürlük yetkilidir.<br />Lokomotiflerin Kum Kullanması<br />Madde 106- TSİ sisteminde, hareket halindeki lokomotifin durabilmesi için kum kullanılması gerekirse, sistemin<br />emniyetle çalışmasının engellenmemesi için, lokomotif kumlanmış kısmın dışına çıkarılır, makaslar üzerinde kum kullanılamaz.<br />Çağırma Lambası ve Zili<br />Madde 107- Manevra veya her hangi bir nedenle tren şefi, nöbetçi hareket memuru veya pano ve istasyon kumanda<br />masasını kullanacak görevlilerin trafik kontrolörüyle konuşmaya çağrılması için, TSİ sisteminin uygulandığı bazı bölgelerde çağırma<br />zili, bazı bölgelerde ise çağırma lambası bulunur.<br />1- İstasyon ve saydinglerin, her iki tarafında bulunan TSİ kulübelerinin kapısının üst taraf duvarına yerleştirilmiş gün ışığı<br />veren bir lamba bulunur, bu lamba trafik kontrolörü tarafından yakılıp söndürülerek çağrı yapılır.<br />Çağırma lambası yandığında, istasyonda bulunan trenin tren şefi, görevli istasyon memuru veya herhangi bir demiryolu<br />personelinin derhal trafik kontrolörüyle konuşması zorunludur. Çağırma lambası veya zili trafikle doğrudan ilgili olmadığından, giriş<br />ve çıkış sinyallerinden birinin kırmızı yandığını görüp duran bir trenin tren şefi veya tren şefi görevini yapan görevlisi çağırma<br />lambasının yanmasını veya zilin çalmasını beklemeden trafik kontrolörüyle derhal görüşür.<br />2- İstasyon kumanda masası bulunan istasyon ve saydinglerde, masanın bulunduğu binanın üzerinde ve her iki başmakasta<br />bulunan çağırma zili trafik kontrolörü tarafından istasyon kumanda masası telefonla arandığında çalar, bunu duyan görevlilerin<br />derhal trafik kontrolörüyle konuşmaları zorunludur.<br />İzin Verilen Hızlar<br />Madde 108- TSİ sisteminin uygulandığı bölgelerde yapılması gerekli hızlar aşağıda belirtilmiştir.<br />1- Trenler, tek seyreden lokomotifler ve diğer demiryolu araçları normal olarak kalkış-varış tarifelerinde ve diğer<br />yönetmeliklerde belirtilen en fazla hızları geçemez.<br />2- Sınırlı seyirlerde en fazla hız 25 km/s. i geçemez.<br />3- İstasyon ve saydinglerin sapma yapılmadan geçilen yollarından ve makaslarından kısıtlama konulan yerler dışında<br />kalkış-varış tarifelerinde belirtilen hızla geçilir.<br />4- Sapmalı makaslardan en fazla 30 km/s hızla geçilir.<br />Nöbetçi Hareket Memuru Bulundurulacak İstasyonlar<br />Madde 109- TSİ sisteminin uygulandığı bölgelerdeki istasyonlarda, trenlerin kabul ve sevkleri için nöbetçi hareket<br />memuru bulundurulmaz. Trenler, sinyal bildirilerine göre hareket edeceğinden bu konudaki işlemler tren şefi veya bu görevi yapan<br />görevli ile trafik kontrolörü tarafından yerine getirilir.<br />Ancak, önemli istasyonlarda nöbetçi hareket memuru bulundurulmasına veya trenlere hareket emrinin nöbetçi hareket<br />memuru tarafından verilmesine Tesisler Dairesi Başkanlığı yetkilidir.<br />Otomatik Fren Sistemi<br />Madde 110- TSİ ve DRS sisteminde trenlerin sinyali izinsiz ve belirlenen hızın üzerinde veya durmadan geçmeleri halinde<br />durdurulması için otomatik fren sistemi kullanılır.<br />1- Otomatik fren sistemi bütün sinyallerin yanına ve lokomotiflerin altına konulan mağnetlerle gerçekleştirilir.<br />2- Her sinyalin yanına mutlaka bir mağnet konur, ayrıca giriş sinyalinin 300 metre gerisinde ikinci bir mağnet bulunur.<br />3- Mağnetler sinyallerin sarı ve kırmızı olmasına göre trenin yavaşlaması veya durması için makinisti uyarır.<br />4- Kırmızı olan bir sinyalin geçilmesinde otomatik fren hemen devreye girerek treni en kısa sürede durdurur.<br />5- Trenlere önden veya arkadan verilen destek lokomotiflerin ve kilometreden istasyona geri dönecek lokomotiflerin,<br />otomatik fren sistemi, gerekli hava musluğunun veya anahtarının kapatılması ile iptal edilir. Trafik kontrolörünün vereceği bölge ve<br />zaman veya kırmızı geçiş izinlerinde, tren lokomotifinin otomatik fren sisteminin çalışmaması için, kumanda panosunda bulunan<br />iptal düğmesine basılarak sistem devre dışı bırakılır. Bu şekildeki geçişler, lokomotifte bulunacak olan ilgili modele yazılır. İzinsiz<br />olarak otomatik fren sistemini iptal eden personel hakkında soruşturma açılır. Lokomotiflerin, otomatik fren sistemi çalışır durumda<br />servise verilmesini lokonun ait olduğu Loko Bakım Atelye Müdürlükleri sağlar.<br />Otomatik fren sisteminin çalışması, kontrolü ve korunması kullanma talimatında belirtilmiştir.<br />Otomatik Blok Açma ve Kapama<br />35-60<br />Madde 111- TSİ sistemi ile benzeri sistemlerde, yol ve sinyal düzenlemesi yapılan yönün aksi yönünden tren gönderilmesi<br />için otomatik blok açma kapama işlemi yapılır.<br />1- Otomatik blok açma kapama işlemi, yol ve sinyal düzenlemesi yapılan iki istasyon ve sayding arasına kaza, sel, heyelan<br />ve benzeri nedenlerle karşı yönden sinyal açarak, imdat treni veya lokomotifi veyahut makinası gönderilmesi için yapılır.<br />2- Otomatik blok açma kapama işlemi, iki istasyon arasında tren veya araç olmadığı halde, meydana gelen hat<br />meşguliyetlerinin kaldırılması için yapılamaz.<br />3- Otomatik blok açma kapama işlemi yapılarak, ters yönden gönderilecek tren veya araca durum 5588 model veya trafik<br />kontrolörü emri ile bildirilir.<br />4- Herhangi bir nedenle, imdat talep eden bir trenin tren şefi, yardım için gönderilecek tren veya lokomotifin otomatik blok<br />açma kapama işlemi ile gönderileceğini dikkate alarak imdat isteğinden itibaren kesinlikle trenini ileri veya geriye hareket ettiremez.<br />TSİ Sistemi İle İlgili Eğitim<br />Madde 112- TSİ sisteminin ilk uygulanmaya başladığı bölgelerde trenlerin trafiği ile ilgili görevlerde çalışan, Yol, Cer ve<br />Tesisler personelinin tümü ile bunları denetlemekle görevli denetim elemanları ile işyeri amirleri Genel Müdürlükçe belirlenecek<br />sürelerde TSİ eğitimine katılır.<br />Ayrıca, TSİ sisteminin uygulandığı bölgelere sonradan nakledilen veya yeniden atanan personel de aynı şekilde eğitimden<br />geçirilir.<br />1- TSİ sistemi eğitimlerinde TCDD'nin ilgili Yönetmeliği hükümleri uygulanır.<br />2- TSİ sisteminin uygulandığı bölgelerde, TSİ eğitimi görmeyen personel çalıştırılamaz, çalıştırılması halinde işyeri<br />amirleri sorumlu tutulur.<br />3- TSİ eğitimleri Tesisler Dairesi ile ilgili daire ve bağlı Müdürlükleri tarafından programlanarak gerçekleştirilir.<br />4- Temel ve Geliştirme kurs ve eğitimlerinde TSİ dersi görmüş olanlar da bu eğitimlere katılır.<br />DÖRDÜNCÜ BÖLÜM<br />Özellik Arzeden Bölgelerde Trenlerin Trafiği<br />Trenlerin Mamure-Yarbaşı-Taşoluk İstasyonları Arasında Trafiğinin Sağlanması<br />Madde 113- Mamure - Yarbaşı - Taşoluk istasyonları arasında tren trafiğinin yürütülmesinde, bu yönetmelik hükümleriyle<br />birlikte, hat kesiminin özelliği nedeniyle ayrıca, aşağıdaki hükümlere de uyulması gereklidir.<br />1- Yarbaşı istasyonunda, tek No.lu bütün trenler mutlaka bir dakika durur, çift No.lu trenler ise, kesin zorunluluk olmadıkça<br />durmadan geçirilir.<br />2- Tek No.lu trenler Yarbaşı istasyonunun 3 ncü yoluna, çift No.lu trenler ise 2 nci yoluna kabul edilir.<br />3- Yarbaşı istasyonunda trenler orer gereği ve geçici buluşma yapabilir. Yarbaşı istasyonunda iki trenin buluşma<br />yapabilmesi için ;<br />a) Tek No.lu tren Yarbaşı istasyonu 3 ncü yoluna girip limitler içinde durduktan ve 09/07 No.lu makaslar emniyet yoluna<br />düzenlendikten sonra, Mamure'den diğer trenin hareket etmesi sağlanır.<br />b) Ancak, Mamure-Yarbaşı-Taşoluk arasında tren kabiliyetinin artırılması amacıyla, 3/a alt bendindeki hüküm dışında<br />aşağıdaki trenler karşılıklı olarak gönderilerek Yarbaşı'nda orer gereği ve geçici buluşma yaptırılır.<br />Taşoluk'tan;<br />- Oto drezinler,<br />- Tek lokomotifler,<br />- Yarbaşı'na yük getiren iki vagonluk trenler,<br />- Arkasında fren emsali en az % 52 olan ve en fazla 20 dingillik, tamamı hava frenli yük trenleri,<br />-Arkasında yük grubu olmayan; Mototren, ekspres, özel ekspres ve normal yolcu trenleri,<br />Mamure'den;<br />-Bütün trenler ve tren hükümlerine göre işleyen araçlar,<br />c) 3/b alt bendinde belirtilen trenlerin dışında kalan trenler ile sonunda el frenli vagon bulunan bütün trenler 3/a alt bendi<br />hükümlerine uyularak buluşma yaptırılır.<br />d)Yarbaşı istasyonundaki buluşmalarda, çift No.lu tren durdurulmuş ise, bu durumda önce tek No.lu tren hareket ettirilir.<br />Tek No.lu trenin başmakası terk etmesinden sonra 03/09/07 makaslar emniyet yoluna düzenlendikten sonra çift No.lu tren hareket<br />ettirilir.<br />4- Yarbaşı istasyonunda öne geçmelerde aşağıdaki hükümlere uyulur.<br />a) Önüne geçilecek tek numaralı trenin Yarbaşı istasyonunun 3 ncü yoluna girip limitler içinde durmasından sonra, öne<br />geçirilecek tek No.lu tren istasyonun 2 nci yolundan geçirilir.<br />b) Yarbaşı istasyonunda önüne geçilecek çift No.lu tren 2 nci yola girip limitleri içinde durduktan sonra, öne geçecek çift<br />No.lu tren istasyonun 3 ncü yolundan geçirilir.<br />5- Tek numaralı trenler birbirlerini Taşoluk-Yarbaşı, Yarbaşı - Mamure mesafesi ile takip ederler.<br />6- Çift numaralı trenler Mamure-Ayran arasında aşağıdaki şartlara uyularak birbirlerini blok mesafesi ile takip edebilirler.<br />a) Takip edilen trenlerin tamamı hava frenli olması,<br />b) Takip edilen tren lokomotiflerinin, destekler dahil, moderabl frenlerinin muntazam çalışır durumda olması, moderabl<br />freni arızalı ise durumun Mamure istasyonunda trafik cetveline yazılıp makinist ve tren şefi tarafından imzalanması,<br />c) Takip edilen trenin sonunda tamirlik vagon veya faal olmayan motorlu vasıta bulunmaması,<br />35-61<br />d) Önden giden çift numaralı yük ve karma trenin, kesinlikle arka destekli olarak işletilmesi, mototren, özel ekspres,<br />ekspres ve yolcu trenleri arka desteksiz olabilir.<br />7- İş, karkürer ve yol bakım ve onarım makinaları ile tren hükümlerine göre sefer ettirilen oto drezin, çekici oto ve benzeri<br />araçlar Yarbaşı istasyonuna varıp limitler içine girip durmadıkça Mamure ve Taşoluk'tan tren gönderilemez.<br />8- Mamure istasyonunun, Yarbaşı yönünde yapılacak manevralar için verilecek manevra izninin sınırı, tek No.lu trenlerin<br />Yarbaşı'ndan çıkış saatini geçemez.<br />9- Yarbaşı yönüne gönderilecek tek numaralı bütün trenler, Bahçe istasyonunda mutlaka tam fren tecrübesi yapar.<br />10- Yarbaşı istasyonuna ait tam vagon ve perakende eşyanın bırakılıp alınmasında aşağıdaki hükümler uygulanır.<br />a) Fevzipaşa yönünden Yarbaşı'na gönderilecek vagonlar tek No.lu trenlerden Bahçe istasyonuna bırakılır, buradan<br />Km.501+000'dan Mamure'ye dönen tek lokomotiflere en fazla 2 vagon verilmek ve Yarbaşı'ndan lokomotiften kesilmeden<br />boşaltılmak suretiyle gönderilir ve boş vagonlar Mamure'ye bırakılır.<br />b) Adana yönünden Yarbaşı'na gönderilecek vagonlar, çift numaralı trenlerle Bahçe'ye bırakılır, buradan Km. 501 + 000<br />den Mamure'ye dönen tek lokomotiflere en fazla 2 vagon verilmek ve Yarbaşı'nda lokomotiften esilmeden boşaltılmak suretiyle<br />gönderilir ve boş vagonlar Mamure'ye bırakılır.<br />c) Yarbaşı istasyonuna hiç bir nedenle vagon bırakılmaz ve trenlere manevra yaptırılmaz. Burada arızalanan vagonlara<br />anayoldaki gibi işlem yapılır.<br />d) Mamure yönünden Yarbaşı'na gönderilecek perakende eşya burada duruşu olan yolcu trenlerinin furgonunda, Fevzipaşa<br />yönünden gönderilecek perakende eşya, yavaş yük trenleri ile Yarbaşı'na gönderilir.<br />e) Yarbaşı istasyonunun 02/09/07 No.lu makaslarının normal durumu daima 3 ncü yola ve emniyet yoluna düzenlenmiş<br />bulundurulur.<br />f) Mamure yönünden gelen bir tren Yarbaşı'nda 03 No.lu makası geçtikten sonra durdurulmuş ise, önce 03/09/07 No.lu<br />makaslar emniyet yoluna düzenlenir.<br />g)Bir trenin kaçtığı öğrenildiğinde, Yarbaşı'nda makaslar emniyet yoluna düzenlenir.<br />h) Yarbaşı'nda durdurulmuş olan çift No.lu trenin kalkışı sırasında makaslar emniyet yoluna yapıldıktan sonra, hız almak<br />için emniyet yoluna geri dayanabilir.<br />Trenlerin, Bahçe-Ayran-Fevzipaşa İstasyonları Arasında Trafiğinin Sağlanması<br />Madde 114- Bahçe-Ayran-Fevzipaşa, Fevzipaşa-Ayran- Bahçe arasında trenlerin trafiğinin yürütülmesinde bu yönetmelik<br />hükümleriyle birlikte, hat kesiminin özelliği nedeni ile ayrıca aşağıda açıklanan hükümlere de uyulması gereklidir.<br />1- Ayran istasyonunda tek No.lu bütün trenler mutlaka 1 dakika durur, çift No.lu trenler ise kesin zorunluluk olmadıkça<br />durmadan geçirilir.<br />2- Tek numaralı trenler Ayran istasyonunun 1 nci yoluna, çift No.lu trenler ise 2 nci yoluna kabul edilir ve gönderilir.<br />3- Ayran istasyonunda trenler orer gereği veya geçici buluşma yapabilir. Ayran istasyonunda 2 trenin buluşma yapabilmesi<br />için;<br />a) Tek No.lu tren Ayran istasyonunun 1 nci yoluna girip limitler içinde durduktan sonra, Bahçe istasyonundan çift No.lu<br />tren hareket ettirilir.<br />b) Ancak, Fevzipaşa - Ayran - Bahçe arasında tren kabiliyetinin artırılabilmesi amacıyla 3/a alt bentteki hüküm dışında<br />aşağıdaki trenler karşılıklı olarak gönderilerek Ayran'da buluşma yaptırılır.<br />Fevzipaşa'dan;<br />- Oto drezinler,<br />- Tek lokomotifler,<br />- Fren emsali % 52 olan ve en fazla 20 dingili geçmeyen tamamı hava frenli yük trenleri, yük grubu bulunmayan ekspres ve<br />normal yolcu trenleri,<br />Bahçe'den;<br />- Bütün trenler ve tren hükümlerine göre işleyen araçlar, karşılıklı olarak gönderilebilir.<br />c) 3/b alt bentte belirtilen trenlerin dışında kalan trenler ile sonunda el frenli vagon bulunan bütün trenler 3/a alt bent<br />hükümlerine göre buluşma yapar.<br />d) Ayran istasyonundaki buluşmalarda, çift No.lu tren durdurulmuş ise, bu durumda önce tek No.lu tren hareket ettirilir.<br />Tek No.lu tren başmakası terk ettikten sonra 03/05 No.lu makaslar emniyet yoluna düzenlendikten sonra çift No.lu tren hareket<br />ettirilir.<br />4- Ayran istasyonunda öne geçmelerde aşağıdaki hükümlere uyulur ;<br />a) Önüne geçilecek tek numaralı trenin Ayran istasyonunun 1 inci yoluna girip limitler içinde durmasından sonra, öne<br />geçirilecek tek No.lu tren istasyonunun 2 nci yolundan geçirilir.<br />b) Önüne geçilecek çift No.lu tren Ayran istasyonu 2 nci yoluna girip limitler içinde durduktan ve makaslar emniyet yoluna<br />tanzim edildikten sonra, öne geçecek çift No.lu tren, Ayran istasyonu 1 inci yolundan durmadan geçirilir.<br />5- Tek numaralı trenler birbirlerini Ayran - Bahçe, Bahçe- Taşoluk mesafesi ile takip eder.<br />6- Ayran-Fevzipaşa-Ayran arasında trenler birbirlerini blok mesafesi ile takip edemez.<br />7-İş, karkürer ve yol bakım ve onarım makinaları ile tren hükümlerine göre sefer ettirilen oto drezin, çekici oto ve benzeri<br />araçlar, Ayran istasyonuna varıp, limitler içinde durmadıkça Bahçe veya Fevzipaşa'dan tren gönderilemez.<br />8- Bahçe istasyonunun Ayran yönünde yapılacak manevralar için verilecek manevra izninin sınırı, tek No.lu trenin<br />Ayran'dan çıkış saatini geçemez.<br />9- Ayran yönüne gönderilecek tek numaralı bütün trenler Fevzipaşa'da, Çift No.lu bütün trenler de Bahçe'de mutlaka tam<br />fren denemesi yapar.<br />35-62<br />10- Ayran istasyonuna ait tam vagon ve perakende eşyanın bırakılıp alınmasında aşağıdaki hükümler uygulanır.<br />a) Ayran istasyonu idari taşımalar dışında her türlü tam vagon taşımasına kapalıdır.<br />b) Gerek Adana yönünden, gerekse Fevzipaşa yönünden Ayran'a gönderilecek idari tam vagonlar, Fevzipaşa'dan<br />Mamure'ye veya Mamure'den Fevzipaşa'ya gönderilen tek lokomotiflerle Ayran istasyonuna gönderilir ve Fevzipaşa yönünden 1 nci<br />kör yola bırakılır.<br />c) Tek lokomotiflerle gönderilemeyen vagonlar, Fevzipaşa yönünden gönderilecek tek No.lu trenlerle Bahçe istasyonuna<br />bırakılır. Adana yönünden gönderilecek vagonlar da, Bahçe'de trenden kesilerek çift No.lu trenlerden Bahçe'ye bırakılan vagonlarla<br />birlikte 10/b alt bent hükmü gereğince Ayran'a bırakılır.<br />d) Ancak, Ayran'a vagon götüren tek lokomotiflere en fazla 2 vagon verilebilir,<br />e) Ayran istasyonunda trenlerde görülen arızalı vagonlar için, anayolda görülen arızalı vagonlara yapılan işlemler<br />yapıldıktan sonra, bu vagonlar Fevzipaşa veya Bahçe'ye götürülerek buraya kesilir.<br />f) Ayran'da bulunan vagonlar arkadan destekli tek numaralı trenlerin arka destek lokomotifleri ile trenin arkasına verilerek<br />Bahçe'ye götürülür.<br />g) Ayran istasyonunda hiçbir nedenle arkadan desteksiz trenlere manevra yaptırılmaz.<br />h) Adana ve Fevzipaşa yönünden Ayran'a gönderilecek perakende eşyalar yavaş yük trenleri ile gönderilir ve buradaki<br />eşyalar alınır.<br />Yayla Saydingi ile Bilecik - Karaköy Arasında Trafiğin Yürütülmesi<br />Madde 115- Yayla saydingi ile Bilecik - Karaköy arasında tren trafiğinin yürütülmesinde, bu Yönetmelik Hükümleri ile<br />birlikte, hat kesiminin özelliği nedeni ile ayrıca aşağıdaki hükümlere de uyulması gereklidir.<br />1- Trenlerin elektrikli lokomotiflerle cer edilmesi ve tamamen hava frenli vagonlarla teşkil edilmesi halinde;<br />a) Tek numaralı yük, karma ve yolcu trenleri Yayla'da bir dakika durur. Bütün çift numaralı trenler kesin zorunluluk<br />olmadıkça Yayla'dan durmadan geçer<br />b) Tek numaralı trenler, birbirini Karaköy-Yayla-Bilecik arasında istasyon mesafesi ile, çift numaralı trenler birbirlerini,<br />Bilecik-Yayla-Karaköy arasında blok mesafesi ile takip eder.<br />c) Tek ve çift numaralı yolcu trenleri karşılıklı olarak Yayla'da buluşma yapabilir. İki yük treni veya bir yolcu ve bir yük<br />treninin Yayla'da buluşma yapabilmesi için, trenlerden birisinin Yayla'ya gelerek durmasından ve makasların öteki trenin geçişine<br />düzenlenmesinden sonra, diğer trenin gönderilmesi şarttır.<br />d) E 40000 ve E 43000 tipi elektrikli lokomotiflerde dinamik fren bulunduğundan, yukarıdaki hükümler elektrikli<br />lokomotiflerin dinamik freninin muntazam çalışması halinde uygulanır. Bu nedenle, elektrikli lokomotiflerin trene verildiği ilk çıkış<br />garında, dinamik frenin muntazam çalışır durumda olduğu trafik cetveline yazılır ve arızalı ise lokunun dinamik freninin arızalı<br />olduğu, TSİ trafik kontrolörüne trenin hareketinden önce haber verilir ve ayrıca telgrafla bildirilir.<br />2- Trenlerin, elektrikli lokomotifler dışında başka bir lokomotifle cer edilmesi veya elektrikli lokomotifle cer edilen<br />trenlerde dinamik fren arızasının olması halinde;<br />a) Tek numaralı yük, karma ve yolcu trenleri Yayla'da 1 dakika durur. Bütün çift numaralı trenler Yayla'dan durmadan<br />geçer.<br />b) Tek numaralı trenler, birbirlerini Karaköy-Yayla- Bilecik arasında istasyon mesafesi ile takip eder.<br />c) Çift numaralı trenler aşağıdaki hükümlere uyularak birbirlerini blok mesafesi ile takip edebilir.<br />1) Takip edilen trenlerin tamamen hava frenli olması,<br />2) Takip edilen tren lokomotiflerinin destek dahil, moderabl frenlerinin muntazam çalışır durumda olması,<br />3) Takip edilen trenin sonunda tamirlik vagon veya çalışır olmayan motorlu vasıta bulunmaması,<br />4) Motorlu tren, ekspres ve yolcu trenleri hariç, önden giden çift numaralı yük ve karma treninin kesinlikle arkadan destekli<br />olması,<br />d) Trenlerin Yayla'da buluşmaları aşağıdaki hükümlere göre yapılır.<br />1)Buluşma yapacak trenlerin tamamen hava frenli olması,<br />2)Tek numaralı trenin Yayla'ya gelip durmasından sonra çift numaralı trenin Bilecik'ten gönderilmesi,<br />3) İş ve karkürer trenleri ile tren hükümlerine göre sefer eden oto drezin, çekici oto ve benzeri yol araçlarının Yayla'nın<br />1inci yoluna girip limit yapmasından sonra Karaköy veya Bilecik'ten tren gönderilmesi,<br />3- Trenler hangi tür lokomotifle cer edilirse edilsin aşağıdaki hükümlere mutlaka uyulur.<br />a) Motorlu tren, Mavi tren veya daha üstün trenler hariç bütün tek numaralı trenler Karaköy'de mutlaka tam fren denemesi<br />yapar.<br />b) Bilecik istasyonunun doğu ucundaki manevralar için verilecek bölge ve zaman izinlerinin sınırı, tek numaralı trenlerin<br />Yayla'dan çıkış saatlerini geçemez.<br />c) Bilecik'ten gönderilecek arka desteksiz trenlerin arkasından veya Karaköy'den gönderilecek trenlere karşı, Bilecik-<br />Karaköy arasında vagonet, pompalı vagonet, pompalı drezin, motorlu vagonet ve motorlu drezinlerin gönderilmesi için Bölge ve<br />zaman izni verilemez. Ancak, bir tren Yayla'da durur ve uzun süre beklemek zorunda kalırsa, trenin duruş süresi içerisinde kalınması<br />şartı ile yukarıda sayılan araçlara bölge ve zaman izni verilebilir.<br />YEDİNCİ KISIM<br />Yol Araçlarının Trafiği<br />BİRİNCİ BÖLÜM<br />Genel Hükümler<br />35-63<br />Yol Araçlarını Sevk ve İdare Etmeye Yetkili Olanlar ve Hızları<br />Madde 116- Vagonet, pompalı vagonet, pompalı drezin, motorlu vagonet ve motorlu drezin gibi hat harici edilebilen yol<br />araçlarını sevk ve idare etmeye yetkili olanlar ve bu araçların yapabilecekleri hızlar aşağıda belirtilmiştir.<br />1- Vagonet, pompalı vagonet, pompalı drezin, motorlu vagonet ve motorlu drezinler, yol ve tesisler kontrolörü, yol şube<br />şefi, kısım şefi, tesisler şefi ve bunların yardımcıları, sürveyan ve çavuşlar ile vekilleri tarafından sevk ve idare edilir. Motorlu<br />drezinlerde tren şefliği görevini, oto-motorlu drezin kursu görmüş veya gördüğü kurslarda tren şefliği eğitimi almış personel yapar.<br />2- Yol araçlarının yolun meyiline göre yapabilecekleri en fazla hız aşağıda gösterilmiştir.<br />a) En fazla hız,<br />Meyil Meyil<br />% 010'a kadar % 010'dan fazla<br />1)Vagonetler 5 km/s 5 km/s<br />2)Pompalı Vagonetle 30 " 20 "<br />3) Pompalı Drezinler 30 " 20 "<br />4) Motorlu Vagonetler 40 " 30 "<br />5) Motorlu Drezinler 50 " 40 "<br />b) Karanlık, sisli ve tipili kötü hava koşullarında vagonet dışındakilerin hızları yarıya indirilir.<br />c) Bölge ve zaman izini ile seyir eden motorlu drezin sınırlı seyir koşuluna uymaz.<br />d) Tünellerde en fazla hız 20 km/s. i geçemez<br />e) İstasyonlara girişte, hemzemin geçitler ve dar kurplardan geçilirken ve çok yollu hatlarda karşı taraftan gelen trenle<br />karşılaşıldığında hız derhal durulabilecek şekilde azaltılır.<br />f) Makasların üzerinden ve yolda işçilerin çalıştığı yerlerden en fazla 10 km/s hızla geçilir.<br />g) Motorlu drezinler makaslar üzerinden geçerken fren yapamaz ve hemzemin geçitlere yaklaştığında düdük çalar.<br />Yol Araçlarından Diğer Hizmetlerde Yararlanılması<br />Madde 117- Araçlar yalnız demiryolu hizmetlerinde kullanılır. Ancak, aşağıdaki durumlarda bu kural dışına çıkılır.<br />Vagonetlere kesinlikle personel ve diğer şahıslar binemez. Fakat;<br />1- Pompalı ve motorlu drezinler ile motorlu vagonetler Yol Müdürlüklerinden izin alınarak, bu yönetmelik hükümlerine<br />uyulmak ve tarifesine göre ücret alınmak kaydıyla demiryolu hizmetleri dışında da kullanılır. Bu durumda araca yetkili bir TCDD<br />personeli eşlik eder.<br />2- Vagonetlere insanın binmesi yasaktır. Genel Müdürlükten yazılı izin alınmadan görevli ve yetkili memur ile işçilerden<br />başka hiç bir personel pompalı vagonet, pompalı drezin, motorlu vagonet ve motorlu drezine binemez.<br />Bu araçlara binmelerine Genel Müdürlükçe izin verilenlerin servis kartlarına "............ binebilir" damgası vurulur.<br />3- İstasyonlarda görev yapan TCDD personelinin ve ailelerinin hastalık ve doğum gibi durumlarda doktor veya ebenin<br />yardımına gerek duyulduğunda ve uygun tren bulunmadığında Yol ve Tesisler Müdürlüklerinden veya trafik kontrolöründen izin<br />alınarak en yakın doktor veya ebe bir araç ile getirilir ya da hasta buraya götürülür.<br />Vagonet, Pompalı Vagonet, Pompalı Drezin ve Motorlu Vagonetlerin Trafiği<br />Madde 118- Vagonet, pompalı vagonet, pompalı drezin ve motorlu vagonetlerin trafiklerinde aşağıdaki kurallara uyulur.<br />1- Vagonet, pompalı vagonet, pompalı drezin ve motorlu vagonetlerin trafiğe çıkmaları:<br />a) Bu araçların trafiğe çıkabilmeleri için, 116 ncı maddede belirtilen ilgili servis yetkililerince 5576 model düzenlenmesi<br />zorunludur. Düzenlenen 5576 model TSİ sistemi dışında nöbetçi hareket memuruna koçana imzası alınarak teslim edilir. TSİ<br />sisteminde 5576 modeli düzenleyen yetkili, dönüşte modeli, varsa, istasyon yetkilisine teslim eder, yoksa ay sonunda toplu olarak<br />Tesisler Müdürlüğüne gönderir. İstasyona teslim edilen 5576 modeller de ay sonunda Tesisler Müdürlüğüne gönderilir.<br />b) 5576 modele; aracın kimin idaresinde olduğu, seyredeceği bölge, hareket saati, gideceği yer ve tahmini varış saati<br />yazılır. Nöbetçi hareket memuru bulunmayan yerlerden sefere çıkacak araçlar için bu bilgiler aracı idare eden tarafından trafik<br />kontrolörüne bildirilir.<br />c) İstasyon ve sayding hudutları içinde yapılacak seyirler için 5576 model düzenlenmez, ancak, trafik kontrolörü veya<br />nöbetçi hareket memurundan sözlü izin alınır.<br />d) Bu araçların, istasyonun veya saydingin hangi yoluna konulacağını trafik kontrolörü veya nöbetçi hareket memuru<br />belirler.<br />e) Trafiğe çıkacak araçların 5576 modeline, gecikmesi 15 dakikadan fazla olan trenlerin gecikme süresi ile vaktinden önce<br />seyir eden trenlerin ne kadar önce seyir ettikleri ve gün içinde sefere konulan veya seferden kaldırılan trenlerin numaraları;<br />1) TSİ sisteminde, trafik kontrolöründen alacağı bilgilere göre aracı sevk ve idare eden personel tarafından,<br />2) TMİ sisteminde, trafik kontrolöründen alacağı bilgilere göre nöbetçi hareket memuru, bunun olmadığı yerlerde aracı<br />sevk ve idare eden personel tarafından,<br />3) DRS sisteminde ise, nöbetçi hareket memuru tarafından,<br />yazılır ve aracı sevk ve idare edenin imzası alınır.<br />f) TMİ sisteminde, nöbetçi trafik kontrolörleri, her gün saat 07.00' da bölgesindeki bütün istasyonları arayarak, gecikmesi<br />15 dakikadan fazla olan veya vaktinden önce seyir eden trenleri ve sürelerini bildirir.<br />2-Vagonet, pompalı vagonet, pompalı drezin ve motorlu vagonetlerin trafiğinde uyulacak kurallar aşağıda belirtilmiştir.<br />a) Vagonet, pompalı vagonet, pompalı drezin ve motorlu vagonetlerin istasyonlar arasında veya istasyonlar içinde<br />çalışmaları veya seyir etmeleri gerektiğinde, araçlar yol üzerine konulmadan önce aracı sevk ve idare eden yetkili;<br />35-64<br />1) TSİ sisteminde trafik kontrolöründen,<br />2) TMİ sisteminde iki istasyon arasından veya nöbetçi hareket memuru bulunmayan istasyonlardan sefere çıkacak araçlar<br />için trafik kontrolöründen, bunun dışında kalan istasyonlardan sefere çıkacak araçlar için istasyon nöbetçi hareket memurundan,<br />3) DRS sisteminde istasyon nöbetçi hareket memurundan, bölge ve zaman izini alır.<br />Nöbetçi hareket memuru tarafından verilen bölge ve zaman izinlerinde, izin süresi 5576 modele yazılarak imzalanır ve araç<br />sorumlusunun imzası alınır.<br />b) Aracı sevk ve idare edecek yetkili, trafik kontrolörüne veya nöbetçi hareket memuruna kendini tanıttıktan sonra, hangi<br />bölgeye gitmek istediğini ve ne kadar zamana gereksinimi olduğunu bildirir. Trafik kontrolörü veya nöbetçi hareket memuru<br />trenlerin trafiğine göre izin ile birlikte saat ayarı da verir. TSİ sisteminde araç yetkilisinin 5722 model düzenleyerek 5576 modele<br />hareket saatini yazarak imzalamasından, diğer sistemlerde ise nöbetçi hareket memurunun, bulunmayan yerlerde araç yetkilisinin<br />5576 modele hareket saatini yazarak imzalamasından sonra araç seyir etmeye başlar.<br />c) İzin alan aracın yetkilisi bölgeyi, aldığı izin süresi içinde kullanabilir. Bölgeyi alınan izin süresinde terk edemez veya<br />varış yerine ulaşamazsa izin süresinin bitiminde aracı hat harici ederek bölgeyi serbest bırakır veya izin süresinde işin bitmeyeceği<br />veya varış yerine varılamayacağı anlaşılırsa, süre bitmeden yeniden izin alınır.<br />İzinin bitiminde aracın hat harici edilerek bölgenin serbest bırakılmaması sonucu meydana gelecek gecikme ve olaydan<br />aracı sevk ve idare eden sorumludur.<br />d) Trafik kontrolörü veya istasyonlarla konuşulamadığı durumlarda, tamamı vagonetler gibi öncü ve artçı görevlendirilmek<br />suretiyle seyir edebilir.<br />e) İzin alınan araçlar, makaslardan elle atlatılarak geçirilir. Elle kaldırılamayacak kadar yüklü olduklarında makasların<br />düzenlenmesi trafik kontrolörü veya nöbetçi hareket memurlarınca sağlanır.<br />f) Aynı bölge içinde birden fazlasının seyri için izin verilebilir. Trafik kontrolörü ve nöbetçi hareket memurları bu araçları<br />trenlere karşı korur. Birbirlerine karşı korunmaları araçları sevk ve idare edenlere aittir.<br />g) Trafik kontrolörü veya nöbetçi hareket memurları bu araçlara izin veya bölge ve zaman izini verirken, trenlere gecikme<br />verdirilmemesine dikkat eder. Bu nedenle, izin verirken, zaman süresinin sonunu, bölgeye kumanda eden sinyalleri, bu bölgeye<br />girecek olan bir tren için 10 dakika önce açabilecek şekilde belirler.<br />h) Bölge zaman izni alan araçlar izinin bitiminde hat dışı edilmiş ve bölgeyi serbest bırakmış kabul edileceğinden, izin<br />süresinin bitiminden sonra bu bölgeye tren gönderilebilir.<br />3- Vagonet, pompalı vagonet, pompalı drezin ve motorlu vagonetlerin seyirleri aşağıdaki şekilde bildirilir.<br />a) TMİ sisteminde vagonet, pompalı vagonet, pompalı drezin ve motorlu vagonetlerin, hareket saatleri, gidecekleri<br />kilometre, tahmini varış ve dönüş saatleri nöbetçi hareket memurları veya araç yetkilisi tarafından trafik kontrolörüne bildirilir.<br />Trafik kontrolörü bu bilgileri grafiğe veya ilgili forma kayıt eder.<br />b) DRS sisteminde ise, aracın hareket ettiği istasyonun nöbetçi hareket memuru, aracın hareket saatini, varış kilometresini<br />ve tahmini varış saatini komşu istasyona bildirir.<br />4- Vagonet, pompalı vagonet, pompalı drezin ve motorlu vagonetlerin dönüşleri ve seferlerinin bittiğinin bildirilmesi<br />aşağıdaki şekilde yapılır.<br />a) İki istasyon veya saydingin arasından hatta konulacaklar için, DRS sistemi dışında, önce trafik kontrolöründen bölge ve<br />zaman izini alınması zorunludur.<br />b) Trafik kontrolöründen izin alınamaması durumunda araçlar, vagonet hükümlerine uygun olarak hatta konulur ve seyir<br />eder.<br />c) Vagonet, pompalı vagonet, pompalı drezin ve motorlu vagonetlerin dönüşleri TSİ sisteminde aracı sevk ve idare eden,<br />TMİ sisteminde ise nöbetçi hareket memurları veya bu görevi yapan personel, memur bulunmayan yerlerde aracı sevk ve idare eden<br />tarafından trafik kontrolörüne bildirilir. DRS sisteminde ise komşu istasyona nöbetçi hareket memuru tarafından bildirilir.<br />d) Vagonet, pompalı vagonet, pompalı drezin ve motorlu vagonetlerin istasyonlardan hareketi ve istasyonlara dönüşleri<br />veya seferinin son bulduğu, aşağıdaki şekilde bildirilir.<br />Aracın gidişi ; "Km .......... ye bir vagonet saat ....... da gitti. Muhtemel varış saati ............. dır. İmza."<br />"Bir pompalı vagonet saat ........ da ......... istasyonuna gönderildi. Muhtemel varış saati .......... dır. İmza."<br />Aracın dönüşü ; "Km ........... deki vagonet saat ...... da istasyonumuza geldi. İmza."<br />"Pompalı vagonet ............. istasyonuna saat ......da geldi. İmza"<br />5- Vagonetlerin ve çeşitli nedenlerle vagonet hükümlerine göre seyir ettirilen araçların trafiği aşağıdaki şekilde sağlanır.<br />Ancak, bölge ve zaman izini alınarak yapılacak seyirlerde izin verilen bölge ve süre içinde bu kurallara uyulmaz.<br />a) Vagonetler önünden ve arkasından 1050 metre mesafe ile görevlendirilecek öncü ve artçılarla korunarak seyir eder.<br />Öncü ve artçı olmadan vagonetlerin seyirlerine hiç bir nedenle izin verilmez.<br />b) Öncü ve artçılar Kuruluşta görevli personel olup, beraberlerinde birer adet kırmızı ve yeşil işaret bayrağı, gece ise üç<br />renkli fener bulunur.<br />c) Aralarında en az 500 er metre uzaklık bulunmak şartıyla, iki istasyon arasında birden fazla vagonetin aynı yönde seyrine<br />izin verilir. Bu durumda vagonetlerin ayrı ayrı korunmasına gerek olmayıp, öndeki ve sondaki vagonetler için öncü ve artçı<br />görevlendirilmesi yeterlidir.<br />d) Kesin zorunluluk olmadıkça vagonetler gece seyir ettirilmez. Gece seyirleri gerekirse, 1050 metre uzaklıkta<br />görevlendirilen öncü ve artçıdan sonra, 300 metre uzaklıkta ikinci bir öncü ve artçı görevlendirilmesi zorunludur.<br />Ayrıca, vagonetin önüne ve arkasına kırmızı ışık veren birer fener konur. Birden fazla vagonet seyir ediyorsa, en öndeki<br />vagonetin önüne ve en arkadaki vagonetin arka tarafına kırmızı ışık veren diğer vagonetlerin önüne ve arkasına gün ışığı veren<br />fenerler konur.<br />35-65<br />e) Öncü ve artçılar, korumakla görevli oldukları araca doğru gelmekte olan treni, oto, çekici oto, motorlu drezin veya<br />benzeri demiryolu aracını gerekli işaretlerle durdurur, trenin tren şefi ve makinistine veya bu görevi yapan personeline, ileride bir yol<br />aracının bulunduğunu bildirir ve trafik cetveline yazdırarak imzalar.<br />Öncü ve artçıların görevlendirildikleri yerden ayrılmaları ve konulmuş işaretleri değiştirmeleri yasaktır.<br />6- Vagonet, pompalı vagonet, pompalı drezin ve motorlu vagonetler iki istasyon arasında demiryolu üzerinde hat dışı<br />edilmeden durdurulduklarında hiç tren beklenmese de öncü ve artçı ile korunur.<br />Duruş süresince bu araçlar denetimsiz ve frenleri sıkılmadan bırakılmaz, sisli ve tipili havalarda koruma önlemleri kestane<br />fişeği ile desteklenir.<br />7- Vagonet, pompalı vagonet, pompalı drezin ve motorlu vagonetler trenlere aşağıda belirtildiği şekilde geçit vererek seyir<br />eder.<br />a) Trene geçit verileceği, geçit verilecek kilometre ve saat belirtilerek aracı sevk ve idare eden tarafından TSİ sisteminde<br />trafik kontrolörüne, diğer sistemlerde nöbetçi hareket memuruna bildirilerek bölge ve zaman izini alınır. TMİ sisteminde aracın geçit<br />vereceği kilometre ve saat trenin trafik cetveline yazılarak personelin imzası alınır.<br />b) İki istasyon arasında trenlere geçit verecek olan yol aracı trenin geçiş saatinden en geç 10 dakika önce demiryolunun ve<br />gabarinin dışına çıkarılır.<br />c) Trene geçit vermek üzere demiryolu ve gabari dışına çıkarılan araç, geçit verdikleri tren vaktinde geçerse, trenin<br />geçişinden 5 dakika sonra hatta konularak, ikinci trenin geçiş saatinden 10 dakika öncesine kadar normal seyir eder, bu sürede tekrar<br />hat dışına çıkarılır.<br />d) Tren vaktinden önce geçerse, trenin geçişinden 5 dakika sonra hatta konur ve trenin gittiği yönden artçı ile korunarak<br />seyir eder. Bu durumda hızı 5 km/s. i geçemez.<br />Bu arada ikinci bir trenin vakti gelmişse veya trenler konusunda tereddüde düşülürse, trafik kontrolöründen yeniden bölge<br />ve zaman izni alınır veya vagonet hükümlerine göre seyir edilir.<br />e) İstasyondan trenin gittiği yöne araçlar trenin hareketinden 5 dakika sonra hareket eder.<br />f) Geçit vermek üzere izin alan araç yetkilisi, sürenin bitiminden önce bulunduğu yerde aracı hat dışına çıkarmak ve trafik<br />kontrolörüne bildirmek zorundadır ve aracın hat dışı edilmemesinden sorumludur. Araç yeniden izin alınmadıkça hatta konulamaz ve<br />seyir edemez. Verilen sürenin bitiminde aracın hat dışı edildiği bildirilmez ise trenler bekletilmez.<br />8- Araçları sevk ve idare eden, 5576 modele istasyonlara varış, duruş ve kalkış saatini nöbetçi hareket memuruna yazdırır.<br />Nöbetçi hareket memuru olmayan istasyonlar ile iki istasyon arasındaki duruş noktalarına varış ve kalkış saatlerini kendisi yazarak<br />imzalar.<br />9- Araçlar, sefere çıkmadan önce, dikkatle kontrol edilir, trafiği tehlikeye sokacak bozukluk ve arızaları giderilir,<br />frenlerinin çalışır olması sağlanır. Arızalı araçların sefere çıkarılması yasaktır.<br />Araçları, sevk ve idare edenler, trafikleri ile ilgili her türlü tedbiri almaktan sorumludur ve bu yönetmeliğin “Yol<br />Araçlarının Trafiği” ile ilgili bölümünü iyi bilmek ve 5510 modeli yanlarında bulundurmak zorundadır.<br />Araçlar birbirine ve trenlere bağlanamaz ve yokuşta çekilemez.<br />10- Vagonetler veya vagonet hükümlerine göre seyir ettirilen araçlar, yokuşta ve düz yollarda el ile itilerek ve inişlerde<br />kaçmaması için arkadan tutularak yürütülür.<br />İnişlerde, ön tarafında durarak arkaya doğru dayanmak yasaktır. Vagonetlerin fren kolu gidiş yönüne göre arka tarafta<br />bulunur.<br />11- Araçlara, gerektiğinde demiryolu dışına çıkarılması ve malzemenin yükletilmesi boşatılması için yeteri kadar işçi<br />refakat ettirilir. Refakat edecek işçi sayısı aracı idare eden tarafından belirlenir.<br />12- Seferi biten araçlar demiryolu dışına çıkarılarak bunlara ayrılan yerlere veya garaja konur. Garaj olmayan yerlerde<br />demiryolu dışına çıkarılan araçların tekerlekleri zincirlerle bağlanır ve kilitlenir, kilitlenemeyenler ters çevrilir.<br />13- Pompalı vagonet, pompalı drezin ve motorlu vagonetlerde seyirleri sırasında birer kırmızı bayrak, iki adet üç renkli<br />fener bulunur ve üzerlerine kırmızı bayrak takılır, vagonetlerin gece seyirlerinde üç renkli iki fener bulunur.<br />14- Sefere çıkacak olan araçlarda mutlaka bir adet seyyar telefon veya telsiz bulunur.<br />15- Araçlar için istasyonlarda trenlerin giriş ve çıkışlarını idare eden işaretler kullanılmaz. Tren teşkil memurları bunların<br />durdurulması veya yürütülmesi için gerekli işaretleri verir. Aracı idare edenler bu işaretlere uymak zorundadır. Araçların istasyonlara<br />girişinde makasta tren teşkil memuru bulundurulmaz.<br />İKİNCİ BÖLÜM<br />Motorlu Drezinlerin Trafiği<br />Motorlu Drezinlerin Trafiği<br />Madde 119-Motorlu drezinler diğer yol araçlarından ayrı olarak aşağıdaki kurallara uygun olarak seyir eder.<br />1- Motorlu drezinin sefer edeceği bir gün önceden, sevk ve idare edecek yetkili tarafından 5576 modelle çıkış istasyonuna,<br />TSİ sisteminde hareket memuru olmayan istasyonlardan çıkacaklar trafik kumanda merkezine bildirilir. Kaza ve benzeri acil<br />durumlarda aynı günde seferi talep edilebilir.<br />2- 5576 modeli alan istasyon veya trafik kumanda merkezi, motorlu drezinin sefer edeceğini, seyir edeceği kısımdaki bütün<br />istasyonlar ile bu kısımdan geçecek trenleri gönderecek istasyonlara telle bildirir.<br />3- Motorlu drezinler tarifesiz olarak sefere konulur ve seferi bittiğinde, seferinin son bulduğu istasyon tarafından durum<br />yine ilgili istasyonlara telle, TSİ sisteminde trafik kontrolörüne bildirilir.<br />4-Motorlu drezinlere 5504 model trafik cetveli düzenlenir ve 5576 modelin koçanına imzası alınarak sevk ve idare edene<br />teslim edilir. Sayding veya memursuz yerlerden sefere çıkacakların trafik cetveli sevk ve idare eden tarafından düzenlenir.<br />35-66<br />5- TMİ sisteminde motorlu drezinlerin gönderilmesi için, trenler gibi sevk emri alınır ve hareket bildirisi yapılır.<br />TSİ sisteminde motorlu drezini sevk ve idare edenin trafik kontrolöründen, DRS sisteminde nöbetçi hareket memurundan<br />alacağı bölge ve zaman iznine göre seyir eder. Sevk emri alınmasına gerek yoktur.<br />Motorlu drezinler seferlerinin başlangıcında trafik kontrolöründen veya hareket memurundan izin almadıkça hatta<br />konulamaz.<br />6- TSİ sistemi dışında, motorlu drezinler gönderilmeden önce hiç tren olmasa da trafik cetveline mutlaka korunma saati<br />yazılır ve yetkilinin imzası alınır. Korunma saati veya bölge ve zaman izninin bitim saati komşu istasyonlardan ilk çıkacak trenin<br />hareket saatinden 10 dakika önce motorlu drezinin komşu istasyona varması dikkate alınarak belirlenir. Korunma saati veya bölge ve<br />zaman izninin bitiminde hattan çıkarılmış kabul edilirler.<br />7-Motorlu drezinler genel kural olarak trenlerle istasyonlarda buluşma yapar.<br />Motorlu drezin ile trenlerin buluşmalarında, tarifesiz iş trenlerinin trenlerle buluşmasına ait hükümler aynen uygulanır.<br />Motorlu drezinin buluşma istasyonuna buluşacağı trenin bu istasyondan hareketinden 10 dakika önce varması gerekir ve<br />buna göre korunma saati yazılır veya bölge zaman izni verilir. TSİ sisteminde acil durumlarda bu süre 5 dakikaya indirilebilir.<br />Motorlu drezin yukarıdaki şartlara uymak şartıyla bir istasyonda durmadan geçen trenlerle de buluşma yapabilir.<br />8- Motorlu drezini idare eden yetkili, korunma saatinde veya bölge ve zaman izninin bitiminde ve trenlerin hareket<br />saatinden en az 10 dakika önce istasyona varacak şekilde seyrini düzenler. Verilen süre bitmeden önce hat dışı edilip, bölgenin<br />serbest bırakıldığı araç yetkilisi tarafından trafik kontrolörüne veya istasyona bildirilir.<br />9- Motorlu drezin buluşma istasyonuna trafik cetvelinde yazılı korunma saatinde veya bölge ve zaman izninin bitim<br />saatinde gelemezse, geldiği veya hat dışı edildiği trafik kontrolörüne bildirilmezse tren bekletilmez.<br />a) Bu durumda, treni sevk edecek istasyon, trenin duruşu yoksa treni durdurduktan sonra, 5588 modele motorlu drezinin<br />gelemediğini ve azami dikkat edilmesini yazarak trafik cetveline de yazar ve treni sevk eder. TSİ sisteminde tren şefine, trafik<br />kontrolörü tarafından bildirilir.<br />b) Trafik kontrolörü emri veya 5588 model verilerek sevk edilen trenin makinisti, motorlu drezini görünceye kadar sık sık<br />düdük çalarak dikkatle seyir eder.<br />c) Buluşma istasyonuna, yazılan korunma saatinde veya bölge ve zaman izninin bitiminde varamayan motorlu drezin bu<br />saatte demiryolu dışına çıkarılır. Belirlenen saatte motorlu drezinin demiryolu dışına çıkarılmamasından bunu idare eden yetkili<br />sorumludur.<br />10- Lastik tekerlekleri bulunan, demiryolunda ve karayolunda seyir edebilen araçlar, kendiliklerinden hat harici<br />olabildiklerinden trafikleri aynen motorlu drezinler gibi sağlanır ve trenlere geçit verdirebilir. Ancak, hat dışı edildiği trafik<br />kontrolörüne bildirmeden bulunduğu kesime tren gönderilemez. Bu araçta, tren şefi ve bu görevi yapabilecek nitelikte bir personel<br />bulundurulur.<br />11- Belirlenen buluşmanın, trenin veya motorlu drezinin gelememesi nedeniyle gerçekleşmemesi halinde tarifesiz iş<br />trenlerine ait hükümlere göre işlem yapılır.<br />12- Gecikmeli trenlerle buluşmalarında da bu maddede belirtildiği şekilde işlem yapılır. Ancak, gecikmeli tren buluşma<br />istasyonuna belirlenen saatten önce gelir ve motorlu drezin bu saatte gelemezse, tren motorlu drezinin trafik cetvelinde yazılı<br />korunma saatine veya bölge ve zaman izninin bitimine kadar bekletilir.<br />Gecikmiş trenlere karşı motorlu drezinlere verilecek korunma saati veya bölge ve zaman izini süresi belirlenirken, trenin en<br />az seyir süreleri dikkate alınır. Trafik cetveline yazılan korunma saati komşu istasyona sevk emirleri gibi bildirilir.<br />13- Tarifesiz motorlu drezinle, tarifesiz iş treni ve demiryolu makinaları aşağıdaki kurallara uyarak aynı hat kısmında aynı<br />anda seyir edebilir.<br />a) Motorlu drezinle iş treni veya demiryolu makinası aynı anda iki istasyon arasında bulunmamak,<br />b) Haberleşme olmak,<br />c) Serbest yol, sevk emri veya bölge zaman izni alınmış olmak,<br />d) Buluşmaları istasyonda yapmak,<br />e) Tarifesiz olarak sefer eden birden fazla motorlu drezin için de aynı hükümler uygulanır.<br />f) Motorlu drezinler hattan çıkarılarak, tarifesiz iş treni ve demiryolu makinalarına geçit veremez.<br />g) Motorlu drezinlerin tarifesiz iş treni veya demiryolu makinaları ile buluşmalarında, tarifesiz iş trenlerinin birbirleri ile<br />buluşmalarına ait hükümlere göre işlem yapılır.<br />14- Motorlu drezinler, zorunlu durumlarda iki istasyon arasında bir veya birkaç noktada hattan çıkarılarak trenlere<br />aşağıdaki kurallara uyularak geçit verir.<br />a) Haberleşmenin olması,<br />b) Motorlu drezinin hangi km.lerde saat kaçta ve kaç dakika süre ile hattan çıkarılacağı trafik cetveline nöbetçi hareket<br />memuru tarafından yazılarak sevk ve idare edenin imzası alınır. TSİ sisteminde trafik kontrolörü tarafından verilecek bölge ve zaman<br />izni ile sürenin sınırı belirlenir.<br />c) Sevk emrinde bu husus komşu istasyona bildirilir.<br />d) Motorlu drezinin geçit vereceği km.nin iki tarafındaki istasyonlar, bu yöne sevk edecekleri trenin tren şefi ve<br />makinistine, motorlu drezinin geçit vereceği km.leri 5588 modelle imza karşılığı bildirir, ayrıca trafik cetveline de yazar. TSİ<br />sisteminde bu bildirim trafik kontrolörü tarafından telefonla yapılır.<br />e) Motorlu drezini sevk ve idare eden, hattan çıkması için belirlenen saatte, belirlenen km.ye varamasa da mutlaka o saatte<br />motorlu drezini demiryolu dışına çıkarır.<br />15-Trenlerin geliş yönlerine göre trenlere aşağıdaki şekilde motorlu drezinler geçit verir.<br />a) Karşıdan gelecek tren vaktinde ise, trenin komşu istasyondan çıkışından 5 dakika önce motorlu drezin bulunduğu yerde<br />demiryolu dışına çıkarılır, korunma saati buna uygun olarak yazılır.<br />35-67<br />Karşıdan gelen tren gecikmeli ise, motorlu drezini sevk edecek istasyonun nöbetçi hareket memuru veya trafik kontrolörü<br />trenin komşu istasyondan hareket edeceği saati en az seyir süresini takip edeceğini dikkate alarak belirler ve bu saatten 5 dakika<br />önce hat dışı olması için motorlu drezine korunma saati yazar veya bölge ve zaman izini verir. Aracı idare eden bu saatte aracı<br />bulunduğu yerde demiryolu dışına çıkarır.<br />Eğer tren belirlenen saatten önce gelirse o saate kadar bekletildikten sonra sevk edilir. Bu durumda, TSİ'de trafik<br />kontrolörü, DRS'de nöbetçi hareket memuru karar verir. Bu durumlarda da trene 5588 modelle veya trafik kontrolörü emri ile<br />motorlu drezinin gelemediği tren personeline bildirilir.<br />b) Kendini takip edecek vaktindeki bir trene geçit verecek motorlu drezin, trenin motorlu drezini sevk eden istasyondan<br />hareketinden en az 20 dakika önce sevk edilir ve trenin hareket saatinde bulunduğu yerde demiryolu dışına çıkarılır. Korunma saati<br />veya bölge ve zaman izini bunu sağlayacak şekilde yazılır. Arada 20 dakikadan az zaman varsa motorlu drezin gönderilmez.<br />Motorlu drezini takip edecek tren gecikmeli ise, motorlu drezini sevk edecek nöbetçi hareket memuru veya trafik<br />kontrolörü gecikmeli trenin en az seyir süresini takip edeceğini dikkate alarak, trenin hareket saatini belirler. Belirlenen hareket saati<br />ile motorlu drezinin sevk edileceği saat arasında en az 20 dakika süre varsa ve motorlu drezin trenin hareket saatinde geçit vereceği<br />km.ye varabilecekse, trenin belirlenen hareket saatinde motorlu drezinin demiryolu dışına çıkarılmasını sağlayacak korunma saati<br />trafik cetveline yazılarak motorlu drezin sevk edilir. TSİ sisteminde korunma saati, bölge ve zaman izni ile bildirilir.<br />Trene, motorlu drezinin geçit vereceği km ve saat trafik cetveline yazılarak ve TSİ sisteminde trafik kontrolörü emri olarak<br />tren şefi ve makiniste bildirilir. Tren belirlenen saatten önce gelirse, bu saate kadar bekletildikten sonra aynı şekilde sevk edilir.<br />c) Motorlu drezinin geçit vereceği trenlerin ilk istasyonda duruşu yoksa, motorlu drezinin geçit vereceği duruşu olan daha<br />önceki istasyonlar tarafından bildirilir. Bu mümkün olmazsa, tren durdurularak bildiri yapılır.<br />16 -Trenlere geçit vermek için veya başka nedenle demiryolu dışına çıkarılan motorlu drezinler aşağıdaki şekilde hatta<br />konularak seyrine devam eder.<br />a) Motorlu drezin, trenin geldiği yöne gidecekse trenin geçişinden sonra hatta konulur.<br />b) Motorlu drezin geçit verdiği treni takip edecekse, trenin geçişinden 10 dakika sonra hatta konulur.<br />c) Motorlu drezinin hatta tekrar konulup seyir edebilmesi için, diğer trenlerin geçiş saatine göre sürenin yeterli olması ve o<br />saatte başka geçecek tren olmaması gereklidir. TMİ ve TSİ sisteminde demiryolu dışına çıkarılmış olan motorlu drezinlerin tekrar<br />demiryoluna konulması için önce trafik kontrolöründen izin alınması zorunludur.<br />d) Trenlerin durumunda tereddüde düşüldüğünde aracı idare eden tarafından komşu istasyonlardan veya trafik<br />kontrolöründen gerekli bilgi alınır. Bilgi alınamazsa vagonet hükümlerine göre seyir eder.<br />17- Motorlu drezini istasyon uzaklığı ile bir tren takip ediyorsa, motorlu drezinin kendisini takip eden trenin çıktığı<br />istasyondan hareket saatinden önce öndeki istasyona varması zorunludur ve korunma saati veya bölge ve zaman izini buna göre<br />belirlenir.<br />a) Takip eden tren vaktinde olduğu halde, korunma saati veya bölge zaman süresi bitiminde öndeki istasyona motorlu<br />drezin varamazsa, trene 5588 model verilerek ve motorlu drezinin varamadığı tren şefi ve makiniste imza karşılığı bildirilerek tren<br />sevk edilir.<br />b) Takip eden tren gecikmeli ise, korunma saati veya bölge zaman süresi bitiminde motorlu drezin öndeki istasyona<br />varamazsa tren bekletilmez, ancak, tren belirlenen korunma saati ve bölge zaman süresi bitmeden gelmişse bu saate kadar<br />bekletildikten sonra a bendindeki şekilde işlem yapılarak sevk edilir.<br />c) Korunma saati ve bölge zaman izni bitiminde öndeki istasyona varamayan motorlu drezin o saatte bulunduğu yerde<br />demiryolu dışına çıkarılır.<br />d) Motorlu drezinin varamadığını öğrenen trenin makinisti motorlu drezini görünceye kadar sık sık düdük çalarak dikkatle<br />seyrine devam eder.<br />18 - İki istasyon arasında arızalanan motorlu drezin derhal hat dışına çıkarılır ve komşu istasyonlardan birine veya trafik<br />kontrolörüne bildirilir. Arıza giderildikten sonra tekrar demiryolu üzerine konulmadan önce yine komşu istasyonlardan veya trafik<br />kontrolöründen izin alınır. İzin alınamamış veya arıza giderilememişse, motorlu drezin vagonet hükümleri uygulanarak ilk istasyona<br />kadar götürülür.<br />19- Haberleşme olmadığında motorlu drezinler de trenlere uygulanan hükümlere uyar.<br />20- Buluşmalar dışında motorlu drezinlerin istasyonlara kabulü için tren teşkil memuru gönderilmez, giriş işaretleri<br />açılmaz. Ancak, tren teşkil memurları bunların durdurulması veya yürütülmesi için gerekli işaretleri verirler. Talep edilmesi halinde<br />uzaktan kumandalı makaslar kumanda ile düzenlenir.<br />21- Motorlu drezinlerde bir adet seyyar telefon veya telsiz, iki kırmızı bayrak, bir adet üç renkli fener, ağız düdüğü, bir kutu<br />kestane fişeği bulunur.<br />22- Gece seferleri veya iki taraf ucu aynı anda görülemeyen tünellerden geçişleri sırasında veyahut ta sisli ve tipili<br />havalarda, 200 metreye kadar uzak mesafeye ışık verecek kuvvette olması gereken projektörler yakılmış olmalı ve arka tarafa kırmızı<br />ışık veren feneri de bulunmalıdır. Aksi halde bu durumlarda sefer etmeleri yasaktır.<br />SEKİZİNCİ KISIM<br />Manevralar<br />BİRİNCİ BÖLÜM<br />Genel Hükümler<br />Manevraların Tanımı ve Türü<br />Madde 120-Manevra; trenlerin istasyonlardan gönderilmesi, istasyonlara kabulü veya durmadan geçişleri dışında<br />lokomotif ve vagonlar ile diğer demiryolu çeken ve çekilen araçlarının tek tek veya birbirine bağlı olarak dağıtılması, toplanması<br />veya birleştirilmesi veyahut tren teşkil edilmesi için yapılan tüm hareketlerdir. Manevra türleri aşağıda belirtilmiştir.<br />35-68<br />1- Normal Manevra; manevra personelinin yönetiminde çeken ve çekilen araçların birbirine bağlı olarak çekilmesi veya<br />itilmesidir.<br />2- Atma Manevra; lokomotif veya çeken araca bağlı diziden çözülen bir veya birkaç vagonun belirli bir hızla hareket<br />ettirilip, lokomotif veya dizinin durdurulması veya hızının azaltılması suretiyle diziden ayrılan vagonların kendi kendine hareket<br />ettirilmesidir.<br />3- Kaydırma Manevra; meyilli bir yol üzerinden veya özel yapılmış bir manevra sırtından bırakılan vagonların kendi<br />ağırlıkları ve meyilden aldıkları güçle hareketlerinin sağlanmasıdır.<br />4- El Manevraları; görevli demiryolu personelinin yönetim ve sorumluluğunda insan gücü ile vagonların hareket<br />ettirilmesidir.<br />5- Yan Manevrası; vagonların ray üzerinde olmayan motorlu araçlarla veya hayvanlarla yandan çekilerek hareket<br />ettirilmesidir.<br />6- Çeşitli Araçlarla Yapılan Manevralar; döner köprü, vinç veya çelik halatlarla lokomotif ve vagonların hareket<br />ettirilmesidir.<br />Manevra ve Lokomotif Personeli ve Bu Personelde Bulunması Zorunlu Manevra Malzemesi<br />Madde 121- Manevralar, lokomotif personeli ile sorumlu tren teşkil memuru, gar, istasyon veya tren üzerinde görevli tren<br />teşkil memurları veya bu konularda eğitim görmüş personel tarafından yapılır.<br />1- Loko bakım atelyesi, depo, demiryolu fabrikası ve benzeri işyerleriyle, manevraları kendi araç ve personeli tarafından<br />yapılacağı ayrıca bildirilen yerlerdeki manevralar kendi araç ve personeli tarafından yapılır.<br />2- Manevra hizmetlerini yapmakla görevli manevra ve lokomotif personeli, bu yönetmelik ve diğer yönetmelikler ile genel<br />emirler de yazılı kuralları ve manevranın yapıldığı yerin özelliklerini bilmek ve işyeri amirleri de bunları öğretmek zorundadır.<br />3- Manevralarda, tren lokomotifi ile yapılan manevralar hariç, manevra lokomotifi veya çeken araçta bir makinist, ana hat<br />lokomotifleri ile yapılan manevralarda bir makinist ve bir yardımcı makinist bulunur. Bir istasyondan komşu bir istasyona kadar<br />manevra ve/veya imdat olarak gönderilecek dizi ve/veya lokomotiflerin seyirleri de manevra sayılır.<br />4- Manevra yapılırken, manevra lokomotifine yalnız manevra ile görevli personel binebilir.<br />5- Manevra personeli, lokomotifin basamakları veya sahanlıkları üzerinde durur. Zorunlu hallerde lokomotif personelinin<br />çalışmasını engellemeyecek şekilde makinist bölmesinde de durabilir.<br />6- Aynı vardiyada birden fazla manevra lokomotifinin bulunduğu istasyonlarda, her manevra lokomotifi için ayrı bir<br />manevra birgatı bulundurulabilir.<br />7- Lokomotif personeli dışında, manevra personelinde, bir ağız düdüğü, gece yeşil, kırmızı ve gün ışığı veren bir el feneri<br />ve bir vagon kapı anahtarı ve gerekirse telsiz bulunur.<br />8- Sorumlu tren teşkil memurlarında, bunlara ek olarak saat, trenlerin geliş gidişlerini gösterir bir cetvel ve manevra vaziyet<br />cetveli bulunur.<br />9- İPTAL. (Y.K.nun 28.02.2006 t. Ve 4/42 s.lı kararı ile 24.04.2006 t.de yürürlüğe girer)<br />İKİNCİ BÖLÜM<br />Manevralar ve Yönetimi<br />Manevraların Yönetimi ve Yapılışı<br />Madde 122- Manevraların yönetimi ve yapılışı aşağıda belirtilmiştir.<br />1- Manevralar, sorumlu tren teşkil memuru veya tren teşkil memurunun yönetiminde manevra personeli tarafından yapılır.<br />a) Nöbetçi hareket memuru, manevraya başlamadan önce, hazırlayacağı manevra cetvelini sorumlu tren teşkil memuruna<br />verir.<br />b) Tren teşkil memurları, elindeki bu cetvelde verilen plan doğrultusunda, manevranın en az hareketle ve en kısa sürede<br />nasıl yapılacağını kararlaştırır. Daha sonra verdiği karar doğrultusunda makinist ve manevra personeline yapılacak hareketlerle ilgili<br />bilgi ve talimatını verir. Fırsat buldukça ve gerektikçe telsizle yeniler ve yeni talimatlar verir. Buna göre de manevrayı yöneterek<br />manevranın en iyi şekilde yapılmasını sağlar.<br />c) Birden fazla manevra ekibi ve lokomotifi bulunan istasyonlarda, her lokomotif ve manevra ekibinin istasyon alanındaki<br />çalışma esasları ve bölgeleri nöbetçi hareket memuru veya iş yeri amirlerince belirlenir. Buna göre, kendi bölgesi dışına çıkacak<br />sorumlu tren teşkil memuru, gireceği bölgenin sorumlu tren teşkil memuru ile anlaşmak zorundadır.<br />d) Manevra personeli manevraları nöbetçi hareket memurundan alınan manevra vaziyet planına uygun olarak yapar. Buna<br />uymadıkları zaman meydana gelecek gecikme ve düzensizliklerden doğrudan sorumludur.<br />2- Manevra personeli bulunmayan istasyonlarda, manevralar nöbetçi hareket memuru veya görevlendireceği sorumlu<br />personel tarafından yönetilir ve yapılır.<br />3- Manevra personeli bulunmayan istasyonlarda, tren lokomotifi ile yapılacak manevralar; tren şefi veya bu görevi yapan<br />personelin idaresinde trende görevli tren teşkil memuru, trende görevli tren teşkil memuru yoksa istasyonda görevli tren teşkil<br />memurları tarafından yapılır. Bunlar da yoksa sadece arızalı vagonun terki veya seyir emniyetini bozan aksaklığı gidermek için<br />lokomotif personeli tarafından yapılır. Tren şefi manevraya başlamadan önce varsa nöbetçi hareket memurundan, yoksa trafik<br />kontrolöründen manevranın nasıl yapılacağı ve manevraya başlanılıp başlanılamayacağı hususunda talimat alır. Manevrayı alacağı bu<br />talimata uygun olarak yaptırır.<br />4- Trafiğe kapalı bulunan veya herhangi bir nedenle üzerinden dikkatle geçilmesi gereken yollar ve makaslar üzerinde<br />yapılacak manevraları, nöbetçi hareket memuru, yoksa tren şefi yönetir.<br />5- Manevrayı idare eden memur, geçici olarak görevine ara vermek zorunda kalırsa, görevi manevralar hakkında gerekli<br />bilgi ve deneyime sahip diğer bir görevliye teslim etmek suretiyle işinden ayrılabilir.<br />35-69<br />Manevralarda Hız<br />Madde 123- Bütün manevra hareketleri bir olaya neden olunmaması, dolayısıyla da vagonların ve içindeki eşyanın<br />hasarlanmaması için çok dikkatli yapılır.<br />1- Manevralarda en fazla hız 25 Km/s'dir. Görüş uzaklığı uygun olan uzun mesafelerde yapılacak manevralarda bu hız<br />artırılabilir. Ancak, manevra yapılan yer ve araçlar veya diğer koşullar dikkate alınarak, ani bir tehlike karşısında hemen<br />durulabilecek şekilde hız makinist tarafından ayarlanır.<br />2- Manevra sırasında, makinist manevra personelini gözden kaybederse, hızını her an durabilecek şekilde azaltmak<br />zorundadır.<br />3- İltisak hatlarında hız l0 Km/s, manevra sırtlarında ve dar kurplarda hız 2 ila 4 Km/s. yi geçemez.<br />4- Yükleme ve boşalma rampaları veya yollarında yapılacak manevralarda, ambar personeli haberdar edilip yükleme<br />boşaltma işlerinin tamamen durduğuna kanaat getirildikten sonra, manevralar her an durabilecek hızla yapılır.<br />5- Manevra yollarında bulunan vagonların arasına, manevrada görevli tren teşkil memurlarına haber verilmeden ve gerekli<br />önlem alınmadan, vagonların tamir ve bakımı için girilemez<br />6-Ray üzerinde olmayan araçlarla yapılacak manevralarda, hız l0 km/s.yi geçemez.<br />7- Döner köprü ve benzeri tesisler üzerinde yapılacak manevralarda hız her an durabilecek şekilde olmalıdır.<br />8- Vagon kantarı bulunan yollarda, yapılacak manevralarda en fazla hız 5 Km/s'i geçemez.<br />9- Vagon tamir ve bakım yollarına manevra için girilmemesi gerektiğinde, revizör/vagon teknisyenlerince bu yollara girişi<br />engelleyici işaretler konur.<br />10- Atelyelerde yapılacak manevralarda en fazla hız 10 Km/s'i geçemez.<br />Çeken Çekilen Araçlar İle Hava, Isıtma Hortumları ve Aydınlatma Kablolarının Bağlanması ve Çözülmesi<br />Madde 124- İki aracın birbirine bağlanması ve çözülmesi aşağıdaki sıraya göre yapılır.<br />1- İki aracın birbirine bağlanması:<br />a) Koşum takımı bağlanır, yedek koşum takımı yerine asılır, gergi vidası sıkılır,<br />b) Hava hortumu bağlanır, yedek hortum yerine takılır. Hava muslukları açılır,<br />c) Buhar ısıtma hortumları bağlanır ve muslukları açılır,<br />d) Geçit saçları indirilir,<br />e) Körükler açılıp birbirine mandallanır,<br />f) Elektrikle ilgili ısıtma, aydınlatma ve varsa benzer fiş ve soketleri takılır.<br />2- İki aracın birbirinden çözülmesi:<br />a) Elektrikle ilgili ısıtma, aydınlatma ve varsa benzer fiş ve soketler çıkarılır,<br />b) Körükler ayrılıp yerine mandallanır,<br />c) Geçit saçları kaldırılıp yerine mandallanır,<br />d) Buhar ısıtma muslukları kapatılır, hortumları çözülür,<br />e) Hava muslukları kapatılır, hortumları çözülür,<br />f) Gergi vidası gevşetilip, koşum takımı çıkarılır,<br />3- İki çeken ve/veya çekilen aracın birbirine bağlanması ve çözülmesi sırasında aşağıdaki kurallara dikkat edilir.<br />a) Araçları birbirine bağlamak için, araçlar arasında bir vagon boyu mesafe kalıncaya kadar ayakta, daha az mesafe<br />kalmışsa, cankurtaran demirini tutmak suretiyle, eğilerek duran dizi tarafından girilir.<br />b) Araçların arasına girecek görevli, mümkün olduğu kadar makinistin, sorumlu tren teşkil memurunun veya tren şefinin<br />bulunduğu taraftan girmeli ve çıkmalı, sorumlu tren teşkil memuru veya tren şefi ile diğer manevra personeli de işaretleri makinistin<br />bulunduğu taraftan vermelidir. Yarı otomatik veya otomatik koşum takımları, bağlanmak üzere araya girilmez.<br />c) Geceleri veya görüş şartları uygun olmayan durumlarda, araçların arasına girmeden önce, Makinistin veya diğer manevra<br />personelinin bulunduğu tarafa yolun kenarına gün ışığı gösteren bir fener bırakılır. Tren teşkil memuru yakınlarda bulunmuyorsa,<br />aradan çıkıldıktan sonra fener veya kol kaldırılarak "TAMAM" diye seslenmek suretiyle işin tamamlanmış olduğu bildirilir.<br />d) İki aracı birbirine bağlamak için, duran tarafın koşum takımının halkasını diğerinin cer kancasına takmak gerekir.<br />e) İçinde yolcu bulunan vagonlarla, tehlikeli madde yüklü veya dikkatli hareket edilmesi gereken vagonlarla yapılan<br />manevralarda, gergi vidaları tampon sustalarına hafif basınç yapacak şekilde sıkılır. Hava frenli bir tren dizisi ile yapılan<br />manevralarda, gergi vidaları tamponlar birbirine temas edecek şekilde sıkıştırılmalıdır. Koşum takımlarının yolda gevşememesi için,<br />gergi vidaları çevirme kolu aşağıya sarkacak şekilde veya vidanın üstüne yatacak şekilde bırakılır. Gergi vidalarının iyi çalışır<br />durumda olması zorunluluğu vardır. İyi çalışmayanlar görülürse, revizör/vagon teknisyenlerine haber verilerek çalıştırılması sağlanır.<br />f) Hava hortumları, genel kural olarak karşılıklı bağlanır. Zorunlu bir durum olursa çapraz olarak da bağlanabilir.<br />g) Hava hortumları gergin veya çok fazla bükülmüş olarak bağlanmaz.<br />h) Hortumların bağlanmasından sonra her iki taraftaki hava muslukları aynı anda açılmaz. Önce lokomotife bağlı kısmın<br />musluğu yavaşça açılarak, fren pabuçlarının bandajları kavradığı görüldüğünde tekrar kapatılarak, arkadaki musluk açılır ve daha<br />sonra öndeki kapatılan musluk açılır.<br />ı) Manevra personeli, koşum takımlarını çözmek için araya girmeden önce dizinin tamamen durmasını beklemelidir. Araya<br />girildiğinde vagona ufak bir hareket yaptırmak gereği duyulursa, görevli dizinin hareket yönüne döner ve raylar arasındaki engellere<br />dikkat eder.<br />j) Hareket halindeki vagonların koşum takımlarının çözülmesine, ancak vagonun basamak veya sahanlığı üzerinde<br />tehlikesizce durmak mümkün olduğu zaman manivela kullanmak suretiyle yapılmasına izin verilir. Koşum takımlarını çözmek için<br />tamponlar üzerine, cer kancaları üzerine çıkmak yasaktır.<br />35-70<br />4- Yarı otomatik koşum takımlarının bağlanması ve çözülmesi;<br />a) Bağlanacak vagonların veya lokomotiflerin koşum takımı kafaları “kavram için hazır” pozisyonda olacaktır. (Tablo 12)<br />Bu nedenle çözme kolu raya dik ve kavrama (kilitleme) mekanizmasının pozisyonunu gösteren gösterge tertibatı kavramaya uygun<br />pozisyonda, vagon düz yolda ise koşum takımı kafaları vagon ekseninde, vagon kurpta ise koşum takımı kafalarının eksenleri<br />kavrama pozisyonun da olmalıdır.<br />b) Kavrama için tamponlama hızı 2-7 Km/s. arasında olmalıdır.<br />c) Koşum takımlarının kavramaması (kilitlenmemesi) ihtimaline karşı tamponlama yapılmadan önce vagonun kaçmasını<br />önlemek için duran vagon üzerinde gerekli emniyet tedbirleri alınır.<br />d) Çözme işleminde; diğer bağlantıların çözülmesinden sonra, koşum takımlarından herhangi birine ait olan çözme kolu<br />raya paralel olacak şekilde yukarı kaldırılır. Bu durumda kavrama (kilitleme) mekanizmasının pozisyonunu gösteren gösterge<br />tertibatı normal pozisyona gelir. Lokomotife çek işareti verilir. Böylelikle iki araç birbirinden ayrılmış olur.<br />e) Çözme kolu yukarıya doğru kaldırılamadığında lokomotif ile dizi ileri veya geri hareket ettirilmek suretiyle koşum<br />takımları üzerindeki yük kaldırılır. Kol kalktığı halde kafalar ayrılmıyorsa, diğer çözme kolu yukarıya kaldırılarak raya paralel<br />duruma getirilir.<br />5- Tren teşkil istasyonlarında, ara istasyonlarda ve anayolda lokomotiflerin ve vagonların bağlanıp çözülmesi;<br />a) Lokomotif ve vagonların elektrik, ısıtma ve aydınlatma kablolarının fişlerinin takılıp çıkarılması, buhar hortumlarının<br />bağlanıp çözülmesi, revizör/ vagon teknisyenlerinin bulunduğu istasyonlarda revizör/vagon teknisyenleri tarafından yapılır.<br />Revizör/vagon teknisyenlerinin bulunmadığı istasyonlarda makinistin nezaretinde ısıtma vagonu görevlisi ya da yardımcı makinist<br />veya ikinci makinist tarafından bağlanır veya çözülür.<br />b) Geçit saçlarının kaldırılması veya indirilmesi manevra personeli veya trende görevli tren teşkil memurları tarafından,<br />bunlar yoksa istasyonda/garda görevli tren teşkil memurları yoksa kondoktörler tarafından yapılır.<br />c) Hava hortumları ve koşum takımlarının bağlanıp çözülmesi, tren teşkil istasyonlarında manevra personeli tarafından, ara<br />istasyonlarda ve anayol üzerinde varsa trende görevli tren teşkil memuru, yoksa istasyonda/garda görevli tren teşkil memurları, o da<br />yoksa sadece arızalı vagonların kesilmesi ile lokomotifin tren dizisine ve birbirine bağlanması ve çözülmesi makinistin nezaretinde<br />ısıtma vagonu görevlisi, yardımcı makinist veya ikinci makinist tarafından yapılır ve kontrol edilir.<br />d) Motorlu tren dizileri, ray otobüsü ve lokomotiflerin veya sofaj vagonlarının birbirlerine veya trene bağlanıp çözülmesi<br />Loko Bakım Atelyesi veya bunlara bağlı yerler dışında manevra personeli bulunan yerlerde istasyonda/garda görevli tren teşkil<br />memurları, istasyonda/garda görevli tren teşkil memurları bulunmayan yerlerde ve anayolda trende görevli tren teşkil memuru<br />tarafından, trende görevli tren teşkil memuru yoksa makinistin nezaretinde ısıtma vagonu görevlisi, bu da yoksa yardımcı makinist<br />veya ikinci makinist tarafından yapılır.<br />e) Sofaj hortumları tek veya çift olmak üzere iki çeşit olduğundan bunlardan tek olanlar birbirine, çift olanlarda bir<br />vagondan diğer vagona bağlanır. Sofaj hortumları ana boru boşluğuna takıldıktan sonra hortum somunu veya askı demirindeki vidası<br />sıkılır. Daha sonra muslukların ikisi birden yavaşça açılır. Tek sofaj hortumlarını birbirinden, çift sofaj hortumlarını vagonlardan<br />çözerken, önce ana boru muslukları kapatılmalıdır. Bu işlemi yapanların sıcak buhardan yanmamaları için çok dikkatli olmaları<br />gerekir.<br />Tren Teşkil Manevraları<br />Madde 125- Tren teşkil edilmesi veya trenlere vagon verilmesi ve çıkarılması için yapılacak manevralarda, trenlerin<br />hazırlanması ve vagonların çözülüp bağlanmasına ait kurallarla birlikte aşağıdaki hususlara da uyulması zorunludur.<br />1- Hızı 55 Klm/s'yi geçmeyen trenlerde koşum takımları, vagon tamponlarının birbirine değecek kadar sıkılması gerekir.<br />2- Hızı 55 Klm/s'den fazla yolcu ve yük trenlerinde, koşum takımları vagonların tamponları birbirine hafif basınç yapacak,<br />lokomotif tamponları ise birbirine hafif değinciye kadar sıkılır.<br />3- Bütün trenlerde esas koşum takımları kullanıldıktan sonra, yedek koşum takımları ve kullanılmayan hava ve ısıtma<br />hortumları yerlerine asılır ve muslukları kapatılır.<br />4- Yolcu vagonları birbirlerine bağlandıktan sonra, geçit saçları birbirinin üzerine indirilir ve körükler birbirine birleştirilir.<br />Birbirine bağlanacak yolcu vagonlarından birinde geçit sacı yoksa, mümkünse saç takılır. Mümkün olmazsa, bu vagon çıkartılıp geçit<br />sacı olan bir vagon verilir. Bu da mümkün olamazsa geçit saçsız vagon trenin en sonuna ve geçit saçsız kısmı trenin en sonuna<br />gelecek şekilde verilir. Lokomotifin arkasındaki vagonun lokomotif tarafındaki saçları ile en son vagonun arka taraf geçit saçları<br />kalkık bırakılır, kalkık duran saçların tarafındaki geçit kapıları kapatılır ve kilitlenir.<br />5- Lokomotifin hava hortumu bağlanmadan önce, lokomotifin hava kompresöründe arıza olup olmadığını kontrol etmek<br />üzere, musluk açılıp kapatılır. Normal olduğu anlaşıldıktan sonra bağlanır.<br />6- Hazırlanan tren dizilerinin koşum takımları ve hava hortumları manevrada görevli tren teşkil memurları tarafından<br />yukarıda belirtildiği şekilde bağlanır ve görevli revizör/vagon teknisyenlerince eksiklikleri kontrol edilir, varsa eksiklikleri<br />kendilerince veya manevra personelince tamamlanır.<br />7- (Y.K.30.06.2005 T. ve 17/156 S. Kararı ile 15.07.2005 t.de yürürlüğe girer.) Tren dizisindeki vagonların dolu-boş,<br />yolcu-yük fren ayar kolları trenin cinsine göre varsa tren şefi ve trende görevli tren teşkil memuru tarafından yoksa bu görevi yapan<br />personel tarafından ayarlanır.<br />Manevralarda Frenler<br />Madde 126- Manevraların vagonların hava frenleri kullanılarak yapılması esastır. Ancak bu mümkün olmazsa, o zaman el<br />frenlerinden faydalanılarak manevra yapılır.<br />Bu hususta uyulması gereken kurallar aşağıda açıklanmıştır.<br />1- Hava freni ile yapılacak manevralarda;<br />a) Manevraya başlanmadan önce, lokomotif ve vagonların koşum takımları ile hava hortumları birbirine bağlanıp hava<br />muslukları açılır ve basit fren denemesi yapılır.<br />b) Manevra personeli tarafından fren ayar kolları uygun duruma getirilir<br />35-71<br />c) Baş makaslardan itibaren 500'er metrelik ana yol bölümü dahil, istasyonların ‰5'e kadar meyilli olan yollarında<br />yapılacak manevralarda, yalnız lokomotifin freni kullanılmak koşuluyla, 12 dingillik bir dizide hava freni kullanılır en az bir adet<br />frenli vagon bulunmalıdır. Bundan sonra gelecek her 12 dingillik bir bölüm için en az bir hava freni kullanılan frenli vagon<br />bulundurulması zorunludur.<br />d) Atma ve kaydırma manevralarda, lokomotife bağlı her 12 dingillik dizi için en az bir adet hava freni kullanılan bir<br />vagon, atılan veya kaydırılan vagon dizilerinde ise, her 10 dingillik dizi için en az bir adet freni çalışır ve kullanılır durumda olan el<br />frenli vagon bulundurulur.<br />e) Eğimi ‰5'ten fazla olan yollarda yapılacak manevralarda, diziyi durdurabilecek kadar fren bulundurulması zorunludur.<br />f) ‰5'ten fazla eğimli bölgelerde atma ve kaydırma manevra yapmak yasaktır.<br />g) Atılacak ve kaydırılacak vagonlar, çözülmeden önce frenleri gevşetilir. Gevşemeyen frenler için vagonun ana boru<br />boşaltma musluğu teli kısa bir süre çekilir. Ancak, diğer vagonların frenlerinin gevşememesi için telin uzun süre çekilmesi yasaktır.<br />2- El freniyle manevra yapılacaksa;<br />a) El freniyle yapılacak manevralarda, mümkün olduğu ölçüde dolu vagonların frenleri kullanılır. Manevralarda kullanılan<br />el freninden; bir vagon sahanlığından veya fren kulübesinden sıkılmak suretiyle kullanılan frenler anlaşılır. Yandan el frenli<br />vagonların frenleri ancak, dururken kullanılır.<br />b) El freniyle manevraya başlamadan önce, el freni kullanılacak vagonların frenlerinin çalışıp çalışmadığı kontrol edilir.<br />Frenleri bozuk olan vagonların üzerine fren bozuk etiketi konur.<br />c)El frenleri vagonu sarsmayacak ve kızak yaptırmayacak şekilde dikkatli kullanılmalıdır.<br />d) El freniyle manevra yapılırken, makinist lokomotifin sadece moderabl frenini kullanır.<br />e)El freni ile manevralarda, her 12 dingil için bir el frenli vagon, atma ve kaydırma manevralarda her 10 dingil için freni<br />muntazam bir el frenli vagon bulundurulması zorunludur.<br />f) Durdurma takozu kullanılmak koşuluyla fren kullanılmadan atma ve kaydırma manevra yapılabilir.<br />Durdurma Takozlarının Kullanılması<br />Madde 127- Atılan ve kaydırılan vagonların durdurulması ve duran vagonların kaçmasını önlemek için durdurma takozları<br />kullanılır.<br />1- Üç çeşit durdurma takozu vardır:<br />a) Çift çeneli hareketli yastıklı takoz,<br />b) Yaylı ve hareketli yastıklı takoz,<br />c) Çift yüzlü ve tekerlek yastıklı takoz,<br />2- Durdurma takozları ile durdurulacak dizi 10 dingilden fazla olamaz.<br />3-Durdurma takozları, el altında bulundurulur ve kolayca görülebilecek şekilde manevra sahasına dağıtılır. Durdurma<br />takozları zamanında konmalı, mümkün olamazsa, durma işareti verilir.<br />4- Bir manevraya başlanılmadan önce, takozu kullanacak memur, takozu ve kullanılacak yolları kontrol ederek, hazır<br />olduğunu sorumlu tren teşkil memuruna bildirir. Birbirini takip edecek atma ve kaydırma manevralar, takozları kullanacak<br />memurlara önceden bildirilir.<br />5- Hareketsiz duran vagonların önüne durdurma takozları konulurken, bunların üzerine gelecek vagonların duran diziye<br />çarpmadan emin bir şekilde durdurulabilmesi için frenleme mesafesinin iyi ayarlanması gerekir. Frenleme mesafesinin uzunluğu,<br />gelen dizinin hızına, ağırlığına, yolun eğimine, rüzgarın kuvvetine ve yönüne göre değişir.<br />6- Takozları kullanacak görevli, takozu sapından sıkıca tutarak ray mantarının üzerine koyup ileri geri sürterek ve takoz<br />dibinin iç yüzü mantar üzerinde iyice kayıyorsa takozu kuvvetlice bastırıp ray üzerine bırakır. Çift çeneli takozlar, mümkün olduğu<br />kadar, aynı taraf rayların yanlarını iyice kavrayacak şekilde konulur. Ray mantarının üzerine konulacak takozun çeneleri hiç bir engel<br />ile karşılaşmamalıdır. Takozlar bozuk raylar üzerine, conta yakınlarına, makasların göbek ve yataklarına konulamaz. Takozların,<br />vagon durdurmak için ray üzerine yan olarak konulması yasaktır.<br />7- Dönemeçlerde mümkün olduğu kadar iki takoz konulur. Aksine bir emir verilmedikçe çift çeneli bir takoz konulabilir.<br />Böyle durumda takoz dönemecin iç rayı üzerine konulur.<br />8- Bojili ve sarnıçlı vagonlarla, yaş sebze, meyve, hayvan, kırılacak veya havaleli eşya yüklü vagonlar, her rayın üzerine<br />ayrı birer takoz konulmak suretiyle, çift takoz ile durdurulur.<br />Manevrada görevli tren teşkil memurları, bu gibi vagonları takozları kullanacak görevlilere önceden bildirir. Yukarıda<br />yazılı vagonlar ile emniyet tedbirleri alınmasını gerektiren vagonların üzerine atılacak ve kaydırılacak, kendi frenleri kullanılmayan<br />vagonlara da aynı işlem yapılır.<br />9- Vagonlar durdurulduktan sonra, takozlar vagonların kaçmasını önlemek üzere kullanılmayacaksa, koyanlar tarafından<br />kaldırılır.<br />10- Yeni takozların alt yüzleri parlatılmadan kullanılması yasaktır.<br />11- Tekerlek eğrisinin oturduğu yer ile mantar üstüne oturan dibi eğri veya kırık, çeneleri noksan veya kırık takozlar<br />kullanılmaz. Bunlar vakit geçirmeden yenileriyle değiştirilir veya tamir ettirilir.<br />12- Takozların iyi kayması için çene ve tabanlarının iç yüzleri kullanılmış yağ veya kurşun tozu karışımı yağ ile yağlanır.<br />13- Bölgesel özellikler, başka önlemler almayı gerektirmedikçe manevra sırtı ile buna benzer tesisler içinde, yukarıdaki<br />kurallar geçerlidir.<br />Manevraları Özel Önlem ve Dikkat Gerektiren Vagonlar<br />Madde 128- Parlayıcı, patlayıcı, kırılacak eşya, sebze ve meyve, canlı hayvan, havaleli eşya, ev eşyası yüklü vagonlar ile<br />sarnıç vagonlar ve içinde insan bulunan vagonlarla yapılacak manevralarda, herhangi bir tehlike ve zarar meydana gelmemesi için,<br />gerekli önlemlerin önceden alınması gerekir. Bunlardan patlayıcı ve parlayıcı madde yüklü vagonların manevraları mümkünse elle<br />yapılır.<br />35-72<br />1- Bütün manevralarda vagonun içindeki eşyaya zarar verilmemesi için, şiddetli tampon ve sarsıntıya neden olunamayacağı<br />gibi, yukarıda belirtilen vagonların üzerine yapılacak, atma ve kaydırma manevralara özellikle dikkat edilir.<br />2- Manevra personeli, bu tür vagonların olduğunu birbirine haber verir ve vagonlar üzerindeki yazılar ve etiketler okunmaz<br />duruma gelmişse yenilenir.<br />3- Yolcu bulunan vagonlarla manevra yapılmaz. Ancak, zorunlu hallerde, atma ve kaydırma manevra yapmamak ve<br />aşağıdaki kurallara uyularak manevra yapılabilir.<br />a) Manevraya başlamadan önce yolcular, manevra sırasında inip binmemeleri hususunda uyarılır.<br />b) Bu vagonlarla yapılan manevrada hız 15 Km/s'i geçemez.<br />c) Manevra yaparken, yolcuların inip binmelerine engel olmak için, vagon kapıları kapatılır.<br />d) Verilecek dur işaretinde derhal durması ve çok dikkatli olması için, makiniste önceden haber verilir.<br />Manevra Personeli Arasında Anlaşma Sağlanması<br />Madde 129- Manevraların emniyetle ve daha hızlı yapılabilmesi için, manevrayı yapan personel birbirleri ile aşağıdaki gibi<br />anlaşır.<br />1- Manevrayı yöneten görevli, manevranın yapılış biçimi ve sırasını makiniste, istasyonda/garda görevli tren teşkil<br />memurlarına manevraya başlamadan önce bildirir.<br />2- Yapılacak manevralar hususunda, gerekli bilgiyi almayan ya da kararsızlığa düşen ilgili manevra görevlileri, manevrayı<br />yönetenden gerekli bilgiyi almadan manevraya başlamaz.<br />3- Manevra ve lokomotif personeli, manevrayı yöneten görevliden aldıkları bilgilere göre sırasıyla manevrayı yapar.<br />4- Manevraya başlamadan önce, manevranın yapılacağı yollar üzerindeki yükleme boşaltma işlerinin durdurulmuş, seyyar<br />rampaların kaldırılmış, yolların yakınında inşaat, bakım ve tamirat işleriyle uğraşanların, yolun yakınından uzaklaştırılmış olmalarına<br />dikkat edilir. Görevli olmayanların manevra sahasına girmesi yasaktır.<br />5- Birden fazla manevra lokomotifi ile manevra yapılan yerlerde, her iki lokomotifle de aynı yönde ve yollar üzerinde aynı<br />anda manevra yapılacaksa, iki manevra ekibinin sorumlu tren teşkil memurları kendi aralarında yapılacak manevra konusunda anlaşır<br />ve bunu kendi ekibindeki manevra ve lokomotif personeline de bildirir.<br />6- Manevralarda, makaslar kuleden düzenlenecekse, manevrayı yöneten görevli manevra hakkında kuledeki görevliye de<br />bilgi vermek zorundadır. Manevrayı yöneten görevli, kuleden uzakta olursa bir yanlışlık yapılmaması için makaslar hakkında<br />telefonla veya telsizle kule görevlisinden bilgi alır. Kuledeki görevli, trenlerin kabul ve sevk yolları üzerinde yapılan manevraların<br />trenlerin geliş ve gidişlerinden önce durulması için manevrada görevli tren teşkil memurlarına zamanında haber verir. Kule görevlisi,<br />manevra yapılacak yolların manevraya uygun olmaması halinde, kırmızı işaret göstererek ve telsizle manevrada görevli tren teşkil<br />memurlarını uyarır.<br />7- Bir istasyondaki makas hizmetleri, birden fazla kuleden idare ediliyorsa, yapılacak manevralar hakkında bilgi her iki<br />kule görevlisine de verilir.<br />8- Tren sevk ve kabullerinde, giriş veya çıkış işaretleri serbest duruma getirilmeden önce, kuledeki memur, o yollar<br />üzerindeki manevraların durdurulduğu ve yolun boş olduğunu manevrada görevli tren teşkil memurlarından öğrenmek zorundadır.<br />9- Makaslar, istasyondan veya kuleden düzenleniyorsa manevrada görevli tren teşkil memurları, makasların istenilen<br />şekilde düzenlendiğinden emin olmadıkça manevra dizisini hareket ettiremez.<br />10-Makasları düzenleyen görevliler, makaslar üzerinde lokomotif veya vagon bulunmadığından emin olmadıkça makası<br />düzenlemek için tesisatı kullanamaz.<br />Makas Hizmetleri<br />Madde 130- Makaslar trenlerin kabul ve sevkleri ile manevraların yapılması için aşağıdaki kurallara uyularak düzenlenir.<br />1- Makasları düzenleyecek görevli tren teşkil memurunun yanında kılıfı içinde bir kırmızı bir yeşil işaret bayrağı, gece ise<br />üç renkli işaret feneri ve bir ağız düdüğü bulunur.<br />2- Makası kullanmadan önce, düzenlenecek makasın kumanda ettiği yolların limitlerinin serbest ve makasın iyi çalışır<br />olmasına dikkat edilir. Ani bir arıza nedeniyle, makası zamanında düzenlemek mümkün olamazsa, tren teşkil memuru, makası<br />bulunduğu durumda bırakır, yapılmakta olan manevra hareketini veya sevk ve kabul edilecek treni durdurmak üzere gerekli<br />önlemleri alır ve durumu vakit geçirmeden nöbetçi hareket memuruna veya manevrayı idare edene bildirir.<br />3- Makaslar çok dikkatli kullanılmalı, tren teşkil memurları veya makası düzenleyenler, makasın iğne uçlarının yataklar<br />üzerine iyice oturup, iyi işlediğine ve sürgü çubuklarının muntazam olduğuna, dil ve yatak üzerinde ve arasında yabancı bir cisim<br />bulunup bulunmadığına iyice bakmalıdır.<br />4- Makaslar, değişik trafik sistemlerine ve yapılan işin özelliğine göre, trafik kontrolörü, nöbetçi hareket memuru, istasyon<br />masasını kullanan personel, tren şefi, sorumlu tren teşkil memuru ve tren teşkil memurları tarafından kumanda merkezi veya<br />kumanda panosu kullanılarak veya elle düzenlenebileceği gibi, bunların vereceği izin ve talimata göre tren şefi, sorumlu tren teşkil<br />memuru, tren teşkil memurları, kule memuru, trende görevli tren teşkil memuru, makinist, yardımcı makinist ve demiryolu araçlarını<br />sevk ve idare edenler veyahut anılan görevleri yapmakla görevlendirilenler tarafından dizinin, tren veya aracın geçişine uygun<br />şekilde düzenlenir.<br />5- Manevra personeli tarafından kullanılmış olan bir makas, manevra hareketi tamamlandıktan sonra derhal esas durumuna<br />getirilir.<br />6- Makasları kule veya kulübeden düzenlenen istasyonlarda makaslar, nöbetçi hareket memurunun vereceği talimata veya<br />yapılacak manevra hareketlerine göre kule veya kulübedeki görevliler tarafından düzenlenir.<br />7- Makaslar, istasyon binası içindeki tesisattan düzenleniyorsa, nöbetçi hareket memuru veya bu konuda yetki verilmiş<br />personel tarafından düzenlenir.<br />8- Manevra hareketi, birden fazla makas üzerinde yapılacaksa, bu makaslar manevra dizisine en uzakta olan makastan<br />başlanarak en yakın makasa doğru sıra ile düzenlendikten sonra hareket işareti verilir. Manevra sırtı ve otomatik durdurma sistemi<br />olan istasyonlarda özel kurallar uygulanır.<br />35-73<br />9- Makaslar, kumanda merkezinden, kuleden, istasyondan ya da tren teşkil memurları veyahut diğer görevliler tarafından<br />harekete uygun bir şekilde düzenlendikten ve işaret alındıktan sonra tren veya manevranın hareketine izin verilir. Lokomotif<br />personeli de makasların kendilerine düzenli olduğuna emin olmadan ve gerekli işareti almadan diziyi veya treni hareket ettirmez.<br />10- Üzerinde tren, lokomotif veya manevra dizisi varken makasların durumları kesinlikle değiştirilmez.<br />11- Manevra çaprazı bulunmayan istasyonlarda serbest duruma getirilmiş olan giriş veya çıkış işaretlerinin kumanda ettiği<br />yollarda manevra yapılamaz. Bu yollar üzerinde dizi, lokomotif veya vagon bulundurularak meşgul edilemez. TSİ ve DRS<br />sistemlerinin bulunduğu yerlerde makas bölgeleri "OS" üzerine lokomotif ve vagon bırakılmaz.<br />12- Trenlerin girişi sırasında, trenin kabul edileceği yolun makaslarının kullanılmaması ve limitinin kapatılmaması şartıyla,<br />trenin çıkış yönünde olmak üzere, istasyonun aynı hüzmede olmayan yollarında yapılan manevranın durdurulmasına gerek yoktur.<br />13- Makasların periyodik bakım ve temizliği istasyon tren teşkil memurları tarafından, tren teşkil memurları bulunmayan<br />istasyon ve sayding ile kapalı istasyonlarda yol personeli tarafından, sinyalli bölgelerde ise sinyal şefliği ve yol personeli tarafından<br />müştereken yapılır.<br />Manevra Yollarının Kontrolü ve Gözlenmesi<br />Madde 131- Manevralar sırasında, manevrayı yöneten ile lokomotif ve manevra personeli, manevra yapılan yolları devamlı<br />kontrol ve gözetim altında bulundurur.<br />1- Manevralar sırasında manevrayı yöneten görevli, manevra yapılan yolları görebileceği, istasyon memuru, makinist ve<br />manevra personeli ile sözlü veya işaretlerle anlaşabileceği bir yerde bulunur. Herhangi bir nedenle bu şekilde bulunması mümkün<br />olamazsa, manevra alanını gözetlemek ve gerekli işaretleri verebilmek için öndeki vagonda bir tren teşkil memuru veya görevli<br />bulundurur.<br />2- Bir manevra hareketinde manevra personeli dizi boyunca eşit aralıklarla dağıtılır. Manevra personeli, manevra yollarını<br />tam olarak gözetler, gece ve karanlık havalarda gün ışığı gösteren fenerle bulunduğu yeri belli eder, emir ve işaretlerin verilebilmesi<br />veya uygulanabilmesi için gerekli olan araç ve gereci yanlarında bulundurur.<br />3- Manevralarda lokomotif ön tarafta bulunuyorsa, manevra yollarının gözlenmesi makiniste, lokomotif sonda bulunuyorsa<br />en önde bulunan vagondaki görevliye aittir.<br />4- Bir manevra hareketine başlanmadan önce, manevra görevlisi aşağıdaki hususların tamam olduğuna dikkat eder.<br />a) Manevra yapılacak yolların limitlerinin serbest olduğuna,<br />b) Sinyalin, sabit işaretlerin, makasların, emniyet ve derayman pabuçlarının, döner köprülerin, vagon kantarlarının, su<br />cendereleri ve benzerlerinin dizinin geçişine uygun olduğuna,<br />c) Manevra yapılacak yollar üzerinde ve gabari dahilinde her hangi bir araç ve malzemenin bulunmadığına,<br />d) Yükleme ve boşaltmada kullanılan araç ve gereçlerin, manevraya engel olmayacak durumda olmasına, yükleme ve<br />boşaltma yollarında ve vagonlarda çalışanların ve görevlilerin uyarılmasına,<br />e) Tamir edilen vagonların korunması için konulmuş olan işaretlere, bu yollara girilmesi gerektiğinde önceden ilgililere<br />haber vererek çalışanların tehlikeli bölgeden çıkmış olmalarına,<br />f) Koruma işaretleri ile korunmamış olsa bile, vagonların önceden ısıtılması veya fren tecrübesi yapılmasında kullanılan<br />kablo ve hortumların raylar üzerinde bulunmamasına,<br />g) Vagonların yan kapaklarının kapatılmış ve rampaya verilmeden açılması gereken kapaklarının açılmış olmasına,<br />h) Manevra dizisinin geçeceği yollar üzerinde hemzemin geçit bariyeri varsa kapatılmış olmasına,<br />5- Lokomotif ve manevra personeli, manevra sırasında, herhangi bir tehlike ile karşılaştığında veya kaza ve benzerinin<br />olabileceğini gördüğünde, önce manevra dizisinin durdurulması için her türlü önlemi alır, daha sonra durumu manevrayı yönetene ve<br />ilgililere bildirir.<br />6- Bariyersiz veya bariyeri kapatılamayan hemzemin geçitlerden, manevra dizisinin geçişi sırasında manevrayı yöneten<br />görevli, karayolunun her iki tarafından karayolu araçlarına karşı gerekli önlemleri alır veya alınmasını sağlar.<br />Manevra nedeniyle, bariyerli veya bariyersiz geçitler uzun süre kapalı tutulamaz. Manevrayı yöneten görevli uygun<br />aralarla manevrayı durdurarak karayolu araçlarının ve yayaların geçmesini sağlar.<br />Manevralarda İşaretlerin Görevlilere Ulaştırılması<br />Madde 132- Manevrayı yöneten görevli ile tren teşkil memuru ve makinist, tren lokomotifi ile yapılan manevralarda tren<br />ve lokomotif personeli, manevra hareketinin başlatılması, durdurulması ve diğer hareketlerin yapılması için yönetmeliklerde<br />belirlenen işaretleri kullanır, bu işaretler sözlü olarak veya telsizle tekrar edilir. Ancak işaretlerin yalnız telsizle veya sözlü olarak<br />verilmesi ve bu yönetmelikte belirtilen işaretler dışındaki işaretlerle anlaşmak yasaktır.<br />1- Emir ve işaretler açık ve anlaşılır bir şekilde verilir, gerektiğinde tekrarı istenir.<br />2- Manevra görevlileri, manevrayı yöneten görevliden aldıkları emir ve işaretleri birbirine ve makiniste anlaşılır şekilde<br />ulaştırır.<br />3- Bir emrin veya işaretin kendisine verilip verilmediğinden kararsızlığa düşen makinist manevraya başlamadan işaretin<br />tekrarını ister.<br />4- Herhangi bir nedenle, makinist manevra görevlisinin bulunduğu tarafta bulunmadığı durumda, emir ve işaretleri<br />makiniste bildirmek üzere makinist tarafında yerde veya lokomotifte bir görevli bulundurulur veya telsizden yararlanılır.<br />5- Her iki tarafında da kumanda bölmesi bulunan lokomotiflerde makinist işaretin verildiği tarafa geçerek lokomotifi<br />kullanır.<br />6- Manevra sırasında, manevraya ait sabit işaretlerin görülememesi veya gece fenerlerinin sönmüş olması halinde bu<br />işaretlerin önünde durulur ve gereken önlemler alınarak hareket edilir.<br />Manevra Hareketi Yapıldıktan Sonra Alınacak Önlemler<br />Madde 133- Manevralar bittikten sonra aşağıdaki önlemler alınır.<br />35-74<br />1- Vagonlar yollara, yolun limitini geçmeyecek şekilde bırakılır. Kısa bir süre için vagonlar limitte bırakılmak zorunda<br />kalınırsa, nöbetçi hareket memuruna veya kule görevlisine bildirilir.<br />2- Manevra sırasında serbest bırakılması gereken limitler, hemzemin geçitler ve benzeri yerlerin çok yakınına veya meyilli<br />yollar üzerine bırakılan vagonların el frenleri mutlaka sıkılır ve gerektiğinde altlarına durdurma takozu konur.<br />3- Trenlerden ara istasyonlara bırakılan vagonlar, bırakıldığı yolda bulunan vagonlar ile birbirine tren personeli tarafından<br />bağlanır ve el frenleri mutlaka sıkılır. İstasyon personeli tarafından el frenlerinin sıkılı olup olmadığı kontrol edilir, altlarına<br />durdurma takozu konur ve sabit kal kapatılır, kaçmamaları için önlem alınır. Görevli istasyon personeli bulunmayan yerlere<br />bırakılacak vagonların altlarına durdurma takozu konulması, el frenlerinin sıkılması ve sabit kalin kapatılması tren personeline aittir.<br />İstasyonlara bırakılan vagonlar nöbetçi hareket memuru, tren teşkil memurları tarafından sık sık kontrol edilir ve tehlikeli bir<br />durumun olmamasına dikkat edilir.<br />4- Yolları meyilli istasyonlarda yapılan manevralarda çok dikkatli hareket edilir ve bırakılacak vagonlar diziden<br />çözülmeden önce el frenleri sıkılır.<br />5- Vagonların kendiliklerinden hareket etmelerini önlemek için altlarına taş, çakıl, demir parçası ve benzeri şeyler koymak<br />yasaktır.<br />6- Zorunlu olarak trenlerin sevk ve kabul yollarına vagon bırakmak gerektiğinde, manevra personeli vagonları bırakmadan<br />önce trafik kontrolöründen, nöbetçi hareket memurundan ve varsa kule görevlisinden izin alır. İzin alınmadan bu yollar üzerine<br />vagon bırakılamaz. Tren kabul ve sevk yolları üzerine izin alarak vagon bırakılırsa, bu yollara kumanda eden makas kumanda kolları<br />üzerine "Yol Meşguldür" levhası asılır. Tesisatı olmayan istasyonlarda yönetmelikte bildirilen kırmızı işaretle her iki taraftan yol<br />korumaya alınır.<br />7- Tamirlik veya deray etmiş vagonların bulunduğu yollar her iki taraftan işaretlerle emniyete alınır.<br />8- Kule veya istasyonlardaki görevliler kendi kumandalarındaki yerlerde yukarıda belirtilen emniyet önlemlerinin alınıp<br />alınmadığını takip eder ve kendileri de gerekli önlemleri alır.<br />9- Manevra personeli bulunmayan istasyonlarda, nöbetçi hareket memurları, istasyon yollarına bırakılan vagonlar için<br />yukarıdaki önlemlerin alınıp alınmadığını kontrol eder ve alınmasını sağlar.<br />10- Trenlerden manevra lokomotifi bulunmayan istasyonlara bırakılacak vagonlar hareket memurlarının veya trafik<br />kontrolörünün bildireceği ve yükleme ve boşaltmayı engellemeyecek yollara bırakılır. Tartı işlemi yapılacak vagonların manevraları<br />da tren personeli tarafından yapılır.<br />Normal Manevraların Yapılışı<br />Madde 134- Normal manevralar yapılırken uyulacak kurallar aşağıda belirtilmiştir.<br />1- Genel olarak manevralar bir lokomotif ile çekmek veya itmek suretiyle yapılır. Ancak zorunlu durumlarda birden fazla<br />lokomotif ile veya dizi arasındaki lokomotif ile manevra yapılabilir.<br />2- Bazı durumlarda, yük trenleri, kolayca hareket edebilmesi için diziye bağlı olmayan manevra lokomotifi ile arkadan<br />itilebilir.<br />3- Duran vagonlara yanaşırken, manevra personeli bu vagonlar ile manevra dizisi arasında kaç vagonluk uzaklık olduğunu<br />makiniste işaretle veya sözlü olarak bildirir. Bu uzaklığa göre durma işareti dizinin ağırlığı, hızı ve yolun eğimi de dikkate alınarak<br />zamanında verilir. Özellikle içinde yolcu bulunan vagonlara yanaşılırken çok dikkat edilir.<br />4-Mesafe bildirildiği halde, hızın azaltılmaması nedeniyle çarpmanın çok fazla olacağını anlayan manevra personeli derhal<br />durma işareti vermekle birlikte el frenini de sıkar. Manevra hava freniyle yapılıyorsa hava frenini kullanır.<br />5- Bağlanacak duran diziye yanaşmadan önce el frenleri sıkılır. Duran dizi gözükmüyorsa manevrada görevli tren teşkil<br />memuru gün ışığı veren fener ile dizinin yerini makiniste bildirir.<br />Atma Manevra<br />Madde 135- Atma manevra yapılırken 127 inci maddede belirtilen kurallarla birlikte aşağıdaki kurallara uyulur.<br />1- Başmakaslardan 500'er metrelik anayol kısımları dahil eğimi ‰5 ve daha fazla olan istasyonlarda atma manevra<br />yapılamaz. Bu istasyonlar, Yol ve Tesisler Müdürlüklerince belirlenerek makas başlarına "Atma Manevra Yapılamaz" levhası<br />konulur.<br />2- Döner köprü, vagon kantarı ve benzeri tesisler olan yollar üzerinde atma manevra yapılamaz.<br />3- Atma manevrada tampon darbesi yapılmaz.<br />4- Atılacak vagonun geçeceği yolun tamamının görülüyor olması, yol üzerinde bariyersiz ve bariyeri çalışmayan hemzemin<br />geçit bulunmaması gereklidir.<br />5- Atma manevra yapılacağı manevra ve lokomotif personeline önceden bildirilir.<br />6- Makaslarda tren teşkil memuru bulundurulur.<br />7- Dizi halinde atılan vagonlar birbirine bağlı, frenleri gevşetilmiş ve her 10 dingil için çalışır bir frenli vagon ile bu freni<br />kullanacak yeterli sayıda görevli bulunur.<br />8- Atma manevra yapılmayacak vagonlar aşağıda gösterilmiştir.<br />a) Trende görevli TCDD, PTT ve Gümrük memurlarının görev yaptığı vagonlar hariç, içinde yolcu bulunan bütün<br />vagonlar,<br />b) Patlayıcı ve parlayıcı madde yüklü vagonlar,<br />c) Yükleri gerektiği şekilde bağlanmamış, dingiller üzerinde dengeli şekilde yüklenmemiş, henüz tam olarak yüklenmemiş<br />veya boşaltılmamış vagonlar,<br />d) Motorlu araçlar, demiryolu makinelerinin bulunduğu yollar üzerine,<br />e) Brüt ağırlığı 80 tondan fazla vagonlar,<br />f) Ağır eşya taşıma amaçlı, düşük platformlu ağır vagonlar,<br />g) Birden fazla vagona yüklenmiş ve yük ile birbirine bağlanmış döner eksenli vagonlar,<br />35-75<br />h) 8 veya daha fazla dingilli vagonlar.<br />9- Atma manevranın tek lokomotif ile yapılması gerekir. Ancak, baştan destek trenlerde trenin gecikmesini önlemek için<br />iki lokomotif ile de yapılabilir.<br />Kaydırma Manevralar<br />Madde 136- Kaydırma manevra özel olarak hazırlanmış manevra sırtı bulunan istasyonlarda yapılır. Kaydırma manevrada<br />da atma manevradaki kural ve koşullar aynen uygulanır.<br />Bakım Onarım Atölyesi ve Benzeri Yer Manevraları<br />Madde 137- Atölye manevralarında uyulacak kurallar aşağıda belirtilmiştir.<br />1- Atölye manevraları kendi manevra personeli tarafından yapılır.<br />2- Atölyelerde yapılan manevralarda verilen işaretler, depo veya atölyenin içinde geçerlidir. Bu manevralarda işaretler<br />makastan makasa verilir. Diğer makastan ilerleme işareti verilmemiş ise makinist manevrayı makasa en yakın limit içinde durdurur.<br />3- Birkaç lokomotif dizisi birbirini takip ediyorsa, her biri için ayrı ayrı işaret verilir. Birbirlerine çapmamaları içinde belli<br />aralıklarla birbirini takip etmeleri sağlanır.<br />4- İlerleme işareti verilmiş olsa bile makinist makasları ve geçeceği yolu kontrol eder.<br />5- Genel olarak trenin esas ve destek lokomotifleri depodan birbirlerine bağlı olarak çıkar ve bağlı olarak depoya girer.<br />El Manevrası<br />Madde 138- El manevrası yapılırken uyulması gereken kurallar aşağıda belirtilmiştir.<br />1- El manevrası manivela, kol veya omuzla itilmek suretiyle yapılır. Manivela vagon veya dizinin ilk hareketini sağlamak<br />için son vagonun arka dingilinin arka tarafından tekerlek ile ray arasına sokularak kullanılır.<br />2-Vagonları tamponlarından itmek veya çekmek, tamponlar arasına girmek ve yağdanlık levhaları arasına manivela sokmak<br />yasaktır.<br />3- El manevrası demiryolu görevlileri tarafından yapılır. Zorunlu durumlarda diğer şahısların el manevrasına katılmaları<br />demiryolu görevlilerinin izni ve gözetimi altında olabilir.<br />Manevra Personelinin Korunması<br />Madde 139- Manevra personelinin manevra sırasında korunması için uyulması gereken kurallar aşağıda belirtilmiştir.<br />1- Manevra sırasında vagonların arasına cankurtaran demirinden tutularak girilir ve çıkılır.<br />2- Katener hattı bulunan yerlerde katener hattındaki elektrik kesildikten sonra vagonların üzerine çıkılır. Bu bölgelerdeki<br />korunma tedbirleri ayrı bir emirle bildirilir.<br />3- Manevra yapılan yol ile rampa ve peron arasında durulmaz.<br />4- Rampa, yük gabarisi, peron, köprü, sanat yapıları, tünel ve benzeri yerlerden geçilirken vagonların yan basamakları<br />üzerinde durulmaz, yan kapılarından sarkılmaz ve yan kapılar açılmaz.<br />5- Elektrik sofaj kordonları, elektrik akımının kesildiği, makinistten öğrenilip kanaat getirilmeden bağlanmaz ve çözülmez.<br />6- Raylar ile makas iğneleri ve yatakları üzerinde yürünmez ve oturulmaz. Yollar üzerinden, manevra hareketleri sırasında<br />dizilerden hemen önce veya sonra geçilmez.<br />7- Hareket halindeki iki vagonun basamakları üzerinde, bir ayağı birisinde diğeri ötekinde olarak durulmaz.<br />8- Hızlı giden bir vagona veya bir vagondan atlanmaz. Yerler ve basamaklar buz tutmuşsa ve hemzemin geçitlerde atlama<br />hareketlerinden sakınılmalıdır. Daima yürüyüş yönüne doğru atlamak gereklidir.<br />9- Hareket halindeki vagonlardan sarkmak gerektiğinde, yolun kenarındaki elektrik ve işaret direği, ağaç gibi engellere<br />dikkat edilmelidir.<br />10- Otomatik koşum takımlı vagonların arasına kesinlikle girilmez.<br />DOKUZUNCU KISIM<br />Demiryollarında Kullanılan İşaretler<br />BİRİNCİ BÖLÜM<br />Genel Hükümler<br />İşaretlerin Uygulama Alanı<br />Madde 140- Bu yönetmelikte; bütün trafik sistemlerinde uygulanacak işaretlerle, TMİ ve TSİ sistemlerinde uygulanacak<br />özel işaretler yer almaktadır. Sadece DRS sistemine ait işaretler ayrı bir yönetmelikte gösterilmiştir.<br />İşaretlere Uyma Zorunluluğu<br />Madde 141- Trenlerle, diğer demiryolu araçlarında, istasyonlarda, demiryolu bakım ve onarım hizmetlerinde çalışan bütün<br />demiryolu görevlileri kullanılan bütün işaretlerin anlamını bilmek ve buna uymak ve uygulanmasını sağlamak zorundadır. Yol<br />üzerinde hiç bir işaretin bulunmaması yolun serbest olduğunu bildirir. Genel olarak işaretler trenin geliş yönüne göre sağ taraftan<br />verilmelidir.<br />İşaretler, verilen görevli tarafından görülene, duyulana veya anlaşılana kadar verilmeye devam edilir, duyan veya anlayan<br />görevli de işareti aynen tekrar ederek anladığını belirtir. Ancak, durmayı emreden işaretler durulduktan sonra tekrarlanır.<br />İşaretlerin Korunması ve Bakımı<br />Madde 142- İlgililer, kendilerine verilen işaretleri ve işaret malzemelerini korumaya, bakım ve temizliğini yapmaya ve her<br />an çalışır durumda bulundurmaya zorunludur.<br />Kaybedilen, bozulan veya arızalanan ve amaca uygun çalışmayan işaretler, yerine yenisinin verilmesi veya onarılması için<br />işyeri amirine bildirilir. Bunların yenilenmesi ve onarılması işyeri amirlerince sağlanır.<br />35-76<br />İşaretlerin Türlerine Göre Kullanılma Zamanları<br />Madde 143- İşaretler, görülen ve işitilen işaretler olmak üzere ikiye ayrılır. Görülen işaretlerde kullanma zamanlarına göre,<br />gece ve gündüz kullanılan işaretler olarak ikiye ayrılır.<br />1- Gündüz kullanılan işaretler; güneşin doğuşundan güneşin batışına kadar kullanılır.<br />2- Gece kullanılan işaretler; güneşin batışından, güneşin doğuşuna kadar kullanılır. Aşağıdaki durumlarda gündüz işareti<br />yerine, gece işaretleri kullanılır.<br />a) Sisli, karlı, tipili ve benzeri havalarda gündüz işaretlerinin görülemediği yerlerde,<br />b) Boyu 1000 metreyi geçen veya giriş ve çıkışı görülemeyen tünellerde,<br />c) Özel emirlerle bildirilen yerlerde,<br />3- İşitilen işaretler, gece ve gündüz aynen kullanılır.<br />İşaretlerdeki Renk ve Işıkların Anlamları<br />Madde 144- İşaretlerde kullanılan çeşitli renk ve ışıkların anlamları aşağıda belirtilmiştir.<br />1- Kırmızı renk ve ışık; derhal durmayı emreder.(Şekil 18)<br />2- Sarı renk ve ışık; bir dur bildirisi veren işarete gidildiğini, dikkatin artırılmasını ve işaretin durumuna göre gerektiğinde<br />durmak için hızın azaltılmasını bildirir. (Şekil 19)<br />3- Yeşil renk ve ışık; TSİ sisteminde yolun geçişe serbest olduğunu, TMİ sisteminde dikkatin arttırılması ve hızın<br />azaltılmasını bildirir. (Şekil 20)<br />4- Gün ışığı; yolun serbest olduğunu bildirir. (Şekil 21)<br />5- Süt beyaz renk ve ışık; işaretlerin üzerindeki şekillere göre anlam bildirir. (Şekil 22)<br />İKİNCİ BÖLÜM<br />Görülen İşaretler<br />İşaret Bayrağı<br />Madde 145- Kırmızı ve yeşil renkli olan işaret bayrağı yalnız gündüz kullanılır.<br />1- Kırmızı renkli bayrak; derhal durmayı emreder. (Şekil 23)<br />2- Yeşil renkli bayrak; dikkatin arttırılması, makaslardan izin verilen hızla, diğer yerlerden 25 km/s, süper ekspres, mavi<br />tren, ekspres, ray otobüsü ve motorlu trenlerin 40 km/s hızla seyir edeceğini bildirir. (Şekil 24)<br />3- Kılıfı içinde bayrak; yolun geçişe serbest olduğunu bildirir. (Şekil 25)<br />Yuvarlak Levhalar<br />Madde 146- Gündüz, durma ve yavaşlama işaretleri vermek üzere kullanılan çapı 40 cm. ve orta yuvarlağının çapı 27 cm.<br />olan yuvarlak levhalar iki türlüdür.<br />1- Bir yüzü, ortası yeşil kenarı beyaz, öteki yüzü ortası beyaz kenarı yeşil levha,<br />a) Ortası yeşil kenarı beyaz yüzünün görülmesi, hızın 25 km/s ye, süper ekspres, mavi tren, ekspres, ray otobüsü ve motorlu<br />trenlerde 40 km/s'e indirilmesini ve dikkatin artırılmasını bildirir. (Şekil 26)<br />b) Ortası beyaz kenarı yeşil yüzünün görülmesi; yolun serbest olduğunu ve normal hızla seyir edileceğini bildirir. (Şekil<br />27)<br />2- Bir yüzü ortası kırmızı kenarı beyaz, öteki yüzü ortası beyaz kenarı yeşil levha,<br />a) Ortası kırmızı kenarı beyaz yüzünün görülmesi, derhal durmayı emreder. (Şekil 28)<br />b) Ortası beyaz kenarı yeşil yüzün görülmesi, yolun serbest olduğunu ve normal hızla seyir edileceğini bildirir. (Şekil 29)<br />Çalışan Takıma Dikkat Levhası<br />Madde 147-Bir yüzünde, beyaz zemin üzerine siyah renkte çalışan bir işçi resmi, diğer yüzü beyaz olan, kenarlarının<br />uzunluğu 40 cm. olan eşkenar üçgen bir levhadır. Bu levha, demiryolu kenarında bakım ve temizlik yapıldığı durumlarda yol takım<br />işçilerinin çalıştığı yerden her iki yöne de 300-500 metre uzaklığa konur. İşaretin işçi resmi bulunan yüzünün görülmesi işçileri<br />uyarmak amacıyla sık sık düdük çalınması ve dikkatli olunmasını emreder. (Şekil 30)<br />El İşaret Feneri<br />Madde 148- Kırmızı, yeşil ve gün ışığı gösteren üç renkli el feneri geceleri gaz lambası veya pille aydınlatılarak kullanılır.<br />( Şekil 31)<br />Fener ile;<br />a) Kırmızı gösterilmesi, derhal durmayı emreder.<br />b) Yeşil gösterilmesi, hızın 25 Km/s ye, süper ekspres, mavi tren, ekspres, ray otobüsü ve motorlu trenlerde 40 Km/s ye<br />indirilmesini ve dikkatin artırılmasını ve makaslardan izin verilen hızla geçilmesini bildirir.<br />c) Gün ışığı gösterilmesi, yolun serbest olduğunu bildirir.<br />Makas Fenerleri<br />Madde 149- TSİ ve DRS sistemlerinin tesisata bağlı makasları hariç diğer tüm makaslarda bulunan ve makasın istasyonun<br />hangi yoluna düzenlenmiş olduğunu bildiren makas fenerleri üç çeşittir. Makas fenerleri gece ve gündüz aynen kullanılır. Ancak gece<br />ışıklandırılır. Gece manevrası olmayan istasyonlarda fener camları yerine aynı renkli fosfor takılabilir.<br />1- Basit makas feneri; makasın çevrilmesi ile birlikte fener kendi ekseni etrafında dönerek dört şekil gösterir.<br />Makas fenerinin;<br />a) Dikdörtgen yeşil yüzünün görülmesi, makasa iğne ucundan ve sapma yapmadan anayola girileceğini bildirir. (Şekil 32)<br />35-77<br />b) Dikdörtgen süt beyaz yüzünün görülmesi, makasa ökçeden girilerek sapma yapmadan anayola çıkılacağını bildirir.<br />(Şekil 33)<br />c) Süt beyaz ok işaretli yüzünün görülmesi, makasın iğne ucundan ve ok yönüne sapma yaparak barınma yoluna<br />girileceğini bildirir. (Şekil 34)<br />d) Süt beyaz yuvarlak yüzünün görülmesi, makasın ökçesinden girilerek barınma yolundan anayola sapma yaparak<br />çıkılacağını bildirir. (Şekil 35)<br />2- Tek topla çalışan İngiliz makas feneri; makasın çevrilmesiyle birlikte, fener kendi ekseni etrafında dönerek iki şekil<br />gösterir.<br />Makas fenerinin;<br />a) Karşılıklı iki yüzü dikdörtgen yeşil olup, bu yüzlerin görülmesi, makasın iğne ucundan veya ökçesinden girilerek<br />birbirini kesen yollardan sapma yapmadan anayola geçileceğini bildirir. (Şekil 36)<br />b) Karşılıklı diğer iki yüzü süt beyaz (V) şeklinde iki ok olup, bu yüzlerin görülmesi makasın iğne ucundan veya<br />ökçesinden girilerek birbirini kesen yollardan sapma yaparak geçileceğini bildirir. (Şekil 37)<br />3- AEG tipi İngiliz makas feneri; bu makas feneri iki yüzlü olup, makas hareketleri ile birlikte fenerin yüzleri üzerinde<br />bulunan süt beyaz ok işaretleri hareket ederek iki şekil gösterir.<br />a) İki süt beyaz okun baş başa gelip eğik bir çizgi halinde görülmesi, makasa iğne ucundan veya ökçeden girilerek birbirini<br />kesen yollardan sapma yapmadan doğru olarak geçileceğini bildirir. (Şekil 38)<br />b) İki süt beyaz okun dik bir açı yapacak şekilde baş başa gelmiş şekilde görülmesi, makasa iğne ucundan veya ökçeden<br />girilerek birbirini kesen yollardan sapma yaparak geçileceğini bildirir. (Şekil 39)<br />Makas Levhası<br />Madde 150- Gece manevra yapılmayan veya çok az kullanılan yollardaki makaslarda, fener yerine makas levhası bulunur.<br />Makas levhaları makas hareketleri ile birlikte kendi ekseni etrafında dönerek iki şekil gösterir.<br />1- İki taraftan yuvarlak siyah zemin üzerinde ucu yuvarlak levhanın ortasından başlamak üzere beyaz dilim şeklinde bir<br />okun görülmesi, barınma yoluna girileceğini veya barınma yolundan çıkılacağını bildirir. Levhadaki üçgenin ucu sapılacak yönü<br />gösterir. (Şekil 40)<br />2- Levhanın, iki taraftan bir çizgi halinde görülmesi, sapma yapılmadan doğru yola girileceğini veya doğru yoldan<br />çıkılacağını bildirir. (Şekil 41)<br />Mesafe Tayin Levhası<br />Madde 151- İleri koruma işareti, samafor ihbar işareti, ve durup kalkma (D) feneri bulunan istasyon ve yerlerde bu<br />işaretlere olan uzaklığını bildiren beyaz zemin üzerinde siyah meyilli çizgiler bulunan dikdörtgen şeklinde 100'er metre ara ile<br />konulmuş levhalardır. (Şekil 42)<br />Bu levhalar sırası ile;<br />1- Meyilli 3 çizgi, ileri korumaya, samafor ihbar işaretine veya durup kalkma fenerine 300 metre,<br />2- Meyilli 2 çizgi, ileri korumaya, samafor ihbar işaretine veya durup kalkma fenerine 200 metre,<br />3- Meyilli 1 çizgi, ileri korumaya, samafor ihbar işaretine veya durup kalkma fenerine 100 metre,<br />kaldığını bildirir.<br />4-Siyah çapraz levha, ileri korumaya, samafor ihbar işaretine veya durup kalkma fenerine gelindiğini bildirir.<br />İleri Koruma İşareti<br />Madde 152- Samafor tesisatı olmayan bazı istasyonları uzaktan korumak amacıyla başmakastan en az 700 metre uzaklığa 3<br />ila 3.5 metre yüksekliğinde bir direk üzerine konmuş, ortası kırmızı kenarı beyaz dikdörtgen şeklinde bir levhadır. (Şekil 43)<br />Geceleri, kırmızı ve yeşil ışık veren feneri bulunur. İstasyon binası içinde veya makas başında bulunan bir kumanda kolu<br />ile idare edilir.<br />İşaretin kapalı ve açık olmak üzere iki durumu vardır.<br />1- Kapalı durumu;<br />a) Gündüz; ortası kırmızı kenarı beyaz dikdörtgen levhanın,<br />b) Gece ise; kırmızı ışığın görülmesi,<br />ileri korumanın kapalı olduğunu ve trenin işareti geçmeden durmasını bildirir. (Şekil 44)<br />2- Açık durumu;<br />a) Gündüz; işaretin tren tarafından yere paralel yatık ve bir çizgi halinde görülmesi,<br />b) Gece ise; yeşil ışığın görülmesi,<br />İşaretin açık olduğunu ve başmakasa kadar ilerleneceğini ve makasta tren teşkil memurunun vereceği işarete göre hareket edileceğini<br />bildirir. (Şekil 45)<br />3- İleri koruma işaretinin normal durumu kapalıdır, bir trenin istasyona kabul edilmesinde bir sakınca bulunmadığında,<br />trenin gelişinden önce açık duruma getirilir. Tren kabul edildiği yolun limitleri içine girdikten sonra mutlaka kapatılır.<br />4- İleri koruma işaretinin gündüz arka tarafındaki beyaza boyanmış yüzü ile gece arkadan görünen gün ışığının bir anlamı<br />yoktur.<br />5- İleri koruma işaretinin kapalı iken geçildiğinin belirlenmesi için, ray üzerine kestane fişeği konulmasını sağlayacak bir<br />sistem ileri korumanın yakınına konulabilir.<br />35-78<br />6- İstasyondan hareket ederek çıkan bir trenin personeli, seyir ettiği yöndeki çıktığı istasyona girişe kumanda eden ileri<br />korumanın açık olduğunu görürse, derhal trenini durdurur ve nöbetçi hareket memurundan yeniden emir almadıkça treni hareket<br />ettirmez ve durumu trafik cetveline yazarak birlikte imzalar. Bu sırada tren baş taraftan derhal işaretlerle emniyet altına alınır.<br />Samafor İhbar İşareti<br />Madde 153- Giriş samaforu olan istasyonlarda, giriş samaforundan en az 500 metre uzaklığa konulan 3 ila 3.5 metre<br />yüksekliğinde bir direk üzerine yerleştirilmiş ortası sarı kenarı beyaz yuvarlak bir levhadır. Arkası beyaz boyalı olup anlamı yoktur.<br />Geceleri sarı ve yeşil ışık veren feneri bulunur. Giriş samaforu ile birlikte çalışır. (Şekil 46)<br />1- Kapalı Durumu;<br />a) Gündüz; tren tarafından işaretin ortası sarı kenarı beyaz yüzünün ,<br />b) Gece; tren tarafından sarı ışığın,<br />görülmesi giriş samaforunun kapalı olduğunu ve giriş samaforu önünde durulacağını bildirir. (Şekil 47)<br />2- Açık Durumu;<br />a) Gündüz; tren tarafından levhanın yatık ve bir çizgi halinde,<br />b) Gece; tren tarafından yeşil ışığın,<br />görülmesi, giriş samaforunun açık olduğunu ve istasyona girilebileceğini bildirir. (Şekil 48)<br />Samafor ihbar işaretinin konulacağı yer bir tünel içine rastladığında, bu işaretin yalnız feneri tünel duvarı ile yapı gabarisi<br />arasına konularak, sadece feneri kullanılır.<br />(İ) tipi emniyet tesisatı bulunan istasyonlarda, ayrıca giriş samaforunun hemen önünde, çıkış samaforunun durumunu<br />gösteren bir çıkış samaforu ihbar işareti bulunur.<br />Samaforlar<br />Madde 154- Samaforlar trenlerin istasyonlara emniyetle giriş ve çıkışlarını düzenleyen bir işarettir.<br />Samaforlar giriş ve çıkış samaforu olmak üzere ikiye ayrılır.<br />Samaforlar 10 metre yüksekliğindeki demir kafes direkler üzerine konulmuş, iki metre boyunda 20-25 cm kalınlığında bir<br />taraf ucu yuvarlak ve ortası beyaz kenarı kırmızı boyalı saçtan yapılmış, bir, iki veya üç koldan meydana gelmiştir. Geceleri, kolların<br />yerine, yeşil ve kırmızı ışık veren fenerleri bulunur. Kolların arka yüzleri siyaha boyalıdır.<br />Toros tipi emniyet tesisatlarında, yalnız giriş samaforu bulunur. Çıkış samaforu yoktur. Makaslar elle düzenlenir samafor<br />açılınca bağlı makasları da kilitler.<br />İ tipi emniyet tesisatlarında hem giriş samaforu hem de çıkış samaforları bulunur. Makaslar emniyet tesisatından düzenlenir<br />ve kilitlenir.<br />1- Giriş samaforları;<br />Başmakastan 200 ila 300 metre geriye yolun sağına konulmuş olup, 1, 2 veya 3 kolu bulunur. Kapalı ve açık olmak üzere<br />iki durumu vardır .<br />a) Kapalı durumu;<br />1) Gündüz; tren tarafından en üstteki kolun samafor direğine 90 derece açı yapacak şekilde görülmesi, (Şekil 49)<br />2) Gece; tren tarafından kırmızı ışığın görünmesi,<br />samaforun kapalı olduğunu ve işaretin önünde mutlaka durulacağını bildirir.<br />b) Açık durumu;<br />1) Gündüz; üstteki tek kolun tren tarafından, samafor direğine 135 derece açı yapacak şekilde kalkık görünmesi, sapma<br />yapmadan doğru yola girileceğini, (Şekil 50)<br />İki kolun samafor direğine 135 derece açı yapacak şekilde görünmesi, bir sapma yaparak barınma yoluna girileceğini,<br />(Şekil 50.a)<br />Üç kolun samafor direğine 135 derece açı yapacak şekilde görünmesi, iki veya daha fazla sapma yaparak, herhangi bir<br />barınma yoluna girileceğini, bildirir. (Şekil 50.b)<br />2) Gece; bir yeşil ışığın görünmesi, sapma yapmadan doğru yola girileceğini,<br />İki yeşil ışığın görünmesi, bir sapma yaparak barınma yoluna girileceğini,<br />Üç yeşil ışığın görünmesi, iki veya daha fazla sapma yaparak herhangi bir barınma yoluna girileceğini bildirir.<br />2- Çıkış Samaforu; trenin gidiş yönüne göre kumanda ettiği yolun sağına ve limitlerinin içine konulmuş olup tek kolludur,<br />ancak, bazı özel durumu olan istasyonlarda çift kollu da olabilir. Şekil ve görünüş itibariyle giriş samaforunun aynıdır.<br />Kapalı ve açık olmak üzere iki durumu vardır:<br />a) Kapalı durumu;<br />1) Gündüz; samafor kolunun samafor direği ile 90 derece açı yapacak şekilde görünmesi,<br />2) Gece; kırmızı ışığın görülmesi, (Şekil 51)<br />samaforun kapalı olduğunu trenin hareket edemeyeceğini bildirir.<br />b) Açık durumu;<br />1) Gündüz; samafor kolunun samafor direği ile 135 derece açı yapacak şekilde kalkık görünmesi,<br />2) Gece; yeşil ışığın görünmesi,<br />samaforun açık olduğunu, bu yoldaki trenin hareket edebileceğini bildirir. Samafor işaretinin arkasında görünen gün ışığının bir<br />anlamı yoktur. (Şekil 52)<br />Hareket Memuru Diski<br />35-79<br />Madde 155- Nöbetçi hareket memurları tarafından kullanılan, bir yüzü ortası kırmızı kenarı beyaz, diğer yüzü ortası beyaz<br />kenarı yeşil yuvarlak levhadır. Geceleri ışıklandırılarak, bir yüzünde kırmızı ışık, öteki yüzünde yeşil ışık vermesi sağlanır.<br />Hareket memuru diski aşağıdaki amaçlar için kullanılır.<br />1- Trene hareket emri verilmesi için, gündüz diskin ortası beyaz kenarı yeşil yüzü, gece ise yeşil ışık veren yüzü, trenin<br />gidiş yönüne dönen nöbetçi hareket memuru tarafından baş hizasında kaldırılarak tren hareket edinceye kadar, makinist ve tren şefine<br />gösterilir. (Şekil 53)<br />2- Trenleri durdurmak için, gündüz ortası kırmızı kenarı beyaz, gece ise kırmızı ışık veren yüzünün, gelmekte olan trenin<br />geldiği yöne, hareket etmiş bir trene ise trenin gidiş yönüne doğru makinist ve tren şefinin en iyi görebileceği bir yerden baş<br />hizasında gösterilir. (Şekil 54)<br />Gelmekte olan bir trene, nöbetçi hareket memuru tarafından diskle dur işareti verildiğinde kabul edildiği yolun limitleri<br />içine girdikten ve baş tarafı limiti geçmeyecek şekilde durur. Ancak, önceden bildirilmişse, hareket memurunun dur işareti verdiği<br />nokta geçilmeden durulur.<br />Duran bir trene limit yapmadığını bildirmek üzere disk kullanılmaz.<br />3- Durmadan geçecek trenlere; gündüz, ortası beyaz kenarı yeşil yüzü, gece ise yeşil ışık veren yüzü, gelmekte olan trenin<br />personelinin görebileceği bir yerden trenin geldiği yöne tutularak, lokomotifi nöbetçi hareket memurunun bulunduğu noktaya<br />geldikten sonra son vagon geçinceye kadar aynı yüzü trene paralel çevrilerek gösterilir. (Şekil 53)<br />Grup Manevra Çaprazı<br />Madde 156- Manevra hareketleri fazla olan istasyonlarda, trenlerin, bu istasyonlara emniyetle giriş ve çıkış yapabilmeleri<br />için, manevraların durdurulup, durdurulmayacağını bildiren, 10 metre yüksekliğinde kafes direk üzerine konulmuş, birbiri üzerinde<br />ekseni etrafında dönen ortası beyaz, kenarları siyah iki metre uzunluğunda dikdörtgen şeklinde iki kanattan oluşur, İki durumu<br />vardır.<br />1- Kanatlarının çapraz durumda görünmesi, kumanda ettiği yollar üzerinde manevra yapılamayacağını, yapılıyorsa derhal<br />durdurulmasını bildirir. (Şekil 55)<br />2- Kanatlarının birbiri üstüne gelmiş ve yere dik olarak görünmesi, kumanda ettiği yollar üzerinde manevra yapılabileceğini<br />bildirir. (Şekil 56)<br />Gece projektörle aydınlatılır. Kumanda ettiği yollar bağlı olduğu İşletme Müdürlüğünce belirlenir.<br />Durup Kalkma (D) İşareti<br />Madde 157- İniş meyili fazla olan yerlerde, iniş yapan trenlerin fren kontrolü yapmak üzere durup kalkması için gerekli<br />görülen yerlere 3.5 metre yüksekliğinde bir direk üzerine konulmuş siyah zemin üzerine süt beyaz renkte "DUR" kelimesinin baş<br />harfi olan "D" harfinin yazılı olduğu bir fenerdir. Arka yüzünde küçük süt beyaz yuvarlak cam bulunur, bunun bir anlamı yoktur.<br />(Şekil 57)<br />Geceleri fener içerisindeki lamba yakılarak (D) harfli yüzünün görülmesi sağlanır.<br />Rampa aşağı inen trenler (D) fenerini geçmeden durur ve komşu istasyon tarafından verilen bileti fenerin yanındaki kutuya<br />atar.<br />D fenerinin konulacağı yerler Genel Müdürlükçe belirlenir.<br />Bir Yola Ait Manevra Yasak İşareti<br />Madde 158- Yalnız ait olduğu yoldaki giriş ve çıkışları düzenleyen bir fenerdir. Topla veya emniyet tesisatına bağlı olarak<br />çalışır. Derayman pabucu olan ve olmayan olmak üzere iki türü vardır.<br />1- Derayman pabucu bulunan yollarda, derayman pabucunu hareket ettiren aletle bağlantılı olarak, kendi ekseni etrafında<br />dönen dört yüzlü bir fenerdir. Bir yüzünde yuvarlak süt beyaz cam üzerinde yatay bir siyah çizgi, bunun karşısındaki yüzünde yan<br />yana iki adet süt beyaz yuvarlak, diğer yüzünde yuvarlak süt beyaz cam üzerinde siyah eğik bir çizgi, bunun karşısındaki yüzünde iki<br />adet eğik süt beyaz yuvarlak bulunur.<br />a) Bir taraftan yuvarlak süt beyaz üzerinde yatay siyah çizgi, diğer taraftan yan yana yuvarlak sütbeyazın görünmesi,<br />derayman pabucunun ray üzerinde olduğunu bu yola giriş ve çıkışın yasak olduğunu, (Şekil 58)<br />b) Bir taraftan yuvarlak süt beyaz üzerinde 45 derece eğik siyah çizginin, diğer taraftan eğik vaziyette iki süt beyaz<br />yuvarlağın görünmesi, bu yola giriş ve çıkışın serbest olduğunu bildirir. (Şekil 59)<br />2- Derayman pabucu olmayan yollarda 3.5 metre yüksekliğinde bir direk üzerine konulmuş iki yüzlü sabit bir fenerdir. Bu<br />fenerin iki yüzündeki şekiller bağlı olduğu makas veya emniyet tesisatının hareketiyle birlikte hareket ederek şekil değiştirir.<br />a) Yuvarlak beyaz üzerindeki siyah yatay çizgi ve karşısındaki yüzünde süt beyaz yuvarlakların yan yana görünmesi, bu<br />yola her iki taraftan giriş ve çıkışın yasak olduğunu, (Şekil 58)<br />b) Yuvarlak süt beyaz üzerinde 45 derece eğik siyah çizginin ve diğer yüzünde eğik süt beyaz yuvarlakların görünmesi, bu<br />yola giriş ve çıkışın serbest olduğunu bildirir. (Şekil 59)<br />Yol Bitim İşareti<br />Madde 159- Kör yolların sonundaki tampon traversi üzerine konulan, tampon traversi olmayan yollarda yolun ortasına<br />dikilen, ortası kırmızı kenarı beyaz bir yuvarlak levha veya fenerdir. Geceleri kırmızı ışık vermesi sağlanır. (Şekil 60-61)<br />Vagon Kantarı İşareti<br />Madde 160- Vagon kantarı kulübesi üzerine konulmuş, kantar hareketleriyle birlikte hareket edip kendi ekseni etrafında<br />dönen, her iki yüzü ortası kırmızı, kenarı beyaz yuvarlak levhadır. İki durumu vardır:<br />1- Kapalı durumu; her iki yönden ortası kırmızı, kenarı beyaz levhanın görülmesi, kantar kefesinin kalkık olduğunu ve<br />kantar yolu üzerinden geçilemeyeceğini bildirir. Gece aydınlatılır. (Şekil 62)<br />2- Açık durumu; her iki yönden levhanın bir çizgi halinde görülmesi, kantar kefesinin inik olduğunu ve kantar yolundan<br />geçmenin serbest olduğunu bildirir. (Şekil 63)<br />Limit İşareti<br />35-80<br />Madde 161- Demiryolu çeken ve çekilen araçlarının bir yoldan diğer yola birbirine çarpmadan geçişini sağlamak amacıyla,<br />iki ayrı yolun birleştiği noktadan itibaren iç raylar arasındaki açıklığın 2 metre olduğu yere konulmuş, beyaz boyalı bir işarettir. TSİ<br />sisteminde çıkış sinyalleri veya Y/S levhaları da limitleri belirler. (Şekil 64)<br />Döner Köprü İşareti<br />Madde 162- Döner köprü üzerindeki yola paralel olarak uygun bir yerine konulmuş, bir fener ile her iki yüzünün ortası<br />kırmızı kenarı beyaz yuvarlak levhadır.<br />İki durumu vardır.<br />1- Kapalı durumu; gündüz döner köprüye girilecek yolun her iki yönünden ortası kırmızı, kenarı beyaz yuvarlak levhanın<br />görülmesi,<br />Gece her iki yönden kırmızı ışığın görülmesi,<br />döner köprüye girilemeyeceğini bildirir. (Şekil 65)<br />2- Açık durumu; gündüz her iki yönden levhanın çizgi halinde görünmesi, Gece iki yönden yeşil ışığın görünmesi, döner<br />köprüye dikkatli girilebileceğini bildirir. (Şekil 66)<br />Bariyer İşareti<br />Madde 163- Demiryolunun karayolu ile kesiştiği ve karayolu trafiğinin yoğun olduğu hemzemin geçitlere konulur.<br />1-Gündüz bariyer kolunun demiryoluna paralel, karayolu üzerine inik durumda görülmesi, gece, bariyer kolu üzerindeki<br />fenerin karayolunun her iki tarafına kırmızı ışık, demiryolunun her iki tarafına gün ışığı göstermesi, yolun demiryolu araçlarına açık,<br />karayolu araçlarına kapalı olduğunu bildirir. (Şekil 67)<br />2- Gündüz bariyer kolunun dik vaziyette durması, gece bariyer kolunun üzerindeki fenerin karayolunun her iki tarafına gün<br />ışığı, demiryolunun her iki tarafına kırmızı ışık göstermesi, yolun kara yolu araçlarına serbest, demiryolu araçlarına kapalı olduğunu<br />bildirir. (Şekil 68)<br />3- Mekanik veya elektrikli bariyer kollarının arızalı olması nedeniyle kullanılamadığı durumlarda hemzemin geçit<br />bariyerinin arızalı olduğu, tren personeline 5588 modelle bildirilerek, buradan dikkatli ve yavaş geçmeleri sağlanır.<br />Tren İşaretleri<br />Madde 164- Trenlerde esas ve geçici olmak üzere iki tür işaret bulunur.<br />1- Trenlerin esas işaretleri; gündüz son vagonun arka tamponları üstündeki sabit elektrikli veya sinyalli bölgeler dışında<br />sportlara takılan ve arka tarafında kırmızı cam bulunan fener veya lambalardır. Bunlar gece ışıklandırılır.<br />Gece ise; bu işaretin dışında, trenin ön tarafında, gün ışığı veren lokomotif, mototren ve ray otobüslerinin ön sağ ve solunda<br />bulunan lambalar ile orta üst kısmında bulunan projektörlerdir. (Şekil 69)<br />Tek seyir eden lokomotiflerin, arka orta kısmına gündüz, ortası kırmızı kenarı beyaz levha, gece ise, arka tarafına kırmızı<br />ışık veren fener takılır. (Şekil 70)<br />2- Trenlerin geçici işareti; TSİ ve DRS bölgeleri dışında orer de gösterilen buluşma istasyonu değiştiğinde, buluşma<br />değişikliği ile giden trenin yeni buluşma istasyonuna kadar, lokomotif, motorlu tren ve ray otobüslerinin kumanda bölmelerinin sol<br />ön camının içine konulan gündüz ortası kırmızı, kenarı beyaz yuvarlak levha olan buluşma değişikliği işareti takılır. Gece ise bu<br />levha yerine sol ön taraftaki lambanın kırmızı ışık vermesi sağlanır. (Şekil 71)<br />Çift hatlı DRS sisteminin uygulandığı bölgelerde, ters yoldan gelen trenler de bu işareti takar.<br />3- İki istasyon arasında herhangi bir nedenle trenin bölünerek götürülmesi gerektiğinde, sinyalli bölgeler dışında ilk hareket<br />edecek kısmın son vagonunun yalnız sağ taraf arka tampon üstündeki sporta arkaya geceleri kırmızı ışık, gündüzleri kırmızı renk<br />gösteren bir fener takılır. İkinci kısmın alınmasında, arka işaretleri yine muntazam takılır.<br />4- Trenlerin esas işaretlerinden olan, ön her iki taraftaki lambalar ile üstteki projektörden, geceleri, hem projektör hem de<br />lambaları her hangi bir nedenle yanmazsa tren bulunduğu yerde imdat ister.<br />Sadece, projektörü veya lambalardan birisi veyahut her ikisi de yanmazsa, tren ilk istasyona kadar gider ve burada<br />yanmaları sağlanır, bu mümkün olmadığı takdirde Tesisler Müdürlüğünün vereceği emre göre hareket edilir.<br />Hemzemin Geçit İşareti ve Sinyali<br />Madde 165- Hemzemin geçit işareti, bir direk üzerine konulmuş, tek demiryolu hattındaki geçitlerde birer metre boyunda<br />çapraz iki kanattan (Şekil 72), birden fazla demiryolu hattındaki hemzemin geçitlerinde, birer metre boyunda çapraz iki kanat ve<br />çaprazın altında yarım çapraz bulunan bir işaret olup, kanatlar dıştan 1 cm. beyaz, 2.5 cm. kırmızı ve 5 cm. beyaza boyanmıştır.<br />Hemzemin geçit işareti tek hatlı veya birden fazla hatlı demiryolu ile aynı seviyede kesişen karayolundan şoför ve sürücülere<br />demiryol vasıtalarının geçiş üstünlüğü hakkına sahip olduğunu belirtmek için kullanılır. (Şekil 73)<br />Hemzemin geçit işareti, demiryolunun her iki tarafında karayolunun sağına ve karayolu aracı sürücülerinin kolayca<br />görebilecekleri şekilde konulur.<br />1- Otomatik hemzemin geçit koruma sistemi; TSİ ve DRS sistemlerinin bulunduğu hatlar dışındaki hemzemin geçitlerde;<br />her türlü masrafı, bakım ve onarımı geçidin tesisini isteyen kurum, kuruluş veya kişi tarafından karşılanarak, TCDD'nin onayı ve<br />imzalanacak protokole uygun olarak TSİ, DRS ve benzeri sinyal sistemlerindeki hemzemin geçit koruma sistemi esas alınarak azami<br />hızı 125 km/s. olan trenlere göre trenlerin geçide gelişinden önce, standart sürede ( azami 45 sn. ) ray devresi vasıtasıyla otomatik<br />hemzemin geçit bariyerinin kapanmasını sağlayacak şekilde tesis edilen sistemidir.<br />2- Hemzemin geçit sinyali; TSİ ve DRS sistemlerinin bulunduğu hatlar hariç hemzemin geçit ile istasyon arasındaki<br />mesafe, ray devreli otomatik hemzemin geçit koruma sisteminin tesisine imkan vermediği, günün 24 saatinde nöbetçi hareket<br />memuru bulundurulan yerlerde baş makasın gidiş yönüne göre demiryolunun sağına konulan ve butona basılarak kumanda edilen ray<br />devreli hemzemin geçit koruma sistemi ile ankleşe çalışan sinyaldir. Baş makastaki sinyalin istasyondan görülemediği yerlerde,<br />istasyonun ilgililerce belirlenecek yerine sinyalin benzeri tekrarlama sinyali olarak konulur ve hemzemin geçit sinyali 3-3.5 metre<br />35-81<br />yüksekliğinde boru direk üzerine konulmuş üst lambası yeşil, alt lambası kırmızı bildiri veren iki lambalı bir yüksek sinyaldir. (Şekil<br />74)<br />Sinyalin yeşil bildiri vermesi, hemzemin geçidin karayoluna kapalı demiryoluna açık olduğunu ve trenin hareket memuru<br />tarafından verilecek hareket emri ile hareket edebileceğini bildirir.<br />Sinyalin kırmızı bildiri vermesi, hemzemin geçidin karayoluna açık, demiryoluna kapalı olduğunu bildirir.<br />Otomatik bariyer veya hemzemin geçit sinyali arızaları trenlere 5588 modelle ihbar edilir.<br />Butona basılarak çalışan ray devreli hemzemin geçit koruma sistemi ile birlikte hemzemin geçit sinyalinin tesis edildiği<br />istasyonlarda butonun konulduğu nöbetçi hareket memurluğu yazıhanesi veya sinyal kulesinde, bu sistemle ankleşe çalışan<br />hemzemin geçidin karayoluna kapalı olması halinde yeşil ışık, hemzemin geçidin karayoluna açık olması halinde kırmızı ışık veren<br />ışıklı uyarı sistemi ve hemzemin geçidin karayoluna kapalı olduğunu bildiren 5-10 saniye sesli uyarı yapan zil tertibatı bulunur.<br />ÜÇÜNCÜ BÖLÜM<br />İşitilen İşaretler<br />Ağız Düdüğü<br />Madde 166- Ağız düdüğü ile gece ve gündüz aşağıdaki işaretler verilir:<br />1- Bir uzun düdüğün çalınması ( ______ ), ileriye hareketi, nöbetçi hareket memuru bulunmayan istasyonlar ile durak ve<br />saydinglerde tren şefi tarafından bir uzun düdüğün çalınması trenin hareket edebileceğini,<br />2- İki uzun düdüğün çalınması (<br />______ ______<br />), geriye hareketi,<br />3-Üç kısa düdüğün çalınması (<br />__ __ __<br />), durmayı, duran bir tren için frenlerin sıkılmasını,<br />4- Üç kısa düdüğün bir kaç kez çalınması (<br />__ __ __<br />,<br />__ __ __<br />,<br />__ __ __<br />), tehlike olduğunu ve derhal durmayı,<br />5- İki kısa düdüğün çalınması (<br />__ __<br />), tampon yapılmasını, fren tecrübesinde frenin gevşetilmesini,<br />6- Bir kısa düdüğün çalınması (<br />__<br />), frenin muntazam olduğunu,<br />bildirir.<br />Çeken Araç Düdüğü<br />Madde 167- Çeken araç düdüğü ile gece ve gündüz aşağıdaki işaretler verilir:<br />1- Bir uzun düdük çalınması ( ______ ), ileriye hareket edileceğini,<br />2- İki uzun düdüğün çalınması (<br />______ ______<br />), geriye hareket edileceğini,<br />3- Üç kısa düdüğün çalınması (<br />__ __ __<br />), durulacağını, duran trenlerde fren tecrübesi için fren sıkılacağını,<br />4- Üç kısa düdüğün (<br />__ __ __<br />,<br />__ __ __<br />,<br />__ __ __<br />), bir kaç kez tekrarlanması tehlike olduğunu ve derhal durulacağını,<br />5- İki kısa düdüğün çalınması (<br />__ __<br />), tampon yapılacağını, fren tecrübesinde frenin gevşetileceğini,<br />6- Bir kısa düdüğün çalınması (<br />__<br />), frenlerin muntazam olduğunu,<br />bildirir.<br />7- Seyir halindeki trenlerde;<br />a) Yerleşim yerlerine, hemzemin geçitlere, yarma ve tünellere, arızalı bölgelere yaklaşırken bir uzun düdük ( ______ ),<br />çalınır.<br />b) El frenlerinin sıkılması için üç kısa düdük (<br />__ __ __<br />), çalınır.<br />c) El freninin gevşetilmesi için iki kısa düdük (<br />__ __<br />), çalınır.<br />Elektrikli Çan veya Zil<br />Madde 168- Bazı istasyonlardaki emniyet tesisatları veya bu yerlerin özelliği nedeniyle trenlerin giriş ve çıkışlarını görevli<br />personele duyurmak veya TSİ sistemindeki gar, istasyon ve saydinglerde, trafik kontrolörü tarafından görevli personelin görüşme<br />yapmak üzere çağrılması için kullanılan çan ve ziller bulunur.<br />TSİ Bölgesinde zilin sesini duyan personel derhal trafik kontrolörüyle görüşür ve alacağı emre göre hareket eder.<br />Kestane Fişeği<br />Madde 169- Kestane fişekleri durma ve uyarma işareti olarak kullanılır ve işaretlerden önce konulur ve ilgili personele<br />durma veya uyarı işaretine yaklaşıldığını bildirir. (Şekil 75)<br />1- Bir durma işaretinden önce ray üzerinde 50 şer metre ara ile trenin gidiş yönüne göre birincisi sağa, ikincisi sola ve<br />üçüncüsü tekrar sağa olmak üzere 3 kestane fişeği konulur, bunların patlaması derhal durmayı bildirir.<br />Kestane fişekleri bir durma işareti ile birlikte konulmuş ise, ikinci bir talimat veya işaret alınmadıkça hareket edilemez. Üç<br />kestane fişeği patladığı halde hiç bir işaret yoksa, durulur, her an durabilecek şekilde ve düdük çalarak bir işaret bildirisine veya ilk<br />istasyona kadar ilerlenir.<br />2- Yolun sağ rayı üzerine 800 metre ara ile konulan iki kestane fişeğinin patlaması, önden giden bir trenin normal hızını<br />koruyamadığını bildirir.<br />35-82<br />Bu durumda, arkadaki tren her an durabilecek şekilde hızını azaltarak, bir yol bekçisine rastlayıncaya veya ilk istasyona<br />kadar yoluna devam eder.<br />DÖRDÜNCÜ BÖLÜM<br />Manevra ve Fren Denemesi İşaretleri<br />Manevra İşaretleri<br />Madde 170- Manevra işaretleri gündüz kolla ve ağız düdüğü ile gece ise üç renkli işaret feneri ve ağız düdüğü ile<br />lokomotifin durumu dikkate alınarak verilir. Lokomotif veya kumanda bölmesinin bulunduğu taraf ön taraf, yani ileri, diğer tarafta<br />geri olarak kabul edilir.<br />1- İleri işareti; gündüz kolun, gece gün ışığı gösteren fenerin ileriye doğru sallanması ile birlikte ağız düdüğünün bir defa<br />uzun ( ______ ) çalınması, (Şekil 76)<br />2- Geri işareti; gündüz kolun, gece gün ışığı gösteren fenerin geriye doğru sallanması ve ağız düdüğünün iki defa uzun (<br />______ ______<br />) çalınması, (Şekil 77)<br />3- Dur işareti; gündüz kolun, gece kırmızı ışık gösteren fenerin baş üzerinde yarım daire yapacak şekilde sallanması ve ağız<br />düdüğünün üç defa kısa (<br />__ __ __<br />) çalınması, (Şekil 78)<br />4- Yavaşlama işareti; gündüz kolun, gece, gün ışığı gösteren fenerin yere paralel olarak uzatılıp yavaş yavaş aşağı yukarı<br />hareket ettirilmesi ve ağız düdüğünün bir uzun bir kısa ( ______ __<br />) çalınması, (Şekil 79)<br />5- Tampon yap işareti; gündüz iki elin omuz hizasında birleştirilmesi, gece gün ışığı gösteren fenerin omuz hizasında, iki<br />yana sallanması ve ağız düdüğünün iki defa kısa (<br />__ __<br />) çalınması, (Şekil 80)<br />6- Atma manevra İşareti; dizinin gidiş yönüne göre gündüz kolun, gece gün ışığı gösteren fenerin, hızla sallanması ve ağız<br />düdüğünün bir kısa bir uzun<br />(<br />__ ______<br />) çalınması, (Şekil 81)<br />ile verilir.<br />Makinist manevra için verilen işaretleri anladığını belirtmek amacıyla, lokomotif düdüğü ile aynen tekrar eder. Ancak dur<br />işaretini alan makinist önce durma girişiminde bulunur, sonra işareti tekrar eder.<br />Fren Denemesi İşaretleri<br />Madde 171- Fren denemesi işaretleri, ağız düdüğü ile birlikte kol veya gün ışığı gösteren fenerle verilir.<br />1- Fren sık işareti; gündüz iki kolun baş üzerinde birleştirilmesi, gece gün ışığı gösteren fenerin sağdan yukarı doğru yarım<br />daire şeklinde kaldırılıp dik olarak aşağıya indirilmesi ve ağız düdüğünün üç defa kısa (<br />__ __ __<br />) çalınması, (Şekil 82)<br />2- Fren gevşet işareti; gündüz tek kolun, gece gün ışığı gösteren fenerin, baş üzerinde yarım daire çizecek şekilde sağa sola<br />sallanması ve ağız düdüğünün iki defa kısa (<br />__ __<br />) çalınması, (Şekil 83)<br />3- Fren Muntazam İşareti; gündüz tek kolun, gece gün ışığı gösteren fenerin, aşağıdan yukarıya dik olarak kaldırılması ve<br />ağız düdüğünün bir kısa (<br />__<br />) çalınması, (Şekil 84)<br />ile verilir.<br />BEŞİNCİ BÖLÜM<br />Seyir Halinde Olan Trenlere Verilecek İşaretler<br />Yolun Açık Olduğunun Bildirilmesi<br />Madde 172- Yolun açık olduğu, gündüz kılıfı içinde bayrak ile gece ise gün ışığı gösteren fenerle bildirilir. (Şekil 85)<br />Hiç bir işaretin bulunmaması da yolun serbest olduğunu bildirir. Yol açık işareti, trenin yoluna devam etmesine engel bir<br />durum olmadığını bildirmek için verilir.<br />Hız Azaltılmasının Bildirilmesi<br />Madde 173- Hızın azaltılması için, gündüz yeşil bayrak veya ortası yeşil kenarı beyaz yuvarlak levha, gece ise, yeşil ışık<br />gösterilir. (Şekil 86)<br />Hızın azaltılması işareti aşağıdaki durumlarda verilir.<br />1- Yolun bir kısmında normal hızın azaltılması gerekiyorsa,<br />2- Özel olarak bildirilen ve üzerinden yavaş geçilmesi gereken, köprü ve tünel gibi tesislere yaklaşırken,<br />3- Yolun ve makasların zorunlu kıldığı yerlerde,<br />4- Yağışlı havalarda, trafiğin akışını engelleyecek sel ve heyelan olasılığı olan yerlerde,<br />Hız azaltma işareti, hızın azaltılması gereken nokta veya bölgenin en az 500 metre öncesinden verilir.<br />Durmanın Bildirilmesi<br />Madde 174- Gündüz kırmızı bayrak veya ortası kırmızı kenarı beyaz yuvarlak levha, gece kırmızı ışıkla verilir. (Şekil 87)<br />Trenlere aşağıdaki durumlarda durma işareti verilir:<br />35-83<br />1- TSİ ve DRS sistemleri dışında kalan bölgelerde, anayol üzerinde herhangi bir nedenle duran bir trenin korunması için,<br />2- TSİ ve DRS sistemleri dışında, buluşma değişikliği işareti taşıması gereken bir tren, bu işareti taşımıyorsa,<br />3- Demiryolunda, tren trafik emniyetini tehlikeye düşürecek bir engel veya arıza varsa,<br />4- Vagonlarda, trenin trafik emniyetini bozacak bir arıza veya aksaklık görülürse,<br />5- Bir trene arkadan gelen bir trenin yaklaştığı görülürse, arkadan gelen trenin durdurulması için,<br />6- Trenin vagonları birbirinden ayrılırsa,<br />7- Trenin sonundaki işaretleri yoksa veya görülmüyorsa,<br />1 ve 3 üncü bentlerde yazılı durumlarda durma işareti, durulması gereken noktadan, yolun meyiline göre, yolun meyili ‰<br />5'e kadar 750 metre, ‰ 5'den ‰ 10'a kadar 850 metre, ‰ 10'dan fazla ise 1050 metre önce verilir.<br />Durma işaretleri önüne, gece ve gündüz ve durma işaretinden başlamak üzere 50'şer metre ara ile 3 adet kestane fişeği<br />konur.<br />Trenlere Limit İşareti Verilmesi<br />Madde 175- Trenin son vagonundaki görevli ve istasyonda/garda görevli tren teşkil memuru, trenin son vagonu, arka<br />destek lokomotifi dahil giriş makaslarını geçip, kabul edildiği yolun limiti içerisine girmiş ise, tren duruncaya kadar yeşil, limitler<br />içerisine girmeden durmuş ise, kırmızı işaret gösterir.<br />Eğer, trenin son kısmı buluşmadan sonra çıkacak veya öne geçecek trenin yolunu kapatmışsa son vagondaki görevli ve<br />istasyonda/garda görevli tren teşkil memuru, çıkacak veya girecek trenin makinistine, kırmızı işaret göstermeye devamla beraber ağız<br />düdüğü ile "DUR" işareti verir.<br />Tünel İçinde İşaretlerin Verilmesi<br />Madde 176- Tünel içinde verilmesi zorunlu olan işaretler önce trenin geldiği yönde tünel ağzında verilir, daha sonra da<br />tünel içinde aynen tekrar edilir.<br />ALTINCI BÖLÜM<br />Görevlilerde Bulunması Zorunlu İşaretler<br />Trafikle İlgili Personelde Bulunması Zorunlu İşaretler<br />Madde 177- Trafikle ilgili personelde bulunması zorunlu olan işaretler aşağıda gösterilmiştir.<br />1- Tren şefinde;<br />- Üç renkli el feneri,<br />- Kılıfı içinde bir yeşil ve bir kırmızı bayrak,<br />- Bir kutu kestane fişeği ( içinde altı adet ),<br />- Bir ağız düdüğü,<br />2- Kondoktörde;<br />- Bir ağız düdüğü,<br />3- Trende görevli tren teşkil memurunda ;<br />- Üç renkli ( gün ışığı, kırmızı, yeşil ) el feneri,<br />- Kılıfı içinde bir kırmızı, bir yeşil bayrak,<br />- Bir ağız düdüğü,<br />4- İstasyonda/garda görevli tren teşkil memurlarında;<br />- Bir ağız düdüğü,<br />- Üç renkli ( gün ışığı, kırmızı, yeşil ) el feneri,<br />- Kılıfı içinde bir kırmızı, bir yeşil bayrak, (tren kabul edende)<br />5- Yol Takımlarında;<br />- Kılıfı içinde 2 yeşil, 2 kırmızı bayrak,<br />- 4 adet üç renkli ( gün ışığı, kırmızı, yeşil ) el feneri,<br />- Bir kutu kestane fişeği ( 6 adet ),<br />- 2 adet bir yüzü ortası yeşil kenarı beyaz, diğer yüzü ortası beyaz kenarı yeşil, 2 adet bir yüzü ortası kırmızı<br />kenarı beyaz, diğer yüzü ortası beyaz kenarı yeşil yuvarlak levha,<br />- 2 adet çalışan takıma dikkat levhası,<br />- Bir ağız düdüğü,<br />6- Yol Bekçisinde;<br />- Kılıfı içinde 2 yeşil, 2 kırmızı bayrak,<br />- Üç renkli ( gün ışığı, kırmızı, yeşil ) el feneri,<br />- Bir kutu kestane fişeği ( 6 adet ),<br />- Bir ağız düdüğü,<br />7- Geçit Bekçisinde;<br />- Kılıfı içinde 2 yeşil, 2 kırmızı bayrak,<br />- Üç renkli ( gün ışığı, kırmızı, yeşil ) el feneri,<br />- Bir kutu kestane fişeği ( 6 adet ),<br />35-84<br />- Bir ağız düdüğü,<br />YEDİNCİ BÖLÜM<br />Yardımcı İşaretler<br />Telefon Prizi İşareti<br />Madde 178- Trafik telefonu devresine girmeyi sağlayacak piriz olan direklerin üzerine konulmuş ve fosforlu beyaz zemin<br />üzerine, siyah telefon ahizesi bulunan dikdörtgen şeklinde bir levhadır. Bulunduğu direk üzerinde telefon prizi olduğunu bildirir.<br />(Şekil 88)<br />Eğim Levhası<br />Madde 179- Eğim levhaları hat eğiminin değiştiği yerleri göstermek için, kilometrenin artış yönüne göre hattın sol tarafına<br />bir direk üzerine yerleştirilmiş, beyaz zemin üzerine siyah renkte rakamlar yazılı dikdörtgen levhadır. İşaret üzerinde yazılı bilgi,<br />kendinden sonra gelen hat bölümü için geçerlidir. Levhanın üzerinde 2 rakam ve bu rakamlar arasında bir ok işareti bulunur. (Şekil<br />89)<br />1- Okun üzerindeki rakam, binde olarak eğimi,<br />2- Okun altındaki rakam, yolun bu eğimle kaç metre devam ettiğini,<br />3- Okun yönü, hattın eğim yönünü,<br />gösterir.<br />Kilometre ve Hektometre İşareti<br />Madde 180- Kilometre ve hektometre işaretleri taş, beton veya parça ray gibi malzemeden yapılır. Kilometre işaretinin<br />üzerine hattın o noktadaki kilometresi yazılır. (Şekil 90)<br />100 metre (hektometre) işaretlerinin üzerine de, hektometre rakamı yazılır. Kilometre işaretleri 1000 metre ara ile<br />hektometre işaretleri de 200 metre ara ile hattın sağına konulur.<br />Hız Levhası<br />Madde 181- Belirli bazı trenlerin yapabilecekleri en fazla hızı belirtmek için haberleşme direkleri üzerine konulan ve<br />üzerinde bu trenlerin o yol bölümünde yapabilecekleri en fazla hızın yazılı olduğu levhadır. (Şekil 91)<br />Kurp Levhası<br />Madde 182- Eğri (kurp) levhaları; hattın eğri yarıçaplarını göstermek için, haberleşme direkleri üzerine konulmuş ve siyah<br />rakamla yarıçap uzunluğu yazılmış beyaz renkli bir levhadır. (Şekil 92)<br />Haberleşme Direklerinin Boyanması<br />Madde 183- Hiç bir koruyucu işareti bulunmayan istasyon ve duraklara yaklaşıldığını, tren ve makiniste bildirmek<br />amacıyla her iki yöndeki başmakastan başlamak üzere 750 metre uzaklıktaki ilk 5 haberleşme direği üstten bir metre siyah, iki metre<br />fosforlu beyaz, tekrar bir metre siyah yağlı boya ile boyanır. (Şekil 93)<br />ONUNCU KISIM<br />Çeşitli Hükümler<br />Ekte Bulunan Tablo ve Modellerin Değiştirilmesi<br />Madde 184- Bu yönetmeliğin ekinde bulunan tablo ve modellerin değiştirilmesine ilgili dairelerin görüşünü alarak Tesisler<br />Dairesi Başkanlığı yetkilidir.<br />Kaldırılan Hükümler<br />Madde 185- Bu yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren;<br />1- 1982 basım tarihli, Trenlerin Seyrüsefer Talimatnamesi,<br />2- 1982 basım tarihli, Demiryol Trafiğinin Merkezden İdaresi Talimatnamesi<br />3- 1979 basım tarihli, Demiryol Trafiğinin Elektrikli Sinyallerle Merkezden İdaresi Yönetmeliği,<br />4- 1988 basım tarihli, TCDD İskenderun-Divriği Arası Demiryolları CTC yönetmeliği,<br />5- 1992 basım tarihli, TCDD İskenderun-Divriği ve Halkalı-Kapıkule Arası Demiryolları CTC yönetmeliği,<br />6- 1993 basım tarihli, Kayaş-Hanlı arası Demiryolları OBS yönetmeliği,<br />7- 1993 basım tarihli; İskenderun-Divriği, Çetinkaya-Sivas-Hanlı-Bostankaya ve Halkalı-Kapıkule Arası Demiryolları CTC<br />Yönetmeliği,<br />8- 1980 basım tarihli, TCDD İşaret Yönetmeliği,<br />9- 1992 basım tarihli, 509 No.lu Genel Emir,<br />10- Ayrıca, yürürlükten kaldırılan yukarıdaki; yönetmelik, talimatname ve Genel Emirler ve bunlara ilişkin değişiklikler ile<br />daha önce yayınlanmış olan, numaralı tamimler ve emirlerin tamamı,<br />yürürlükten kalkar.<br />Yürürlük<br />Madde 186- Bu yönetmelik 01.03.2003 tarihinde yürürlüğe girer.<br />Yürütme<br />Madde 187- Bu yönetmelik hükümlerini TCDD Genel Müdürü yürütür.tcddhttp://www.blogger.com/profile/03753339727083654380noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-9058398750300202219.post-78826445291164620942010-02-10T11:47:00.001-08:002010-02-10T12:24:06.341-08:00Demiryolunda HizDEMİRYOLUNDA HIZ<br />ANKARA<br />Milli Eğitim Bakanlığı tarafından geliştirilen modüller;<br /> Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığının 02.06.2006 tarih ve 269 sayılı Kararı ile<br />onaylanan, Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve Kurumlarında kademeli olarak<br />yaygınlaştırılan 42 alan ve 192 dala ait çerçeve öğretim programlarında<br />amaçlanan mesleki yeterlikleri kazandırmaya yönelik geliştirilmiş öğretim<br />materyalleridir (Ders Notlarıdır).<br /> Modüller, bireylere mesleki yeterlik kazandırmak ve bireysel öğrenmeye<br />rehberlik etmek amacıyla öğrenme materyali olarak hazırlanmış, denenmek ve<br />geliştirilmek üzere Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve Kurumlarında<br />uygulanmaya başlanmıştır.<br /> Modüller teknolojik gelişmelere paralel olarak, amaçlanan yeterliği<br />kazandırmak koşulu ile eğitim öğretim sırasında geliştirilebilir ve yapılması<br />önerilen değişiklikler Bakanlıkta ilgili birime bildirilir.<br /> Örgün ve yaygın eğitim kurumları, işletmeler ve kendi kendine mesleki yeterlik<br />kazanmak isteyen bireyler modüllere internet üzerinden ulaşılabilirler.<br /> Basılmış modüller, eğitim kurumlarında öğrencilere ücretsiz olarak dağıtılır.<br /> Modüller hiçbir şekilde ticari amaçla kullanılamaz ve ücret karşılığında<br />satılamaz.<br />i<br />AÇIKLAMALAR ....................................................................................................................ii<br />GİRİŞ ......................................................................................................................................1<br />ÖĞRENME FAALİYETİ-1.....................................................................................................3<br />1. YOLA ETKİ EDEN KUVVETLERİ TESPİT ETMEK......................................................3<br />1.1. Rayli Sistemlerde Yük Aktarımı...................................................................................3<br />1.2. Üstyapıya Etki Eden Kuvvetler.....................................................................................5<br />1.2.1. Düşey Kuvvetler ....................................................................................................6<br />1.2.2. Yatay Kuvvetler.....................................................................................................7<br />1.2.3. Diğer Kuvvetler .....................................................................................................8<br />1.3. Dingil Basıncı ve Hız Hesaplamaları............................................................................8<br />1.3.1. = Hız Kat Sayısı Hesabı......................................................................................8<br />1.3.2. Hız Kat Sayısı ile Azami Dingil Basıncı ve Hız Hesaplamaları............................9<br />UYGULAMA FAALİYETİ ..............................................................................................11<br />ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ....................................................................................12<br />ÖĞRENME FAALİYETİ–2 ..................................................................................................14<br />2. HIZ HESAPLAMALARI YAPMAK ................................................................................14<br />2.1. Hız Tanımı ve Çeşitleri ...............................................................................................14<br />2.2. Minimum (En Az) Hız ve Hesaplamaları ...................................................................14<br />2.3. Normal Hız..................................................................................................................15<br />2.4. Azami (En Fazla) Hız ve Hesaplamaları.....................................................................15<br />2.4.1. Deverli Kurpta Azami Hız...................................................................................15<br />2.4.2. Deversiz Kurpta Azami Hız................................................................................16<br />2.4.3. Kurpta Deray Tehlikesi Olan Azami Hız ............................................................17<br />2.5. Kritik Hız ve Hesaplamaları .......................................................................................17<br />2.5.1. Deverli Kurpta Kritik Hız....................................................................................17<br />2.5.2. Deversiz Kurpta Kritik Hız..................................................................................18<br />2.6. Azami Hızın Aşılmasının Zararları.............................................................................18<br />2.7. Seyir Kısıtlaması Tanımı ve Çeşitleri .........................................................................19<br />2.7.1. Seyir Kısıtlamalarının Çeşitleri ...........................................................................19<br />2.8. Seyir Kısıtlaması Uygulamaları ..................................................................................20<br />2.9. Seyri Kısıtlayan Etkenler ............................................................................................21<br />2.10. Seyir Kısıtlamalarında Seyirden Kayıp Hesabı.........................................................21<br />UYGULAMA FAALİYETİ ..............................................................................................23<br />ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ....................................................................................24<br />MODÜL DEĞERLENDİRME ..............................................................................................26<br />CEVAP ANAHTARLARI .....................................................................................................27<br />ÖNERİLEN KAYNAKLAR..................................................................................................28<br />KAYNAKÇA........................................................................................................................29<br />İÇİNDEKİLER<br />ii<br />AÇIKLAMALAR<br />KOD 582YIM249<br />ALAN Raylı Sistemler Teknolojisi<br />DAL/MESLEK Raylı Sistemler İnşaat<br />MODÜLÜN ADI Demir Yolunda Hız<br />MODÜLÜN TANIMI Demir yollarında hız konusuyla ilgili bilgi ve becerilerin<br />kazandırıldığı öğrenme materyalidir.<br />SÜRE 40/32<br />ÖN KOŞUL Fleş ve Ekartman modülünü başarmış olmak<br />YETERLİK Demir yoluna gelen kuvvetleri tespit etmek<br />MODÜLÜN AMACI<br />Genel Amaç<br />Gerekli ortam sağlandığında demir yollarında trenlerin<br />güvenlik sınırları içinde seyrüsefer yapmaları için uygun<br />hız limitlerini tespit edip uygulayabileceksiniz.<br />Amaçlar<br />1. Yola etki eden kuvvetleri tespit edebileceksiniz.<br />2. Hız hesapları yapabileceksiniz.<br />EĞİTİM ÖĞRETİM<br />ORTAMLARI VE<br />DONANIMLARI<br />Sınıf,uygulama sahası, çelikmetre, hesap makinesi, fleş<br />ipi,tebeşir,seyir kısıtlama levhaları<br />ÖLÇME VE<br />DEĞERLENDİRME<br />Her faaliyet sonrasında o faaliyetle ilgili değerlendirme<br />soruları ile kendi kendinizi değerlendireceksiniz.<br />Öğretmen, modül sonunda size ölçme aracı (uygulama,<br />soru-cevap)uygulayarak modül uygulamaları ile<br />kazandığınız bilgi ve becerileri ölçerek değerlendirecektir.<br />AÇIKLAMALAR<br />1<br />GİRİŞ<br />Sevgili Öğrenci,<br />Bu modül, Raylı Sistemler Teknolojisi alanında, demir yolunda hız uygulamalarında<br />kullanılmak amacı ile hazırlanmıştır.<br />Teknolojinin her geçen gün hızla ilerlediği günümüzde zamanında ve güvenli ulaşım,<br />demir yolu işletmeciliği için çok önemlidir.<br />Bu modülün öğrenilmesinden sonra , sahip olduğunuz bilgi ve uygulama becerisi ile<br />tekniğine uygun hız uygulamalarını yapacaksınız.<br />Ayrıca bu modülü başarmakla ortaya koyacağınız iş, sizin demir yollarında hız<br />uygulamaları meslek dalında vazgeçilmezliğinizi gösterecektir.<br />Demir yollarında hız uygulamaları ile ilgili bilgi ve becerileriniz ne kadar iyi ise demir<br />yolu sektöründeki yeriniz o kadar sağlam olacaktır. Başarılar dilerim.<br />GİRİŞ<br />2<br />3<br />ÖĞRENME FAALİYETİ-1<br />Bu faaliyet sonunda gerekli ortam sağlandığında yola etki eden kuvvetleri tespit<br />edebileceksiniz<br />Bulunduğunuz yerdeki demir yolu şube şefliğine giderek demir yollarında üst yapının<br />tren hızlarının tespitindeki etkisini öğrenerek sınıf ortamında arkadaşlarınızla paylaşınız.<br />1. YOLA ETKİ EDEN KUVVETLERİ TESPİT<br />ETMEK<br />1.1. Rayli Sistemlerde Yük Aktarımı<br />Bir demir yolu taşıtının her dingilinden yola aktarılan yük miktarına dingil basıncı<br />denir. Yol; zemininin jeolojik yapısına, ray ve traversin niteliğine, traversler arası açıklığa<br />göre maksimum dingil yükü 4 ayrı değerde sınıflandırılmıştır.<br />UIC 700’e göre maksimum dingil yükleri şu şekildedir:<br />PA sınıfı yollar: Dingil basıcı en fazla 16 ton olan yollardır.<br />PB sınıfı yollar: Dingil basıcı en fazla 18 ton olan yollardır.<br />PC sınıfı yollar: Dingil basıcı en fazla 20 ton olan yollardır.<br />PD sınıfı yollar: Dingil basıcı en fazla 22,5 ton olan yollardır.<br />Dingil ağırlıkları, ülkeden ülkeye hatta bölgeden bölgeye farklılıklar<br />gösterebilmektedir. Örneğin;ülkemizde 16-20 ton, Avrupa’da 20 ton, Amerika’da 25-32 ton,<br />Rusya’da 25 ton, Japonya’da 15-16 ton, maden taşımacılığı yapılan hatlarda 25-30 ton<br />kadardır.<br />Dingil ağırlığı, ray-tekerlek temasında önemli bir rol oynamaktadır. Dingil ağırlığı<br />arttıkça kitle taşımacılığı olanağı artmakla birlikte, rayların aşınması ve bakım yönlerinden<br />sorunlar da artmaktadır. Günümüzde 25 tonluk dingil basıncı makul bir üst sınır olarak kabul<br />edilebilir.<br />Uluslararası Demir yolları Birliğince (UIC) demir yolları;döşeli ray ağırlığı ve travers<br />aralıklarının fonksiyonu olarak yolun dayanabileceği dingil ağırlığına göre üçe ayrılmıştır.<br />ÖĞRENME FAALİYETİ-1<br />AMAÇ<br />ARAŞTIRMA<br />4<br /> A: 16 ton/dingil<br /> B: 18 ton/dingil<br /> C: 20 ton/dingil<br />Ayrıca sanat yapıları da 1 metre uzunluk başına düşen ağırlık bakımından alt<br />sınıflarına ayrılmıştır.<br /> 2: 6,4 ton/metre<br /> 3: 7,2 ton/metre<br /> 4: 8,0 ton/metre<br />Örneğin;C3 olarak sınıflandırılmış bir yolda dayanılabilecek dingil ağırlığı 20 ton ve<br />yayılı yükü 7,2 ton/metre’dir.<br />Şekil 1.1: Raylı sisyemlerde yük aktarımı<br />Bir raylı sistem işletmeciliğinde altyapı ve üstyapıyı oluşturan elemanların<br />niteliklerinin ve niceliklerinin belirlenmesi işlemi, raylı sisteme etki eden kuvvetlerin<br />vektörel büyüklükleri ve sistem üzerindeki dağılması ile doğrudan ilişkilidir. Yukarıda demir<br />yoluna etki eden dikey kuvvetler basit bir şekilde ifade edilmiştir.Yola etki eden kuvvetleri,<br />üstyapı konusu öncesi daha geniş olarak ele alınacaktır.<br />Balast<br />Traver<br />s<br />Ray<br />Dingil<br />Yük(P<br />)<br />Platfor<br />Zemin<br />5<br />1.2. Üstyapıya Etki Eden Kuvvetler<br />Üstyapıyı etkileyen kuvvetleri, etki bölgelerini ve kaynaklarını göz önünde<br />bulundurarak üç grupta inceleyebiliriz:<br /> Düşey kuvvetler<br /> Yatay kuvvetler<br /> Diğer kuvvetler<br />Düşey Kuvvetler<br />1.Statik Kuvvet<br />a) Araçların ağırlıkları<br />b) Yükler<br />2.Dinamik Kuvvet<br />a) Contalardaki şok vuruntular<br />b) Yoldaki nivelman hataları,<br />c) Ray yuvarlanma<br />yüzeyindeki arızalar,<br />d) Araç tekerleklerindeki<br />arızalar nedeniyle oluşan<br />kuv.<br />Yatay Kuvvetler<br />1. Yol Eksenine Paralel<br />yatay kuvvet<br />(Uzunlamasına)<br />a) Vuruntuların yatay<br />bileşenleri<br />b) Demeraj etkisi<br />c) Frenaj etkisi<br />d) Ray genleşmeleri<br />2. Yol Eksenine Dik Kuv.<br />a) Merkezkaç kuv.<br />b) Merkezcil kuv.<br />c) Rüzgar etkisi<br />Diğer<br />Kuvetler<br />1.Kesme kuv.<br />2.Lase har.<br />2.Yalpa har.<br />3. Galop Har.<br />Üst Yapıya Etki Eden Kuvvetler<br />6<br />1.2.1. Düşey Kuvvetler<br />Demir yolunun altyapı ve üstyapısıyla birlikte oluşturduğu yüzeye dik olarak etki eden<br />kuvvetlerdir. İki grupta toplamak mümkündür.<br />1.2.1.1. Statik Kuvvetler<br />Demir yol taşıtlarının dingillerinden aktarılan kuvvetlerin toplamıdır. Dingillerden<br />aktarılan kuvvetler, araçların ağırlıkları ile içindeki yükelden oluşup bu yükler dingil ağırlığı<br />şeklinde ifade edilir.<br />PY<br />PY<br />PD<br />PD<br />PD<br />De<br />Ye<br />De = Düşey Eksen<br />Ye = Yatay Eksen<br />PD = Düşey Kuvvetler Statik ve Dinamik Kuvvetler<br />PY = Yatay Kuvvetler Şok,Merkezkaç,Aderans,Frenaj,Isı Değişimine Bağlı<br />Gerilmeler,Rüzgâr Kuv.<br />7<br />1.2.1.2. Dinamik Kuvvetler<br />Dinamik kuvvetlerin temel olarak dört nedeninden söz edilebilir:<br /> Sıcaklık değişimlerine bağlı olarak rayların uzayıp kısalmasına olanak sağlamak<br />amacıyla belirli uzunluktaki raylar birbirlerine genleşme aralıkları bırakılarak<br />bileştirilir. Genleşme aralıkları aralıklarının bırakıldığı conta adı verilen yol<br />eklenti yerlerinde, tekerlek bir raydan ötekine geçerken ilk rayın eğilmesi<br />nedeniyle ikinci rayın başına çarpar. Bu çarpma olayı şok diye adlandırılır. Bu<br />olay sonucunda değeri hıza, dingil ağırlığına ve yolun bakım durumuna bağlı<br />olarak beliren ve doğrultusu tekerleğin merkezinden geçen bir kuvvet doğar. Bu<br />kuvvetin düşey bileşeni dinamik kuvvetlerden biridir.<br /> Yol üstyapısındaki düşey eksen arızaları (nivelman arızaları) nedeniyle yolda ve<br />tekerde meydana gelen vuruntular neticesi yola fazla yük olarak intikal eder ve<br />dinamik kuvvetleri artar.<br /> Düşey dinamik kuvvetlerin meydana gelmesi için öteki neden ray yuvarlanma<br />yüzeyindeki hepçek (tırtıklı ve verev ray aşınması) ve ondülasyon (farklı<br />aşınma) arızalarıdır. Bu arızalar nedeniyle tekerleğe gelen tepki kuvvetleri rayın<br />her noktasında farklı olur.<br /> Çeken ve çekilen araçların tekerleklerinin yuvarlanma yüzeylerinde oluşan<br />farklı aşınma apleti ve çapak gibi arızalar, hızla doğru orantılı olarak üstyapıya<br />yapacağı vuruntular nedeniyle yola fazla yük olarak intikal eder ve dinamik<br />kuvvetleri artırır. Hız, belirli bir sınırı geçtiğinde dinamik kuvvetler üstyapı<br />malzemelerinde veya tekerleklerde çatlamalara, kırılmalara neden olur.<br />1.2.2. Yatay Kuvvetler<br />Yatay kuvvetler yol eksenine paralel ve dik gelen kuvvetler olarak iki gruba ayrılır.<br />1.2.2.1. Yol Eksenine Paralel Yatay Kuvvetler<br /> Contalardaki şoklardan ve üstyapıdaki düşey eksen arızalarından (nivelman<br />arızalarından) meydana gelen dinamik kuvvetlerin yatay bileşenleri<br /> Yürütücü tekerlekler yuvarlanırken, ilk hareket yönüne karşıt yönde ray mantarı<br />üzerine etki eden demeraj kuvveti<br /> Frenleme sırasında rayla tekerlek arasında hareket yönünde doğan frenleme<br />kuvveti<br /> Sıcaklık değişimlerinden dolayı rayların uzayıp kısalmasından doğan genleşme<br />kuvvetleri<br />1.2.2.2. Yol Eksenine Dik Kuvvetler<br /> Taşıtların kurplardan geçişi sırasında doğan, hızla doğru orantılı olarak artan ve<br />dengelenemeyen merkezkaç kuvvetler,<br />8<br /> Belirlenen hıza göre, belli yükseklikte dever verilen kurplarda, araçların<br />belirlenen hızın altında düşük hız yapması nedeniyle merkezkaç kuvvetlerin<br />tersine kurbun iç rayı yönünde oluşan merkezcil kuvvetler,<br /> Araçların yan yüzlerine etkiyen rüzgarlardan dolayı, kayan taşıtların<br />tekerleklerinin bodenleri aracılığıyla raylara aktarılan kuvvetler.<br />1.2.3. Diğer Kuvvetler<br />Bu kuvvetler yola aynı esnada düşey ve yatay olarak gelen kuvvetlerdir. Bunlar<br />kısaca; kesme, lase, yalpa ve galop kuvvetleridir.<br /> Taşıtların kurplardan geçmesi sırasında tekerleklerin dingillere rijit olarak<br />bağlanması nedeniyle kurba tam uyamazlar ve tekerlekler rayı belirli bir açı<br />altında keserler. Bundan dolayı yol eksenine paralel ve dik kuvvetler meydana<br />gelir.<br /> Rayla tekerlek budeni arasındaki aralık ve ray-tekerlek teması nedeniyle kendini<br />sağa sola atmak istemesinden yani lase hareketinden doğan kuvvetler.<br /> Piston tijindeki yatay hareketin dairesel harekete dönüşümünde istikametin<br />değiştiği bağlantı yerlerindeki aşağı yukarı yalpa hareketlerinden dolayı oluşan<br />etkilerdir.<br /> Lokomotifte yalpa hareketlerini meydana getiren kuvvetler, ağırlık merkezine<br />göre lokomotifin baş-kıç yapmasına sebep olur. Bu şekilde oluşan etkiye galop<br />etkisi denir.<br />Lase, yalpa ve gallop hareketleri susta takımı ve tekerlekler aracılığıyla yola geçerek<br />yolu etkileyen kuvvetleri oluşturur.<br />1.3. Dingil Basıncı ve Hız Hesaplamaları<br />Tren hızı arttıkça hız kat sayısı ()’da büyümekte ve bunun sonucu olarak yola gelen<br />dinamik gerilmeler artmaktadır. Dinamik etkiler, yola intikal eden yüklerin artmasına neden<br />olur. Bu nedenle belli dingil basıncında veya araçların hızında yapılacak değişikliler birbiri<br />ile ters orantılı olarak değişir. Yani üstyapıda hiçbir değişiklik yapılmadan hız artırılırsa<br />dingil basıncı düşürülmeli veya dingil basıncı artırılırsa hız düşürülmelidir. Bu şekildeki<br />değişikliklerde dingil basıncı ya da araç hızlarını hesaplayabilmek için aşağıdaki hız kat<br />sayıları tablosundan yararlanacağız.<br />1.3.1. = Hız Kat Sayısı Hesabı<br />V 60 km/saat için = 1<br />V - 60<br />60≤ V≤ 200 km/saat için = 1 + ---------------<br />140<br />9<br />Hız kat sayısının hesabında V= 60 ila 200 km/saat hızlara kadar bu formülü kullanmak<br />doğru sonuçlar vermektedir. V= 200 km/saat üzerindeki hızlar için bu formül kullanmak<br />doğru olmayacağından yeni formül bulunması gerekmektedir (Formül bulununcaya kadar<br />200 km/saat üzerindeki hızlarda, 200 km/saate ait hız kat sayısı kullanılması<br />kanaatindeyim.).<br />Ayrıca yol üstyapısının, özellikle traverslerin deforme durumları dikkate alınarak<br />tablodaki hız kat sayıları () 0,2 (orta derece deforme olan yollar için) ile çarpılarak yola<br />intikal eden dinamik kuvvetlerin olumsuzlukları da dikkate alınabilir. Aşağıdaki örnek<br />hesaplamalarda bu durum dikkate alınmamıştır.<br />V<br />(km/h)<br /><br />Hız Kat<br />Sayısı<br />V<br />(km/h)<br /><br />Hız Kat<br />Sayısı<br />V<br />(km/h)<br /><br />Hız Kat<br />Sayısı<br />V<br />(km/h)<br /><br />Hız Kat<br />Sayısı<br />0-60 1,000 115 1,393 170 1,786 225 2,178<br />65 1,036 120 1,429 175 1,821 230 2,214<br />70 1,071 125 1,464 180 1,857 235 2,250<br />75 1,107 130 1,500 185 1,893 240 2,286<br />80 1,143 135 1,536 190 1,928 245 2,321<br />85 1,179 140 1,571 195 1,964 250 2,357<br />90 1,214 145 1,607 200 2,000 260 2,429<br />95 1,250 150 1,643 205 2,036 270 2,500<br />100 1,286 155 1,679 210 2,071 280 2,571<br />105 1,321 160 1,714 215 2,107 290 2,643<br />110 1,357 165 1,750 220 2,143 300 2,714<br />Hız kat sayıları tablosu<br />1.3.2. Hız Kat Sayısı ile Azami Dingil Basıncı ve Hız Hesaplamaları<br />Belirli bir yolda dingil basıncı “P1” ve yapılabilecek azami hız “V1” ise ve bu yolda<br />“P2” dingil basıcında bir tren çalıştırmak gerekirse yapılacak hesaplama;<br />P1<br />P1 x 1 = P2 x 2 eşitliğinden 2 = ---------- x 1 bulunur.<br />P2<br />P1<br />Eğer 2 < 1, yani 1 x ------- < 1 ise “P2” dingil basıncında bir tren çalıştırılamaz.<br />P2<br />P1<br />Eğer 2 > 1, yani 1 x ------- > 1 ise “P2” dingil basıncındaki bir tren bu yolda<br />çalıştırılabilir. P2 .<br />10<br />Örnek 1:<br />Dingil basıncı P1=16 ton ve yapılabilecek azami hız 80 km/saat dir. Bu yolda P2 = 20<br />ton dingil basıncı olan bir trenin çalıştırılıp çalıştırılamayacağını araştıralım:<br />V1= 80 km/h ise hız kat sayısı 1 = 80 = 1,143 dür.( hız kat sayısı tablosundan)<br />16<br />2 = 1,143 x --------- = 0,9144 = 0,97 < 1<br />20<br />olduğundan bu yolda 20 ton dingil basınçlı tren çalıştırılamaz.<br />Örnek 2:<br />P1= 22 ton ve V1 100 km/saat’tir. P2 = 20 ton ise V2 hızı ne olur?<br />V1= 100 km/h için hız kat sayısı 1 = 100 = 1,286’dır.<br />22<br />2 = 1,286 x --------- = 1,4146 > 1 olduğundan 100 km/saat hızın üzerinde bir hıza<br />20 çıkılabilir.<br />Şimdi hız kat sayısı tablosundan;<br />2 = 1.4146 hız kat sayısına tablodan yapılabilecek en azami hız V2 = 115 km/saat<br />olduğunu buluruz.<br />Örnek 3:<br />P1= 22 ton ve V1 100 km/saat’tir. V2 = 140 km 7saat olabilmesi için P2 dingil<br />basıncı ne olmalıdır?<br />1<br />P1 x 1 = P2 x 2 eşitliğinden P2 = ---------- x P1 yazılıp değerler yerine konulacak<br />2 olursa;<br />1 = V100 = 1,286<br />2 = V140 = 1,571<br />1,286<br />P2 = ----------- x 22 = 0,884 x 22 = 18 ton dingil basıncı bulunur.<br />1,571<br />11<br />UYGULAMA FAALİYETİ<br />İşlem Basamakları Öneriler<br /> Statik kuvvetleri tespit ediniz..<br /> Statik kuvvetleriartıran etkenleri tespit ediniz.<br /> Dinamik kuvvetleri tespit ediniz.<br /> Dinamik kuvvetleriartıran etkenleri tespit<br />ediniz.<br /> Yol eksenine paralel yatay kuvvetleri tespit<br />ediniz.<br /> Yol eksenine paralel yatay kuvvetleri artıran<br />etkenleri tespit ediniz.<br /> Yol eksenine dik kuvvetleri tespit ediniz.<br /> Yol eksenine dik kuvvetleri artıran etkenleri<br />tespit ediniz.<br /> Kesme. kuvvetlerini tespit ediniz .<br /> Kesme. kuvvetleri artıran etkenleri tespit<br />ediniz.<br /> Lase kuvvetleri tespit ediniz.<br /> Lase kuvvetleri artıran etkenleri tespit ediniz.<br /> Yalpa hareketleri kuvvetlerini tespit ediniz. .<br /> Yalpa hareketleri kuvvetlerini artıran etkenleri<br />tespit ediniz.<br /> Galop hareketleri kuvvetlerini tespit ediniz.<br /> Galop hareketleri kuvvetleri artıran etkenleri<br />tespit ediniz.<br /> Mevcut hat üzerinde dingil basıncı artırımı<br />yapmak için gerekli hesaplamaları yapınız.<br /> UIC 700’e göre maksimum dingil<br />yüklerini inceleyiniz.<br /> Uluslararası Demir Yolları<br />Birliği’nce (UIC) demir<br />yolları;döşeli ray ağırlığı ve travers<br />aralıklarının fonksiyonu olarak<br />yolun dayanabileceği dingil<br />ağırlığına göre inceleyiniz.<br /> Azami hızı veya dingil basıncını<br />belirlerken bir alt hızı veya dingil<br />basıncını tercih ediniz.<br />UYGULAMA FAALİYETİ<br />12<br />ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME<br />DOĞRU – YANLIŞ SORULARI<br />Aşağıdaki soruların cevaplarını doğru ve yanlış olarak değerlendiriniz.<br />SORULAR Doğru Yanlış<br />1 PA sınıfı yollar: Dingil basıncı en fazla 16 ton olan yollardır.<br />2 PB sınıfı yollar: Dingil basıncı en fazla 25 ton olan yollardır.<br />3 PC sınıfı yollar: Dingil basıncı en fazla 20 ton olan yollardır.<br />4 PD sınıfı yollar: Dingil basıncı en fazla 22,5 ton olan yollardır<br />5 Dingil ağırlıkları, ülkeden ülkeye hatta bölgeden bölgeye<br />farklılıklar gösteremez.<br />6 Uluslararası Demir Yolları Birliğince (UIC) demir yolları A: 16<br />ton/dingil<br />7<br />Uluslararası Demir Yolları Birliğince (UIC) demir yolları B: 19<br />ton/dingil<br />8 Uluslararası Demir Yolları Birliğince (UIC) demir yolları 20<br />ton/dingil<br />9 Sanat yapıları da 1 metre uzunluk başına düşen ağırlık 2 sınıf<br />yolda 6,4 ton/metre dir<br />10 Sanat yapıları da 1 metre uzunluk başına düşen ağırlık 3 sınıf<br />yolda 9 ton/metre<br />11 Sanat yapıları da 1 metre uzunluk başına düşen ağırlık 4 sınıf<br />yolda 11 ton/metre<br />12 Yatay kuvvetler, yol eksenine paralel ve dik gelen kuvvetler<br />olarak iki gruba ayrılır<br />13 Bir demir yolu taşıtının her dingilinden yola aktarılan yük<br />miktarına dingil basıncı denir.<br />DEĞERLENDİRME<br />Cevaplarınızı cevap anahtarı ile karşılaştırınız. Doğru cevap sayınızı belirleyerek<br />kendinizi değerlendiriniz. Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap verirken tereddüt yaşadığınız<br />sorularla ilgili konuları faaliyete dönerek tekrar inceleyiniz.<br />ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME<br />13<br />DEĞERLENDİRME ÖLÇÜTLERİ<br />Değerlendirme Ölçütleri Evet Hayır<br />Statik kuvvetleri tespit ettiniz mi?<br />Statik kuvvetleri artıran etkenleri tespit ettiniz mi?<br />Dinamik kuvvetleri tespit ettiniz mi?<br />Dinamik kuvvetleri artıran etkenleri tespit ettiniz mi?<br />Yol eksenine paralel yatay kuvvetleri tespit ettiniz mi?<br />Yol eksenine paralel yatay kuvvetleri artıran etkenleri tespit ettiniz<br />mi?<br />Yol ksenine dik kuvvetleri tespit ettiniz mi?<br />Yol ksenine dik kuvvetleri artıran etkenleri tespit ettiniz mi?<br />Kesme kuvvetlerini tespit ettiniz mi?<br />Kesme. kuvvetleri artıran etkenleri tespit ettiniz mi?<br />Lase kuvvetleri tespit ettiniz mi?<br />Lase kuvvetleri artıran etkenleri tespit ettiniz mi?<br />Düzenli ve kurallara uygun bir şekilde çalıştınız mı?<br />Mesleğe uygun kıyafet giydiniz mi?<br />Çalışma alanını tertipli-düzenli kullandınız mı?<br />Uygun araç gereci seçip kullandınız mı?<br />Zamanı iyi kullandınız mı?<br />Çalışma alanını tertipli-düzenli bıraktınız mı?<br />DEĞERLENDİRME<br />Yapılan değerlendirme sonunda “Hayır” şeklindeki cevaplarınızı bir daha gözden<br />geçiriniz. Kendinizi yeterli görmüyorsanız öğrenme faaliyetini tekrar ediniz.<br />Cevaplarınızın tamamı “Evet” ise modül değerlendirmeye geçiniz.<br />14<br />ÖĞRENME FAALİYETİ–2<br />Gerekli ortam sağlandığında demir yollarında hızı etkileyen faktörleri, azami hızın<br />aşılmasının sakıncalarını öğrenecek ve bu sakıncaların ortadan kalkması için gerekli<br />tedbirleri uygulayabileceksiniz.<br />Bu faaliyet öncesinde yakınınızdaki tren gar müdürlüğüne giderek azami hız<br />limitlerinin aşılması durumunda meydana gelebilecek tehlikeleri yetkililerden öğrenip sınıf<br />ortamında arkadaşlarınızla paylaşınız.<br />2. HIZ HESAPLAMALARI YAPMAK<br />2.1. Hız Tanımı ve Çeşitleri<br />Bir saatlik sürede belirli mesafeyi katetme oranına hız denir. Saatte 80 km hız<br />dendiğinde, bu hızla bir saat süre ile gidildiğinde 80 km’lik bir mesafenin gidileceği anlaşılır.<br />Hızlar 4 sınıfta incelenir:<br /> Minimum (en az) hız<br /> Normal hız<br /> Azami (en fazla) hız<br /> Kritik hız<br />2.2. Minimum (En Az) Hız ve Hesaplamaları<br />Seyri kısıtlayan çeşitli etkenler nedeni ile tüm trenler normal hızını yapamaz.<br />Kurplarda; merkezcil kuvvetlerin mahsurlarından kaçınmak için trenlerin yapması gereken<br />en az hız miktarına minimum hız denir.<br />Kurplarda 105 mm’ den fazla dever var ise aşağıdaki formüle göre belirlenen hızdan<br />aşağıya seyir kısıtlama hızı belirlenmemelidir. Ayrıca yola 10 km/h’ten az seyir kısıtlaması<br />konmamalıdır. Çünkü trenler, küçük hızı yaparken oturmalar ve silkelemeler meydana<br />geleceğinden hem yola hem de trene zarar verir. Ayrıca rampa yukarı gelecek tren için duruş<br />verilmemeli, mümkün olan en yüksek hız verilmelidir.<br />ÖĞRENME FAALİYETİ–2<br />AMAÇ<br />ARAŞTIRMA<br />15<br />Minimum hız;<br />(d-100) x R<br />Vmin =√ ---------------------- km/h formülü ile bulunur.<br />11,8<br />Örnek :<br />R= 300 m<br />d= 130 mm<br />(d-100) x R ( 130 – 100) x 300<br />Vmin =√ ---------------------- = √ ---------------------------- = √ 762,71 = 27,6 km/h<br />11,8 11,8<br />2.3. Normal Hız<br />Trenlerin minimum (en az) hızla azami (en fazla) hız arasında yaptığı hıza normal hız<br />denir.<br />2.4. Azami (En Fazla) Hız ve Hesaplamaları<br />Yolun yapısı, demir yolu araçlarının teknik yapıları ve taşınan hamulenin (yükün)<br />durumları dikkate alınarak o bölgede yapılabilecek en fazla hıza denir.<br />2.4.1. Deverli Kurpta Azami Hız<br />Deverli kurplarda 0,65 ivmeye göre 3 ayrı formülle azami hız hesabı yapılır. (TCDD<br />Yol Dairesi Bşk.nın 08/9/2004 tarih ve 10.00.09/452-2/9284 sayılı emirleri gereği Ankara-<br />Kayseri hattındaki yol iyileştirmelerinde yanal ivmenin 0,65 olarak kullanılması uygun<br />görülmüştür.)<br />V= Hız<br />d R= Yarıçap<br />1. V max = √ 13 R (y + ---------) km/h y= Yanal ivme<br />153 d= Dever<br />13= Sabit sayı<br />153= Sabit sayı<br />Örnek:<br />R= 300 m<br />d= 130 mm (m olarak)<br />y= 0,65<br />130<br />V max = √ 13x 300 (0,65+ -----------)<br />153<br />16<br />V max = √ 3900 (0,65+ 0,85)<br />V max = √ 5850<br />V max = 76 km/h<br />R x (d+100)<br />2. Vmax= √ ------------------- km/h<br />11,8<br />300 x (130+100) 69000<br />Vmax = √ ------------------------- = √ --------------- = √ 5847,46 = 76 km/h<br />11,8 11,8<br />100= e/y = 1500x0,065=97,5 yaklaşık 100 alınmıştır.<br />Bu formülde ayrıca minimum devere göre de maksimum hız bulunur.<br />1. Ayrıca deverli kurplarda kısaca;<br />V= 4,4 x √ R (y= 0,65 m/s2 göre) formülü ile maksimum hız bulunur. Bu kat sayı<br />uygulanacak yanal ivmeye göre değişecektir. Ancak kat sayı kurp yarıçaplarına göre farklı<br />sonuç verdiğinden her zaman doğru sonuca ulaşılmaz.<br />V= 4,4 x √ 300 = 76 km/h<br />Kullandığımız dever formülüne göre yanal ivme 0,41 olduğundan bu ivmenin karşılığı<br />olarak;<br />V= 4 x √ 300 = 70 km/h<br />2.4.2. Deversiz Kurpta Azami Hız<br />Deversiz kurplarda da 3 ayrı formülle azami hız hesabı yapılır:<br />1. Vmax= √ 13.R.y km/h yanal ivme = y= 0,65 m/s2 R= 300'lük makas kurbunda<br />örnek verelim;<br />Vmax= √ 13 x 300 x 0,65 =√ 2535 = 50 km/h<br />R<br />2. V max = √ --------- x (d + 100) km/h<br />11,8<br />300<br />V max = √ --------- x (0 + 100)<br />11,8<br />17<br />V max = √ 2542 = 50 km/h<br />3. Ayrıca deversiz kurplarda kısaca;<br />V= 2,91 x √ R formülü ile maksimum hız bulunur.<br />Vmax = 2.91x √ 300 = 50 km/h<br />Bu formülle özellikle makas sapan yollarından trenlerin geçeceği azami hızı buluruz.<br />2.4.3. Kurpta Deray Tehlikesi Olan Azami Hız<br />Ayrıca deversiz kurplarda hız, V = 5√R formülündeki sonuca ulaşmış veya geçmiş<br />ise deray sebebi demektir (Kaynak “Demir Yolu Üstyapı Tekniği” Yazarı: Hıfzı<br />GÜNDOĞAN, Derleyen: Mustafa AKSUN).<br />2.5. Kritik Hız ve Hesaplamaları<br />Her taşıtın belli bir kurpta merkezkaç kuvveti sebebiyle yol dışına fırlama (savrulma)<br />hızı vardır ki, buna kritik hız veya devrilme hızı denir.<br />Kurplarda hız, istenildiği kadar yaptırılamaz. Hız yarıçap, dever ile orantılı olarak<br />yaptırılır. Dever hız ile doğru orantılı, yarıçap ile ters orantılıdır. Yani, hız arttıkça dever de<br />artar. Yarıçap büyüdükçe dever küçülür.<br />Dever hatta uygulanan yüksek hıza göre verilir (Yüksek hıza göre dever verilmesi;<br />Genel Md. 29.3.1973 T.ve 1403-20/19131,1505 S.emirleri ile belirtilmiştir. Aynı emir<br />11.1.1980 T.de G.Md.çe teyit edilmiştir.).<br />2.5.1. Deverli Kurpta Kritik Hız<br />Her arabanın belli bir kurpta merkezkaç kuvveti sebebi ile yolun dışına fırlama hızı<br />vardır. Buna kritik hız veya devrilme hızı denir.<br />d e<br />V kr = 3,6√ Q. R ( ---------+ ----------) km/h<br />e 2h<br />Q= Yer çekimi ivmesi (9,81 m/s2)<br />e= Yol açıklığı (1,5 m)<br />h= Vasıtanın ağırlık merkezinin raydan yüksekliği (m)<br />d= Dever ( mm)<br />Örnek:<br />R= 300 m<br />h= 1,6 m<br />e= 1.5 m<br />Q = 9,81 m/s2<br />18<br />d= 130 mm (m olarak)<br />0,13 1,5<br />Vkr = 3,6√ 9,81x 300 ( ---------+ ----------)<br />1,5 2x1,6<br />Vkr = 3,6√ 9,81x 300 (0,56)<br />Vkr = 3,6√ 1648,08 = 146 km/h<br />2.5.2. Deversiz Kurpta Kritik Hız<br />e<br />V kr = 3,6√ Q. R ( ---------) km/h<br />2h<br />Q= Yer çekimi ivmesi (9,81 m/s2)<br />e= Yol açıklığı (1,5 m)<br />h= Vasıtanın ağırlık merkezinin raydan yüksekliği (m)<br />Örnek:<br />R= 300 m<br />h= 1,6 m<br />e= 1.5 m<br />Q = 9,81 m/s2<br />1,5<br />Vkr = 3,6√ 9,81x 300 ( ----------)<br />2x1,6<br />Vkr = 3,6√ 9,81x 300 (0,47)<br />Vkr = 3,6√ 1383,21 = 133 km/h<br />2.6. Azami Hızın Aşılmasının Zararları<br />Belirlenen azami hızdan daha fazla hız yapmak, yol ve araçlar bakımından her zaman<br />çok tehlikelidir. Azami hızın aşılmasının çeken çekilen araçlar ile yol altyapısı ve<br />üstyapısında doğurduğu olumsuzluklar çok fazla olup en belirgin ve büyük sakıncaları şöyle<br />sıralanabilir:<br /> Yol malzemesi normal ömründen daha kısa zamanda aşınır, yıpranır.<br /> Yol daha çabuk bozulur. Yolda düşey, yatay eksen bozuklukları ve üstyapı<br />malzemelerinde arızalanmalar meydana gelir.<br /> Çeken ve çekilen araçlarda aşınmalar, yıpranmalar meydana gelir.<br />19<br /> Konforu etkiler. Meydana gelecek sarsıntılardan yolcular rahatsız olur. Yük<br />vagonlarındaki yüklerde kaymalar meydana gelir.<br /> En önemlisi araçların deray ve devrilmelerine neden olur.<br /> Bütün bunlar neticesi can ve mal kayıpları oluşur.<br />2.7. Seyir Kısıtlaması Tanımı ve Çeşitleri<br />Demir yolunun alt ve üst yapısındaki bozukluklar nedeniyle araçların seyir emniyeti<br />bakımından, hattın bazı bölümlerinde trenlerin kalkış-varış tarifesinde verilen hızı<br />yapamayarak durdurulması, durdurulduktan sonra düşük hızla geçirilmesi, normal hızın<br />altında seyir ettirilmesi veya yoldan verilecek emir ve işaretlere dikkat ettirilmesi<br />işlemlerinin hepsine seyir kısıtlaması denir.<br />Kısaca seyrüsefer emniyeti bakımından, hattın bazı bölümlerinde trenlerin hız<br />azaltılarak geçirilmelerine seyir kısıtlaması denir.<br />Yolun altyapısı ve üstyapısında seyrüsefer emniyetini azaltan arızalar sebebiyle geçici<br />kısa süreli ve uzun süreli (daimî) seyir kısıtlamaları yapılabilir. Eğimi çok fazla hat<br />kesimlerinde trenlerin kaçmasını önlemek için belirli noktalar D feneri duruşu gibi<br />sınırlandırmalar konulabilir.<br />Konan daimi ve geçici seyir kısıtlamaları bütün raylı sistem araçlarının personeline<br />ilgili model veya evraklarla imzaları alınarak yazılı olarak bildirilir.<br />2.7.1. Seyir Kısıtlamalarının Çeşitleri<br />Seyir kısıtlamaları konuluş ve süreleri yönünden iki ana gruba ayrılır.<br />2.7.1.1. Konuluşları Bakımından<br /> Duruşlu seyir kısıtlaması: Yol arızasının önemine göre arıza mahallinin<br />başlangıç yerinde trenin durdurulması, durma noktasının öncesinde ve<br />devamında belirli bir kesimde seyir kısıtlaması yapılması gerekir.<br /> Seyir kısıtlaması: Yol arızasının önemine göre arıza mahallinin başlangıç ve<br />bitiş noktaları arasında, trenlerin kalkış-varış tarifesinde verilen hızdan daha<br />düşük hız yaptırılmasıdır.<br /> İşaretlere dikkat: Yolun herhangi bir kesiminde çeşitli nedenlerle yola konulan<br />veya verilen işaretlere, trenlerin normal veya düşük hızda geçerek uymaları<br />sağlanır.<br />2.7.1.2. Süreleri Bakımından<br /> Daimi seyir kısıtlamaları: Genellikle yol altyapısından kaynaklanan heyelan,<br />tasman, kabarma neticesi konulan ve kaldırılması için yatırım gerektiren uzun<br />süreli (en az bir yıllık) seyir kısıtlamalarına denir. Yenilenmesine ihtiyaç<br />duyulan yollarda da uygulanır. Bu seyir kısıtlamaları şube şefi tarafından<br />konulur ve bölge müdürlüğünce teyit edilir.<br />20<br /> Geçici seyir kısıtlamaları: Yol üstyapı arızaları nedeniyle konulan ve<br />kaldırılması kısa süreli olan (bir yıldan az) seyir kısıtlamalarına denir. Bunlar<br />aşağıda verilmiştir:<br /> Çalışmalar esnasında konulan gün içi seyir kısıtlamaları: Bir veya<br />birkaç treni kapsayan ve önceden ilgili yerlere haber verilmesi mümkün<br />olmayan seyir kısıtlamaları olup çalışmaların başında bulunan ekip şefi<br />tarafından telefon, telsiz ve yola mevzuatlar gereğince işaret konularak<br />trenlere ihbar edilen kısıtlamalardır. Gerekliliği bitince kaldırılır.<br />Çalışmalar sonunda tren beklemeleri olmuşsa ilgili ekip şefince ilgili<br />yerlere telgrafla trenin bekletilme nedenleri bildirilmelidir.<br /> Süresi 48 saati aşmayan seyir kısıtlamaları: Acil durumlarda kısım<br />şefi, şube şefi veya diğer üst ünite amirlerince konulan seyir kısıtlamaları<br />olup, ilgili istasyonlar ve tren trafik merkezlerince derhal uygulanmasına<br />başlanır. Bölge müdürlüğünce teyit gerekmeyen 48 saatten az süreli bu<br />seyir kısıtlamaları, koyan ünitelerce kaldırılır.<br /> Süresi 48 saati aşan seyir kısıtlamaları: Kısım şefinin talebi ile şube<br />şefi tarafından veya şube şefinin kendisi tarafından konulur. Bölge<br />müdürlüğünce teyit edilir. İşin sonunda kısım şefinin talebi, şube şefinin<br />teklifi ile bölge müdürlüğünce kaldırılır. Acil durumlarda konulan 48<br />saatten uzun süreli seyir kısıtlamaları da konuluş ve kaldırılışlarında<br />bölge müdürlüğünce teyit edilir.<br />2.8. Seyir Kısıtlaması Uygulamaları<br /> Daimî seyir kısıtlamalarından çok uzun süreli olanlar bölge yol müdürlüklerinin<br />teklifi ile livreye geçirilerek seyir kısıtlaması olmaktan çıkarılır.<br /> Bölge müdürlüğünden teyit gelmeden iş bitirilmiş dahi olsa işaretler<br />kaldırılmaz. Seyir kısıtlamasının kalkacağı tarih ve saat talep telinde şube<br />şefliğince belirtilir.<br /> Uygulamaya konulan ve kaldırılan tüm seyir kısıtlamaları, koyan ve kaldıran<br />makam tarafından; mıntıka kısım ve şube şefliğine, tesisler sinyal ve<br />elektrifikasyon kontrolör ve şefliklerine, tren trafik merkezleri ile tesisler bölge<br />kontrolörlüklerine, teşkilat garları ve mücavir istasyonlarına, ilgili servis<br />müdürlüklerine ve bölge müdürlüğüne bildirilir.<br /> Seyir kısıtlamalarının konuluşunda ilgili şube ve kisim şeflerince, yolun profili,<br />arazi durumu ile kurplu ve tünelli hat kesimlerindeki görüş mesafesi dikkate<br />alınarak, kesinlik ifade eden hükümler konulur. Özellikle kapalı araziler ve<br />eğimli yollardaki duruş kalkışlar ile kurplardaki dever miktarı gözetilir.<br /> Seyir kısıtlamalarının modelle bildirildiği hat kesiminin başlangıç ve bitiş<br />noktalarında seyir kısıtlama levhaları (başlangıçta ortası yeşil kenarı beyaz,<br />bitişte ortası beyaz kenarı yeşil diskler) görülmelidir. Eğer görülmezse modeli<br />veren iş yerine ve diğer ilgili iş yerlerine telgraf çekilerek durum bildirilmelidir.<br />Çünkü seyir kısıtlaması kaldırılmış ama iş yerleri model vermeye devam ediyor<br />olabilir.<br />21<br /> Ayrıca modelle seyir kısıtlaması bildirilmeyen bir hat kesiminde, seyir kısıtlama<br />levhaları görülür ve bu levhaların takım yada ekip çalışmaları ile ilgisi olmadığı<br />anlaşılırsa (takım ya da ekip görülmüyorsa) yine ilgili iş yerlerine telgraf<br />çekilerek durum bildirilir. Çünkü seyir kısıtlaması konmuş fakat iş yerlerinin<br />haberi olmadığından model verilmemiş olabilir.<br />2.9. Seyri Kısıtlayan Etkenler<br /> Kurplar: Aliyman(düz) bir yolda yapılan hız, dar kurplu bir yolda yapılamaz.<br /> Eğimler: Yüksek eğimlerde demir yolu araçları hızla tırmanamazlar. 0 meyilli<br />yolda yapılan hız, eğimli yollarda yapılamaz.<br /> Yol malzemelerinin durumu: Yeni ve bakımlı yollarda yapılan hız, malzemesi<br />eski, yıpranmış ve iyi bakılmamış yollarda yapılamaz.<br /> Yol altyapısının durumu: Altyapısı yeterince sağlam ve dayanıklı olmayan<br />yollarda fazla hız yapılamaz.<br /> Demir yolu araçlarının yapısı: Demir yolu araçları, imal edilirken belirli hız<br />dikkate alınarak imal edilirler. (Çeşitli tipteki lokomotiflerin hızlarının ayrı ayrı<br />olması veya bojili veya bojisiz vagonlar gibi).<br /> Hava şartları: Normal ve açık havalarda yapılan hız, kar, tipi ve yağmurlu<br />havalarda yapılamaz.<br />2.10. Seyir Kısıtlamalarında Seyirden Kayıp Hesabı<br />Konulan seyir kısıtlamaları nedeni ile trenlerin seyirlerinde zamandan kayıp olur. Bu<br />kayıp aşağıdaki formül ile hesaplanır:<br />1 2<br />1 2 60 ( )<br />V xV<br />K xL V V<br /><br /><br />Bu formülde;<br />K= Seyirden kaybı dakika olarak<br />60 Kat sayısı= Bir satteki 60 dakikalık süreyi<br />L= Seyir kısıtlaması konulan yolun km. olarak uzunluğunu<br />V1= Seyir kısıtlaması konulan bölgedeki normal hızını<br />V2= Seyir kısıtlaması hızını<br />gösterir. Duruş konmuş ise duruş süresi hesap edilen kayıp süresine ilave edilir.<br />Örnek :<br />L= 2500 m.=2,5 km<br />V1=100 km<br />V2=30 km<br />22<br />3,5<br />3000<br />60 2,5 70<br />100 30<br />60 2,5 (100 30) <br /><br /> x x<br />x<br />K x x dakika<br />Sonuç dakika olarak çıkar. Saniye olarak düşünülmemelidir. Çıkan sonuçlardaki 0,1<br />ila 0,50 arasındaki ondalıklı sayılar yarım dakika kabul edilir. 0,51 ila 0,99 arasındaki<br />ondalıklı sayılar 1 dakika kabul edilir.<br />Bulunan 3,5 dakikalık kayıp süresine eğer duruş (1 dakika) konulmuşsa bu<br />duruş süresi de eklenir ve kayıp 4,5 dakikaya çıkmış olur.<br />23<br />UYGULAMA FAALİYETİ<br />İşlem Basamakları Öneriler<br /> Azami hızın aşılmasının çeken çekilen araçlar<br />ile yol altyapısı ve üstyapısında doğurduğu<br />olumsuzlukları tespit ediniz.<br /> Baz alınan herhangi yolda uygulanan hızları<br />tespit ediniz.<br /> Yolda seyir kısıtlaması yapılması gereken<br />durumlarda seyir kısıtlamasını uygulayınız.<br /> Seyir kısıtlamalarını konuluş ve süreleri<br />yönünden ana gruplara ayırınız.<br /> İlgili yerlere telgrafla trenin bekletilme<br />nedenleri bildiriniz seyir kısıtlaması olan<br />yerlerde gerekli işaretlemeleri koyunuz.<br /> Seyir esnasında uygulanacak hızların tespitini<br />hesaplayınız.<br /> Azami hız limitlerinin aşılması<br />durumunda meydana gelebilecek<br />tehlikelerin maliyetini düşünerek<br />işlem basamaklarını atlamayınız.<br /> Azami hızı veya dingil basıncını<br />belirlerken bir alt hızı veya dingil<br />basıncını tercih ediniz.<br />UYGULAMA FAALİYETİ<br />24<br />ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME<br />DOĞRU – YANLIŞ SORULARI<br />Aşağıdaki soruların cevaplarını doğru ve yanlış olarak değerlendiriniz.<br />SORULAR Doğru Yanlış<br />1 Belirlenen azami hızdan daha fazla hız yapmak yol ve araçlar<br />bakımından her zaman çok tehlikelidir.<br />2 Yoldan verilecek emir ve işaretlere dikkat ettirilmesi işlemlerinin<br />hepsine seyir kısıtlaması denir<br />3 Belirlenen azami hızdan daha fazla hız yapmak yol malzemesinin<br />normal ömründen daha kısa zamanda aşındırır.<br />4<br />Belirlenen azami hızdan daha az hız yapmak yolda düşey, yatay<br />eksen bozukluklarına ve üstyapı malzemelerinde arızalanmalara<br />sebep olur.<br />5<br />Trenlerin minimum (en az) hızla azami (en fazla) hız arasında<br />yaptığı hıza normal hız denir.<br />6 Hızlar 6 sınıfta incelenir.<br />7 Azami hızın aşılması çeken çekilen araçlar ile yol altyapısı ve<br />üstyapısında olumsuzluklar doğurur.<br />8 Seyri kısıtlayan çeşitli etkenler nedeni ile tüm trenler normal<br />hızını yapamaz.<br />9 Eğimi çok fazla hat kesimlerinde trenlerin kaçmasını önlemek için<br />belirli noktalar D feneri duruşu gibi sınırlandırmalar konulmaz<br />DEĞERLENDİRME<br />Cevaplarınızı cevap anahtarı ile karşılaştırınız. Doğru cevap sayınızı belirleyerek<br />kendinizi değerlendiriniz. Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap verirken tereddüt yaşadığınız<br />sorularla ilgili konuları faaliyete dönerek tekrar inceleyiniz.<br />ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME<br />25<br />DEĞERLENDİRME ÖLÇÜTLERİ<br />Değerlendirme Ölçütleri Evet Hayır<br />Azami hızın aşılmasının çeken çekilen araçlar ile yol altyapısı ve<br />üstyapısında doğurduğu olumsuzlukları tespit ettiniz mi?<br />Baz alınan her hangi yolda uygulanan hızları tespit ettiniz mi?<br />Yolda seyir kısıtlaması yapılması gereken durumlarda seyir<br />kısıtlamasını uyguladınız mı?<br />Seyir kısıtlamalarını konuluş ve süreleri yönünden ana gruplara<br />ayırdınız mı?.<br />İlgili yerlere telgrafla trenin bekletilme nedenlerini bildirip seyir<br />kısıtlaması olan yerlerde gerekli işaretlemeleri yaptınız mı?<br />Azami hızın aşılmasının çeken çekilen araçlar ile yol altyapısı ve<br />üstyapısında doğurduğu olumsuzlukları tespit ettiniz mi?<br />Düzenli ve kurallara uygun olarak çalıştınız mı?<br />Mesleğe uygun kıyafet giydiniz mi?<br />Çalışma alanını tertipli düzenli kullandınız mı?<br />Uygun araç gereci seçip kullandınız mı?<br />Zamanı iyi kullandınız mı?<br />Çalışma alanını tertipli düzenli bıraktınız mı?<br />DEĞERLENDİRME<br />Yapılan değerlendirme sonunda “Hayır” şeklindeki cevaplarınızı bir daha gözden<br />geçiriniz. Kendinizi yeterli görmüyorsanız öğrenme faaliyetini tekrar ediniz.<br />Cevaplarınızın tamamı “Evet” ise modül değerlendirmeye geçiniz.<br />26<br />MODÜL DEĞERLENDİRME<br />Modül ile kazandığınız yeterliği aşağıdaki ölçütlere göre değerlendiriniz.<br />Değerlendirme Ölçeği Evet Hayır<br />Statik kuvvetleri tespit ettiniz mi?<br />Dinamik kuvvetleri tespit ettiniz mi?<br />Yol eksenine paralel yatay kuvvetleri tespit ettiniz mi?<br />Yol eksenine paralel yatay kuvvetleri artıran etkenleri tespit ettiniz mi?<br />Yol eksenine dik kuvvetleri tespit ettiniz mi?<br />Azami hızın aşılmasının çeken çekilen araçlar ile yol altyapısı ve<br />üstyapısında doğurduğu olumsuzluklari tespit ettiniz mi?<br />Kisitlamasi olan yerlerde gerekli işaretlemeleri yaptınız mi?<br />Yolda seyir kısıtlaması yapılması gereken durumlarda seyir kısıtlamasını<br />uyguladınız mı?<br />Seyir kısıtlamaları konuluş ve süreleri yönünden ana guruplara ayırdınız<br />mı?.<br />Düzenli ve kurallara uygun olarak çalıştınız mı?<br />Mesleğe uygun kıyafet giydiniz mi?<br />Çalışma alanını tertipli düzenli kullandınız mı?<br />Uygun araç gereci seçip kullandınız mı?<br />Zamanı iyi kullandınız mı?<br />Çalışma alanını tertipli düzenli bıraktınız mı?<br />DEĞERLENDİRME<br />Değerlendirme sonucunda eksikleriniz varsa öğrenme faaliyetlerini tekrarlayınız.<br />Cevaplarınızın hepsi “Evet” ise modülü tamamladınız, tebrik ederiz. Öğretmeniniz size<br />çeşitli ölçme araçları uygulayacaktır. Öğretmeninizle iletişime geçiniz.<br />Modülü tamamladınız, tebrik ederiz. Öğretmeniniz size çeşitli ölçme araçları<br />uygulayacaktır. Öğretmeninizle iletişime geçiniz.<br />MODÜL DEĞERLENDİRME<br />27<br />CEVAP ANAHTARLARI<br />ÖĞRENME FAALİYETİ-1’İN CEVAP ANAHTARI<br />1 D<br />2 Y<br />3 D<br />4 D<br />5 Y<br />6 D<br />7 Y<br />8 D<br />9 D<br />10 Y<br />11 Y<br />12 D<br />13 D<br />ÖĞRENME FAALİYETİ-2’NİN CEVAP ANAHTARI<br />1 D<br />2 D<br />3 D<br />4 Y<br />5 D<br />6 Y<br />7 D<br />8 D<br />9 Y<br />Cevaplarınızı cevap anahtarları ile karşılaştırarak kendinizi değerlendiriniz.<br />CEVAP ANAHTARLARI<br />28<br />ÖNERİLEN KAYNAKLAR<br /> BERKE, Osman, Demir Yolu Üstyapı Tekniği, TCDD Basımevi, 1972.<br /> GÜNDOĞAN, Hıfzı , Demir Yolu İnşaatı ve Tekniği<br /> KAÇER, İlhan ,Üstyapı Tamiratı, TCDD Eskişehir Eğitim Merkezi<br />Müdürlüğü, Ders Notları.<br /> KUMBASAR, Feridun, Üstyapı ve Demir Yolu Tekniği, TCDD Basımevi,<br />1947. EVREN, Güngör , Demir Yolu Kitapları<br /> TCDD Yol Dairesi Başkanlığı<br /> http/tcdd.gov.tr<br />ÖNERİLEN KAYNAKLAR<br />29<br />KAYNAKÇA<br /> EKTAŞ, Mehmet, Ders Notları ,TCDD Eskişehir Eğitim Merkezi Müdürlüğü<br /> KAÇER, İlhan, Ders Notları ,TCDD Eskişehir Eğitim Merkezi Müdürlüğü<br /> SÖZAL, S.Sırrı; Yol Bilgisi, TCDD Eskişehir Eğitim Merkezi Yayını, 2005.<br /> e40003.me.metu.edu.tr<br />KAYNAKÇAtcddhttp://www.blogger.com/profile/03753339727083654380noreply@blogger.com1